Luận văn thạc sĩ Luật học: Toà án với việc bảo vệ quyền sử dụng đất của công dân từ thực tiễn xét xử vụ án về đất đai của Toà án nhân dân tại tỉnh Phú Thọ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (6.57 MB, 80 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

BO GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO. BỘ TƯPHÁP. TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

NGUYEN THỊ THU HIEN

TOA AN VOI VIEC BAO VE QUYEN SU DUNG DAT CUA CÔNG DÂN TỪ THỰC TIEN XÉT XỬ VỤ ÁN VE DAT DAT

CUA TOA ÁN NHÂN DÂN TẠI TINH PHU THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI, NĂM 2020

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

NGUYEN THỊ THU HIẾN

TOA ÁN VỚI VIỆC BẢO VỆ QUYEN SỬ DỤNG DAT CUA CÔNG DÂN TỪ THỰC TIEN XÉT XỬ VỤ ÁN VẺ DAT DAT

CUA TOA ÁN NHÂN DÂN TẠI TINH PHU THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Chuyên ngành : Luật Hiến pháp và Luật Hành chính.

Mã số :8138 01 02

Người hướng dan khoa học: PGS.TS. Tô Văn Hồ

HÀ NỘI, NĂM 2020

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài . Tình hình nghiên cứu đề tài

. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứuĐối trợng và phạm vi nghiên cứu

. Phương pháp luận va phương pháp nghiên cứu

nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài.

Chương 1 NHỮNG VAN DE LÝ LUẬN VE QUYEN SỬ DỤNG ĐẮT 'VÀ BẢO VỆ QUYỀN SỬ DỤNG DAT CỦA TOÀ ÁN ... a

1.12. Khái niệm quyén sứ dung dat. # 1.12. Ban chất pháp lý của quyên sứdụng dit. 15

quát chung về quyền của người sử dụng đất. 19

1.2.1. Khái niệm người sit dung đất. 19 1.22. Khái niệm quyền sử dung dit của công din 31 1.2.3. Đặc diém của quyên sử dung dat của công dan. 2

1.3. Vai trị của tồ án trong bảo vệ quyền sử dung đất. 13

1.3.1. VỊ trí vai trồ của Toà én trong Nhà mước pháp quyên 23 1.3.2. Rhái niệm hoạt động của Toà én trong bão vệ quyén sử dung dit của cong din 35

13.3. Đặc điểm của bảo vệ qun sử dung dat của cơng dan bing

Tồ ám 29

13.4. Các nguyên tắc giải quyết vụ án đất đai tai Tồ n có liêu quan

Chương 2 THUC TRANG BẢO VỆ QUYEN SỬ DỤNG BAT CUATOAAN TỪ THỰC TIEN TOA ÁN NHẮN DÂN TINH PHU THỌ. .jÐ

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

3.1.1. Khái quát chung về tình hình kinh tế - xã hội tinh Phú Thọ. 33 2.1.2. Tình lành tổ chức và hoại động của Toà án nhân dan tinh Phú

Thọ 35

2.2. Thục trạng xét xử vụ án đất đai của Toà án nhân dân tinh Phú.

Thọ 38

2.23. Những han chế, ton tại và nguyên nhân. 41

Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHAP BAO VỆ QUYEN SỬ DUNG pAT CUA CÔNG DÂN TỪ THỰC TIEN XÉT XỬ VỤ ÁN DAT DAI CUA

TOÀ ÁN.. =

3.1. Quan điểm về bảo vệ quyền sir dung đất của công dân từ thực

tiễn xét xử vụ án đất đai của Toà án. 53

3.2. Những giải pháp bảo vệ quyền sử dung đất của công dân qua

thực tiễn xét xử vụ án đất đai của Toà án. 55

3.2.1. Những giải pháp hoàn thiện pháp luật 55

3.2.2. Các giải pháp về t6 chúc và thực hiện: 60

KET LUẬN... so 63

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

MỞBÀU 1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài

Sự nghiệp di mới do Bang Cộng sin Việt Nam khỏi xướng và lãnh. đạo đã thu được nhiều thành tựu quan trọng, được đông dao các tang lớp nhân. én ũng hộ va bạn bê quốc té đánh giá cao. Trãi qua hơn 30 năm đỗi mới, đất

trước ta ngày cảng phat triển hướng đến mục tiêu "dân giảu, nước manh, xãhội công bằng, dân chủ, văn minh". Một trong những nhiém vu trong tâm.

trong thực hiện công cuộc đổi mới được Đảng zác định la đổi mới cơ chế

quản lý kinh tế, với việc xac định lợi ich của người lao động là động lực quan

trọng của sự nghiệp phát triển đất nước. Phát huy hiệu quả của đời sống kinh. tế zã hội, tạo điều kiện phát triển tính chủ động, sing chế của người dân,

Đăng Công sản Việt Nam đã chủ đông tiến hành cuộc cách mang trong cải

cách chế độ ruộng đất trên toàn Việt Nam từ năm 1986 đến nay. Cùng với đó là su thay đổi của luật đất đai qua các thởi kỳ khác nhau, trong đó có nhiều quy định can được chuyển biển đổi mới cho phù hợp.

Nhờ các chính sách và quy định đúng din nay đã lam cho người sử

dụng đất gắn bó hơn với đất đai, yến tâm đầu tư, phát triển sản xuất, kinh. doanh để tăng hiệu qua sử dụng đắt. Trong lĩnh vực nông nghiệp, Việt Nam từ

một nước phải nhập khẩu lương thực đã vươn lên trở thành quốc gia xuất

khẩu gạo hàng đầu thé giới, Thi trưởng bắt động sin, trong đó có thi trường

quyền sử dung đất từng bước được tao lập được cơ chế hoạt động đưa dat đai

trở thành nguồn vốn để phat triển đất nước. Trong đó, lĩnh vực đất đai có nhiễu thay đổi theo hướng phủ hợp hơn với môi trường phát triển của từng, quốc gia từng khu vực từng đời sống cụ thể. Trong quả trình phát triển đó khơng thể khơng kế đến sự thay đổi của tinh chất khác nhau trong từng sự:

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

chuyển đổi quyển sử dung đất và diễn ra các giao dịch vẻ dat đai của chủ t Để bão dam quyển sử dung đất của công dân, Nhả nước ban hành quy định trao thẩm quyển cho nhiều cơ quan, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của minh trong việc bao vệ quyển đó. Trong những thiết chế nay,

thì Toa án nhân dân lả mot cơ quan cỏ thẩm quyền quan trong Trong Hiển

pháp năm 2013 đã sác định Toa an nhân la cơ quan có thẩm quyền xét xử các ‘vu án dân sự, hình sự, hành chính nhằm đâm bảo quyển con người, quyền

công dan, bao vệ công lý.

Luật dat đai hiện hành có những điểm mới gi về tranh chấp dat dai và giải quyết tranh chap dat đai? Thực tế cho thay, sự thay đổi này là rất lớn, trong đó có sự thay đổi về quan điểm vả thẩm quyên giải quyết tranh chấp đất đai. Trong dé những tranh chấp mã có giấy tờ chứng nhân sử dung đất va một số giây tờ nhất định thì sẽ giải quyết theo thẩm quyên của Toa án. Nhu vậy có. thể thấy, tranh chấp đất đai ma giải quyết tai toà án là chủ yêu, trong đó toa án.

nhân dân cấp huyện lại là phan lớn, cịn tồ án cấp tỉnh chỉ giải quyết tranh

chap kinh doanh thương mại. Ngoài ra một điểm mới vé tranh chấp đất đai la những tranh chấp ma chủ thể chưa có giấy tờ chứng nhận quyển sử dụng đất thì cũng sẽ thuộc thẩm quyển của Toa án nếu như các đương sự có nhụ cầu ma khơng can Uỷ ban nhân dan giải quyết tranh chap. Điều nay tạo ra sự linh hoạt đáng kể cho chủ thé sử dung dat sẽ lựa chọn thẩm quyên của Toa an. Tuy nhiên trên thực tế luật hiện nay còn nhiễu quy định chưa phủ hợp, thực tiễn giải quyết còn nhiều vướng mắc, can được giải quyết.

Tinh Phú Tho lả địa bàn réng, có nhiễu vụ việc tranh chấp vẻ đất đai

xây ra. Hàng năm số vụ án vé dat dai được Toa an nhân dân tinh Phú Thọ thu

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

lý và gai quy

nhân dén tỉnh Phủ Tho đã thực hiên đúng nhiém vu, quyển han được giao.là hàng trăm vụ án các loại. Trong quá tình giải quyết Toa án

Điều nay gop phan dam bảo có hiệu quả quyền sử dung dat của chủ thể.

Tir những sự phân tích trên, tác giã quyết định chọn vẫn đề: Tod dn với ám về dat việc bảo vệ quyén sử dung dit cũa công dan tie thực tién xét xử:

dai của Toà ân nhân din tĩnh Phú: Thọ, làm đề tài luận văn thac sĩ của minh,

2. Tình hình nghiên cứu đề tài

Trong bối cảnh các vụ việc về đất đai ngày cảng phức tap, khó xử lý, tổn đọng, kéo dai, việc giải quyết tranh chấp cịn nhiều bat cập, thiểu thơng. nhất thi bao vệ quyền sử dung dat của chủ thé là tổ chức, cá nhân còn nhiều vấn dé cần giải quyết. Trong đó, vai trị của Toa án trong việc bảo đảm quyền.

sử dụng đất của công dân ngày mét quan trọng Hiện nay, nhiều cơng trìnhnghiên cứu vé cái nay rồi nhưng phân lớn là chưa đẩy đủ hoặc thiểu một sốnối dung, đặc biết lé theo luật mới, cũng như cách xác định nội dung còn sơsai, chữa đây di.

Cac nghiên cứu về giải quyết tranh chấp dat đai, va thẩm quyển xét xử các vụ án dat đai của Toa án hiện nay có thể kể đền như: “Tranh chấp đắt dat

và thẩm quyền giải quyết của Tòa an” Ngồi ra cịn có thé ké đến các cơng.

trình nghiên cứu về quyền của người sử dung đất như: Luận án tiến Luật

học của tác giã Nguyễn Quang Tuyển với dé tai " Địa vị pháp i của người sit trong các giao dich dân swe thương mat về đắt đại”. Luận án tiên s

Luật học của tac giã Nguyễn Thị Hồng Nhung với để tài "Pháp uật về cinyén nhượng quyén sử dung đất trong kinh doanh bắt động sản 6 Việt Nam", Luận. văn thạc sĩ Luật học của tac gia Nguyễn Thị Thập với dé tài “Quyên sử dung đất của hộ gia đình cả nhân đưới khúa cạnh quyén tài sản tư theo quy dinh

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Cương với đề tài "Pháp luật về cimyễn nhương quyên sử ching đất"... Một số

ải báo nghiên cứu ở phạm vi hẹp vẻ quyên cia người sử dụng đất đã được

công bổ như: bai viết của tác gã Nguyễn Quang Tuyến, Nguyễn Xuân Trọng, "Ban về quyền và nghĩa vụ của người sử đụng đất", bai viết của tác giả

Nguyễn Minh Thắng, “ơng được han chỗ guy in ctia người sử dụng đắt",

‘vai viết của tác gid Thu Ha, "Khắc phục những bat cập dé đâm bảo quyên sit dung đất cho người dân".

Tuy nhiên, cho đến hiện nay chưa có cổng trình nào nghiên cửu một cách cụ thể vẻ vai trò của Toa án trong bảo vệ quyền sử dụng đất của công. dân từ thực tiễn xét xử của Toa án nhân dân. Do đó, việc tac giả nghiên cứu.

để tai trên vẫn có ý nghia lý luận và thực tiễn quan trọng.

3. Mục dich và nhiệm vụ nghiên cứu.

3.1. Mục đích nghiên cia

Để tai nghiên cứu những van dé lý luận va thực tiễn vẻ vai tro của Toa án trong bao vệ quyển sử dung đất của công dân từ thực tiễn xét xử các vụ án

đất đai tại tinh Phú Tho từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quảbảo đăm quyển sử dụng đất của công dân trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Tir mục đích nghiên cứu nêu trên, để tai có những nhiệm vụ nghiên cứu

"Thử nhất „ nghiên cứu lý luận vé vai trò của Tod án trong bảo vệ quyển

sử dụng đất của công dân như khái niêm quyền sử dụng đất, hoạt đồng bảo vệ quyển sử dung dat, vi trí, vai trò của toa án trong bảo vệ quyền sử dụng dat

thông qua hoạt đông xét xữ.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Thử hai, nghiên cứu thực tiễn xét xử các vụ an dat đai của Toa án nhân.

dân tỉnh Phú Thọ thông qua đó đánh giá được vai trị của tồ án trong bảo vệ

quyển sử đụng đất của công dân, cũng như phân tích được những han chế, tan

tại và nguyên nhân

Thử ba, đưa ra các phân tích nhằm để xuất giải pháp tăng cường vai trò

của tod án trong hoạt đông bảo về quyền sử dụng đắt của công dân trong thời

gian tới.

4. Đối trợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cin

Đối tương nghiên cứu của luân văn là những quy định pháp luật hiệnhành về vai tro của Toa an trong bao vệ quyển sử dung đất của công dân cũng

như thực tiễn sét xử các vu án đắt dai của Toa án nhân dân tinh Phú Tho.

4.2. Phạm vỉ nghiên cứu.

Về nội dung: Dé tai nghiên cứu về lý luận vả thực tiễn bảo vệ quyền sử

dụng đất của công dân qua hoạt động xét xử của Toa án nhân dân

'Về không gian: Dé tai nghiên cứu tại tinh Phú Tho.

Về thời gian Để tai nghiên cứu thực tiễn xét xử các vụ án đất dai từ năm 2015 đến năm 2019.

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.

Luận văn được thực hiện trên cơ sỡ phương pháp luân của chủ nghĩaMac - Lénin, tư tưởng Hỗ Chi Minh va những chủ trương, đường lối ciaĐăng, Nhà nước ta trong chính sách đất đai

Q trình nghiên cứu dé tài còn sử dụng phương pháp phân tích, so sánh,

tổng hợp; nghiên cứu thực tiễn cơng tác thực hiện quyển cho người sử dụng. đất... để làm căn cứ cho các van dé khoa học cân nghiên cứu trong luận văn.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Về if luận, đê tai đã đưa ra khái niệm về bão vệ quy:

trong lĩnh vực đắt dai, đưa ra phương thức tiếp cân giãi quyết tranh chap đất

đai của toa án, bảo đảm quyền của chủ sử dung dat trong tranh chap dat dai, để xuất các giải pháp giải quyết tranh chấp đất dai.

Về thực tiễn, luận văn cịn có ¥ nghĩa lam tai liệu tham Khao, phục vụ.

hoạt động nghiên cứu va học tập. Những để suất, kiến nghỉ ola tác giả luậnvăn sẽ cũng cấp những luận cử khoa học phục vụ cho công tác lập pháp và

hoạt động thực tiễn áp dụng Luật Đất đai liên quan đến bao vệ quyển của

người sử dụng đất

7. Kết cấu của luận văn.

Ngoài phân mỡ đâu, kết luận vả danh mục tai liệu tham khảo, nổi dungcủa luân văn gồm ba chương 7 tiết

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Chương 1

NHUNG VAN DE LÝ LUẬN VE QUYEN SỬ DỤNG DAT VÀ BẢO VỆ QUYEN SỬ DỤNG ĐẮT CỦA TOÀ AN

1.12. Khái niệm quyên sứ dung đắt

Trước hết, an phải nhân mạnh rằng, sự ra đời của khái niêm QSDĐ để chi những quyền năng của các chủ thể đối với dat ma không phải la quyền sở.

hữu trong hệ thống pháp luật Việt Nam gắn lién với việc sác lập một chế độsở hữu duy nhất đối với đất dai đó la SHTD.

"Về mặt lịch si, trước khí Hiển pháp năm 1980 ác lập chế độ SHTD vềđấất đai th trong hệ thông pháp luật Việt Nam, khải niệm “QSDD” chưa được

sử dụng để chỉ những quyển năng của cá nhân, HGĐ, tổ chức đổi với dat đai mà khái niệm “Quyển sở iữmi” ruộng đất vẫn được sử dụng trong các văn bản

pháp lý. Cụ thể

Sau Cách mang Tháng Tám năm 1945, chính quyền Việt Nam Dân chủ

Cơng haa vừa mới được thành lập đã phải đương đâu với những khó khăn,thử thách rất nghiêm trong. Đất nước bi kế thủ bao vây từ nhiễu phía, thùtrong giặc ngồi câu kết với nhau phá hoại nén cơng hịa non tr.

Ngày 09/11/1946, bản Hiển pháp đầu tiên của nước Việt Nam độc lập

được ban hành. Quyển sở hữu tài sản nói chung va quyển sở hữu đối với

ng đất nói riêng của cơng dân được cơng nhận bằng quy đính ngẫn ngon tại

Điều 12 Hiển pháp 1946. “Quyển te feu tải sản cia công dân Việt Nam đượcbảo đâm

Ngày 04/12/1953, Quốc hội đã thông qua Luật Cải cach ruông đất. Đâylà văn ban vơ cùng quan trọng trong chính sách ruộng đất của nước ta. Mục

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

ruộng đất năm 1953 là: “Thi tiên quyén chiếm hữm ruộng đắt của thực dân Pháp và của dé quốc xâm lược khác ở Việt Nam, xod bỏ chế độ phong kiến chiếm hữm ruộng đất của giai cấp địa chủ, để thực hién chỗ độ số hữm ruộng. đất của nông

"Về nội dung, quyển sở hữu đổi với tài sản nói chung và sở hữu ruộng

đất nói riêng trong thời kỳ nay cũng được hiểu gồm ba quyền năng của chủ sỡ hữu là quyền chiếm hữu, quyền sử dung và quyền định đoạt. Trong đó, quyền sử dụng được hiểu la quyển được khai thác những thuộc tính có ich của tài sản để thoả mãn nhu cầu sản xuất, tiêu ding va bao gồm ca quyền được hưởng, hoa lợi do tải sản mang lại cho chủ sở hữu và: “Ba quyén chiếm hữu, sử dung

và dinh đoạt ié tr ìn có mỗi quan hệ chặt chế lẫn nhan và pin thuộc lẫn whan. “Người ta không thé sử dung tài sản nễu Rhơng có tài sản đó trong tay, nói cách khác quyền chiếm hữm tạo khả năng cho chủ sở hữu thực hiện quyén sứ dung tài sẵn. Khi chủ sở hữu đã đi chuyễn quyền chiểm hữnt và quyền sử dung cho người Rhác thi quyền anh đoạt của mình fing bi hạn chết

Như vay, khi rudng đất có thể thuộc quyền sở hữu của Nha nước, của tập thé hoặc của cá nhân thi QSDĐ lả một quyển năng, cùng với quyển chiêm 'hữu vả quyền định đoạt tạo thanh quyên sở hữu ruộng dat.

"Với chiến thắng ngày 30/4/1975, chế độ Việt Nam Công hoa ở miễn

nam bị lật đỗ, dat nước ta hoàn toan được thống nhất vẻ lãnh thé cũng như về chính quyên nha nước. Trước bồi cảnh mới của đất nước, Hiển pháp năm 1980. đã được ban hành thay thé cho Hiển pháp năm 1959 nhằm nhanh chồng sây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam với đường lối cơ ban la: “Nắm

' Tim hdc Dân luật Vật Nam, Nob Phỗ Thông, #26

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

vững chuyên chỉnh vô sẵn. phát lay quyén làm chủ tập thé cha nhân dân lao đông“. Theo quy định tại Điểu 19 Hiển pháp 1980, một chế độ sở hữu duy.

nhất đối với đất đai ở Việt Nam đã được xác lập, đỏ la chế độ công hữu với

tên gọi “SHTD”. Để thực hiện các quy định của Hiển pháp năm 1080 vé quản

lý va sử dụng đất đai, LĐĐ năm 1987 được ban hảnh và khái niệm QSDĐ.

được chính thức sử dụng một cách độc lêp để chi các quyền năng của các chủ thể trong xã hội đôi với đất đai mả không phải là quyền sở hữu.

Hiển pháp năm 1992 (sửa đỗi, bd sung năm 2011) va Hiển pháp năm. 2013 1a các ban Hiển pháp được ban hành trong bối cảnh thực hiện đường lối. đổi mới toàn điện vẻ kinh tế, chính trị, zã hội do Đăng Công sin Viết Nam. khởi xướng và lãnh đạo từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12/1986) trên quan điểm chủ đạo: “Xdy dung và hoàn thiện một bước quan hệ sản xndt

mới phùt hợp với tinh chất và trình độ phát trién của lực lượng sản xuất "`,

trong đó nhẫn mạnh đến việc. “Đổi mới cơ chế quản i kinh tễ với nội dung chủ yếu là xoá bd tập trưng quan liêu, bao cấp, sữa đỗi các chính sách đồn

bẩy kinh tế “®' Đơi với van đê sở hữu đất dai, các bản Hiển pháp nảy tiếp tục.

duy tri chế đồ SHTD. Trên cơ sở hiển định, các LĐĐ năm 1903, LBB năm

2003 vả LBB năm 2013 lân lượt được ban bảnh để quy định cụ thé về chế độ sỡ hữu đất đai, quyền han va trách nhiệm của Nha nước với tư cách là đại điện. chủ sở hữu, chế đô quản lý va sử dụng đối với các loại đất khác nhau, quyển.

và nghĩa vu của các chủ thé được trao QSDĐ.

Thứ hai, QSDĐ là mét sáng tao pháp lý vả là công cu pháp lý nhằm.thực hiển quyền SHTD vẻ đất dai ở nước ta

3 Báo cáo chính trị của Đại hột đại bu tồn quốc lận thí I, 1211976.

ˆ Báo cáo cánh trí của Đự hột đi bẫu tiền ude lần thứ V1 1211986

* Báo cáo chỉnh tị ca Bat hội đụ bid toàn ude lẫn thử VI, 13/1986.

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Theo quy định tai Diéu 53 Hiến pháp năm 2013 thi đất đai thuộcSHTD. Trên cơ sé nảy, Điểu 5 LĐĐ năm 2013 và Điều 197 BLDS năm 2015tiếp tục quy định đất dai là thuộc SHTD.

'Việc tiếp tục duy trì quyển SHTD đối với đất đai ở nước ta hiện nay là cần thiết, bởi lẽ. “Việt Nam la một đất nước hoàn toàn khác với nhiều nước

Ba mươi năm trong lich sử hiện dat không cô nước nào có chiễn tranh đài

nine Việt Nam và đậy cling là đặc thù cũa Việt Nam Từng mảnh đắt là thành quả của dé tranh cách mạng của bao thé hệ người và không phải he nhiên mà ching ta tuyên bồ ià thuộc SHTD. Xndt phát từ hoàn cảnh Việt Nam đó là từng tắc đắt đều thắm mô hôi, nước mắt của cả dân tộc. Việc này là phù hợp, đắt đai phải là tài sẵn của tồn dân, do nhà nước đại điện thơng nhất và quản

ip°? Ở khía canh khác, đất dai vừa là lãnh thổ gắn với chủ quyển quốc gia

dn tộc thiêng liêng bất khả xâm pham, vừa là nén tăng của toàn bộ hoạt động vật chất va tinh thần của con người ma khơng có gi thay thể được. Với tính. chat đặc biệt như vậy nên dat đai không thể thuộc về một cá nhân, tổ chức nao

một cách tuyệt đổi như những loại tai sản khác mã luôn luôn tên tại sự quản

lý và điều tiết của Nha nước ngay cả ở những quốc gia duy trì chế độ sỡ hữu tư nhân đối với đất dai® Ví dụ như ở Hoa Ky mặc da dat dai là thuộc sở hữu. tự nhân nhưng hiện nay đã xuất hiện quan điểm xây dựng một hệ thơng chính sách pháp luật mới trên cơ sở QSDĐ thay cho quyển sở hữu với đất dai. Quan điểm nảy được đưa ra dựa trên lập lả khơng ai có thể “lảm ra” đất đai, nên khơng ai có thể sở hữu đất đai. Mặt khác, dat dai là bắt đông sin, va viếc khai

5 SHTD vi đất đã là phù hợp với thực tốn Vit Nam, Dương Đăng Huệ C013) Ti lại

áo odo 46 514VBINMT-PC v

Hà nước trong Hh vục tồi tôn vã mốt trường

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

thác đất dai sẽ ảnh hưỡng đền nhiễu thé hệ, nên không thể không cỏ sự can thiệp của xã hội vào việc sử dụng đất đai của mỗi cá nhân”.

Để quyên SHTD vé dat dai được thực hiện trên thực tế pháp luật đã quy

định cho Nha nước từ cách pháp ly lả đại diện chủ sở hữu. Đây là sự uỷ quyền

mang tính chất luật định của chủ sở hữu “tồn dan” cho duy nhất một chủ thể

1a Nhà nước thực hiện các quyển năng của chủ sở hữu mà khơng có một chit

thể nao khác được phép thực hiện những quyền năng nay. Điều nay là hồn.

tốn phù hợp béi 1é chủ thể quyển SHTD về dat dai là "toàn dân”, có nghĩa lả

tắt cả người dân Việt Nam lại mang tính chung chung, trừu tượng khơng được. xác định rổ rang cu thể và thâm chi đỏ còn là một khái niệm la rất “mo hổ” không thể trở thành chủ thể của quan hệ pháp luật về sở hữu đất dai® Có thể

thấy, trong đời sống 24 hội thuật ngữ "toản dân” được sử dụng phổ biển trongcác khẩu hiệu vận đông, cỗ đông moi cá nhân, tổ chức thực hiến một chủ

trương, chính sách nảo đó như. “tồn đân đoàn kết xây dung đời sống văn

ida”; “Toàn dân chung sức xdy dung nông thân mới”,.. huặc trong các văn.kiện chính tri của Dang. R6 rằng thuật ngữ “tod 4z“ mang ý nghĩa chính ti

-xã hội hơn là mang tính chat pháp lý. Do vay, “tod dân” khơng thé tự mình. thực hiện quyển sỡ hữu được mà bat buộc phải thông qua một chủ thể khác mang tính sắc định, cụ thé và có đủ khả năng thực thi các quyển năng của chit sở hữu. Chỉ một chủ thể duy nhất đáp ứng được khả năng nay, đó chính là Nhà

nước Vi vây, Khoăn 1 Điều 198 BLDS năm 2015 đã quy định: “Nha nước

Cơng hồ xã hội chủ ngiữa Việt Nam là đại điện, thực hiền quyền của chủ số "nu đốt với ten sẵn tiuộc SHTD”. Điều này cũng là phù hợp khi ma Nhà nước.

Lynton K. Caldwell 1974), “Rig of ownership or right of we? - The need for a newconceptual bas for land use poigy, Wiliam & Mary Lam Review, 36 415, 1974

` Vax ng ng]ĩ về SHTD đãi với đất đu, Tap chi Nhà nase và Pháp hật 36 01/2016.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Công hoa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Khoản 1 Điều 2 Hiến pháp năm2013 sắc định có bản chất: “của Nhân dân đo Nhân dân vì Nhân dân” nênợi ích giữa Nhà nước va nhân dân là có sự thống nhất.

‘Voi tự cách 1a đại diện chủ sở hữu, Nha nước thực hiện các quyển năng của chủ sỡ hữu được quy định tại Điều 13 LPB năm 2013 gồm có:

Quyết định quy hoạch sử đụng đất, kế hoạch sử đụng đất, quyết định. mục đích sử dung đất,

Quy định han mức sử đụng đắt, thời han sử dụng đắt, Quyết định thu hôi dat, trưng dung đất,

Quyết định giá dat;

Quyết định trao QSDĐ cho người sử dụng đất,

Quyết đính chính sách tai chính vẻ đất dai; quy định quyển và nghĩa vụ

của người sử dung đất

Noting quyền năng nay được Nhà nước thực hiện thông qua hệ thốngcơ quan quyền lực nha nước và cơ quan bánh chính nha nước 6 cấp trung wongvà địa phương

Đối với cơ quan hanh chỉnh nha nước, theo quy định tại Điều 23 LDD năm 2013 thì Chính phi thống nhất quản lý về đất dai trong pham vi cả nước

va UBND các cấp tinh, huyện, xã quản lý đất đắt đai ở địa phương minh với

các nội dung lá ban hành va tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật vẻ

quản lý, sử dụng dat đai, khảo sát, đo dac, lập bản đổ địa chính, ban đổ hiển.

trạng sử dung đất va bản đồ quy hoạch sử dụng đất, diéu tra, đánh giá tải nguyên đất, điều tra xây dựng giá đất, đăng ký đất dai, lập và quản lý hỗ sơ địa chính, cập Giấy chứng nhận QSDĐ,

Tuy nhiên, nếu chỉ đừng ở việc Nha nước la đại điện chủ sỡ hữu thực.

‘hién những quyền năng ở trên thì quyển SHTD van chưa được hiện thực hoá. Bởi lẽ đất đai vẫn chưa được đưa vảo khai thác, sử dung để tao ra những lợi

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

ích thoả mấn cho nhu cầu vật chất va tinh thin của các cá nhân, HGĐ, tổ chứctrong sã hội

Theo PGS.TS Phạm Duy Nghia “Súng tao ra Rhái niêm QSDĐ củangười Việt Nam và người Trung Quốc đường nine đã tạo ra một khái niệm số

“hữu Rép, một Rhải niệm sở hữu da ting: Dat dai thuộc SHTD, song OSDĐ lại thuộc về cá nhân hoặc tổ chức “° Thật vay, sự ra đời của QSDĐ trong hệ thống pháp luật nước ta không phải la một hiện tượng ngẫu nhiên ma la một tất yêu khách quan, là một sự sang tạo pháp lý nhằm thực hiện chế độ SHTD về đất dai ở nước ta, đồng thời là một công cu pháp lý để giúp Nhà nước thực

hiện được quyển năng của chủ sở hữu của mình. Kết luân nay được đưa vàonhững căn cứ sau đây.

,Một là, với tư cách la đại diện chủ SHTD vẻ dat đai, Nha nước có day

đủ ba quyển năng cia bat cử một chủ sở hữu nảo, đó lả quyển chiếm hữu,

quyển sử dung và quyển định đoạt đối với dat đai. Trên thực tế, Nha nước đã vva đang thực hiện những quyển năng này nhưng mang tính chất gián tiếp va ở tm quản ly vi mô [126]. Nha nước với chức năng cơ ban là “Thay mét cho xi “ôi quan Ij} các mặt khác nhan của cuộc sống, bảo đâm sự ôn dim, trật tư xã hôi, quyền lợi của cả công đồng xã hội", không thé đứng ra dé trực tiếp khai thác, sử dụng từng thửa đất để sản sinh ra lợi ích. Trong khi đó, để thực hiện các hoạt động san xuất, linh doanh, rất nhiều chủ thé trong xã hội dang hang ngày, hàng giờ cẩn đến đất như một tai sản khơng thể thiếu. Để có được đất thì các chủ thể cén được Nhà nước giao đết. Tuy nhiên, được giao đất mà khơng, có quyển năng gì đổi với đất đưc giao thi các chủ thể cũng khơng thé có tác động gì đổi với đất để thỏa mãn các nhu cầu của minh. Do vậy, các chủ thể

"đi ri hand Ni mức và Pep bật nh Case Qube a, ©

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

phải có những quyển năng nhất định đối với đất đai và các quyển năng nayphải được Nhà nước thông qua pháp Iuét ma ghi nhân va bão đảm thực hiện

Co như vậy, các chủ thể trực tiếp sử dụng đất mới có thể yên tâm khai thác. lâu dai và bỏ vốn, cơng sức đầu tư cải tạo đất.

Bên canh đó, ghi nhên những quyển năng của các chủ thể trực tiếp sitdụng đất sẽ tao cơ sở cho việc quản lý đất đai hiệu quả, tránh tình trang hoang

hố, lãng phí đắt đai và điều tiết những lợi ích do đất đai mang lại nhằm phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Những quyền năng ma Nha nước trao cho các chủ thể sử dung đất là khác nhau nhưng tất cä đều được khái quát dưới

một khải niệm chung là “QSDB

Khai niệm “QSDD” ở đây không phải là một trong ba quyển năng của

chủ sở hữu mã là một khái niệm tổng hợp được dùng để chi tập hợp những quyển năng ma Nha nước trao cho người có đất. Như vậy, “DĐ” đất là phat sinh từ quyển SHTD về dat đai, tôn tai song song va có sư độc lập nhất định với quyền SHTD vẻ đất đai.

Hat là, vẻ mặt pháp lý, trên mỗi tải sản chỉ có một quyển sở hữu cia một chủ sở hữu được thiết lập lên, đây chính la tinh chất độc quyền vả tuyệt đổi của quyền sở hữu tai sản” Nếu thửa nhận đông thời nhiều quyền sở hữu. của các chủ thể khác nhau trên mét tai sản sẽ dẫn đến tình trạng xung đốt gay gat về quyển va lợi ích giữa các chủ thé, sẽ la góc rễ của sự bat dn định kinh tế, xã hội cla đất nước. Do vay, pháp luật đã quy định đất dai thuộc SHTD do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu thì khơng thể quy định các chủ thể khác

trong xã hội đẳng thời cũng có quyển sé hữu đối với đất đai. Cẩn thiết phải

có một khái niêm pháp lý mới để ghi nhân một cách chắc chắn va hợp ly

cong lạ hái uiềm “Duẩn tài săn” tong luật dân sự Điệt Nam, Tap chí Nhà"rước và Pháp hat, sốD4/205, tr 16.21

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

những quyển năng của các chủ thé trực tiếp sử dung dat va sự khác biệt của quyển này với quyển SHTD về đất đai. Trong ba quyển năng của quyển sử

"hữu tai sẵn, quyền sử đụng 1a quyển mang ý nghĩa kinh tế vả thiết thực nhấtnên việc sử dụng khái niệm “QSDĐ” cũng la sự lựa chọn hop lý của các nh

lập pháp VietNam” Tom lại, sự ra đời của khái niệm QSDĐ với tư cách la

một khái niêm để chỉ những quyển năng của các chủ thể đổi với đất ma

không phải la quyển sở hữu là một sự sáng tạo pháp lý va la công cụ pháp lýnhằm thực hiện quyển SHTD.

1.12. Ban chất pháp lý của quyên sứ dụng dat

Hiện nay quan điểm về quyền sử dụng đất dang được nhiều nha nghiên cứu phân tích va tìm hiểu. Tuy nhiên, hiện dang có rất nhiều quan điểm về.

‘ban chất cũa quyển sử dụng đất

Thứ nhất, QSDĐ là nội dung được tách ra từ quyển SHTD về đất đai Coi QSDĐ là một quyển được tách ra từ quyển SHTD về đất đai la quan điểm của nhiễu học giã Việt Nam hiện nay” '*. Có thé thấy, đây là quan điểm nhìn nhận về QSDĐ một cách đơn giản dua trên khái niệm “Quyển sir

dong” được quy định trong các BLDS của Việt Nam trước đây va hiện nay tạiĐiều 189 BLDS năm 2015: “Quyén sử đăng là quyền khai thác công ding

Tưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản. Quyền sử đụng có thé được chuyễn giao cho

người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy aimh của pháp luật ”””. Về cơ ban,

coi QSDP 1a nội dung được tách ra tit SHTD vẻ đất đai là phiến di

'khoơa học béi khi Nhà nước trao QSDĐ cho các chủ thé thi không chỉ trao mỗi

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

quyển sử đụng được chuyển giao ma còn cả quyền chiếm hữu đối với đắt, nêu khơng có sự chiếm hữu thì khơng thé thực hiên khai thắc, sử dụng đất. Ngoài ra, các chủ thé cịn được phép đính đoạt QSDĐ thơng qua các giao dịch (chuyển nhương, thừa kế, góp vén, tăng cho QSDĐ) hoặc tử bö QSDĐ (trả lại đất cho Nhả nước).

Thit hai, QSDĐ là quyền tài sản

QSDĐ là quyển tải sin cũng 1a quan điểm của nhiều học giả ở Việt

‘Nam hiện nay`Š, , Đông thời, đây cũng là quy đính tại Điều 115 BLDS năm.

2015: “Quyén tài sẵn là quyên được trị giá bằng tiền, bao gôm quyền tài sản đỗi với đố tượng quyền sở hitu trí tuệ, quyền sử dung đất và các quyền tài sản ®khác "2# Về cơ ban, quan điểm nay lả đúng vì QSDĐ có day đủ các yêu tổ, đặc điểm của một quyên tải sản, cụ thể la:

QSDĐ cũng là quyển của các chủ thể được thực hiện trên một thửa đất cu thể được xác định ranh giới rõ rang (thỏa mãn tiêu chí quyển tải sản là

quyền đối với một tai sẵn),

Chủ thể có QSDĐ được phép khai thác những thuộc tính vén có của đắt để tao ra của cải vật chất hoặc thực hiện các giao dịch như chuyển nhượng, cho thuê, góp vồn, thé chap, cho thuê lại... để thu lại một lợi ich vật chất nhất định (thoả mãn tiêu chí quyền tai sản là quyền tri giá được bằng tiền)

Quyên sử dung đất dai là quyền khai thác các thuộc tính có ich của đất đai để phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế — xã hội của đất nước. Xét vẻ khía canh kinh tế, quyển sử dụng đất có ý nghĩa quan trong vì nó lam thưa.

mãn các nhu câu và mang lại loi ích vất chất cho các chủ sử dung trong quả

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

trình sử dụng đất. Với tư cach dai điện chi sỡ hữu đất đai, Nhà nước không

trực tiếp sử dung dat ma giao cho các tổ chức, hộ gia định, cả nhân sử dụng ẩn định, lâu dai nhưng Nhà nước không mắt đi quyền sử dung đất của mình. Béi vi, Nha nước thực hiện quy bằng các hình thức chủ yếu sau: Thông qua việc xây dựng, xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để phân định mục đích sử dung cho từng loại đất cụ thé

Tim hiểu về bản chất pháp lý về quyền sử đụng đất thi quyền sử dung đất là quyền của các chủ thé được khai thác công dung, hưởng hoa lợi, lợi tức từ việc sử dung đất được Nha nước giao, cho thuê hoặc được chuyển giao từ những chủ thể khác thông qua việc chuyển đổi chuyển nhương, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tăng cho... từ những chủ thể khác có quyền sử dụng đất

‘Thi nhất, Quyền sử dụng đất là quyền của chủ sở hữu đất đai.

Do tính chất đặc thù của chế độ sở hữu tồn dân vẻ đất dai thì Nhà nước có đẩy đủ ba quyển năng đổi với đất đai, Quyển nảy được ghỉ nhân trong biển pháp từ rất lâu, va thể hiện được đặc trưng của nha nước pháp

quyên Viet Nam Nhiêu thứ cân được ghi nhân xuất phát từ quyên sỡ hữu đấtdai nhà nước.

‘Thi hai, Quyền sử dụng đất là quyền của người sử dung đất đai.

Nhà nước không trực tiếp sử dung tat cả đất đai trên lãnh thổ, ma Nha

nước trao quyển sử dụng đất lai cho chủ sử dung đất thơng qua hình thức giao

đất, cho thuê đất, công nhân quyền sử dụng đất. Khi Nha nước trao quyền sit

dụng đất cho người sử dụng đất thì người sử dung đất có các quyển như sau:

Qun được cấp giấy chứng nhận quyên sử dung đắt.

Căn cứ theo quy định tại Khoản 16 Điểu 3 Luật Đất dai 2013." Gidy ching nhận quyền sử dung đất, quyền sở hiữm nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng tae pháp I dé Nhà nước xác nhận quyển sử đụng đất. quyền

n nhà 6, tài sẵn khác gắn liên với đắt hợp pháp cũa người có quyền sử:

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

dung đất, quyén sở hữm nhà ở và quyén sở hữm tài sản Rhác gắn liễn vớt cất "Như vậy, giây chứng nhận quyên sử dung đất do người sử dụng đất đứng

tên thì về mặt pháp lí đã được nha nước cơng nhân quyển sử dung đất.

— Người sử dung đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhương, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, ting cho quyền sử dung đất... theo

quy định của pháp luật vé đất đai

Bén canh những quyển lợi nêu trên, người sử dung đất con được hưởng,

thành quả lao đông, kết quả đầu tư trên đất. Hưởng các lợi ích do cơng tình

của Nhà nước về bảo vệ, cải tạo dat nông nghiệp. Được Nha nước hướng dẫn. ‘va giúp đỡ trong việc cải tao, béi đưỡng dat nơng nghiệp. Được Nha nước bão

vệ khí bị người khác sâm pham đến quyển sử dụng đất hop pháp của mìnhhiểu nại, tổ cáo khởi kiên vẻ những hành vi vi phạm pháp lut đất đai

‘Thi ba, Quyền sử dung đất là quyền tài sản và được xác định giá trị và được phép chuyển déi trên thị trường.

Khi quyền sử dung đất được coi là một loại tải sản, được đưa vào để giao dich, để kinh doanh thì quyên sử dung dat lúc nay lại trở thành một loại

hàng hóa. Hoạt động kinh doanh đổi với hing hỏa quyển sử dung đết naycũng chịu sự điều tiết chung của thị trường, Như vậy, quyển sử dụng đất trởthánh một loại hang hóa theo quy định của pháp luật.

Căn cứ Điều 105 Bộ Luật Dân su 2015 quy định: “Tai săn là vật, tién, giây tử có giá và quyên tải * Điều 115 Bộ Luật Dân sự 2015 tiếp tục quy.

định: “Quyên tài sản là quyền tri gid được bằng tiền bao gồm quyền tài san đồi với quyền sở hữu trí tuê, quyền sử dung đất và các quyền tài sản khác "19. Như vậy, quyền sử dung đất được coi là một loại quyền tai sản. Loại tai san

` Bộ mật din ae

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

nay đặc biết ở chỗ, nó la tai sin được xác lập trên một tai sin, va tai sin nayln ln gắn với một tai sản khác đó là đất đai. Chính vì coi qun sử dụng

đất là một loại tài sản nên Hiền pháp, Luật Dat đai ghi nhân chủ sử dung đất

được thực hiện các giao dich đối với tài sẵn này,

Qua những phân tích trên quyền sử dụng đất 14 một loại hang héa,cu thể là một trong các loại hang hóa trong thị trường bắt động sin. Giá cả của quyền sử dụng đất được diéu tiết bởi cung - câu của thi trường, Giá tn của quyển sử đất được ác định theo gia đất, phu thuộc vào loại đất, diện tích, vi

trí của mãnh đất

Như vậy, tim hiểu về Quyền sử dụng đất có thể được nhìn nhận đưới rat nhiễu góc đơ, để thấy được bản chất pháp lý của nó. Lựa chọn chế độ sỡ hữu đất dai nao trong điều kiến nước ta cần phải tính đến các điều kiện cụ thể

của đất nước. Pháp luật khi điểu chỉnh đổi với quan hệ sã hội phát sinh liênquan đến quyển sử dụng đất cần phải zác đính 16 bản chất của quyền sử dung

đất trong từng quan hệ đó như thé mio, từ đó có những cơ chế pháp lý điều

chỉnh phù hợp với từng quan hé cụ thé đó,

1.2. Khái quát chung về quyền cửa người sử dung đất.

1.2.1. Khái niệm người sứ dung đất

Trong chế độ sở hữu tồn dân đơi với đất đai, người sử dụng đất là một chủ thể không thể thiểu trong quan hệ dat đai. Người sử dung đất la người

trực tiép khai thác, sử dụng đất, dng vai trò quyết định đến hiệu quả sử dụng

đất. Để sác định tư cách người sử dung đất, người ta thường căn cứ vào hai

tiêu chí cơ bản như sau:

Thứ nhất: Căn cứ vào cơ sở pháp lý làm phát sinh quyền sử dung đất é chi được xác định là người sử dụng dat khi được nba nước cho phép sử dụng đất thơng qua các hình thức pháp lý nhất

Điều này có nghĩa la một chủ.

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

định như: giao đất, cho thuê đất, công nhận quyển sử dung đất hop pháp, cho

phép nhận chuyển quyền sử dụng đất

Thứ hat: Căn cử vào thực tế sử dụng đất, theo đó, người sử dung đất 1a

những người đang trực tiếp khai thác, sử dụng, hưởng hoa lợi trên đất

Khái niêm người sử dụng dat bắt đâu được đề cập từ Luật đất đai năm

1987. Điểu 1 Luật đất đai 1987 quy định: Dat đai thuộc sở hữu toàn dân do nhả nước thống nhất quản ly. Nha nước còn giao đất để sử dung có thời hạn.

hoặc tam thời”, Vào thời điểm nay, người sử dụng đất bao gôm các tổ chức

kinh tế nha nước, cơ quan nba nước và các cá nhân. Cơ sở pháp lý dé trở

thánh người sử dụng đất đó là được nha nước giao đất

Nhà nước cho tổ chức, cá nhân nước ngoai thuê đất”, Ta có thể thay,

khái niệm người sử dung đất đã được mỡ réng vẻ nối hàm, bên cạnh những

chủ thể như quy định trong luật đất đai 1987, cịn có thêm đổi tượng là tổ

chức chính tr, xã hội và hơ gia đính. Điều kiện trd thảnh người sử dụng đấtmỡ rơng thêm hình thức được nha nước cho th đất

Luật đất đai năm 1993 được sửa đổi, bd sung lẫn thứ nhất năm 1998, theo đó quy định về người sử dụng đất tai Điều 1 được sửa đổi như sau: Nha nước giao đất cho các tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nha nước, tổ chức chính trị xã hội (gọi chung là tổ chức), hộ gia đính va cá nhân. sử dụng dn định lâu dai đưới hình thức giao đất khơng thu tiền sử dung đất và giao dat có thu tiền sử dụng đất. Nha nước còn cho tổ chức, hộ gia đình, cá. nhân thuê đất. Tổ chức, hộ gia đình vả cá nhân được nha nước giao dat, cho thuê đất, nhận quyển sử dụng đất từ người khác trong luật nảy gọi chung lả người sử dụng đất?

"Lệ đam.

i ut

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Do vậy việc quy định các đối tượng nảy cũng là chủ thé sử dụng đất

via phù hợp thực tế, vừa gắn được quyền lợi và trách nhiém của chính họ trên.

đất và han chế được lan chiếm, tranh chấp đất đai.

Các tổ chức nước ngồi có chức năng ngoại giao, các tổ chức kinh tế có. vấn đâu tư nước ngồi vốn vẫn được cho thuê dat theo pháp luật đất đai trước

đây nhưng không được công nhân tư cách người sử dụng đất. Theo Luật Batdai 2003, những đổi tương nay cũng được công nhên tư cách người sử dung

đất Người Việt Nam định cư ở nước ngoai đáp ứng được một số điều kiện. nhất định được phép mua nhà ở gắn liên với quyền sử dung dat ở ở Việt Nam. Noting quy định trên thể hiện rõ nét chỉnh sách đại đồn kết tốn dân va chính. sách khuyến khích đầu tr nước ngồi của nhà nước ta Việc phên loại chủ thể sử dụng đất theo Luât Bat dai năm 2003 có ý nghĩa quan trong trong việc xác

định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất bên cạnh các yếu tơ khác bao

gém hình thức, mục dich sử dụng đất. Việc phân loại chủ thể sử dụng đất là cơ sở để Nhả nước phân hóa quyển vả nghĩa vụ của từng loại chủ thể theo hướng wu tiên các đổi tượng sử dụng đất vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội, bao hô các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, việc phân loại, điển hình như quy định đối với chủ thé la tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt Nam

định cử ỡ nước ngoải hiện nay. Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, nhóm

chủ thể nay cũng là đổi tượng được thành lập doanh nghiệp ở Việt Nam. 1.2.2. Khái niệm quyên sứ dung đất của công dan

Theo lý luận nhà nước va pháp luật. Quyển là cách xử sự mả pháp luật

cho phép chủ thể được tiến hành. Nói cách khác, quyền chủ thé la khả năng. của chủ thể xử sự theo cách thức nhất định được pháp luật cho phép. Nói la

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

khả năng có nghĩa lả chủ thé có thé lựa chon giữa việc xử sự theo cách thức ma nó được phép tiến hanh hoặc không xử sự như vậy”.

Chủ thể tham gia quan hé pháp luật dat đai, được Nhà nước trao quyển sử dung đất và trở thành người sử dung đất thì được hưởng các quyển theo

quy định của pháp luật

Nhóm quyên thể hiện tư cách của người sử dụng đất đối với đất đai và

hưởng sự bảo hộ của pháp luật,

Nhóm quyển thực hiện các giao dịch về quyển sử dung đất bao gồm' các quyển chuyển quyển sử dụng đất (chuyển nhượng, tăng cho, để thửa. kế...), thé chap, bảo lãnh, gop von bằng quyền sử dung dat.

1.2.3. Đặc điểm của quyên sứ dung dat của công dan

Quyển của người sử dụng đất được xác lập va dam bao thực hiện trêncơ sỡ quy định của pháp luật.

Trên cơ sở nghiên cứu mơ hình sỡ hữu đất đai ở một số quốc gia trên

thể giới cũng như lịch sử chế độ sở hữu đất đai ở Việt Nam qua các thời kỹ có thể thay mặc dù cơng nhận hình thức sở hữu dat đai nao thi nha nước vẫn luôn. cue tig Sâu Heo các tai eat a.” Vice Tây aude xen thg mật Eông những biển pháp quan trong để đầm bao an ninh xã hội, tao nguồn thu ngân

sách va cũng cổ quyển lực nha nước.

Theo đó, các vẫn để liên quan đến sác lập, nội dung quyển của người

sử dụng đất chỉ được thực hiện trong phạm ví quy định của pháp luật. Do vây,

nội đung quyền của người sử dụng đất phụ thuộc rất lớn vào quan điểm chính trị về sở hữu dat đai trong từng thời kỳ.

` Giáo wat Lý hận nhá nước va phip iit, Đường Đại học Init Hi Nội G017), 2. Công an

hân din, HUNG 2332

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

- Nội dung quy

quả sử dung dat đai và quyền lợi của người lao động.

Trong béi cảnh chỉ ghỉ nhận một hình thức sỡ hữu duy nhất là sở hữu.

của người sử dụng đất ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu

toán dân đối với đất đai ở Việt Nam hiện nay, việc Nha nước trao quyển sửdụng cho người sử dụng đất như 1a một hình thức thực hiện quyển sở hữu là

một việc lam cẩn thiết vì chủ thể "tồn dân" hay Nha nước khơng thể tự minh

trực tiêp khai thác, sử dụng tắt c& các thuộc tính, lợi ích của đất

- Quyển sử dung đất ngày cảng được mở rộng với ý nghĩa là một quyển. tải sản theo Luật đất đai năm 1987, quyền của người sử dung đt vé cơ ban chi 1a quyển khai thác công dung của đất theo đúng mục dich do Nhà nước quy định Việc chuyển quyển sử dụng đất chỉ được thực hiện trong một sổ trường hợp rat hạn chế, ngoải ra mọi trưởng hợp chuyển nhượng, mua ban dat

khác du bị cắm.

1.3. Vai trị của tồ án trong bảo vệ quyền sử dụng đất.

1.3.1. VỊ trí vai trị của Tồ án trong Nhà mước pháp qun

Quy định cia Hiển pháp nước Cơng hịa 2 hội chủ nghĩa Việt Nam(Hiển pháp năm 2013) vé Tòa án nhân dén được thực hiện trên cơ sở quản

triệt quan điểm của Đảng vẻ Nha nước pháp quyển x4 hội chủ nghĩa va Cải

cách từ pháp ở nước ta trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước.

Thứ nhất, xây dựng Nhà nước pháp quyền x4 hội chủ nghĩa của dân,

do dân, vi din la từ tring zuyên suốt được t

Đăng ta nhiễu năm nay. Từ góc độ tổ chức va hoạt đồng của Toa án nhân dân, Nha nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mang những đấc điểm chính sau đây:

Mét là bao đâm dân chủ zã hội chủ nghĩa; tôn trong và bao đảm quyển.hiện trong các Văn kiện của

con người, quyển công dân. Tổ chức và hoạt động của cơ quan tư pháp phải

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

nhằm mục dich bao vệ công lý, bao dim quyển con người theo quy định củapháp luật,

Hoat động tư pháp lả hoạt đông giải quyết các tranh chap trong xã hội,

xử lý các vi phạm pháp luật. Hoạt đơng đó liên quan trực tiếp đến các quyểnvả lợi ích của con người, của công dân. Vi vay, trong hoạt động Tư pháp, vipham quyển con người, quyển công dân va lợi ích chính đáng có nguy cơ xâyTa rất cao

Hai là. quyền lực nhà nước là thống nhất, có sư phân cơng, phối hợp và

kiểm sốt giữa các cơ quan trong việc thực hiện các quyển lập pháp, hảnh. pháp va tu pháp.

Quyên lực nha nước (cũng là quyển lực của nhân dân) là thông nhất,

không thé phân chia.

That hai, việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp ở nước ta nhằm. mục đích xây dựng hệ thống từ pháp trong sạch, vững manh, hiệu qua, bảo vệ

công lý, tôn trọng va bao vệ quyền con người.

Toa án là cơ quan duy nhất thực hiện quyển tư pháp, là cơ quan xét xửduy nhất của Nha nước. Vi vay, xử lý các vi pham pháp luật bằng chế tai Nhà

nước, giải quyết các tranh chấp bằng quyển lực Nha nước đều phải thuộc thấm quyển của Tòa an. Các cơ quan nha nước khác tham gia vao việc xử lý,

giải quyết đó khơng phải là cơ quan tư pháp, khơng có chức năng thực hiện

quyển tư pháp mà các cơ quan nay chỉ thực hiện các hoạt động tư pháp. Hiến pháp năm 2013 kễ thừa những nội dung hợp If, phù hợp của Hiến pháp năm 1992 về Tòa án nhân dân, đồng thời có những sửa đổi. bỗ sung quan trong

cáp ting yêu câu Cũi cách tử pháp, xdy cheng Nhà nước pháp quyền ở nước taTiện nay.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Tại Điều 102 của Hiển pháp quy đính chức năng, hé thống tổ chức va

nhiệm vu của Tòa án nhân dân như sau

1. Tòa án nhân dân là cơ quan xét xứ của nước Cộng hoà xã hội chủ

nghia Việt Nam, thực hiện quyên tr pháp.

2. Tòa én nhân dân gơm Tịa ám nhân dân t6 cao và các Tòa dn khác

do luật aah

3. Tòa án nhân dân có nhiệm vu bão vệ cơng If, bảo và quyền con

người, quyền công dân, bdo vệ ché độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lot ích của. “Nà nước, quyên và lợi ich hop pháp của tổ chức, cá nhân

Quy định nay phù hợp với viée phân công thực hiện quyển lực trongNha nước pháp quyền sã hội chủ nghĩa ỡ nước ta

Hiển pháp năm 2013 tiếp tục khẳng định bản chất nhân dan của Toa án. nước ta thông qua tên gọi và các nguyên tắc tổ chức, hoạt động.

Quy định của Hiến pháp năm 2013 về nhiệm vụ của Téa án nhân dân.

cũng là một điểm mới cẩn ghi nhận Thay cho việc quy định chung nhiệm vu của Tòa án nhân dân va Viện kiểm sát nhân dan với nội dung khơng thể hiện

tính đặc thủ trong hoạt động của Tòa án, Hiển pháp năm 2013 quy định riêngnhiệm vụ của Tòa án nhân dân.

Toa án phải là nơi ma mọi người, mọi công dân tim đến lẽ phải, sự thất,có nhiệm vụ bao về cơng lý khí quyển, lợi ích của cá nhân, cơ quan, tổ chức

‘bi xâm hại, khi công dân yêu cầu Toa án giải quyết mọi tranh chap thi Toa án. có trách nhiệm thụ lý giải quyết ma khơng có quyển từ chối.

1.3.2, Khái niệm hoạt động của Toà án trong bảo vệ quyén sử dung đất của công din

"Trong quan hệ pháp luật đất dai, việc giải quyết các TCDD là một trong

những biện pháp quan trọng dé Toa án có thể bão vệ quyển sử dụng đắt của

cơng dân phat huy được hiểu quả, vai trò trong đời sống xã hội. Do đó, khi

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

nghiên cửu về vai trò của Toa an trong bao vệ quyển sử dung dat của công dân bằng hoạt đông của Toa án thi điều quan trọng là phải sắc định được khái niệm hoạt động của Toa án trong hoạt động giải quyết tranh chấp đất đai. Trong thực tế hiện nay có nhiều phương thức khác nhau để giải quyết TCDD

như hòa giãi, giải quyết tại UBND va giải quyết thơng qua Tịa án.

Hoa giải TCDD có thể thực hiện thơng qua hai hình thức là hịa giãi tại

cơ sở va hòa giải tại UBND xã, phường, thi trin nơi có tranh chấp. Hịa giải

tại cơ sở thực hiện tại công đông dân cư thông qua tổ viên tổ hòa giải ở cơ sở

thực hiện theo quy định của pháp lệnh hòa giải ở cơ sỡ, theo những quy tắc

đạo đức, phong tục, tập quán, hương ước, quy ước của cộng dong dân cu. Con

hòa giãi tạ UBND được thực hiện sau khi hịa giãi tại cơ sở khơng đạt kết quả

và một bên gửi đơn đến UBND xã để yêu cầu tổ chức việc hòa giải. Xét vé

‘ban chất đây lả hình thức hịa giải TCĐĐ do chính quyển cơ sỡ thực hiện dựa

trên cơ sở quyển lực Nha nước, do vậy việc thực hiện hòa giải do UBND zã

thực hiên mang tính bất buộc và kết quả hịa giải thành có giá trị pháp lý, là

cơ sở để cơ quan có thẩm quyền cập trên chỉnh lý hiện trạng sử dụng đắt, cấp.

giấy chứng nhận quyên sử dung đất.

Giải quyết TCDD bằng con đường hảnh chính (do cơ quan quan lý nhà

nước về đất đai thực hiên). Theo quy định của pháp luật hiện hành, TCĐĐ makhông có Giây chứng nhân quyển sử dung đắt hoặc khơng có một trong sé các

loại giấy tờ vé Quyển sử dung đất quy định tại Điển 100 Luật đất dai 2013 (các giấy tờ hợp lệ vé đất dai) thi thuộc thẩm quyên giải quyết của UBND cấp

huyện hoặc cấp tỉnh. Xét vé bản chất, các TCDD thuộc dang này la các tranh

chấp vé việc xác định ai là người sử dung hop pháp, do đó, để trả lời câu hỏi ‘ny thi chỉ có cơ quan hành chính nhà nước mới có khả năng và thẩm quyền

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

đưa ra lời giải chính xác. Bởi lẽ cơ quan hanh chỉnh nha nước thực hiệnhỗ sơ dia chính vẻ từng,nhiệm vu quản lý đất đai, có đây di thông tin, số li

thửa đất cũng như nấm rố nguồn gốc, hiện trang sử dụng đắt nên biết r ai là người có quyển sử dụng đất hợp pháp. Đối với những tranh chấp này, các quyết định của UBND có thẩm quyển có gia trị bắt buộc thực hiện đối với các ‘én tranh chấp.

Giải quyết TCDD bằng con đường tổ tụng (do TAND thực hiện) đổi

với tranh chap về tải sẵn gắn liên với dat đai và tranh chấp về quyền sử dung đất ma người sử dụng có giấy chứng nhận quyén sử dụng đất hoặc một trong các loại gầy tờ quy định tại Điều 100 Luật đất đai năm 2013 hoặc khơng có một trong các giấy tờ quy định tài Điền 100 Luật đất đai 2013 nhưng có u cẩu Tịa án giải quyết thì thuộc thẩm quyển giải quyết của TAND. Đây là phương thức giãi quyết tranh chấp phổ biển và lâu đời nhất. Hình thức giải quyết nay thơng qua cơ quan quyển lực cơng có chức năng xét xử để đưa ra.

một ban án, quyết đính có hiệu lực pháp luất bắt buộc đổi với các bên tham

gia tranh chấp, là cơ sở để các cơ hành chính nha nước vé đất đai có những điều chỉnh phù hợp theo nội dung quyết định, bản án đã nêu. Ngoài ra, theo tổ chức bộ máy nha nước thi Téa án được tổ chức và có cơ chế hoạt động độc

lập và chỉ tuân theo pháp luật nên các phán quyết của Tịa an dim bao sự cơng

bằng, khách quan, cơng minh Chính vi lẽ đó, giải quyết TCDD bằng Tịa án là phương thức giải quyết TCDD phổ biển trong thực tế đời sông hiện nay.

Nhu vay, dựa trên nội dung đã phân tích về giải quyết TCD có thể hiểu giải quyết TCDD bằng Toa án là việc Tòa án áp dụng các quy định cia pháp luật để giải quyết những bat đồng, mâu thuẫn giữa các chủ thé nay sinh trong quá trình quản lý va sử dụng đất đai. Cụ thể, pháp luật đất dai căn cứ

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

vảo việc người sử dụng đất có hay khơng có GCNQSDĐ hoặc có hay khơngcó giấy tờ hợp lệ vẻ đất đai và vio sự tự do lựa chọn hình thức giải quyết

tranh chấp của đương sự để phân định thấm quyền giải quyết TCDD.

‘Va trong diéu kiện nên kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, các

TCDD ngày cảng da dạng, phong phú và phức tap. Loại tranh chấp nay không

chi gia tăng về số lượng ma cịn gia tăng vẻ tính chất gay gắt. Ở nước ta, khi

các TCDD xây ra, các đương sự thường sử dụng Toa án như giải pháp cuối

cũng để bao vệ có hiệu quả nhất các quyển và lợi ich của mình So với các

phương thức giải quyết khác thi giải quyết TCDD bằng Tịa án có một số trà

điểm nỗi bật hơn, cụ thể

‘Thi nhất, Tòa an lả một thiết chế của nha nước, hoạt động của tòa án la một hoạt động rat đặc biệt và mang tinh kỹ năng nghệ nghiệp cao. TAND. được tổ chức theo một hệ thơng độc lập nắm ngồi hệ thống cơ quan quản lý. Hon nữa, Tịa án có một đội ngũ thẩm phán có năng lực, trình độ vả kỹ ning

xét zử chuyên nghiệp. Do đó, hoạt động xét xử của Téa an đảm bảo tínhchính sác, cơng minh.

Thử hai, Toa an xét xử nhân danh quyền lực Nha nước. Trong quá trình.

giải quyết các tranh chấp, Toa án trực tiếp thụ lý, giải quyết, các phan quyếtcủa Tịa án đã có hiệu lực pháp luật phải được các cơ quan Nhà nước, cơ

quan, tổ chức có trách nhiệm thực thi, néu không tự nguyện sẽ bị cưỡng chế thi hành án Như vay, có thể thấy kết qua giải quyết TCĐĐ thơng qua Tịa án. có hiệu lực pháp luật và được đảm bao bằng quyển lực Nha nước nên là cơ sỡ

để dam bao quyên va lợi ích hợp pháp, chính đáng cho các bên tham gia tranhchấp, nó cũng thể hiện tinh nghiêm mink, tuân thủ pháp luật

Thứ ba, nguyên tắc xét xử công khai cia Tịa án đảm bảo tính minh

‘bach cho hoạt đồng của Tòa án. Hơn nữa, nguyên tắc nảy còn tạo điều kiên để

người dân vả công luận zã hội giảm sát hoạt động xét xử của Téa án. Do đó,

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

phán quyết của Tịa án phải có tính thuyết phục cao đổi với các bên đương sự:

Hay nói cách khác, phản quyết của Tịa án phải đảm bão được quyển và lợi

ích chính dang, hợp pháp của các bên tham gia tranh chấp

Thứ he hoạt động xét xử cia Tịa án được tiên hành theo một tình tự tôtung chất chế theo quy định của pháp luật. Vì vậy, đường như nó loại trừ đếnmức thấp nhất những sai sót trong việc đưa ra phn quyết của Toa án, nhằm bao

vệ quyển và lợi ich hợp pháp của người sử dụng đất ở mức hiệu quả nhất và có giả trị pháp lý cao nhất.

13.3. Đặc điểm của bảo vệ quyên sit dụng dat của công dân bing

Toà án

Bên cạnh những đặc điểm chung vẻ bảo vệ quyền sử dung đất, việc bao vệ quyển sử dụng đắt thơng qua TAND có một số điểm đặc trưng riêng như:

Tint nhất, việc bao vệ quyền sử đụng dat thông qua TAND chịu su điều

chỉnh của nhiên đạo luật cỏ liên quan như Bộ Luật dân sự, Luật đất đai, LuậtNhà ở, Bồ luật dân sự, Luat xây dưng, Luật công chứng... Điều này đồngngiĩa với việc trong quả tình giải quyết các TCDD, Téa án chíu sự điềuchỉnh của cả luật nội dung va luật hình thức

Thứ hai, do dat dai và bao vê quyền sử dụng là những van để nhạy cảm,

để xảy ra “điểm nóng” nên trong q trình giải quyết Tịa án cịn phải căn cứ vào quan điểm, chủ trương, đường lơi, chính sách của Dang, tình hình thực tiễn tại địa phương để có hướng giải quyết phù hợp, hợp tình, hợp lý.

Thứ ba, hệ thống chính sách pháp luật vé đất đai qua các thời kỹ có sư

khác nhau,

ân pháp luật khác nhau và các giao dich liên quan đến đất dai cũng đượcthực hiện dua trên hệ thống pháp luật tương ứng, có những giao dich liêngiai đoạn lịch sử, Nha nước xây dựng một hé thống các vin

quan đến đất đai phát sinh từ thời kỷ trước tương img với hệ thông pháp luật

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

ở thời ky đó nhưng lại được thực hiện va nay sinh tranh

ở đó hệ thống pháp luật diéu chỉnh các quan hệ dat đai đã thay đổi so với thời điểm phát sinh quan hệ đắt đai.

Thứ te, khi gidi quyết các tranh chấp vẻ béi thường, hỗ trợ, tải định cư.

khi Nha nước thu hỏi đất, Téa án phải dua trên khung giá đất do Nha nước

xác định. Nhưng thực tế thi phan lớn các hợp đẳng chuyển nhượng quyền sử:

ở thời kỳ sau mã

dụng đất xác định giá đất theo giá thi trường, Việc tên tại nhiêu loại gia đất ở

nước ta chưa được quy định r trong các văn bản pháp luật là loại giá nào ápdung cho cácquan hệ pháp luật nào nên änhhưỡng đến việc xác định hiệu

lựecủa các giao dich cd liênquan. Chính bởi vây, khi giải quyết các tranh chấp vẻ bồi thường, hỗ trợ, tải định cư khi Nha nước thu hồi đất, Tòa an phải dựa

trên khung giá dt do Nhà nước xc định

13.4. Các nguyên tắc giải quyết vụ án đất đai tại Tồ án có liên quan đến bảo vệ qun sử dụng đất

Bảo vệ quyển sử dụng đất thông qua TAND là một vẫn để nóng bỏngđược đất ra hiện nay không chỉ ở một địa phương nhất định mã trên phạm vi

cä nước chỉnh bởi tính chất phức tap và sức ảnh hưởng của nó cho xã hơi Theo đó, bảo vệ quyển sử dung đất thơng qua TAND là hoạt động của cơ quan nhả nước có thẩm quyền nhằm thực hiện một trong những nội dung.

quản lý Nhà nước vẻ đất đai được ghi nhận trong Luật Dat dai 2013. Mặtkhác, thơng qua hoạt đơng nay góp phân vào việc tăng cường pháp chế, đầu.tranh ngăn ngừa các hành vi vi pham pháp luật đất đai, nâng cao nhận thức,

hiểu biết của người dân trong quản lý, sử dung đất đai.

Nhung do hoạt đông bảo vệ quyển sử dụng đất của cơng dân bằng Toa án có tính chất phức tap, có thé gây ảnh hưởng đến an ninh, chính tri, gây ra

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

nong” nến việc giải quyết TCDD tai Toa án cũng phải hết sức thân trong tùy vao tinh chất của tranh chấp để có cách giải quyết phủ hợp, khơng

chi hợp lý mã cịn phải hop tinh. Theo đó, việc bảo vê quyển sử dung đấtthông qua TAND cẩn tuân theo những nguyén tắc như sau:

Thứ nhất, cần quán triệt nguyên tắc đất đai thuộc sở hữu ton dân doNha nước là đại điên chủ sở hữu. Quyển sỡ hữu toàn dân đối với đất dai là

quyển sở hữu duy nhất và tuyệt đối. Tính duy nhất va tuyệt đối thể hiện ở chế quyển sở hữu toan dan bao trùm lên tat cả đất đai, dù đất đó đang do ai sử dụng Việc sử dụng của tổ chức, cá nhân vả cộng đông dan cư phải dam bảo

đúng quy hoạch, kế hoạch, mục dich sử dung đất, tiết kiếm, hiệu quả và béovệ môi trường. Đây được coi là nguyên tắc pháp lý xuyén suốt trong quátrình quản lý và sử dung đất, phản anh đặc trưng của quyển sở hữu toàn dân.

đổi với đất đai. Do vậy, khi giải quyết TCĐĐ, các cơ quan có thẩm quyền phải nghiềm chỉnh chấp hành nguyên tắc này và coi đó là cơ sỡ để giải quyết

Thứ hai, nguyên tắc đầm bão lợi ích của người sử dụng đất, nhất là lợi

ích lánh tế, khuyến khích tự hịa giãi trong nơi bộ quấn chúng nhân dân "Thực hiện nguyên tắc này, có nghĩa là hoạt đơng giai quyết TCĐĐ đã thể hiện được tư tưởng đổi mới trong quá trình Nha nước điều hanh các quan hệ xã hội.

vẻ dat đai. Đồng thời cần đặc biết lưu ý dén nguyên tắc bao vệ những thànhquả cách mang v ruộng dat, đồng thời có xem xét đến việc bao vệ quyền sử

dụng đất thông qua TAND chua đúng pháp luật và chưa phù hợp với thực tế sử dụng đất 6 từng địa phương. Mat khác, dat nước ta la đất nước ma 70% dân cư sản xuất nông nghiệp va nông nghiệp là ngành đảm bảo cho sự phát triển bên vững của đắt nước, bởi vay, trong quá trình bảo vệ quyền sử dụng.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

đất thông qua TAND cần bão đầm cho người trực tiếp sin xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sin và lam mudi có dat để sin xuất.

Thứ ba. nguyên tắc bao vệ quyển sử dụng dat thông qua TAND phải

nhằm mục đích én định tinh hình kinh tế, xã hội: Khi quyền sử dụng đất bị xâm hai nay sinh nhiễu sẽ gây tác động lớn đến các mặt của đời sống kinh tế

xã hội, gây nên sự căng thẳng trong các mồi quan hệ xã hội, tao ra gánh năngcho các cơ quan giải quyết tranh chấp. Vì vây, gin việc bao về quyển sit

dung dat thông qua TAND với việc tổ chức lại sản xuất, tạo điều kiện cho lao động ở nông thôn co việc lam phủ hợp với quả trình chuyển đổi cơ cầu

sử dung đất và cơ cầu kinh tế theo hướng công nghiệp hea - hiến đại hóa đất

nước sẽ giúp phát triển các hoạt động sản xuất kinh doanh, từng bước én

định và cãi thiên đời sơng nhân dân. Vì vậy, u cẩu bảo vệ quyên sử dụng

đất thông qua TAND phải gắn với việc tổ chức lại sản xuất, tạo điều kiện. cho ai giỏi nghề gì thi lam nghề đó, chuyển đổi cơ cau sử dung đất theo. hướng thâm canh, tăng vụ trên cơ sỡ không ngừng cải tạo đất đai, bố trí lại cơ cu sin xuất hang hóa theo nhu cầu của thi trường. Mặt khác, cân để cao vai trò của Mặt trên tổ quốc Việt Nam, các t chức thành viên của Mat tran tổ quốc Việt Nam và các tổ chức xã hội khác tham gia bảo vệ quyền sử dung đất thông qua TAND.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Chương 2

THUC TRẠNG BAO VỆ QUYỀN SỬ DỤNG DAT CỦA TOÀ ÁN TỪ. THUC TIEN TOA ÁN NHẮN DAN TINH PHU THỌ.

2.1. Tổng quan về tổ chức và hoạt động của Toà án nhân dân tinh

Phú Thọ

2.1.1. Khái quát chung về tình lành kinh tế - xã hội tinh Phi Thọ * Vị trí địa lý

Phú Tho la tinh thuộc vùng miễn mii trung du Bắc Bộ, có tọa độ dia lýtừ 200 55° đến 210 43° vĩ độ Bắc, 1040 48° đến 1050 27' kinh độ Đông Địagiới hành chính của tình tiếp giáp với: Tinh Tun Quang vẻ phía Bắc, Tinh

Hoa Binh về phía Nam, Tinh Vĩnh Phúc về phía Đơng, Thanh phố Ha Nội vẻ phía Đơng Nam, Tinh Sơn La, n Bai vẻ phia Tây.

* Địa hình, địa mạo

Địa hình tỉnh Phú Thọ mang đặc điểm nỗi bật là chia cất tương đối mạnh. vi nằm ở phẩn cuối cla đấy Hoảng Liên Sơn, nơi chuyển tiếp giữa miễn núi cao và miễn núi thấp, gò đổi, độ cao giãm dan từ Tây Bắc xuống Đơng Nam.

* Khí hậu - Thuỷ văn.

Phu Thọ nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, điểm nổi bật là

mùa đơng khơ, lượng mưa ít, hướng gió thính hành là gió mùa Đơng Bac;mùa hè nẵng, nóng, mưa nhiễu, hướng gió thịnh hành là gió mia Đơng Nam

Nhiệt đơ bình qn 23 độ C, tổng lương mưa trung bình từ 1.600 —

1.800mmvnăm, độ ẩm khơng khi trung bình hang năm 85 ~ 87%,

* VỀ các đơn vị hành chính.

Thành phố Việt Trì đơ thị loại (Qa trung tâm chính tri kinh tế văn hóa

của tinh va là thành phổ về với côi nguồn dân tộc Việt Nam) với 22 đơn vi

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

bánh chỉnh gồm 13 phường va 9 x. Thị xã Phi Tho với 9 đơn vị hành chínhgầm 5 phường và 4 xã. Hiyén Thanh Sơn với 23 đơn vị hành chính gồm 01

thị trấn Thanh Sơn và 22 sã — Ehuyên Tân Sơn với 17 đơn vì cắp xã. Huyện

Tên Lập với 17 đơn vị hành chính gồm 01 thị trên Yên Lập và lồ sã. #iyện

Cẩm Khê với 24 đơn vị hành chính gém 01 thị tran Cẩm Khê va 23 xã. Huyện

Tam Nơng với 12 đơn vị hành chính gồm 01 thi trên Hưng Hóa vả 11 xãTuyên Thanh Thủy với 11 đơn vi hành chính gém 01 thị trấn Thanh Thủy và

10 3ã. Higén Ha Hòa với 20 dom vi hành chính gồm 01 thi trấn Ha Hịa và 19

xã. Huyện Thanh Ba với 19 đơn vi hành chỉnh gồm D1 thi trắn Thanh Ba và18 sã. Huyén Đoan Hùng với 28 đơn vị hành chính gốm 01 thị trén Đoan.Hùng và 27 xã. Huyện Lâm Thao với 12 đơn vi hành chính gồm 02 thi trấnLâm Thao, Hing Sơn và 10 xã. Higén Phù Ninh với 17 đơn vi hành chính

gồm 01 thị trần Phong Châu và 16 xã.

Dân sé toàn tinh trên 1,4 triệu người, gồm 34 dân tộc anh em, mật đôdân số 388 người an? (Theo niên giảm Thơng kê năm 2015). Phú Thọ cólượng lao động déi dâo, trên 840.000 người, chủ yêu là lao động trẻ. Tỉ lệ laođông qua đảo tao và truyền nghề đạt 58%, trong đó tỉ lê có bằng cấp, chứng

chi đạt 26,5% (Theo sổ liệu kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm 2017),

* Hạ tầng y tế, giáo dục:

Tinh Phú Thọ hiện có trên 480 cơ sở y tế, trong đó có 18 bệnh viện (1tệnh viên đa khoa tinh, 4 bệnh viện chuyên khoa, 12 bệnh viên đa khoahuyện, 1 bênh viện đa khoa tư nhân), 13 trung tâm y tế và 277 tram y tế zã,

phường, thị tran với ting sô giường bệnh là gan 5.900 giường. Tổng so can

Đô, nhân viên y tế la trên 5.900, trong đó có trên 1.300 bác sĩ

Hệ thơng giáo duc day nghề khá tốt với Trường Đại hoc Hùng Vương,

Đại học Công nghiệp Việt Trả và các trường cao ding, các trường trung học day nghề khác luôn chủ trong đào tạo đối ngũ kỹ su, cử nhân, cản bộ kỹ thuật,

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

cơng nhân có tắc phong công nghĩ

thành thao, phục vụ tốt nu cẩu lao đồng của các doanh nghiệp trong và ngoài

nước đâu tư trên địa bản tỉnh.

kiến thức chuyên sâu,năng lam việc

3.12. Tình lành tổ chức và hoạt động của Toà án nhân đầu tinh Plu

Ngay sau khi giảnh được độc lêp, Chủ tích Hồ Chi Minh đã ký Sắc lệnhsố 33C ngày 13/0/1945, “thiét lêp các Tòa án quên sự”, trong đỏ có Tịa ánqn sự Phủ Thọ. Việc thành lập Tịa án quân sự với chức năng xét xử tất cảcác hành vi xêm hai đến sự vững mạnh của Nha nước đã đánh dâu sự ra đờicủa hệ thống Tòa an nhân dân nói chung và Tịa an nhân dân tinh Phú Thọ nóitiếng

"Những ngày đâu thành lập, Tịa án quân sw Phú Tho tập trung thực hiệncông tác xét xử, phục vu kip thời các yêu câu, nhiệm vu trén áp bon phan cách:mạng vả bon tôi pham khác, bao vệ chính quyển dân chủ nhân dân non trễ,bảo vệ sức mạnh va kỹ luật của quân đội

Bên cạnh hệ thơng Tịa án qn sự, ngày 24/01/1946 Chủ tịch Chính

phủ lêm thời Việt Nam Dân chủ Cơng hoa đã ra Sắc lệnh sổ 13 vẻ tổ chức các Toa án (Tòa án thường) va các ngạch Tham phán Ở tỉnh Phú Tho có Tịa án đệ nhỉ cập Phú Thọ (năm 1950 dai tên thành Tòa án nhân dân tinh Phú Tho), có thẩm qun sét xử vé hình sự, dén sự va thương sự, vé biển chế có 7 Thâm

phán đệ nhỉ cấp

Trong thời kỳ kháng chiên chong thực dân Pháp xâm lược, Tòa án nhân. dân tinh Phú Thoda td chức tốt công tác xét xử các loại vu án thuộc thẩm.

quyển, góp phan bảo về chính quyền kháng chiến, chống oan quét, chống bắt1ính, bất phu, bão vệ nhân din, bao về cơ sỡ 6 vùng sau lưng địch.

Trong cuôc kháng chiến ching để quốc Mỹ, giải phỏng miễn Nam,

thống nhất đất nước, đôi ngũ cán bộ, Thẩm phán Tòa án nhân dân tinh Phi

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Tho tích cực phối hợp với các lực lượng vũ trang và nhân dân tinh nha, tham.

gia chống chiến tranh phá hoại, đồng thời, coi trọng xét xử, trấn áp manh mécác loại tôi pham, đặc biệt là tội phân cách mang, làm gián điệp va tôi phạmkinh tế, góp phan bảo vệ ché đơ và cơng cuộc xây dựng xã hội chủ ngiĩa ở

mién Bắc

Thực hiện công cuộc đỗi mới, nén kinh tế đất nước đã có những phát triển đáng kể Bên canh những mặt tích cực mà nên kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa va quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế đất nước, thi mất trái của nó cũng tác động tiêu cực đối

với zã hội, lam gia tăng tôi pham, trong đó có những loại tơi phạm mới gay ranhững hậu quả rất nghiêm trong, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Các tranhchấp dan sự, kinh t8, lao động, hảnh chính gia tăng, đặc biệt là các tranh chapvẻ dân sự liên quan đến đất dai, nhà ở, thừa kế hoặc tranh chấp vẻ tai sintrong lĩnh vực hôn nhân - gia định.

Để đáp ứng yêu cầu của cách mạng trong từng giai đoạn, cơ cấu tổ

chức, chức năng, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân ngảy cảng đưc kiện tồntheo hướng, Tịa án nhân dân là cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủnghĩa Việt Nam, thực hiện quyển tư pháp. Do đó, Tòa án nhân dân tỉnh Phú

Tho cũng từng bước đổi mới, hoản thiện vẻ tổ chức vả hoạt đồng, nâng cao chất lương đội ngũ cán bô, zây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật để tập trung nâng

cao chất lượng xét xử và các mất cơng tác khác, góp phản vào việc bao vệpháp luật, bảo vé pháp chế xã hội chủ nghĩa, tao hảnh lang pháp lý an tồn.cho các hoạt đơng kinh tế, x8 hội phát triển, 6n định chính trị, xy dựng Nhàtrước pháp quyền 28 hội chủ nghĩa của nhân đân, do nhân dân, vì nhân dân vảchủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Những ngày đầu thành lập, Téa án nhân

</div>