Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN

--------------
LÊ KHÁNH HỊA

HỒN THIỆN TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN
TẠI CƠNG TY TNHH MAI THANH DUNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Đà Nẵng - Năm 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN

--------------

LÊ KHÁNH HỊA

HỒN THIỆN TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN
TẠI CÔNG TY TNHH MAI THANH DUNG

Chuyên ngành : Kế tốn

Mã số : 834.03.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TỐN

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. PHAN THANH HẢI

Đà Nẵng - Năm 2021

LỜI CẢM ƠN

Để tác giả có thể hoàn thành đề tài luận văn Thạc sỹ một cách hoàn
chỉnh, ngoài sự cố gắng của bản thân trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
và viết luận văn Thạc sỹ cịn có sự hướng dẫn, giúp đỡ nhiệt tình của các quý
thầy, cô trong nhà trường, cũng như sự ủng hộ, động viên của bàn bè, đồng
nghiệp và gia đình.

Tác giả xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Phan Thanh Hải, người đã tận
tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tác giả trong suốt quá trình
thực hiện luận văn này.

Tác giả xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo cùng tập thể cán bộ nhân
viên phịng Tài chính kế tốn Cơng ty TNHH Mai Thanh Dung đã hỗ trợ tác
giả trong quá trình tìm hiểu thực tế và thu thập số liệu tại cơ sở để nghiên cứu,
phân tích và thực hiện đề tài.

HỌC VIÊN

LÊ KHÁNH HÒA

LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan toàn bộ nội dung luận văn này là cơng trình
nghiên cứu của tác giả. Các số liệu, tư liệu sử dụng trong luận văn có nguồn
gốc rõ ràng, trung thực. Tính đến thời điểm này toàn bộ nội dung trong luận
văn chưa được cơng bố trong bất cứ cơng trình nghiên cứu nào khác.

HỌC VIÊN

LÊ KHÁNH HÒA

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu......................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................2
5. Bố cục của luận văn......................................................................................4
6. Tổng quan nghiên cứu về đề tài....................................................................4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN
TRONG DOANH NGHIỆP............................................................................7
1.1. KHÁI QT CHUNG VỀ TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN
TRONG DOANH NGHIỆP............................................................................7
1.1.1. Các khái niệm có liên quan.....................................................................7
1.1.2. Sự cần thiết của tổ chức cơng tác kế tốn...............................................9
1.1.3. Ngun tắc tổ chức cơng tác kế tốn.......................................................9
1.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN................................10
1.2.1. Tổ chức bộ máy kế tốn và ứng dụng khoa học CNTT vào cơng tác
kế tốn.............................................................................................................11
1.2.2. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán.......................................................18
1.2.3. Tổ chức hệ thống tài khoản kế toán......................................................23
1.2.4. Tổ chức hệ thống sổ kế toán..................................................................25
1.2.5. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán.........................................................28
1.2.6. Tổ chức kiểm tra kế toán và kiểm toán nội bộ......................................30
1.3. ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI
CÓ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN..................37
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..............................................................................39

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN TẠI
CÔNG TY TNHH MAI THANH DUNG....................................................40
2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MAI THANH DUNG.............40
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty....................................40
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và ngành nghề kinh doanh của Công ty TNHH
Mai Thanh Dung.............................................................................................41
2.1.3. Cơ cấu tổ chức quản lý tại công ty........................................................43
2.1.4. Năng lực hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Mai Thanh Dung.....44
2.1.5. Kết quả kinh doanh đạt được trong giai đoạn 2018-2020.....................50
2.2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN TẠI CÔNG TY
TNHH MAI THANH DUNG.......................................................................51
2.2.1. Thực trạng tổ chức bộ máy kế toán.......................................................51
2.2.2. Thực trạng tổ chức chứng từ kế toán.....................................................55
2.2.3. Thực trạng tổ chức hệ thống tài khoản kế toán.....................................61
2.2.4. Thực trạng tổ chức hệ thống sổ kế toán................................................63
2.2.5. Tổ chức hệ thống báo cáo kế toán.........................................................67
2.2.6. Thực trạng tổ chức kiểm tra kế toán......................................................68
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN TẠI
CƠNG TY TNHH MAI THANH DUNG....................................................70
2.3.1. Những kết quả đạt được........................................................................70
2.3.2. Những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại hạn chế.......72
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................76
CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN TỔ CHỨC CƠNG
TÁC KẾ TỐN TẠI CƠNG TY TNHH MAI THANH DUNG...............77
3.1. MỤC ĐÍCH VÀ NGUN TẮC HỒN THIỆN TỔ CHỨC CƠNG
TÁC KẾ TỐN TẠI CƠNG TY TNHH MAI THANH DUNG...............77
3.1.1. Mục đích hồn thiện tổ chức cơng tác kế toán......................................77

3.1.2. Ngun tắc hồn thiện tổ chức cơng tác kế tốn...................................77
3.2. MỘT SỐ CÁC GIẢI PHÁP HỒN THIỆN TỔ CHỨC CƠNG TÁC

KẾ TỐN TẠI CƠNG TY TNHH MAI THANH DUNG........................78
3.2.1. Hồn thiện bộ máy kế tốn và ứng dụng CNTT trong cơng tác kế tốn...79
3.2.2. Hồn thiện tổ chức hệ thống chứng từ kế tốn......................................80
3.3.3. Hồn thiện tổ chức hệ thống tài khoản kế tốn.....................................81
3.2.4. Hồn thiện tổ chức hệ thống sổ kế tốn................................................83
3.2.5. Hồn thiện hệ thống báo cáo kế tốn....................................................86
3.2.6. Hồn thiện kiểm tra kế tốn và kiểm toán nội bộ..................................87
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..............................................................................89
KẾT LUẬN....................................................................................................90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI (Bản sao)

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BCTC Báo cáo tài chính
BTC Bộ Tài chính
CNTT Công nghệ thông tin
NĐCP Nghị định Chính phủ
NN Nhà nước
SXKD Sản xuất kinh doanh
TCCTKT Tổ chức công tác kế toán
TK Tài khoản
TSCĐ Tài sản cố định

TNHH Trách nhiệm hữu hạn
UBND Ủy ban nhân dân

Số hiệu DANH MỤC CÁC BẢNG Trang

hình Tên hình 45
2.1 46
2.2 Tình hình nhân sự qua các năm 2018 – 2020 48
2.3 Cơ cấu tài sản của công ty năm 2018 – 2020 48
2.4 Cơ cấu vốn của công ty năm 2018 – 2020 50
2.5 Chỉ tiêu phân tích vốn năm 2018 – 2020
Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2018 – 2020 62
2.6 Hệ thống các tài khoản hiện nay công ty TNHH Mai
82
3.1 Thanh Dung đang sử dụng
Hệ thống TK cấp 2, cấp 3 đề xuất đối với Hàng tồn kho

Số hiệu DANH MỤC CÁC HÌNH Trang
hình Tên hình

2.1. Sơ đồ tổ chức của Công ty TNHH Mai Thanh Dung 43

2.2 Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán của Công ty 52

TNHH Mai Thanh Dung

2.3 Quy trình luân chuyển chứng từ kế tốn của Cơng ty 56

2.4 Giao diện đăng nhập phần mềm tạo hóa đơn Viettalk 57

2.5 Giao diện các thanh công cụ phần mềm tạo hóa đơn 57

Viettalk

2.6 Mẫu hóa đơn GTGT đang kiểm tra trước khi xuất 59

2.7 Trình tự ghi sổ kế tốn tại Công ty TNHH Mai Thanh 63

Dung

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Như chúng ta đều biết trong bất kể các loại hình doanh nghiệp, tổ

chức thì bộ phận kế tốn là bộ phận đóng vai trị cực kỳ quan trọng quyết định
đến tính trung thực và chính xác của các thơng tin kinh tế mà tổ chức công bố,
ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của nhà quản trị tại đơn vị, tổ chức đó.
Chính vì vậy việc tổ chức cơng tác kế tốn (TCCTKT) một cách khoa học và
hợp lý tại các đơn vị, doanh nghiệp không những đảm bảo cho việc thu thập
thơng tin, hệ thống hố thơng tin kế tốn đầy đủ, kịp thời, đáng tin cậy phục
vụ cho công tác quản trị doanh nghiệp, mà còn giúp doanh nghiệp quản lý
chặt chẽ tài sản của doanh nghiệp, ngăn ngừa những hành vi làm tổn hại đến
tài sản, hoạt động của doanh nghiệp. TCCTKT trong điều kiện thực hiện cơ
chế thị trường, ngoài việc tuân thủ các nguyên tắc chung của khoa học tổ
chức, còn phải gắn với đặc thù của hạch tốn kế tốn. Đây vừa là mơn khoa
học, vừa là nghệ thuật ứng dụng để việc tổ chức kế tốn bảo đảm được tính
linh hoạt, hiệu quả và đồng bộ nhằm đạt tới mục tiêu chung là tăng cường
được hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Công ty TNHH Mai Thanh Dung là một doanh nghiệp có ngành nghề
kinh doanh chính ở lĩnh vực bn bán phụ tùng ơ tô trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng. Trong những năm vừa qua, cùng với sự phát triển và chuyển đổi loại

hình từ doanh nghiệp tư nhân thành cơng ty TNHH, công ty đã thực hiện việc
TCCTKT một cách bài bản nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc thu thập,
hệ thống hóa thơng tin nghiệp vụ kinh tế phát sinh một cách đầy đủ, kịp thời
tin cậy, phục vụ cho cơng tác quản lý tài chính; giúp quản lý chặt chẽ tài sản,
tiền vốn ngăn ngừa những hành vi làm tổn hại đến tài sản, tiền vốn của Công
ty; ... Tuy nhiên trong điều kiện hệ thống văn bản của Nhà nước về kế toán,

2

thuế, hóa đơn có sự cập nhật và thay đổi, yêu cầu của Ban giám đốc đối với
việc cải thiện quy trình cơng việc nâng cao hiệu quả trong cung cấp thơng tin
hỗ trợ ra quyết định…Chính vì vậy TCCTKT của cơng ty cũng cần phải có
những cải tiến và hoàn thiện.

Xuất phát từ lý luận và thực tiễn nêu trên tác giả chọn đề tài: “Hồn
thiện tổ chức cơng tác kế tốn tại Cơng ty TNHH Mai Thanh Dung” làm đề
tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình. Mục đích của nghiên cứu này là
nhằm đưa ra một số giải pháp để hồn thiện cơng tác kế tốn của Công ty sao
cho vừa phù hợp với cơ chế chính sách của Nhà nước vừa phù hợp với thực
tiễn hoạt động của Công ty.
2. Mục tiêu nghiên cứu

- Nghiên cứu các vấn đề lý luận về TCCTKT trong doanh nghiệp.
- Nghiên cứu thực trạng TCCTKT tại Công ty TNHH Mai Thanh
Dung trong thời gian vừa qua.
- Đề xuất các giải pháp, kiến nghị nhằm hồn thiện TCCTKT tại Cơng
ty Cơng ty TNHH Mai Thanh Dung trong thời gian đến
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Tổ chức công tác kế toán
- Không gian nghiên cứu: Công ty TNHH Mai Thanh Dung.

- Thời gian nghiên cứu: Thực trạng TCCTKT giai đoạn 2018-2020 và
giải pháp cho giai đoạn từ năm 2022 trở về sau.

3

4. Phương pháp nghiên cứu
4.1 Phương pháp thu thập tài liệu

- Thu thập dữ liệu thứ cấp: Thực hiện việc nghiên cứu các tài liệu
chuyên ngành, thực hiện chọn lọc các nội dung cần thiết và trình bày lại các
nội dung đó một cách khoa học làm cơ sở cho việc đưa ra các đánh giá, nhận
xét. Thu thập các tài liệu kế toán: chứng từ, sổ sách, báo cáo,.... của Công ty
TNHH Mai Thanh Dung liên quan đến TCCTKT.

- Thu thập dữ liệu sơ cấp:
+ Phương pháp quan sát: Quan sát thực tế quy tình xử lý nghiệp vụ
kinh tế phát sinh, các công việc liên quan diễn ra tại doanh nghiệp có ảnh
hưởng đến nội dung nghiên cứu.
+ Phương pháp phỏng vấn: Quá trình phỏng vấn sẽ được thực hiện
trực tiếp tại Cơng ty, có thể thực hiện phỏng vấn Kế tốn trưởng và các nhân
viên kế toán. Các câu hỏi phỏng vấn dự kiến cần được xây dựng phù hợp
nhằm thu thập thông tin về các vấn đề sau:
Các thông tin về doanh nghiệp: loại hình doanh nghiệp, quy mơ vốn,
hình thưc tổ chức bộ máy quản lý, số lượng lao động.
Các thông tin về tổ chức cơng tác kế tốn tại doanh nghiệp: tổ chức bộ
máy nhân sự, tổ chức các phần hành kế tốn, ứng dụng cơng nghệ thơng tin
trong hạch toán kế toán, tổ chức kiểm tra kế toán.
Mức độ quan tâm của nhà quản lý, đội ngũ kế toán đối với việc hồn
thiện tổ chức cơng tác kế tốn tại doanh nghiệp.
Mục đích của phương pháp: Thu thập được những thơng tin chính xác,

kịp thời về tổ chức bộ máy kế tốn nói chung, về chính sách kế tốn, ưu
nhược điểm của các nội dung tổ chức cơng tác kế tốn trong doanh nghiệp.

4

4.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Qua việc thu thập các dữ liệu thứ cấp, dữ liệu sơ cấp, việc phân tích

dữ liệu trên và trình bày kết quả phân tích nhằm đạt được các mục tiêu đề ra
khi thực hiện đề tài.

Đối với những dữ liệu về tình hình lao động, tình hình tài sản, kết quả
kinh doanh, đề tài sữ dử dụng các chỉ tiêu tính tốn về số tuyệt đối, số tương
đối, số bình quân, tốc độ phát triển bình qn... để phân tích mức độ và xu
hướng biến động về tình hình hoạt động của các doanh nghiệp từ đó có được
những nhận xét đánh giá.

Đối với các dữ liệu thu thập được liên quan trực tiếp đến nội dung tổ
chức cơng tác kế tốn, sau khi tiến hành phản ánh, đề tài sẽ tập trung vào việc
đánh giá, phân tích những kết quả đạt được và những tồn tại của doanh
nghiệp. Việc phân tích phải dựa trên việc so sánh với cơ sở lý luận đã được
tổng hợp, trình bày nhằm đưa ra những nhận định chính xác, có cơ sở khoa
học hướng tới việc đề xuất các giải pháp hợp lý để hồn thiện tổ chức cơng
tác kế toán tại doanh nghiệp.
5. Bố cục của luận văn

Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn được kết cấu gồm
3 chương với nội dung như sau:
- Chương 1: Cơ sở lý luận về TCCTKT trong doanh nghiệp
- Chương 2: Thực trạng TCCTKT tại Công ty TNHH Mai Thanh Dung

- Chương 3: Giải pháp hoàn thiện TCCTKT tại Công ty TNHH Mai Thanh
Dung
6. Tổng quan nghiên cứu về đề tài

Trong quá trình nghiên cứu về TCCTKT của các doanh nghiệp, để đảm
bảo tính phù hợp và tồn diện, tác giả đã khảo cứu một số cơng trình khoa
học nghiên cứu về TCCTKT đã công bố. Thông qua các công trình nghiên cứu

5

này tác giả sẽ kế thừa một số lý luận cơ bản về TCCTKT trong doanh nghiệp vào
bài nghiên cứu của mình. Một số các nghiên cứu tiêu biểu có thể kể đến đó là :

(1) Luận văn “Hoàn thiện tổ chức cơng tác kế tốn tại Cơng ty cổ phần
dệt may 29/3”, của tác giả Phạm Thị Mến, luận văn thạc sỹ năm 2020. Qua
nghiên cứu, tác giả đã hệ thống hóa và phát triển những vấn đề lý luận về
TCCTKT ở các doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, khảo sát thực trạng TCCTKT
tại Công ty cổ phần dệt 29/3 một cách hệ thống. Luận văn phản ánh một cách
khách quan những kết quả đã đạt được cũng như những vấn đề cịn tồn tại cần
hồn thiện và lý giải những nguyên nhân khách quan và chủ quan của tình
trạng trên. Từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện tổ chức cơng tác
kế tốn tại cơng ty.

(2) Luận văn thạc sĩ với đề tài “Hoàn thiện TCCTKT tại Công ty
TNHH Chiêu Bấu” của tác giả Lâm Bảo Trung (2018). Đây là đề tài đi sâu
vào trình bày lý luận về TCCTKT trong các doanh nghiệp có quy mơ nhỏ và
vừa. phân tích sâu các đặc điểm trong TCCTKT tại một công ty kinh doanh
tổng hợp trên địa bàn tình Kiên Giang và đề xuất một số các giải pháp hoàn
thiện về bộ máy, tổ chức sổ sách, hệ thống báo cáo quản trị.

(3) Luận văn thạc sĩ với đề tài “Hồn thiện tổ chức cơng tác kế tốn tại
Công ty TNHH Trường Tài Phát” của tác giả Trần Thị Hà My (2019). Trong đề tài
tác giả đã nghiên cứu thực trạng của tổ chức cơng tác kế tốn tại Công ty TNHH
Trường Tài Phát và đưa ra những tồn tại, hạn chế về tổ chức công tác kế tốn tại
cơng ty như: Cơng ty vẫn cịn hiện tượng thiếu chữ ký ở các chứng từ như giấy đề
nghị thanh toán, phiếu chi, phiếu thu...; hệ thống tài khoản còn một số tài khoản
chưa được mở chi tiết...

Tác giả đã đề xuất một số phương hướng, giải pháp cụ thể như: quy định lại
các nội dung cơ bản của việc kiểm tra, luân chuyển chứng từ; mở chi tiết tài khoản
công nợ phải trả để từ chi tiết đó có thể theo dõi được hạn mức công nợ và tuổi nợ
chi tiết của từng khách hàng…

6

(4) Luận văn thạc sĩ với đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế tốn tại Cơng ty
TNHH thương mại và dịch vụ Yên Thịnh” (2017) của tác giả Nguyễn Thị Trúc
Quỳnh. Đề tài phân tích thực trạng tổ chức kế tốn tại Cơng ty TNHH thương mại
và dịch vụ Yên Thịnh. Qua thực tế cho thấy, tổ chức công tác kế tốn tại Cơng ty
này cịn tồn tại một số hạn chế như: Việc cập nhật những thay đổi trong chính sách,
chế độ về tài chính kế tốn cịn chưa phù hợp với quy mô của Công ty; chưa thiết
lập được mối liên quan các công việc của các phần hành kế tốn với nhau trong
Cơng ty; việc ghi chép nội dung trên hóa đơn, chứng từ cịn chưa đầy đủ; chưa thiết
lập hệ thống kiểm tra kế toán một cách bài bản;…

Trên cơ sở nghiên cứu và phân tích thực trạng tại Công ty tác giả đã đưa ra
một số giải pháp kiến nghị đối với Công ty như: đề xuất Công ty nên sử dụng hóa
đơn điện tử để tránh việc ghi chép sai sót trên hóa đơn; xây dựng bộ máy nhận sự
kiểm tra kế toán và xây dựng nội dung cơng tác kiểm tra kế tốn …Tuy nhiên, tác
giả chưa đưa ra nhu cầu thông tin quản trị trong tổ chức kế toán tại đơn vị.

Qua quá trình đánh giá tổng quan các nghiên cứu và tài liệu liên quan
đến TCCTKT, tác giả nhận thấy rằng mỗi một phạm vi nghiên cứu khác nhau
các nghiên cứu đi trước đều nêu ra những vấn đề chưa hồn thiện và từ đó đề
xuất các giải pháp phù hợp với phạm vi nghiên cứu đó. Từ trước cho đến nay,
tại Công ty TNHH Mai Thanh Dung chưa có bất kỳ cơng bố nào có liên quan.

7

CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN

TRONG DOANH NGHIỆP

1.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TỐN
TRONG DOANH NGHIỆP
1.1.1. Các khái niệm có liên quan

Theo nội dung của Luật Kế tốn số 88/2015/QH13 thì : ”Kế tốn là việc
thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thơng tin nghiệp vụ kinh tế,
tài chính dưới hình thái giá trị, hiện vật và thời gian lao động”. Để cung cấp
thơng tin về kinh tế tài chính thực sự hữu dụng về một doanh nghiệp, cần có
một số công cụ theo dõi những hoạt động kinh doanh hàng ngày của doanh
nghiệp, trên cơ sở đó tổng hợp các kết quả thành các bản báo cáo kế toán.

- Đơn vị kế toán:
Đơn vị kế tốn có thể hiểu là một thực thể kế toán. Một thực thể kế
toán là bất kỳ một đơn vị kinh kế kiểm soát nguồn vốn và tham gia vào các
hoạt động kinh tế. Mỗi cá nhân có thể là một thực thể kế toán. Một đơn vị
bất kể được tổ chức như một doanh nghiệp, một công ty là một thực thể kế

toán. Các cơ quan Nhà nước cũng như tất cả các câu lạc bộ hay tổ chức
không thu lợi nhuận là một thực thể kế toán.
Tất cả các đơn vị nói chung và các doanh nghiệp nói riêng đều phải tổ
chức thực hiện cơng tác kế toán, những đơn vị này được gọi là đơn vị kế tốn.
Có thể nói rằng ở đâu có sự quản lý độc lập hay có sự phân cấp quản lý
thì ở đó phải hình thành đơn vị kế tốn.
Các đơn vị trong lĩnh vực kinh doanh được phân chia thành 3 cấp:
+ Đơn vị kế toán cấp chủ quản.
+ Đơn vị kế toán cấp cơ sở (doanh nghiệp hạch toán kinh tế độc lập).

8

+ Đơn vị kế toán phụ thuộc (chỉ hạch toán kinh tế nội bộ).
- Tổ chức công tác kế tốn:
Theo giáo trình TCCTKT doanh nghiệp của Trường Đại học Kinh tế
thành phố Hồ Chí Minh năm 2012 thì ”TCCTKT là việc xác định những cơng
việc, những nội dung mà kế tốn phải thực hiện hay phải tham mưu cho các
bộ 2phận phòng ban khác thực hiện, nhằm hình thành một hệ thống kế toán
đáp ứng được các yêu cầu của đơn vị”.
Trong khi đó theo Giáo trình TCCTKT của Học viện tài chính năm 2009
thì ”TCCTKT là tổ chức việc thu nhận, hệ thống hóa và cung cấp thông tin về
hoạt động của đơn vị” .
TCCTKT cần được hiểu như một hệ thống các yếu tố cấu thành gồm: tổ
chức bộ máy kế toán, tổ chức vận dụng các phương pháp kế toán, kỹ thuật
hạch toán, tổ chức vận dụng các chế độ, thể lệ kế toán… mối liên hệ và sự tác
động giữa các yếu tố đó với mục đích đảm bảo các điều kiện cho việc phát
huy tối đa chức năng của hệ thống các yếu tố đó.
TCCTKT được hiểu là một hệ thống các phương pháp cách thức phối
hợp sử dụng phương tiện và kỹ thuật cũng như nguồn lực của bộ máy kế toán
thể hiện các chức năng và nhiệm vụ của kế tốn đó là: Phản ánh, đo lường,

giám sát và thông tin bằng số liệu một cách trung thực, chính xác, kịp thời đối
tượng kế tốn trong mối liên hệ mật thiết với các lĩnh vực quản lý khác.
TCCTKT là việc thiết lập mối liên hệ giữa các đối tượng và phương
pháp kế toán để thực hiện chế độ kế toán trong thực tế đơn vị kế toán cơ sở.
TCCTKT là việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu thông tin thông qua việc ghi
chép của kế toán trên chứng từ, sổ sách kế toán và báo cáo kế tốn cho mục
đích quản lý.
TCCTKT là tổ chức một khối lượng công tác kế toán và bộ máy nhân sự
của kế toán trên cơ sở vận dụng chế độ kế toán trong điều kiện cụ thể của

9

từng đơn vị. (yêu cầu là phải gọn nhẹ, hoạt động hiệu quả, đảm bảo cung cấp
thơng tin hữu ích cho quản lý).
1.1.2. Sự cần thiết của tổ chức công tác kế toán

Kế toán ra đời và phát triển cùng với nền kinh tế hàng hóa, lúc đầu hình
thành từ việc ghi chép giản đơn, do yêu cầu quản lý của chủ sở hữu mà kế
tốn ngày càng phát triển và hình thành các hình thức kế tốn như ngày nay.

Ngày nay sự đổi mới sâu sắc cơ chế quản lý kinh tế địi hỏi nền tài chính quốc
gia phải được đổi mới một cách toàn diện nhằm tạo ra sự ổn định của môi trường
kinh tế, hệ thống pháp luật tài chính kế tốn, lành mạnh hóa quan hệ và các hoạt động
tài chính.

Cơng tác kế tốn là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống công
cụ quản lý kinh tế tài chính, có vai trị tích cực trong việc quản lý điều hành
và kiểm soát các hoạt động kinh tế. Với tư cách là công cụ quản lý kinh tế tài
chính, kế tốn là một lĩnh vực gắn liền với hoạt động kinh tế tài chính đảm
nhiệm vai trị cung cấp thơng tin có ích cho các quyết định kinh tế. Vì vậy kế

tốn có vai trị đặc biệt quan trọng đối với hoạt động tài chính của Nhà nước
và rất cần thiết, quan trọng đối với hoạt động tài chính của doanh nghiệp.
1.1.3. Nguyên tắc tổ chức cơng tác kế tốn

- Nguyên tắc thống nhất:
Cơ cấu tổ chức kế toán phải là một bộ phận thống nhất về mặt quản lý
doanh nghiệp và có mối quan hệ mật thiết với các bộ phận khác;
Triển khai các nội dung của tổ chức kế toán phải thống nhất với các chế
độ kế toán hiện hành;
Các chỉ tiêu kế toán phải thống nhất với các chỉ tiêu kế hoạch để đảm
bảo sự so sánh đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh;
Bảo đảm tính thống nhất về các nghiệp vụ sử dụng trong kế toán
(phương pháp kế toán hàng tồn kho, phương pháp kế tốn tính giá thành,

10

phương pháp hạch toán ngoại tệ).
- Nguyên tắc phù hợp:
+ Phù hợp với quy mô, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh của đơn vị;
+ Phù hợp với quy định hiện hành của nhà nước, bộ, ngành;
+ Phù hợp với khả năng, trình độ của các kế toán viên;
+ Phù hợp với thông lệ quốc tế.
- Nguyên tắc hiệu quả:
Đảm bảo thu thập, hệ thống hóa thơng tin và cung cấp thơng tin hiệu quả

về tồn bộ hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp;
Tính tốn sao cho chi phí ít nhất vẫn đảm bảo được cơng việc kế tốn đạt

hiệu quả cao nhất.
Trên đây là những ngun tắc cơ bản có tính bao qt tồn bộ q trình

tổ chức cơng tác kế tốn. Trong quá trình triển khai TCCTKT, các doanh
nghiệp phải tuân thủ và thực hiện một cách đầy đủ các nguyên tắc này nhằm
tổ chức cơng tác kế tốn khoa học, hợp lý và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, tùy
thuộc vào từng điều kiện cụ thể, các doanh nghiệp còn phải tuân theo những
nguyên tắc cũng như dựa vào các căn cứ cụ thể trong từng nội dung tổ chức
để đảm bảo tính khoa học của tất cả các nội dung trong TCCTKT doanh
nghiệp.
1.2. NỘI DUNG TỔ CHỨC CƠNG TÁC KẾ TỐN

TCCTKT có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong công tác quản lý nói
chung và trong cơng tác quản lý tài chính nói riêng của các doanh nghiệp. Do đó,
việc nghiên cứu nội dung TCCTKT tại doanh nghiệp là vấn đề cần thiết trong
giai đoạn hiện nay. Tổ chức công tác kế tốn phù hợp với tình hình hoạt động
của doanh nghiệp khơng chỉ tiết kiệm được chi phí mà cịn bảo đảm cung cấp
thơng tin nhanh chóng, đầy đủ, có chất lượng phù hợp với các yêu cầu quản lý
khác nhau. Nội dung của TCCTKT bao gồm: