Bài Tiểu Luận tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp Dược sĩ vai trò của dược sỹ trong hoạt động bán thuốc tại nhà thuốc của bệnh viện

ỦY BAN NHÂN DÂN
TỈNH TRÀ VINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH
----------

126 Nguyễn Thiện Thành, phường 5, Tp. Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh

Điện thoại: (0294) 653 43 44 - 3855246 (162); E-mail:

Website:

TIỂU LUẬN CUỐI KHÓA
VAI TRÒ CỦA DƯỢC SỸ TRONG HOẠT ĐỘNG BÁN THUỐC

TẠI NHÀ THUỐC CỦA BỆNH VIỆN

BỒI DƯỠNG THEO TIÊU CHUẨN CHỨC DANH NGHỀ NGHIỆP
DƯỢC SỸ HẠNG III

Họ và tên:
Ngày sinh:

LỜI GIỚI THIỆU

Để hoàn thành bài Tiểu luận này, em xin chân thành cảm ơn tới Ban lãnh đạo

Trường Đại học Trà Vinh đã tổ chức khóa học để em có cơ hội tham gia và lĩnh hội thêm

nhiều kiến thức phục vụ cho nghề nghiệp và công việc của mình

Xin gửi lời cảm TRÀ VINH, NĂM 2023 ơn sâu sắc đến các thầy
cô là giảng viên của khóa học:

- Thầy Trần Như Phong

- Thầy Lê Minh Thiện
1

- Cơ Trịnh Thị Phương Dung
đã tận tình chỉ bảo, truyền đạt những kiến thức, kinh nghiệm quý báu của bản thân. Điều
đó khơng chỉ giúp em học hỏi trong chun mơn mà cịn là tiền đề để em phát triển
những kỹ năng nghề nghiệp của bản thân sau này.

Mặc dù đã cố gắng, nỗ lực hết mình, song với kiến thức và kinh nghiệm còn hạn
chế nên nội dung Tiểu luận khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong Quý thầy
cô thông cảm và hy vọng sẽ nhận được những ý kiến đóng góp, chỉ bảo quý báu của Q
thầy cơ để bài Tiểu luận được hồn thiện hơn.

Hà Nội ngày 15 tháng 9 năm 2023
Học viên

2

MỤC LỤC
LỜI GIỚI THIỆU........................................................................................................2
MỤC LỤC..........................................................................................................3
CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................................4
ĐẶT VẤN ĐỀ.....................................................................................................5
MỤC TIÊU CỦA TIỂU LUẬN...................................................................................6
NỘI DUNG CHÍNH.....................................................................................................7

I. CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT, TÀI LIỆU CHUN MƠN, SỔ SÁCH, QUY
TRÌNH THAO TÁC CHUẨN (SOP) HIỆN ĐANG THỰC HIỆN TẠI NHÀ
THUỐC...............................................................................................................................7
II. CÁC HOẠT ĐỘNG MUA THUỐC............................................................................9
III. CÁC HOẠT ĐỘNG BÁN THUỐC.........................................................................11
VI. BẢO QUẢN THUỐC................................................................................................16
V. TRIỂN KHAI CÔNG TÁC DƯỢC LÂM SÀNG TẠI NHÀ THUỐC...................18
KẾT LUẬN.......................................................................................................................22

3

CÁC CHỮ VIẾT TẮT
- WHO: Tổ chức Y tế Thế giới
- BYT: Bộ Y tế

4

ĐẶT VẤN ĐỀ
Xã hội ngày càng phát triển, con người cũng ngày càng quan tâm đến vấn đề sức khỏe,
bao gồm cả sức khỏe thể chất và tinh thần của mỗi cá nhân. Bởi sức khỏe luôn được coi
là vốn quý nhất của mỗi con người, có sức khỏe là có tất cả. Bên cạnh vai trị của từng cá
nhân, Nhà nước cũng luôn đặt vấn đề bảo vệ sức khỏe của người dân lên hàng đầu, thực
hiện chính sách “an sinh xã hội” để giúp mọi người dân có thể tiếp cận được với những
dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất với chi phí hợp lý nhất.

Ngành Dược cũng ngày càng khẳng định được vị trí quan trọng trong việc bảo vệ
và chăm sóc sức khỏe nhân dân và sự phát triển kinh tế đất nước. Dược sỹ là những
người thực hành nghề Dược trong ngành Y tế. Nhiệm vụ của các dược sỹ là tham gia vào
quá trình quản lý bệnh tật bằng việc tối ưu hóa và theo dõi việc dùng thuốc trong điều trị
của người bệnh, kết hợp với các đồng nghiệp hoặc các nhân viên y tế để nghiên cứu lĩnh

vực ngành Dược.

Vai trò quan trọng nhất của dược sỹ tại nhà thuốc đó chính là tư vấn cho khách
hàng về các thông tin liên quan đến thuốc. Như công dụng, cách sử dụng, liều dùng, thời
điểm uống thuốc, các phản ứng phụ có thể xảy ra và cách xử lý trong trường hợp khẩn
cấp, những thức ăn nên và không nên ăn trong thời gian uống thuốc,… Ngồi ra người
dược sĩ cịn có thể tư vấn và giới thiệu cho khách hàng những loại thuốc tốt và phù hợp
với tình trạng bệnh của khách hàng. Khi đó là những bệnh khơng nghiêm trọng, khơng
cần phải đến bệnh viện để thăm khám. Những tư vấn của dược sĩ tại nhà thuốc sẽ giúp
tăng hiệu quả điều trị và đảm bảo an toàn cho người dùng. Hoặc các sản phẩm bảo vệ sức
khỏe sẽ phát huy tối đa công dụng, giúp người bệnh sống khỏe mạnh hơn.

Qua quá trình làm việc tại nhà thuốc Bệnh viện Bạch Mai, tơi nhận thấy rằng,
người Dược sỹ ngồi cơng việc bán thuốc và hướng dẫn sử dụng thuốc thì họ cịn là
người tư vấn tâm lý, người bạn tri kỉ của người bệnh; luôn sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ,
cảm thông và đưa ra những lời khuyên đúng đắn nhất, kịp thời nhất cho bệnh nhân.
Chính vì vậy với bài Tiểu luận này, tôi mong muốn làm rõ và khẳng định hơn nữa những
cơng việc, trách nhiệm và vai trị của người Dược sỹ trong việc bán thuốc tại nhà thuốc
hiện nay.

5

MỤC TIÊU CỦA TIỂU LUẬN
- Đánh giá được vai trò của Dược sỹ trong việc bán thuốc tại nhà thuốc của bệnh viện
hiện nay.
- Làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của người Dược sỹ trong việc bán thuốc tại
nhà thuốc bệnh viện.
- Chỉ rõ những vấn đề còn tồn tại trong việc mua bán thuốc tại nhà thuốc bệnh viện
- Đề xuất những giải pháp cần thiết để người Dược sỹ phát huy tối đa kiến thức chuyên
môn, hoạt động hiệu quả trong việc bán thuốc cho người bệnh.

6

NỘI DUNG CHÍNH
I. CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT, TÀI LIỆU CHUYÊN MƠN, SỔ SÁCH, QUY
TRÌNH THAO TÁC CHUẨN (SOP) HIỆN ĐANG THỰC HIỆN TẠI NHÀ
THUỐC

Nhà thuốc tại Bệnh viện Bạch Mai có đầy đủ các tài liệu chun mơn phục vụ trong
q trình kinh doanh cụ thể như sau:
I.1. Các văn bản quy phạm pháp luật:
- Luật Dược số 105/2016/QH13 của Quốc hội nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam ban hành
ngày 06/4/2016, có hiệu lực từ ngày 01/01/2017.
- Nghị định số 54/2017/NĐ-CP ngày 08/5/2017 của Chính Phủ Quy định chi tiết một số
điều và biện pháp thi hành Luật dược.
- Nghị định số 176/NĐ-CP ngày 14/11/2013 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực y tế.
- Thông tư số 01/2018/TT-BYT ngày 18/01/2018 của Bộ trưởng BYT Quy định ghi nhãn
thuốc, nguyên liệu làm thuốc và tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.
- Thông tư số 02/2018/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 22/01/2018. Quy định về
Thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc.
- Thông tư 03/2018/TT- BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 09/02/2018. Quy định về Thực
hành tốt phân phối thuốc, nguyên liệu làm thuốc.
- Thông tư 07/2017/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 03/05/2017. Quy định về Danh
mục thuốc không kê đơn.
- Thông tư 19/2018/TT – BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 30/08/2018. Quy định về
Danh mục thuốc thiết yếu.
- Thông tư 20/2017/TT – BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 10/05/2017. Quy định chi tiết
một số điều của Luật Dược và nghị định số 54/2017/NĐ-CP về thuốc và nguyên liệu làm
thuốc phải kiểm soát đặc biệt.

- Thông tư số 52/2017/TT-BYT ngày 29/12/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế Quy định về
đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hoá dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú.
- Thông tư 18/2018/TT-BYT ngày 22/8/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung
một số điều của Thông tư 52/2017/TT- BYT ngày 29/12/2017 quy định về đơn thuốc và
kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú.

7

- Thông tư số 11/2018/TT-BYT ngày 04/5/2018 của Bộ trưởng BYT quy định về chất
lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc.

I.2. Các tài liệu chuyên môn:
- Sách MIMS pharmacy 2019.
- Sách VIDAL 2015/2016.
- Dược thư quốc gia, tái bản 2018.
- Hướng dẫn sử dụng kháng sinh do Bộ Y tế ban hành cùng Quyết định số 78/QĐ– BYT
ngày 02/03/2015.
- Các tài liệu tuyên truyền các bệnh lây nhiễm và bệnh mạn tính như bệnh tăng huyết áp,
tiểu đường…
- Các tài liệu liên quan đến một số bệnh dành cho trẻ em như: Sách về các bệnh theo
mùa, sách về bệnh trẻ em, sách về các bệnh lý thận-tiết niệu trẻ em…

Tại nhà thuốc cịn có máy tính và internet để thường xun cập nhật các vấn đề
liên quan đến kinh doanh của nhà thuốc.

I.3. Các loại sổ sách của Nhà thuốc:
- Sổ theo dõi nhập, xuất thuốc: được ghi chép hàng ngày song song với phần mềm quản
lý.
- Sổ kiểm kê và kiểm soát chất lượng thuốc: ghi chép đầy đủ số lơ, hạn sử dụng…
- Sổ sao lưu đơn thuốc có kê thuốc kháng sinh: ghi đầy đủ thông tin hành chính của bệnh

nhân như họ tên, tuổi, giới tính, chẩn đốn, địa chỉ…
- Sổ theo dõi tác dụng dụng khơng mong muốn của thuốc: ghi chi tiết các triệu chứng
biểu hiện tác dụng của thuốc, tên thuốc, số lô, thông tin khách hàng cung cấp.
- Sổ đặt hàng: hàng tuần Dược sỹ phụ trách sẽ kiểm kê và lập kế hoạch nhập hàng và
phân loại các mặt hàng của từng nhà cung cấp.
- Sổ theo dõi nhiệt độ, độ ẩm: được ghi ngày 2 lần sáng và chiều. Nếu có bất thường sẽ
ghi lại vào phần ghi chú. Ngoài ra, ẩm kế điện tử luôn hoạt động 24/24 để theo dõi nhiệt
độ, độ ẩm của nhà thuốc.
- Sổ theo dõi thu hồi khiếu nại thuốc: Ghi rõ tên khách hàng khiếu nại, người nhận khiếu
nại, nội dung khiếu nại, hướng giải quyết (Sổ này chưa được ghi lần nào).

8

II. CÁC HOẠT ĐỘNG MUA THUỐC

II.1. Nguồn thuốc:
a) Cách lập kế hoạch dự trù mua thuốc:
- Nhân viên bán hàng thường xuyên kiểm tra và theo dõi số lượng thuốc còn trong nhà
thuốc. Thuốc sắp hết hàng sẽ ghi tên vào sổ ghi chép để đặt hàng và báo dược sỹ phụ
trách chuyên môn để yêu cầu công ty Dược giao hàng.
- Nhà thuốc có thể lập kế hoạch mua hàng thường kỳ: hàng tuần, hàng tháng, hàng quý
hoặc đột xuất khi thuốc bán hết nhanh.
- Khi lập kế hoạch mua hàng phải căn cứ vào:
+ Danh mục thuốc thiết yếu: là những loại thuốc mà nhà thuốc bán nhiều, khách hàng
xunh quanh nhà thuốc hay mua.
+ Cơ cấu bệnh tật, nhu cầu thị trường trong kỳ kinh doanh: vào các thời điểm mà có một
số bệnh dịch theo mùa như thủy đậu, sốt virus, sốt xuất huyết…; hay khoảng thời gian
giao mùa, người dân hay bị mắc các bệnh cảm cúm, ho, sốt. Do vậy nhà thuốc cần lập dự
trù mua các loại thuốc đó về bán.
+ Lượng hàng tồn tại nhà thuốc: luôn theo dõi lượng hàng tồn để kịp thời đặt hàng, tránh

trường hợp hết thuốc để bán.
+ Khả năng tài chính của nhà thuốc: lượng hàng hóa đặt nhiều hay ít cịn phụ thuộc vào
khả năng tài chính của nhà thuốc.
b) Nguồn cung ứng:
- Lựa chọn các nhà cung ứng:
+ Các nguồn để nắm bắt thông tin về nhà phân phối như: Các cơ quan quản lý Nhà nước
về Y tế (Bộ Y tế, Sở Y tế Thành phố…); Các phương tiện truyền thông đại chúng (Báo,
đài, truyền hình, tờ rơi…); Qua người giới thiệu thuốc, nhân viên bán hàng, người trung
gian; Qua kiểm tra điều kiện kinh doanh thực tế; Qua điện thoại liên lạc hoặc tham gia
trực tiếp.
- Những thông tin về nhà sản xuất, nhà cung ứng cần được tìm hiểu như:
+ Có đủ tư cách pháp nhân, có uy tín trên thị trường.
+ Chính sách giá cả, chính sách phân phối, phương thức thanh toán phù hợp.
+ Chất lượng dịch vụ như: Đáp ứng được yêu cầu bảo quản hàng hóa; Có đủ các điều
kiện bảo quản trong quá trình vận chuyển; Thái độ dịch vụ tốt (đáp ứng đơn hàng nhành,

9

dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo).
- Lập “Danh mục các nhà phân phối” gồm các thông tin: Số điện thoại, địa chỉ, người liên
hệ bằng phần mềm quản lý.
- Các thông tin về sản phẩm do nhà cung cấp giới thiệu cần phải tìm hiểu gồm:
+ Nhà phân phối phải cung cấp giấy Đủ điều kiện kinh doanh thuốc.
+ Phải được phép lưu hành trên thị trường, có số đăng ký.
+ Có chất lượng đảm bảo: đã qua kiểm nghiệm.
- Lựa chọn trình dược viên:
+ Nhà thuốc có thể lựa chọn mua hàng thơng qua các trình dược viên giới thiệu các sản
phẩm thuốc. Nhà thuốc có thể đồng ý mua hàng nếu sản phẩm có uy tín, chất lượng thuốc
tốt và giá cả hợp lý.
II.2. Kiểm tra chất lượng (khi nhập):

- Khi hàng nhập về phải kiểm tra chất lượng theo quy trình “Bảo quản và theo dõi chất
lượng”.
- Hàng phải đảm bảo chất lượng thì Dược sỹ phụ trách nhà thuốc mới đồng ý cho nhập và
nhân viên kế toán tiến hành nhập số liệu vào máy tính.
- Nếu hàng khơng đảm bảo chất lượng sẽ được để riêng và trả lại cho nhà cung cấp.
II.3. Các hoạt động kiểm soát chất lượng thuốc:
- Thuốc trước khi nhập về nhà thuốc (gồm mua và hàng trả về) phải được kiểm soát
100%; tránh nhập hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
- Đối với thuốc lưu tại nhà thuốc: định kỳ kiểm sốt tối thiểu 1 lần/ q; tránh để có hàng
bị biến đổi chất lượng, hết hạn sử dụng.
- Cách thức tiến hành:
+ Kiểm tra tính hợp pháp, nguồn gốc, xuất xứ của thuốc gồm:
. Hóa đơn, chứng từ đầy đủ, hợp pháp theo đúng các quy chế, quy định hiện hành.
. Kiểm tra cảm quan chất lượng thuốc: Bao bì phải cịn ngun vẹn, khơng móp méo,
rách, bẩn; Kiểm tra hạn sử dụng, số kiểm soát, ngày sản xuất; Kiểm tra sự thống nhất
giữa bao bì ngồi và các bao bì bên trong, bao bì trực tiếp.
+ Kiểm tra nhãn đủ, đúng quy chế. Hình ảnh, chữ, số in trên nhãn rõ ràng, khơng mờ,
nhịe, tránh hàng giả, hàng nhái.
- Nếu thuốc khơng đạt u cầu thì phải để ở khu vực riêng, gắn nhãn hàng chờ xử lý.

10

Đồng thời báo cho Dược sỹ phụ trách nhà thuốc và bộ phận nhập hàng để kịp thời trả
hoặc đổi cho nhà cung cấp.
- Kiểm tra điều kiện bảo quản của nhà sản xuất ghi trên nhãn.

II.4. Sổ sách theo dõi nhập thuốc:
- Nhập vào dữ liệu máy tính những thông tin cần thiết như: số lượng, số lô, hạn sử dụng
vào phần mềm quản lý.
- Ghi vào “Sổ kiểm soát chất lượng thuốc định kỳ” đối với thuốc lưu kho. Mô tả chất

lượng cảm quan chi tiết các nội dung kiểm soát theo “Hướng dẫn tỉ lệ ghi sổ kiểm soát
chất lượng thuốc định kỳ”.
+ Tại cột “Ghi chú”: Ghi những thông tin cần lưu ý về thuốc, bao gồm cả điều kiện bảo
quản đặc biệt hoặc khi thuốc có hạn sử dụng ngắn.
- Ghi chép lại số lượng, chất lượng của các loại thuốc nhằm hỗ trợ quá trình hoạt động
của nhà thuốc được thuận lợi, chặt chẽ.

II.5. Sắp xếp, trình bày thuốc mới nhập:
- Thuốc được sắp xếp theo nhóm tác dụng dược lý để dễ dàng trong việc bảo quản.
- Các thuốc kê đơn được bày bán và bảo quản tại khu vực riêng, có ghi chú rõ “Thuốc kê
đơn” hoặc sắp xếp trong cùng một khu vực riêng để tránh gây nhầm lẫn.
- Sắp xếp theo nguyên tắc FIFO (thuốc nhập trước cấp phát trước) và FEFO (thuốc sản
xuất trước cấp phát trước).

II.6. Chứng từ hóa đơn hợp lệ:
- Lưu trữ hóa đơn chứng từ theo ngày, tháng nhập thuốc. Chứng từ mua trước lưu trước,
chứng từ mua thuốc sau lưu sau. Hết tháng sẽ thu thập tồn bộ chứng từ kẹp riêng tiện
cho cơng tác kiểm tra của nhà thuốc, các đoàn kiểm tra.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG BÁN THUỐC

III.1. Tiếp đón và giao tiếp với khách hàng:
- Chuẩn bị: Vệ sinh Nhà thuốc sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng ngăn nắp, bàn tư vấn, ghế ngồi
cho bệnh nhân chờ mua thuốc và tư vấn, nhân viên Nhà thuốc ăn mặc đồng phục áo
Blouse, đeo thẻ nhân viên của Nhà thuốc.
- Là người trực tiếp tiếp xúc với khách hàng nên Dược sỹ phải biết những quy tắc giao

11

tiếp trong nhà thuốc GPP để tạo mối quan hệ với khách hàng cũng như khi bán thuốc, tạo

sự thân thiện nhất với khách hàng.
- Dược sỹ và nhân viên bán thuốc phải luôn tỏ ra tế nhị, thông cảm và tôn trọng khách
hàng.
- Dược sỹ cũng như nhân viên bán thuốc phải luôn quan tâm đến khách hàng và xem xét
những gì mình nói. Chú ý lắng nghe khách hàng và đáp lại, cho họ hiểu rằng họ sẽ được
chăm sóc tận tình. Điều này sẽ làm cho bệnh nhân an tâm rằng thuốc sẽ được bán đúng
như kê trong toa và chắc chắn việc điều trị sẽ hiệu quả.

III.2. Giao tiếp, tư vấn sử dụng thuốc:
- Nhân viên nhà thuốc ln tiếp đón khách hàng với thái độ vui vẻ, niềm nở.
- Khai thác thông tin của khách hàng như tên, tuổi, thông tin về việc sử dụng thuốc mà
khách hàng yêu cầu. Hoặc khai thác các triệu chứng của khách để tư vấn.
- Tư vấn về lựa chọn thuốc, cách dùng thuốc, hướng dẫn cách sử dụng thuốc bằng lời và
viết lại hướng dẫn dùng vào bao bì đóng gói thuốc (Trường hợp có đơn thuốc hay khơng
có đơn thuốc cũng nên viết hướng dẫn trên bào bì cho khách).
Ví dụ: Trường hợp 01 bệnh nhân đến nhà thuốc xin lời khuyên về các triệu chứng
Bệnh nhân: Anh có thể bán cho tơi một thuốc gì đó để điều trị bệnh trĩ của tôi không?
Dược sỹ: Chắc chắn rồi! Để có thể đưa ra lời khuyên tốt nhất thì tơi cần thêm một số
thơng tin từ anh/chị. Tơi có thể hỏi anh/chị một vài câu hỏi được khơng?
Bệnh nhân: Được!
Dược sỹ: Anh/chị có thể kể thêm cho tơi biết anh/chị đang gặp những vấn đề gì với bệnh
trĩ của mình?
 Thơng qua các câu hỏi tương tự như: “Căn bệnh ảnh hưởng đến anh/chị như thế
nào?”/ “Bệnh đó gây ra những vấn đề gì?”… sẽ tạo cơ hội cho bệnh nhân mô tả chi tiết
các triệu chứng cần thiết để Dược sỹ có thể đánh giá. Bằng cách lắng nghe cẩn thận và
tổng hợp từ những gì bệnh nhân mơ tả, Dược sỹ có thể tái hiện một hình ảnh hồn chỉnh
hơn về bệnh. Từ đó, đưa ra quyết định vấn đề của bệnh nhân có thể được kiểm soát tại
nhà thuốc hay khuyên bệnh nhân đi khám bác sĩ nếu q trình thu thập thơng tin xác định
được những điều nghiêm trọng hơn.

12

III.3. Bán thuốc theo đơn:
Thuốc kê đơn là thuốc khi cấp phát, bán lẻ và sử dụng phải có đơn thuốc, nếu sử

dụng không theo đúng chỉ định của người kê đơn thì có thể nguy hiểm tới tính mạng, sức
khỏe. Các thuốc không thuộc Danh mục thuốc không kê đơn theo thông tư 07/2017/TT-
BYT ngày 3 tháng 5 năm 2017 được phân loại là thuốc kê đơn.

Khi bán các thuốc theo đơn phải có sự tham gia trực tiếp của người bán lẻ có trình độ
chun môn phù hợp và tuân thủ theo các quy định, quy chế hiện hành của Bộ Y tế về
bán thuốc theo đơn.
Các bước bán hàng thuốc kê đơn:
- Kiểm tra đơn thuốc:
+ Tính hợp lệ của đơn thuốc:

* Đơn thuốc đúng theo mẫu đã quy định.
* Có đủ tên, chữ ký, địa chỉ, dấu phòng khám/bệnh viện của bác sĩ.
+ Các cột mục khác ghi đúng quy định:
* Kiểm tra tên, tuổi, địa chỉ bệnh nhân và chuẩn đoán bệnh.
* Kiểm tra tên thuốc, nồng độ, hàm lượng, số lượng, cách dùng, liều dùng, cách
phối hợp.
- Lựa chọn thuốc:
+ Trường hợp đơn thuốc kê tên biệt dược:
* Bán theo đúng biệt dược đã kê trong đơn.
* Trường hợp tại nhà thuốc không có biệt dược được kê trong đơn hoặc khi khách
hàng yêu cầu được tư vấn để lựa chọn thuốc phù hợp với điều kiện của khách hàng thì
mình giới thiệu thuốc ở mục dưới đây:
+ Trường hợp đơn thuốc kê tên gốc hoặc khi có yêu cầu tư vấn, giới thiệu thuốc:
* Giới thiệu các biệt dược (cùng thành phần, hàm lượng, cùng dạng bào chế, tác

dụng, chỉ định) kèm theo giá của từng loại để khách hàng tham khảo và tự chọn loại
thuốc phù hợp với khả năng kinh tế của mình.
- Lấy thuốc theo đơn:
+ Lấy thuốc theo đơn đã kê, cho vào các bao, gói, ghi rõ tên thuốc, nồng độ, hàm lượng,
các dùng, thời gian dùng của từng thuốc theo đơn đã kê.
+ Ghi vào đơn: Tên thuốc, số lượng thuốc đã thay thế (nếu có).

13

+ Ghi rõ số lượng thuốc đã bán vào đơn.
- Hướng dẫn cách dùng:
+ Hướng dẫn, giải thích cho khách hàng về tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng
không mong muốn, liều lượng và cách dùng thuốc.
- Lưu ý các thông tin và số liệu: Ghi đầy đủ các thông tin cần thiết vào các sổ chuyên
môn đối với các thuốc.
- Giao hàng cho khách và thu tiền:
+ In hóa đơn, giao hóa đơn cho khách và thu tiền.
+ Giao hàng cho khách.
+ Cảm ơn khách hàng.
- Người bán thuốc theo đơn phải có trình độ chun mơn phù hợp với quy định của Bộ Y
tế. Cụ thể ở nhà thuốc Liêm Nhi là dược sỹ phụ trách chuyên môn trực tiếp đứng quầy tư
vấn và bán hàng.
- Phải bán đúng thuốc ghi trong đơn. Khi phát hiện có sai phạm hoặc ảnh hưởng đến sức
khỏe người bệnh, dược sĩ nhà thuốc phải thông báo lại cho người kê đơn biết.
- Giải thích rõ cho người mua và có quyền từ chối bán thuốc theo đơn trong các trường
hợp đơn thuốc khơng hợp lệ, đơn thuốc có sai sót hoặc nghi vấn, đơn thuốc kê khơng
nhằm mục đích chữa bệnh.
- Dược sỹ đại học có quyền thay thế thuốc bằng một thuốc khác có cùng hoạt chất, dạng
bào chế, cùng hàm lượng và liều lượng khi có sự đồng ý của người mua.
- Hướng dẫn người mua về cách sử dụng thuốc và nhắc nhở thực hiện đúng đơn thuốc.

Hình ảnh đơn thuốc:

14

III.4. Giá thuốc, niêm yết giá:
- Giá của sản phẩm = giá gốc + 5% giá gốc
- Tất cả thuốc đều được niêm yết giá bán lẻ.

15

- Giá niêm yết thể hiện đầy đủ mức giá và theo từng đơn vị nhỏ nhất của thuốc.
- Ngoài ra cịn sử dụng phần mềm quản lý in hóa đơn bán lẻ cho khách hàng

VI. BẢO QUẢN THUỐC

IV.1. Cách sắp xếp tại nhà thuốc
a) Phân chia khu vực sắp xếp:

Nhà thuốc kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, dụng cụ y tế. Các loại
hàng trong nhà thuốc được sắp xếp trên kệ, tủ, cách trần nhà một cách ngăn nắp, hợp lý
theo nguyên tắc sau:
- Phân chia khu vực sắp xếp theo từng ngành hàng riêng biệt như: Dược phẩm, Thực
phẩm chức năng, Mỹ phẩm, Đông dược, Thiết bị y tế.
- Phân chia theo yêu cầu bảo quản đặc biệt đối với một số loại thuốc như: Thuốc bảo
quản ở điều kiện bình thường; Thuốc cần bảo quản ở điều kiện đặc biệt (nhiệt độ đặc biệt,
tránh ánh sáng, dễ bay hơi, có mùi, dễ phân huỷ…).
- Phân chia theo yêu cầu của các quy chế, quy định chuyên môn hiện hành như: hàng chờ
xử lý xếp riêng vào khu vực có nhãn “Hàng chờ xử lý”.
b) Sắp xếp, trình bày hàng hóa trên các giá, tủ:
- Sắp xếp hàng hóa theo các nguyên tắc nhất định. Có thể lựa chọn các ngun tắc sau:

Theo nhóm tác dụng dược lý; cơng thức hóa học; hãng sản xuất; dạng thuốc…
- Sắp xếp đảm bảo dễ tìm, dễ lấy, dễ thấy, dễ kiểm tra; Gọn gàng, ngay ngắn, có thẩm
mỹ, khơng xếp lẫn lộn giữa các mặt hàng.
- Nhãn hàng (chữ, số, hình ảnh..) trên các bao bì được xếp quay ra ngồi, thuận chiều
nhìn của khách hàng.
- Sắp xếp theo nguyên tắc FFFO và FIFO và đảm bảo chất lượng hàng:
+ FEFO: Hàng có hạn dùng cịn lại ngắn hơn xếp ra ngoài, hạn dùng dài hơn xếp vào
trong.
+ FIFO: Hàng sản xuất trước xuất trước, lô nhập trước xuất trước…
+ Khi bán lẻ thì bán hết hộp đã mở trước, mở hộp nguyên sau. Tránh tình trạng mở nhiều
hộp thuốc một lúc.
- Chống đổ vỡ hàng bằng cách hàng nặng để dưới, nhẹ để trên. Các mặt hàng dễ vỡ như
chai, lọ, ống tiêm truyền… để ở trong, không xếp chồng lên nhau.

16

c) Sắp xếp các loại tài liệu sổ sách, tư trang cá nhân:
- Các sổ sách, giấy tờ, tài liệu tham khảo chuyên môn phải được phân loại, bảo quản cẩn
thận, sạch sẽ theo quy định, ghi nhãn rõ ràng và sắp xếp trên ngăn tủ riêng.
- Các tờ quảng cáo, giới thiệu thuốc (có phiếu tiếp nhận cơng văn cho phép quảng cáo)
phải được sắp xếp gọn gàng, đúng nơi quy định.
- Văn phòng phẩm, dụng cụ phục vụ cho bán hàng, tư trang cá nhân phải sắp xếp gọn
gàng, để đúng nơi quy định.
- Tư trang không để trong khu vực quầy thuốc.

IV.2. Bảo quản thuốc:

- Nguyên tắc bảo quản thuốc:

+ Bảo quản thuốc theo yêu cầu của nhà sản xuất: ghi trên bao bì sản phẩm

+Danh mục các thuốc có yêu cầu bảo quản đặc biệt: Do Dược sĩ phụ trách nhà thuốc lập.

+ Theo tính chất vật lý, hóa học của sản phẩm.

+ Sắp xếp theo nguyên tắc FIFO (thuốc nhập trước cấp phát trước) và FEFO (thuốc sản

xuất trước cấp phát trước).

Yêu cầu bảo quản Cách thức sắp xếp
Nhiệt độ 2-15°C Ngăn mát tủ lạnh
Tránh ánh sáng Để trong chỗ tối
Dễ bay hơi, dễ mốc mọt, dễ phân hủy Để nơi thống mát
Dễ cháy, có mùi Để tách riêng, tránh xa nguồn nhiệt, nguồn

điện và các mặt hàng khác.
Các thuốc khác khơng có u cầu bảo Bảo quản ở nhiệt độ phòng, trên giá, kệ, tủ;

quản đặc biệt không để trên mặt đất, không để giáp

tường, tránh mưa hắt, ánh sáng mặt trời

chiếu trực tiếp.

IV.3 Kiểm kê, bàn giao:
- Nhà thuốc sử dụng phần mềm bán hàng Kiot Viet nên vấn đề bàn giao và kiểm kiểm kê
rất đơn giản.
- Việc kiểm kê được thực hiện định kỳ hàng tuần để biết số lượng tồn kho và có kế hoạch
nhập hàng.

17

IV.4 Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuốc:
- Hiểu được thế mạnh của ứng dụng công nghệ thơng tin trong quản lý, vì vậy nhà thuốc
đã trang bị các thiết bị hiện đại như hệ thống máy tính, mạng internet, máy in, máy quét
mã vạch và phầm mềm quản lý đạt chuẩn GPP.
- Phần mềm quản lý đạt chuẩn được kết nối với kho dữ liệu của Cục Quản lý Dược và
được sự chấp thuận của Chính phủ.
- Nhập xuất dữ liệu nhanh chóng.
- Tìm kiếm danh mục thuốc nhanh và dễ dàng.
- Quản lý công nợ của khách hàng và nhà cung cấp.
- Giám sát nhân viên bán hàng.
- Kiểm kê hàng đơn giản.
- Quản lý hạn dùng theo từng lô hàng.
- Quản lý đơn thuốc của bệnh nhân chi tiết.
- Ngoài ra nhà thuốc cũng trang bị mạng Internet để thường xuyên cập nhật thông tin về
thuốc và pháp luật của nhà nước.

V. TRIỂN KHAI CÔNG TÁC DƯỢC LÂM SÀNG TẠI NHÀ THUỐC

V.1. Công tác tư vấn, giám sát, hướng dẫn sử dụng thuốc:
- Dược sỹ phụ trách chuyên môn tại nhà thuốc chịu trách triển khai công tác dược lâm
sàng tại nhà thuốc. Dược sỹ cũng liên tục cập nhật thông tin mới qua các kênh thông tin
khác nhau như trang web của Cục Quản lý Dược, các hướng dẫn sử dụng thuốc do Bộ Y
Tế tổ chức hàng năm.
- Dược sỹ trực tiếp tư vấn, cung cấp thông tin thuốc chính xác minh bạch cho khách
hàng.
- Ln ln kiểm tra kỹ đơn của bệnh nhân được kê, nếu phát hiện đơn chưa hợp lý có
thể giải thích cho khách nên liên lạc với bác sỹ trao đổi lại (đối với khách mang đơn
thuốc đến mua).

- Chỉ tiếp nhận và bán khi đơn thuốc phù hợp với chẩn đoán bệnh, phù hợp với tình trạng
sức khỏe của bệnh nhân.
- Đơn thuốc cần có đầy đủ, rõ ràng tên thuốc, nồng độ, hàm lượng, liều dùng, số lần dùng
trong ngày, khoảng cách giữa các lần dùng, đường dùng.

18

V.2. Giám sát, xử trí phản ứng có hại của thuốc (ADR) tại Nhà thuốc:
- Nhà thuốc có hệ thống phần mềm quản lý thuốc đạt chuẩn GPP có thể theo dõi tên
khách hàng, địa chỉ, đơn thuốc đã bán cho khách hàng, vì vậy việc quản lý và theo dõi tác
dụng có hại của nhà thuốc cũng rất tốt.
- Nhân viên nhà thuốc thực hiện nghiêm túc theo SOP về theo dõi phản ứng có hại của
thuốc, có sổ theo dõi (ADR)
- Trong thời gian em thực tập tại nhà thuốc có gặp 2 trường hợp khách hàng đến phản ánh
uống thuốc theo đơn và gặp tác dụng không mong muốn. Trong đó có một bệnh nhân
nam bị nơn mửa sau khi uống Bupropion khoảng 1 tiếng. Nhà thuốc đã hướng dẫn bệnh
nhân uống nhiều nước và dùng kèm thuốc chống nơn Primperan ® trong tuần đầu tiên.
Kết quả bệnh nhân đã khơng cịn cảm giác buồn nơn khi uống Bupropion nữa.
- Nhà thuốc đã tư vấn và hướng dẫn người bệnh cách xử trí khi gặp những phản ứng có
hại của thuốc đồng thời lưu trữ các trường hợp này trong sổ theo dõi phản ứng ADR.
V.3. Phân tích tình huống cụ thể:
Đơn thuốc:

19

* Phân tích đơn thuốc:
- Salbutamol là thuốc có tác dụng làm giảm và phòng ngừa co thắt phế quản ở bệnh nhân
mắc bệnh tắc nghẽn đường thở có thể hồi biến.
- Budesonide là thuốc có tác dụng điều trị duy trì và dự phịng bệnh hen.
- Ambroxol là thuốc có tác dụng long đờm và tiêu chất nhầy.

- Desloratadine là thuốc có tác dụng làm giảm các triệu chứng trong các bệnh viêm mũi
dị ứng, phản ứng dị ứng da.
 Nhận xét: Đơn thuốc trên chưa có sự tương tác giữa các thuốc, thời gian và liều dùng
hợp lý, an tồn. Bệnh nhân khơng có tiền sử dị ứng với các thuốc trong đơn, bệnh nhân
không sử dụng thêm thuốc nào khác. Tuy nhiên theo em, bệnh nhân nên súc họng thật kĩ
sau khi dùng khí dung corticoid.
 Lời khuyên cho bệnh nhân:
+ Tích cực rửa mũi 2-3 lần/ngày.
+ Nếu có sốt phải dùng thêm thuốc hạ sốt, theo dõi nhiệt độ thường xuyên, mặc quần áo

20