Slide thuyết trình hóa sinh thận nước tiểu

HÓA SINH THẬN
NƯỚC TIỂU

YV K44

A. HÓA SINH THẬN

KIDNEY

GIẢI PHẪU THẬN

Thận nằm trong ổ bụng, sau
phúc mạc. Thận phải thấp
hơn thận trái.

Ở người trưởng thành sau 1
giờ có thể lọc 60 (L) máu và
có 7.5 (L) dịch lọc được tạo
ra. Thận nặng 150g, kích
thước 13x6x4cm. Mỗi thận có
khoảng 1,3 triệu nephron,

Mỗi nephron là một đơn vị
độc lập và chức năng.

1. CHỨC NĂNG CỦA THẬN

1 Bài tiết nước 3 Nội tiết của

tiểu của thận thận

Thăng bằng 4 Chuyển hóa

2 trong acid- của thận

base

1.1 TẠO NƯỚC TIỂU

Lọc của cầu thận

Cơ chế lọc phụ thuộc sự chênh
lệch áp suất giữa hai bên màng
cầu thận. Áp suất lọc là hiệu áp
suất thủy tĩnh mao mạch cầu
thận với tổng áp suất keo của
máu mao mạch và áp suất
thủy tĩnh của nang Bowman.

Các thành phần qua dịch lọc
gần giống thành phần của
huyết tương được lọc qua màng
Bowmann tạo nước tiểu đầu
khoảng 180L/ngày. Sau đó tái
hấp thu và bài tiết, nước tiểu cô
đặc dần còn 1-1,4L/24h.

1.1 TẠO NƯỚC TIỂU

Tái hấp thu và bài tiết
Tái hấp thu hoàn toàn: glucose

Tái hấp thu hầu hết: nước được

tái hấp thu 99%
Tái hấp thu phần lớn: Na+,

ure...
Tái hấp thu một phần: acid uric,

createnin...

1.2 CHỨC NĂNG THĂNG BẰNG KIỀM TOAN

1.3 CHỨC NĂNG NỘI TIẾT CỦA THẬN

Điều hịa hằng định nội
mơi, thăng bằng nước điện
giải và huyết áp qua hệ thống
Renin – Angiotensin –
Aldosteron.

1.4 CHỨC NĂNG CHUYỂN HÓA CHẤT

GLUCID LIPID PROTID

2. CÁC XÉT NGHIỆM HÓA SINH
LÂM SÀNG TDCN THẬN

Creatinin
Độ thanh thải
Urê

2.1. XN CREATININ MÁU VÀ NƯỚC TIỂU

 Các đặc tính của creatinine:
Có nguồn gốc từ cơ nên xn creatinin phụ thuộc vào khối
lượng cơ, không phụ thuộc chế độ ăn ( ổn định hơn xn ure)
Tăng sớm hơn ure khi cầu thận bị tổn thương
Chức năng thận giảm từ 30-50% thì creatinine máu mới
bắt đầu tăng

 Trị số creatinine bình thường
Creatinin huyết tương: 55-110 µmol/l
Creatinin nước tiểu: 8-12 mmol/24h (8000- 12000 µmol/l)

2.1.1. ĐỘ THANH THẢI

Cretinin thường được dùng làm chất đánh giá độ thanh thải
của thận do nó dễ dàng lọc qua cầu thận, không bị ống thận tái
hấp thu, ống lượn xa bài tiết một lượng không đáng kể.

Ccre=(U.V)/P

ã U: Nng creatinin trong nc tiu (àmol/l)
ã P: Nng creatinin trong huyt tng (àmol/l)
ã V: Th tớch nước tiểu (ml/ phút)
Đơn vị tính của Ccre là ml/phút

2.1.2. SỰ THAY ĐỔI ĐỘ THANH THẢI

 Trị số Ccre bình thường: 70-120 ml/phút

 Một số trường hợp Ccre giảm:

• Dịng máu qua thận giảm
• Giảm áp lực lọc thận
• Viêm cầu thận cấp
• Viêm cầu thận mạn
• Viêm thận- bể thận mạn
• Viêm thận- bể thận tái phát
• Suy tim
• Tăng HA ác tính
• …….

2.2 URÊ MÁU VÀ NƯỚC TIỂU

• Máu 3,6 – 6,6 mmol/L
• NT 250 – 500 mmol/24 giờ
• Một số trường hợp urê tăng:

• Ăn nhiều đạm làm tăng thối hóa amino acid ( không phải
bệnh lý)

• Suy thận
• Viêm cầu thận mạn
• U tiền liệt tuyến

Xét nghiệm 2.3 Đánh giá
Ure máu và chức năng
nước tiểu lọc ở cầu
thận và tái
hBấìnph tthhưuờnởg:

ố●ng3.6t–h6ậ.6nmmol/l

(máu)
● 250 – 500 mmol/

24h (nước tiểu)

Na 135 – 145 mmol/l
+
Tăng: gây thay đổi chức năng thận:
ưu nắng vỏ thượng thận

Giảm:
• Mất Na+ qua thận (bệnh đái tháo

đường, glucose máu cao, nhiễm
cetonic máu)
• Dùng thuốc lợi tiểu quá nhiều,
làm ức chế tái hấp thu Na+ ở ế
bào ống thận

K+ 3.5 – 5.5 mmol/l

Tăng: suy thận, vô niệu, viêm cầu
thận cấp hoặc mạn, bệnh Addison...

Giảm: do nhiễm thể ceton trong
đái tháo đường: lúc đầu Kt tăng vì
nhiễm toan và suy thận, sau khi
điều trị thì chức năng bài tiết của

ống thận đã tốt thì K+ lại giảm
hoặc do dùng thuốc lợi niệu quá
nhiều làm tăng thải trừ K+

Ca2 1.0 – 1.3 mmol/l
+
Giảm canxi gặp trong hội
chứng thận hư (chủ yếu giảm
canxi không ion hóa gắn với
protid) vì mất qua nước tiểu
cùng với protein.

Prot 60-80 g/l
ein
máu Giảm bệnh lí Bệnh thận khi màng
lọc cầu thận bị tổn thương. VD:
- Viêm cầu thận cấp do các nguyên

nhân
- Viêm cầu thận mạn
- HCTH, đặc biệt là thận hư nhiễm

mỡ

0-0,2g/24h, 1-14mg/Dl 24h

Protei Đạm niệu: Gặp trong Viêm cầu
n thận cấp, HCTH, tăng HA ác
tính…
nước

tiểu