ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO CỦA HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÂM ĐỒNG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (732.67 KB, 11 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ CAO

CỦA HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÂM ĐỒNG

Nguyễn Thị Phương

*

, Nguyễn Thị Thu Phương

Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam

*

Tác giả liên hệ:

TÓM TẮT

Nông nghiệp công nghệ cao là hướng đi tất yếu để ứng phó với biến đổi khí hậu tồn cầu và yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế, Lâm Đồng là tỉnh đi đầu cả nước về ứng dụng công nghệ cao trong phát triển nông nghiệp ở Việt Nam. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ cao của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Số liệu sơ cấp được thu thập từ 25 hợp tác xã đã ứng dụng công nghệ cao, 5 hợp tác xã chưa ứng dụng và các bên liên quan khác. Kết quả cho thấy, hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, mang lại hiệu quả kinh tế cao gấp khoảng hai lần so với sản xuất thông thường. Tuy nhiên, tỉ lệ hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cịn thấp, chưa mang tính đồng bộ, chủ yếu vẫn nằm ở khâu sản xuất và gặp nhiều rào cản trong quá trình phát triển như đất đai, vốn, trình độ của cả ban quản trị và thành viên hợp tác xã, năng lực tiếp cận thị trường vẫn cịn hạn chế. Vì vậy, một số khuyến nghị đã được đề xuất để thúc đẩy sự phát triển của các hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn.

Từ khóa: Nơng nghiệp cơng nghệ cao, cơng nghệ cao, hợp tác xã nông nghiệp.

High Technology Application of Agricultural Cooperatives in Lam Dong Province

ABSTRACT

High-tech agriculture is an indispensable direction to respond to climate change and the increasing demands of domestic and international markets, Lam Dong is the leading province in the application of hi-tech agriculture in agricultural development in Vietnam.This study aimed to assess the current situation of hi-tech application of agricultural cooperatives in Lam Dong province. Primary data was collected from 25 agricultural cooperatives have applied high technology, 05 others have not applied yet; and related stakeholders in the province. The results showed that agricultural cooperatives applied high technology in production increased productivity and product quality and the economic efficiency was about 2 times higher than those practising conventional production. However, the rate of high-tech agricultural cooperatives was still low and not synchronous in application, mainly in the production stage and faced many barriers in the development process such as land and capital. Besides, the level of the managers and cooperative members were still limited. Therefore, some main solutions were proposed to promote the development of agricultural cooperatives in high-tech applications in the area.

Keywords: High-tech agriculture, agriculture cooperative, high technology.

1. T VN

ng trỵc bi cõnh bin i khí hêu tồn cỉu và să hội nhêp quốc tế, Āng dýng công nghệ cao (CNC) lm chỷ sõn xuỗt nông nghiệp, hän chế tối thiểu nhĂng tác động cûa khớ hờu

thi tit n sõn xuỗt, ch bin v tiờu thý nụng sõn cỹng nhỵ đáp Āng yêu cæu ngày cng cao cỷa cõ th trỵng trong nỵc v quc t thỡ nụng nghip CNC tr thnh xu hỵng tỗt yu v yờu cổu cỉn thiết trong q trình phát triển (Đỗ Kim Chung, 2021; Træn Duy Quý, 2018; Phäm

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Vën Hiển, 2014). Đáp Āng yêu cỉu đị, Thỷ tỵng Chớnh phỷ ó ban hành Quyết đðnh 1895/QĐ-TTg phờ duyt Chỵng trỡnh phỏt triển nơng nghiệp Āng dýng cơng nghệ cao thuộc Chỵng trỡnh quc gia phỏt triển cơng nghệ nhìm thúc đèy phát triển nơng nghiệp cơng nghệ cao (NNCNC), xây dăng nền nơng nghip theo hỵng hin ọi, cĩ sĀc cänh tranh cao. Trong , NNCNC ỵc hiu l cng ngh mi ỵc ng dýng hp lý vo sõn xuỗt, ch bin v tiờu thý sõn phốm nhỵ c gii ha, t ng hĩa, cơng nghệ thơng tin, cơng nghệ sinh học và các giống cây trồng, vêt nuơi... nhìm täo ra nëng suỗt, chỗt lỵng v hiu quâ (Nguyễn Bäch Nguyệt & Hồng Thð Thu Hà, 2018)

Låm Đồng là một tỵnh Nam Tây nguyên cĩ diện tích tă nhiên 9.773,5km2, cị điều kiện t nhiờn ỵc thiờn nhiờn kin tọo v cựng phong phú về khí hêu, đða hình và quỉn thể động - thăc vêt. VĆi nhng ỵu ói , Lồm Đồng cĩ tiềm nëng và lĉi thế lĆn để phát trin nng nghip. Vi gn 300.000ha ỗt nng nghip, tc tởng trỵng ọt trờn 10%/nởm, t trọng sân phèm nơng nghiệp chiếm 46,8% GDP tồn tỵnh, trong đị trồng trọt chiếm 80,8% giá trð tn tnh vi sõn phốm c thự nhỵ: rau, hoa, chè, cà phê (UBND tỵnh Låm Đồng, 2020). Låm Đồng là tỵnh tiên phong trong Āng dýng CNC vo sõn xuỗt - chế biến - tiêu thý nơng sân. Nëm 2004, Lồm ng ó phờ duyt chỵng trỡnh phỏt trin nơng nghiệp CNC, nëm 2015, Låm Đồng ban hành Quyết đðnh số 575/QĐ-TTg ngày 4/5/2015 về chính thĀc thành lêp khu nơng nghiệp Āng dýng CNC.

Hiện nay, Låm Đồng là tnh i u trong cõ nỵc v phỏt trin nơng nghiệp Āng dýng CNC căc thúc đèy và hỗ trĉ các hĉp tác xã nơng nghiệp (HTX NN) ng dýng CNC vo trong sõn xuỗt, chế biến và tiêu thý nơng sân. Tÿ nëm 2017, tỵnh đã huy động nguồn kinh phớ t Chỵng trỡnh mýc tiờu quốc gia xây dăng nơng

thơn mĆi hỗ trĉ các HTX NN Āng dýng CNC vĆi mýc tiêu tỵnh cĩ 140 HTX NN Āng dýng CNC vào nëm 2020. Tuy nhiên, đến giai độn hiện täi tồn tỵnh Låm Đồng mĆi cĩ 46 HTX NN Āng dýng CNC trong tổng số 230 HTX trong tồn tỵnh đät 32,85% kế hộch (Chi cýc Phát triển nơng thơn tỵnh Låm Đồng, 2020). Mặc dù đã cị nhĂng thành tích đáng kể trong Āng dýng CNC, tuy nhiên các HTX NN vén cịn nhiều rào cân, khị khën trong quá trình Āng dýng và phát triển, nhân rộng mơ hình. Vì vêy, mýc tiêu cûa nghiên cĀu này nhìm đánh giá thăc träng Āng dýng CNC và các rào cân Āng dýng CNC cûa các HTX NN; trên cĄ sć xuỗt giõi phỏp nõng cao hiu quâ và nhên rộng mơ hình HTX NN Āng dýng CNC trong thąi gian tĆi.

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CU

D liu th cỗp v tỡnh hỡnh ng dýng cơng nghệ cao cûa các HTX NN trên đða bàn tnh Lõm ng ỵc thu thờp thng qua cỏc báo cáo tổng kết hìng nëm cûa UBND tỵnh Låm Đồng, báo cáo cûa Sć NN&PTNT, Chi cýc Phát triển nơng thơn tỵnh Låm Đồng.

Thơng tin s cỗp v thc trọng Āng dýng CNC cûa các HTX ỵc thu thờp bỡng phỵng phỏp iu tra khõo sát trăc tiếp 25/46 HTX đang Āng dýng CNC qua bâng hĩi (13 HTX rau, cỷ quõ; 3 HTX sõn xuỗt hoa, 5 HTX sõn xuỗt - tiờu thý c phờ; 3 HTX cåy ën quâ; 1 HTX chën nuơi bị sĂa), đồng thąi lăa chọn 5 HTX NN chỵa ng dýng CNC cĩ quy mơ về diện tích và thành viờn tỵng ng trong sõn xuỗt cỏc li nng sõn tỵng Āng để so sánh về hiệu quâ kinh tế trong Āng dýng CNC. Mỗi HTX điều tra hai i tỵng bao gm mt thành viên là cán bộ quân lý HTX, 12 thành viờn ph thng bỡng phỵng pháp chọn méu ngéu nhiên đĄn giân. Bên cänh đị, nghiên cĀu cüng tiến hành tham vỗn ý kin t các lãnh đäo cûa Chi cýc Phát triển nơng thơn Låm Đồng, Liên minh HTX để đánh giá về thăc träng và hiệu quâ Āng dýng cûa các HTX trên đða bàn. Thơng tin sau khi thu thờp ỵc làm säch, xā lý thơng qua phỉn mềm Excel và phân tích chû yếu bìng phỵng phỏp thng kờ m tõ, thng kờ so sánh.

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Thực trạng ứng dụng cơng nghệ cao của các hợp tác xã nơng nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng

3.1.1. Số lượng và phân bố của các hợp tác xã nơng nghiệp ứng dụng cơng nghệ cao trờn a bn Lõm ng

Thc hin chỷ trỵng chính phát triển nơng nghiệp CNC, Låm Đồng đã thúc đèy Āng dýng CNC trong lïnh văc nơng nghiệp một cách mänh mẽ. Trong nhĂng nëm gn ồy, s lỵng HTXNN ng dýng CNC tëng lên đáng kể. Nëm 2020, tồn tnh Lồm ng c tng din tớch sõn xuỗt NNCNC đät 60.288ha, chiếm hĄn 20% diện tích canh tỏc. S lỵng HTX NN ng dýng CNC ngy càng tëng trong câ ba lïnh văc trồng trọt, chën nuơi và tổng hĉp.

Đa số các HTX ỵc phõn b rng rói trờn

12 huyn cûa tỵnh Låm Đồng (Bâng 2). Tuy nhiờn, s lỵng v t l HTX NN Āng dýng CNC trên các huyện phân bổ khơng đồng đều têp trung nhiều ć các khu văc Thành phố Lọt, Lọc Dỵng, n Dỵng, c Trng. Trong , vĆi nhiều điều kiện thuên lĉi, tỵ lệ HTX NN Āng dýng trên đða bàn thành phố Đà Lät l cao nhỗt vi trờn 91% tn thnh ph.

3.1.2. Loại hình hợp tác xã nơng nghiệp ứng dụng cơng nghệ cao trên địa bàn

Cĩ gỉn 60% tổng số HTX Āng dýng CNC là trồng trọt và đa số là ng dýng trờn cỏc li cõy trng nhỵ rau, cû quâ và hoa; 40,4% thuộc các HTX dðch vý tổng hĉp. Nëm 2020, Lồm ng ỏnh dỗu mc u tiờn cho HTX chởn nui ỵc cng nhờn ỷ các tiêu chí HTX Āng dýng CNC.

Bảng 1. Sự phát triển về số lượng hợp tác xã ứng dụng cơng nghệ cao của tỉnh

Nguồn: Chi cục Phát triển nơng thơn Lâm Đồng (2017-2020).

Bảng 2. Phân bố hợp tác xã nơng nghiệp cơng nghệ cao trên địa bàn

Huyện Tổng HTX Số HTX UDCNC Tỉ lệ ứng dụng CNC trên địa bàn (%)

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Bảng 3. Loại hình hợp tác xã nơng nghiệp ứng dụng cơng nghệ cao trên địa bàn

Nguồn: Chi cục Phát triển Nơng thơn Lâm Đồng (2020).

Bảng 4. Số lượng hợp tác xã nơng nghiệp phân theo nhĩm cơng nghệ ứng dụng

Chỉ tiêu Số lượng hợp tác xã nơng nghiệp ứng dụng cơng nghệ cao Tỉ lệ

Nguồn: Chi cục Phát triển nơng thơn Lâm Đồng (2020).

Đåy cüng là một trong nhĂng thành tích và nỗ lăc cûa tỵnh trong việc thúc đèy phát triển lïnh văc chën nuơi cûa tỵnh vĆi 10.639ha thuc huyn n Dỵng, HTX n Dỵng chớnh thc tr thnh HTX chën nuơi bđ sĂa Āng dýng CNC cao u tiờn cỷa tnh v hỡnh thnh ỵc chui giá trð vĆi tác nhân chính là các doanh nghiệp vĆi HTX trong vùng. Các HTX, trang träi, hộ nơng dồn ỏp ng ỵc cỏc tiờu chớ chởn nui CNC; sā dýng chế phèm sinh học để bâo v mi trỵng.

3.1.3. Loi hỡnh cng nghệ cao ứng dụng trong các hợp tác xã nơng nghiệp

MĀc độ Āng dýng cơng nghệ ngày càng phát triển, têp trung chû yếu là các cơng nghệ về kč thuêt canh tác, nui trng, bõo quõn ang ỵc ng dýng ph bin nhỗt vi hn 95%, phn ln l tờp trung ng dýng trong sõn xuỗt rau, hoa, cỷ, quâ. Các nhĩm cơng nghệ khỏc nhỵ cng

ngh sinh học và cơng nghệ sân xuỗt vờt tỵ nng nghip vộn cn khá hän chế.

Trong số HTX Āng dýng kč thuêt canh tác thì các lội cơng nghệ nhà màng, nh kớnh, nh lỵi c h thng tỵi phun, tỵi nh giọt cĩ hệ thống điều khiển tă ng, bỏn t ng trong sõn xuỗt ỵc sā dýng là chû yếu. Tỵ lệ HTX Āng dýng cỏc cng ngh hin ọi trong sõn xuỗt nhỵ hệ thống câm biến độ èm, nhiệt độ, ánh sáng, bên trong và bên ngồi nhà kính, hệ thống đèn chiếu sáng vén cịn khá thỗp. Bi l, ngi chi phớ ng dýng, cng ngh ny i hi ngỵi sõn xuỗt thit lờp d liu y ỷ, kp thąi trên phỉn mềm điện tā về diễn biến các yếu t khớ hờu, mi trỵng v dinh dỵng cỷa cõy trng, t vờn hnh h thng tỵi tiờu, chõm phõn, tọo mi trỵng cho cõy trng tởng trỵng ti ỵu, ng thi ghi lọi tồn bộ nhêt kċ đồng ruộng trên hệ thống phýc vý truy suỗt ngun gc ti

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

ỵu khỏ phc tọp. Hiện nay chỵ cị hai HTX điển hình đang Āng dýng lội cơng ngh ny trong sõn xuỗt rau, hoa bao gồm HTX An Phú; HTX Läc Lâm.

Cơng nghệ sinh hc bao gm cng ngh nui cỗy m ỵc cỏc HTX ng dýng vi t l thỗp, chiếm không 2% tổng số bao gồm các cơng nghệ

ng dýng nui cỗy m in vitro trong sõn xuỗt

cõy ging hoa, rau, cỷ, quõ cung cỗp cho cỏc vỵn ỵm v nng dồn. in hỡnh l HTX cơng nghệ cao An Thûy vi din tớch hn 1.000m2 ỵc u tỵ thnh cỏc nh lỵi tỏn xọ, c lỵi chống cơn trùng xâm nhêp, h thng phun sỵng t ng phýc vý cho nhõn ging sau cỗy m và hĄn 700m2 phịng thăc nghiệm, phịng LAB vĆi đỉy đû các thiết b phýc vý cho nghiờn cu v sõn xuỗt, ọt nởng lc sõn xuỗt lờn n 6 triu cây giống/nëm.

Một số HTX Āng dýng cơng nghệ tin học, gín chip trên cây trồng, vờt nui nhỵ HTX B sa n Dỵng, gớn chip trờn b sa nhỡm theo dõi dðch bệnh, chế dinh dỵng; HTX Laba Banana Đä k’nàng gín chip cho tÿng gốc chuối. Mỗi một gốc chuối đều cĩ mã số riêng, nhą đị, nĩ cĩ khâ nëng kết nối và truyền tín hiu t nh vỵn n cỏc i tỏc nhờp khốu. Tuy nhiờn, t l ng dýng rỗt thỗp, a phn l da vo cỏc ngun ti trĉ.

Trong khåu sĄ chế, bâo quân và chế biến, chû yếu các HTX hiện nay đều sĄ chế thû cơng chiếm hĄn 76% và bâo quân trong kho länh chiếm hĄn 57%; cơng nghệ tin học trong quân lý và kinh doanh ć HTX cỹng ó ỵc ng dýng, tuy nhiên, chû trong khâu truy xuỗt ngun gc sõn phốm, chiếm hĄn 10% tổng số HTX, cịn läi Āng dýng trong các hột động kiểm sốt sân xuỗt, quõng bỏ, tiờu thý vộn cn chỵa phỏt trin.

3.1.4. Quy mơ ứng dụng cơng nghệ cao của các hợp tác xã nơng nghiệp trên địa bàn

Khác vĆi các HTX truyền thống cĩ quy mơ thành viên lĆn không 527 thành viên/HTX (Bộ NN&PTNT, 2019), số thành viên trong các HTX Āng dýng CNC cûa Låm Đồng nhìn chung khá nhĩ, trung bình đối vĆi HTX trồng trọt chỵ cĩ không 32 thành viên, một số HTX cĩ số thành viên khá nhĩ, thêm chí chỵ tÿ 7 đến 11

thành viên. Hỉu hết cỏc HTX ny u ỵc thành lêp vào giai độn 2015-2018 theo luêt HTX nëm 2012.

Về quy mơ diện tích, các HTX Āng dýng CNC cĩ quy mơ khá lĆn. Hĉp tác xã trồng trọt cĩ quy mơ bình quân vĆi gỉn 54ha, HTX chën nuơi cĩ quy mơ không 20ha. Hu ht qu ỗt đều đến tÿ să địng gịp cûa các thành viên vĆi 2 ha/thành viên. Tuy nhiên, diện tích Āng dýng CNC cûa các thành viên trong HTX trồng trọt chỵ chiếm 50% tổng diện tích trong khi vĆi HTX chën nuơi là không 75%. iu ny hu ht u ỵc lý giõi bi các thành viên cho rìng nguồn vốn cûa họ họn ch, chỵa ỷ nởng lc u tỵ tn b.

Về quy mơ vốn, theo khâo sát (2020), các HTX NN Lồm ng c vn iu l rỗt cao, vi hĄn 1,55 tČ/HTX, cao hĄn gỉn 700 triệu đồng so vi HTX NN chỵa ng dýng c quy m din tớch tỵng ỵng. Mc vốn gịp điều lệ cûa thành viên trong các HTX ng dýng CNC tỵng i lĆn, vĆi hĄn 100 triệu đồng/thành viên, trong khi ć các HTX chỵa ng dýng, mc vn gp cỷa thnh viờn là không 30 triệu đồng/thành viên. Nguồn vốn u tỵ ng dýng CNC cûa các HTX khá lĆn, bình quån hĄn 20,3 tČ đồng vĆi các HTX trồng trọt, trong đị đa s ngun vn u tỵ cûa tồn bộ các thành viên tham gia

a. Đánh giá về kết quả ứng dụng cơng nghệ cao của các hợp tác xã trong sản xuất - chế biến - tiêu thụ

Ứng dýng CNC đã mang läi nhĂng lĉi ích đáng kể cho các HTX Āng dýng, nhą cơng nghệ Āng dýng trong sân xuỗt ó giỳp giõm 40,9% lỵng nỵc tỵi, giõm 38,9% chi phí lao động, 37,3% chi phí thuốc bâo vệ thăc vêt và câi thiện tởng nởng suỗt bỡnh quõn lờn 29,2%. Bờn cọnh nhĂng lĉi ích mang läi tÿ việc câi thiện nëng suỗt rừ rt v giõm chi phí thì hỉu hết cỏc HTX u thng nhỗt quan điểm rìng Āng dýng CNC trong sõn xuỗt, ch biến cịn giúp

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

câi thiện hình thĀc sân phốm mt cỏch vỵt tri (50,15%), cõi thin chỗt lỵng sõn phốm vỵt tri (67,12%), giá thành tëng và 78,9% HTX đánh giá rìng cơng ngh giỳp sõn phốm c chỗt lỵng rỗt an tn.

Nh c ng dýng CNC vo sõn xuỗt, chế biến tiêu thý nơng sân mà các thành viên cho biết doanh thu và thu nhờp cỷa h ỵc câi thiện đáng kể. Cý thể, qua khâo sát các li cng ngh chớnh l nh mng, nh lỵi kt hp

vi tỵi tiờu t ng v phõn bn chờm, thnh viờn quay vng ỵc t 7-8 la/nởm. Nởng suỗt trung bỡnh ọt 119 tỗn/ha/nởm mang lọi thu nhờp 575 triệu đồng/ha, cao hĄn không 3 lỉn so vĆi canh tác truyền thống.

HTX Āng dýng CNC trong sõn xuỗt hoa lan chỷ yu ng dýng CNC trong nh kớnh, nh lỵi c h thng cõm biến tă động điều chỵnh nhiệt độ, ánh sáng, độ èm cĩ giá bình quân 2.160 tČ đồng mang läi lĉi nhuên trên 1,2 tČ đồng/ha.

Bảng 5. Loại cơng nghệ cao ứng dụng trong các hợp tác xã nơng nghiệp (nëm 2020)

Loại cơng nghệ hợp tác xã ứng dụng Số lượng Tỉ lệ ứng dụng (%)

Hệ thống cảm biến độ ẩm, nhiệt độ bên trong, bên ngồi nhà kính 2 4,26

Chuồng trại khép kín, làm mát, máng ăn uống tự động, xử lý chất thải 1 2,13

Bảng 6. Quy mơ trung bình

của hợp tác xã nơng nghiệp cơng nghệ cao của tỉnh (nëm 2020)

Vốn điều lệ/thành viên Triệu đồng 107, 22 3,61

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Bảng 7. Đánh giá của thành viên về kết quả ứng dụng công nghệ cao năm 2019

% tăng năng suất cây trồng/vật nuôi % 29,2 % giảm chi phí phân bón, thức ăn CN % 23,02 % giảm chi phí thuốc BVTV, thuốc thú y % 37,36

Mức độ cải thiện hình thức, mẫu mã

Hầu như không thay đổi % số ý kiến 9,03 Tương đối cải thiện % số ý kiến 25,24 Hình thức vượt trội % số ý kiến 50,15 Mức độ về an toàn thực phẩm

Mức độ cải thiện về chất lượng sản phẩm

Hầu như không thay đổi % số ý kiến 10,52 Tương đối cải thiện % số ý kiến 32,35 Chất lượng vượt trội % số ý kiến 67,13

Bảng 8. Kết quả ứng dụng công nghệ cao

của một số sản phẩm trồng trọt của các hợp tác xã nông nghiệp (nëm 2020)

Lĩnh vực Đơn vị tính Rau ăn lá Hoa lan cắt cành Cà phê (nhân) Năng suất trên 1ha/HTX Tấn; ngàn cành 119 282 15,5

Bảng 9. Kết quả, hiệu quả

ứng dụng cơng nghệ cao trong chăn ni bị sữa (nëm 2020)

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Hình 1. Hiệu quả hoạt động

của hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (nëm 2020)

Bảng 10. Thông tin về đất sản xuất kinh doanh do hợp tác xã quản lý chung (nëm 2020)

Đối vĆi các HTX cà phê có Āng dýng cụng ngh tỵi tiờu t ng, phõn û chêm ć Di Linh và Lâm Hà có tng chi phớ ổu tỵ cho cụng ngh trung bình không 65 triệu đồng/ha sā dýng trong khoâng 10 nëm. VĆi nởng suỗt bỡnh quõn khoõng 15,5 tỗn nhân cà phê mang läi doanh thu 139 triệu đồng/ha sau khi trÿ tổng chi phí mang läi lĉi nhn không 81 triệu ng.

Vi HTX chởn nuụi bủ sa n Dỵng, quy mụ trỡnh bỡnh/h l 10 con sõn lỵng trung bỡnh ọt 54,8 tỗn/nởm sau khi trÿ chi phí mang läi thu nhêp trung bình 270 triệu đồng/nëm.

b. Doanh thu và lợi nhuận của các hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Doanh thu bình quân cûa HTX/thành viên cûa các HTX Āng dýng CNC trong lïnh văc trồng trọt khoâng 24.836,67 triệu đồng, bình qn lĉi nhn/thành viên đät không 430 triu

ng, cao gỗp 2,4 lổn cûa các HTX không Āng dýng CNC. Doanh thu cûa HTX chën ni đät không 97,5 tČ đồng và lĉi nhuên đät 1,6 tČ đồng mt nởm, cao gỗp 2,05 lổn so vi li nhuờn cûa các HTX không áp dýng.

3.2. Yếu tố ảnh hưởng đến ứng dụng công nghệ cao của các hợp tác xã nơng nghiệp

3.2.1. Chính sách đất đai và tín dng

Kt quõ nghiờn cu cho thỗy, ngun lc ỗt đai do HTX qn lý chung khá nhó, chỵ khoâng 0,6ha đến tÿ việc HTX i thuờ ỗt cỷa UBND hoặc cûa dân vĆi thąi hän trung bình khoõng 37 nởm, mt s ỵc Nh nỵc giao ỗt 50 nởm, tuy nhiờn tợ l chợ chim 8% HTX vĆi diện tích bình qn 0,18ha. Khơng ớt HTX phõi i thuờ ỗt cỷa cỏc h dồn t chc sõn xuỗt theo quy mụ ln nhỵng lọi gp phõi ro cõn thi họn thuờ ỗt,

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

trung bình chỵ khơng 5 nëm. Vi thi họn ngớn nhỵ vờy, HTX đều cho rìng khơng yên tồm u tỵ c s vờt chỗt ỏp ng nhu cu sõn xuỗt cơng nghệ cao. Đåy cüng là một trong nhĂng hän ch v chớnh sỏch ỗt đai dén đến khơng thể huy ng ỵc qu ỗt ln u tỵ cng nghệ đồng bộ. Ngồi ra, HTX cịn gặp khơng ít khị khën do giá ỗt Lồm ng thỵng cao hn, vic tọo ra cỏc vựng sõn xuỗt vi chi phớ cho ngun ỗt khỏ ln lm cân trć să phát triển Āng dýng và đồng bộ CNC cûa các HTX.

3.2.2. Vốn tín dụng

Một trong nhĂng khị khën hän chế các HTX Āng dýng CNC vào sõn xuỗt, ch bin v tiờu thý nng sõn l chi phớ u tỵ ban u là quá lĆn. Vì vêy, nhu cỉu vay vốn rỗt cao. Tuy nhiờn, s HTX vay ỵc vn hiện täi chỵ chiếm không 25%. Nguyên nhân chû yu do cỏc HTX gp rỗt nhiu rào cân trong việc tiếp cên vốn vay, đặc biệt là khơng c ti sõn th chỗp. Hu ht trý s cỷa HTX u i thuờ, ti sõn trờn ỗt tuy giỏ tr ln nhỵng chỵa c chng nhờn s hĂu. Mặc dù, Chính phû đã cị nhiều chính sách tháo gĈ để thúc đèy nng nghip CNC nhỵ chớnh sỏch cho vay tớn chỗp theo Nghð đðnh 41/2010, các ngồn hng thỵng mọi c th cho HTX vay tớn chỗp n mĀc 500 triệu đồng/HTX và Nghð đðnh 55/2015 cho phép các ngân hng thỵng mọi cho HTX vay tớn chỗp n mc 3 t ng/HTX, nhỵng trờn thăc tế các ngân hàng gặp khị khën trong việc xác đðnh các dă án nơng nghiệp cơng nghệ cao, quá trình thèm đðnh phĀc täp kéo dài. Bên cänh , cỏc ngõn hng thỵng mäi vén yêu cỉu HTX phâi cĩ tài sân bâo đâm v ng thi ỏp ng ỵc cỏc iu kin: c phỵng ỏn sõn xuỗt kinh doanh hiệu quâ; làm ën cị lãi liên týc trong 3 nëm; HTX phâi cĩ chû nhiệm khơng thay đổi; đặc biệt là phâi c bỏo cỏo ti chớnh liờn quan n vỗn khoanh nĉ, xĩa nĉ. Đåy là một trong nhĂng ro cõn rỗt ln i vĆi các HTXNN, hỉu hết hiện nay các HTX đều khng cung cỗp ỵc y đû các minh chĀng theo yêu cỉu cûa ngân hàng nên phỉn lĆn đều vén đang tă xoay xć. Thiếu vốn khiến nhiều HTX khơng th m rng sõn xuỗt kinh doanh, đồng bộ cơng ngh, nhng

HTX mun vỵn lờn tip cờn cng nghệ cao càng gặp nhiều khị khën.

3.2.3. Năng lực ứng dụng của thành viên và năng lực quân lý của các hợp tác xã nơng nghiệp

Ứng dýng CNC trong sân xuỗt, ch bin v tiờu thý nng nghiệp đđi hĩi cỉn cị lao động trình độ cao để tiếp cên và sā dýng đúng các quy trình và thiết bð, cơng nghệ hiện đäi (Nguyễn Xuån Đðnh & Nguyễn Mêu Düng, 2021). Tuy nhiên, qua khâo sát, trên 80% thành viên HTXNN ng dýng CNC c trỡnh cỗp 3, v khụng gn 20% nng dồn c trỡnh cỗp 2, chỵ cĩ một tỵ lệ khơng đáng kể đã qua đäi học. Bên cänh đị, nëng lăc tài chính cûa các thành viên cüng là một trong nhĂng rào cân lĆn dén đäi học,. Con s ny cho thỗy t lệ cán bộ cĩ chuyên mơn quân lċ cao hĄn so vi nhm chỵa ng dýng (32,7% cị trình độ trung cỗp tr lờn) nhỵng chỵa ọt ỵc nhỵ k vọng để đáp Āng yêu cỉu cỉu Āng dýng CNC. Thăc tế qua khâo sát cho thỗy, bõn thõn hu ht cỏc HTX chỵa ỏp ng ỵc iu kin vay vn do phỵng ỏn sõn xuỗt kinh doanh thiu khõ thi, c bit khõ nëng tài chính cûa HTX và vốn gĩp cûa thành viờn HTX rỗt họn ch; cơng tác häch tốn kế tốn thiếu chuyên nghiệp, thơng tin tài chính thiếu minh bäch dén đến khâ nëng tiếp cên nguồn vốn tín dýng ngõn hng cỹng nhỵ trỡnh ng dýng khoa học kč thuêt trong nơng nghiệp cûa cán bộ HTX và thành viên cịn nhiều hän chế.

Hỉu hết các cán bộ quân lċ đều cho rìng họ gặp khị khën trong quá trình hột động kinh doanh vỡ thiu k nởng th trỵng, k nởng xồy dng cỏc phỵng ỏn kinh doanh, kč nëng đàm phán khi tham gia vào chuỗi liên kết, xây dăng thỵng hiu v khõ nởng tip cờn chớnh sỏch.

3.2.4. Sự liên kết và tiếp cận thị trường của hợp tác xã nơng nghiệp trên địa bàn

Mặc dù l a phỵng dộn u cõ nỵc v mc ng dýng CNC v sõn lỵng xuỗt khốu

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

i nỵc ngi. Tuy nhiờn, nởng lc tip cờn th trỵng cỷa cỏc HTX vộn cn họn ch, chỵ cĩ một tỵ lệ nhĩ các HTX cĩ trang web, kênh bán hàng online, cịn chû yếu vén tiếp cên khỏch hng thng qua phỵng thc truyn thng. Trong khi, c ỵc u ra n nh cho nơng sân, thì Lâm Đồng cỉn đặc biệt hỵng n th trỵng quc t, do vờy cỉn phâi chú trọng cơng tỏc tọo dng thỵng hiu cỷa riêng mình, thiết lêp hệ thống bán hàng tă động, phát triển kênh online, website để quâng bá và truyền thơng.

3.3. Gợi ý một số giải pháp nhằm thúc đẩy hợp tác xã nơng nghiệp ứng dụng cơng nghệ cao trên địa bàn

Th nht, giõi phỏp v ỗt ai, vỗn ln

nhỗt hin nay tọi Lồm ng l thi gian thuờ ỗt ngớn vi chi phí cao. Vì vêy, tỵnh cỉn xem xét chỵ đäo và täo cĄ chế thơng thống hĄn để HTX dễ dàng tiếp cờn qu ỗt cng, cn xem xột ỵu tiờn giao cho HTX thuờ khng qua ỗu giỏ u tỵ vo xồy dng tài sân chung phýc vý thành viên và cộng đồng. Mặt khác, theo quy đðnh hiện nay, thąi hän cho thuê khơng quá 05 nëm là quá ngín để đỉu tỵ ng dýng CNC, khng phù hĉp vĆi thąi gian thu hồi vốn, thąi gian khỗu hao cỷa cỏc cng ngh. Vỡ vờy, Nh nỵc cỉn xem xét mć rộng thąi gian cho thuê phù hĉp vĆi mýc đích thuê đối vĆi các HTX để đâm bâo să ổn đðnh låu dài, thu hút u tỵ cỷa cỏc HTX NN.

Th hai, giâi pháp về vốn, täo điều kiện

thuên lĉi cho các doanh nghiệp FDI vo u tỵ trong lùnh vc nơng nghiệp và liên kết vi cỏc HTX giõi quyt vỗn đề tiếp cên vốn vay cho các HTX; Cĩ chính sách thu hút doanh nghiệp liên kết vĆi các HTX trong sõn xuỗt, ch bin v tiờu thý cỹng nhỵ cung ng v tỵ vỗn cng ngh cho HTX và thành viên, cị nhỵ vờy cỏc kh khởn cỷa HTX NN trong ng dýng CNC s ỵc tháo gĈ về đỉu vào, đỉu ra và vốn vay cỹng c th ỵc tip cờn d dng hĄn thơng qua să đâm bâo cûa cỏc doanh nghip. Nh nỵc cn ban hnh cỏc vởn bõn hỵng dộn, phối hĉp chặt chẽ vĆi ngån hàng nh nỵc thc hin chỵng trỡnh h tr vay vn ỵu ói cho HTX phát triển CNC trong nơng nghip; Cn cung cỗp chng

nhên Āng dýng CNC cho các HTX để täo điều kiện cho ngân hàng dễ dàng trong thèm đðnh vốn vay. Bên cänh đị, các cỗp cn phõi ban hnh vởn bõn hỵng dộn chng nhờn quyn s hu ti sõn trờn ỗt nng nghiệp trong đị bao gồm tài sõn hỡnh thnh trờn ỗt cỷa cỏc d ỏn nơng nghiệp cơng nghệ cao, täo điều kiện thuên lĉi cho các HTX thăc hiện thû týc đëng kċ giao dðch bâo đâm vay vốn ngân hàng.

Thứ ba, nång cao nëng lăc cho cán bộ và

thành viên HTX để thăc hiện Āng dýng và liên kết cĩ hiệu quâ, trong đị, têp trung đào täo nồng cao nởng lc xõy dng cỏc phỵng ỏn kinh doanh cho cỏn b quõn lý HTX, vỗn h tr hn thin cỏc phỵng ỏn kinh doanh cho thành viên hội đồng quân trð; Nång cao nëng lăc vên hành cơng nghệ theo tÿng mơ hình, phát triển khâ nëng xåy dăng các mối liên kết trong sõn xuỗt - ch bin v tiêu thý cho các thành viên và thành viên liên kết cûa HTXNN; T chc cỏc hi ngh, tờp huỗn, bi dỵng cán bộ nịng cốt, ban quân trð cûa HTX về kč nëng lãnh đäo và xây dăng phát trin phỵng ỏn kinh doanh cho HTX NN trong tn tnh.

Th t, tởng cỵng liên kết và xúc tiến

thỵng mọi, th trỵng tiờu thý, cỉn cĩ chính sách thúc đèy, khuyến khích các HTX NN xây dăng các trang website để quâng bá sân phèm, thúc đèy hột động kinh doanh trên các sàn giao dðch điện tā, chú trọng tiếp cên thơng tin phân hồi cûa khách hàng. Các HTX cn c chin lỵc xõy dng thỵng hiu cho sõn phốm, thỵng xuyờn tham gia hi chĉ giĆi thiệu rộng rãi sõn phốm n vi ngỵi tiờu dựng. c bit là, các HTX cỉn phâi cĩ giâi pháp thăc hiện liờn kt vi cỏc n v cung cỗp cng ngh, u vo sõn xuỗt v đỉu ra một cách chặt chẽ, lâu dài trên đða bàn và th trỵng trong nỵc ng thi phỏt trin cỏc mối liên kết quốc tế.

4. KẾT LUẬN

Låm Đồng là tỵnh đi đỉu trong cõ nỵc v phỏt triển nơng nghiệp Āng dýng CNC, trong nhĂng nëm gỉn ồy, s lỵng HTX NN Āng dýng CNC tëng lên nhanh chịng. Các cơng ngh nhỵ nh mng, nh lỵi, tỵi t ng ỵc s dýng ph bin nhỗt trong khõu sõn xuỗt v s

</div>