Tài liệu môn giáo dục thể chất lớp 10 (cầu lông)

Sä GIÁO DĀC VÀ ĐÀO TẠO TP. Hâ CHÍ MINH
TR£âNG THPT ĐÀO S¡N TÂY

TÀI LIÞU MƠN GIÁO DĀC THà CHÀT KHàI LàP 10 – CÂU LƠNG
(tài lißu dành cho hác sinh dùng đá ôn tập/ hác tập môn giáo dāc thá chÁt)

Nhóm CM: Giáo dāc thá chÁt

NM HàC 2023 – 2024

PHÂN 1: KI¾N THĀC CHUNG

Chÿ đß: Sử dāng các y¿u tá tā nhiên đá rèn luyßn sāc khße và phát trián thá
chÁt

KI¾N THĀC MàI

I. SĀ DĀNG CÁC YÀU Tà Tự NHIÊN ĐÀ RÈN LUYàN sức KHOÀ VÀ PHÁT
TRIÂN THÂ CHÂT

Môi tr°ờng tự nhiên chứa đựng trong đó cÁ yÁu tá có lÿi và có h¿i đái vái sức
khoÁ con ng°ời, sā dāng hÿp lí các u tá cùa mơi tr°ờng tự nhiên có ý ngh*a quyÁt
đánh đái vái hiáu quÁ luyán t¿p thÅ dāc thÅ thao (TDTT) vì māc đích sức kh. Sā
dāng các u tÁ của khơng khí đÅ lun t¿p

a) Nhiệt độ và độ ầm khơng khí

Trong những ngày nÁng nóng, đß Åm cao: C¡ thÅ có cÁm giác khó cháu do sự bay
h¡i của mã hơi trên bà mặt da gặp khó khn. Vì v¿y, cÅn lựa chọn thời điÃm, đáa điÅm
có nhiát đß khơng khí thÃp h¡n, giàu oxygen đÅ luyán t¿p (vào sáng sám hoặc cuái
buãi chiÃu, n¡i có nhiÃu cây xanh); rút ngÁn thời gian luyán t¿p, tng sá l°ÿng các

quãng nghß ngÁn trong bi t¿p ờ n¡i thống mát; thÁ lßng và hãi phāc tích cực sau
luyán t¿p; sā dāng trang phāc rßng rãi, thống mát, dß thÃm hút mã hôi; káp thời bå
sung l°ÿng n°ác đã mÃt do mã hôi; không tÁm trong hoặc ngay sau khi dÿng luyán
t¿p.

Trong những ngày giá l¿nh, đß Åm cao: Khơng lun t¿p vào các thời điÃm có
nhiát đß thÃp (sáng sám, CUàI buåi chiÃu), n¡i bá gió lùa; khßi đßng k* tr°ác khi
luyán t¿p, đÁm bÁo đủ Ãm cho c¡ thÃ.
b) Chuyển động khơng khí (gió)

Tác đß gió chi phái đáng kà đÁn tr¿ng thái c¡ thÅ trong luyán t¿p: T¿o cÁm giác
dáu mát trong những ngày nÁng nóng; tng cÁm giác buát giÁ trong những ngày mùa
đông.

Vái các bài t¿p ch¿y: Khi ch¿y ng°ÿc chiÃu gió, tác đß ch¿y bá giÁm sút mßt cách
đáng kÃ, ho¿t đßng hơ hÃp khó khn và c¡ thà nhanh mát mßi (do phÁi gÁng sức
nhiÃu h¡n) nh°ng ng°ời t¿p cÁm thÃy dß cháu vì c¡ thÅ đ°ÿc làm mát; khi ch¿y xi
chiÃu gió, mức đß gÁng sức đ°ÿc giÁm bát nh°ng cÁm giác nóng bức tng lên (đặc
biát trong ch¿y cự li trung bình và cự li dài khi tác đß gió t°¡ng đ°¡ng tác đß ch¿y).

Vái các mơn thà thao nh° Bßng đá, Bóng chun, cÅu lông, Đá cÅu,... khi luyán

Hình 2. Xoay các khớp, ép dọc, ép ngang

2

t¿p ngoài trời, h°áng gió, tác đß gió có Ánh h°ßng đáng kà đÁn kÁt quÁ luyán t¿p và
thi đÃu (thay đãi đß bay xa, đß chính xác và tÅm, h°áng, điÅm r¡i của bóng và cÅu).

c) Áp suất khơng khí

Áp st khơng khí có Ánh h°ßng khơng nhß đÁn ho¿t đßng thà lực của ng°ời t¿p.
Áp st khơng khí giÁm dẫn đÁn l°ÿng oxygen trong khơng khí giÁm, c¡ thÅ xuÃt
hián các rái lo¿n và ho¿t đßng thÅn kinh, tn hồn, hơ hÃp, làm suy giÁm khÁ nng
phái hÿp v¿n đßng của c¡ thÃ, gây khó thờ, chóng mặt, buãn nôn và giÁm khÁ nng
ho¿t đßng thà lực. Trong điÃu kián đó, ng°ời t¿p nên sā dāng các bài t¿p v¿n đßng
nh¿ nhàng, giÁm thời gian v¿n đßng, tng c°ờng hítthß sâu và thÁ lßng c¡ thà sau
mỗi lÅn thực hián bài t¿p.
d) Sā dāng các yÁu tá của ánh sáng mặt trời đÅ luyán t¿p

Ánh sáng mặt trời có tác dāng thúc đÅy quá trình phát triÃn của x°¡ng, tng
c°ờng khÁ nng mißn dách và chức nng ho¿t đßng của não bß, há tim m¿ch, ngn
ngÿa mßt sá bánh t¿t,... Tuy nhiên, nÁu ho¿t đßng trong điÃu kián ánh sáng mặt trời
có c°ờng đß cao, thời gian kéo dài s¿ có h¿i cho sức khoÁ.

Khi ho¿t đßng TDTT ngồi trời, đÅ tránh tác h¿i của ánh nÁng mặt trời, ng°ời t¿p
cÅn chọn n¡i t¿p có nhiÃu bóng mát của cây xanh, chọn thời điÅm ánh sáng mặt trời
có c°ờng đß khơng cao (sáng sám hoặc chiÃu mn), h¿n chÁ thời gian tiÁp xúc trực
tiÁp vái ánh nÁng mặt trời. Tránh tác h¿i của ánh nÁng mặt trời bÃng các bián pháp
nh° bôi kem cháng nÁng, mặc áo qn phù hÿp vái ho¿t đßng lun t¿p. đeo kính và
đßi mũ,...
e) Sā dāng các yÁu tá của môi tr°ờng n°ác đÅ luyán t¿p

Khi ho¿t đßng trong mơi tr°ờng n°ác, lực cÁn của n°ác làm giÁm đáng kà khÁ
nng v¿n đßng và tác đß di chuyÃn cùa ng°ời t¿p, điÃu đó giúp cho các bài t¿p đi,
ch¿y, nhÁy trong n°ác có tác dāng phát triÅn thÅ lực chung, đặc biát là sức m¿nh, sức
bÃn. Lực cÁn và sức ép của n°ác giúp cho ho¿t đßng b¡i, lặn có tác dāng phát triÃn
toàn dián các tá chÃt thÅ lực, nâng cao khÁ nng ho¿t đßng của c¡ hơ hÃp và đß sâu
hơ hÃp. Tác đßng của n°ác trên bà mặt da có tác dāng xoa bóp, thÁ lßng c¡ bÁp và
l°u thông các m¿ch máu d°ái da.

Khi luyán t¿p trong môi tr°ờng n°ác, ng°ời t¿p khơng những cÅn phÁi có kiÁn
thức, k* nng và phòng cháng đuái n°ác, mà cịn phÁi nh¿n biÁt đ°ÿc mức đß s¿ch, an
tồn của n°ác thơng qua đß trong, màu, mùi vá, nhiát đß và những yÁu tá tiÃm Ån sự
nguy hiÃm đái vái viác lun t¿p (tác đß dịng chÁy, đß sâu, đá ngÅm, v¿t sÁc

3

nhọn,...).
F) Sā dāng các yÁu tá của đáa hình tự nhiên đÅ luyán t¿p

Các yÁu tá của bà mặt đáa hình tự nhiên (đß cao, đß dác, mức đß cứng mÃm, mức
đß bÃng phẳng,...) có tác dāng tát đà rèn luyán thân thÃ: ch¿y lên dác (H.1) có tác
dāng phát triÃn sức m¿nh đôi chân, ch¿y xuáng dác vái đß dác thích hÿp có tác dāng
phát triÅn tÅn sá và đß dài b°ác ch¿y, ch¿y trên cát có tác dāng phát triÅn sức bÃn
chung và sức m¿nh,...

Ch¿y trên đáa hình quanh co, khúc khuỷu có tác dāng rèn luyán sức bÃn, khÁ nng
phÁn x¿ và sức nhanh trong xā lí tình hng,... Lun t¿p ß vùng núi cao (n¡i có áp
st khơng khí và l°ÿng oxygen thÃp) có tác dāng rèn luyán khÁ nng hô hÃp, sức
bÃn,...

Hình 1. Chạy trên địa hình tự nhiên
II. SĀ DĀNG CÁC YÀU Tà DINH D¯àNG ĐÄ RÈN LUYàN sức KHOÀ VÀ PHÁT

TRIÂN THÀ CHÁT
1. Các chÃt d*nh d°áng và n°ác

4

a) Một số thực phẩm cung cấp b) Một số thực phẩm cung cấp
chất đạm chất bột đường

d) Một số loại rau, củ, quả cung cấp
vitamin và khoáng chất

Hình 2. Các nhóm thực phẩm cung cấp chất dinh dưỡng cơ bÁn
a) Chất đ¿m (protein)

ChÃt đ¿m đ°ÿc chia thành hai lo¿i là đ¿m đßng v¿t (có trong thát, cá, trứng, tôm,
cua,...) và đ¿m thực v¿t (có trong đ¿u xanh, đ¿u nành, h¿t vÿng, h¿t h°áng d°¡ng,...)
(H.2a).

ChÃt đ¿m giúp c¡ thà phát triÅn tát và thÅ chÃt (chiÃu cao, cân nặng) và trí tuá.
ChÃt đ¿m cÅn thiÁt cho viác tái t¿o các tÁ bào đã chÁt (mọc tóc, làm lành các vÁt
th°¡ng ngoài da,...). Ngoài ra, chÃt đ¿m cịn góp phÅn tng khÁ nng đà kháng và
cung cÃp nng l°ÿng cho c¡ thÃ.

b) Chất bột đường, chất xơ (carbohydrate)

ChÃt bßt đ°ờng có trong g¿o, ngơ, khoai, sÁn,... (H.2b).

ChÃt bßt đ°ờng là nguãn cung cÃp nng l°ÿng chủ yÁu cho mọi ho¿t đßng của c¡
thÅ (làm viác, v¿n đßng, vui ch¡i,...). ChÃt bßt đ°ờng cịn chun hố thành các chÃt
dinh d°áng khác.

ChÃt x¡ là phÅn thực phÅm mà c¡ thà khơng tiêu hố đ°ÿc. ChÃt x¡ tuy khơng
cung cÃp chÃt dinh d°áng nh°ng có vai trị quan trọng đái vái c¡ thÃ, giúp ngn ngÿa

5

bánh táo bón, làm cho những chÃt thÁi mÃm ra đÅ dß dàng thÁi ra khßi c¡ thÅ.

c) Chất béo (lipid)
ChÃt béo có trong má đßng v¿t, dÅu thực v¿t, các lo¿i h¿t (l¿c, vÿng,...), các lo¿i

b¡,... (H.2c).
ChÃt béo cung cÃp nng l°ÿng tích trữ d°ái da ß d¿ng mßt láp má và giúp bÁo vá

c¡ thÃ. Ngoài ra, chÃt béo cịn giúp hÃp thu mßt sá vitamin cÅn thiÁt cho c¡ thÃ.

d) Vitamin và chất khoáng
Vitamin gãm các nhßm: A, B, c, D, E, pp, K,...; các chÃt khoáng: phosphorus,

iotdine, calcium, iron,... (H.2d).
Vitamin giúp há thÅn kinh, há tiêu hố, há tn hồn, x°¡ng, da,... ho¿t đßng bình

th°ờng; tng c°ờng sức đà kháng cùa c¡ thÅ; giúp c¡ thÅ phát triÅn tát, luôn khoÁ
m¿nh, vui vÁ.

ChÃt khoáng giúp cho sự phát triÃn của x°¡ng, ho¿t đßng của c¡ bÁp, tã chức há
thÅn kinh, cÃu t¿o hãng cÅu và các q trình chun hố của c¡ thÅ.

e) Nước uống
N°ác là thành phÅn chù yÁu của c¡ thÃ. N°ác có ß tÃt cÁ các bß ph¿n trong c¡ thÅ

nh° não, c¡, x°¡ng,...
N°ác cß vai trị quan trọng đái vái đời sáng cùa con ng°ời. N°ác là môi tr°ờng

cho mọi chuyÃn hoá và trao đãi chÃt của c¡ thÅ (chuyÅn hoá thức n thành nng

l°ÿng; giúp c¡ thà hÃp thu d°áng chÃt; v¿n chuyÅn các chÃt dinh d°áng, oxygen đi
khÁp tÁ bào; giúp lo¿i bß chÃt thÁi). N°ác giúp điÃu hồ thân nhiát, bôi tr¡n các kháp
x°¡ng, giúp bÁo vá các c¡ quan quan trọng trong c¡ thÃ.

2. Ành h°ßng của viác thÿa, thiÁu các chÃt dinh d°áng và n°ác
a) Chất đ¿m
Thÿa chÃt đ¿m dẫn đÁn q trình tích luỹ đ¿m trong c¡ thà d°ái d¿ng má, gây
nên bánh béo phì, bánh huyÁt áp, bánh tim m¿ch,...
ThiÁu chÃt đ¿m gây nên bánh suy dinh d°áng. Bánh suy dinh d°áng làm cho c¡
thà ch¿m phát triÃn hoặc ngÿng phát triÅn. C¡ thÅ trß nên yÁu át, tay chân khẳng
khiu, bāng phình to, tóc mọc l°a th°a. Ngồi ra cịn dß bá mÁc bánh nhißm khuẩn và
trí tuá kém phát triÅn.

b) Chất bột đường
Thÿa chÃt bßt đ°ờng s¿ làm tng trọng l°ÿng c¡ thÅ, gây bánh béo phì.
ThiÁu chÃt bßt đ°ờng dẫn đÁn bá đói, mát, c¡ thà ám yÁu.

6

c) Chất béo
Thÿa chÃt béo khiÁn c¡ thà béo phì, Ánh h°ờng xÃu đÁn sức khoÁ.
ThiÁu chÃt béo dẫn tái thiÁu nng l°ÿng và vitamin, c¡ thà ám yÁu, dß mát mßi.

d) Ành hường của sự mất nước
Khi c¡ thà mÃt n°ác s¿ làm giÁm khÁ nng tự làm mát, giÁm thà tích máu dẫn đÁn

làm giÁm l°ÿng máu chÁy tái tim. C¡ thà mÃt n°ác còn làm mÃt các chÃt đián giÁi
nên Ánh h°ßng táß khÁ nng co c¡.

Cơ thể cần phải có đù các chất dinh dường. Sự thừa hay thiếu các chất dinh

dưỡng đèu có hại cho sức khoè.
3. Sā dāng dinh d°áng cho ho¿t đßng luyán t¿p và thi đÃu thÅ dāc thÅ thao
a) Thức ăn

Bữa n tr°ác luyán t¿p và thi đÃu cÅn có giá trá dinh d°áng cao, khái l°ÿng nhß,
dß tiêu hố, chứa nhiÃu carbohydrate, phosphorus, vitamin c.

Bữa n sau luyán t¿p cÅn đáp ứng và nhu cÅu chÃt đ¿m, chÃt bßt đ°ờng, có nhiÃu
chÃt x¡ giúp hãi phāc, dự trữ nng l°ÿng; đÁm bÁo đáp ứng đÅy đủ các khoáng chÃt
và vitamin (có thÅ thay đåi đÅ phù hÿp vái đặc điÅm tÿng môn thà thao).

Bữa n phÁi đủng giờ mái t¿o đ°ÿc cÁm giác ngon miáng, không nên n nhanh
(n nhanh làm cho dách tiêu hố khơng káp tiÁt ra dẫn đÁn làm ch¿m tác đß tiêu hoÁ
trong d¿ dày).

Không nên luyán t¿p ngay sau khi n bßi vì dinh d°áng cÅn có thời gian đÃ
chuyÅn hoá thành nng l°ÿng, v¿n đßng ngay sau khi n làm tng nguy c¡ tãn
th°¡ng d¿ dày.

Khơng nên n ngay sau khß dÿng lun t¿p, bßi vì tuy c¡ thà cÅn đ°ÿc cung cÃp
dinh d°áng đà tự phāc hãi nh°ng há tiêu hố vẫn trong tình tr¿ng ch°a sẵn sàng ho¿t
đßng l¿i ngay sau khi quá trình luyán t¿p kÁt thúc.

b) Nước uống
Trong luyán t¿p và thi đÃu TDTT, c¡ thÅ bá mÃt nhiÃu n°ác do đã mã hôi, nhÃt là

khi luyán t¿p trong thời tiÁt mùa hè nÁng nóng hoặc trong khoÁng thời gian dài. Cung
cÃp l°ÿng n°ác vÿa đủ vái ph°¡ng pháp uáng tÿng ngām nhß. uáng nhiÃu lÅn trong
ho¿t đßng luyán t¿p và thi đÃu TDTT mang l¿i nhiÃu lÿi ích cho sức khoÁ (H.3). Mặt
khác, n°ác cịn giúp điÃu chßnh nhiát đß c¡ thà và v¿n chuyÃn các chÃt dinh d°áng

đÅ cung cÃp nng l°ÿng cho c¡ thÃ.

7

Hình 3. Bổ sung nước trong luyện tập và thi đấu cầu lơng
4. ChÁ đß dinh d°áng hÿp lí trong ho¿t đßng thÅ dāc thÅ thao

Hÿp lí và sá l°ÿng: Đáp ứng đủ nhu cÅu và nng l°ÿng cho c¡ thÅ tiÁn hành các
ho¿t đßng trong ngày.

Hÿp lí và chÃt l°ÿng: Đủ chÃt và cân đái và tì lá giữa các chÃt dinh d°áng.
Hÿp lí và thời điÅm, sá lÅn: n đúng giờ, đủng sá l°ÿng bữa n trong ngày.

PHÂN 2: THà THAO TĀ CHàN CÂU LƠNG

Chÿ đß 1: Lßch sử ra đãi và phát trián mơn cÃu lơng. Mßt sá đißu luật trong thi đÁu
cÃu lơng

Bài 1: Lßch sử ra đãi và phát trián môn cÃu lông trên th¿ giái và å Vißt Nam

 Lßch sử ra đãi và phát trián môn cÃu lông trên th¿ giái
Nm 1877, cuán Lu¿t thi đÃu cÅu lông đÅu tiên trên thÁ giái đã đ°ÿc ra mÁtt¿ß
n°ác Anh.
Nm 1893, Hiáp hßi cÅu lơng n°ác Anh đ°ÿc thành l¿p đÅ tã chức, quÁn lí và
lãnh đ¿o phong trào.
Nm 1899, giÁi vô đách cÅu lông toàn n°ác Anh đ°ÿc tã chức lÅn thứ nhÃt. Tÿ đó
tái nay, đây là giÁi cÅu lông truyÃn tháng lâu đời nhÃt trên thÁ giái đ°ÿc duy trì, tã
chức theo chu ki mỗi nm mßt lÅn.
ĐÅu thÁ kì XX, môn cÅu lông phát triÃn m¿nh m¿ ờ các n°ác châu Âu, châu Á,
châu Mỹ.

Tr°ác sự phát triÅn rßng rãi của mơn thÅ thao này, ngày 5/7/1934, Liên đoàn CÅu

8

lông thÁ giái đ°ÿc thành l¿p vái tên viÁt tÁt là IBF (International Badminton
Federation) bao gãm các quác gia thành viên: Canada, Đan M¿ch, Anh, Pháp,
Ireland, Hà Lan, New Zealand, Scotland và Wales. Nm 1939, IBF đã thông qua lu¿t
thi đÃu cÅu lông mà c¡ bÁn dựa trên lu¿t ng°ời Anh đã so¿n thÁo đà ban hành cho
các n°ác thành viên. Tÿ nm 1948, Liên đồn cÅu lơng thÁ giái đã tã chức giÁi vơ
đách cÅu lơng đãng đßi nam. Những nm tiÁp theo, các giÁi cÅu lơng đãng đßi nữ;
giÁi vô đách cÅu lông cá nhân thÁ giái vái nm nßi dung (đ¡n nam, đ¡n nữ, đơi nam,
đơi nữ, đôi nam nữ) và giÁi thi đÃu cÅu lông đãng đßi hỗn hÿp nam, nữ lÅn l°ÿt đ°ÿc
tã chức.

Nm 1992, t¿i ThÁ v¿n hßi Barcelona (Tây Ban Nha), cÅu lơng đã trß thành mơn
thi đÃu chính thức của đ¿i hßi thà thao lán nhÃt hành tinh này.

Có thà nói lách sā phát triÃn mơn cÅu lông trên thÁ giái là sự lán m¿nh không
ngÿng, đÁn nay đã có trên 176 quác gia thành viên. Nm 2006, Liên đồn cÅu lơng
thÁ giái đã có sự thay đãi m¿nh m¿ và lu¿t thi đÃu nhÃm đ°a các tr¿n đÃu cÅu lơng
lên mßt đình cao mái, đãng thời liên đoàn cũng đãi tên thành Badminton World
Federation (BWF).

Tÿ cuái thÁ kß XX đÁn nay, Liên đồn cÅu lơng thÁ giái đã tã chức nhiÃu giÁi thß
đÃu vái những cÃp đß khác nhau ß nhiÃu n°ác trên tồn thÁ giái. Mßt sá qc gia
th°ờng giành đ°ÿc thành tích cao trong các giÁi thi đÃu nh°: Trung Quác, Nh¿t BÁn,
Indonesia, Malaysia, Đan M¿ch, Anh, Tây Ban Nha, Đức, Hàn Quác, Thái Lan,...

 Lßch sử ra đãi và phát trián mơn cÃu lơng å Vißt Nam

- Sā xt hißn mơn cÃu lơng å Vißt Nam: Vào những nm 40 của thÁ kì tr°ác,
mßt sá ng°ời Pháp đã đ°a mơn cÅu lơng vào Viát Nam và tã chức ch¡i ß sân Tao
Đàn (Thành phá Hã Chí Minh). Sau nm 1954, mßt sá l°ÿng lán Viát kiÃu hãi
h°¡ng trờ và đã phã biÁn rßng rãi h¡n ờ nhiÃu tßnh thành khác nhau, song chß đÁn khi
đÃt n°ác hồn tồn tháng nhÃt, mơn cÅu lơng mái thực sự phát triÅn rßng khÁp tồn
qc.

- Sā phát trián mơn cÃu lơng å Vißt Nam:

9

Sự phát triÅn của phong trào t¿p luyán cÅu lông trong quÅn chúng:
Những ngày đÅu sau khi tháng nhÃt đÃt n°ác, phong trào t¿p lun cÅu lơng trên

tồn quác đ°ÿc phã biÁn ờ mßt sá thành phá, thá xã, sau đó lan rßng sang nhiÃu đáa
ph°¡ng khác. Tÿ chỗ cÅu lơng chì đ°ÿc phå biÁn chủ u ß đái t°ÿng cơng nhân
viên chức thì đÁn nay mơn thà thao này đã xâm nh¿p vào hÅu hÁt các thành phÅn xã
hßi. sá l°ÿng ng°ời tham gia luyán t¿p và thi đÃu cÅu lông ngày càng đông đÁo. ĐÁn
nay, cÅu lơng đã trß thành mßt trong những mơn thi đÃu quan trọng của nhiÃu đ¿i hßi
TDTT phong trào nh°: Đ¿i hßi TDTT tồn qc, Hßi kh Phù Đãng ngành Giáo
dāc và Đào t¿o, Đ¿i hßi TDTT tồn qn trong Qn đßi, Đ¿i hßi TDTT lực l°ÿng
Cơng an nhân dân, Đ¿i hßi TDTT ngành DÅu khí, Ngân hàng, B°u chính vißn
thông,...

Đ¿i hßi TDTT tồn qc, Hßi kh Phù Đãng đ°ÿc tã chức bán nm mßt lÅn, thu
hút đơng đÁo v¿n đßng viên, học sinh tham gia thi đÃu mơn cÅu lơng. Trong sá đó,
nhiÃu học sinh đã trờ thành v¿n đßng viên trong đßi tun qc gia.

Sự phát triÅn cÅu lơng thành tích cao ß viát Nam:
Nm 1990, Liên đồn cÅu lơng Viát Nam đ°ÿc thành l¿p vái tên viÁt tÁt là VBF

(Vietnam Badminton Federation). Nm 1993, Liên đồn cÅu lơng Viát Nam tham gia
Liên đoàn cÅu lơng châu Á và chß mßt nm sau (1994) đã trß thành thành viên của
Liên đồn cÅu lơng thÁ giái. Cho đÁn nay, nhiÃu tình, thành phá trên cÁ n°ác đã
thành l¿p Liên đồn cÅu lơng, góp phÅn khơng nhß vào sự phát triÃn của môn thÃ
thao này.

Hián nay, nhiÃu đáa ph°¡ng trên cÁ n°ác đã tích cực đÅu t° xây dựng lực l°ÿng
v¿n đßng viên cÅu lơng, họ đ°ÿc đào t¿o t¿i các trung tâm TDTT cÃp tình, thành phá.
Các giÁi cÅu lơng thành tích cao hÃng nm do Liên đồn cÅu lơng Viát Nam phái hÿp
cùng Tãng cāc TDTT tã chức đã góp phÅn tun chọn đ°ÿc những v¿n đßng viên tát
nhÃt cho các đßi tuyÅn trÁ và đßi tuyÃn quác gia. ĐÅu thÁ kß XXI, cÅu lơng Viát Nam
đã tích cực hßi nh¿p vái cÅu lơng thÁ giái. Mßt sá v¿n đßng viên cÅu lông Viát Nam
đã đ¿t đ°ÿc những thành tích cao trong bÁng xÁp h¿ng của thÁ giái: nm 2008 có v¿n

10

đßng viên xÁp h¿ng 66 thÁ giái (đ¡n nữ); nm 2010 có v¿n đßng viên xÁp h¿ng 5 thÁ
giái (đ¡n nam). Nm 2008, 2012 có v¿n đßng viên tham dự Olympic BÁc Kinh và
Olympic Luân Đôn (đ¡n nam); nm 2016, 2020 có v¿n đßng viên tham dự Olympic
Rio và Olympic Tokyo (đ¡n nam, đ¡n nữ).

Bài 2: Mßt sá đißu luật trong thi đÁu cÃu lơng

I. SÂN VÀ THIÀT Bà TRÊN SÂN
- Sân cÅu lơng hình chữ nh¿t có chiÃu dài 13,40 m; chiÃu rßng 6,10 m (sân đơi), 5,18

m (sân đ¡n); các đ°ờng biên rßng 0,04 m (H.1).
- Hai cßt l°ái đ°ÿc đặt ngay trên điÃm giữa của hai đ°ờng biên dọc sân đôi, cao 1,55

m tính tÿ mặt sân.
- ChiÃu cao của l°ái ß giữa sân tính tÿ đßnh l°ái đÁn mặt sân là 1,524 m và cao 1,55

m ß hai đÅu l°ái sân đánh đơi.
- L°ái dài 6,10 m, rßng 0,76 m. Đình l°ái đ°ÿc cặp bÃng n¿p trÁng nÃm phủ đôi lên

dây l°ái và dây cáp ch¿y xuyên qua n¿p. N¿p l°ái phÁi nÃm phủ lên dây l°ái và
dây cáp l°ái.
- Bc tồn bß chiÃu rßng hai đÅu l°ái vào sát hai cßt l°ái đÅ khơng có khng
tráng.
- Đ°ờng giái h¿n giao cÅu gÅn là 1,98 m tính tÿ l°ái sang hai bên. Đ°ờng giái h¿n
giao cÅu xa của sân đôi là 0,76 m, tính tÿ đ°ờng biên ngang cuái sân.

13,40 m
Hình 1. Sơ dổ sắn đánh đơi - đon

11

II. GIAO (PHÁT) CÄU
1. Giao cÅu đúng
- Trong mỗi hiáp đÃu, quÁ giao cÅu đÅu tiên đ°ÿc giao tÿ khu vực bên phÁi sân của đßi

mình chéo sang khu vực giao cÅu bên phÁi sân đái ph°¡ng đ°ÿc giái h¿n bời

Hình 2. Khu vực giới hạn giao cầu đon

Hình 3. Khu vực giói hạn giao cầu đôi
- ĐiÃm sá chẵn (0, 2,4,...) giao cÅuô bên phÁi.
- ĐiÃm sá lÁ (1, 3,5,...) giao cÅu ô bên trái.
- CÁ hai chân của ng°ời giao cÅu và ng°ời đá giao cÅu đÃu ß phía trong khu vực giao

cÅu, không ch¿m vào các đ°ờng giái h¿n.
- QuÁ cÅu khi giao ch¿m mép trên l°ái nh°ng vẫn r¡i vào ô quy đánh.
- Khi giao cÅu, vÿt của ng°ời giao cÅu tiÁp xúc đÅu tiên vào đÁ cÅu.
- Giao cÅu khi đßi b¿n đã sẵn sàng.
- Mßt phÅn của cÁ hai bàn chân ng°ời giao cÅu và ng°ời đá giao cÅu tiÁp xúc vái mặt

sân ß mßt vá trí cá đánh cho đÁn khi cÅu đ°ÿc giao đi.
- Khi giao cÅu, điÅm tiÁp xúc giữa vÿt và cÅu không quá 1,15 m, mặt vÿt thÃp h¡n bàn

12

tay cÅm vÿt.

- Tÿ khi chuẩn bá đÁn khi kÁt thúc đßng tác giao cÅu, vÿt chun đßng liên tāc và phía
tr°ác.

- Trong đánh đôi, khi giao cÅu, các đãng đßi có thà đứng ß bÃt kì vá trí nào bên trong
phÅn sân của đßi mình nh°ng khơng đ°ÿc che mÁt ng°ời giao cÅu và ng°ời đá giao
cÅu.

2. Ph¿m lỗi giao cÅu
Giao cÅu đ°ÿc xem là ph¿m lỗi khi:

- Vi ph¿m vào các quy đánh của lu¿t giao cÅu đúng.
- CÅu không qua l°ái hoặc cÅu chui qua l°ái.
- CÅu ch¿m vào các v¿t xung quanh.
- CÅu qua l°ái nh°ng khơng r¡i vào khu vực quy đánh.
- Làm đßng tác giÁ khi giao cÅu, gây cng thẳng cho đái ph°¡ng, cá tình trì hỗn kéo

dài thời gian. Khi trọng tài đã nhÁc nhß mà vẫn tái ph¿m s¿ mÃt quyÃn giao cÅu.
3. Giao cÅu l¿i

PhÁi thực hián giao cÅu l¿i khi:
- Đái ph°¡ng ch°a chuẩn bá đá cÅu.
- CÅu vẫn cịn trong cc mà trọng tài phát hián sai vá trí.
- Q cÅu đang trong cc l¿i mÁc vào mép trên của l°ái bên phÅn sân của ng°ời đá

cÅu.
- Có v¿t l¿ r¡i vào sân lúc cÅu đang trong cußc.
- CÁ trọng tài chính và trọng tài biên đÃu khơng xác đánh đ°ÿc điÃm r¡i của cÅu.
- PhÅn đÁ cÅu và cánh cÅu rời nhau khi thực hián giao cÅu.

III. TUNG ĐâNG XU BÀT THM
- Tr°ác khi tr¿n đÃu bÁt đÅu, tung đãng xu bÁt thm cho hai bên thi đÃu đ°ÿc lựa chọn:

giao cÅu tr°ác, chọn bên sân.
- Bên không đ°ÿc thm s¿ nh¿n lựa chọn cịn l¿i.
IV. Hà THàNG TÍNH ĐIÂM
- Mßt tr¿n đÃu s¿ thi đÃu theo thà thức ba hiáp thÁng hai. Bên nào ghi đ°ÿc 21 điÅm

13

tr°ác s¿ thÁng hiáp đó.
- Bên thÁng mßt pha cÅu s¿ ghi 1 điÅm vào điÅm sá của mình và giành quyÃn giao cÅu.
- NÁu tì sá là 20 đÃu, bên nào ghi tr°ác 2 điÅm cách biát s¿ thÁng hiáp đó.
- NÁu tß sá là 29 đÃu, bên nào ghi điÅm thứ 30 tr°ác s¿ thÁng hiáp đß.
- Bên thÁng hiáp s¿ giao cÅu tr°ác ß hiáp kÁ tiÁp.
V. ĐäI SÂN
- Các v¿n đßng viên s¿ đãi sân sau khi kÁt thúc hiáp đÅu tiên và hiáp thứ hai (nÁu có thi

đÃu hiáp thứ ba).
- Trong hiáp thứ ba, khi mßt bên ghi đ°ÿc 11 điÃm tr°ác thì đãi sân.

Chÿ đß 2: Kĩ thuật di chuyán
Bài 1: Kĩ thuật di chuyỏn Ân bÔỏc

KIắN THC MàI
TTCB: Hai chân đứng rßng bÃng vai, gái khuỵu, tay phÁi cÅm vÿt ß phía tr°ác (H.5).

Hình 5. TTCB

Thực hián:

14

a) b)

Kĩ thuật di chuyển đơn bước tiến p/?Á/: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác ra tr°ác
chÁch sang phÁi mßt b°ác thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi gái
khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân
bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.6a).

Kỉ thuật di chuyển đơn bước tiến trái: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác ra tr°ác chÁch
sang trái mßt b°ác thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi gái khuỵu,
trọng l°ÿng c¡ thà dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân bÃng
nāa tr°ác bàn chân (H.6b).

Kỉ thuật di chuyển đơn bước sang phÁi: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác sang ngang
mßt b°ác và xoay ng°ời sang phÁi thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân

phÁi gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thà dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng,
ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.7a).
- Kỉ thuật di chuyển đơn bước sang trái: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác sang trái mßt b°ác
theo đ°ờng vịng cung qua phía tr°ác chân trái, đãng thời xoay ng°ời sang trái
thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÃ
dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân

(H.7b).

15

Hình 7. Kĩ thuật di chuyển đơn bước sang phÁi và sang trái
- Kĩ thuật di chuyển đơn bước lùi phÁi: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác lùi và sau mßt b°ác

thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn
nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân (H ,8a).

- Kỉ thuật di chuyển đơn bước lùi trái: Tÿ TTCB, chân trái b°ác lùi và sau mßt b°ác thành
t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân trái gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thà dãn nhiÃu lên

chân trái; chân phÁi duỗi thẳng, ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.8b).
Hình 8. Kí thuật di chuyền đon bước lùi phÁi và lùi trái

KÁt thúc: VÃ TTCB.

Bi 2: K thut di chuyỏn nhiòu bÔỏc

KIắN THC MI

K* thu¿t di chuyÅn ngang sang phÁi, sang trái

TTCB: Hai chân đứng rßng h¡n vai, gái khuỵu, thân trên ngÁ ra tr°ác, hai tay co tự
nhiên, mÁt nhìn thẳng (H.2a,3a).

♦ Thực hián:

- Kỉ thuật di chuyển ngang sang phÁi

Tÿ TTCB, chân trái b°ác và sát chân c) b)
phÁi (H.2b), khi chân trái ch¿m sân, nhanh
chóng b°ác ch¿n phÁi sang ngang mßt TTCB
b°ác dài, đãng thời xoay ng°ời sa ng phÁi
thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau.
Chân phÁi gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ
dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi

Hình 2. Kĩ thuật di chuyển ngang sang phải

Hình 1. Trị chơi T¿o sóng

16

thẳng, ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.2c).

- Kỉ thuật di chuyển ngang sang trái

Tÿ TTCB, chân trái b°ác sang trái nāa b°ác (H.3b), khi chân trái ch¿m sân, nhanh
chóng b°ác chân phÁi sang trái mßt b°ác theo đ°ờng vịng cung qua phía tr°ác chân
trái, đãng thờiTxToaCyBng°ời sang trái thành t° thÁ đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi
gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn nhiÃu lên chân phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân

bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.3c).

KÁt thúc: Di chuyÅn và TTCB.

Q K* thu¿t di chuyÅn tiÁn, lùi

TTCB: Hai chân đứng rßng h¡n vai, gái khuỵu, thân trên ngÁ ra tr°ác, hai tay co ß
kháp khuỷu, mÁt nhìn thẳng (H.4a,5a).

Thực hián:
- Kĩ thuật di chuyển tiến

Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác tiÁn ra tr°ác mßt b°ác (và h°áng cÅu r¡i) thành t° thÁ
đứng chân tr°ác chân sau. Chân phÁi gái khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thà dãn nhiÃu lên chân
phÁi; chân trái duỗi thẳng, ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân (H.4b). Sau đó b°ác chân
trái ra tr°ác, bàn chân đặt sau gót chân phÁi (H.4c), khi chân trái ch¿m sân, nhanh chóng
b°ác chân phÁi ra phía tr°ác mßt b°ác đà chuẩn bá đánh cÅu (H.4d). a)b) c) d)

Hình 4. Kĩ thuật di chuyền tiến

- Kĩ thuật di chuyển lùi

Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác lùi ra sau mßt b°ác (và h°áng cÅu r¡i) thành t° thÁ đứng

chân tr°ác chân sau. Chân phÁi ch¿m sân bÃng nāa tr°ác bàn chân, chân trái duỗi thẳng,

trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn nhiÃu lên chân trái (H.5b). Sau đó chân trái b°ác lùi ra sau, bàn

chân đặt tr°ác bàn chân phÁi, trọng l°ÿng c¡ thà dãn nhiÃu lên chân phÁi (H.5c). Khi

chân trái ch¿m sân, nhanh chßng b°ác chân phÁi lùi ra phía sau mßt b°ác đÅ chuÅn bá

đánh cÅu (H.5d).

d) c) b) a)

Hình 5. Kĩ thuật di chuyền lùi TTCB

17

KÁt thúc: Di chuyÅn và TTCB.

Chủ đà 3: K* thu¿t đánh cÅu thÃp tay
♦ Bài 1: Cỏch cm vt, cu, tÔ th
chun bò, v k thut đánh cÃu thÁp thuận
tay

KIÊN THĀC MàI

1. Cách cÅm vÿt, cÅu và t° thÁ chuẩn bá a) b)
a) Cách cầm vợt
Hình 2. Cách cầm vợt

- CÅm vÿt đánh cÅu thu¿n tay: H°áng đÅu vÿt ra tr°ác, lên trên; ngón trß và ngón cái nÁm
hai bên cán vÿt (trên hai mặt phẳng của cán vÿt), ba ngón cịn l¿i nÁm tự nhiên vào phía
cuái
cán vÿt (H.2a).

- CÅm vÿt đánh cÅu trái tay: H°áng đÅu vÿt sang trÁi, lên trên; ngón cái đặttrên mặt phẳng
phía trong của cán vÿt, ngón trß nÁm vịng qua mặt phẳng phía ngồi của cán vÿt, ba

ngón cịn l¿i nÁm tự nhiên vào phía ci cán vÿt (H.2b).

* Lưu ý: cÅm vÿt không quá chặt tránh làm Ánh h°ßng đÁn sự linh ho¿t của cã tay và
chuyÅn đåi cách cÅm vÿt.

b) Cách cầm cầu

Hình 3. Cách cầm cầu

- CÅm ờ đÅu cánh cÅu: Dùng đÅu ngón trß và ngón cái cÅm ờ đÅu mßt hoặc hai cánh cÅu
(H.3a).

- CÅm ß thân cánh cÅu; Dùng đÅu ngón trß và ngón cÁi cÅm ß thân cánh cÅu (H.3b).
- CÅm ß đÁ cÅu: Dùng đÅu ngón trß và ngón cái cÅm ß đÁ cÅu (H.3c).
c) Tư thế chuẩn bị
- T° thÁ đứng hai chân rßng bÃng vai: Gái h¡i khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn đÃu trên hai

chân. Thân trên h¡i ngÁ ra tr°ác, tay phÁi cÅm vÿt ß phía tr°ác, đÅu vÿt cao h¡n trán,
mÁt quan sát cÅu (H.4a).

18

- T° thÁ đứng chân tr°ác chân sau: Chân trái (chân khác bên vái tay cÅm vÿt) đặt ờ phía
tr°ác, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn nhiÃu lên chân trái. Chân phÁi đặt ờ phía sau, ch¿m sân
bÃng nāa tr°ác bàn chân. Thân trên h¡i ngÁ ra tr°ác, tay phÁi cÅm vÿt ờ phía tr°ác, đÅu
vÿt cao h¡n trán, mÁt quan sát cÅu (H.4b).

Hình 4. Tư thế chuẩn bị
2. K* thu¿t đánh CÅu thÃp thu¿n tay
♦ TTCB: Hai chân đứng rßng bÃng vai, gái h¡i khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thà dãn đÃu trên hai

chân. Thân trên h¡i ngÁ ra tr°ác, tay phÁi cÅm vÿt ß phía tr°ác, đÅu vÿt cao h¡n trán,
mÁt quan sát cÅu (H.5a).
♦ Thực hián: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác ra tr°ác chÁch sang phÁi mßt b°ác (và h°áng cÅu
r¡i). Tay phÁi đ°a vÿttÿ tr°ác sang phÁi, ra sau, lên cao (H.5b). Khi đÁnh cÅu, đ°a vÿt tÿ
trên xuáng d°ái, ra tr°ác (H.5c). Vÿt tiÁp xúc vái cÅu ß tr°ác chân phÁi, ngang tÅm đÅu
gái (H.5d). Tng lực g¿p cå tay và điÃu chßnh mặt vÿt đÅ cÅu bay đúng h°áng.

♦ KÁt thúc: Dÿng vÿt bên trái trên cao (H.5e,g), sau đó trờ và TTCB.

Bài 2: Kĩ thuật đánh cÃu thÁp trái tay
KIÊN THĀC MàI

♦ TTCB: Hai chân đứng rßng bÃng vai, gái h¡i khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thà dãn đÃu trên hai

a) chân. Thân trên h¡i ngÁ ra tr°ác, tay phÁi cÅm vÿt ờ phía tr°ác, đÅu vÿt cao h¡n trán,
b) c) d) e)

TTCB _ , _ _ _
Hình 5. Kỉ thuật đánh câu thâp thuận tay
19

mÁt quan sát cÅu (H.2a).
♦ Thực hián: Tÿ TTCB, chân phÁi b°ác ra tr°ác chÁch sang trái mßt b°ác (và h°áng cÅu

r¡i). Tay phÁi đ°a vÿt tÿ tr°ác sang trái, ra sau, lên cao (H.2b). Khi đánh cÅu, đ°a vÿt tÿ
trên xuáng d°ái, ra tr°ác. Mặt vÿt tiÁp xúc vái cÅu ß tr°ác chân phài, ngang tÅm đÅu
gái (H.2c,d). Tng lực duỗi cã tay và điÃu chình mặt vÿt đÅ cÅu bay đúng h°áng.

TTCB
♦ KÁt thúc: Dÿng vÿt bên phÁi trên cao (H.2e,g), sau đó trờ và TTCB.

* Chú ý:
- Lỗi sai th°ờng gặp: Mặt vÿt khi tiÁp xúc cÅu ch°a đúng.
- Cách sāa: T¿p đánh cÅu vào t°ờng.

Bài 3: Phái hÿp kĩ thuật di chuyán ti¿n đánh cÃu thÁp tay
KIÊN THĀC MàI
Phái hÿp k* thu¿t di chuyHÅìnnht2iÁ. nKỉđtháunậht đcáÅnuh tchầuÃpthtấapytrái tay

♦ TTCB: Hai chân đứng rßng bÃng vai, gái h¡i khuỵu, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn đÃu trên
hai chân. Thân trên h¡i ngÁ ra tr°ác, tay phÁi cÅm vÿt ß phía tr°ác, đÅu vÿt cao h¡n
trán, mÁt quan sát cÅu (H.2a).

♦ Thực hián: Tÿ TTCB, xác đánh đúng điÅm r¡i của cÅu, thực hián b°ác di chuyÃn tiÁn
và tr°ác đÅ đánh cÅu thÃp tay (H.2b,c). B°ác cuái di chuyÅn, thân ng°ời ß t° thÁ chân
tr°ác chân sau, trọng l°ÿng c¡ thÅ dãn nhiÃu lên chân tr°ác (H.2d), sau đó đ°a vÿt
thực hián k*thu¿t đánh cÅu thÃp thu¿n tay (H.2e.,) hoặc thÃp trái tay (H.2e2).

20