Kiến thức, tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa khoa nông nghiệp và kết quả một số biện pháp can thiệp (2016 – 2017

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (394.8 KB, 15 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN QUÂN Y

TỐNG LÊ VĂN

KIẾN THỨC, TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ

CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA NÔNG NGHIỆP VÀ KẾT QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO - BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN QUÂN Y

TỐNG LÊ VĂN

KIẾN THỨC, TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ

CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÝP 2 ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA NÔNG NGHIỆP VÀ KẾT QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ một cơng trình nào khác. Nếu sai tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm.

Tác giả luận án

Tống Lê Văn

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

1.1. Một số khái niệm và nội dung chung về bệnh đái tháo đường... 4

1.1.1. Khái quát sơ lược về đái tháo đường... 4

1.1.2. Định nghĩa về bệnh đái tháo đường... 4

1.1.3. Chẩn đoán bệnh đái tháo đường... 5

1.1.4. Phân loại đái tháo đường... 6

1.1.5. Triệu chứng lâm sàng của đái tháo đường... 6

1.1.6. Biến chứng của đái tháo đường... 6

1.1.7. Điều trị đái tháo đường týp 2... 7

1.1.8. Các thơng số kiểm sốt đái tháo đường và biến chứng đái tháo đường...

9 1.1.9. Quản lý đái tháo đường ngoại trú và mục tiêu của chương trình quản lý đái tháo đường ngoại trú...

11 1.2. Tình hình đái tháo đường trên thế giới và ở Việt Nam... 13

1.2.1. Tình hình đái tháo đường trên thế giới... 13

1.2.2. Tình hình đái tháo đường ở Việt Nam... 15

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

1.3. Một số nghiên cứu về kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh

nhân đái tháo đường týp 2...

16 1.3.1. Tầm quan trọng, vai trò của kiến thức và tuân thủ điều trị đối với bệnh nhân đái tháo đường nói chung và đặc thù của bệnh nhân đái tháo đường ngoại trú...

16 1.3.2. Một số nghiên cứu về thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2...

22 1.4. Một số nghiên cứu can thiệp về giáo dục nâng cao kiến thức thức, tuân thủ điều trị để đạt được mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2 30 1.4.1. Một số nghiên cứu can thiệp trên thế giới... 30

1.4.2. Một số nghiên cứu can thiệp ở Việt Nam... 33

1.5. Một số nét khái quát về quản lý người bệnh đái tháo đường tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp...

35 CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU... 37

2.1. Đối tượng nghiên cứu…………... 37

2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng nghiên cứu………... 37

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng nghiên cứu... 38

2.2. Địa điểm, thời gian nghiên cứu... 38

2.2.1. Địa điểm nghiên cứu………... 38

2.2.2. Thời gian nghiên cứu………... 39

2.3. Phương pháp nghiên cứu………... 39

2.3.1. Thiết kế nghiên cứu………. 39

2.3.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu nghiên cứu……… 39

2.3.3. Phương pháp thu thập số liệu...………... 42

2.3.4. Biến số nghiên cứu... 45

2.3.5. Các phương pháp áp dụng trong nghiên cứu và chỉ tiêu đánh giá... 47

2.3.6. Bộ công cụ nghiên cứu... 54

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

2.3.7. Nghiên cứu can thiệp………... 56

2.4. Tổ chức thực hiện và nhân lực tham gia nghiên cứu…... 58

2.4.1. Tổ chức thực hiện nghiên cứu………. 58

2.4.2. Nhân lực tham gia nghiên cứu……….... 60

2.5. Các biện pháp khống chế sai số………... 60

2.6. Xử lý, phân tích số liệu... 61

2.7. Đạo đức nghiên cứu... 61

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU... 63

3.1. Thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú có đăng ký tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp năm 2016...

63 3.1.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu... 63

3.1.2. Kiến thức về bệnh đái tháo đường... 64

3.1.3. Kiến thức, thực hành về dinh dưỡng... 67

3.1.4. Thực hành về tập luyện thể dục hàng ngày... 73

3.1.5. Thực trạng tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu...

74 3.1.6. Thực trạng các chỉ số theo mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2 77 3.1.7. Nguồn thông tin về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu 79 3.2. Đánh giá kết quả can thiệp cải thiện kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp (2016 – 2017)...

80 3.2.1. Kết quả cải thiện kiến thức về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu...

80 3.2.2. Kết quả cải thiện kiến thức, thực hành về dinh dưỡng... 83

3.2.3. Kết quả cải thiện về thực hành tập luyện thể dục... 92

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

3.2.4. Kết quả cải thiện thực hành tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái

tháo đường và kiểm soát đường máu...

4.1. Thực trạng kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú có đăng ký tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp...

101 4.1.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu... 101

4.1.2. Kiến thức chung về bệnh đái tháo đường... 103

4.1.3. Kiến thức, thực hành về dinh dưỡng... 108

4.1.4. Thực hành về tập luyện thể dục... 114

4.1.5. Thực trạng tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu...

116 4.1.6. Thực trạng các chỉ số trong mục tiêu điều trị đái tháo đường týp 2 119 4.2. Đánh giá kết quả can thiệp cải thiện kiến thức và tuân thủ điều trị của bệnh nhân đái tháo đường týp 2 điều trị ngoại trú tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp (2016 – 2017)...

124 4.2.1. Kết quả cải thiện kiến thức về bệnh đái tháo đường... 124

4.2.2. Kết quả cải thiện kiến thức, thực hành về dinh dưỡng... 125

4.2.3. Kết quả cải thiện thực hành tập luyện thể dục... 127

4.2.4. Kết quả cải thiện thực hành tuân thủ dùng thuốc trong điều trị đái tháo đường và kiểm soát đường máu...

127 4.2.5. Kết quả cải thiện chỉ số trong mục tiêu điều trị đái tháo đường... 128

4.3. Một số hạn chế của nghiên cứu... 129

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

KẾT LUẬN... 131 KIẾN NGHỊ... 135 DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH CƠNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN

CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN... TÀI LIỆU THAM KHẢO... PHỤ LỤC...

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

1 ADA American Diabetes Association (Hiệp hội đái tháo đường Mỹ) 2 ACTH Adrenocorticotropic Hormone (hormon kích thích vỏ thượng

11 DME Diabetic Macular Edema (Phù hoàng điểm do đái tháo đường 12 DSME Diabetes Self-Management Education (Chương trình giáo dục

tự chăm sóc đái tháo đường)

13 DR Diabetic Retinopathy (Bệnh võng mạc do đái tháo đường) 14 ĐTĐ Đái tháo đường

15 ĐTV Điều tra viên

16 GGT Gamma Glutamyl transferase (là một loại men gan)

17 ESC European Society of Cardiology (Hội tim mạch Châu Âu)

19 HATT Huyết áp tâm thu 20 HATTr Huyết áp tâm trương

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

TT Viết tắt Viết đầy đủ

21 HDL-c High Density Lipoprotein Cholesterol (cholesterol lipoprotein tỉ trọng cao).

22 HbA1c hemoglobin A1c (glycated hemoglobin) (một loại hemoglobin đặc biệt kết hợp giữa hemoglobin và glucose)

23 HQCT Hiệu quả can thiệp

24 IDF International Diabetes Federation (Liên đoàn Đái tháo đường Quốc tế)

25 IGT Impaired glucose tolerance (Rối loạn dung nạp glucose) 26 IFG Impaired Fasting Glucose tolerance (Suy giảm dung nạp

glucose máu lúc đói) 27 KTC Khoảng tin cậy

28 LDL-c Low density lipoprotein cholesterol (lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp)

29 OGTT Oral Glucose Tolerance Test (Đường huyết sau dung nạp 2 giờ, sau khi thử nghiệm dung nạp đường uống)

30 OTC Over The Counter drug (thuốc không kê đơn)

31 RCT Randomized controlled clinical trial (Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng)

32 RR Relative Risk (nguy cơ tương đối)

33 SGOT Glutamic-oxaloacetic transamine (là một men gan Transamine)

34 SGPT Serum glutamic pyruvic transaminase (là một loại men gan)

36 STDR DR sight-threatening-STDR (DR đe dọa thị giác) 37 THA Tăng huyết áp

38 THCS Trung học cơ sở

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

TT Viết tắt Viết đầy đủ

39 THPT Trung học phổ thông 40 TL Tỷ lệ

41 USD United States dollar (Đô la Mỹ)

42 WHO World Health Organization (Tổ chức Y tế Thế giới)

43 WPRO Western Pacific Regional Office (Văn phòng khu vực Tây Thái Bình Dương)

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

1.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán đái tháo đường và rối loạn đường máu. 5 1.3. Mục tiêu điều trị đái tháo đường... 8

1.4. Các thông số xét nghiệm đối với bệnh nhân đái tháo đường.... 10

1.5. Mục tiêu điều trị cho BN ĐTĐ ở người trưởng thành, không có thai...

12 1.6. Thực trạng bệnh đái tháo đường theo nhóm tuổi trên thế giới năm 2019 và ước tính năm 2045...

14 1.7. Mười quốc gia có số người mắc bệnh đái tháo đường cao nhất năm 2019 và ước tính đến năm 2045...

14 1.8. Số lượt bệnh nhân đái tháo đường týp 2 được quản lý, điều trị tại Bệnh viện đa khoa Nông nghiệp từ năm 2016 đến năm 2021...

36 2.1. Phân chia năng lượng cho các bữa ăn trong ngày... 48

2.2. Phân độ huyết áp... 51

2.3. Tiêu chuẩn chẩn đốn thừa cân, béo phì dựa vào BMI... 52

2.4. Mục tiêu điều trị đái tháo đường... 54

3.1. Một số đặc điểm của đối tượng nghiên cứu... 63

3.2. Tỷ lệ đối tượng biết các triệu chứng cơ bản của bệnh đái tháo đường...

3.3. Tỷ lệ đối tượng biết các biến chứng của bệnh đái tháo đường 65 3.4. Tỷ lệ đối tượng biết các biện dự phòng biến chứng loét bàn 65

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Bảng Tên bảng Trang

3.5. Tỷ lệ đối tượng biết các biện pháp điều trị, dự phòng và đánh

giá kiến thức chung về bệnh đái tháo đường...

3.6. Hiểu biết của đối tượng về lựa chọn thực phẩm phù hợp cho người đái tháo đường...

3.7. Tỷ lệ đối tượng biết cách thức ăn trái cây để không làm tăng cao lượng đường trong máu...

3.8. Cách phân bố bữa ăn, chế độ ăn bữa chính, bữa phụ và phần cơm mỗi bữa trong ngày của đối tượng...

3.12. Thói quen hoạt tập luyện thể dục và làm việc, nghỉ ngơi tĩnh tại hàng ngày của đối tượng...

3.16. Chỉ số khối cơ thể BMI) và chỉ số huyết áp... 77 3.17. Chỉ số HbA1c và chỉ số glucose máu lúc đói... 78 3.18. Mức độ các chỉ số lipid máu... 78

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Bảng Tên bảng Trang

3.19. Nguồn thông tin về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu...

3.20. Kết quả cải thiện kiến thức đúng về các triệu chứng cơ bản

của bệnh đái tháo đường...

3.21. Kết quả cải thiện kiến thức đúng về về các biến chứng của

bệnh đái tháo đường...

3.22. Kết quả cải thiện kiến thức đúng về các biện dự phòng biến chứng loét bàn chân do đái tháo đường...

3.23. Kết quả cải thiện kiến thức đúng về biện pháp điều trị và dự phòng bệnh đái tháo đường...

3.24. Đánh giá kết quả cải thiện kiến thức về bệnh đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu...

3.25. Kết quả cải thiện kiến thức về lựa chọn thực phẩm phù hợp... 83 3.26. Kết quả cải thiện kiến thức đúng về cách thức ăn trái cây để

không làm tăng cao lượng đường trong máu...

3.27. Thay đổi sự phân bố bữa ăn trong ngày và chế độ ăn mỗi bữa của đối tượng nghiên cứu...

3.28. Thay đổi thói quen sử dụng thực phẩm của đối tượng trong

vòng 6 tháng qua...

3.29. Thay đổi thói quen phần cơm ăn mỗi bữa trong ngày của đối tượng trong vòng 6 tháng qua...

3.30. Thay đổi thói quen ăn rau xanh/củ/quả hàng ngày của đối tượng trong vòng 6 tháng qua...

3.31. Thay đổi thói quen ăn các loại quả chín hàng ngày của đối tượng trong vòng 6 tháng qua...

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Bảng Tên bảng Trang

3.32. Thay đổi thói quen ăn thịt và khẩu vị ăn hàng ngày của đối tượng trong vòng 6 tháng qua...

3.33. Thay đổi thói quen tập luyện thể dục và làm việc, nghỉ ngơi, giải trí tĩnh tại hàng ngày trong vịng 6 tháng qua ...

3.34. Kết quả cải thiện thực hành tuân thủ điều trị đái tháo đường của đối tượng nghiên cứu trong 6 tháng qua...

3.35. Thay đổi tình trạng quên thuốc của đối tượng nghiên cứu trong vòng 6 tháng qua...

3.36. Kết quả cải thiện thói quen kiểm sốt đường máu và khám định kỳ của đối tượng nghiên cứu trong 6 tháng qua...

3.37. Mức độ cải thiện chỉ số khối cơ thể (BMI) và chỉ số huyết áp.. 97 3.38. Mức độ cải thiện chỉ số HbA1c và glucose máu lúc đói... 98 3.39. Mức độ cải thiện các chỉ số lipid máu... 99 3.40. Tổng hợp một số chỉ số thay đổi về kiến thức và tuân thủ điều

trị...

100

</div>