Kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh doc

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................1

PHẦN I CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT

QUẢ KINH DOANH................................................................................................3
1.1 Khái niệm , ý nghĩa và nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ.........................................3
1.1.1 Khái niệm về tiêu thụ:........................................................................................3
1.1.2 Ý nghĩa của tiêu thụ:..........................................................................................3
1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh:......................4
1.2. Các phương thức tiêu thụ và phương thức thanh toán.........................................4
1.2.1. Phương thức tiêu thụ:.......................................................................................4
1.2.1.1. Phương thức tiêu thụ trực tiếp.......................................................................4
1.2.1.2. Phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận.....................................................4
1.2.1.3. Phương thức bán hàng qua đại lý, ký gửi......................................................5
1.2.1.4. Phương thức bán hàng trả chậm , trả góp......................................................5
1.2.1.5. Các phương thức tiêu thụ khác......................................................................5
1.2.2. Phương thức thanh toán....................................................................................5
1.3. Kế toán tiêu thụ....................................................................................................6
1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng và giá vốn hàng bán...........................................6
1.3.1.1 Khái niệm, điều kiện ghi nhận và đo lường doanh thu...................................6
1.3.1.2. Chứng từ và tài khoản sử dụng......................................................................6
1.3.1.3 Phương pháp hoạch toán :............................................................................10
1.3.2.2. Chứng từ sử dụng :......................................................................................14
1.3.2.3. Tài khoản sử dụng:......................................................................................14
1.3.2.4 Phương pháp hoạch toán:.............................................................................15

1.3.3. Kế toán chi phí bán hàng................................................................................18
1.3.3.1.Tài khoản sử dụng :......................................................................................18
1.3.3.2.Chứng từ sử dụng :.......................................................................................18
1.3.3.3. Phương pháp kế tốn...................................................................................19
1.3.3.3.1. Hạch tán chi phí bảo hành sản phẩm........................................................20
1.3.4. Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp:...........................................................22

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

1.3.4.1.Tài khoản sử dụng :......................................................................................22
1.3.4.2. Chứng từ sử dụng :......................................................................................22
1.3.4.3 Phương pháp kế toán....................................................................................23
1.4.Kế toán doanh thu hoạt động tài chính và chi phí tài chính...............................23
1.4.1.Kế tốn doanh thu tài chính.............................................................................23
1.4.1.1. Nội dung......................................................................................................23
1.4.1.2.Tài khoản sử dụng:.......................................................................................24
1.4.1.Chứng từ, sổ sách liên quan :...........................................................................24
1.4.1.4.Phương pháp kế toán....................................................................................24
1.4.2.Kế toán chi phí tài chính:.................................................................................24
1.4.2.1. Nội dung......................................................................................................24
1.4.2.2Chứng từ, sổ sách liên quan :.........................................................................25
1.4.2.3.Tài khoản sử dụng:.......................................................................................25
1.4.2.3.Phương pháp kế toán....................................................................................25
1.5. Kế toán hoạt động khác.....................................................................................26
1.5.1.Kế toán thu nhập khác:....................................................................................26
1.5.1.1. Nội dung:.....................................................................................................26

1.5.1.2.Chứng từ, sổ sách liên quan:.........................................................................26
1.5.1.3.Tài khoản sử dụng:.......................................................................................26
1.5.1.4. Phương pháp kế tốn...................................................................................26
1.5.2.Kế tốn chi phí khác :......................................................................................27
1.5.2.1. Nội dung :....................................................................................................27
1.5.2.2.Chứng từ, sổ sách liên quan :........................................................................27
1.5.2.3.Tài khoản sử dụng:.......................................................................................27
1.5.2.3. Phương pháp kế tốn...................................................................................27
1.6.1.Kế tốn thuế TNDN.........................................................................................28
1.6.1.1.Ngun tắc tính thuế.....................................................................................28
1.6.1.2.Tài khoản sử dụng :......................................................................................28
1.6.1..Chứng từ, sổ sách liên quan:...........................................................................28
1.6.1.3. Phương pháp kế toán:.................................................................................29
1.6.2.2 Tài khoản sử dụng:.......................................................................................30
1.6.2.3.Phương pháp kế toán....................................................................................31

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

1.6.2.3.Chứng từ, sổ sách liên quan :........................................................................31

PHẦN II THỰC TRẠNG CƠNG TY KẾ TỐN Q TRÌNH TIÊU THỤ VÀ

XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI XÍ NGHIỆP TOYOTA ĐÀ

NẴNG...................................................................................................................... 32
2.1 KHÁI QUAT CHUNG VỀ XÍ NGHIỆP TOYOTA ĐÀ NẴNG.......................32

2.1.1 Một số thơng tin chung về Xí Nghiệp:............................................................32
2.1.2.1 Chức năng của Xí nghiệp:..........................................................................32
2.1.2.2 Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp :.........................32
2.1.3 Tổ chức quản lý tại Xí nghiệp:..................................................................33
2.1.4.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tại Xí nghiệp:...........................................33
2.1.4.2 Tổ chức kế tốn tại Xí nghiệp:...................................................................35
2.2 . THỰC TẾ CƠNG TÁC HẠCH TỐN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT
QUẢ KINH DOANH TẠI XÍ NGHIỆP TOYOTA ĐÀ NẴNG..............................38
2.2.1 Đặc điểm hoạt động tiêu thụ của Xí nghiệp....................................................38
2.2.1.1 Mặt hàng tiêu thụ tại Xí nghiệp:...................................................................38
2.2.1.2 Thị trường tiêu thụ tại Xí nghiệp..................................................................38
2.2.1.3 Phương thức tiêu thụ tại Xí nghiệp...............................................................38
2.2.1.4 Phương pháp thanh tốn tại Xí nghiệp:........................................................38
2.3 Kế tốn tiêu thụ tại Xí nghiệp.............................................................................39
2.3.1 Hạch tốn doan hthu bán hàng Tại Xí nghiệp Toyota Đà Nẵng:.....................39
2.3.2 Chứng từ sử dụng............................................................................................39
2.3.4 Tài khoản sử dụng:..........................................................................................39
2.4 Phương pháp hạch toán:.....................................................................................39
2.4.1 Hạch toán tổng hợp..........................................................................................39
2.4.2 Hạch toán chi tiết.............................................................................................42
2.4.3 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu............................................................46
2.4.3.1 Nội dung các khoản giảm trừ doanh thu:......................................................46
2.4.3.2 Chứng từ và tài khoản sử dụng:....................................................................46
2.5 Hạch toán giá vốn hàng bán:..............................................................................46
2.5.1 Đo lường giá vốn hàng bán..............................................................................46

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

2.5.3 Phương pháp hạch toán:..................................................................................47
2.5.3.1 Hạch toán tổng hợp.......................................................................................47
2.5.3.2 Hạch toán chi tiết..........................................................................................50
2.5 Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Xí nghiệp Toyota Đà Nẵng:...............54
2.5.1 Kế tốn chi phí bán hàng tại Xí nghiệp...........................................................54
2.5.1.1 Nội dung chi phí :.........................................................................................54
2.5.1.2 Chứng từ và tài khoản sử dụng:....................................................................54
2.5.1.3 Phương pháp hạch tốn.................................................................................54
2.6 Kế tốn chi phí quản lý doanh nghiệp tại Xí nghiệp:.........................................58
2.6.1 Phương pháp hạch tốn....................................................................................58
2.6.2 Kê tốn doanh thu và chi phí hoạt động tài chính:..........................................62
2.6.2.1 Nội dung doanh thu và chi phí tài chính.......................................................62
2.6.2.2 Chứng từ và tài khoản sử dụng....................................................................62
2.6.2.3 Phương pháp hạch toán.................................................................................62
2.7 Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Xí nghiệp:...........................................65
2.7.1 Tài khoản sử dụng:..........................................................................................65
2.7.2 Trình tự ln chuyển:.......................................................................................65

PHẦN III MỘT SỐ Ý KIẾN GĨP PHẦN HỒN THIỆN CƠNG TÁC HẠCH

TỐN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI XÍ

NGHIỆP TOYOTA ĐÀ NẴNG.............................................................................68
3.1.Nhận xét chung về tình hình thực tế kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại Xí nghiệp Toyota Đà Nẵng:......................................................................68
3.1.1.Đánh giá chung về cơng tác kế tốn tại Xí nghiệp Toyota Đà Nẵng...............68
3.1.2 Đánh giá về cơng tác kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả Kinh doanh tại Xí
nghiệp Toyota Đà Nẵng............................................................................................69

3.1.2.1 Ưu điểm:.......................................................................................................69
3.1.2.2.Nhược điểm:.................................................................................................70
3.2 Một số ý kiến góp phần hồn thiện kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại Xí nghiệp Toyota Đà Nẵng.......................................................................71

KẾT LUẬN.............................................................................................................75

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

LỜI MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay thì doanh nghiệp thường cạnh tranh gây
gắt với nhau. Nên vấn đề đặt ra cho mỗi doanh nghiệp là phải tạo cho mình một vị
trí vững mạnh trên thị thương trường. Điều nay đòi hỏi các doanh nghiệp phải tìm
ra các biện pháp, các chiến lược để thực hiện mục đích hàng đầu là mang lại hiệu
quả kinh doanh có lãi và tối đa hóa lợi nhuận. Trong đó, chiến lược tiêu thụ hàng
hóa là quan trọng và có ý nghĩa quyết định sự sống cịn đối với các doanh nghiệp.
Chính vì vậy, cơng tác hạch tốn tiêu thụ hàng hóa ln ln được nghiên
cứu, tìm tịi, bổ sung để được hoàn thiện hơn cả về lý luận lẫn thực tiễn nhằm mục
đích khơng ngừng nâng cao chất lượng hàng hóa , hiệu quả sản xuất, hiệu năng của
quản lý. Để đạt được hiệu quả trong quá trình sản xuất kinh doanh , vấn đề đặt ra có

tính cần thiết và cấp bách là các doanh nghiệp cần phải quan tâm đến doanh thu tiêu
thụ sản phẩm. Vì doanh thu và lợi nhuận là mục tiêu cuối cùng, nó quyết định sự
tồn tại và phát triển của doanh nghiệp . Vì thế, doanh nghiệp muốn tăng doanh thu
và lợi nhuận thì phải đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh.
Vì vậy, kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh có ý nghĩa rất quan
trọng đối với chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Qua đó, doanh nghiệp xác
định được nhu cầu của thị trường đối với sản phẩm, hàng hóa. Đồng thời, kế tốn
tiêu thụ cũng giúp cho q trình chuyển hóa vốn của doanh nghiệp từ trạng thái hiện
vật sang trạng thái tiền tệ diễn ra nhanh chóng , nhằm tiếp tục một chu kỳ kinh
doanh mới. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần hồn thiện cơng tác kế tốn, đặc biệt là
cơng tác kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh.
Nhận thức được tầm quan trọng của cơng tác hạch tốn tiêu thụ trong thời gian
thực tập tại Xí nghiệp TOYOTA Đà Nẵng em đã tìm hiểu và chọn đề tài: “ Kế toán
tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh”
Nội dung chính của đề tài gồm 3 phần:
Phần I : Cơ sở lý luận về kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh .
Phần II: Thực trạng cơng tác kế tốn q trình tiêu thụ và xác định kết quả
kinh doanh tại Xí Nghiệp Toyota Đà Nẵng.

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 1

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

Phần III: Một số ý kiến góp phần hồn thiện cơng tác hạch tốn tiêu thụ và
xác định kết quả kinh doanh tại Xí Nghiệp Toyota Đà Nẵng.

Với khả năng nhận thức và thời gian thực tập cịn nhiều hạn chế nên chun
đề khơng tránh khỏi sai sót . Em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp ,

hướng dẫn của các thầy, cơ giáo và ban lãnh đạo Xí nghiệp để hồn thành chuyên
đề của mình.

Em xin chân thành cảm ơn.
Đà Nẵng, ngày 04 tháng 12 năm 2014
Sinh viên thực hiện

Huỳnh Thị Thanh Hoa

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 2

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

PHẦN I

CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ

VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH

1.1 Khái niệm , ý nghĩa và nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ
1.1.1 Khái niệm về tiêu thụ:
- Tiêu thụ là quá trình trao đổi để thực hiện giá trị của thành phẩm, hàng hóa,

dịch vụ. Hay nói cách khác, đó là q trình chuyển đổi hóa vốn của doanh nghiệp
từ hình thái hiện vật sang hình thái tiền tệ.

- Thành phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp được xác định là tiêu thụ khi
doanh nghiệp đã chuyển giao thành phẩm, hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ cho

khách hàng , đã được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán.

1.1.2 Ý nghĩa của tiêu thụ:
- Nền kinh tế xã hội ngày càng phát triển thì việc đẩy mạnh tiêu thụ giúp cho
doanh nghiệp thu hồi vốn càng nhanh để tiếp tục quá trình chu chuyển vốn, đảm
bảo hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp, tăng tích lũy cho doanh nghiệp để từ đó
mở rộng mạng lưới kinh doanh, tăng lợi nhuận.
- Cung cấp các thông tin cần thiết về nhu cầu của thị trường giúp các doanh
nghiệp nâng cao chất lượng hàng hóa để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng.
- Là điều kiện để doanh nghiệp sử dụng có hiệu quả đồng vốn, nâng cao hiệu
quả kinh tế, tăng tích lũy cho doanh nghiệp.
- Là điều kiện để doanh nghiệp sử dụng có hiệu quả đồng vốn , nâng cao hiệu
quả kinh tế , tăng tích lũy cho doanh nghiệp.
- Là điều kiện để nâng cao thu nhập cho người lao động.
- Tăng sự cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường.
- Với người tiêu dùng việc tiêu thụ sản phẩm hàng hóa góp phần cung ứng
kịp thời đầy đủ sản phẩm hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu dùng về số lượng, chất
lượng, cơ cấu, không gian.
- Góp phần hình thành nhu cầu mới nâng cao mức sống của nhân dân.

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 3

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

1.1.3. Nhiệm vụ của kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh:
Tiêu thụ sản phẩm hàng hóa có vai trị quan trọng nó quyết định sự thành
cơng hay thất bại của doanh nghiệp, vì vậy kế tốn tiêu thụ và xác định kết quả
phải hoàn thành các nhiệm vụ sau:

- Phản ánh và ghi chép đầy đủ, chính xác và kịp hời khối lượng hàng hóa
bán ra và giá vốn chính xác của chúng, nhằm xác định kết quả tiêu thụ hàng hóa
nói chung hoặc từng loại hàng hóa, nhóm hàng hóa, hàng hóa nói riêng, các khoản
chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, cũng như phân bổ chúng cho các
đối tượng có liên quan.
- Xác định chính xác kết quả của từng hoạt động trong doanh nghiệp, phản
ánh, giám xác tình hình phân phối kết quả. Đơn đốc, kiểm tra tình hình thực hiện
nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.
- Lập và gửi báo cáo về tình hình tiêu thụ và kết quả tiêu thụ hàng hóa
theo yêu cầu quản lý của ban lãnh đạo. Định kỳ, phân tích kinh tế đối với hoạt động
tiêu thụ hàng hóa, thu nhập và phân phối lợi nhuận, tư vấn cho ban lãnh đạo lựa
chọn phương án kết quả tiêu thụ hàng hóa hiệu quả nhất.

1.2. Các phương thức tiêu thụ và phương thức thanh toán
1.2.1. Phương thức tiêu thụ:
Việc tiêu thụ thành phẩm trong doanh nghiệp có thể được tiến hành theo

nhiều phương thức khác nhau nhưu tiêu thụ trực tiếp, chuyển hàng chờ chấp nhận,
bán hàng qua đại lý, ký gửi, bán hàng trả chậm, trả góp, hay tiêu thụ nội bộ.

1.2.1.1. Phương thức tiêu thụ trực tiếp.
Theo phương thức này, bên mua cử cán bộ nghiệp vụ đến nhận hàng tại kho
hoặc tại xưởng sản xuất của doanh nghiệp. Sau khi giao hàng xong, bên mua ký
vào chứng từ bán hàng thì hàng được xác định là tiêu thụ. Mọi tổn thất trong quá
trình vận chuyển về đơn vị do người mua chịu.
1.2.1.2. Phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận.
Theo phương thức này, doanh nghiệp chuyển hàng đến cho người mua theo
địa điểm ghi trong Hợp đồng kinh tế đã được ký kết. Số hàng chuyển đi này vẫn

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 4

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. Khi hàng được giao xong và người mua
thnah toán hoặc chấp nhận thanh toán ( đã ký vào chứng từ giao hàng) thì số hàng
đó được xác định là tiêu thụ. Mọi tổn thất trong quá trình vận chuyển đến cho
người mua do doanh nghiệp chịu. Phương thức này được áp dụng đối với khách
hàng do quan hệ mua bán thường xuyên với doanh nghiệp.

1.2.1.3. Phương thức bán hàng qua đại lý, ký gửi.
Theo phương thức này, doanh nghiệp chuyển hàng đến hệ thống các đại lý
theo các điều khoản đã ký kết trong Hợp đồng. Số hàng chuyển đến các đại lý này
vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp cho đến khi được xác định là tiêu thụ.
Sau khi kết thúc hợp đồng bán hàng, doanh nghiệp sẽ trả lại cho các đại lý một
khoản thù lao về việc bán hàng này gọi là hoa hồng đại lý. Hoa hồng đại lý được
tính theo tỷ lệ phần trăm trên tổng giá bán.
1.2.1.4. Phương thức bán hàng trả chậm , trả góp.
Đối với một số mặt hàng có giá trị tương đối cao, để người có thu nhập trung
bình có thể tiêu dùng được những mặt hàng này, các doanh nghiệp tiến hành bán
hàng theo phương thức trả chậm, trả góp. Theo phương thức này, khi giao hàng cho
người mua được xác định là tiêu thụ. Nguời mua sẽ thanh toán ngay lần đầu tại thời
điểm mua một phần số tiền phải trả, phần còn lại trả dần trong nhiều kỳ và phải
chịu một khoản lãi nhất định gọi là lãi trả chậm, trả góp. Thơng thường số tiền trả ở
các ký bằng nhau, trong đó bao gồm một phần doanh thu gốc và một phần lãi trả
chậm.
1.2.1.5. Các phương thức tiêu thụ khác
Ngoài các phương thức tiêu thụ trên, các doanh nghiệp cịn có thể sử dụng
sản phẩm để thanh tốn tiền lương, tiền thưởng cho cán bộ - công nhân viên, trao

đổi vật tư, hàng hóa khác hoặc cung cấp theo yêu cầu của Nhà nước.
1.2.2. Phương thức thanh toán.
Trong thực tế việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa giữa doanh nghiệp với các
đơn vị cá nhân khác thường phát sinh các phương thức thanh toán sau:
- Thanh toán bằng tiền mặt: theo phương thức này kế toán ghi Phiếu thu
đồng thời với Hóa đơn. Thủ quỹ sẽ thu tiền trên Hóa đơn.

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 5

Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn
- Thanh toán bằng Tiền gửi ngân hàng....

1.3. Kế toán tiêu thụ
1.3.1. Kế toán doanh thu bán hàng và giá vốn hàng bán
1.3.1.1 Khái niệm, điều kiện ghi nhận và đo lường doanh thu
- Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong

kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần là tăng vốn chủ sở hữu

- Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả 5 điều
kiện sau:

+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua

+ Doanh nghiệp khơng cịn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người
sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm sốt hàng hóa.

+ Doanh thu được xác định tương đối chắc chắc.

+ Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch
bán hàng.
+ Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
1.3.1.2. Chứng từ và tài khoản sử dụng

* Chứng từ sử dụng
Theo quy định hiện hành khi tiêu thụ hàng hóa doanh nghiệp phải sử

dụng một trong các Hóa đơn sau:
+ Hóa đơn GTGT : dùng vào các doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo

phương pháp khấu trừ. Khi bán hàng phải ghi đầy đủ cá yếu tố quy định trong hóa
đơn như: giá bán chưa có thuế GTGT, các khoản phụ thu và thuế tính ngồi giá bán
(nếu có), thuế GTGT và tổng giá thanh toán.

+ Hóa đơn bán hàng: dùng cho doanh nghiệp nộp thuế GTGT theo
phương pháp trực tiếp hoặc nộp thuế tiêu thụ đặc biệt. Trên hóa đơn phải ghi đầy
đủ các yếu tố như: giá bán các khoản phụ thu và tổng giá thanh tốn... Ngồi ra nếu

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 6

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

doanh nghiệp nào được Bộ tài chính cho phép thì có thể sử dụng hóa đơn đặc thù
và cịn sử dụng các bảng kê bán hàng hóa, dịch vụ, Bảng thanh tốn bán hàng đại
lý, ký gửi và sổ chi tiết bán hàng.

+ Hóa đơn được lập thành 3 liên ( đặt giấy than viết 1 lần). Phiếu

xuất kho là căn cứ để kế toán doanh nghiệp ghi vào sổ kế toán liên quan đến thành
phẩm.

* Tài khoản sử dụng .
Để hạch tốn qua trình tiêu thụ kế tốn sử dụng các khoản sau:
♠ Tài khoản 511”Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ “
Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của
doanh nghiệp trong một kỳ kế toán của hoạt động SXKD từ các giao dịch và các
nghiệp vụ sau :
- Bán hàng : Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, hàng hóa mua vào
và bất động sản đầu tư.
- Cung cấp dịch vụ : Thực hiện công việc đã thỏa thuận theo hợp đồng trong
một kỳ, hoặc nhiều kỳ kế toán, như cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch, cho thuê
TSCĐ theo phương thức thuê hoạt động…
Tài khoản 511 có kết cấu như sau :

TK 511

- Số thuế bán hàng đặc biệt hoặc - Doanh thu bán sản phẩm, hàng
thuế xuất khẩu phải nộp tính trên doanh hóa, bất động sản đầu tư và cung cấp
thu bán hàng thực tế của sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp thực hiện
hàng hóa, dịch vụ đã cung cấp cho trong kỳ kế toán.
khách hàng và được xác định là đã bán
trong kỳ kế toán

- Thuế GTGT theo phương pháp
trực tiếp

- Các khoản giảm trừ doanh thu

- Kết chuyển doanh thTviàkohToKản9n11ày khơng có số dư Trang 7
SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

Tài khoản 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, có 6 tài khoản cấp 2 :

+ Tài khoản 5111 - Doanh thu bán hàng hóa

+ Tài khoản 5112 - Doanh thu bán các thành phẩm

+ Tài khoản 5113 - Doanh thu cung cấp dịch vụ

+ Tài khoản 5114 - Doanh thu trợ cấp, trợ giá

+ Tài khoản 5117 - Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư

+ Tài khoản 5118 - Doanh thu khác

♠ Tài khoản 512 – “ Doanh thu nội bộ”

Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu của số sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ

bán hàng trong nội bộ doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng nội bộ là lợi ích kinh tế

thu được từ việc bán hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ nội bộ giữa các đơn vị trực thuộc

hạch tốn phụ thuộc trong cùng một cơng ty. Tổng cơng ty tính theo giá bán nội bộ.

Kết cấu của tài khoản 512 như sau :

TK 512

- Số thuế bán hàng đặc biệt phải nộp - Tổng số doanh thu bán hàng nội bộ
tính của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã của đơn vị thực hiện trong kỳ kế toán.
bán nội bộ.

- Thuế GTGT theo phương pháp trực
tiếp

- Các khoản giảm trừ doanh thu
( hàng bán bị trả lại và giảm giá hàng
bán).

- Kết chuyển doanh thu vào TK 911

Tài khoản này khơng có số dư
Tài khoản 512- Doanh thu nội bộ, có 3 tài khoản cấp 2 :

+ Tài khoản 5121 - Doanh thu bán hàng hóa
+ Tài khoản 5122 - Doanh thu bán các thành phẩm
+ Tài khoản 5123 - Doanh thu cung cấp dịch vụ
♠ Tài khoản 3387 – Doanh thu chưa thực hiện.
+ Kết chuyển doanh thu chưa thực hiện sang tài khoản 511

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 8

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

+ Kết chuyển doanh thu chưa thực hiện sang tài khoản 515 ( tiền lãi, thu nhập
cho thuê tài sản, cho người khác sử dụng tài khoản , cổ tức, lợi nhuận được
chia…)
+ Phân bổ chênh lệch lãi tỷ giá hối đoái phát sinh và đánh giá lại khoản mục
tiền tệ có gốc ngoại tệ của hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản ( giai đoạn trước
hoạt động) khi hoàn thành đầu tư.
Kết cấu của tài khoản 3387 như sau :

TK 3387

- Kết chuyển doanh thu chưa thực - Doanh thu chưa thực hiện còn lại
hiện qua tài khoản 511 cuối kỳ .

- Kết chuyển doanh thu chưa thực - Chênh lệch lãi tỷ giá hối đoái
hiện sang tài khoản 515 phát sinh và đánh giá lại khoản
mục tiền tệ có gốc ngoại tệ của
- Phân bổ chênh lệch lãi tỷ giá hối hoạt động đầy tư xây dựng cơ
đoái phát sinh và đánh giá lại khoản bản ( giai đoạn trước hoạt động)
mục tiền tệ của hoạt động đầu tư xây khi hoàn thành đầu tư chưa xử
dựng cơ bản ( giai đoạn trước hoạt lý).
động) khi hoàn thành đầu tư.

Tài khoản này không có số dư

*Tài khoản 632 – “ Giá vốn hàng bán.”
Tài khoản 632 : được dùng để theo dõi trị giá vốn của sản phẩm, hàng hóa đã

xác định bán hàng trong kỳ.
+ Chứng từ sử dụng:
- Hợp đồng mua bán, phiếu xuất kho, hóa đơn bán hàng
- Các chứng từ có liên quan
Kết cấu tài khoản 632 như sau:

TK 632

- Trị giá vốn sản phẩm, hàng hóa, - Hồn nhập dự phịng.
dịch vụ bán ra trong kỳ. - Hàng bán bị trả lại nhập kho.
- Kết chuyển doanh thu vào TK 911.
- Chi phí ngun vật liệu, nhân cơng
vượt trên mức bình thường và chi phí Trang 9
sản xuất chung cố định khơng phân bổ
được tính vào giá vốn hàng bán trong
kỳ.

- Khoản hao hụt, mất mát của hàng
tồn kho sau khi trừ phần bồi thường.

- Chi phí xây dựng, tự chế vượt mức
khơng được tính vào ngun giá TSCĐ.
SVT-HS:ốHtrỳcnhhdTựhpịhTịhnagnghiảHmoagiá HTK.

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

Tài khoản này khơng có số dư
1.3.1.3 Phương pháp hoạch toán :

* Phương thức tiêu thụ trực tiếp
Khi xuất thành phầm giao cho khách hàng hay cung cấp dịch vụ , kế toán ghi :
+ Phản ánh giá vốn hàng bán, ghi :

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho giao cho khách hàng .
Có TK 154 – Khi xuất thành phẩm tại phân xưởng .
+ Phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ : (theo phương pháp khấu trừ )
Nợ TK 111,112,131 – Thu tiền mặt , tiền gửi , chưa thu tiền .
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ( giá chưa có thuế )
Có TK 3331 – Thuế GTGT Phải nộp .

* Phương thức chuyển hàng chờ chấp nhận :
+ Khi xuất hàng chuyển đến cho người mua, kế toán ghi :

Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho .
Có TK 154 – Khi xuất thành phẩm tại các phân xưởng.
+ Khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng nhưng chưa được chấp nhận thanh
toán ,ghi :
- Phản ánh giá vốn của số hàng được chấp nhận, ghi :
Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
Có TK 157 – Hàng gửi đi bán .
- Phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ : (theo phương pháp khấu
trừ )
Nợ TK 111,112,131 – Thu tiền mặt , tiền gửi , chưa thu tiền .
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ( giá chưa có thuế )
Có TK 3331 – Thuế GTGT Phải nộp .

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 10

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

* Phương thức bán hàng qua đại lý , ký gửi :

Hạch toán tại doanh nghiệp ( đơn vị giao hàng đại lý ) :
+ Khi xuất hàng giao cho các đại lý , kế toán ghi :

Nợ TK 157 – Hàng gửi đi bán .
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho .
Có Tk 154 – khi xuất thành phẩm tại các phân xưởng .

+ Khi bên nhận hàng đại lý quyết toán với doanh nghiệp về số hàng đã tiêu thụ :
- Phản ánh giá vốn của số hàng đã tiêu thụ , ghi :

Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
Có TK 157 – Hàng gửi đi bán .
- Phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ và hoa hồng đại lý , kế toán
ghi : (theo phương pháp khấu trừ )
Nợ TK 111, 112, 131 – Thu tiền mặt , tiền gửi, chưa thu tiền .
Có TK 511 – Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ ( giá chưa có thuế )
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp
Cuối kỳ xác định số hoa hồng đại lý được hưởng , ghi :
Nợ TK 641 – Hoa hồng đại lý được hưởng
Nợ TK 133 ( nếu có )
Có TK 111, 112, 131 .

Hoạch tốn tại đại lý ( đơn vị nhận hàng đại lý ) :
+ Khi nhận hàng căn cứ vào giá trị trong hợp đồng , kế toán ghi :

Nợ TK 003
+ Khi bán được hàng , kế toán ghi :
- Phản ánh tổng số tiền thu được :

Nợ TK 111, 112, 131 – Số tiền bán hàng thu được hoặc chưa thu .
Có TK 331 – Số tiền phải trả cho bên giao đại lý.
ĐT có TK 003
- Phản ánh hoa hồng được hưởng :
Nợ TK 331 – Số hoa hồng được hưởng .
Có TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 11

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

Có TK 3331 ( nếu có )

* Phương thức bán hàng trả chậm , trả góp :
+ Khi xuất thành phầm giao cho khách hàng , kế toán ghi :

- Phản ánh giá vốn bán hàng , ghi :
Nợ Tk 632 – Giá vốn bán hàng
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho giao cho khách hàng
Có Tk 154 – Khi xuất thành phẩm tại các phân xưởng

- Phản ánh doanh thu bán hàng và cũng cấp dịch vụ, kế toán ghi : ( theo
phương pháp khấu trừ )

Nợ TK 111, 112 – Số tiền thu lần đầu
Nợ Tk 131 – Số tiền còn lại phải thu

Có TK 511 – Doanh thu tính theo giá bán trả ngay ( giá chưa thuế )
Có TK 3387 – Doanh thu chưa thực hiện ( phần lãi trả chậm )
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp ( theo hóa đơn )
+ Hàng kỳ , Xác định và kết chuyển lãi trả chậm , Trả góp , ghi :
Nợ TK 3387 – Số lãi trả chậm kỳ này
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
+ Định kỳ khi thu được tiền của khách hàng , ghi :
Nợ TK 111, 112 – Số tiền thu được cả gốc và lãi trả chậm
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng

* Các Phương thức tiêu thụ khác :
+ Khi thanh toán tiền lương, tiền thưởng cho CB – CNV Bằng thành phẩm ,ghi :
- Phản ánh giá vốn hàng bán , ghi :

Nợ TK 632 – Giá vốn bán hàng
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho
Có TK 154 – Khi xuất thành phẩm tại các phân xưởng
- Phản ánh doanh thu, ghi : ( theo phương pháp khấu trừ )
Nợ TK 334 – Phải trả công nhân viên
Có TK 512 – Doanh thu nội bộ ( giá chưa có thuế )
Có TK 3331 – Thuế Giá trị GTGT Phải nộp

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 12

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

+ Khi xuất thành phẩm tiêu thụ dưới hình thức trao đổi thành phẩm khác :
- Trao đổi thành phẩm tương tự , ghi :

Nợ TK 155 – Thành phẩm nhận về
Có TK 155 – Thành phẩm xuất kho đi trao đổi
Có TK 154 – Thành phẩm xuất tại phân xưởng đi trao đổi
- Trao đổi thành phẩm không tương tự , ghi :
Khi giao thành phẩm cho bên trao đổi
Nợ TK 632 – Giá trị thành phẩm đem đi trao đổi
Có Tk 155 – Thành phẩm xuất kho đi trao đổi
Có Tk 154 - Thành phẩm xuất tại phân xưởng khi trao đổi
Đồng thời ghi tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ :
Nợ TK 131 – Phải thu của khách hàng ( tổng giá thanh tốn )
Có TK 511 – Doanh thu theo giá có thuế hoặc chưa thuế
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp ( nếu có )
Khi nhận vật tư , hàng hóa do trao đổi về nhập kho tiếp tục chế biến hoặc tiêu
thụ trực tiếp , ghi :
Nợ TK 152, 153 , 156 – Trường hợp nhập kho (theo giá chưa thuế hoặc có
thuế)
Nợ TK 154 – Tiếp tục chế biến (theo giá chưa thuế hoặc có thuế)
Nợ TK 632 – Tiêu thụ trực tiếp (theo giá chưa thuế hoặc có thuế)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ ( nếu có )
Có TK 131 – Tổng giá thanh toán
* Nếu giá trao đổi của thành phẩm > giá vật tư , hàng hóa nhận về , ghi :
Nợ TK 111 , 112 – Số tiền thu đúng
Có TK 131 – Phải thu của khách hàng

* Nếu giá trao đổi của thành phẩm < giá vật tư , hàng hóa nhận về , ghi :
Nợ TK 131 – Phải thu của khách hàng
Có TK 111 , 112 – Số tiền trả đúng
+ Khi cung cấp sản phẩm , dịch vụ theo yêu cầu của Nhà Nước , Kế toán ghi
- Phản ánh giá vốn bán hàn ghi :

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 13

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

Nợ TK 632 – Giá vốn bán hàng
Có TK 155 – Khi xuất thành phẩm trong kho
Có TK 154 – Khi xuất thành phẩm xuất tại các phân xưởng
- Phản ánh doang thu bán hàng và cung cấp dịch vụ, ghi:
Nợ TK 111.112 – Nếu được ngân sách nhà nước cấp tiền ngay
Nợ TK 33 (3339) – Nếu nhà nước chưa cấp tiền ngay
Có TK 511(4) – Doanh thu trợ cấp, trợ giá
- Khi nhận được số tiền từ NSNN thanh toán ghi:
Nợ TK111,112
Có TK333(9)- Phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác.
1.3.2 Kế toán các khoản giảm trừ doang thu:
1.3.2.1. Nội dung các khoản giảm trừ doanh thu
Các khoản giảm trừ doanh thu là tổng hợp các khoản được giảm trừ vào tổng
doanh thu trong kỳ, bao gồm các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán
hàng bán bị trả lại và thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế GTGT tính theo
phương pháp trực tiếp phải nộp tương ứng với doang thu được xác định kỳ báo cáo.
+ Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với số lượng lớn.

+ Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ trên giá bán cho người mua do hàng
không đảm bảo các điều kiện đã ghi trong hợp đồng (ví dụ như: hàng kém phẩm
chất. sai quy cách…)
+ Hàng bán bị trả lại là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị
khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.
+ Thuế tiêu thụ đặc biệt.
+ Thuế xuất khẩu
+ Thuế GTGT nộp theo phương thức trực tiếp
1.3.2.2. Chứng từ sử dụng :
- Hóa đơn bán hàng
- Biên bản giảm giá
- Hợp đồng mua bán

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 14

Chuyên đề tốt nghiệp

GVHD: ThS. Lê Anh Tuấn

1.3.2.3. Tài khoản sử dụng:
Tài khoản 521,531,532: dùng để phản ánh các khoản giảm trừ của doanh thu.
- Kết cấu tài khoản 521 : Chiết khấu thương mại

TK 521

- Số chiết khấu thương mại đã chấp - Kết chuyển toàn bộ số chiết
nhận thanh toán cho khách hàng khấu thương mại sang TK 511

Tài khoản này khơng có số dư

- Kết cấu tài khoản 531 : Hàng bán bị trả lại
TK 531

- Doanh thu của hàng bán bị trả - Kết chuyển toàn bộ doanh thu
lại hàng bán bị trả lại sang TK 511,512

Tài khoản này khơng có số dư
- Kết cấu tài khoản 532 : Giảm giá hàng bán

TK 532

- Các khoản giảm giá hàng bán đã - Kết chuyển toàn bộ khoản giảm
chấp thuận cho người mua giá hàng bán lại sang TK 511,512

Tài khoản này không có số dư
1.3.2.4 Phương pháp hoạch toán:
* Tiêu thụ theo hình thức bán hàng trực tiếp :
- Xuất kho thành phẩm để bán cho khách hàng, kế toán phản ánh giá vốn của
thành phẩm xuất bán :

Nợ TK 632
Có TK 155

Đồng thời ghi nhận doanh thu bán hàng và thuế GTGT phải nộp :
Nợ TK 111/ 112/ 131
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

SVTH: Huỳnh Thị Thanh Hoa Trang 15