đánh giá tác động của vốn xã hội đến hoạt động của các ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố hồ chí minh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (278.71 KB, 15 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH </b>

<b>VŨ CẨM NHUNG </b>

<b>ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA VỐN XÃ HỘI ĐẾN HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRÊN </b>

<b> ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH </b>

<b>LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ </b>

<b>CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Đề tài nghiên cứu này là cơng trình nghiên cứu do chính tác giả thực hiện, có tính độc lập riêng, không sao chép của ai. Tất cả nội dung trong đề tài chưa được công bố ở bất kỳ đâu.

Tất cả những phần thông tin tham khảo đều được trích dẫn và ghi nguồn cụ thể minh bạch trong danh mục tài liệu tham khảo.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 08 năm 2018 Tác giả luận án

<b> VŨ CẨM NHUNG </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Luận án này được hoàn thành với sự hướng dẫn, hỗ trợ, góp ý và động viên rất nhiều của thầy cơ hướng dẫn, gia đình, q thầy/cô, bạn bè đồng nghiệp trong suốt thời gian qua. Tác giả xin chân thành cảm ơn:

- Cô hướng dẫn, PGS. TS Nguyễn Thị Nhung và thầy hướng dẫn, TS. Huỳnh Thanh Điền đã dành nhiều thời gian để định hướng, hướng dẫn tận tình và góp ý cho tơi trong suốt thời gian thực hiện luận án.

- Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy/cô trường Đại học Ngân hàng Tp.HCM nói chung và khoa Kinh tế Quốc tế nói riêng, đã truyền đạt tri thức và kinh nghiệm trong q trình tơi học tập nghiên cứu tại trường.

- Xin cảm ơn ban lãnh đạo các chi nhánh ngân hàng tại Tp.Hồ Chí Minh đã hỗ trợ tôi thu thập số liệu và chia sẻ các kinh nghiệm chun mơn giúp tơi hồn thành luận án.

- Xin cảm ơn đơn vị tôi đang công tác, bạn bè, đồng nghiệp đã hỗ trợ tôi trong thời gian làm luận án.

- Cuối cùng đó chính là gia đình, chỗ dựa vững chắc để tơi có thể thực hiện luận

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>TÓM TẮT </b>

Luận án nghiên cứu tác động của vốn xã hội tới hoạt động của các NHTM Việt Nam trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở lần đầu tiên tích hợp giữa chất lượng và cấu trúc mạng lưới bên ngoài, bên trong và của lãnh đạo ngân hàng. Bên cạnh đó, luận án cũng lần đầu tiên kiểm chứng mối quan hệ giữa vốn xã hội và các hoạt động của NHTM Việt Nam trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án đã đạt các kết quả nghiên cứu như sau:

Thứ nhất, luận án đã xây dựng được thang đo đảm bảo giá trị nội dung và độ tin cậy, bao gồm: thang đo vốn xã hội là thang đo đa hướng bậc ba với các thành phần bậc hai là vốn xã hội của lãnh đạo, vốn xã hội bên ngoài, vốn xã hội bên trong ngân hàng; Các hoạt động của ngân hàng là các thang đo đơn hướng, bao gồm hoạt động nguồn vốn, sử dụng vốn và cung ứng dịch vụ.

Thứ hai, luận án cũng đã khẳng định những đóng góp tích cực của vốn xã hội đối với các hoạt động của NHTM (bao gồm các tác động trực tiếp và gián tiếp của vốn xã hội trong ngân hàng đến các hoạt động của NHTM thông qua việc chấp nhận giả thuyết với hệ số hồi quy chuẩn hóa được chấp nhận ở mức ý nghĩa 1%).

Thứ ba, luận án cũng chỉ ra những hiệu ứng tích cực và tiêu cực của vốn xã hội đối với ngành ngân hàng từ đó làm cơ sở cho việc gợi ý các chính sách hạn chế các hiệu ứng tiêu cực của vốn xã hội cho ngành ngân hàng.

Thứ tư, luận án có đóng góp quan trọng về mặt lý thuyết là bổ sung các đặc trưng và vai trò của vốn xã hội trong ngành ngân hàng mà các nghiên cứu trước đó cịn bị khiếm khuyết.

Với những kết quả đạt được từ mơ hình thực nghiệm, về mặt học thuật, luận án mang lại đóng góp mới trên cơ sở bổ sung vào khoảng trống nghiên cứu thông qua việc cung cấp các bằng chứng thực nghiệm về tác động của vốn xã hội đến các hoạt động của các NHTM Việt Nam trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Xét trong bối

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

cảnh Việt Nam nói riêng, luận án đã mang lại đóng góp mới về phương pháp tiếp cận và đóng góp những bằng chứng thực nghiệm khẳng định vai trị quan trọng của vốn xã hội đối với việc nâng cao kết quả hoạt động của NHTM.

Thứ năm, luận án có đóng góp quan trọng về hàm ý chính sách, giúp ngân hàng nhận diện và đo lường vốn xã hội đồng thời sử dụng vốn xã hội phục vụ cho các hoạt động của ngân hàng. Đồng thời gợi ý chính sách vĩ mơ hỗ trợ ngân hàng phát huy hiệu ứng tích cực và hạn chế hiệu ứng tiêu cực của vốn xã hội.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

LỜI CAM ĐOAN ... i

LỜI CẢM ƠN ... ii

TÓM TẮT ... iii

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ... 1

1.1 Tính cấp thiết của đề tài ... 1

1.2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ... 4

1.3. Đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu ... 4

1.4. Ý nghĩa của nghiên cứu ... 5

1.5 Bố cục của đề tài ... 6

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ... 7

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ KHUNG PHÂN TÍCH VỀ MỐI LIÊN HỆ GIỮA VỐN XÃ HỘI VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 8

2.1 TỔNG KẾT LÝ THUYẾT VỀ VỐN XÃ HỘI VÀ VỐN XÃ HỘI TRONG NGÂN HÀNG ... 8

2.1.1 Quan niệm vốn xã hội ... 8

2.1.2 Những nghiên cứu trước có liên quan đến nội dung đề tài: ... 11

2.1.3 Vốn xã hội trong ngân hàng ... 17

2.1.3.1 Khái niệm vốn xã hội trong ngân hàng ... 17

2.1.3.2 Ý nghĩa của vốn xã hội đối với ngân hàng ... 19

2.1.3.3 Tính chất cơ bản của vốn xã hội trong hoạt động của các ngân hàng thương mại ... 21

2.1.4 Thành phần cơ bản của vốn xã hội trong ngân hàng... 26

2.1.4.1 Vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng ... 26

2.1.4.2 Vốn xã hội bên ngoài ngân hàng ... 30

2.1.4.3 Vốn xã hội bên trong ngân hàng ... 36

2.2 CÁC HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ... 41

2.2.1 Nghiệp vụ nguồn vốn ... 45

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

2.2.2 Nghiệp vụ sử dụng vốn ... 48

2.2.3 Nghiệp vụ cung ứng dịch vụ ... 49

2.3 KHUNG PHÂN TÍCH CỦA NGHIÊN CỨU ... 50

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ... 52

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 53

3.1 Phương pháp nghiên cứu ... 53

3.1.1 Quy trình nghiên cứu ... 53

3.1.2 Phương pháp nghiên cứu ... 55

3.2 Phương pháp xây dựng và kiểm định thang đo ... 56

3.2.1 Phương pháp xây dựng thang đo ... 56

3.2.2 Phương pháp đánh giá sơ bộ thang đo ... 58

3.2.3 Phương pháp kiểm định thang đo cho nghiên cứu điển hình ... 59

3.3 Giả thuyết và mơ hình nghiên cứu ... 59

3.3.1 Phương pháp phát triển giả thuyết và mơ hình nghiên cứu ... 59

3.3.2 Phương pháp kiểm định giả thuyết và mơ hình nghiên cứu cho trường hợp điển hình ... 60

3.4 THIẾT KẾ MẪU NGHIÊN CỨU ... 61

3.4.1 Thiết kế mẫu cho xây dựng và đánh giá thang đo sơ bộ ... 61

3.4.2 Phương pháp thiết kế mẫu cho kiểm định thang đo và mơ hình lý thuyết cho nghiên cứu điển hình ... 61

3.5 XÂY DỰNG THANG ĐO VỐN XÃ HỘI CỦA NGÂN HÀNG VÀ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM .... 62

3.5.1 Xây dựng thang đo vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng ... 62

3.5.2 Xây dựng thang đo vốn xã hội bên ngoài ngân hàng ... 66

3.5.3 Xây dựng thang đo vốn xã hội bên trong ngân hàng ... 71

3.5.2 Xây dựng thang đo về các hoạt động của NHTM ... 74

3.5.3 Đánh giá sơ bộ thang đo ... 77

3.5.3.1 Hệ số tin cậy (Cronbach’s alpha) ... 78

3.5.3.2 Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ... 78

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

3.6 GIẢ THUYẾT VỀ TÁC ĐỘNG CỦA VỐN XÃ HỘI TỚI CÁC HOẠT ĐỘNG

CỦA NHTM ... 81

3.6.1 Đối với vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng ... 81

3.6.2 Đối với xã hội bên ngoài ... 82

3.6.3 Đối với vốn xã hội bên trong ... 84

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ... 88

CHƯƠNG 4: KIỂM ĐỊNH MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ... 89

4.1 MÔ TẢ MẪU NGHIÊN CỨU ... 89

4.2 KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG HỆ SỐ TIN CẬY VÀ PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHÁM PHÁ ... 91

4.3 KIỂM ĐỊNH THANG ĐO BẰNG PHÂN TÍCH NHÂN TỐ KHẲNG ĐỊNH (CFA) ... 92

4.3.1 Kiểm định các thang đo bậc ba của khái niệm vốn xã hội ... 92

4.3.1.1 Kiểm định thang đo vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng ... 92

4.3.1.2 Kiểm định thang đo vốn xã hội bên ngoài ngân hàng ... 94

4.3.1.3 Kiểm định thang đo vốn xã hội bên trong ngân hàng ... 96

4.3.2 Phân tích nhân tố khẳng định chung cho các thang đo vốn xã hội, các hoạt động của NHTM ... 99

4.4. KIỂM ĐỊNH ĐỘ TIN CẬY TỔNG HỢP VÀ PHƯƠNG SAI TRÍCH ... 101

4.5 MƠ TẢ CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA CÁC NHÂN TỐ VÀ HIỆU CHỈNH MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ... 102

4.5.1 Mơ tả đặc trưng của vốn xã hội ... 102

4.5.2 Mô hình nghiên cứu điều chỉnh ... 103

4.6 KIỂM ĐỊNH MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU ... 103

4.6.1 Ước lượng mơ hình nghiên cứu ... 103

4.6.2 Kiểm định các giả thuyết... 105

4.7 THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU MƠ HÌNH ... 106

4.7.1 Vốn xã hội của ngân hàng tác động đến hoạt động nguồn vốn của NHTM .. 107

4.7.2 Vốn xã hội của ngân hàng tác động đến hoạt động sử dụng vốn của NHTM ... 110

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

4.7.3 Vốn xã hội của ngân hàng tác động đến hoạt động cung ứng dịch vụ của

NHTM ... 112

4.7.4 Mối liên hệ giữa các hoạt động của NHTM ... 114

4.7.5 Hiệu ứng tích cực và tiêu cực của vốn xã hội đối với NHTM ... 117

4.7.5.1 Hiệu ứng tích cực của vốn xã hội đối với ngành ngân hàng ... 117

4.7.5.2 Hiệu ứng tiêu cực của vốn xã hội đối với ngành ngân hàng ... 120

TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ... 124

CHƯƠNG 5 ... 125

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 125

5.1 KẾT LUẬN ... 125

5.1.1 Kết quả xây dựng và kiểm định thang đo vốn xã hội của ngân hàng ... 125

5.1.2 Kết quả xây dựng và kiểm định thang đo các hoạt động của NHTM ... 126

5.1.3 Kết quả ước lượng và kiểm định mơ hình nghiên cứu ... 126

5.2 KHUYẾN NGHỊ GIẢI PHÁP NÂNG CAO KẾT QUẢ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA NHTM THÔNG QUA SỬ DỤNG VỐN XÃ HỘI ... 128

5.2.1 Nhận thức về tầm quan trọng của vốn xã hội trong chiến lược phát triển của NHTM ... 129

5.2.2 Thiết lập mục tiêu đo lường vốn xã hội trong ngân hàng ... 130

5.2.3 Phát triển vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng... 135

5.2.4 Phát triển vốn xã hội bên ngoài ngân hàng ... 136

5.2.5 Phát triển vốn xã hội bên trong ngân hàng ... 138

5.2.6 Gợi ý chính sách vĩ mô hỗ trợ ngân hàng phát triển vốn xã hội tạo hiệu ứng tích cực và hạn chế hiệu ứng tiêu cực trong môi trường hoạt động ngân hàng ... 140

5.2.6.1 Gợi ý chính sách vĩ mơ hỗ trợ ngân hàng phát huy hiệu ứng tích cực của vốn

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ... 150

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 152

PHỤ LỤC ... 173

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

CFA : Phân tích nhân tố khẳng định (Confirmatory Factor Analysis) CFI : Chỉ số so sánh phù hợp (comparative fit index)

CMIN/df : Giá trị Chi – bình phương chia cho bậc tự do ( ) Cronbach’s alpha : Hệ số tin cậy Cronbach’s alpha

RMSEA : Xấp xỉ của sai số bình phương trung bình (Root mean square

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

2 Bảng 3.2 Các mạng lưới quan hệ của lãnh đạo ngân hàng 64 3 Bảng 3.3 Thang đo vốn xã hội của lãnh đạo ngân hàng 65 4 Bảng 3.4 Các mạng lưới quan hệ bên ngoài ngân hàng 68 5 Bảng 3.5 Thang đo vốn xã hội bên ngoài ngân hàng 69 6 Bảng 3.6 Các mạng lưới quan hệ bên trong ngân hàng 72 7 Bảng 3.7 Thang đo vốn xã hội bên trong ngân hàng 73

9 Bảng 4.1 Mẫu điều tra của đề tài so với tổng thể 92 10 Bảng 4.2 Hệ số tương quan giữa các khái niệm của vốn xã

11 Bảng 4.3 Hệ số tương quan giữa các khái niệm của vốn xã

12 Bảng 4.4 Hệ số tương quan giữa các khái niệm bậc hai

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

1 Hình 2.1 Khung phân tích mối liên hệ giữa vốn xã hội

3 Hình 3.2 Thành phần vốn xã hội của lãnh đạo ngân

4 Hình 3.3 Thành phần vốn xã hội bên ngoài ngân hàng

5 Hình 3.4 Thành phần vốn xã hội bên trong ngân hàng

6 Hình 3.5 Thang do vốn xã hội của ngân hàng sau khi

7 Hình 3.6 Mơ hình lý thuyết tác động của vốn xã hội tới

8 Hình 4.1 Kết quả CFA (đã chuẩn hóa) thang đo vốn xã

9 Hình 4.2 Kết quả CFA (đã chuẩn hóa) của thang đo

10 Hình 4.3 Kết quả CFA (đã chuẩn hóa) của thang đo

11 Hình 4.4 Kết quả CFA (đã chuẩn hóa) của thang đo

12 Hình 4.5 Kết quả CFA (đã chuẩn hóa) giữa các khái

13 Hình 4.6 Kết quả SEM mơ hình nghiên cứu (đã chuẩn

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 Tính cấp thiết của đề tài </b>

Theo báo cáo của NHNN (2016), các NHTM Nhà nước vẫn đang thống trị cả thị phần huy động lẫn thị phần tín dụng, điều này được giải thích do nhiều nguyên nhân, trong đó có thể kể đến việc các NHTM Nhà nước nhiều khi nhận được vốn ưu đãi từ chính phủ để cho vay các khu vực kinh tế được trợ cấp hoặc theo một chương trình kích thích kinh tế nào đó. Những nguồn vốn này thường có chi phí thấp. Trong khi đó, vốn ưu đãi tài trợ cho các khu vực kinh tế được trợ cấp chủ yếu được thực hiện dựa trên chức năng, quy mô, mạng lưới của ngân hàng, và theo quyết định cấp vốn của cơ quan quản lý nhà nước được phân công. Do vậy, việc lựa chọn ngân hàng để cấp vốn tài trợ cho các khu vực kinh tế hoặc chương trình kích thích kinh tế, (ngồi việc các ngân hàng phải thể hiện được năng lực của mình) thì cịn phụ thuộc rất nhiều vào các mối quan hệ cá nhân của lãnh đạo ngân hàng với cá nhân lãnh đạo của cơ quan quản lý nhà nước.

Ngồi ra, do NHTM Nhà nước có mạng lưới rộng khắp, và có uy tín vì có sự bảo trợ của Nhà nước. Các nhà đầu tư an tâm giao dịch với NHTM Nhà nước bởi NHTM Nhà nước dễ dàng nhận được sự hỗ trợ trong những giai đoạn khó khăn từ Nhà nước, dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn với lãi suất thấp, dễ dàng tìm kiếm các đối tác tín dụng lớn từ các Tổng công ty Nhà nước. Kết quả này phù hợp với kết quả nghiên cứu của Bonin và ctg (2005); Gursoy và Aydogan (2002); Najid và Rahman (2011).

Bên cạnh đó, hoạt động của NHTM bị ảnh hưởng bởi cách NHNN điều hành chính sách tiền tệ (báo cáo NHNN 2016). Mặc dù các chính sách được ban hành nhiều nhưng việc tiếp cận vốn của các NHTM và thụ hưởng sự hỗ trợ từ chính sách cịn chưa đồng đều. Đối với các NHTM, nhất là NHTM Nhà nước thì trong việc tiếp cận vốn và tiếp cận thông tin, mối quan hệ giữa cá nhân của lãnh đạo ngân hàng với các cá nhân cơ quan quản lý nhà nước sẽ ảnh hưởng rất lớn. Điều này cũng là phù hợp tại Việt Nam, khi mà các quan hệ cá nhân rất được chú trọng (Nguyễn Văn Thắng 2015).

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Do đó, các NHTM cần nhận thức đầy đủ về vai trò của mối quan hệ của lãnh đạo ngân hàng, để giúp ngân hàng hoạch định chính sách phục vụ cho các họat động kinh doanh.

Không chỉ là mối quan hệ của bản thân người lãnh đạo, mà tất cả mạng lưới quan hệ xã hội đều quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp nói chung và NHTM nói riêng. Trong q trình hoạt động của mình, ngân hàng nào có khả năng liên kết với khách hàng, các đối tác, các dự án, chương trình tốt thì việc huy động vốn, cho vay, đầu tư…cũng thuận lợi hơn.

Ngoài mặt tích cực, thì các mối quan hệ cũng thể hiện mặt tiêu cực, trong giai đoạn vừa qua, hiện tượng thâu tóm lẫn nhau giữa các ngân hàng, tranh thủ các mối quan hệ với các quan chức để phục vụ cho lợi ích của nhóm cá nhân, gây lũng đoạn thị trường và tâm lý bất an cho các chủ thể tham gia thị trường (Nguyễn Đức Chiện 2013). Các vụ án kinh tế trong thời gian qua liên quan đến các vị lãnh đạo ngành ngân hàng đã gây thất thoát hàng ngàn tỷ đồng cho nền kinh tế, một phần nguyên nhân xuất phát từ các mối quan hệ xã hội, bao gồm cả mối quan hệ của lãnh đạo ngân hàng. Đồng thời, vẫn còn những hiện tượng như nội bộ thông đồng lấy quỹ, lập hồ sơ giả lấy tiền tiết kiệm, tiền vay…gây mất uy tín cho ngân hàng và ảnh hưởng đến sự phát triển của ngân hàng. Đặc biệt việc gian lận trong cho vay ở các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam xác suất xảy ra khá cao, gây ảnh hưởng đến kết quả ngân hàng một cách sâu sắc (Leonard Onyiriuba 2016). Sau khủng hoảng 2007-2009, niềm tin vào ngành dịch vụ tài chính bị giảm sút nghiêm trọng (Benamati et al. 2010)

<b> mà niềm </b>

tin là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của ngân hàng. Niềm tin cũng là cốt lõi căn bản để xây dựng và phát triển mạng lưới quan hệ (vốn xã hội) (Dasgupta 2002; Koniordos 2005 trích trong Crystal Holmes Zamanian & Lisa Åström 2014).Việc nghiên cứu vốn xã hội cho ngành ngân hàng trong bối cảnh mức độ tin cậy thấp như ngành ngân hàng (một trong những ngành ít được tin cậy nhất với 49% so với công nghệ, hoặc sản xuất điện tử với 70-73% trong xếp hạng thế giới (Edelman Trust Barometer 2013) là vấn đề cần thiết và nghiên cứu này cũng là tiềm năng để làm sáng

</div>