Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần vật liệu xây dựng lộc điền

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Tên viết tắt Tên đầy đủ
Tài khoản
1. TK Giá vốn hàng bán
2. GVHB Chi phí
3. CP Giá trị gia tăng
4. GTGT Xuất khẩu
5. XK Tiêu thụ đặc biệt
6. TTĐB Bảo vệ môi trường
7. BVMT Tài sản cố định
8. TSCĐ Bất động sản
9. BĐS Thu nhập doanh nghiệp
10.TNDN Sản xuất kinh doanh
11. SXKD Chiết khấu thương mại
12. CKTM Giảm giá hàng bán
13. GGHB Quản lý kinh doanh
14. QLKD Quản lý doanh nghiệp
15. QLDN

SVTH: Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................1
PHẦN I.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ

KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP.....................................................................2
I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH.....................................................................................................................2
1. Khái niệm.......................................................................................................................2
1.1.Khái niệm về kế toán tiêu thụ.......................................................................................2
1.2.Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh......................................................................2
2.Vai trò, ý nghĩa của kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh.........................2
2.1.Vai trị và ý nghĩa của kế tốn tiêu thụ........................................................................2
2.2.Vai trò và ý nghĩa xác định kết quả kinh doanh.........................................................3
3.Các phương thức tiêu thụ.................................................................................................3
3.1.Phương thức tiêu thụ trực tiếp......................................................................................3
3.1.1.Hình thức giao hàng trực tiếp tại kho.......................................................................4
3.1.2.Hình thức bán thẳng cho người mua không qua kho..............................................4
3.2.Phương thức chuyển hàng.............................................................................................4
3.3.Phương thức bán hàng qua đại lý, ký gửi....................................................................4
3.4.Phương thức bán hàng trả chậm, trả góp....................................................................4
4.Phương thức thanh tốn...................................................................................................4
4.1.Phương thức thanh tốn bằng tiền mặt.......................................................................4
4.2.Phương thức thanh tốn khơng dùng tiền mặt............................................................5
4.3.Phương thức thanh tốn nợ...........................................................................................5
II.KẾ TỐN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH..........................5
1.Kế toán doanh thu.............................................................................................................5
1.1.Khái niệm........................................................................................................................5
1.2.Điều kiện ghi nhận doanh thu.......................................................................................6
1.3 Chứng từ sử dụng...........................................................................................................6
1.4.Tài khoản sử dụng..........................................................................................................6
1.5. Phương pháp hạch toán................................................................................................7
1.5.1. Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chịu thuế giá trị gia
tăng theo phương pháp khấu trừ........................................................................................7

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

1.5.2. Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chịu thuế giá trị gia
tăng theo phương pháp trực tiếp........................................................................................8
2. Kế toán giá vốn hàng bán................................................................................................8
2.1. Nguyên tắc hạch toán giá vốn hàng bán......................................................................8
2.2.Các phương pháp xác định giá vốn..............................................................................9
2.2.1.Phương pháp giá thực tế đích danh...........................................................................9
2.2.2.Phương pháp nhập trước, xuất trước.....................................................................10
2.2.3.Phương pháp bình quân gia quyền..........................................................................10
2.2.3.1 Theo giá bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ...........................................................11
2.2.3.2.Theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (Bình quân thời điểm)............11
2.2.3.3.Theo giá bình quân cuối kỳ trước..........................................................................11
2.2.3.4 Theo giá bán lẻ……………………………………………………………………11
2.3.Chứng từ sử dụng.........................................................................................................12
2.4.Tài khoản sử dụng........................................................................................................12
2.5.Phương pháp hạch toán...............................................................................................12
2.5.1 Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kê khai thường xuyên.....13
2.5.2 Sơ đồ hạch toán giá vốn hàng bán theo phương pháp kiểm kê định kỳ..............14
3.Kế toán doanh thu, giá vốn theo phương thức tiêu thụ chủ yếu.................................16
3.1.Phương thức bán hàng đại lý, ký gửi.........................................................................16
3.2.Phương thức tiêu thụ trực tiếp, chuyển hàng chờ chấp nhận, hàng đổi hàng........16
3.3.Phương thức bán hàng trả chậm, trả góp..................................................................17
4.Kế tốn các khoản giảm trừ doanh thu.........................................................................17
4.1.Nội dung........................................................................................................................17
4.2.Phương pháp hạch toán...............................................................................................18
4.2.1.Hạch toán chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán..........................................18

4.2.2.Hạch toán hàng bán bị trả lại...................................................................................20
5. Kế tốn chi phí bán hàng...............................................................................................21
5.1. Khái niệm.....................................................................................................................21
5.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................................21
5.3.Chứng từ sử dụng.........................................................................................................21
5.4.Tài khoản sử dụng........................................................................................................21
5.5.Phương pháp hạch tốn...............................................................................................23
6. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp......................................................................23

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

6.1. Khái niệm.................................................................................................................23
6.2. Nguyên tắc hạch toán..............................................................................................24
6.3.Chứng từ sử dụng.........................................................................................................24
6.4.Tài khoản sử dụng........................................................................................................24
6.5. Phương pháp hạch tốn..............................................................................................26
7. Kế tốn chi phí tài chính............................................................................................27
7.1. Khái niệm.................................................................................................................27
7.2. Ngun tắc hạc tốn................................................................................................27
7.3. Chứng từ sử dụng........................................................................................................27
7.4.Tài khoản sử dụng........................................................................................................27
7.5. Phương pháp hạch toán..............................................................................................28
8. Kế toán doanh thu tài chính..........................................................................................28
8.1. Khái niệm.....................................................................................................................29
8.2. Ngun tắc hạch tốn..................................................................................................29
8.3.Chứng từ sử dụng.........................................................................................................29
8.4 Tài khoản sử dụng........................................................................................................29

8.5. Phương pháp hạch toán..............................................................................................30
9. Kế toán thu nhập khác...................................................................................................30
9.1. Khái niệm.....................................................................................................................30
9.2 Nguyên tắc hạch toán..................................................................................................30
9.3. Chứng từ sử dụng........................................................................................................31
9.4. Tài khoản sử dụng.......................................................................................................31
9.5. Phương pháp hạch tốn..............................................................................................31
10. Chi phí khác..................................................................................................................32
10.1. Khái niệm...................................................................................................................32
10.2. Ngun tắc hạch toán................................................................................................32
10.3.Chứng từ sử dụng.......................................................................................................32
10.4. Tài khoản sử dụng.....................................................................................................32
10.5. Phương pháp hạch tốn............................................................................................33
11. Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp..........................................................................33
11.1. Khái niệm...................................................................................................................33
11.2.Nguyên tắc kế toán.....................................................................................................34
11.3.Chứng từ sử dụng.......................................................................................................34

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

11.4. Tài khoản sử dụng....................................................................................................35
11.5. Phương pháp hạch toán............................................................................................36
12. Kế toán xác định kết quả kinh doanh........................................................................36
12.1. Nội dung.....................................................................................................................36
12.2. Nguyên tắc kế toán....................................................................................................37
12.3. Chứng từ sử dụng......................................................................................................37
12.4. Tài khoản sử dụng....................................................................................................37

12.5. Phương pháp hạch tốn...........................................................................................39
CHƯƠNG 2:THỰC TRẠNG KẾ TỐN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT LIỆU XÂY DỰNG LỘC ĐIỀN.....40
I.KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT LIỆU XÂY DỰNG LỘC
ĐIỀN....................................................................................................................................40
1. Quá trình hình thành và phát triển cơng ty cổ phần vật liệu xây dựng Lộc Điền. . .40
1.1.Giới thiệu chung về cơng ty.........................................................................................40
1.2.Q trình hình thành và phát triển............................................................................40
2. Đặc điểm lĩnh vực kinh doanh......................................................................................41
3. Chức năng và nhiệm vụ.................................................................................................41
3.1. Chức năng....................................................................................................................41
3.2. Nhiệm vụ......................................................................................................................41
4.Đặc điểm tổ chức quản lý...............................................................................................42
4.1. Sơ đồ bộ máy quản lý.................................................................................................42
4.2. Chức năng, nhiệm vụ của phòng ban.......................................................................42
5. Đặc điểm tổ chức cơng tác kế tốn.........................................................................43
5.1. Sơ đồ bộ máy kế toán..................................................................................................43
5.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận...................................................................43
5.3. Hình thức kế tốn áp dụng tại cơng ty......................................................................44
5.4. Chế độ kế tốn áp dụng tại cơng ty...........................................................................46
II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT LIỆU XÂY DỰNG LỘC ĐIỀN................46
1. Phương thức tiêu thụ hàng và thanh tốn tại cơng ty cổ phần vật liệu xây dựng Lộc
Điền......................................................................................................................................46
1.1. Phương thức tiêu thụ..................................................................................................46
1.2. Phương thức thanh toán.............................................................................................47

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp

GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

2.Kế tốn tiêu thụ tại công ty cổ phần vật liệu xây dựng Lộc Điền...............................47
2.1. Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ...................................................47
2.1.1.Tài khoản sử dụng.....................................................................................................47
2.1.2.Chứng từ và sổ sách sử dụng....................................................................................47
2.1.3.Nội dung một số nghiệp vụ chủ yếu.........................................................................47
2.2. Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu.....................................................................56
2.3. Kế toán giá vốn hàng bán...........................................................................................56
2.3.1 Tài khoản sử dụng....................................................................................................56
2.3.2. Chứng từ và sổ sách sử dụng...................................................................................56
2.3.3. Nội dung một số nghiệp vụ chủ yếu........................................................................56
2.4. Kế tốn chi phí bán hàng............................................................................................62
2.4.1.Tài khoản sử dụng.....................................................................................................62
2.4.2. Chứng từ và sổ sách sử dụng...................................................................................62
2.5. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp.......................................................................69
2.5.1. Tài khoản sử dụng....................................................................................................69
2.5.2. Chứng từ và sổ sách sử dụng...................................................................................69
2.5.3. Nội dung một số nghiệp vụ chủ yếu........................................................................69
2.6. Kế toán hoạt động tài chính.......................................................................................77
2.6.1. Kế tốn doanh thu hoạt động tài chính..................................................................77
2.6.2. Kế tốn chi phí hoạt động tài chính........................................................................82
2.7. Kế tốn thu nhập khác và chi phí khác.....................................................................88
3. Kế tốn xác định kết quả kinh doanh tại cơng ty........................................................88
3.1.Kế tốn xác định kết quả kinh doanh.........................................................................88
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ Ý KIẾN ĐĨNG GĨP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC
KẾ TỐN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
CỔ PHẨN VẬT LIỆU XÂY DỰNG LỘC ĐIỀN............................................................96
I. NHẬN XÉT VỀ CÔNG TÁC TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VẬT LIỆU XÂY DỰNG LỘC ĐIỀN................96

1. Ưu điểm...........................................................................................................................96
1.1.Nhận xét chung:............................................................................................................96
1.2. Hình thức tổ chức cơng tác kế tốn và bộ máy kế tốn của cơng ty.......................96
1.3. Hệ thống chứng từ kế toán.........................................................................................97
1.4. Hệ thống sổ sách kế toán............................................................................................98

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang
2. Nhược điểm....................................................................................................................98
II. MỘT SỐ Ý KIẾN ĐĨNG GĨP NHẰM HỒN THIỆN CƠNG TÁC KẾ TỐN
TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY....................99
1. Về đội ngũ cán bộ cơng nhân viên:...............................................................................99
2. Chính sách lập dự phịng:..............................................................................................99
3. Hồn thiện chính sách về kế tốn dự phịng giảm giá hàng tồn kho.......................101
4. Hồn thiện chính sách về các khoản chiết khấu thương mại...................................103
5. Về thị trường tiêu thụ:.................................................................................................105
6. Nâng cấp phần mềm kế toán.......................................................................................105
KẾT LUẬN.......................................................................................................................106
TÀI LIỆU THAM KHẢO

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

LỜI MỞ ĐẦU

Trong môi trường kinh tế hiện nay, khi mà các quan hệ hàng hố tiền tệ ngày

càng mở rộng và phát triển địi hỏi các doanh nghiệp không chỉ sản xuất ra những

hàng hoá, dịch vụ đúng số lượng và chất lượng tốt mà còn phải tiêu thụ được những

sản phẩm, dịch vụ đó một cách nhanh nhất để thu hồi vốn sớm, tạo vịng quay của

vốn nhanh nhất để kích thích bản thân các doanh nghiệp và nền kinh tế. Cùng với sự

phát triển này, sự đổi mới sâu sắc của cơ chế quản lý kinh tế, hệ thống Kế toán Việt

Nam với tư cách là công cụ quản lý Kinh tế - Tài chính đã khơng ngừng đổi mới,

hồn thiện và phát triển, góp phần tích cực vào việc quản lý tài chính của doanh

nghiệp nói chung và nâng cao hiệu quả quản lý quá trình tiêu thụ, xác định kết quả

kinh doanh nói riêng. Đạt được mục tiêu đó, các doanh nghiệp cần thực hiện tốt

công tác từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ, giám sát chỉ đạo mọi hoạt động của

doanh nghiệp mình.

Hạch tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh là công tác quan trọng giúp

doanh nghiệp nắm vững thông tin về thị trường, từ đó giúp doanh nghiệp tổ chức tốt

hơn mạng lưới tiêu thụ, đạt được mục tiêu lợi nhuận và nâng cao hiệu quả kinh

doanh của mình. Từ đó cho thấy cơng tác kế tốn nói chung, cơng tác kế tốn tiêu

thụ và xác định kết quả kinh doanh nói riêng là vô cùng quan trọng không thể thiếu

trong mỗi đơn vị doanh nghiệp. Nhận thấy tầm quan trọng đó, em đã chọn đề tài “

Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần vật liệu

xây dựng Lộc Điền” để làm báo cáo thực tập của mình.

Nội dung kết cấu của khóa luận gồm 3 phần:

Phần 1: Cơ sở lý luận về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh trong

doanh nghiệp.

Phần 2: Tình hình thực tế về kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh

tại Công ty cổ phần vật liệu xây dựng Lộc Điền.

Phần 3: Kiến nghị và đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kế toán

tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần vật liệu xây dựng

Lộc Điền. Đà Nẵng, ngày 27 tháng 04 năm 2017

Sinh viên thực hiện

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 1

Khóa Luận Tốt Nghiệp

GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

PHẦN I Nguyễn Cửu Thiên An
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT

QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP

I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH.

1. Khái niệm.
1.1. Khái niệm về kế toán tiêu thụ.

Kết quả tiêu thụ là kết quả cuối cùng về mặt tài chính của hoạt động sản xuất
kinh doanh. Nói cách khác, kết quả tiêu thụ là phần chênh lệch giữa doanh thu bán
hàng,các khoản giảm trừ doanh thu với trị giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi
phí quản lý doanh nghiệp. Đây là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp quan trọng để đánh giá
hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
1.2. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh là kết quả cuối cùng của việc sản xuất
kinh doanh và các hoạt động khác trong kì kế tốn, số chênh lệch giữa một bên là
doanh thu thuần về bán hang và cung câp dịch vụ và doanh thu hoạt động tài chính
với một bên là GVHB, CP tài chính, CP bán hàng, CP quản lí doanh nghiệp

Việc xác định kêt quả kinh doanh trong doanh nghiệp thường được tiến hành
vào cuối kì và kết quả đó được biểu hiện qua chỉ tiêu lợi nhuận( lãi hoặc lỗ). Nếu
tổng doanh thu lớn hơn tổng chi phí thì doanh nghiệp lãi, ngược lại nếu tổng doanh
thu nhỏ hơn tổng chi phí thì doanh nghiệp lỗ.

2. Vai trị, ý nghĩa của kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh.
2.1. Vai trò và ý nghĩa của kế toán tiêu thụ

 Vai trò:
Phản ánh tình hình thu mua, vận chuyển bảo quản và dự trữ hàng hố, tình

hình nhập xuất vật tư hàng hố. Tính giá thực tế mua vào của hàng hoá đã thu mua
và nhập kho, kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch thu mua, dự trữ và bán hàng
nhằm thúc đẩy nhanh tốc độ luân chuyển hàng hoá.

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 2

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

Tổ chức tốt kế toán chi tiết vật tư hàng hoá theo từng loại từng thứ theo đúng
số lượng và chất lượng hàng hoá

Tính chính xác doanh thu, các khoản giảm trừ doanh thu và thanh toán ngân
sách nhà nước về các khoản thuế phải nộp

Hạch tốn chính xác chi phí bán hàng và quản lí doanh nghiệp
- Xác định kế quả của hoạt động tiêu thụ sản phẩm
 Ý Nghĩa:
Thơng qua q trình tiêu thụ doanh nghiệp mới thực hiện được việc quay vòng
vốn đã bỏ ra trong q trình sản xuất nhằm mục đích sinh lợi. Nhờ vậy nghiệp mới
có khả năng thực hiện tái sản xuất và tái sản xuất mở rộng.
Quá trình tiêu thụ là cơ sở để đảm bảo cho sự tồn tại và tiếp tục hoạt động của
doanh nghiệp.Chỉ qua tiêu thụ tính chất hữu ích của sản phẩm hàng hóa mới được
xác định rõ. Doanh nghiệp tiêu thụ càng nhanh thì tốc độ vịng quay vịng vốn càng

lớn, lợi nhuận doanh nghiệp thu được càng cao.
Mặt khác, tiêu thụ là quá trình đưa sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất ra đến
tay người tiêu dùng, góp phần thõa mãn nhu cầu xã hội.
2.2. Vai trò và ý nghĩa xác định kết quả kinh doanh.
 Vai trò:
- Phản ánh đầy đủ, chính xác kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong kì
và hạch tốn theo đúng quy định của Bộ tài chính
- Kêt quả hoạt động sản xuất kinh doanh phải đước tính tốn chính xác , hợp
lí, kịp thời và hạch toán chi tiết từng loại sản phẩm dịch vụ trong hoạt động thương
mại dịch vụ và các hoạt động khác. Kế toán phải theo dõi giám sát và phản ánh các
khoản doanh thu, chi phí của các hoạt động trong kì kế tốn.
 Ý nghĩa :
- Kết quả kinh doanh là căn cứ quan trọng để nhà nước đánh giá khả năng hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp,qua đó xây dựng và kiểm tra tình hình thực hiện
nghĩa vụ đối với nhà nước của doanh nghiệp.
3. Các phương thức tiêu thụ.
3.1. Phương thức tiêu thụ trực tiếp.

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 3

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

Là phương thức giao hàng cho người mua trực tiếp tại kho hay trực tiếp tại
các phân xưởng không qua kho của DN. Số hàng này khi giao cho người mua thì
được
trả tiền ngay hoặc được chấp nhận thanh tốn. Vì vậy, sản phẩm xuất bán được coi
là đã bán hồn thành.
3.1.1. Hình thức giao hàng trực tiếp tại kho.

Là hình thức bán hàng trong đó cơng ty xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho
đại diện bên mua. Khi nhận hàng xong, người nhận hàng ký xác nhận vào hóa đơn
bán hàng và hàng đó được xác định là tiêu thụ và được hạch toán vào doanh thu.
Chứng từ bán hàng trong phương thức này cũng là phiếu xuất kho kiêm hóa đơn
bán hàng, trên chứng từ bán hàng đó có chữ ký của khách hàng nhận hàng.
3.1.2. Hình thức bán thẳng cho người mua không qua kho.

Công ty sau khi mua hàng không đưa về nhập kho mà bán trực tiếp cho đại
diện bên mua tại kho của người bán.
3.2. Phương thức chuyển hàng.

Là phương thức mà bên bán gửi hàng đi cho khách hàng theo các điều kiện
ghi trong hợp đồng. Số hàng chuyển đi này vẫn thuộc quyền sở hữu của bên bán,
khi khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán về số hàng đã chuyển giao thì
số hàng này được coi là đã bán và bên bán đã mất quyền sở hữu về số hàng đó.
3.3. Phương thức bán hàng qua đại lý, ký gửi.

Là phương thức mà bên chủ hàng (bên giao đại lý) xuất hàng giao cho bên
nhận đại lý (bên đại lý) để bán. Bên nhận đại lý, ký gửi phải bán hàng theo đúng giá
bán đã quy định và được hưởng thù lao đại lý dưới hình thức hoa hồng.
3.4. Phương thức bán hàng trả chậm, trả góp.

Là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần, người mua thanh toán lần đầu
ngay tại thời điểm mua. Số tiền còn lại người mua chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp
theo và chịu một tỷ lệ lãi suất nhất định. DN chỉ hạch toán vào TK 511 - Doanh thu
bán hàng, phần doanh thu bán hàng thông thường (bán hàng thu tiền một lần). Phần
lãi trả chậm được coi như một khoản thu nhập hoạt động tài chính và hạch tốn vào
bên Có TK 515 - Thu nhập từ hoạt động tài chính. Theo phương thức bán này, về

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 4

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

mặt kế toán khi giao hàng cho khách coi là đã bán nhưng thực chất thì DN mới chỉ
mất quyền sở hữu về số hàng đó.
4. Phương thức thanh tốn.
4.1. Phương thức thanh toán bằng tiền mặt.

Theo phương thức này, việc chuyển giao quyền sở hữu sản phẩm, hàng hoá,
dịch vụ cho khách hàng và việc thu tiền được thực hiện đồng thời và người bán sẽ
nhận được ngay số tiền mặt tương ứng với số hàng hố mà mình đã bán.
4.2. Phương thức thanh tốn khơng dùng tiền mặt.

Thanh tốn khơng dùng tiền mặt là cách thức thanh tốn tiền hàng hố, dịch
vụ khơng có sự xuất hiện của tiền mặt mà được tiến hành bằng cách trích tiền từ tài
khoản của người chi trả chuyển vào tài khoản của người thụ hưởng hoặc bằng cách
bù trừ lẫn nhau thơng qua vai trị trung gian của các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh
toán bao gồm các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng khác và tổ chức khác
khi được NHNN cấp phép.Theo phương thức này, người mua có thể thanh tốn
bằng các loại séc, chuyển khoản, trái phiếu, cổ phiếu, các loại tài sản có giá trị
tương đương .....Chứng từ sử dụng trong hình thức thanh tốn này là giấy báo có,
giấy báo nợ của ngân hàng, …
4.3. Phương thức thanh toán nợ.

Trước khi có nợ thì cả hai bên bên người vay và bên người cho vay phải
cùng nhau thống nhất phương thức thanh tốn nợ. Thơng thường, người ta thanh
tốn bằng tổng số tiền tính theo một đơn vị tiền tệ nào đó, tuy nhiên cũng có trường
hợp thanh tốn bằng hàng hố. Thanh tốn có thể được thực hiện theo phương thức
trả lãi trong một khoảng thời gian hoặc trả một lúc khi kết thúc hợp đồng cho vay.

II.KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
1. Kế toán doanh thu.
1.1. Khái niệm.

Doanh thu của doanh nghiệp là toàn bộ số tiền sẽ thu được do tiêu thụ sản
phẩm, cung cấp dịch vụ, hoạt động tài chính và các hoạt động khác của doanh
nghiệp.

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 5

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ
kế toán, phát sinh từ các hoạt động SXKD thơng thường của doanh nghiệp, góp
phần làm tăng vốn chủ sở hữu ( Theo Chuẩn mực Kế toán – Chuẩn mực số 14:
Doanh thu và thu nhập khác )

Doanh thu phát sinh từ giao dịch, sự kiện được xác định bởi thoả thuận giữa
doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị
hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ (-) các khoản chiết
khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại.
1.2. Điều kiện ghi nhận doanh thu.

Theo Điều 79, Thông Tư 200 bổ sung làm rõ Chuẩn mực số 14 - Chuẩn mực
Kế toán Việt Nam như sau:

 Điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng khi đồng thời thỏa mãn 5 điều kiện
sau:

- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm , hàng hóa cho người mua

- Doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở
hữu hàng hóa hoặc kiểm sốt hàng hóa.

- Doanh thu đuợc xác định tương đối chắc chắn. Khi hợp đồng quy định
người mua được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá, đã mua theo những điều kiện cụ
thể, doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu khi những điều kiện cụ thể đó khơng
cịn tồn tại và người mua khơng được quyền trả lại sản phẩm, hàng hoá (trừ trường
hợp khách hàng có quyền trả lại hàng hóa dưới hình thức đổi lại để lấy hàng hóa,
dịch vụ khác).

- Người bán đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích từ giao dịch bàn hàng.
- Xác định được chi phí liên quan đến việc bán hàng.
1.3 Chứng từ sử dụng
- Hoá đơn GTGT, Hoá đơn bán hàng
- Phiếu thu, phiếu chi Giấy báo Nợ, báo Có và Bảng sao kê của Ngân hàng
- Phiếu xuất kho
- Bảng kê bán hàng, bảng thanh toán hàng đại lý ký gửi
- Các chứng từ khác có liên quan

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 6

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

-Sổ chi tiết bán hàng Sổ cái TK511, Bảng cân đối số phát sinh
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
1.4.Tài khoản sử dụng.

 Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.

 Công dụng: Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung

cấp dịch vụ thực tế thực hiện trong kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh từ các hoạt

động bán hàng và cung cấp dịch vụ

 Kết cấu tài khoản 511:

Nợ TK 511 Có

- Các khoản thuế gián thu phải nộp - Doanh thu bán sản phẩm,
( GTGT, TTĐB, XK, BVMT). hàng hóa, bất động sản đầu tư và
- Doanh thu hàng bán bị trả lại kết cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp
chuyển cuối kỳ thực hiện trong kỳ kế toán.
- Khoản giảm giá hàng bán kết
chuyển cuối kỳ
- Khoản chiết khấu thương mại kết
chuyển cuối kỳ.
- Kết chuyển doanh thu thuần vào tài
khoản 911 “ Xác định kết quả kinh
doanh”.

+ Tài khoản 511 khơng có số dư cuối kỳ.
 Tài khoản 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ có 6 tài khoản cấp 2:

- Tài khoản 5111 - Doanh thu bán hàng hoá
- Tài khoản 5112 - Doanh thu bán các thành phẩm

- Tài khoản 5113 - Doanh thu cung cấp dịch vụ
- Tài khoản 5114 - Doanh thu trợ cấp, trợ giá
- Tài khoản 5117 - Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư
- Tài khoản 5118 - Doanh thu khác
1.5. Phương pháp hạch toán.

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 7

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

1.5.1. Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chịu thuế giá
trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ

1.5.2. Sơ đồ hạch toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ chịu thuế giá
trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp.

2. Kế toán giá vốn hàng bán. Trang 8
2.1. Nguyên tắc hạch toán giá vốn hàng bán.

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

 Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ,
bất động sản đầu tư; giá thành sản xuất của sản phẩm xây lắp (đối với doanh nghiệp
xây lắp) bán trong kỳ. Ngồi ra, tài khoản này cịn dùng để phản ánh các chi phí liên
quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản đầu tư như: Chi phí khấu hao; chi phí
sửa chữa; chi phí nghiệp vụ cho thuê BĐS đầu tư theo phương thức cho thuê hoạt

động (trường hợp phát sinh khơng lớn); chi phí nhượng bán, thanh lý BĐS đầu tư…

 Khoản dự phòng giảm giá hàng tồn kho được tính vào giá vốn hàng bán trên
cơ sở số lượng hàng tồn kho và phần chênh lệch giữa giá trị thuần có thể thực hiện
được nhỏ hơn giá gốc hàng tồn kho. Khi xác định khối lượng hàng tồn kho bị giảm
giá cần phải trích lập dự phịng, kế tốn phải loại trừ khối lượng hàng tồn kho đã ký
được hợp đồng tiêu thụ (có giá trị thuần có thể thực hiện được khơng thấp hơn giá
trị ghi sổ) nhưng chưa chuyển giao cho khách hàng nếu có bằng chứng chắc chắn về
việc khách hàng sẽ không từ bỏ thực hiện hợp đồng.

 Khi bán sản phẩm, hàng hóa kèm thiết bị, phụ tùng thay thế thì giá trị thiết
bị, phụ tùng thay thế được ghi nhận vào giá vốn hàng bán.

 Đối với phần giá trị hàng tồn kho hao hụt, mất mát, kế toán phải tính ngay
vào giá vốn hàng bán (sau khi trừ đi các khoản bồi thường, nếu có).

 Đối với chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tiêu hao vượt mức bình thường, chi
phí nhân cơng, chi phí sản xuất chung cố định khơng phân bổ vào giá trị sản phẩm
nhập kho, kế tốn phải tính ngay vào giá vốn hàng bán (sau khi trừ đi các khoản bồi
thường, nếu có) kể cả khi sản phẩm, hàng hóa chưa được xác định là tiêu thụ.

 Các khoản thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ mơi trường đã
tính vào giá trị hàng mua, nếu khi xuất bán hàng hóa mà các khoản thuế đó được
hồn lại thì được ghi giảm giá vốn hàng bán.
II.2. Các phương pháp xác định giá vốn.
II.2.1. Phương pháp giá thực tế đích danh.

Tại Điểm a Khoản 9 Thơng tư 200/2014/TT-BTC quy định về phương pháp
tính theo giá đích danh như sau:

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 9

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

“ Phương pháp tính theo giá đích danh được áp dụng dựa trên giá trị thực tế của
từng thứ hàng hoá mua vào, từng thứ sản phẩm sản xuất ra nên chỉ áp dụng cho
các doanh nghiệp có ít mặt hàng hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện được.”

Theo phương pháp này sản phẩm, vật tư, hàng hố xuất kho thuộc lơ hàng
nhập nào thì lấy đơn giá nhập kho của lơ hàng đó để tính. Đây là phương án tốt
nhất, nó tn thủ ngun tắc phù hợp của kế tốn; chi phí thực tế phù hợp với doanh
thu thực tế. Giá trị của hàng xuất kho đem bán phù hợp với doanh thu mà nó tạo ra.
Hơn nữa, giá trị hàng tồn kho được phản ánh đúng theo giá trị thực tế của nó.

Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi những điều kiện khắt khe,
chỉ những doanh nghiệp kinh doanh có ít loại mặt hàng, hàng tồn kho có giá trị lớn,
mặt hàng ổn định và loại hàng tồn kho nhận diện được thì mới có thể áp dụng được
phương pháp này. Cịn đối với những doanh nghiệp có nhiều loại hàng thì khơng
thể áp dụng được phương pháp này
II.2.2. Phương pháp nhập trước, xuất trước.

Tại Điểm c Khoản 9 Điều 23 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định thì:
- “ Phương pháp này được áp dụng dựa trên giả định là giá trị hàng tồn kho
được mua hoặc được sản xuất trước thì được xuất trước, và giá trị hàng tồn kho
còn lại cuối kỳ là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối
kỳ”
- “Giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lơ hàng nhập kho ở thời điểm
đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị hàng tồn kho cuối kỳ được tính theo giá của hàng
nhập kho ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ còn tồn kho”

Phương pháp này giúp cho chúng ta có thể tính được ngay trị giá vốn hàng
xuất kho từng lần xuất hàng, do vậy đảm bảo cung cấp số liệu kịp thời cho kế toán
ghi chép các khâu tiếp theo cũng như cho quản lý. Trị giá vốn của hàng tồn kho sẽ
tương đối sát với giá thị trường của mặt hàng đó. Vì vậy chỉ tiêu hàng tồn kho trên
báo cáo kế tốn có ý nghĩa thực tế hơn.

Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là làm cho doanh thu hiện tại
khơng phù hợp với những khoản chi phí hiện tại. Theo phương pháp này, doanh thu
hiện tại được tạo ra bởi giá trị sản phẩm, vật tư, hàng hố đã có được từ cách đó rất

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 10

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

lâu. Đồng thời nếu số lượng chủng loại mặt hàng nhiều, phát sinh nhập xuất liên tục
dẫn đến những chi phí cho việc hạch tốn cũng như khối lượng cơng việc sẽ tăng
lên rất nhiều.
II.2.3. Phương pháp bình quân gia quyền.

Tại Điểm b Khoản 9 Điều 23 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định về
phương pháp bình quân gia quyền như sau:

- “Theo phương pháp bình quân gia quyền giá trị của từng loại hàng tồn kho
được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị từng
loại hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ.”

- “Giá trị trung bình có thể được tính theo từng kỳ hoặc sau từng lô hàng
nhập về, phụ thuộc vào điều kiện cụ thể của mỗi doanh nghiệp”.

- Theo phương pháp này, giá thực tế của hàng hóa xuất được tính như sau:

Trong đó, giá đơn vị bình qn có thể tính theo các cách sau:
2.2.3.1 Theo giá bình qn gia quyền cả kỳ dự trữ.

2.2.3.2. Theo giá bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập (Bình quân thời
điểm).

2.2.3.3. Theo giá bình quân cuối kỳ trước. 2.
Trang 11
22.2.3.4 Phương pháp giá bán lẻ.
SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

Tại Điểm c Khoản 9 Điều 23 Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định về
phương pháp giá bán lẻ để tính giá hàng tồn kho như sau:

- “Phương pháp này được áp dụng trong ngành bán lẻ để tính giá trị hàng tồn
kho với số lượng lớn các mặt hàng thay đổi nhanh chóng và có lợi nhuận biên
tương tự mà khơng thể sử dụng các phương pháp tính giá gốc khác như các đơn vị
kinh doanh siêu thị

- “Giá gốc hàng tồn kho được xác định bằng cách lấy giá bán của hàng tồn
kho trừ đi lợi nhuận biên theo tỷ lệ phần trăm hợp lý. Tỷ lệ được sử dụng có tính
đến các mặt hàng đó bị hạ giá xuống thấp hơn giá bán ban đầu của nó. Thơng
thường mỗi bợ phận bán lẻ sẽ sử dụng mợt tỷ lệ phần trăm bình qn riêng.”

- Giá trị xuất kho của hàng hóa = Giá bán hàng tồn kho – Lợi nhuận biên.
+ Giá bán hàng tồn kho: Giá gốc hàng tồn kho x tỷ lệ % lợi nhuận định mức.
Tỷ lệ này tùy từng thời điểm, từng mặt hàng được quy định khác nhau, phù

hợp với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
+ Lợi nhuận biên: Mỗi mặt hàng có một tỷ lệ % lợi nhuận biên khác nhau.

2.3.Chứng từ sử dụng
- Giấy đề nghị xuất kho, phiếu xuất kho
- Sổ cái TK 632

2.4.Tài khoản sử dụng.
 Tài khoản 632: Giá vốn hàng bán
 Công dụng: tài khoản này dùng để phản ánh trị giá vốn của thành phẩm,
hàng hoá, dịch vụ bán trong kỳ, các khoản chi phí vượt trên mức bình
thường, khoản hao hụt, mất mát hàng hoá,…
 Kết cấu tài khoản 632:

Nợ TK 632 Có

+ Phản ánh giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, + Phản ánh khoản hồn nhập dự phòng

dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. giảm giá hàng tồn kho cuối năm tài chính.

+ Phản ánh chi phí nguyên vật liệu, chi phí + Giá vốn hàng bán bị trả lại.

nhân cơng, chi phí sản xuất chung vượt trên + Kết chuyển giá vốn của sản phẩm,

mức cơng suất tính vào giá vốn hàng bán hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ và

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 12

Khóa Luận Tốt Nghiệp
GVHD: Th.S Đào Thị Đài Trang

tiêu thụ trong kỳ. toàn bộ các chi phí phát sinh trong kỳ
+ Phản ánh hao hụt, mất mát của hàng tồn sang tài khoản 911 để xác định kết quả
kho sau khi trừ đi phần bồi thường do trách kinh doanh.
nhiệm cá nhân gây ra.Phản ánh khoản chênh
lệch giữa số dự phòng giảm giá hàng tồn
kho phải lập năm nay lớn hơn khoản đã lập
dự phòng năm trước.
- Tài khoản 632 khơng có số dư cuối kỳ.
2.5.Phương pháp hạch tốn

SHTH :Nguyễn Cửu Thiên An Trang 13