1 | 18
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Có thể nói việc ứng dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến trong tổ
chức các hoạt động giáo dục cho trẻ ở trường Mầm non như: phương pháp dạy
học theo dự án và ứng dụng giáo dục STEAM mang lại hiệu quả cao trong việc
nâng cao chất lượng dạy và học. Phương pháp giáo dục STEAM đem đến cho
trẻ: cơ hội học tập trải nghiệm, cơ hội về kiến thức, kĩ năng trong thực tế cuộc
sống, tạo ra những sản phẩm ý nghĩa, khuyến khích trẻ khám phá, tìm tịi, phát
huy năng lực tư duy sáng tạo, tư duy lôgic và khả năng giải quyết vấn đề, khơi
dậy niềm u thích của trẻ với các bộ mơn khám phá khoa học, cơng nghệ,
Tốn, là kết nối, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực với thực tế, cho trẻ được trải
nghiệm, thực hành ngoài đời sống. Mang lại sự hứng khởi trong học tập nhưng
vẫn đảm bảo trẻ nắm bắt kiến thức, đồng thời kích thích sự tìm tịi, khám phá
của trẻ
Mặt khác ở trường Mầm non, hoạt động chiếm phần lớn thời gian biểu
của trẻ nhà trẻ chính là hoạt động góc. Nó được thiết kế và tổ chức theo các chủ
đề phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ có nhu cầu chơi vì ln mong
muốn hiểu biết về cuốc sống xung quanh. Hơn nữa hoạt động chủ đạo của trẻ
nhà trẻ là “Hoạt động với đồ vật” vì vậy khi tham gia vào hoạt động góc sẽ giúp
trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh, lĩnh hội những kỹ năng sống cần
thiết, phát triển tính chủ động sáng tạo, khả năng giao tiếp, khơi gợi hứng thú
cảm xúc của trẻ. Hoạt động góc như một xã hội thu nhỏ, hết sức quan trọng đối
với trẻ.
Vì vậy, với mong muốn nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ 25 -
36 tháng tơi đã tìm tịi nghiên cứu đề tài “Một số giải pháp ứng dụng phương
pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt động góc cho trẻ 24 - 36 tháng”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đi vào nghiên cứu đề tài này tôi hy vọng đạt được những mục đích sau:
- Trẻ làm quen với phương pháp giáo dục STEAM, trẻ được tham gia hoạt động
với sự tích hợp của khoa học - cơng nghệ - kĩ thuật - nghệ thuật và tốn học từ
đó trẻ được phát triển một cách toàn diện về nhân cách và nhận thức.
- Tơi tích lũy được kinh nghiệm trong cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ.
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU.
1. Đối tượng nghiên cứu:
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 - 36 tháng
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
2 | 18
2. Thời gian nghiên cứu: Đề tài được thực hiện từ tháng 09/2022 đến tháng
4/2023
3. Phạm vi nghiên cứu: 100% trẻ trong nhóm trẻ 25 - 36 tháng
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lý luận:
Rào cản lớn nhất trong các phương pháp giáo dục truyền thống là sự tách
rời giữa các lĩnh vực quan trọng: khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và
toán học. Sự tách rời này sẽ đem đến một khoảng cách lớn giữa lý thuyết và
thực hành, giữa kiến thức và ứng dụng. Giáo dục STEAM về bản chất được hiểu
là trang bị cho trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh
vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ
năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh khơng
chỉ hiểu biết về ngun lý mà cịn có thể thực hành và tạo ra được những sản
phẩm trong cuộc sống hằng ngày. Giáo dục STEAM sẽ phá đi khoảng cách giữa
lý thuyết và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc một cách
sáng tạo. “Ứng dụng phương pháp giáo dục steam trong hoạt động góc” là
mang khoa học, cơng nghệ, kĩ thuật, nghệ thuật và toán học đến với trẻ một cách
đơn giản, nhẹ nhàng, gần gũi với những đồ dùng đồ chơi học tập, vật liệu gần
gũi, mang đến cho trẻ những trải nghiệm thú vị trong hoạt động, được thực hành
bằng những kĩ năng, kiến thức vô cùng gần gũi với cuộc sống của trẻ. Qua mỗi
giờ hoạt động góc, trẻ sẽ tạo ra được những sản phẩm thực, hữu dụng trong cuộc
sống. Điều đó tạo cho trẻ hứng khởi và niềm u thích đến trường, u thích
khám phá tìm hiểu mọi vấn đề trong cuộc sống.
2. Cơ sở thực tiễn:
a) Thuận lơi.
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và ban giám hiệu trường mầm non nơi
tôi công tác.
- Giáo viên trong lớp có trình độ đạt chuẩn, đều tâm huyết với nghề, nhiệt tình
trong cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Được sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh đã hưởng ứng tham gia các
phong trào của nhà trường, của lớp nhiệt tình, tổ chức cho các cháu đến trường
đầy đủ, thường xuyên ủng hộ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và
vui chơi cho các cháu.
- Đa số trẻ đến lớp đều khoẻ mạnh, đúng độ tuổi có nề nếp học tập.
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
3 | 18
b) Khó khăn .
Bên cạnh những thuận lợi trên, tơi cịn gặp những khó khăn cơ bản, đó là:
* Về phía giáo viên:
- Còn hạn chế về thời gian và tài liệu nghiên cứu.
- Chỉ một số giáo viên trong nhà trường được tham gia lớp học bồi dưỡng, đa
phần các giáo viên tự nghiên cứu tài liệu về phương pháp giáo dục Steam qua
mạng internet.
* Về phía trẻ:
- Trẻ chưa quen với việc sử dụng và ứng dụng các công nghệ trong hoạt động,
chưa thực sự tích cực trong việc tham gia hoạt động góc
C. Số liệu khảo sát trước khi thực hiện đề tài
Năm học 2022- 2023, tôi được nhà trường phân công đứng lớp nhà trẻ 25
– 36 tháng với tổng số trẻ là 35 trẻ. Việc đầu tiên tôi bắt tay là tìm hiểu mức độ
nhận thức của trẻ khi tham gia hoạt động góc để từ đó tơi tìm tịi các biện pháp
phù hợp để nâng cao chất lượng hoạt động góc
Kết quả cụ thể như sau:
BẢNG KHẢO SÁT ĐẦU NĂM
Mức độ nhận thức Đạt Chưa đạt
Nội dung khảo sát Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
% %
Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 25/35 71,43 10/35 28,57
Trẻ có khả năng khéo léo, sáng 10/35 28,57 25/35 71,43
tạo
Trẻ có tính kiêng nhẫn, bền bỉ 15/35 42,85 20/35 57,15
20/35 57,15
Trẻ tạo ra được sản phẩm 15/35 42,85 22/35 51,43
Trẻ biết hợp tác khi chơi 17/35 48,57
II. Các giải pháp thực hiện
Giải pháp 1: Nghiên cứu tài liệu, lập kế hoạch xây dựng môi trường hoạt
động phù hợp độ tuổi
Khi tiếp cận với bất cứ nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục mới cần
đòi hỏi ở giáo viên sự tìm tịi, nghiên cứu tài liệu có liên quan để nâng cao
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
4 | 18
chuyên môn, nghiệp vụ và sự hiểu biết của bản thân về phương pháp giáo dục
đó. Bản thân tơi đã tự tìm hiểu rõ ý nghĩa, lợi ích của phương pháp Steam đem
lại cho trẻ, lựa chọn, áp dụng những yếu tố phù hợp với lứa tuổi mình đảm nhận
từ đó lựa chọn các hoạt động tổ chức phù hợp và đạt hiệu quả giáo dục. Ngồi
việc tìm hiểu trên mạng internet thì tơi cũng đã tìm hiểu và đọc một số các tài
liệu hướng dẫn giáo viên ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM như: "Steam
Stories - Kỹ Năng Tự Giải Quyết Vấn Đề - Tự Làm Sân Chơi (Engineering - Kỹ
Thuật)"; "Sửa Rơ-Bốt" Tác giả: Jonathan Litton, Magalí Mansilla Nhà xuất bản
Giáo Dục Việt Nam; "Giáo Dục Stem/ Steam: Từ Trải Nghiệm Thực Hành Đến
Tư Duy Sáng Tạo" NXB Trẻ…
Hình ảnh 1: Một số tài liệu tham khảo về phương pháp Steam
Qua đó tôi xác định được nhu cầu, sự hứng thú, khả năng của trẻ 25 - 36
tháng sau đó tơi lập ra kế hoạch xây dựng môi trường hoạt động trong - ngoài
lớp học được áp dụng theo phương pháp giáo dục Steam một cách cụ thể, chi
tiết.
- Xác định mục tiêu của các góc hoạt động.
- Lựa chọn những nội dung chơi phù hợp với độ tuổi của trẻ, nội dung phong
phú, đa dạng.
- Thiết kế các hoạt động, các trị chơi trong góc sáng tạo phù hợp với nội dung
đã chọn và khả năng của trẻ.
- Bổ sung đồ dùng đồ chơi sau mỗi chủ đề, sự kiện cho phù hợp với chủ đề đang thực
hiện trong tháng.
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
5 | 18
Ví dụ: Chủ đề giao thông tôi xây dựng kế hoạch như sau:
Mục tiêu Nội dung chơi Chuẩn bị
- Trẻ biết luồn dây tìm- Xe về đúng bến. - Bảng chơi có xe màu xanh - đỏ -
đường đi cho xe về vàng, mỗi xe có gắn 1 sợi dây; mô
bến theo màu. hình bến xe xanh - đỏ - vàng; khuy
màu xanh - đỏ - vàng gắn trên bảng
- Trẻ chọn đúng nắp - Xoáy nút chai. - Bảng chơi, nút chai gắn hình PTGT
chai hình PTGT theo 1: Băng giấy có thể di chuyển được
mẫu. 2: Hình ảnh các PTGT gắn trên băng
giấy
- Trẻ ghép được đúng - Ghép hình 3: Cổ chai (phần có ren)
các bộ phận còn thiếu 4: Nút chai có gắn hình PTGT tương
cho phương tiện giao ứng với hình ảnh PTGT trên băng
thông. giấy.
- Hình ảnh các loại phương tiên giao
thông phổ biến nhưng thiếu một số bộ
phận
- Bộ phận thiếu của các phương tiện
giao thông cho trẻ ghép.
Khi có kế hoạch cụ thể thì tơi cũng sẽ chủ động trong việc chuẩn bị các đồ
dùng, nguyên vật liệu… để phục vụ cho các hoạt động học của con. Như vậy tiết
hoạt động góc của trẻ sẽ có hiệu quả hơn.
Giải pháp 2: Thiết kế các góc chơi ứng dụng steam theo đúng nguyên tắc.
* Nguyên tắc phù hợp: Khi tổ chức hoạt động góc cần phù hợp với mục đích,
mục tiêu giáo dục trong nhà trường mầm non trên cơ sở đảm bảo thực hiện các
phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với sự phát triển của trẻ lứa
tuổi mẫu giáo lớn.
* Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học: Q trình tổ chức hoạt động góc cho trẻ
phải mang tính kế hoạch, hệ thống, khoa học thơng qua việc xây dựng và lựa
chọn nội dung hoạt động, phương pháp và hình thức thực hiện. Để đảm bảo
nguyên tắc này khi tổ chức hoạt động góc cần:
- Đặt tên góc sao cho dễ hiểu. Giữa các góc có ranh giới rõ ràng (sử dụng tường,
các giá, tủ…). Ranh giới ở các góc khơng che tầm nhìn của trẻ và khơng cản
việc quan sát của cơ. Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
6 | 18
toàn và đủ rộng cho trẻ di chuyển.
- Bố trí các góc ồn ào xa những góc chơi yên tĩnh.
Ví dụ: Tơi thiết kế góc vận động và góc phân vai ở gần nhau và xa góc
truyện. Góc hoạt động với đồ vật tránh lối đi lại. Góc bé chơi với hình và màu
gần nguồn nước và nhiều ánh sáng, góc thiên nhiên ở ngồi hiên…
- Bố trí bàn, ghế, gối đệm phù hợp với từng góc.
- Các hoạt động tại góc chơi có nội dung phức tạp dần phù hợp với đặc điểm
nhận thức của trẻ.
* Nguyên tắc đảm bảo tính vừa sức: Trong quá trình tổ chức hoạt động góc cho
trẻ giáo viên phải linh hoạt xác định mục tiêu và nội dung giáo dục phù hợp với
đặc điểm chung của lứa tuổi và đặc điểm riêng của từng cá nhân trẻ. Giáo viên
cần tổ chức với các dạng hoạt động đa dạng, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý,
khả năng nhận thức và mức độ phát triển của trẻ để khuyến khích trẻ hoạt động
tích cực, chủ động, sáng tạo.
Ví dụ: Với trị chơi xâu hạt, với trẻ bình thường tơi chỉ u cầu trẻ biết
xâu hạt tạo thành vòng, còn với những trẻ khá hơn tôi sẽ cho trẻ chơi xâu hạt
theo màu sắc, theo kích thước, các loại hạt khác nhau.....
Hình ảnh 2: Trẻ chơi xâu hạt vịng
* Nguyên tắc đảm bảo phát huy tính tích cực hoạt động của trẻ: Nguyên tắc này
đòi hỏi trong tổ chức hoạt động góc phải làm cho trẻ hứng thú, ham thích, say
mê học tập làm cho trẻ tích cực hoạt động chiếm lĩnh tri thức, thúc đẩy hoạt
động trí tuệ của trẻ. Mọi nội dung hoạt động phải hướng vào trẻ sao cho phát
huy tính tích cực hoạt động cá nhân của trẻ trong quá trình học.
Để đảm bảo nguyên tắc này các khu vực hoạt động góc cần bố trí thuận
lợi cho trẻ hoạt động theo khả năng, hứng thú, sở thích riêng. Có chỗ cho hoạt
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
7 | 18
động chung và hoạt động cá nhân, có góc cố định, có góc di động hoặc thay đổi
theo chủ đề. Có nhiều đồ chơi phong phú, hấp dẫn thu hút trẻ.
Hình ảnh 3: Một số hình ảnh trẻ chơi ở các góc
* Ngun tắc đảm bảo tính an tồn – thực tiễn: Khi tổ chức các góc hoạt động
giáo viên cần lựa chọn các đồ dùng, đồ chơi, các thiết bị dạy học đảm bảo vệ
sinh, không gây nguy hiểm cho trẻ khi sử dụng (không sắc nhọn, không dễ vỡ,
không dùng vật liệu độc hại…). Tổ chức hoạt động góc ở các lớp phải phù hợp
với điều kiện cơ sở vật chất (diện tích phịng học, đồ dùng, đồ chơi trong lớp…).
Việc lựa chọn các đồ dùng, đồ chơi, các thiết bị dạy học cần thích hợp với đặc
điểm vùng miền, địa phương.
* Nguyên tắc đảm bảo tính hấp dẫn, thu hút: Góc chơi được trang trí hấp dẫn,
đẹp mắt, với những đồ dùng đồ chơi đa dạng, nguyên vật liệu phong phú sẽ khơi
gợi niềm say mê hoạt động và giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng, có
hiệu quả, phát huy trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Đây là tác động cần thiết để
trẻ tích cực hoạt động chơi trong các góc. Ngoài ra để thu hút sự chú ý hơn của
trẻ vào góc chơi tơi cịn sử dụng những hình ảnh do trẻ tự vẽ và tơ màu để trang trí
các góc. Từ đó tạo cho trẻ sự gần gũi và hứng thú tham gia hoạt động góc vì nó là sản
phẩm của trẻ, trẻ tạo ra nó chơi với nó và thực hiện cách trang trí theo sự hướng dẫn
của cơ.
- Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ.
- Những thiết bị đồ chơi nặng đặt ở dưới, những đồ chơi có nhiều bộ phận phải
đặt theo bộ:
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
8 | 18
+ Màu sắc, hình dáng đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn trẻ, đảm bảo an toàn
+Thường xuyên vệ sinh các giá và đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ
+ Các loại đồ dùng của trẻ để trong tầm với của trẻ và có nhãn hoặc ký hiệu
bằng chữ cái, số nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tự lấy đồ dùng mà
không cần sự trợ giúp của cô.
Hình ảnh 4: Một số góc chơi trong lớp
Giải pháp 3: Tạo hứng thú bất ngờ cho trẻ, xử lý linh hoạt các tình huống
Muốn trẻ được chơi tích cực, chơi sáng tạo, hứng thú thì ngay từ đầu tơi
phải biết cách giới thiệu các góc chơi và gây hứng thú cho trẻ trước khi vào hoạt
động. Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào
đầu năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi quanh lớp,
chưa biết tên đồ chơi, cách chơi.
Ví dụ: Tôi tạo hứng thú cho trẻ bằng cách tặng quà, hoặc làm ảo thuật
biến ra một chiếc vòng hoặc đóng vai bạn thỏ tới thăm lớp....../
Mặt khác để trẻ hứng thú hơn thì tơi thường xun thay đổi các trị chơi ở
các góc. Các đồ dùng, đồ chơi này được sắp xếp thiết kế dưới dạng mở để kích
thích tính tị mị, thích khám phá, tìm tịi và trải nghiệm ở trẻ.
Để tạo cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực tại các góc chơi tơi ln khuyến
khích, phát huy sáng kiến của trẻ, tạo cơ hội để trẻ phát triển khả năng tự khám
phá, tìm tịi, trải nghiệm…Phát triển các trị chơi theo ý tưởng sáng tạo của trẻ
và gợi ý của cơ “Đây là u cầu đảm bảo tính tích cực”. Tôi cần tôn trọng ý kiến
của trẻ, tuyệt đối không can thiệp thơ bạo vào trị chơi của trẻ, hoặc bắt trẻ chơi
theo ý mình. Thơng qua đàm thoại đặt câu hỏi, tơi có thể nhập vai vào trị chơi
để gợi ý, mở rộng trò chơi cho trẻ một cách hợp lý. Mặt khác tôi căn cứ vào số
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
9 | 18
lượng trẻ tham gia hoạt động tại các khu vực chơi có thể tổ chức góc hoạt động
theo 2 hình thức: cá nhân hay nhóm nhỏ. Hoạt động góc là hoạt động tự do, theo
ý thích của trẻ. Trẻ có thể chơi theo khả năng, sở thích cá nhân của trẻ.
Hình ảnh 5: Cơ cùng trẻ tham gia chơi góc thao tác vai
Xử lý linh hoạt các tình huống xảy ra trong góc hoạt động: ở các góc chơi,
để tổ chức giờ hoạt động góc đạt hiệu quả, ngồi việc sắp xếp, bố trí, tổ chức,
điều khiển, điều chỉnh q trình chơi cho trẻ thì tơi cần xử lý linh hoạt các tình
huống xảy ra trong góc hoạt động, đảm bảo cho mọi trẻ đều được tham gia hoạt
động một cách tích cực, sáng tạo và hiệu quả.
Ví dụ: Trẻ tranh giành đồ chơi trong khi chơi, tôi sẽ xử lý theo các bước sau:
Bước 1: Không can thiệp ngay khi trẻ xảy ra tranh chấp
Mọi người thường sẽ gấp gáp xử lý khi các trẻ xảy ra tranh chấp với mong
muốn giảm thiểu tối đa việc tranh chấp. Tuy nhiên, sự va chạm, tranh giành đồ
chơi cũng thúc đẩy con tìm cách giải quyết mâu thuẫn, từ đó biết cách xử lý tình
huống tốt. Vì vậy tơi chỉ can thiệp khi mâu thuẫn dần lớn.
Bước 2: Giúp trẻ bình tĩnh lại
Kể cả người lớn khi nóng giận đều mất bình tĩnh và có những hành động
khơng phù hợp vì thế trẻ cáu giận khi tranh cãi là thường gặp. Thay vì cố phân
giải ngay lập tức, thì tơi sẽ trấn an giúp trẻ bình tĩnh, tách các trẻ đứng riêng
biệt.
Cần nhấn mạnh để trẻ hiểu rằng cần phải bình tĩnh bằng một số lời nói như:
“Con bình tĩnh và nói cho cơ biết chuyện gì xảy ra nào.”
“Con khóc/nói nhanh vậy cơ khơng nghe rõ. Hít thở sâu và nín khóc rồi kể lại
mọi chuyện cho cô nghe hiểu được không?”
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
10 | 1 8
Sau khi trẻ bình tĩnh, kể lại đầu đuôi câu chuyện, cô sẽ nghiêm túc lắng
nghe. Điều này giúp trẻ thấy mình được cảm thơng, từ đó cảm xúc tiêu cực sẽ
giảm bớt.
Bước 3: Hãy để trẻ được “thương lượng” với nhau
Sau khi các con bình tĩnh, hãy tạo một “hội nghị” để các con cùng nói
chuyện, chia sẻ. Tơi sẽ quan sát q trình này, đây là lúc giúp trẻ học cách giải
quyết mâu thuẫn của bản thân và điều hòa các mối quan hệ tốt đẹp.
Bước 4: Cùng trẻ giải quyết nếu trẻ không đưa ra được quyết định
Lúc này tơi sẽ đứng ra phân tích mặt tích cực khi các con cùng chơi, rằng
việc các con xích mích tranh giành một món đồ là khơng đáng, chúng ta nên học
cách sẻ chia, yêu thương nhau,…
Với vai trò là nhà hịa giải, tơi cần thực hiện một số điều sau:
+ Không tỏ ra bênh vực cho bên nào: khiến trẻ cảm thấy bất cơng, từ đó sinh ra
cảm giác phản kháng.
+ Tôn trọng cảm xúc của trẻ: bởi con chỉ đang làm theo cảm xúc của bản thân,
điều ta cần là thông cảm và chỉ dẫn cho con.
+ Khen trẻ khi đồng ý hịa giải: có thể kèm theo hoạt động khích lệ để trẻ duy trì
hành động tốt đẹp này.
Khi vấn đề đã được giải quyết, tơi nhanh chóng để trẻ hòa nhập lại cuộc chơi.
Giải pháp 4: Quan sát theo dõi, đánh giá trẻ trong khi chơi để diều chỉnh
kế hoạch chơi. Động viên, khen thưởng kịp thời kích thích sự hứng thú của
trẻ khi chơi
Cô giáo là người theo dõi, quan sát các nhóm chơi, các hoạt động của trẻ
tại các góc. Quan sát để nắm bắt kỹ năng chơi, hứng thú chơi của trẻ. Cô phải
thường xuyên theo dõi trẻ hoạt động trong góc để tìm hểu năng lực, mức độ suy
nghĩ của từng trẻ, phát hiện ra đồ dùng, đồ chơi hoặc các vật liệu có khó khăn gì
so với khả năng của trẻ. Thơng qua quan sát giúp giáo viên biết được khi nào trẻ
cần giúp đỡ, cần phải can thiệp, những gì càn phải bổ xung, thay đổi. Từ đó lựa
chọn biện pháp tác động, hướng dẫn trẻ chơi phù hợp, hiệu quả trên cơ sở kết
quả quan sát.
Ví dụ: Trong chủ đề “Giao thơng” ở góc bé chơi với hình và màu, khi tơ
màu các phương tiện giao thơng trẻ cịn lúng túng chưa biết cách tơ khi đó cô
gợi ý hướng dẫn trẻ tô màu, chọn màu…
Trong quá trình quan sát và giám sát trẻ chơi, giáo viên cần đánh giá một
cách liên tục vì chơi là kiểu học đầu tiên của trẻ em, là phương tiện đánh giá kĩ
năng, thể lực, ngơn ngữ, nhận thức, tình cảm xã hội của trẻ. Việc đánh giá trẻ
giúp giáo viên định hướng mục tiêu giáo dục, xây dụng kế hoạch tổ chức các
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
11 | 1 8
góc hoạt động một cách hợp lý. Vì vậy tôi đã tiến hành đánh giá trẻ theo 5 tiêu
chí sau với 5 cấp độ, cụ thể như sau:
Nội Cấp độ 1 Cấp độ 2 Cấp độ 3 Cấp độ 4 Cấp độ 5
dung Trẻ thực Trẻ có thể Trẻ có thể hợp Trẻ có thể Trẻ có thể tự
hiện/ hoạt ngồi hoạt tác hoặc cùng cùng trao hoàn thành
động một động bên làm/ cùng lắp đổi, lựa nhiệm vụ
Khả mình. Trẻ cạnh một ghép / cùng chọn và đưa được giao,
năng chưa có sự bạn khác xây dựng một ra các quyết và sau đó
làm hợp tác với hoặc ngồi mơ hình/dự án định quan kết hợp với
việc các bạn cùng trong với các bạn trọng cùng phần của các
nhóm khác nhóm khác các bạn khác bạn khác để
trong nhóm. hồn thành
sản phẩm/
Trẻ không Trẻ hiểu Trẻ tự hiểu dự án chung.
Trẻ hiểu và Trẻ hiểu và
hiểu nội nội dung nội dung bài áp dụng áp dụng rất
dung kiến kiến thức học qua các kiến thức nhiều kiến
thức kể cả khi giáo câu hỏi của vào dự án thức khác
Khả khi giáo viên giải giáo viên STEAM nhau (tốn,
năng viên đã giải thích cho ngôn ngữ,
nhận thích chi trẻ khoa học
thức tiết cho trẻ …) trong
quá trình
thực hiện
các dự án
steam
Kỹ Trẻ không Trẻ có thể Trẻ có thể đưa Giải pháp Trẻ có thể
năng thể đưa ra đưa ra 1 ra giải pháp mà trẻ đưa trình bày về
giải giải pháp hoặc 1 vài và hiểu về ra có thể áp giải pháp
quyết giải pháp giải pháp của dụng trong của mình
vấn mình dựa trên cuộc sống hoặc thực
đề bản tư duy thực tế hiện giải
trong thiết kế của pháp đó
cuộc trẻ cho một
sống người lớn
thực có khả năng
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
12 | 1 8
tế thực hiện
nó
Kỹ Trẻ khơng Trẻ có thể Trẻ có thể sử Trẻ biết tự Trẻ sử dụng
năng biết sử nắm bắt dụng cơng mình sử công nghệ
dụng công kiến thức nghệ nhưng dụng công để tạo ra
sử nghệ (máy khi giáo cần giáo viên nghệ và có giải pháp
dụng tính, điện viên sử hướng dẫn, thể tự tìm STEAM
công thoại hoặc dụng công gợi mở bằng hiểu kiến (sử dụng
nghệ các thiết bị nghệ để các câu hỏi để thức mà công nghệ
điện tử) dạy hiểu kiến thức không cần để tạo ra
sự hỗ trợ sản phẩm
Trẻ khơng Trẻ có thể Trẻ có thể của giáo hoặc sản
thể nói, nói, trình trình bày, viên/người phẩm mô
chia sẻ bày thuyết trình, lớn hình)
hoặc thuyết mô tả về sản Trẻ có thể Trẻ có thể
trình. phẩm/ dự án nói/thuyết nói/ thuyết
STEAM trình về dự trình như
án/ sản mức độ 4,
Kỹ phẩm tuy nhiên
năng STEAM trẻ có thể
giao của mình, làm được
tiếp trong đó sử việc đó
dụng ít nhất trước một
1 trong người lạ.
những yếu
tố hỗ trợ
như hình
ảnh, bảng
biểu hoặc
video
Tổ chức hoạt động góc hợp lý tạo cơ hội cho trẻ tự chọn những hoạt động
mình thích, trẻ tự quyết định và tìm cách giải quyết nhiệm vụ. Trẻ sẽ dần biết
“tự chịu trách nhiệm” với hành động của mình và biết đánh giá những thành
cơng hay thất bại của mình trong quá trình chơi. Dần dần trẻ rút ra được những
bài học kinh nghiệm cho chính bản thân mình.
Khi trẻ đã biết chơi nghĩa là trẻ đã nắm được vai chơi, thao tác chơi thì
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
13 | 1 8
giáo viên là người động viên, khuyến khích trẻ chơi. Khi trẻ chơi giáo viên luôn
quan sát, kịp thời giúp đỡ trẻ khi trẻ cần. Lúc bắt đầu chơi, giáo viên phải tập
hợp, hướng trẻ vào vai chơi, tuy nhiên đối với vai chơi quen thuộc với trẻ thì
giáo viên nên để trẻ tự chọn. Như vậy sẽ góp phần phát triển ngơn ngữ cho trẻ.
Khi trò chơi của trẻ trở lên đơn điệu, lặp lại, có chiều hướng bị phá vỡ thì
giáo viên là người gợi ý, góp ý tạo ra tình huống giúp trẻ hướng vào vai chơi
một cách tích cực, giao lưu nhóm chơi khác, đổi vai chơi cho bạn...
Khi trẻ không làm được động viên trẻ, giúp đỡ trẻ để trẻ tiếp tục.
Ví dụ: Ở góc phân vai trong chủ đề “Gia đình” khi trẻ đóng vai người mẹ, trẻ
nhập vai và thao tác vai chơi thành thạo, làm cơng việc của mẹ như: chăm sóc
em bé, nấu cơm... cơ động viên khuyến khích trẻ để trẻ thể hiện vai chơi tốt hơn.
Cơ có thể đóng vai người hàng xóm đến gia đình chơi, hỏi thăm sức khoẻ, cơng
việc gia đình, việc học của các cháu nhỏ... để kích trẻ hứng thú.
Giải pháp 5: Chuẩn bị nguyên vật liệu và đồ chơi phong phú theo hướng
Steam.
Muốn có một giờ hoạt động góc thành cơng, thì ngày từ đầu năm học tôi
đã lên kế hoạch cho việc chuẩn bị nguyên vật liệu, làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ
ở các góc áp dụng theo phương pháp Steam.
Ngồi những đồ dùng đồ chơi có sẵn tơi tận dụng những nguyên vật liệu ở
dạng phế liệu sẵn có ở địa phương như: Các loại hột hạt, lá cây, lịch cũ, các chai
dầu gội, vỏ bao trái lê, trái táo, báo cũ, bơng gịn, đĩa giấy, vở hộp sữa chua, ống
hút, nắp chai, lõi giấy, đĩa CD, vỏ ốc, vỏ thạch rau câu… từ một loại vật liệu có
thể tạo thành nhiều đồ chơi khác nhau và các nguyên vật liệu đó được vệ sinh tái
chế thành đồ chơi.
Hình ảnh 6: Một số nguyên liệu thiên nhiên
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
14 | 1 8
Ngồi ra tơi đặc biệt quan tâm đến những sản phẩm mà cơ có thể cùng trẻ
tạo ra. Tất cả các sản phẩm đồ dùng đồ chơi tự tạo phải được sử dụng một cách
hiệu quả, có thể sử dụng ở các góc hoạt động với đồ vật, bé chơi với hình và
màu, góc kỹ năng và cũng như trong các hoạt động khác.
Ví dụ: Chủ điểm trường mầm non, tơi chuẩn bị những hình ảnh cầu trượt,
xích đu, bập bênh, ghế đá chưa được tơ màu… để trẻ có thể trang trí hoặc tơ
màu cho những bức tranh này. Chủ điểm gia đình tơi lại chuẩn bị nhiều hộp cát
tơng có kích thước, màu sắc khác nhau ở góc hoạt động với đồ vật để trẻ xếp
ngôi nhà cho bé, hoặc tìm đường về nhà cho thỏ bằng cách luồn dây đi qua các
lõi giấy...
Đồ chơi của trẻ cần đa dạng phong phú, nhiều đồ chơi có kích thước nhỏ
nên địi hỏi tơi phải chịu khó kiên trì khi làm đồ chơi cho trẻ, ngồi những gì bản
thân tơi biết tơi cịn hỏi thêm ở các đồng nghiệp để tạo ra các đồ dùng, đồ chơi
phong phú hơn, phù hợp với nội dung chơi. Tôi với các đồng nghiệp thường
xuyên trao đổi, bàn bạc và cùng nhau làm ra nhiều đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt
động.
Hình ảnh 7: Một số đồ chơi sáng tạo
Yếu tố bất ngờ luôn đem lại hứng thú cho trẻ, chính vì vậy tơi ln cho trẻ
cảm thấy lớp học luôn mới lạ, không nhàm chán, trẻ sẽ ln thích thú, tích cực
tham gia hoạt động, để làm được điều này các mảng trang trí góc chơi của lớp
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
15 | 1 8
tôi không tạo góc chết mà ln được thay đổi theo chủ đề, vị trí góc chơi ln
được thay đổi.
Ví dụ: Với chủ đề gia đình góc âm nhạc được thiết kế ngoài sảnh của lớp
học thay vì trong lớp hoặc tơi hốn đổi vị trí đặt đồ chơi, vị trí đặt kệ các góc
chơi.
Hình ảnh 8: Góc âm nhạc của bé
Giải pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh
Để đạt được hiệu quả cao trong bất kỳ phương pháp giáo dục nào thì vai
trị của bố mẹ vơ cùng quan trọng vì thế sự kết hợp giữa gia đình và giáo viên là
rất cần thiết. Thơng qua trao đổi bằng nhiều hình thức giáo viên tuyên truyền tới
phụ huynh phương pháp STEAM, từ đó phụ huynh mới thấy được hiệu quả thực
của phương pháp giáo dục này
Giáo viên trao đổi trực tiếp với phụ huynh thơng qua giờ đón và trả trẻ,
những trao đổi ngắn gọn, cụ thể và thường xuyên giúp cho bố mẹ nắm bắt được
nội dung học của các con trong ngày để từ đó củng cố cũng nhu mở rộng kiến
thức cho các con tại nhà giúp cho việc tìm hiểu sự vật hiện tượng các dự án
được sâu sắc hơn.
Bảng thông tin tuyên truyền ở cửa lớp là một hình thức gián tiếp giúp gắn
kết giữa giáo viên, phụ huynh và trẻ. Thông tin được cập nhật thường xun
giúp phụ huynh có cái nhìn tổng quan về lớp học từ đó tăng thêm hiệu quả trong
sợi dây liên hệ giữa giáo viên và phụ huynh.
Một kênh thông tin hữu hiệu là hệ thống zalo nhóm lớp, trao đổi giữa giáo
viên và phụ huynh thơng qua những hình ảnh, video thực tế về các hoạt động
STEAM của trẻ tại nhóm lớp.
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
16 | 1 8
Hình ảnh 8: Phụ huynh ủng hộ sách báo cũ
III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Mỗi giải pháp tơi đưa ra có một cách làm khác nhau nhưng lại có mối liên
kết chặt chẽ hỗ trợ lẫn nhau như những mắt xích không thể tách rời và mang lại
hiệu quả nhất định cho việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt hiệu quả cao.
Qua thời gian từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023 tôi nghiên cứu
và áp dụng các giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng
hoạt động góc cho trẻ 24 - 36 tháng tôi đã thu được kết quả sau:
* Về phía trẻ:
- Trẻ yêu trường, yêu lớp, tích cực tham gia hoạt động cùng cơ và các bạn.
- Trẻ có cơ hội được học tập, trải nghiệm, vui chơi trong môi trường phù hợp,
thỏa mãn các nhu cầu của trẻ.
- Phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ.
* Về phía giáo viên:
- Giáo viên được nâng cao kiến thức về việc xây dựng môi trường học tập ứng
dụng phương pháp Steam theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm.
- Giáo viên có kỹ năng tạo mơi trường hoạt động an tồn, thân thiện, đa dạng,
phong phú, phù hợp với độ tuổi trẻ.
* Về phía phụ huynh:
- Giúp cho phụ huynh hiểu hơn tầm quan trọng của việc xây dựng môi trường
hoạt động cho trẻ từ đó phụ huynh hết lịng ủng hộ, phối hợp cùng cô trong công
tác xây dựng môi trường cũng như công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Phụ huynh tham gia cùng con nhiều hơn trong các nội dung chăm sóc giáo dục,
các hoạt động sự kiện, phòng trào thi đua của lớp.
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
17 | 1 8
Những điều này đã được thể hiện rõ qua bảng khảo sát cuối năm:
BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHẢO SÁT CUỐI NĂM
Đối tượng tham gia: Trẻ lớp nhà trẻ 25 - 36 tháng D2 Số lượng: 35 trẻ
Mức độ Đầu năm Cuối năm
nhận
thức Đạt Chưa đạt Đạt Chưa đạt
Nội dung Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ
khảo sát % % % %
Trẻ hứng thú
tham gia hoạt 25/35 71,43 10/35 28,57 35/35 100 0 0
động
Trẻ có khả năng 28,57 25/35 71,43 25/35 71,43 10/35 28,57
khéo léo, sáng 10/35
tạo
Trẻ có tính
kiêng nhẫn, bền 15/35 42,85 20/35 57,15 30/35 85,71 5/35 14,29
bỉ
Trẻ tạo ra được 15/35 42,85 20/35 57,15 35/35 100 0 0
sản phẩm
Trẻ biết hợp tác 17/35 48,57 22/35 51,43 30/35 85,71 5/35 14,29
khi chơi
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận
Có thể thấy, phương pháp giáo dục STEAM cho trẻ mầm non đang đem lại
một hướng đi mới, khác với phương pháp giáo dục truyền thống. Trẻ được thỏa
sức chơi, học và thể hiện những kỹ năng và ý tưởng sáng tạo của mình trong
từng hoạt động cụ thể. Nhờ đó, trẻ sẽ hào hứng và thích thú với việc học nhiều
hơn. Đây thực sự là mơ hình giáo dục mới, thiết lập mơi trường học tập thoải
mái và năng động dành cho trẻ trong trường mầm non nói chung và trẻ 25 – 36
tháng nói riêng.
Cách tiếp cận dạy học theo phương pháp STEAM chắc chắn không phải là
nhiệm vụ dễ dàng nhưng những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ và trường
học thì rất lớn. Trường học khơng chỉ là nơi để giảng dạy lí thuyết mà ở nơi đó
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
18 | 1 8
đứa trẻ được trải nghiệm những kiến thức thực tiễn, vừa lớn khôn, vừa trưởng
thành
II. Bài học kinh nghiệm.
Qua quá trình thực hiện đề tài tôi đã rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
Mỗi giáo viên phải tự chủ động, tự học hỏi tìm tịi nhằm nâng cao trình độ
chun mơn. Đảm bảo nắm vững chương trình GDMN; có năng lực, chun
mơn, kỹ năng sư phạm, có khả năng giao tiếp tốt, xử lý linh hoạt trước các tình
huống sư phạm và giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình tổ chức hoạt
động góc cho trẻ, có sức khoẻ và yêu nghề, có trách nhiệm, nhiệt tình, tận tụy
với cơng việc, hiểu được tâm sinh lý và đặc điểm phát triển của trẻ. Từ đó giáo
viên có thể lồng ghép, đan cài các hoạt động để trẻ có thể “học qua chơi, học
qua thực hành” nhờ đó trẻ lĩnh hội kiến thức và kỹ năng liên quan đến chủ đề
một cách tự nhiên và có được những kinh nghiệm mang tính tích hợp cần cho
cuộc sống của trẻ.
Để phát huy hết vai trò của mình địi hỏi cơ giáo phải nhanh nhạy, linh
hoạt, chủ động trong việc tổ chức, thiết kế hoạt động góc, khuyến khích trẻ mở
rộng mối quan hệ giữa các góc chơi, thường xun thay đổi cách trang trí, sắp
xếp các góc.
III. Khuyến nghị.
Từ kết quả nghiên cứu cho thấy việc ứng dụng phương pháp giáo dục
Steam vào hoạt động góc có vai trị quan trọng đến sự phát triển tồn diện của
trẻ, vì thế tơi có một số khuyến nghị như sau:
* Đối với phòng giáo dục: Tiếp tục tổ chức các buổi chuyên đề bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
* Đối với nhà trường: Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi mới
theo hướng Steam.
Trên đây là những giải pháp mà thực tế tôi đã thực hiện và thành công, nhưng
không thể tránh khỏi những thiếu sót nên rất mong sự đóng góp ý kiến của hội
đồng khoa học để đề tài của tôi hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn.
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của mình viết, khơng sao
chép nội dung của người khác.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam để nâng cao chất lượng hoạt
động góc cho trẻ 24 – 36 tháng
MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1
I. Lý do chọn đề tài 1
II. Mục đích nghiên cứu 1
III. Đối tượng, phạm vi, thời gian nghiên cứu 1
1. Đối tượng nghiên cứu 1
2. Thời gian nghiên cứu 2
3. Phạm vi nghiên cứu 2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 2
I. Cơ sở khoa học 2
1. Cơ sở lý luận 2
2. Cơ sở thực tiễn 2
a) Thuận lợi 2
b) Khó khăn 3
c) Số liệu khảo sát trước khi thực hiện đề tài 3
II. Các biện pháp thực hiện 3
Giải pháp 1: Nghiên cứu tài liệu, lập kế hoạch xây dựng môi 3
trường hoạt động phù hợp độ tuổi
Giải pháp 2: Thiết kế các góc chơi ứng dụng steam theo đúng 5
nguyên tắc.
Giải pháp 3: Tạo hứng thú bất ngờ cho trẻ, xử lý linh hoạt các 8
tình huống
Giải pháp 4: Quan sát theo dõi, đánh giá trẻ trong khi chơi để 10
diều chỉnh kế hoạch chơi. Động viên, khen thưởng kịp thời kích
thích sự hứng thú của trẻ khi chơi
Giải pháp 5: Chuẩn bị nguyên vật liệu và đồ chơi phong phú theo 13
hướng Steam.
Giải pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh 15
III. Kết quả đạt được 16
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 17
I. Kết luận 17
II. Bài học kinh nghiệm 18
III. Khuyến nghị 18
Tài liệu tham khảo
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo Dục Stem/ Steam: Từ Trải Nghiệm Thực Hành Đến Tư Duy Sáng Tạo
của Nguyễn Thành Hải
2. Chương trình giáo dục mầm non
3. Bộ “365 thí nghiệm kì thú” Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
4. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non nhà trẻ (3 - 36
tháng tuổi)
5. Các tạp chí Giáo dục mầm non
6. Trải Nghiệm Giáo Dục Steam của tác giả Gitanjali Rao
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRƯỜNG
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................