quy luật về s phù hợp ca quan h sản xuất vi trình đ phát triển ca lc lượng sản xuất và vận dụng quy luật này vào

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<small> </small>

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO</b>

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP. HCM</b>

<b>--TIỂU LUẬN CUỐI KÌ***</b>

<b>Quy luật về s phù hợp ca quan h sản xuất vi trình đ phát triển ca lc lượng sản xuất và vận dụng quy luật này vào vic tìm hiểu tính tất yu </b>

<b>ca nền kinh t nhiều thành phần  nưc ta.</b>

<b><small>Tiểu luận cui kì mơn: Ch ngha x hi khoa hcM MƠN HỌC & M LP: LLCT130105_23_1_09CLC NHM THC HIN: Ceasi</small></b>

<b><small>GING VIÊN HƯNG DN: ThS. Trần Ngc Chung </small></b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>DANH SÁCH SINH VIÊN THC HIN Đ TÀI VÀ BNG ĐIỂM T ĐÁNH GIÁ CHO TNG THÀNH VIÊN</b>

3 = tt hơn cc thnh viên khc trong nhm 2 = tương đương vi mc đ trung bnh ca nhm

1 = dưi mc trung bnh ca nhm 0 = không tham gia v gip g cho nhm -1 = l tr ngi đi vi nhm

<small> Ging viên hưng dn: ThS. Trn Ngc Chung </small>

<b>ĐIM TIU LUN: ……… </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>MỤC LỤC</b>

Chương 1: Quy lut v s phù hợp ca quan h sản xut vi trnh đ pht trin

1.1.5. S tc đng quan h sản xut đn lc lượng sản xut 6

Chương 2: Quy lut v s phù hợp ca quan h sản xut vi trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut vn dụng vo vic tm hiu tính tt yu ca nn kinh t

<b>BNG PHÂN CÔNG NHIM VỤ TRONG NHM</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>PHN M ĐU</b>

1. Lí do chn đ ti

Quy lut quan h sản xut phù hợp vi tính cht v trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut l quy lut ht sc phổ bin trong công cuc xây dng đt nưc ca mỗi quc gia. S mâu thuẫn hay phù hợp giữa quan h sản xut v lc lượng sản xut đu c ảnh hưng rt ln đn nn kinh t. S tổng ho mi quan h giữa lc lượng sản xut v quan h sản xut to nên mt nn kinh t c lc lượng sản xut pht trin kéo theo mt quan h sản xut pht trin. Ni cch khc quy lut quan h sản xut phù hợp vi tính cht v trnh đ ca lc lượng sản xut l mt điu kin tt yu đ pht trin m n kinh t ca mỗi quc gia.t n

Do vy, nghiên cu v quy lut ny sẽ gip cho mỗi sinh viên chng ta, đc bit l sinh viên khi kinh t, c thêm những hiu bit ban đầu v sâu sắc hơn v s pht trin ca nưc ta cũng như trên th gii; hiu được quy lut vn đng ca nn kinh t từ đ c th gp mt phần nhỏ bé ca mnh vo s nghip xây dng nưc nh sau ny. Tuy nhiên, vic nắm bắt được quy lut ny không phải l đơn giản, nhn bit được mt quan h sản xut c phù hợp vi tính cht v trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut hay không hon ton phải phụ thuc vo thc tin ca sản xut v kinh nghim bản thân. Vi những chính sch, đường li v ch trương đng đắn, nắm bắt tt quy lut ca đảng v nh nưc, nn kinh t, đc bit l kinh nhiu thnh phần đã pht trin mnh mẽ, đưa nưc ta từ mt nưc nông nghip lc hu pht trin thnh nưc sản xut nông nghip tiên tin; gp phần đẩy nhanh nn kinh t nưc nh đi sang mt hưng khc, snh vai cùng cc nưc trong khu vc v trên th gii.

Vi mong mun tm hiu r bản cht, sâu sắc hơn v quy lut quan h sản xut v trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut ảnh hưng đn công cuc xây dng v pht trin nn kinh t nhiu thnh phần ca nưc ta, nhm Ceasi quyt định chn đ ti:” Quy lut v s phù hợp ca quan h sản xut vi trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut v vn dụng quy lut ny vo vic tm hiu tính tt yu ca nn kinh t nhiu thnh phần  nưc ta”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

2. Mục tiêu nghiên cu

Bi vit ny tp trung nghiên cu quan h giữa sản xut v s pht trin ca lc lượng lao đng. N xem xét cch mi quan h ny ảnh hưng đn hiu sut lm vic, s n đi ho v khả năng cnh tranh ca cc doanh nghip v ngnh cơng hi nghip. Mục tiêu l hiu tính quan trng ca kinh t đa thnh phầ  t Nam. n Vi Bi vit đ t cc cch p dụng kt quả nghiên cu vo quy hoch v chính sch xu pht trin kinh t ca Vit Nam đ ti ưu ha hiu sut v s pht trin bn vững. Nghiên cu ny c mục tiêu rng ln v c th mang li thông tin quan trng v liên kt giữa sản xut v pht trin kinh t  t Nam.Vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>CHƯƠNG 1: QUY LUẬT V S PHÙ HỢP CA QUAN H SN XUẤT VI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CA LC LƯỢNG SN XUẤT</b>

<b>1.1. Khái nim cơ bản</b>

1.1.1. Phương th c s n xu t

Phương thc sản xut l cch thc con người tin hnh qu trnh sản xut ca cải vt cht  những giai đon lịch s nht định ca xã hi loi người. Mỗi giai đon ca lịch s sẽ c mt phương thc sản xut khc nhau. Tương ng vi từng phương thc sản xut, những đc đim, tính cht v kt cu sẽ được hnh thnh cùng v  pht trin ci s a xã hi.

Ni cch khc, phương thc sản xut l s k ợp ca lc lượng sản xut v quan h t h sản xut. Đ l qu trnh con người s dụng những công cụ lao đng, ti nguyên thiên nhiên đ tc đng vo t nhiên v to ra ca cải vt cht, phục vụ cho s tồn ti v pht trin ca con người.

Mỗi giai đon lịch s sẽ c mt phương thc sản xut riêng. S k ừa v thay th th tip ni nhau ca cc phương thc sản xut trong lịch s quy ịnh s pht trit đ n ca xã hi loi người từ cổ đ n hii đ n đi.

Trong xã hi nguyên thy, phương thc sản xut l những k thut đnh bắt t nhiên, vũ khí thơ sơ, khơng c s sng to. Còn đi vi xã hi hin đi, phương thc sản xut đã c những yêu cầu cao hơn, v trnh đ ằng cp, kinh nghim v công ngh., b

1.1.2. Lực lượng s n xu t

Lc lượng sản xut l s kt hợp giữa người lao đng vi tư liu sản xut, to ra sc sản xut v năng lc thc tin lm bin đổi cc đi tượng vt cht ca gii t nhiên theo nhu cầu nht định ca con người v xã hi.

Trong cu thnh ca lc lượng sản xut, c th c mt vi ý kin no đ khc nhau v mt s yu t khc ca lc lượng sản xut, song suy cho cùng th chng đu vt cht ha

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

thnh hai phần ch yu l tư liu sản xut v ngưi lao đng. Trong đ tư liu sản xut đng vai trò l khch th, còn con người l ch th.

Tư liu sản xut được cu thnh từ hai b phn đ l đi tượng lao đng v tư liu lao đng. Thông thường trong qu trnh sản xut phương tin lao đng còn được gi l cơ s h tầng ca nn kinh t. Trong bt k mt nn sản xut no công cụ sản xut bao giờ cũng đng vai trò l then cht v l chỉ tiêu quan trng nht. Hin nay công cụ sản xut ca con người không ngừng được cải thin v dẫn đn hon thin, nhờ thnh tu ca khoa hc kỹ thut đã to ra công cụ lao đng công nghip my mc hin đi thay th dần lao đng ca con người. Do đ công cụ lao đng luôn l đc nht, cch mng nht ca lc lượng sản xut.

Bt k mt thời đi lịch s no, công cụ sản xut bao giờ cũng l sản phẩm tổng hợp, đa dng ca ton b những phc hợp kỹ thut được hnh thnh v gắn lin vi qu trnh sản xut v pht trin ca nn kinh t. N l s kt hợp ca nhiu yu t trong đ quan trng nht v trc tip nht l trí tu con người được nhân lên trên cơ s k thừa nn văn minh vt cht trưc đ.

Nưc ta l mt nưc giu ti nguyên thiên nhiên, c nhiu nơi m con người chưa từng đt chân đn nhưng nhờ vo tin b ca KHKT v qu trnh công ngh tiên tin con người c th to ra được sản phẩm mi c ý ngha quyt định ti cht lượng cuc sng v  trị ca nn văn minh nhân loi. Chính vic tm kim ra cc đi tượng lao đng mi sẽ tr thnh đng lc cun ht mi hot đng ca con người.

Tư liu lao đng dù c hin đi đn đâu nhưng tch khỏi con người th n cũng khơng pht huy tc dụng ca chính bản thân. Chính vy m Lê Nin đã vit: “lc lượng sản xut hng đầu ca ton th nhân loi l công nhân, l người lao đng". Người lao đng vi những kinh nghim, thi quen lao đng, s dụng tư liu sản xut đ to ra ca cải vt cht. Tư liu sản xut vi tư cch l khch th ca lc lượng sản xut, v n chỉ pht huy tc dụng khi n được kt hợp vi lao đng sng ca con người. Đi hi VII ca Đảng đã khẳng định: “S nghip pht trin kinh t đt con người lên vị trí hng đầu, vị trí trung tâm thng nht tăng trưng kinh t vi công bằng khoa hc v tin b xã hi”.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Người lao đng vi tư cch l mt b phn ca lc lượng sản xut xã hi phải l người c th lc, c tri thc văn ha, c trnh đ chuyên môn nghip vụ cao, c kinh nghim v thi quen tt, phẩm cht tư cch lnh mnh, lương tâm ngh nghip v trch nhim trong công vic. Trưc đây do chưa ch trng đng mc đn vị trí ca người lao đng, chng ta chưa bit khai thc pht huy mi sc mnh ca nhân t con người. Đnh rằng năng lc v kinh nghim sản xut ca con người còn phụ thuc vo những tư liu sản xut hin c m h đang s dụng. Nhưng tích cc sng to ca h đã thc đẩy nn kinh t pht trin

Quan hệ s n xu t

Quan h sản xut l mt trong những phm trù ca trit hc đ chỉ mi quan h giữa những người lao đng vi nhau trong qu trnh sản xut.

Quan h sản xut bao gồm cc quan h s hữu tư liu sản xut, quan h v tổ chc, quản lý v quan h v phân phi thnh phẩm lm ra. Đây l mi quan h do chính con người to ra, nhưng s hnh thnh v tin trnh pht trin ca n th din ra mt cch khc m khơng phụ thuc vo ý chí ca con người.

Theo Trit hc Mc Lênin th quan h sản xut được xc định thông qua ba mt, gồm: Quan h giữa con người vi con người trong vic chim hữu tư liu sản xut, hay còn được gi l quan h s hữu.

Quan h giữa người vi người trong hot đng tổ chc, quản lý xã hi, hay còn được gi l quan h tổ chc v quản lý.

Quan h giữa người vi người trong vic phân chia, lưu thông thnh phẩm đã to ra, hay còn được gi l quan h phân phi lưu thông.

Trong đ th quan h s hữu sẽ chim vị trí tuyt đi v được xc định l đim đc trưng cho từng giai đon ca xã hi.

1.1.4. Lực lượng s n xu t quyết định quan hệ s n xu t

- S pht trin c lc lượng sản xut a (nâng cao trnh đ v thay đổi tính cht) đã lm thay đ i ổ quan h sản xut sao cho phù hợp v lc lượng sản xut đượi c th hin như sau:

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

- Phương thc sản xut mi ra đời, quan h sản xut ln phù hợp vi trnh đ v tính ch t c a lc lượng sản xut. Khi phương thc sản xut mi ra đ i, ờ quan h sản xut v cơ bản l phù hợp nhưng thỉnh thoảng c trường hợp khơng phù hợp.

Ví dụ: Nưc ta bắ ầu thờ  qu đ lên ch ngha xã hi. Chng ta duy ý chí, lm t đ i k cho quan h sản xut c nhiu yu t pht trin qu nhanh, vượt xa trnh đ, tính cht ca lc lượng sản xut. Đ l quan h s hữu tiên tin (s hữu Nh nư s hữu tp thc, ) li tồn ti trên 1 tr  kinh t lc lượng sản xut rt t t lc hu, dẫn đn không phù hợp. Đây l trường hợp him khi xảy ra, thường th quan h sản xut phù hợp vi trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut.

- Quan h sản xut (quan h s hữu tư liu sản xut…) kh ổn định, chm thay đổi, còn lc lượng sản xut (công cụ lao đng, …) luôn thay đổi. Lc đầu th phụ hợp nhưng sau đ chng li không phù hợp do tc đ thay đổ a chng không như nhau. V quan i c h sản xut thay đ i ch m, trong đ ổ  quan h s hữu l thay đổi chm nht (do quan h s hữu thường được php lut, hin php quy định, n to thnh trt t nn tảng KT-XH nên không d dng thay đổi được. Trong khi đ, lc lượng sản xut, đc bit l công c lao ụ đng thay đổ t nhanh. i r

- Khi lc lượng sản xut thay đổi đn mt trnh đ v tính cht no đ th n sẽ khơng cịn phù hợp v quan h sản xut nữa, ti c l n mâu thuẫn v quan h sản xut i hin c.

Mâu thuẩn ny ngy cng gay gắt đòi hỏi phải được giải quy t b ằng cch xa bỏ quan h sản xut cũ, thay th vo đ quan h sản xut mi cho phù hợp vi trnh đ v tính ch t m i c  a lc lượng sản xut. Ta thay đổ quan h sản xut thông qua CMXH din i ra trên lnh vc kinh t, gi l cch mng kinh t, mi thay đổi đượ quan h sản xut. c

Vy từ đ phương thc sản xut cũ mt đi, phương thc sản xut m n b hơn ra i ti đời.

1.1.5. Sự tác động quan hệ s n xu t đến lực lượng s n xu t

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Do quan h sản xut c tính đc lp tương đi so v lc lượng sản xut nên quan h i sản xut tc đng ngược l lc lượng sản xut. Quan h sản xut c tính đc lp tương đi i l do:

- Quan h sản xut l hnh th xã hi ca qu trnh sản xut. Xét đn cùng n phụ c thuc, nhưng n hon ton khơng phụ thuc, n c tính đ p tương đc l i.

- Quan h sản xut ni chung, quan h s hữu ni riêng trc tip quy định mục đích ca nn sản xut xã hi, v v vy n tc đng đn lc lượng sản xut. Ví dụ ch ngha tư : bản, mục đích l sản xut ra hng ha bn trên thị trường đ tư sản thu được gi trị ng th dư. xã hi phong kin, địa ch tổ c sản xut đ thu địa tô. Nưc ta ngy nay mục đích ch sản xut xã hi l sản xut ra nhiu ca cải đ ỏa mãn nhu cầu tiêu dùng ca nhân dân ta th ngy cng cao, đ m rng sản xut, không chy theo lợi nhun.

- Quan h sản xut chi phi trc tip đn lợi ích ca người lao đng, nht l quan h quản lý v phân phi. Trưc khi đổi mi, ngư i ta r t thờ  ờ ơ v  pht trin c lc lượng i s a sản xut v lm nhiu hay lm ít th cũng hưng như nhau. Ngy nay, lm theo lao đng hưng theo năng lc nên to điu kin pht trin lc lượng sản xut.

- Quan h sản xut thc đẩy lc lượng sản xut pht trin khi n phù hợp vi lc lượng sản xut: Bnh thường giai đon đầu l thc đẩy nhưng c chỗ bt thường: nưc ta trưc đổi mi rơi vo tnh trnh duy ý chí, v vy to ra quan h sản xut c những yu t vượt trưc so vi trnh đ, tính cht ca lc lượng sản xut km hãm lm lc lượng sản xut ngy cng yu đi, kinh t rơi vo khng hoảng.

- Quan h sản xut km hãm lc lượng sản xut pht trin khi n mâu thuẫn v lc i lượng sản xut, thường thường l giai đon cui, tuy nhiên s km hãm chỉ mang tính tm thời, mt lc no đ lc lượng sản xut sẽ được giải phng ra khỏi s km hãm ca quan h sản xut đ thc đẩy pht trin tin lên, nhưng đ xa bỏ mt quan h sản xut cũ lp mt quan h sản xut mi phải thông qua mt cuc cch mng xã hi, trưc ht l cuc cch mng din ra trên lnh vc kinh t gi l cch mng kinh t. Chỉ c cch mng xã hi mi thay đổi được quan h sản xut.

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>1.2.  ngha</b>

1.2.1. Đ i s ng x hội

Quy lut quan h sản xut phù hợp vi trnh đ pht trin ca lc lưng sản xut c ý ngha phương php lun rt quan trng. Trong thc tin, mun pht trin kinh t phải bắt đầu từ pht trin lc lượng sản xut, trưc ht l pht trin lc lượng lao đng vi công cụ lao đng.

Mun xa bỏ mt quan h sản xut cũ, thit lp mt quan h sản xut mi phải căn c từ trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut, không phải l kt quả mnh lnh từ trên hnh chính, ca mi sắc lnh từ trên ban xung, m tính từ tt yu kinh t, yêu cầu khch quan ca quy lut kinh t, chng tùy tin ch quan, duy tâm, duy ý chí.

Trnh đ lc lượng sản xut trong từng giai đon lịch s  hin trnh đ chinh phụth c t nhiên ca con người trong giai đon lịch s đ. Trnh đ lc lượng sản xut biu hin  trnh đ ca công cụ lao đng, trnh đ, kinh nghim v k năng lao đng ca con người, trnh đ tổ chc v phân công lao đng xã hi, trnh đ ng dụng khoa hc vo sản xut.

Gắn lin vi trnh đ lc lượng sản xut l tính cht ca lc lượng sản xut. Trong lịch s xã hi, lc lượng sản xut đã pht tri ừ ỗ c tính cht c nhân lên tính cht xã n t ch hi ha. Khi sản xut da trên công cụ  công, phân công lao đng kém pht trin th lth c lượng sản xut ch yu c tính cht c nhân. Khi sản xut đt đn trnh đ cơ khí, hin đi, phân cơng lao đng xã hi pht trin th lc lượng sản xut c tính cht xã hi ha.

S vn đng, pht trin qu trnh sản xut quyt định v lm thay đổi quan h sản xut cho phù hợp vi n. Khi mt phương thc sản xut mi ra đời, khi đ quan h sản xut phù hợp vi trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut. S phù hợp ca quan h sản xut vi trnh đ pht trin ca lc lượng sản xut l mt trng thi m trong đ quan h sản xut l hnh thc pht trin ca lc lượng sản xut. Trong trng thi đ, tt cả cc mt ca quan h sản xut đ to địa bn đầy đ cho lc lượng sản xut pht trin. Điu đ ngha l, n to điu kin s dụng v kt hợp mt cch ti ưu giữa người lao đng v tư liu sản xut v do đ lc lượng sản xut c cơ s đ pht trin ht khả năng ca n.

</div>