Quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường tiểu học huyện bảo yên, tỉnh lào cai đáp ứng yêu cầu ch ương trình giáo dục phổ thông 2018
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.62 MB, 108 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM </b>
<b>NGUYỄN TIẾN DŨNG </b>
<b>QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BẢO YÊN, TỈNH LÀO CAI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH </b>
<b>GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 </b>
<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>
<b>THÁI NGUYÊN - 2023</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM </b>
<b>NGUYỄN TIẾN DŨNG </b>
<b>QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BẢO YÊN, TỈNH LÀO CAI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH </b>
<b>GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 </b>
<b>Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.14.01.14 </b>
<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC </b>
<b>Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Ngọc </b>
<b>THÁI NGUYÊN - 2023</b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3"><b>LỜI CAM ĐOAN </b>
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì cơng trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
<i>Thái Nguyên, tháng 4 năm 2023 </i>
<b>Tác giả luận văn Nguyễn Tiến Dũng </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>LỜI CẢM ƠN </b>
Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị Ngọc - người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tơi trong suốt q trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn đến các thầy, cơ và cán bộ Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong suốt q trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này.
<i>Thái Ngun, tháng 4 năm 2023 </i>
Tác giả luận văn
<b>Nguyễn Tiến Dũng </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ... 3
4. Giả thuyết khoa học ... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ... 4
7. Phương pháp nghiên cứu ... 4
8. Cấu trúc luận văn ... 6
<b>Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 ... 7 </b>
1.1. Tổng quan nghiên cứu ... 7
1.1.1. Nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực cho giáo viên ... 7
1.1.2. Nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ... 10
1.2. Lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 11
1.2.1. Khái niệm... 11
1.2.2. Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 15
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">1.2.3. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên
ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 16
1.2.4. Nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 17
1.2.5. Phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 20
1.2.6. Hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 22
1.3. Lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 24
1.3.1. Khái niệm... 24
1.3.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 26
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 34
1.4.1. Các yếu tố thuộc về môi trường quản lý và điều kiện làm việc ... 34
1.4.2. Các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý bồi dưỡng ... 35
1.4.3. Các yếu tố thuộc về các lực lượng tham gia bồi dưỡng ... 36
Kết luận chương 1 ... 38
<b>Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BẢO YÊN, TỈNH LÀO CAI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 ... 40 </b>
2.1. Khái quát về giáo dục Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai ... 40
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ... 41
2.2.1. Mục đích khảo sát ... 41
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">2.2.2 Nội dung, đối tượng, phương pháp và quy trình ... 41
2.3. Kết quả khảo sát thực trạng ... 43
2.3.1. Thực trạng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai ... 43
2.3.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 46
2.3.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 ... 51
2.3.5. Đánh giá chung về thực trạng ... 59
Các yếu tố đều có AH rất lớn đến QLBDNL tổ chức HĐTN cho GV ở Bảo Yên. Tuy nhiên mức độ AH khơng đồng nhất do đó nhà QL cần cân nhắc để giảm thiểu tác động AH phù hợp với các chức năng QL. ... 60
Kết luận chương 2 ... 61
<b>Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN BẢO YÊN, TỈNH LÀO CAI ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THƠNG 2018 ... 62 </b>
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ... 62
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu ... 62
3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính kế thừa ... 62
3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ... 62
3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn ... 63
3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống ... 63
3.2. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 63
3.2.1. Chỉ đạo đổi mới nội dung và phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học phù hợp với điều kiện thực tiễn ... 63
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">3.2.2. Chỉ đạo tăng cường hoạt động tự bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của GV đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ
thông 2018 ... 65
3.2.3. Xây dựng cơ chế và tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát, đánh giá thường xuyên quá trình bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ... 67
3.2.4. Phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên cốt cán trong bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 69
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ... 72
3.3. Khảo nghiệm các biện pháp ... 73
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ... 73
3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm ... 73
3.3.3. Quy trình khảo nghiệm ... 74
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm ... 74
Kết luận chương 3 ... 79
<b>KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 80 </b>
1. Kết luận ... 80
2. Khuyến nghị... 81
2.1. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai ... 81
2.2. Đối với CBQL các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai ... 81
2.3. Đối với giáo viên các trường Tiểu học ở huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai ... 82
<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 83 PHỤ LỤC </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết ... 74
Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm tính khả thi ... 75
Bảng 3.3. Tương quan giữa tính KT và tính CT của các BP ... 77
</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11"><b>DANH MỤC HÌNH </b>
Biểu đồ 3.1: Tương quan giữa tính KT và tính CT của các BP ... 78
</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12"><b>MỞ ĐẦU </b>
<b>1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu </b>
Nghị quyết số 29/TW-NQ ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế đã chỉ rõ: “Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo”. Năm 2018, Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 được ban hành theo thông tư 32/2028 ra đời đã cụ thể hoá phù hợp với định hướng, yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo. Thơng tư cũng quy định chương trình các môn học đối với các khối lớp từ lớp 1 đến lớp 12 theo hướng phát triển năng lực, đặc biệt chương trình có chương trình Hoạt động trải nghiệm với tư cách là hoạt động giáo dục bắt buộc.
Giáo dục Tiểu học là “bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân”, đây là cấp học đặt nền móng cho việc xây dựng phát triển tồn diện nhân cách, trí tuệ con người, đặt nền tảng vững chắc cho giáo dục phổ thơng và cho tồn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Cùng với hoạt động dạy học trên lớp, hoạt động trải nghiệm ở các trường tiểu học giúp học sinh được tổ chức theo các loại hình nhằm hướng tới mục tiêu là hình thành các năng lực chung và các năng lực đặc thù theo từng khối lớp. Việc tổ chức HĐTN cơ mối quan hệ với hoạt động dạy học nhằm khắc sâu một số kiến thức cơ bản mà HS đã được học qua các mơn văn hóa, rèn luyện thể chất, phát triển nhận thức về các lĩnh vực đời sống phù hợp với lứa tuổi. Thông qua các hoạt động này, hình thành cho học sinh kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hoạt động tập thể, mức độ phù hợp với lứa tuổi, giúp các em biết vận dụng, thực hành những kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống.
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">Xác định tầm quan trọng của việc học từ trải nghiệm, trong những năm qua, các trường tiểu học trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đã chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên về kỹ năng tổ chức các hoạt động trải nghiệm để từ đó nâng cao chất lượng thực hiện hoạt động trải nghiệm trong các nhà trường. Tuy nhiên, hoạt động bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 những năm qua cịn nhiều hạn chế. Một bộ phận giáo viên tiểu học ở Bảo Yên còn lúng túng khi triển khai tổ chức HĐTN, một phần do yêu cầu mới của chương trình, mặt khác quan niệm về hoạt động giáo dục có sự thay đổi so với trước đây, nên GV còn chưa rõ về cách thức tổ chức và nhà trường lúng túng về công tác chỉ đạo và quản lí hoạt động trải nghiệm.
Để đánh giá đúng thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong những năm qua, làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 trong những giai đoạn tiếp theo cần có những tổng kết về lý luận và thực tiễn.
Xuất phát từ yêu cầu đó và vị trí việc làm của bản thân, tác giả chọn đề
<i>tài “Quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018” làm luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý </i>
giáo dục với mong muốn thông qua nghiên cứu có thể thực hiện có hiệu quả hơn HĐTN tại các trường tiểu học.
<b>2. Mục đích nghiên cứu </b>
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên,
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018, luận văn đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 nói riêng và chiến lược phát triển giáo dục phổ thông nói chung trong giai đoạn hiện nay.
<b>3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu </b>
<i><b>3.1. Khách thể nghiên cứu </b></i>
Hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên Tiểu học đáp ứng u cầu chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
<i><b>3.2. Đối tượng nghiên cứu </b></i>
Quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
<b>4. Giả thuyết khoa học </b>
Hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai trong thời gian qua đã được quan tâm thực hiện. Tuy nhiên thực tiễn triển khai vẫn còn nhiều bất cập do chưa có được biện pháp quản lí phù hợp nên hiệu quả tập huấn chưa đáp ứng yêu cầu. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lí phù hợp và thực hiện đồng bộ các biện pháp trong quản lí bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động thì sẽ nâng cao được hiệu quả bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên các trường tiểu học tỉnh Lào Cai đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông 2018.
<b>5. Nhiệm vụ nghiên cứu </b>
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
5.3. Đề xuất và khảo nghiệm biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
<i><b>6. Phạm vi nghiên cứu </b></i>
<i><b>6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu </b></i>
Quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên ở các trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được thực hiện với nhiều chủ thể quản lí. Trong luận văn này, chúng tơi tập trung nghiên cứu với vai trò chủ thể quản lí là Hiệu trưởng và tổ trưởng tổ chun mơn trong các trường tiểu học tại Huyện Bảo yên, tỉnh Lào Cai.
<i><b>6.2. Khách thể điều tra </b></i>
Tổng số 284 người, mỗi trường 12 người bao gồm: 54 cán bộ quản lý và 230 giáo viên các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, bao gồm: TH Bảo Hà 1, TH Bảo Hà 2, TH Điện Quan 1, TH Điện Quan 2, TH Kim Sơn 2, TH Kim Sơn 3, TH Phúc Khánh, TH Lương Sơn, TH Minh Tân, TH Nghĩa Đô, TH Phố Ràng 1, TH Phố Ràng 2, TH Tân Dương, TH Thượng Hà 1, TH Vĩnh Yên 1, TH Xuân Hòa 1, TH Xuân Hòa 2, PTDTBT TH Tân Tiến, PTDTBT TH Cam Cọn, PTDTBT TH Xuân Thượng, PTDTBT TH Vĩnh Yên, PTDTBT TH Thượng Hà, TH&THCS Phúc Khánh 1.
<b>7. Phương pháp nghiên cứu </b>
Luận văn nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử; các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới giáo dục và quản lý giáo dục. Trong quá trình nghiên cứu, luận văn vận dụng các cách tiếp cận: Hệ thống - cấu trúc; lịch sử - logic; tiếp cận thực tiễn; tiếp cận chức năng quản lý, tiếp cận năng lực…để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu với những phương pháp nghiên cứu cụ thể, như sau:
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16"><i><b>7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận </b></i>
Nghiên cứu các tài liệu, các cơng trình nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên nói chung và quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 nói riêng.
Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các chỉ thị, quyết định của Nhà nước, Bộ ngành có liên quan đến giáo dục và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên các trường Tiểu học.
Nghiên cứu các tài liệu về mơ hình hoạt động của các nhà trường Tiểu học làm tiền đề cho việc hình thành, xây dựng khung lý luận của quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
<i><b>7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn </b></i>
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi:
Xây dựng các mẫu Phiếu khảo sát dành cho cán bộ quản lý, giáo viên của các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Nội dung phiếu khảo sát về thực trạng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai; thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018; thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018.
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp:
Phương pháp phỏng vấn được tiến hành với một số khách thể đã được điều tra bằng phiếu hỏi. Nội dung phỏng vấn là làm rõ thêm những nguyên nhân, biểu hiện cụ thể của thực trạng đã được thể hiện trên số liệu của phiếu hỏi.
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn:
Tổng kết kinh nghiệm thực hiện quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai để tạo cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 phù hợp với điều kiện thực tiễn của các nhà trường Tiểu học miền núi.
<b>8. Cấu trúc luận văn </b>
Luận văn gồm Mở đầu, Kết luận - khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục và 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018
Chương 2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
Chương 3. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18"><b>Chương 1 </b>
<b>CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH </b>
<b>GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 </b>
<b>1.1. Tổng quan nghiên cứu </b>
<i><b>1.1.1. Nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực cho giáo viên </b></i>
Bồi dưỡng giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục và đào tạo của nhiều quốc gia trên thế giới. Việc tạo điều kiện để mọi giáo viên có cơ hội học tập thường xuyên và suốt đời, không ngừng bổ sung kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu xã hội là phương châm của các cấp quản lý giáo dục ở nhiều quốc gia. Từ đó, trên thế giới và ở Việt Nam, các cơng trình nghiên cứu về vấn đề bồi dưỡng giáo viên nói chung và bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên đã ra đời.
Trong nghiên cứu “Nền giáo dục thế kỷ XXI: Những triển vọng của Châu Á Thái Bình Dương” (1994), tác giả Rayja Roy Singh đề cập đến công tác bồi dưỡng giáo viên. Theo tác giả, việc học thường xuyên, học suốt đời là hết sức quan trọng. Rayja Roy Singh đề cao vai trò chuyên gia, cố vấn trong quá trình bồi dưỡng giáo viên, nhấn mạnh quá trình tự bồi dưỡng của giáo viên là hình thức hiệu quả, bảo đảm tính tích cực và độc lập tư duy của người được bồi dưỡng [dẫn theo 12].
Trong tài liệu về phát triển chuyên môn và bồi dưỡng giáo viên, tác giả Barry Karpati đưa ra những khuyến nghị về chương trình bồi dưỡng giáo viên với 2 trọng điểm: (1) Gắn kết chặt chẽ các chương trình phát triển chun mơn cho giáo viên với đào tạo tại chức ngay tại nơi làm việc của giáo viên; (2) Cần đánh giá năng lực giáo viên sau mỗi khóa học để đề xuất định hướng cải tiến [dẫn theo 13].
Tác giả Elenoora Villegass-Reimers (2003) nghiên cứu các mơ hình bồi dưỡng giáo viên. Trong đó, tập trung vào mơ hình tổ chức hợp tác giữa các trường và mơ hình quy mơ nhỏ (trường học, lớp học) [1].
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">Chương trình nâng cao chất lượng đào tạo huấn luyện viên và giáo viên (2010) của mạng lưới Đào tạo giáo viên Châu Âu (2010) nhấn mạnh rằng cần phải thường xuyên trang bị những năng lực mới cho giáo viên. Những năng lực mới được Chương trình chỉ rõ là năng lực sử dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả, tăng cường chuyên mơn hóa và trách nhiệm cá nhân đối với phát triển chuyên môn. Báo cáo của mạng lưới Đào tạo giáo viên Châu Âu trong hội thảo tại Brussels đã thông qua Đề cương những nguyên tắc chung về trình độ và năng lực giáo viên ở châu Âu, trong đó tập trung vào 3 nguyên tắc lớn: Một là, giáo viên phải được trang bị nền tảng nghề nghiệp tốt; Hai là, giáo viên là nghề nghiệp mang tính cơ động; Ba là, giáo viên phải được bồi dưỡng để tiếp tục phát triển chuyên môn [2].
Trong nghiên cứu của Hannele Niemi và Ritva Jakku-Sihvonen (2011), các tác giả đã mơ tả, phân tích chi tiết về những thay đổi trong cấu trúc, nội dung chương trình bồi dưỡng giáo viên. Nghiên cứu khẳng định rõ ràng rằng những thay đổi này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục [dẫn theo 12].
Ở Việt Nam, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên các cấp học.
Trong nghiên cứu “Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới” (2019), nhóm tác giả Nguyễn Như An, Nguyễn Thị Ngọc Quỳnh cho rằng: Điều kiện tiên quyết bảo đảm sự thành cơng của q trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục là đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phổ thông. Nghiên cứu đề xuất những giải pháp đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên trên nhiều phương diện, bao gồm: Mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng; nội dung đào tạo, bồi dưỡng; phương thức đào tạo, bồi dưỡng; đánh giá kết quả, chế độ chính sách trong đào tạo, bồi dưỡng [3].
Hoạt động bồi dưỡng năng lực giáo viên còn được nhiều tác giả tiếp cận
<i>nghiên cứu ở góc độ quản lý giáo dục. </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">Tác giả Nguyễn Thị Thu Thơm trong nghiên cứu "Kinh nghiệm về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tại một số quốc gia trên thế giới và bài học áp dụng cho Việt Nam" (2020) nhấn mạnh: “Kinh nghiệm về quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tại một số quốc gia trên thế giới, nhất là ở các nước có nền giáo dục phát triển tiên tiến là bài học quý giá khi áp dụng trong quản lí hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại Việt Nam". Từ nhận định đó, nghiên cứu đã phân tích kinh nghiệm rút ra từ q trình quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên tại một số nước có nền giáo dục phát triển, từ đó đưa ra một số bài học quý giá khi áp dụng trong quản lí hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại Việt Nam [27].
Vấn đề quản lý bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giáo viên còn được giải quyết ở những góc độ khác nhau trong nhiều luận án tiến sĩ và luận văn thạc sĩ.
Luận án của Nguyễn Thị Tuyết về "Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THCS Thành phố Hà Nội" (2017) đã phân tích trong đổi mới giáo dục NLDH của giáo viên cần có sự điều chỉnh các tiêu chí trong Chuẩn nghề nghiệp một cách cụ thể. Mỗi người thầy cần có năng lực dạy học tích hợp và phân hóa để phát triển phẩm chất, năng lực người học, kích thích sự sáng tạo và khả năng tư duy độc lập của học sinh, kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh. Luận án đề xuất 6 biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng NLDH cho giáo viên THCS, đáp ứng các yêu cầu thực tiễn, nhằm nâng cao chất lượng dạy học tại các trường THCS thành phố Hà Nội [29].
Ngoài ra, vấn đề quản lý bồi dưỡng năng lực giáo viên còn là được giải quyết trong các luận án: “Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THPT theo chuẩn nghề nghiệp” (2015) của Trần Thị Hải Yến; “Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giảng viên âm nhạc trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội” (2015) của Phạm Văn Giáp; “Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giảng viên khối ngành điện tại các trương cao đẳng” (2021) của Nguyễn Đức Khoa;…[31], [9].
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21"><i><b>1.1.2. Nghiên cứu về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên </b></i>
Vấn đề bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên đã được quan tâm nghiên cứu trên nhiều khía cạnh.
Nghiên cứu “Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh của giáo viên trung học phổ thông” (2015) của Phan Trọng Ngọ tiến hành trên 296 giáo viên trung học phổ thông hai tỉnh Phú Thọ và Hà Nội, bằng phương pháp bảng hỏi kết hợp quan sát. Kết quả của nghiên cứu cho thấy năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh của giáo viên trung học phổ thông hai tỉnh Phú Thọ và Hà Nội đạt mức trung bình, với các năng lực thành phần đều đạt mức trung bình và có tính đồng đều. Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh của giáo viên chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Trong đó, đào tạo của các nhà trường sư phạm; công tác bồi dưỡng của Trường, Sở Giáo dục và Đào tạo; hoạt động sinh hoạt chuyên môn của tổ bộ môn, sự hợp tác của học sinh và phụ huynh học sinh cũng như sự tích cực học hỏi, trao đổi với đồng nghiệp; kinh nghiệm nghề nghiệp và ý thức phấn đấu của giáo viên, là các yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ đến năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh của giáo viên trung học phổ thông hai tỉnh Phú Thọ và Hà Nội [19].
Nghiên cứu “Bồi dưỡng giáo viên tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường phổ thông” (2017) của Nguyễn Mậu Đức, Nguyễn Thị Phương Thúy khẳng định tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm trong nhà trường phổ thông, nhấn mạnh “Bên cạnh các môn học khác, hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thơng mới làm cho nội dung giáo dục khơng bị bó hẹp trong sách vở, mà gắn liền với thực tiễn đời sống xã hội; là con đường để phát triển toàn diện nhân cách học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo dục phổ thông ở Việt Nam”. Trên cơ sở lí luận và thực tiễn về bồi dưỡng giáo viên tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong nhà trường phổ thông, nghiên cứu đã đề xuất quy trình bồi dưỡng giáo viên, quy trình xây dựng và tổ chức hoạt động trải nghiệm trong nhà trường phổ thông [8].
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">Nghiên cứu “Bồi dưỡng năng lực lập kế hoạch hoạt động trải nghiệm cho giáo viên Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018” (2022) của Nguyễn Thị Ngọc đã trình bày các khái niệm liên quan; nội dung các năng lực cần bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học để lập được kế hoạch bài dạy trong hoạt động trải nghiệm; nêu một số yêu cầu đối với giáo viên và cán bộ quản lý trường tiểu học khi tổ chức bồi dưỡng năng lực cho giáo viên đáp ứng yêu cầu triển khai chương trình hoạt động trải nghiệm của cấp tiểu học [20].
Như vậy, vấn đề bồi dưỡng giáo viên nói chung, bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 nói riêng đã thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học trong và ngồi nước. Mỗi cơng trình đề cập tới những phương diện và điều kiện khác nhau về bồi dưỡng giáo viên. Những cơng trình tiếp cận dưới nhiều góc độ khác nhau, nhưng đều khẳng định vị trí, vai trị của việc bồi dưỡng năng lực giáo viên.
Việc khái quát lịch sử nghiên cứu cho thấy vấn đề quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở các trường Tiểu học huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 là một khoảng trống cần được quan tâm nghiên cứu. Những cơng trình nghiên cứu nêu trên đã cung cấp cho tác giả luận văn nhiều kiến thức bổ ích để hệ thống hóa cơ sở lý luận và triển khai nghiên cứu trong thực tiễn.
<b>1.2. Lý luận về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 </b>
<i><b>1.2.1. Khái niệm </b></i>
<i>*Năng lực </i>
Theo Đại từ điển Tiếng Việt, năng lực là: “Phẩm chất sinh lí và trình độ chun mơn tạo cho con người khả năng hồn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng cao” [28].
Như vậy, năng lực là tổ hợp các phẩm chất tâm lý của cá nhân, đóng vai trị là điều kiện bên trong, tạo thành khả năng thuận lợi cho việc thực hiện tốt
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">một dạng hoạt động nhất định. Người có năng lực là người đạt hiệu suất và chất
<i>lượng hoạt động cao trong các hoàn cảnh khách quan và chủ quan như nhau. *Bồi dưỡng năng lực cho giáo viên </i>
Bồi dưỡng là quá trình bổ sung, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho GV đã qua đào tạo để đáp ứng được nhiệm vụ trước yêu cầu mới. Đối tượng bồi dưỡng là những GV đã được đào tạo và có một trình độ chun mơn nhất định. Bồi dưỡng là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng mới nhằm nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ trong lĩnh vực hoạt động để họ có thể thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ được giao.
Bồi dưỡng năng lực cho giáo viên “là quá trình bổ sung, nâng cao năng lực chun mơn, nghiệp vụ cho giáo viên một cách thường xuyên để giúp giáo viên cập nhật, trang bị thêm những kiến thức, kĩ năng, thái độ đáp ứng nhiệm vụ dạy học trước yêu cầu mới”.
<i>*Hoạt động trải nghiệm </i>
Trải nghiệm trong dạy học và đào tạo là hình thức hoạt động thực tiễn của con người nhằm hình thành một hệ thống kiến thức và kỹ năng cho cá nhân.
Hoạt động trải nghiệm “là quá trình nhận thức, hành động tương tác trực tiếp với đối tượng trải nghiệm, nhờ đó, chủ thể trải nghiệm có thể tìm tịi, tiếp thu, sáng tạo dựa trên sự phù hợp đặc điểm cá nhân để tích lũy những kinh nghiệm cho bản thân và phát triển các năng lực thực tiễn”.
<i>*Hoạt động trải nghiệm ở trường Tiểu học </i>
Theo Chương trình giáo dục phổ thơng 2018, hoạt động trải nghiệm (cấp tiểu học) và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp (cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông) là hoạt động giáo dục bắt buộc được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12.
Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp là hoạt động giáo dục do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thực hiện, tạo cơ hội cho học sinh tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">thác những kinh nghiệm đã có và huy động tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các môn học để thực hiện những nhiệm vụ được giao hoặc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội phù hợp với lứa tuổi; thơng qua đó, chuyển hố những kinh nghiệm đã trải qua thành tri thức mới, hiểu biết mới, kĩ năng mới góp phần phát huy tiềm năng sáng tạo và khả năng thích ứng với cuộc sống, môi trường và nghề nghiệp tương lai.
Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp góp phần hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và các năng lực đặc thù cho học sinh; nội dung hoạt động được xây dựng dựa trên các mối quan hệ của cá nhân học sinh với bản thân, với xã hội, với tự nhiên và với nghề nghiệp.
Nội dung Hoạt động trải nghiệm và Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp được phân chia theo hai giai đoạn: giai đoạn giáo dục cơ bản và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp.
Hoạt động trải nghiệm ở trường Tiểu học thuộc giai đoạn giáo dục cơ bản. Giai đoạn giáo dục cơ bản được thực hiện ở cấp Tiểu học và cấp Trung học cơ sở. Trong đó, ở cấp tiểu học, nội dung Hoạt động trải nghiệm tập trung vào các hoạt động khám phá bản thân, hoạt động rèn luyện bản thân, hoạt động phát triển quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình. Các hoạt động xã hội và tìm hiểu một số nghề nghiệp gần gũi với học sinh cũng được tổ chức thực hiện với nội dung, hình thức phù hợp với lứa tuổi [4].
<i>*Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên </i>
Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên là sự vận dụng một cách linh hoạt kiến thức, kĩ năng để xây dựng ý tưởng, thiết kế và tổ chức một cách có hiệu quả các hoạt động trải nghiệm nhằm hình thành và phát triển
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">- Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động: Xác định được các hoạt động một cách rõ ràng; đặt tên cho từng hoạt động; chỉ ra được mục tiêu của hoạt động; xác định được thời gian, nhân lực, vật lực cần thiết; lựa chọn được phương pháp, hình thức tổ chức phù hợp với mục tiêu và các nội dung, đảm bảo được sự trải nghiệm và sáng tạo của học sinh...
Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động: Tổ chức được các hoạt động theo như kế hoạch đã đề ra; xử lí được các tình huống phát sinh; quan sát, hỗ trợ, giúp đỡ được học sinh trong quá trình trải nghiệm;…
Đánh giá và điều chỉnh kế hoạch: Đánh giá được quá trình tham gia hoạt động của học sinh, của nhóm; điều chỉnh được kế hoạch, rút được kinh nghiệm cho những lần tổ chức sau... [11].
<i>*Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học </i>
Bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học “là quá trình tiến hành các tác động, hành động có mục đích, có kế hoạch của CBQL và của GV nhằm bổ sung, nâng cao kiến thức và các kỹ năng tương ứng về tổ chức hoạt động trải nghiệm một cách thường xuyên nhằm giúp GV phát triển năng lực bản thân đáp ứng yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm trong đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”
Trong bối cảnh hiện nay, hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học là nhằm đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Hoạt động bồi dưỡng này bao gồm những công việc như: Hoạch định chính sách có liên quan đến giáo viên, quy hoạch phát triển đội ngũ, xác định mục tiêu bồi dưỡng, xây dựng các khóa bồi dưỡng, tổ chức bồi dưỡng, kiểm tra đánh giá, giám sát, tư vấn để có được đội ngũ giáo viên bảo đảm yêu cầu tổ chức hiệu quả hoạt động trải nghiệm theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26"><i><b>1.2.2. Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
Để tổ chức dược hoạt động trải nghiệm đòi hỏi giáo viên tiểu học phải đáp ứng những yêu cầu về: chương trình dạy hoạt động trải nghiệm (được quy định trong Thông tư 32/2018 của Bộ GD&ĐT), xây dựng được kế hoạch hoạt động trải nghiệm theo các chủ đề, tổ chức được các hoạt động trải nghiệm, đánh giá được sự tiến bộ của học sinh trong quá trình tham gia hoạt động trải nghiệm theo mục tiêu và yêu cầu theo các chủ đề.
<i>* Hiểu nội dung chương trình hoạt động trải nghiệm </i>
Đối với giáo viên ở bậc tiểu học cần phải có kiến thức thức về nội dung chương trình hoạt động trải nghiệm cấp học tiểu học 2018 như: Xác định được mục tiêu và yêu cầu cần đạt của chương trình HĐTN cấp tiểu học; nắm được các mạch nội dung và yêu cầu cần đạt theo từng mạch nội dung được quy định trong chương trình HĐTN cấp tiểu học.
<i>* Năng lực thiết kế kế hoạch hoạt động trải nghiệm </i>
Giáo viên tiểu học phải có năng lực thiết kế kế hoạch hoạt động trải nghiệm. Năng lực thiết kế kế hoạch hoạt động trải nghiệm bao gồm các kiến thức, kĩ năng cụ thể như sau: Kiến thức về xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng phân tích bối cảnh tổ chức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng xác định và diễn đạt mục tiêu hoạt động trải nghiệm; kĩ năng lựa chọn nội dung, phương pháp và phương tiện tổ chức hoạt động trải nghiệm, kỹ thuật và quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm; và kĩ năng thiết kế công cụ kiểm tra đánh giá học sinh trong hoạt động trải nghiệm.
<i>* Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm </i>
Quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm đòi hỏi giáo viên cần phải tổ chức chuỗi các hoạt động trải nghiệm theo kế hoạch để hướng học sinh đạt được mục tiêu của chủ đề hoạt động trải nghiệm; sử dụng phù hợp phương pháp, hình thức tổ chức đảm bảo giáo viên quan sát được hoạt động của học
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">sinh một cách trực tiếp hay gián tiếp; học sinh hứng thú, hào hứng trong quá trình tham gia hoạt động, học sinh được trải nghiệm, tương tác trong quá trình tham gia. Năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm bao gồm các kiến thức, kĩ năng cụ thể như sau: Kiến thức về triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng sử dụng phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm và triển khai phối hợp các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng vận dụng quy trình hợp lý trong giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm; và các kĩ năng hỗ trợ tổ chức hoạt động trải nghiệm.
<i>* Đánh giá kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm </i>
Tổ chức HĐTN đòi hỏi giáo viên phải đánh giá được kết quả của quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm trên học sinh. Năng lực đánh giá kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm bao gồm các kiến thức, kĩ năng cụ thể như sau: Kiến thức về kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng lựa chọn và xác định mục tiêu kiểm tra đánh giá học sinh theo từng hoạt động trải nghiệm; kĩ năng thiết kế các công cụ đánh giá phù hợp với mục tiêu, phương pháp, hình thức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng vận dụng quy trình kiểm tra đánh giá; và kĩ năng xử lí và sử dụng thơng tin trong kiểm tra đánh giá để điều chỉnh hoạt động trải nghiệm.
<i><b>1.2.3. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
Mục tiêu bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 gồm bồi dưỡng về kiến thức, kỹ năng, thái độ trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, giúp cho năng lực giảng dạy của giáo viên Tiểu học nói chung, năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 nói riêng phát triển và hồn thiện. Trên cơ sở đó, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên ở các trường Tiểu học, nâng cao chất lượng
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">giảng dạy ở các trường Tiểu học, thực hiện được mục tiêu của giáo dục tiểu học là “hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, năng lực của học sinh; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học trung học cơ sở” [24].
Mục tiêu cụ thể được thể hiện như sau:
- Trang bị cho người được bồi dưỡng nắm vững kiến thức về tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 khơng phải là kiến thức lý thuyết chung về năng lực giảng dạy mà là các kiến thức cần thiết, cốt lõi ảnh hưởng đến việc hình thành năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm như các yêu cầu cần đạt, các mạch nội dung, các nội dung cụ thể ứng với các khối lớp.
- Trang bị cho người được bồi dưỡng mức độ thành thạo kĩ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm bao gồm các kỹ năng thiết kế kế hoạch HĐTN; kỹ năng triển khai HĐTN trên lớp với các đối tượng học sinh, kỹ năng thiết kế công cụ và sử dụng các phương pháp đánh giá năng lực học sinh sau khi tham gia HĐTN. Trong bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học phải hướng đến mục tiêu kỹ năng ở mức độ cao để đáp ứng đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 hiện nay.
- Trang bị cho người được bồi dưỡng thái độ về tổ chức hoạt động trải nghiệm là: hiểu đúng về hoạt động giáo dục bắt buộc, vai trò của HĐTN đối với sự phát triển năng lực học sinh.
Mục tiêu bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 là sau mỗi khóa bồi dưỡng, giáo viên phải có được kiến thức, kĩ năng và thái độ phù hợp.
<i><b>1.2.4. Nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
Qua các nghiên cứu thực trạng chất lượng giáo viên, thực trạng bồi dưỡng năng lực cho giáo viên đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">thơng 2018, có thể thống nhất một số lĩnh vực nội dung cần bồi dưỡng cho giáo viên để khắc phục những hạn chế trong tổ chức hoạt động trải nghiệm ở trường Tiểu học như sau:
<i>Một là, nội dung bồi dưỡng năng lực xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm </i>
Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm là công việc quan trọng của người giáo viên trong hoạt động dạy học. Để nâng cao năng lực xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm cần bồi dưỡng cho giáo viên trường Tiểu học những kiến thức, kĩ năng và thái độ như sau:
Về kiến thức, bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức về mục tiêu hoạt động trải nghiệm, nội dung hoạt động trải nghiệm; phương pháp và phương tiện tổ chức hoạt động trải nghiệm; hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm; các nguồn lực phục vụ tổ chức hoạt động trải nghiệm; các tình huống có thể xảy ra trong tiến trình tổ chức hoạt động trải nghiệm và cách giải quyết.
Về kĩ năng, bồi dưỡng cho giáo viên các kĩ năng: Kĩ năng phân tích bối cảnh tổ chức hoạt động trải nghiệm, Kỹ năng xác định và diễn đạt mục tiêu hoạt động trải nghiệm, kỹ năng lựa chọn nội dung, phương pháp và phương tiện tổ chức hoạt động trải nghiệm, kỹ thuật và quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm, kỹ năng phát hiện và giải quyết vấn đề trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, kỹ năng thiết kế công cụ kiểm tra đánh giá học sinh trong hoạt động trải nghiệm.
Về thái độ, bồi dưỡng cho giáo viên thái độ: Chủ động, nghiêm túc, cần thận trong xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm.
<i>Hai là, nội dung bồi dưỡng năng lực triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm </i>
Để nâng cao năng lực triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm, cần bồi dưỡng cho giáo viên trường Tiểu học những kiến thức, kĩ năng như sau:
Về kiến thức, bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức về: Yêu cầu của sử dụng kĩ thuật tổ chức hoạt động trải nghiệm; phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm phù hợp với đặc trưng khối lớp; đặc điểm và nội dung của các hình
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">thức tổ chức hoạt động trải nghiệm; định hướng cải tiến và cách sử dụng phương tiện để tổ chức hoạt động trải nghiệm; phát hiện và giải quyết vấn đề phát sinh trong thực tiễn tổ chức hoạt động trải nghiệm (phát hiện vấn đề, phân tích vấn đề và lập kế hoạch giải quyết vấn đề, triển khai giải quyết vấn đề, đúc rút kinh nghiệm giải quyết vấn đề, vận dụng sáng kiến kinh nghiệm vào tổ chức hoạt động trải nghiệm).
Về kĩ năng, bồi dưỡng cho giáo viên các kĩ năng: Kĩ năng sử dụng phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm và triển khai phối hợp các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm, kĩ năng vận dụng quy trình hợp lý trong giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm. Ngồi ra, cịn cần bồi dưỡng cho giáo viên các kĩ năng mang tính hỗ trợ như kĩ năng quản lí thời gian, kĩ năng quản lí nhóm, kĩ năng giao tiếp ứng xử trong tổ chức hoạt động trải nghiệm, kĩ năng tạo động lực, kĩ năng giải quyết xung đột trong triển khai tổ chức hoạt động trải nghiệm.
<i>Ba là, nội dung bồi dưỡng năng lực kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm </i>
Để nâng cao năng lực kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quá trình tổ chức hoạt động trải nghiệm, cần bồi dưỡng cho giáo viên trường Tiểu học những kiến thức, kĩ năng, thái độ như sau:
Về kiến thức, bồi dưỡng cho giáo viên kiến thức về: Vai trò, mục tiêu, chuẩn đánh giá; nội dung và yêu cầu của các phương pháp đánh giá; các công cụ đánh giá; quy trình kiểm tra, đánh giá; xử lý thông tin trong kiểm tra, đánh giá học sinh trong khi và sau khi tham gia hoạt động trải nghiệm.
Về kĩ năng, bồi dưỡng cho giáo viên các kĩ năng: Kĩ năng lựa chọn và xác định mục tiêu kiểm tra đánh giá học sinh theo từng hoạt động trải nghiệm; kĩ năng thiết kế các công cụ đánh giá phù hợp với mục tiêu, phương pháp, hình thức hoạt động trải nghiệm; kĩ năng vận dụng quy trình kiểm tra đánh giá; kĩ năng kết hợp đánh giá định tính và đánh giá định lượng; kĩ năng xử lí và sử dụng thơng tin trong kiểm tra đánh giá để điều chỉnh việc tổ chức hoạt động trải nghiệm.
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">Về thái độ, bồi dưỡng cho giáo viên thái độ: Khách quan, khoa học, dân chủ, thân thiện trong kiểm tra, đánh giá.
<i><b>1.2.5. Phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
Phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 cần xuất phát từ phương châm lấy người học (người được bồi dưỡng/giáo viên trường Tiểu học) là trung tâm, phát huy những điểm mạnh về kinh nghiệm công tác, nghề nghiệp của giáo viên Tiểu học.
Một số phương pháp chủ yếu như sau: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Giảng viên chuẩn bị tài liệu bồi dưỡng, cung cấp đến học viên trước khóa bồi dưỡng. Trong quá trình bồi dưỡng, giảng viên hướng dẫn học viên phương pháp tiếp cận, nghiên cứu tài liệu và sử dụng tài liệu vào quá trình tự bồi dưỡng.
- Phương pháp thuyết trình - giảng giải - minh họa:
Thuyết trình - giảng giải - minh họa là q trình sử dụng ngơn ngữ nói và hình ảnh nhằm giới thiệu, cung cấp hoặc làm sáng tỏ một nội dung bồi dưỡng. Phương pháp thuyết trình tuy có nhiều nhược điểm nhưng vẫn là một phương pháp cần thiết; có hiệu quả nếu được sử dụng đúng lúc trong quá trình bồi dưỡng và với những giảng viên có kinh nghiệm. Thuyết trình có giảng giải - minh hoạ là phương pháp thuyết trình có sử dụng thêm cơng cụ hỗ trợ nghe - nhìn hoặc các mơ hình. Kết hợp với giảng giải - minh họa, phương pháp thuyết trình trở nên hiệu quả hơn, thú vị hơn, vì nó huy động sự tham gia của nhiều giác quan như thị giác, xúc giác chứ khơng chỉ là thính giác đơn thuần. Khi sử dụng phương pháp thuyết trình - giảng giải - minh họa, giảng viên thực hiện các bước như sau: (1) Giới thiệu một chủ đề, hoạt động, hoặc nhiệm vụ mới; (2) Giải thích và làm sáng tỏ các thuật ngữ, khái niệm, nguyên tắc; cập nhật
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">thêm các thông tin hoặc các kinh nghiệm thực tế không có trong tài liệu; (3) Minh họa các kĩ năng thao tác phức tạp cho học viên cùng quan sát.
- Phương pháp thảo luận nhóm, hỏi đáp, seminar:
Phương pháp thảo luận nhóm, hỏi đáp, seminar có vai trị, ý nghĩa tích cực trong việc phát triển năng lực hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực lắng nghe, qua đó rèn luyện tính độc lập, chủ động và sáng tạo của học viên để thống nhất một kết luận nào đó trong nội dung bồi dưỡng. Quy trình thực hiện phương pháp như sau: (1) Làm việc chung: Nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức (giới thiệu vấn đề thảo luận), tổ chức các nhóm, giao nhiệm vụ cho từng nhóm; hướng dẫn cách làm việc trong nhóm; (2) Làm việc theo nhóm: Phân cơng trong nhóm, cá nhân làm việc độc lập - trao đổi/tổ chức thảo luận trong nhóm; cử đại diện (hoặc phân cơng) trình bày kết quả làm việc của nhóm; (3) Tổng kết: Các nhóm lần lượt báo cáo kết quả, thảo luận chung/hoặc thảo luận hợp tác giữa các nhóm; giảng viên tổng kết, đặt vấn đề cho bài tiếp theo.
- Phương pháp thực hành cá nhân hoặc thực hành theo nhóm:
Phương pháp thực hành cá nhân hoặc thực hành theo nhóm giúp củng cố, bổ sung, làm vững chắc thêm các kiến thức lí thuyết về nội dung bồi dưỡng. Trong bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên, cần lưu ý cho học viên thực hành phát triển các kĩ năng. Quy trình thực hiện phương pháp này như sau: (1) Xác định tài liệu cho phần nội dung thực hành; (2) Giới thiệu mơ hình thực hành cho học viên; (3) Thực hành hoặc luyện tập sơ bộ; (4) Thực hành đa dạng; (5) Bài tập cá nhân.
- Phương pháp trải nghiệm thực tế/thực tập:
Phương pháp trải nghiệm thực tế/thực tập được tổ chức với nhiều cách thức khác nhau như tham quan học tập mơ hình thực tế, hoạt động giao lưu, hoạt động tập thể,... Mỗi cách thức đều mang ý nghĩa nhất định trong việc trang bị kiến thức, kĩ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên.
Việc lựa chọn phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">dục phổ thông 2018 cần phải căn cứ vào các yếu tố, điều kiện cụ thể như: Nhu của giáo viên muốn phát triển năng lực thành phần nào; thời gian bồi dưỡng ngắn hay dài; các điều kiện phục vụ tổ chức bồi dưỡng; …
<i><b>1.2.6. Hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
Hình thức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 cần đa dạng để giúp giáo viên Tiểu học tiếp cận thuận lợi và hiệu quả nhất.
Một số hình thức bồi dưỡng chủ yếu là: Bồi dưỡng tập trung; bồi dưỡng tại chỗ theo đơn vị trường, cụm trường; hình thức sinh hoạt chuyên môn; tự bồi dưỡng của giáo viên; bồi dưỡng từ xa bằng tài liệu điện tử, mạng trực tuyến.
<i>Hình thức bồi dưỡng tập trung </i>
Hình thức bồi dưỡng tập trung nhằm hướng dẫn tự học, thực hành, hệ thống hóa kiến thức, giải đáp thắc mắc. Thời gian bồi dưỡng tập trung thường không quá dài. Để hoạt động bồi dưỡng tập trung hiệu quả, cần phải có tài liệu bồi dưỡng đầy đủ, cung cấp cho giáo viên trước thời gian tập trung để giáo viên nghiên cứu trước. Tùy thời gian khóa bồi dưỡng tập trung mà xác định các vấn đề trọng tâm, hướng dẫn giáo viên vận dụng thông qua tổ chức hoạt động thực hành hay giải đáp các thắc mắc cho giáo viên.
<i>Hình thức bồi dưỡng thơng qua tham quan, học tập kinh nghiệm </i>
Khi sử dụng hình thức này, cần lựa chọn các trường học phù hợp để tổ chức hoặc giới thiệu giáo viên đến tham quan học tập. Hình thức bồi dưỡng thông qua tham quan, học tập kinh nghiệm sẽ phát huy hiệu quả khi đến tham quan học tập ở các trường có điều kiện hồn cảnh tương tự với trường mình nhưng có kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm tốt, có nhiều hạt nhân tích cực
<i>trong tổ chức hoạt động trải nghiệm. </i>
<i>Hình thức bồi dưỡng thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn </i>
Tổ chuyên môn trong các nhà trường Tiểu học có vai trò quan trọng trong bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên đáp ứng
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Vai trị của tổ chuyên môn trong bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho giáo viên được thể hiện thông qua việc lập kế hoạch và seminar chuyên môn theo nghiên cứu bài học. Tổ chuyên môn cử GV thiết kế kế hoạch HĐTN, tín hành tổ chức cho học sinh với sự tham gia của các GV trong tổ để tố chức rút kinh nghiệm về kế hoạch lên lớp trong giờ HĐTN đặc biệt là với loại hình trải nghiệm HĐ giáo dục chủ đề. Thông qua các buổi dự giờ, thao giảng về hoạt động trải nghiệm mà giáo viên thấy được những khó khăn và hạn chế của người dạy và người học trong tổ chức hoạt động trải nghiệm đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Hình thức bồi dưỡng thơng qua sinh hoạt chuyên môn đem lại hiệu quả cao do phát huy được khả năng tìm tịi, sự sáng tạo trong thiết kế nội dung, phương pháp và sử dụng các phương tiện tổ chức hoạt động trải nghiệm. Sự chuẩn bị công phu, có dự kiến các tình huống sự phạm để giúp cho bản thân giáo viên được dự giờ và giáo viên tham gia dự giờ rút kinh nghiệm, tự hoàn thiện và nâng cao kiến thức, các kỹ năng về tổ chức hoạt động trải nghiệm.
<i>Hình thức tự bồi dưỡng </i>
Là đối tượng đã được đào tạo, có năng lực nhất định về nghề nghiệp, lại hạn chế về thời gian do vẫn phải tham gia cơng tác giảng dạy, thì hình thức tự bồi dưỡng giữ vai trò quan trọng trong nâng cao năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Hình thức tự bồi dưỡng có nhiều cách thức tiến hành, như: Tự chọn nội dung, chủ đề báo cáo trong sinh hoạt chuyên môn cấp tổ, cấp trường; Tự tìm tư liệu từ sách, báo, internet; Tự viết thu hoạch theo chủ đề...
Để bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 một cách hiệu quả cần kết hợp bồi dưỡng tập trung và bồi dưỡng tại chỗ. Với những vấn đề tồn ngành thì bồi dưỡng tập trung cấp trung ương, cấp Sở, cấp Phòng với đối tượng tham gia là giáo viên cốt cán. Đó sẽ là những báo cáo viên, người tổ chức, hướng dẫn bồi dưỡng ở từng tổ bộ môn, từng trường Tiểu học.
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35"><i>Hình thức bồi dưỡng từ xa bằng tài liệu điện tử, mạng trực tuyến </i>
Hình thức bồi dưỡng từ xa phải được chuẩn bị chu đáo mới có hiệu quả. Tài liệu bồi dưỡng từ xa phải bảo đảm thuận lợi cho giáo viên có thể tự học. Sau bồi dưỡng từ xa, đơn vị tổ chức bồi dưỡng phải định kỳ tổ chức gặp mặt giáo viên theo cụm trường để trao đổi và giải đáp các vấn đề chưa rõ, giúp họ hiểu
<i>đúng và vận dụng được nội dung bồi dưỡng vào tổ chức hoạt động trải nghiệm. </i>
Việc lựa chọn phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 cần phải căn cứ vào nội dung, phương pháp và mục đích bồi dưỡng. Trong đó, tự bồi dưỡng, bồi dưỡng tại chỗ theo đơn vị từng trường là quan trọng, vì tính khả thi cao và cũng sẽ cho hiệu quả cao.
<b>1.3. Lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 </b>
<i><b>1.3.1. Khái niệm </b></i>
<i>Quản lý </i>
Theo Trần Kiểm, “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm, mục tiêu của mọi nhà quản lý nhằm hình thành mơi trường mà ở đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm, với thời gian, vật chất, tiền bạc ít nhất”. “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực và thơng tin) trong và ngồi tổ chức với hiệu quả cao nhất [14].
Theo Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc, quản lý là sự tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) - trong tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức [5].
Mặc dù định nghĩa theo những cách khác nhau, song về cơ bản các tác giả đều thống nhất cho rằng: Bản chất của hoạt động quản lý là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý thông qua các chức năng
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">quản lý là kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra giúp cho hệ thống ổn định, thích ứng, tăng trưởng và phát triển.
Theo tiếp cận chức năng, nội dung của quản lý gồm:
- Lập kế hoạch: Lập kế hoạch là cơ sở để nhà quản lý huy động tối đa các nguồn lực phục vụ cho việc thực hiện các mục tiêu, là căn cứ cho quá trình thực hiện mục tiêu và là căn cứ cho quá trình thực hiện nhiệm vụ.
- Tổ chức thực hiện: Trong chức năng này, nhà quản lý thiết kế bộ máy, sắp xếp, sử dụng và phát triển các nguồn lực nhằm thực hiện mục tiêu chung Đây là quá trình sắp xếp, liên kết một cách hợp lý các yếu tố công việc - con người - bộ máy - phương tiện để bảo đảm thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả.
- Chỉ đạo thực hiện: Trong chức năng này, nhà quản lý đưa ra những phương hướng, giải pháp hay biện pháp cụ thể để những người thừa hành thực hiện kế hoạch đã được xác lập.
- Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch: Trong chức năng này, nhà quản lý xác lập mục tiêu và tiêu chuẩn đánh giá.
<i>Quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 </i>
Quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 là những tác động có mục đích, có hệ thống của chủ thể quản lý đến toàn bộ hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 thông qua các chức năng quản lý nhằm bảo đảm cho hoạt động này thống nhất, chất lượng, hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng giáo viên và chất lượng tổ chức hoạt động trải nghiệm ở các trường Tiểu học.
Mục đích quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">2018 là nhằm tổ chức, điều khiển bảo đảm cho hoạt động của các chủ thể bồi dưỡng và hoạt động của đối tượng được bồi dưỡng diễn ra một cách khoa học, thống nhất, chặt chẽ, nền nếp, có hiệu quả, hướng vào phát triển năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên.
Chủ thể quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 bao gồm nhiều cấp độ: (1) Các cấp quản lý giáo dục Tiểu học như Sở Giáo dục và Đào tạo các tỉnh, Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện; (2) Ban Giám hiệu các nhà trường Tiểu học; (3) Các tổ chuyên môn trong trường Tiểu học; (4) Bản thân mỗi giáo viên cũng là chủ thể trong quản lý hoạt động tự bồi dưỡng. Chủ thể quản lý các hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 bằng chủ trương, kế hoạch, các quyết định,… nhằm tổ chức, điều khiển các hoạt động bồi dưỡng diễn ra bảo đảm tính pháp lý, tính khoa học, tính thực tiễn.
Đối tượng quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 là các hoạt động bồi dưỡng và quá trình bồi dưỡng, bao gồm: Hoạt động của người tham gia bồi dưỡng (người dạy/báo cáo viên), hoạt động của người được bồi dưỡng (giáo viên trường Tiểu học), mối quan hệ của hai hoạt động đó và các thành tố của quá trình bồi dưỡng.
<i><b>1.3.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 </b></i>
<i>1.3.2.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình GDPT 2018 </i>
Xây dựng kế hoạch là một chức năng quan trọng trong quản lý giáo dục nói chung và quản lý bồi dưỡng đội ngũ nói riêng. Căn cứ kế hoạch của Sở
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">GD&ĐT đã ban hành, Phòng GD&ĐT chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch để thực hiện. Hiệu trưởng trường Tiểu học phải xác định rõ vai trị, trách nhiệm của mình trong quản lí cơng tác bồi dưỡng; xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai theo thẩm quyền và trách nhiệm được giao.
Ở cấp độ chủ thể quản lý là Ban Giám hiệu các trường Tiểu học, việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 kế hoạch bao gồm các bước sau:
- Tìm hiểu về nhu cầu phát triển năng lực năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên trong trường. Đây là cơ sở cho đội ngũ CBQL trường Tiểu học tham khảo và xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho sát với nhiệm vụ cụ thể trong tổ chức hoạt động trải nghiệm tại nhà trường. Như vậy, việc lựa chọn nội dung bồi dưỡng sẽ thiết thực, phù hợp với yêu cầu của mỗi cá nhân, giúp việc phê duyệt kế hoạch bồi dưỡng hợp với thực tiễn;
- Thiết lập mục tiêu bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm; Xây dựng chương trình, nội dung bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên; Xác định hình thức, phương pháp bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên;
- Xây dựng kế hoạch bảo đảm về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên; đồng thời lên phương án huy động thêm nhiều nguồn kinh phí nhằm đáp ứng yêu cầu công tác bồi dưỡng;
- Tổ chức quán triệt kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên đến các tổ chức liên quan, các lực lượng giáo dục trong nhà trường; Hướng dẫn tổ chuyên môn và cá nhân giáo viên xây dựng và triển khai kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên.
Để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học, BGH trường tiểu học phải dựa trên hướng dẫn
</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">chung của phòng GD&ĐT để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng,chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn thực hiện phối hợp trong lập kế hoạch bồi dưỡng. Trong quá trình xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực tổ chức HĐTN cho GV, tổ trưởng tổ chun mơn có nhiệm vụ phân tích năng lực của từng GV, xác định rõ nhu cầu và năng lực của GV làm căn cứ cho việc đề xuất chương trình và nội dung bồi dưỡng của toàn trường.
<i>1.3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 </i>
Tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 là q trình sắp xếp, phân bổ công việc, quyền hành và các nguồn lực cho các lực lượng tham gia bồi dưỡng, các thành viên của nhà trưởng trong triển khai kế hoạch bồi dưỡng để họ có thể đạt được các mục tiêu của một cách hiệu quả.
Hiệu trưởng trường Tiểu học tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018 với các cơng việc chính sau:
- Hình thành bộ máy và phân công lực lượng phụ trách phù hợp: Xây dựng lực lượng tham gia bồi dưỡng/người dạy (lựa chọn báo cáo viên, giáo viên cốt cán, chuyên gia và phân công thực hiện theo kế hoạch); Phân loại giáo viên theo mức độ năng lực hoặc nhu cầu bồi dưỡng; tổ chức các nhóm/ lớp bồi dưỡng theo phân loại tương ứng.
- Hình thành mối quan hệ giữa các bộ phận và cá nhân tham gia bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
- Quy định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của các bộ phận và thành viên tham gia bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">- Xác lập cơ chế phối hợp, hỗ trợ trong thực hiện trách nhiệm bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng u cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Để xác lập cơ chế này, cách thức hiệu quả nhất là xây dựng một quy chế rõ ràng.
Để tổ chức bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đạt hiệu quả, các chủ thể quản lý bồi dưỡng cần hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình.
- Ban Giám hiệu trường Tiểu học cần phải: (1) Nắm vững tình hình đội ngũ và chủ động giao nhiệm vụ rõ ràng cho các tổ trưởng tổ chuyên môn trong tổ chức các hoạt động bồi dưỡng theo tổ và giám sát việc thực hiện của các tổ; (2) Xác lập cơ chế phối hợp của các bộ phận liên quan đến công tác bồi dưỡng trong nhà trường, các tổ chuyên môn và giáo viên; hỗ trợ họ trong việc thực hiện trách nhiệm tham gia bồi dưỡng và tổ chức bồi dưỡng; (3) Xây dựng quy chế hoạt động bồi dưỡng rõ ràng, làm cơ sở để phân công, tổ chức công việc và phối hợp hành động.
Ở cấp độ chủ thể quản lý là Tổ trưởng chuyên môn, Tổ trưởng chuyên mơn có vai trị trực tiếp tổ chức, triển khai các chỉ đạo và quyết định của Hiệu trưởng trường tiểu học trong bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thơng 2018. Với vai trị của mình, tổ trưởng chun mơn có trách nhiệm tham mưu cho Hiệu trưởng về bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên ở trường Tiểu học đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong nhà trường. Căn cứ mục tiêu giáo dục tiểu học và mục tiêu, nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm, tổ trưởng chuyên môn cụ thể hóa mục tiêu, xác định các nội dung, lựa chọn các phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm; dự kiến bố trí lực lượng giáo viên phụ trách giảng dạy từng khối, lớp, từng đối tượng học sinh cụ thể để đề xuất với Hiệu trưởng ra quyết định.
</div>
