(Luận án tiến sĩ) Pháp Luật Về Dịch Vụ Môi Trường Ờ Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.34 MB, 199 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Bị GIO DỵC V O TắO

TRịNG ắI HịC LUắT TP. Hị CH MINH

NGUYịN HONG THY TRANG

LUắN N TIắN Sỵ LUắT HịC

NGịI HịNG DắN KHOA HịC: PGS.TS. PHắM DUY NGH)A

TP. Hị CH MINH, NM 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

LÞI CAM OAN

Tơi xin cam oan Lu¿n án là cơng trình nghiên cÿu khoa hßc nghiêm túc cÿa riêng tơi. Các k¿t qu¿ nghiên cÿu nêu trong Lu¿n án ch±a ±ÿc cơng bß trong b¿t kÿ cơng trình khoa hßc nào khác, các sß lißu và trích d¿n trong Lu¿n án ¿m b¿o tính chính xác, tin c¿y và trung thc.

TC GIắ LUắN N Nguyòn Hồng Thùy Trang

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

1. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài ... 1

2. Mÿc ích và nhißm vÿ nghiên cÿu ... 3

3. ßi t±ÿng và ph¿m vi nghiên cÿu ... 3

4. Ph±¡ng pháp nghiên cÿu ... 4

5. Nhÿng ißm mßi, ý ngh)a thÿc tißn, khoa hßc cÿa lu¿n án ... 7

6. C¡ c¿u cÿa lu¿n án ... 8

CH¯¡NG 1 ... 9

TÞNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIấN CỵU V CĂ Sị Lí THUYắT NGHIấN CỵU PHP LUắT Vị DịCH Vỵ MễI TRịNG ... 9

1.1. Tòng quan tình hình nghiên cÿu ... 9

1.1.1.Các cơng trình nghiên cÿu tßng quan vß dßch vÿ cơng, dßch vÿ mơi tr±ßng và thß tr±ßng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 9

1.1.2.Các cơng trình nghiên cÿu vß dßch vÿ mơi tr±ßng d±ßi góc ß chính sách, chi¿n l±ÿc 161.1.3.Các cơng trình nghiên cÿu vß dßch vÿ mơi tr±ßng d±ßi góc ß pháp lý ... 19

1.1.4.Các cơng trình nghiên cÿu vß các dßch vÿ cÿ thß cÿa dßch vÿ mơi tr±ßng ... 19

1.1.5.ánh giá tßng quan tình hình nghiên cÿu và nhÿng v¿n ß c¿n ti¿p tÿc nghiên cÿu ... 24

1.2. C¡ sß lý thuy¿t cÿa lu¿n án ... 27

1.2.1.Câu hßi nghiên cÿu ... 27

1.2.2.Các gi¿ thi¿t nghiên cÿu ... 27

1.2.3.Lý thuy¿t nghiên cÿu ... 29

2.1.1.Khái nißm dßch vÿ mơi tr±ßng ... 42

2.1.1.1.Quan nißm vß dßch vÿ mơi tr±ßng theo GATS ... 42

2.1.1.2.Khái nißm dßch vÿ mơi tr±ßng theo OECD và EUROSTAT ... 44

2.1.1.3.Khái nißm dßch vÿ mơi tr±ßng theo pháp lu¿t Vißt Nam ... 48

2.1.2.Phân lo¿i dßch vÿ mơi tr±ßng ... 51

2.1.2.1.Cn cÿ vào ßi t±ÿng cÿa dßch vÿ ... 51

2.1.2.2.Cn cÿ vào chÿ thß cung ÿng dßch vÿ ... 52

2.1.2.3.Cn cÿ vào chÿ thß sÿ dÿng dßch vÿ ... 53

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

2.1.2.4.Cn cÿ vào hình thÿc và mÿc ß can thißp cÿa Nhà n±ßc ... 53

2.1.3.¿c ißm cÿa dßch vÿ mơi tr±ßng ... 54

2.1.4.Vai trị cÿa dßch vÿ mơi tr±ßng ... 59

2.1.4.1.ßi vßi ho¿t ßng b¿o vß mơi tr±ßng ... 59

2.1.4.2.ßi vßi sÿ phát trißn kinh t¿, xã hßi ... 59

2.2. Lý lu¿n vß pháp lu¿t dßch vÿ mơi tr±ßng ... 61

2.2.1. Khái nißm pháp lu¿t dßch vÿ mơi tr±ßng ... 61

2.2.2. Nhÿng u c¿u ßi vßi vißc xây dÿng và hồn thißn pháp lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng ... 62

2.2.2.1. Phù hÿp vßi quy lu¿t cÿa kinh t¿ thß tr±ßng ... 62

2.2.2.2. Huy ßng tßi a ngußn lÿc xã hßi ¿u t± cho dßch vÿ mơi tr±ßng ... 63

2.2.2.3. B¿o ¿m cung ÿng ¿y ÿ, kßp thßi nhu c¿u sÿ dÿng dßch vÿ mơi tr±ßng nh¿m thÿc hißn mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng ... 64

2.2.2.4. áp ÿng ±ÿc yêu c¿u cÿa vißc hßi nh¿p kinh t¿ qußc t¿ ... 65

2.2.2.5. ¿m b¿o tính cơng b¿ng, minh b¿ch và cơng khai ... 66

2.2.3. C¡ c¿u vß nßi dung cÿa pháp lu¿t dßch vÿ mơi tr±ßng ... 67

2.2.4. Ngn cÿa pháp lu¿t dßch vÿ mụi tròng ... 68

KắT LUắN CHĂNG 2 ... 70

CHĂNG 3 ... 71

THỵC TRắNG PHP LUắT Vị DịCH Vỵ MƠI TR¯ÞNG Þ VIÞT NAM ... 71

3.1. Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß chÿ thß cung ÿng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 71

3.1.1. Vß lo¿i hình và ph¿m vi ho¿t ßng cÿa chÿ thß cung ÿng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 71

3.1.2. Vß c¡ ch¿ lÿa chßn chÿ thß cung ÿng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 76

3.2. Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß giá dßch vÿ mơi tr±ßng ... 84

3.2.1.Ho¿t ßng ßnh giá dßch vÿ ... 84

3.2.2. Vß bißn pháp trÿ giá, hß trÿ vß giá dßch vÿ mơi tr±ßng ... 89

3.3. Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß qu¿n lý ch¿t l±ÿng dßch vÿ ... 90

3.3.1. Các quy ßnh vß ißu kißn ßi vßi chÿ thß cung ÿng dßch vÿ ... 91

3.3.1.1. Quy ßnh vß ißu kißn ¿u t± kinh doanh dßch vÿ mơi tr±ßng ... 91

3.3.1.2. Quy ßnh vß ißu kißn khác ßi vßi chÿ thß kinh doanh dßch vÿ mơi tr±ßng ... 93

3.3.2. C¡ ch¿ b¿o ¿m thi hành các quy ßnh pháp lu¿t vß ch¿t l±ÿng dßch vÿ ... 98

3.3.2.1.Xÿ lý hành chính ßi vßi hành vi vi ph¿m quy ßnh cÿa pháp lu¿t vß ch¿t l±ÿng dßch vÿ 983.3.2.2.Vß trách nhißm hình sÿ ... 99

3.3.2.3.C¡ ch¿ kißm tra, giám sát vißc tuân thÿ ißu kißn, ngh)a vÿ cÿa các chÿ thß ... 100

3.4. Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß ±u ãi, hß trÿ ßi vßi dßch vÿ mơi tr±ßng ... 101

3.4.1.Vß ßi t±ÿng ±u ãi, hß trÿ ... 102

3.4.2. Vß các hình thÿc ±u ãi, hß trÿ ... 105

3.4.2.1. Hình thÿc ±u ãi vß thu¿ và ±u ãi tißn th ¿t ... 106

3.4.2.2. Hình thÿc ±u ãi huy ßng vßn ... 108

3.4.2.3. Vß hình thÿc hß trÿ ... 115

3.4.2.4. ¿m b¿o tính cơng khai, minh b¿ch và hißu qu¿ trong vißc ±u ãi, hß trÿ. ... 121

3.5. Hÿp ßng trong cung ÿng, sÿ dÿng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 122

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

4.1. Vß quan ißm và mÿc tiêu ... 135

4.1.1.Vß vißc xác ßnh quan ißm và mÿc tiêu ... 135

4.1.2.Vß vißc xây dÿng và thÿc hißn quan ißm, mÿc tiêu ... 138

4.2. Gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng ... 139

4.2.1. Vß v¿n ß xác ßnh mã ngành dßch vÿ mơi tr±ßng ... 139

4.2.2. Gi¿i pháp hồn thißn quy ßnh vß chÿ thß cung ÿng dßch vÿ mơi tr±ßng ... 141

4.2.3. Gi¿i pháp hồn thißn quy ßnh pháp lu¿t vß giá dßch vÿ mơi tr±ßng ... 144

DANH MỵC CC CễNG TRèNH CễNG Bị LIấN QUAN ắN ị TI DANH MỵC TI LIịU THAM KHắO

PHỵ LỵC

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

DANH MỵC Tỵ VIắT TắT STT Tỵ VIắT

TắT

NGH)A CỵA Tỵ

(Asia 3 Pacific Economic Cooperation)

(Liên minh Châu Âu)

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

1. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài

BVMT là v¿n ß có t¿m quan trßng chi¿n l±ÿc. ß có thß huy ßng ±ÿc tßi a ngn

lÿc cho ho¿t ßng này, mßt trong các nhißm vÿ c¡ b¿n ã ±ÿc xác ßnh trong Chi¿n l±ÿc BVMT qußc gia là xã hßi hóa cơng tác BVMT. Phát trißn DVMT là mßt trong nhÿng h±ßng ti¿p c¿n thÿc hißn nhißm vÿ xã hßi hố cơng tác BVMT nh¿m huy ßng ngußn lÿc cÿa các nhà ¿u t± trong và ngồi n±ßc ¿u t± vào l)nh vÿc này. Vißc phát trißn DVMT khơng chß dÿng l¿i ß vißc huy ßng các ngußn lÿc cho ho¿t ßng BVMT, giúp ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ thÿc hißn ngh)a vÿ BVMT cÿa mình theo quy ßnh cÿa pháp lu¿t nh¿m thÿc hißn mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng mà cịn góp ph¿n nâng cao tÿ trßng óng góp cÿa l)nh vÿc dßch vÿ và mß rßng thß tr±ßng cho doanh nghißp trong nßn kinh t¿.

Sÿ phát trißn kinh t¿ ngày càng t¿o áp lÿc ßi vßi mơi tr±ßng, ¿c bißt là áp lÿc vß ơ nhißm mơi tr±ßng và bi¿n ßi khí h¿u. Trong ißu kißn pháp lu¿t vß BVMT ngày càng hồn thißn, ngh)a vÿ vß BVMT cÿa các chÿ thß nh± ngh)a vÿ TM, ngh)a vÿ qu¿n lý ch¿t th¿i& ngày càng ch¿t ch¿ ã làm phát sinh nhu c¿u ngày càng lßn trong vißc sÿ dÿng DVMT. Trong nhÿng nm g¿n ây, Vißt Nam ã có nhißu chÿ tr±¡ng, chính sách và quy ßnh cÿa pháp lu¿t nh¿m nâng cao hißu qu¿ cơng tác BVMT cing nh± phát trißn ngành DVMT nh±: Chß thß sß 36/CT-TW cÿa Bß Chính trß ban hành nm 1998, Chß thß sß 29/CT-TW cÿa Bß Chính trß ban hành nm 2009 vß BVMT trong thßi kÿ cơng nghißp hóa 3 hißn ¿i hóa ¿t n±ßc, Nghß quy¿t sß 41-NQ/TW ngày 15/11/20041, Nghß quy¿t sß 06-NQ/TW Hßi nghß TW 4 khố XII, Chß thß sß 15/2007/CT-TTg ngày 22/6/2007 cÿa TTCP vß mßt sß gi¿i pháp chÿ y¿u nh¿m thúc ¿y ¿u t± n±ßc ngồi vào Vißt Nam, Lu¿t BVMT 2005, Lu¿t BVMT 2014, Lu¿t BVMT 2020&. Bß TN và MT ±ÿc TTCP giao thÿc hißn nhißm vÿ Xây dÿng ß án phát trißn DVMT phù hÿp vßi các quy ßnh WTO trong l)nh vÿc mơi tr±ßng, cung c¿p các DVMT, Quy¿t ßnh 1030/Q 3 TTg ngày 20/7/2009 cÿa TTCP Phê duyßt <ß án phát trißn ngành cơng nghißp mơi tr±ßng Vißt Nam ¿n nm 2015, t¿m nhìn ¿n nm 2025=; Quy¿t ßnh 249/Q 3 TTg ngày 10/2/2010 cÿa TTCP Vß vißc phê duyßt ß án phát trißn DVMT ¿n nm 2020, Chi¿n l±ÿc phát trißn kinh t¿ - xã hßi cÿa ¿t n±ßc giai o¿n 2011 3 2020, Quy¿t ßnh sß 1463/Q-TTg ngày 22/7/2016 cÿa TTCP Phê duyßt ß án phát trißn 1 Nghß quy¿t sß 41/TW ngày 15/11/2004 cÿa Bß chính trß vß BVMT trong thßi kì ¿y m¿nh cơng nghißp hóa, hißn ¿i

hóa ¿t n±ßc kh¿ng ßnh quan ißm: <BVMT là mßt trong nhÿng v¿n ß sßng cịn cÿa nhân lo¿i; là nhân tß b¿o ¿m

sÿc kho¿ và ch¿t l±ÿng cußc sßng cÿa nhân dân; góp ph¿n quan trßng vào vißc phát trißn kinh t¿ - xã hßi, ßn ßnh chính trß, an ninh qußc gia và thúc ¿y hßi nh¿p kinh t¿ qußc t¿ cÿa n±ßc ta=. Nghß quy¿t xác ßnh c¿n <T¿o c¡ sß pháp lý và c¡ ch¿, chính sách khuy¿n khích cá nhân, tß chÿc và cßng ßng tham gia cơng tác BVMT. Hình thành các lo¿i hình tß chÿc ánh giá, t± v¿n, giám ßnh, cơng nh¿n, chÿng nh¿n vß BVMT; khuy¿n khích mßi thành ph¿n kinh t¿ tham gia các dßch vÿ thu gom, v¿n chuyßn, tái ch¿, xÿ lý ch¿t th¿i và các dßch vÿ khác vß BVMT=.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

m¿ng l±ßi doanh nghißp DVMT ¿n nm 2020, t¿m nhìn ¿n nm 2030, Quy¿t ßnh sß 1570/Q-TTg ngày 09/8/2016 Phê dut khung chính sách, pháp lu¿t vß phát trißn DVMT, Quy¿t ßnh sß 192/Q-TTg ngày 13/2/2017 Phê duyßt ß án phát trißn ngành cơng nghißp mơi tr±ßng Vißt Nam ¿n nm 2025&Bên c¿nh ó, Quy¿t ßnh sß 1658/Q -TTg cÿa TTCP ngày 01/10/2021 Phê duyßt Chi¿n l±ÿc qußc gia vß tng tr±ßng xanh giai o¿n 2021-2030 và t¿m nhìn ¿n 2050=, Quy¿t ßnh sß 882/Q 3 TTg ngày 22/7/2022 cÿa TTCP Phê duyßt K¿ ho¿ch hành ßng qußc gia vß tng tr±ßng xanh giai o¿n 2021 3 2030 cing ¿t ra ßnh h±ßng nh¿m thúc ¿y s¿n xu¿t hàng hóa mơi tr±ßng và cung ÿng DVMT. Ngồi ra, Vißt Nam cing ã tham gia ký k¿t r¿t nhißu cam k¿t qußc t¿ vß BVMT nói chung và mß cÿa thß tr±ßng DVMT nói riêng nh± Bißu cam k¿t gia nh¿p WTO, Hißp ßnh ßi tác tồn dißn và ti¿n bß xun Thái Bình D±¡ng (CPTPP), &Thß tr±ßng DVMT ß Vißt Nam ã có sÿ phát trißn áng ghi nh¿n, sß l±ÿng doanh nghißp ng ký ho¿t ßng trong l)nh vÿc này ngày mßt gia tng nhanh chóng2. Tuy nhiên, cho ¿n nay, ngành DVMT ß Vißt Nam v¿n ch±a phát trißn úng tißm nng, ch±a áp ÿng ±ÿc yêu c¿u cÿa ho¿t ßng BVMT và phát trißn kinh t¿ nh± mÿc tiêu ß ra. Vißc cung ÿng dßch vÿ DVMT và vai trị qu¿n lý nhà n±ßc ßi vßi vißc cung ÿng dßch vÿ v¿n cịn nhißu b¿t c¿p và h¿n ch¿ c¿n ±ÿc kh¿c phÿc ß phát trißn DVMT ß Vißt Nam trong bßi c¿nh hßi nh¿p qußc t¿.

Theo Báo cáo tßng k¿t 8 nm thi hành Lu¿t BVMT 2005 cÿa Bß TN & MT thì <Ph¿n lßn các doanh nghißp tham gia cung c¿p DVMT ßu là nhÿng doanh nghißp nhß và vÿa, khơng ÿ ngn lÿc ß tham gia gi¿i quy¿t nhÿng v¿n ß mơi tr±ßng, c¿p bách cÿa ¿t n±ßc. Trong khi ó, nhà n±ßc ch±a có chính sách cÿ thß hß trÿ thành l¿p các doanh nghißp lßn, ÿ m¿nh tham gia cung ÿng DVMT=3. Ti¿p ó, Báo cáo tßng k¿t 5 nm thi hành Lu¿t

BVMT 2014 v¿n ti¿p tÿc l¿p l¿i: <Ph¿n lßn các doanh nghißp tham gia cung c¿p dßch vÿ mơi tr±ßng là nhÿng doanh nghißp nhß và vÿa, khơng ÿ ngn lÿc ß tham gia gi¿i quy¿t nhÿng v¿n ß mơi tr±ßng, c¿p bách cÿa ¿t n±ßc=, <các chính sách thúc ¿y ho¿c hß trÿ phát trißn các s¿n ph¿m và dßch vÿ trong l)nh vÿc mơi tr±ßng khá nhißu nh±ng chÿ y¿u là

2 Nm 2007, trong l)nh vÿc xÿ lý n±ßc th¿i, c¿ n±ßc mßi có 36 doanh nghißp ng ký ho¿t ßng thì ¿n nm 2010 ã lên ¿n 153 doanh nghißp. Trong l)nh vÿc thu gom và xÿ lý ch¿t th¿i r¿n, có 270 doanh nghißp nm 2007 và ¿n nm 2010 là 463 doanh nghißp. T¿i thßi ißm cußi nm 2012, theo kh¿o sát cÿa Tßng cÿc Mơi tr±ßng, có 3.982 doanh nghißp ng ký ho¿t ßng trong l)nh vÿc DVMT, trong ó có 3.581 doanh nghißp ±ÿc thành l¿p trong giai o¿n 2006 - 2012, riêng giai o¿n 2006 - 2009 ã có tßi 2.321 doanh nghißp ±ÿc thành l¿p ng ký ho¿t ßng trong l)nh vÿc này. Trong l)nh vÿc xÿ lý n±ßc th¿i, giai o¿n 2007 - 2010 tßc ß gia tng sß l±ÿng doanh nghißp ng ký trung bình ¿t 62%/nm, tßc ß gia tng sß l±ÿng lao ßng ¿t 45%/nm, tßc ß tng vßn ¿t trung bình 78 %/nm. Trong l)nh vÿc thu gom và xÿ lý ch¿t th¿i r¿n, tßc ß tng sß l±ÿng doanh nghißp ¿t 20 %/nm trong giai o¿n 2007 - 2010, tng lao ßng ¿t 8%/nm và tng ngußn vßn ¿t 36%/nm. ¿n nm 2019, tßng sß doanh nghißp ho¿t ßng trong l)nh vÿc

mơi tr±ßng tng lên 4938. Xem Huÿnh Trung H¿i, Nguyßn ÿc Qu¿ng (2014), Mßt sß kinh nghißm vß phát trißn cơng

nghißp mơi tr±ßng trên th¿ gißi, T¿p chí mơi tr±ßng sß 10, trang 14. Xem thêm Nguyßn Thß Quÿnh H±¡ng, Nguyßn

H¿i Y¿n (2021), Ngành dßch vÿ mơi tr±ßng Vißt Nam 3 C¡ hßi và thách thÿc trong bßi c¿nh hßi nh¿p qußc t¿,

3 Bß TN và MT (2013), Báo cáo tßng k¿t 8 nm thi hành Lu¿t BVMT 2005, trang 82.

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

quan ißm, ßnh h±ßng= và <cơng tác xã hßi hố khu vÿc DVMT cịn h¿n ch¿, nhißu doanh nghißp cung c¿p DVMT khó khn trong ti¿p c¿n các ngn vßn ±u ãi=4.

Vßi mong mn góp ph¿n hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT trên c¡ sß nghiên cÿu làm rõ ±u ißm và h¿n ch¿ cÿa pháp lu¿t vß DVMT ß Vißt Nam, ß xu¿t các gi¿i pháp hồn thißn nh¿m thúc ¿y sÿ phát trißn cÿa DVMT g¿n vßi thÿc hißn mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng và xu h±ßng tng tr±ßng xanh, tác gi¿ chßn ß tài <Pháp lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng ß Vißt Nam= làm lu¿n án ti¿n sÿ.

2. Mÿc ích và nhißm vÿ nghiên cÿu

2.1. Mÿc ích nghiên cÿu

Mÿc ích nghiên cÿu cÿa lu¿n án là làm rõ c¡ sß lý lu¿n và thÿc tißn cÿa pháp lu¿t vß DVMT ß tÿ ó ±a ra ßnh h±ßng và gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT ß Vißt Nam.

2.2. Nhißm vÿ nghiên cÿu

ß h±ßng tßi mÿc ích nghiên cÿu nói trên, lu¿n án c¿n gi¿i quy¿t các nhißm vÿ nghiên cÿu cÿ thß nh± sau:

- Làm sáng tß các v¿n ß lý lu¿n vß DVMT nh± khái nißm, ¿c ißm, phân lo¿i, vai trị cÿa DVMT.

- Phân tích khái nißm, ¿c ißm và xác ßnh nßi dung cÿa pháp lu¿t vß DVMT. - Nghiên cÿu pháp lu¿t cÿa mßt sß qußc gia và rút ra bài hßc kinh nghißm cho vißc

hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT t¿i Vißt Nam.

- Phân tích, ánh giá thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß DVMT ß Vißt Nam, phát hißn nhÿng

- Vß nßi dung nghiên cÿu: Lu¿n án t¿p trung nghiên cÿu khía c¿nh pháp lý cÿa v¿n ß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT. Các lý thuy¿t cÿa kinh t¿ hßc ±ÿc sÿ dÿng ß xây dÿng c¡ sß lý thuy¿t cho vißc phân tích, ánh giá pháp lu¿t vß DVMT d±ßi góc ß kinh t¿ trên c¡ sß nguyên lý cÿa ph±¡ng pháp kinh t¿ hßc pháp lu¿t.

4 Bß TN và MT (2020), Báo cáo tßng k¿t 5 nm thi hành Lu¿t BVMT 2014, trang 33-34.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

- Vß thßi gian: NCS gißi h¿n vißc phân tích, ánh giá thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß DVMT kß tÿ thßi ißm Chính phÿ phê duyßt Chi¿n l±ÿc BVMT qußc gia là tháng 9/2012 ¿n nay.

- Vß khơng gian: NCS t¿p trung nghiên cÿu các quy ßnh cÿa pháp lu¿t Vißt Nam vß DVMT, thÿc tr¿ng áp dÿng pháp lu¿t vß DVMT ß Vißt Nam. Quy ßnh và thÿc tißn áp dÿng ß n±ßc ngồi ±ÿc sÿ dÿng chÿ y¿u nh¿m mÿc ích so sánh nh¿m rút ra nhÿng bài hßc cho Vißt Nam trong hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT.

3.2. ßi t±ÿng nghiên cÿu

ßi t±ÿng nghiên cÿu cÿa ß tài ±ÿc gißi h¿n cÿ thß nh± sau: - Các quan ißm khoa hßc vß DVMT và pháp lu¿t vß DVMT

- Các y¿u tß kinh t¿, chính trß, xã hßi có tác ßng ¿n vißc ißu chßnh b¿ng pháp lu¿t vißc cung ÿng và sÿ dÿng DVMT

- Các quy ßnh cÿa pháp lu¿t vß DVMT

- Thÿc tißn áp dÿng quy ßnh pháp lu¿t vß DVMT

- Kinh nghißm pháp lu¿t Hoa Kÿ vß mßt sß v¿n ß pháp lý liên quan ¿n DVMT

4. Ph±¡ng pháp nghiên cÿu

ß thÿc hißn lu¿n án này, NCS sÿ dÿng các ph±¡ng pháp nghiên cÿu sau:

Ph±¡ng pháp thßng kê, tßng hÿp: Trên c¡ sß các sß lißu thu th¿p ±ÿc tÿ thÿc tißn

cung ÿng và sÿ dÿng DVMT, nhu c¿u sÿ dÿng và sÿ phát trißn cÿa DVMT ß Vißt Nam, tác gi¿ thßng kê, tßng hÿp xÿ lý b¿ng excel, word d±ßi d¿ng các B¿ng sß lißu, s¡ ß, bißu ß, hình ¿nh nh¿m: (i) mÿc ích phân lo¿i, ánh giá các thơng tin, tài lißu liên quan ¿n ß tài lu¿n án; (ii) t¿p hÿp, phân tích, ánh giá tình hình nghiên cÿu trong và ngồi n±ßc liên quan ¿n nßi dung ß tài lu¿n án, kinh nghißm cÿa các qußc gia trên th¿ gißi trong vißc xây dÿng và thÿc hißn pháp lu¿t vß DVMT và các quy ßnh pháp lu¿t vß DVMT cÿa Vißt Nam trong thßi gian qua.

Ph±¡ng pháp phân tích: Ph±¡ng pháp này ±ÿc NCS sÿ dÿng chÿ y¿u ß phân tích

các quan ißm khoa hßc, các quy ßnh cÿa pháp lu¿t vß DVMT, các vÿ vißc thÿc tißn t¿i các ch±¡ng cÿa lu¿n án. ß s¡ ß hóa các quan hß t±¡ng quan, nhân qu¿ cÿa các bi¿n sß, các mßi quan hß bao gßm quan hß giÿa kinh t¿ và pháp lu¿t, quan hß nßi t¿i giÿa các y¿u tß pháp lý trong xây dÿng và tß chÿc thÿc hißn các quy ßnh pháp lu¿t vß DVMT theo b¿n ch¿t và trình tÿ cÿa chúng, khung phân tích cÿa lu¿n án ±ÿc xác ßnh cÿ thß nh± sau: - Phân tích các khái nißm liên quan ¿n DVMT d±ßi các góc ß nh± kinh t¿ hßc, lu¿t hßc,

theo cách hißu thơng th±ßng (theo tÿ ißn phß thơng, tÿ ißn chun ngành) ß hình

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

thành khung khái nißm nh¿m xác ßnh gißi h¿n, ph¿m vi nghiên cÿu, k¿t nßi các khía c¿nh c¿n nghiên cÿu nh± xác ßnh v¿n ß, mÿc tiêu, tßng quan, ph±¡ng pháp phân tích và xÿ lý sß lißu&Vißc phân tích các khái nißm chÿ y¿u ±ÿc thÿc hißn b¿ng ph±¡ng pháp ßnh tính h±ßng ¿n làm rõ nßi hàm, ý ngh)a, ¿c ißm cÿa các khái nißm, mơ t¿ ßi t±ÿng nghiên cÿu.

- Phân tích các lý thuy¿t cÿa kinh t¿ hßc vß DVMT nh± lý thuy¿t vß hißu qu¿ Pareto và lý thuy¿t vß Nhà n±ßc phúc lÿi, lý thuy¿t vß ng±ßi gây ơ nhißm ph¿i tr¿ tißn, lý thuy¿t vß chi phí giao dßch, lý thuy¿t cân b¿ng cÿa Lindahl, lý thuy¿t vß vai trị cÿa Nhà n±ßc trong ißu chßnh kinh t¿ v) mơ&nh¿m hình thành khung lý thuy¿t cÿa lu¿n án. M¿c dù ß tài khơng thc chun ngành kinh t¿ hßc nh±ng cách ti¿p c¿n kinh t¿ ßi vßi pháp lu¿t dÿa trên khái nißm vß tính hißu qu¿5. Do ó, vißc phân tích các lý thuy¿t cÿa kinh t¿ hßc chÿ y¿u nh¿m t¿o c¡ sß cho vißc ánh giá pháp lu¿t vß DVMT d±ßi góc ß kinh t¿ hßc pháp lu¿t ß ánh giá xem các quy ßnh pháp lu¿t vß DVMT có b¿o ¿m tính hißu qu¿, tính phù hÿp vß kinh t¿ hay khơng? Nói cách khác, mÿc ích cÿa vißc phân tích các hßc thuy¿t vß kinh t¿ là ß hình thành tiêu chí kinh t¿ cho vißc ánh giá pháp lu¿t vß DVMT, làm rõ tính bi¿n thiên giÿa pháp lu¿t và kinh t¿ trong vißc ißu chßnh b¿ng pháp lu¿t ho¿t ßng cung ÿng và sÿ dÿng DVMT. ß phân tích các lý thuy¿t vß kinh t¿ vßi ý ngh)a là hß quy chi¿u ánh giá pháp lu¿t, NCS có sÿ dÿng ph±¡ng pháp nghiên cÿu ßnh l±ÿng b¿ng cơng cÿ thßng kê, mơ hình hóa, kh¿o sát, phân tích sß lißu.

- Phân tích các quy ßnh cÿa pháp lu¿t, phân tích các thơng tin tÿ thÿc tißn áp dÿng pháp lu¿t vß DVMT nh¿m nh¿n dißn nhÿng tßn t¿i và h¿n ch¿ cÿa pháp lu¿t vß DVMT làm c¡ sß cho vißc ki¿n nghß các gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t. ß có ±ÿc bÿc tranh tồn c¿nh cÿa pháp lu¿t vß DVMT cing nh± sÿ thay ßi cÿa pháp lu¿t qua các thßi kÿ tùy thußc vào ißu kißn kinh t¿ xã hßi và nhÿng nhân tß ¿nh h±ßng, kißm ßnh các gi¿ thi¿t ±a ra, vißc phân tích thÿc tr¿ng pháp lu¿t ±ÿc thÿc hißn trên c¡ sß các m¿u phân tích là các quy ßnh trong tÿng thßi kÿ, mßi t±¡ng quan cÿa chúng vßi ißu kißn kinh t¿ - xã hßi, thÿc tißn áp dÿng pháp lu¿t trên ph¿m vi c¿ n±ßc, ß mßt sß ßa ph±¡ng ißn hình, các doanh nghißp, các dÿ án cÿ thß thu th¿p ±ÿc tÿ ngußn s¡ c¿p và thÿ c¿p, thu th¿p và phân tích các y¿u tß tác ßng ¿n sÿ phát trißn, sÿ hồn thißn cÿa pháp lu¿t vß DVMT.

5 Thomas J. Miceli (2009), The Economic Approach to Law, second Edition, Stanford University Press, trang 4.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Ph±¡ng pháp lu¿t hßc so sánh: ±ÿc NCS sÿ dÿng chÿ y¿u nh¿m so sánh, ßi chi¿u:

(1) Các quan ißm cÿa các tß chÿc qc t¿ vß DVMT, tÿ ó rút ra khái nißm vß DVMT phù hÿp vßi thÿc tißn cÿa Vißt Nam ß làm tißn ß nghiên cÿu cho tồn bß lu¿n án; (2) Kinh nghißm xây dÿng và thÿc hißn pháp lu¿t vß phát trißn DVMT cÿa các n±ßc trên th¿ gißi ß tÿ ó gÿi mß kinh nghißm cho Vißt Nam; (3) so sánh quy ßnh pháp lu¿t Vißt Nam vß DVMT qua các thßi kÿ, so sánh quy ßnh vß DVMT cÿa các ßa ph±¡ng. Ngồi ra, NCS cịn sÿ dÿng ph±¡ng pháp phân tích, so sánh ph¿m vi ißu chßnh giÿa pháp lu¿t vß DVMT và pháp lu¿t vß phát trißn DVMT, ß tÿ ó ±a ra các nh¿n ßnh có c¡ sß và làm tißn ß cho quá trình nghiên cÿu cÿa lu¿n án.

Ph±¡ng pháp chÿng minh: ±ÿc sÿ dÿng ß chÿng minh cho các nh¿n ßnh, k¿t

lu¿n, chÿng minh tính c¿n thi¿t, tính kh¿ thi cÿa các gi¿i pháp ki¿n nghß. Ph±¡ng pháp này ±ÿc sÿ dÿng phß bi¿n trong thÿc hißn các ch±¡ng cÿa lu¿n án.

5. Nhÿng ißm mßi, ý ngh)a thÿc tißn, khoa hßc cÿa lu¿n án

5.1. Nhÿng ißm mßi cÿa Lu¿n án

Trên c¡ sß các nßi dung ã phân tích, ánh giá, dÿ ki¿n lu¿n án có nhÿng ißm mßi quan trßng nh± sau:

- Góp ph¿n ±a ra ±ÿc khung lý thuy¿t cÿa pháp lu¿t vß DVMT trên c¡ sß làm rõ b¿n ch¿t và ¿c ißm cÿa DVMT.

- ±a ra ±ÿc các phân tích ßnh l±ÿng vß mßi t±¡ng quan giÿa chính sách pháp lu¿t và các hßc thuy¿t kinh t¿ liên quan ¿n DVMT nh¿m xây dÿng tiêu chí cho vißc ánh giá thÿc tr¿ng pháp lu¿t và ki¿n nghß gi¿i pháp hồn thißn theo h±ßng phát trißn DVMT ph¿i dÿa trên mßi t±¡ng quan giÿa lÿi ích và chi phí, tßng lÿi ích xã hßi vßi lÿi ích cá nhân&

- ±a ra ±ÿc các ánh giá, nh¿n xét vß thÿc tr¿ng pháp lu¿t DVMT, ¿c bißt là quy ßnh pháp lu¿t ißu chßnh mßi quan hß giÿa Nhà n±ßc vßi ng±ßi cung ÿng và sÿ dÿng dßch vÿ, xác ßnh rõ vai trị cÿa Nhà n±ßc trong thß tr±ßng DVMT vßi t± cách vÿa là chÿ thß cÿa qun lÿc cơng, vÿa là chÿ thß cung ÿng và sÿ dÿng dßch vÿ.

- Nêu ±ÿc nhÿng ki¿n nghß có giá trß nh¿t ßnh vß khoa hßc và thÿc tißn cho vißc xây dÿng và hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT. Nhÿng ki¿n nghß này ±ÿc dÿa trên c¡ sß thÿc tr¿ng cÿa pháp lu¿t hißn hành, các tiêu chí ánh giá mßi và kinh nghißm pháp lu¿t n±ßc ngồi nh¿m h±ßng tßi mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng và xu h±ßng tng tr±ßng xanh. ¿c bißt, NCS ki¿n nghß h±ßng ti¿p c¿n mßi trong phát trißn DVMT trên c¡ sß tu¡ng quan giÿa lÿi ích xã hßi và lÿi ích cá nhân, trên c¡ sß quy lu¿t cÿa kinh t¿ thß tr±ßng có sÿ

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

can thißp cÿa Nhà n±ßc. Ch¿ng h¿n, ßi vßi ±u ãi, hß trÿ DVMT, thay vì n¿ng vß ±u ãi, hß trÿ trÿc ti¿p vß lÿi nhu¿n cho chÿ ¿u t± thơng qua mißn, gi¿m thu¿ nh± hißn nay, Nhà n±ßc c¿n chuyßn sang hß trÿ vß thß tr±ßng thơng qua kích c¿u sÿ dÿng dßch vÿ, hß trÿ cho ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ nh¿m tng quy mơ thß tr±ßng, qua ó giúp ng±ßi cung c¿p dßch vÿ mß rßng thß tr±ßng, ¿t quy mơ kinh doanh tßi ±u, tng tÿ su¿t lÿi nhu¿n c¿n biên. H±ßng ti¿p c¿n này khơng chß phù hÿp vßi c¡ ch¿ thß tr±ßng mà cịn h¿n ch¿ tình tr¿ng ng±ßi kinh doanh lÿi dÿng ±u ãi, hß trÿ ß tßi a hố lÿi nhu¿n cá nhân.

5.2. Vß ý ngh)a lý lu¿n, thÿc tißn cÿa lu¿n án

- Ý ngh)a lý lu¿n: góp ph¿n xây dÿng khung lý thuy¿t cho vißc xây dÿng, phát trißn và nghiên cÿu pháp lu¿t vß DVMT.

- Ý ngh)a thÿc tißn: góp ph¿n hồn thißn quy ßnh pháp pháp lu¿t vß DVMT, nâng cao hißu qu¿ thi hành pháp lu¿t vß DVMT. Nhÿng gi¿i pháp ±ÿc ß xu¿t trong lu¿n án này là tài lißu tham kh¿o cho các nhà l¿p pháp, các nhà ho¿ch ßnh chính sách, các nhà nghiên cÿu, hßc viên t¿i các c¡ sß ào t¿o lu¿t.

6. C¡ c¿u cÿa lu¿n án

Ngồi ph¿n mß ¿u, k¿t lu¿n, phÿ lÿc và danh mÿc tài lißu tham kh¿o, lu¿n án gßm có 4 ch±¡ng nh± sau:

Ch±¡ng 1. Tßng quan vß tình hình nghiên cÿu và c¡ sß lý thuy¿t nghiên cÿu pháp

lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng

Ch±¡ng 2. Lý lu¿n vß dßch vÿ mơi tr±ßng, vß pháp lu¿t dßch vÿ mơi tr±ßng Ch±¡ng 3. Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng t¿i Vißt Nam

Ch±¡ng 4. Gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t vß dßch vÿ mơi tr±ßng

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

CHĂNG 1

TịNG QUAN TèNH HèNH NGHIấN CỵU V CĂ Sị Lí THUYắT NGHIấN CỵU PHP LUắT Vị DịCH Vỵ MễI TRịNG

1.1. Tòng quan tỡnh hỡnh nghiờn cu

Chÿ ß DVMT ã ±ÿc nhißu tác gi¿ trong và ngồi n±ßc nghiên cÿu d±ßi nhißu góc ß khác nhau nh¿m phÿc vÿ cho tÿng mÿc ích nghiên cÿu cÿ thß. Trong ph¿m vi lu¿n án này, NCS phân chia các cơng trình này theo 4 nhóm sau ây:

1.1.1. Các cơng trình nghiên cÿu tßng quan vß dßch vÿ cơng, dßch vÿ mơi tr±ßng và thß tr±ßng dßch vÿ mơi tr±ßng

APEC Committee on Trade and Invesment (2013), Study Report on APEC Environmental Services 3 Related Technology Market, APEC Secretariat. Báo cáo này

nghiên cÿu thông tin tßng quan vß thß tr±ßng cơng nghß liên quan ¿n DVMT trong khu vÿc châu Á 3 Thái Bình D±¡ng nh¿m nâng cao nh¿n thÿc, thúc ¿y th±¡ng m¿i DVMT và thß tr±ßng cơng nghß liên quan ¿n DVMT và nâng cao nng lÿc cÿa các nßn kinh t¿ APEC ß phát trißn dßch vÿ này. Cn sách này gßm có 5 ch±¡ng. Ch±¡ng 1 xác ßnh bßi c¿nh, mÿc tiêu, ph±¡ng pháp và các nhân tß chính cÿa dÿ án. Ch±¡ng 2 ±a ra ßnh ngh)a và phân lo¿i DVMT theo quan ißm cÿa nhißu tß chÿc qußc t¿, so sánh chúng và rút ra khái nißm, phân lo¿i DVMT phÿc vÿ cho mÿc ích cÿa dÿ án. Dÿa trên khái nißm, phân lo¿i ß ch±¡ng 2, ch±¡ng 3 ±a ra danh mÿc và dÿ lißu vß cơng nghß có liên quan ¿n DVMT, 883 cơng nghß ±ÿc thu th¿p ß các nßn kinh t¿ APEC. Ti¿p ó, ch±¡ng 4 trình bày thÿc tißn vß cơng nghß liên quan ¿n DVMT ßi vßi ba ho¿t ßng: xÿ lý n±ßc th¿i, xÿ lý ch¿t th¿i r¿n và xÿ lý khí ga th¿i, ßng thßi phân tích thß tr±ßng cÿa 3 lo¿i dßch vÿ này. Cußi cùng, ch±¡ng 5 rút ra mßt sß k¿t lu¿n và ß xu¿t nh¿m phát trißn thß tr±ßng cơng nghß liên quan ¿n DVMT ß các nßn kinh t¿ APEC.

Báo cáo Environmental Services in the APEC Region: Definition, Challenges and Opportunities nm 2021 cÿa APEC ã (i) phân tích khái nißm và b¿n ch¿t cÿa DVMT; (ii)

±a ra sß lißu thßng kê vß kinh doanh DVMT ß các n±ßc thành viên APEC, ánh giá vß c¡ hßi ß phát trißn ngành DVMT trong t±¡ng lai, phân tích rào c¿n th±¡ng m¿i ßi vßi dßch vÿ này và (iii) ß xu¿t mßt sß ki¿n nghß vß chính sách nh¿m phát trißn DVMT ß các n±ßc thành viên.

APEC (2022), Model Schedule of Commitments for Enviromental and Environmentally Related Services, APEC Secretariat ±a ra Bißu cam k¿t m¿u (Model

Schedule of Commitments) vß DVMT và các dßch vÿ có liên quan ¿n mơi tr±ßng ß các

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

qußc gia thành viên APEC tham kh¿o sÿ dÿng trong q trình àm phán, ký k¿t các hißp ßnh th±¡ng m¿i. Bißu cam k¿t này m¿c dù v¿n sÿ dÿng c¿u trúc phân lo¿i cÿa WTO nh±ng có sÿ phân ngành cÿ thß h¡n phù hÿp vßi ¿c tính <giao thoa= cÿa DVMT.

OECD (1996a), The Global Environment Goods and Services Industry, Paris; OECD (1996b), The Environment Industry 3 The Washington Meeting, Paris; OECD (1996c), Interim Definition and Classification of the Environment Industry, OCDE/GD (96)117,

Paris. Nhóm các chuyên gia cÿa OECD và EUROSTAT hßp l¿n ¿u vào tháng 4/1995 t¿i Luxembourg ß th¿o lu¿n vß ngành cơng nghißp mơi tr±ßng và ¿n nm 1996, ba báo cáo cÿa nhóm làm vißc ra ßi. Báo cáo thÿ nh¿t và thÿ hai trình bày vß khái nißm, s¿n ph¿m, c¿u trúc, tng tr±ßng, th±¡ng m¿i qußc t¿, nhân lÿc, chính sách và các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n ngành cơng nghißp mơi tr±ßng. Nhÿng nßi dung này ±ÿc minh ho¿ b¿ng các sß lißu thßng kê vß thß tr±ßng và tng tr±ßng cÿa Pháp, Mÿ, Mê hi cô, Canada, ÿc, Ý và khu vÿc châu Mÿ La tinh. Báo cáo thÿ ba phân tích và ±a ra khái nißm và phân lo¿i hàng hố mơi tr±ßng và DVMT t¿m thßi. Khái nißm t¿m thßi này sau ó ±ÿc sàng lßc và hồn thißn h¡n t¿i cußc hßp l¿n thÿ hai t¿i Luxembourg vào tháng 5/1997.

OECD/EUROSTAT (1999), Environmental Goods and Services Industry: Manual for the Collection and Analysis of Data, OECD Publishing, Paris. Cußn sách này do tß chÿc

OECD và EUROSTAT phßi hÿp xu¿t b¿n vßi mÿc ích ±a ra nhÿng h±ßng d¿n cho các qußc gia trong vißc xác ßnh khái nißm, phân lo¿i ngành cơng nghißp mơi tr±ßng nói chung và DVMT nói riêng, ßng thßi h±ßng d¿n các qußc gia vß ph±¡ng pháp thu th¿p dÿ lißu liên quan ¿n ngành cơng nghißp mơi tr±ßng. Cn sách gßm có 5 ch±¡ng, trong ó ch±¡ng 1 xác ßnh ph¿m vi, mÿc ích nghiên cÿu, ch±¡ng 2 mơ t¿ và phân tích khái nißm, phân lo¿i ngành cơng nghißp mơi tr±ßng, ch±¡ng 3 và ch±¡ng 4 trình bày vß các ph±¡ng pháp thu th¿p dÿ lißu, ánh giá ±u nh±ÿc ißm cÿa chúng và ß xu¿t ph±¡ng pháp ±u vißt h¡n. Cußi cùng, ch±¡ng 5 trình bày ph±¡ng pháp ±ÿc ß xu¿t ß ch±¡ng 4 tÿ góc ß thÿc tißn.

OECD (2001), Environmental Goods and Services: The Benefits of Further Global Trade Liberalisation, OECD Publishing, Paris. Cn sách này gßm có 3 ch±¡ng. Ch±¡ng

1 th¿o lu¿n vß khái nißm và nhÿng v¿n ß phát sinh ßi vßi ngành cơng nghißp hàng hố mơi tr±ßng và DVMT, ßng thßi phân tích giá trß và ý ngh)a cÿa vißc phân lo¿i hàng hố mơi tr±ßng và DVMT theo cách cÿa OECD/EUROSTAT. Ch±¡ng 2 phân tích các y¿u tß cung c¿u, các bißn pháp liên quan ¿n th±¡ng m¿i có ¿nh h±ßng ¿n sÿ khu¿ch tán cÿa hàng hố mơi tr±ßng và DVMT ra thß tr±ßng qußc t¿. Trên c¡ sß phân tích ß ch±¡ng 1 và ch±¡ng 2, ch±¡ng 3 nghiên cÿu vß nhißm vÿ <win 3 win= mà tÿ do hố th±¡ng m¿i, vßi b¿n ch¿t a ph±¡ng, có thß hß trÿ ß vÿa phát trßn kinh t¿ vÿa c¿i thißn và b¿o vß mơi tr±ßng vßi chi phí hÿp lý và tng kh¿ nng ti¿p c¿n ßi vßi n±ßc s¿ch và khơng khí s¿ch.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Trong ch±¡ng này, tác gi¿ cing kh¿o sát vai trị cÿa các bißn pháp chính sách bß sung ß ¿m b¿o ¿t ±ÿc k¿t qu¿ <win 3 win= tÿ vißc tÿ do hố th±¡ng m¿i ßi vßi hàng hố mơi tr±ßng và DVMT.

European Commission (2009), The Environmental Goods and Services Sector: A Data Collection Handbook, EUROSTAT Methodologies and Working Papers. Cußn sách

này trình bày vß vißc thu th¿p, gi¿i thích và phân tích các dÿ lißu thßng kê vß DVMT ß châu Âu và các qußc gia thành viên ß làm c¡ sß cho vißc ho¿ch ßnh chính sách cho ngành cơng nghißp trong t±¡ng lai. M¿c dù cn sách này chÿ y¿u t¿p trung vào vißc mơ t¿ các ph±¡ng pháp thu th¿p, phân tích, báo cáo dÿ lißu và ±a ra mßt sß ß xu¿t vß v¿n ß này nh±ng nhÿng nh¿n ßnh chung vß ngành cơng nghißp mơi tr±ßng nói chung và ngành DVMT nói riêng cùng vßi nhÿng phân tích vß khái nißm, phân lo¿i DVMT theo OECD/EUROSTATE có giá trß tham kh¿o ßi vßi NCS.

WTO - Council for Trade in Services (1998), Environmental Services, Background

Note by the Secretariat, S/C/W/46; WTO (2000a) Communication from the European

Communities and their Member States: GATS 2000: Environmental Services, S/CSS/W/38; WTO (2000b) Communication from the United States: Environmental Services S/CSS/W/25; WTO (2001): Communication from Switzerland: GATS 2000: Environmental Services, SCSS/W/76; WTO (2005) Communication from Australia, the

European Communities, Japan, New Zealand, the Separate Customs Territory of Taiwan,

Penghu, Kinmen and Matsu and the United States: Joint Report on Informal Discussion on Environmental Services in the Context of the DDA zTN/S/W/28. Nhÿng tài lißu gi¿i thích

cÿa Hßi ßng Th±¡ng m¿i dßch vÿ WTO, nhÿng báo cáo trao ßi cÿa EU và các qußc gia khác vß DVMT trong WTO này chÿ y¿u t¿p trung gi¿i thích vß nßi hàm cÿa khái nißm và ánh giá vß vißc phân lo¿i DVMT theo GATS. ßng thßi, các qußc gia cing trao ßi vß các ph±¡ng thÿc hÿp tác cơng t± (PPP) ß thÿc hißn cam k¿t mß cÿa thß tr±ßng DVMT và các rào c¿n khác ßi vßi nhà cung ÿng dßch vÿ n±ßc ngồi khi gia nh¿p thß tr±ßng.

UNCTAD (2003), Environmental Goods and Services in Trade and Sustainable Development, Note by the Secretariat. TD/B/COM.1/em.21/2 Geneva. Tài lißu này trình

bày tßng quan vß các cách ti¿p c¿n khác nhau vß vißc xác ßnh ngành cơng nghißp mơi tr±ßng, phân tích các khái nißm, cách phân lo¿i hàng hố và DVMT trong quá trình àm phán gia nh¿p WTO và nêu ra nhÿng lÿi ích mà các qc gia ang phát trißn có thß có ±ÿc tÿ vißc tÿ do hố th±¡ng m¿i ßi vßi ngành DVMT, ßng thßi rút ra mßt sß k¿t lu¿n vß vißc àm phán th±¡ng m¿i, xây dÿng chính sách qc gia, xây dÿng nng lÿc nh¿m giúp các qußc gia này phát trißn bßn vÿng.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Kirkpatrick, Colin (2006), Trade in Environmental Services: Assessing the Implications for Developing Countries in the GATS, ICTSD Trade and Environment Series

Issue Paper No. 3, International Centre for Trade and Sustainable Development, Geneva, Switzerland. Bài vi¿t này phân tích vß: (i) c¿u trúc thß tr±ßng và các ph±¡ng thÿc cung ÿng DVMT; (ii) phân lo¿i DVMT tÿ góc ß phát trißn bßn vÿng; (iii) các v¿n ß liên quan ¿n lÿi ích cÿa DVMT ßi vßi các n±ßc ang phát trißn, cÿ thß là các v¿n ß liên quan ¿n vißc nh¿p kh¿u dßch vÿ h¿ t¿ng mơi tr±ßng và xu¿t kh¿u DVMT th±¡ng m¿i. Bài vi¿t cing nh¿n m¿nh vißc thÿc hißn ánh giá tác ßng phát trißn bßn vÿng vß lÿi ích và chi phí ßi vßi các n±ßc ang phát trißn khi ti¿n hành cam k¿t trong khn khß cÿa GATS nh¿m mÿc ích ¿m b¿o r¿ng th±¡ng m¿i DVMT góp ph¿n phát trißn kinh t¿, gi¿m nghèo, ßng thßi b¿o vß ±ÿc tài ngun mơi tr±ßng ß phát trißn bßn vÿng.

Olivier Cattaneo, Michael Engman, Sebastián Sáez, and Robert M. Stern (2010),

International Trade in Services - New Trends and Opportunities for Developing Countries,

The World Bank Washington D.C. Cußn sách này trình bày vß các ngành cơng nghißp dßch vÿ mà các n±ßc ang phát trißn có tißm nng phát trißn dÿa vào lÿi th¿ so sánh cÿa mình, trong ó có ngành DVMT. Ph¿n trình bày vß ngành DVMT ß ch±¡ng 10, tÿ trang 319 3 348, tác gi¿ ã: (i) lý gi¿i t¿i sao ngành DVMT ±ÿc quan tâm nhißu ß nhÿng n±ßc ang phát trißn; (ii) phân tích trißn vßng, xu h±ßng và minh ho¿ b¿ng các sß lißu tßng hÿp vß thß tr±ßng và th±¡ng m¿i DVMT ß mßt sß qußc gia và khu vÿc trên th¿ gißi; (iii) ±a ra mßt sß ß xu¿t cho các qußc gia nh¿m n¿m b¿t và khai thác c¡ hßi th±¡ng m¿i trong l)nh vÿc DVMT nh± c¿i cách quy ßnh cÿa pháp lu¿t, minh b¿ch hố các chính sách, ¿m b¿o c¿nh tranh hißu qu¿ và h¿ giá thành dßch vÿ, ¿m b¿o vißc ti¿p c¿n nhÿng dßch vÿ c¡ b¿n, sÿ dÿng nhÿng tiêu chu¿n và công cÿ dÿa trên nßn t¿ng thß tr±ßng, nâng cao nng lÿc c¿nh tranh cÿa doanh nghißp nßi ßa&

Aparna Sawhney (2008), India - EU Trade and Investment Agreement: Environmental Services Sector Study, Indian Council for Research on International

Economic Research, New Delhi. Trong bài vi¿t này, tác gi¿ ã: (i) trình bày tßng quan vß DVMT, bao gßm phân tích khái nißm, ¿c ißm, phân lo¿i DVMT; (ii) phân tích tßng quan vß quy mơ, b¿n ch¿t, các y¿u tß tißm nng thỳc y DVMT phỏt triòn ò ắn ò. Tỏc gi¿ cing ã phân tích sÿ tham gia cÿa các chÿ thß t± nhân trong vißc cung ÿng các dßch vÿ h¿ t¿ng mơi tr±ßng, ánh giá vß ¿u t± n±ßc ngồi, t± do hố th±¡ng m¿i và trißn vßng th±¡ng m¿i, ¿u t± ßi vßi ngành DVMT ò ắn ò; (iii) ỏnh giỏ nhng trò ngi trong và ngồi n±ßc ßi vßi ngành DVMT cÿa ¾n ß; (iv) ß xu¿t các bißn pháp và c¿i cỏch nhm phỏt triòn DVMT ò ắn ò.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Mark D. Griffith (2009), A Concept Note on Trade in Environmental Services: Towards the Formulation of a Strategic Framework and Action Plan for the Caribbean Community Single Market and Economy, Caribinvest Publishing. Bài vi¿t trình bày vß

khung pháp lý qußc t¿ vß th±¡ng m¿i dßch vÿ và mßi liên hß giÿa GATS và th±¡ng m¿i DVMT, ßng thßi phân tích ph¿m vi và b¿n ch¿t cÿa ngành DVMT trong Cßng ßng Thß tr±ßng và Kinh t¿ Caribe, trong ó, tác gi¿ làm rõ khái nißm, phân lo¿i, c¿u trúc DVMT. Bên c¿nh ó, tác gi¿ cing phân tích c¡ hßi, nhÿng y¿u tß tißm nng có kh¿ nng góp ph¿n phát trißn DVMT và ß xu¿t nhÿng thay ßi vß hành ßng chính sách và pháp lu¿t nh¿m phát trißn ngành DVMT ß các qußc gia thußc Cßng ßng này.

Aparna Sawhney, Rupa Chanda (2003), Trade in Environmental Services: Opportunities and Constraints, Indian Council for Research on International Economic

Relations, Working Paper No. 120. Bày vi¿t gißi thißu tßng quan vß DVMT, tßng quan vß ngành DVMT trên th¿ gißi và ß ¾n ß, phân tích v¿n ß t± nhân hố, ¿u t± n±ßc ngồi ßi vßi DVMT, ánh giá nhÿng trß ng¿i bên trong và bên ngồi ßi vßi sÿ phát trißn dßch vÿ này ß thß tr±ßng ¾n ß. Tác gi¿ cing phân tích và ánh giá cam k¿t vß DVMT trong GATS và ±a ra mßt sß khuy¿n nghß vß các bißn pháp và c¿i cỏch nhm phỏt triòn DVMT ò ắn ò.

U.S. International Trade Commission (2013), Environmental and Related services, Investigation No. 332 3 533, USITC Publication 4389. ây là nghiên cÿu cÿa Uÿ ban

Th±¡ng m¿i qußc t¿ Hoa Kÿ vß thß tr±ßng DVMTvà các dßch vÿ có liên quan. Nghiên cÿu trình bày vß rào c¿n ¿u t± và th±¡ng m¿i ßi vßi thß tr±ßng DVMT ß Hoa Kÿ và trên ph¿m vi tồn c¿u, ±a ra nhÿng nh¿n xét, ánh giá vß thß tr±ßng này, ßng thßi t¿p trung vào ba dßch vÿ c¡ b¿n là dßch vÿ cung c¿p n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i; dßch vÿ ßi vßi ch¿t th¿i r¿n và ch¿t th¿i ßc h¿i và dßch vÿ phÿc hßi mơi tr±ßng. Bên c¿nh ó, nghiên cÿu này cing phân tích tình hình ¿u t± n±ßc ngồi ßi vßi các dßch vÿ này.

Báo cáo C¡ sß lý lu¿n vß phát trißn DVMT nm 2010 cÿa Bß TN và MT, thußc dÿ án

<Xây dÿng chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT ¿n nm 2020 và ßnh h±ßng ¿n nm 2030=. Báo cáo này ã trình bày vß: (i) Nhÿng v¿n ß c¡ b¿n vß dßch vÿ và DVMT; (ii) Các cam k¿t vß DVMT cÿa Vißt Nam; (iii) Các y¿u tß thúc ¿y sÿ phát trißn, xu h±ßng và bßi c¿nh phát trißn DVMT ß Vißt Nam.

ß tài nghiên cÿu khoa hßc c¿p Bß cÿa Bß Cơng Th±¡ng nm 2008 vß ißu tra, ánh giá thÿc tr¿ng phát trißn DVMT ß Vißt Nam - ß xu¿t chính sách phát trißn DVMT phù hÿp vßi các cam k¿t qc t¿ trong ti¿n trình hßi nh¿p kinh t¿ qußc t¿. ß tài này nghiên cÿu

thÿc tr¿ng phát trißn cÿa các lo¿i hình DVMT cÿa Vißt Nam vß các v¿n ß nh± nng lÿc c¿nh tranh, giá c¿, ph±¡ng thÿc, nng lÿc cung ÿng dßch vÿ cÿa các doanh nghißp, kèm

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

theo kh¿o sát chi ti¿t tồn bß các lo¿i hình dßch vÿ trên ph¿m vi c¿ n±ßc. ßng thßi, ß tài cing ß c¿p ¿n nhÿng v¿n ß liên quan ¿n vißc thÿc hißn các cam k¿t mß cÿa thß tr±ßng dßch vÿ cÿa Vißt Nam và ±a ra nhÿng ß xu¿t vß xây dÿng pháp lu¿t nh¿m thu hút ¿u t± vào DVMT. Tuy nhiên, cơng trình này chÿ y¿u nghiên cÿu d±ßi góc ß kinh t¿ mơi tr±ßng và ch±a t¿p trung nhißu vào khía c¿nh pháp lý ßi vßi các v¿n ß liên quan ¿n DVMT.

Bài vi¿t Hÿp tác công t± trong l)nh vÿc DVMT ơ thß - Kinh nghißm qc t¿ và bài hßc cho Vißt Nam cÿa tác gi¿ Tr¿n Ngßc Ngo¿n, T¿p chí Mơi tr±ßng sß 1/2016. Bài vi¿t

trình bày và phân tích xu h±ßng phát trißn DVMT trên th¿ gißi và kinh nghißm hÿp tác cơng t± cÿa Singapore, Trung Qc trong DVMT ơ thß và tÿ ó rút ra bài hßc kinh nghißm cho Vißt Nam.

Bài vi¿t Phát trißn DVMT ß Vißt Nam cÿa các tác gi¿ Chu Thß Mai Ph±¡ng, Nguyßn

Thß H±¡ng, Tÿ Th Anh ng trên T¿p chí Khoa Hßc ¿i Hßc Qußc Gia Hà Nßi: Nghiên cÿu Chính sách và Qu¿n lý sß 02/2019. Bài vi¿t này phân tích chung vß sÿ tham gia cÿa

doanh nghißp nhà n±ßc, doanh nghißp FDI và các doanh nghißp khác vào ho¿t ßng cung ÿng DVMT, phân tích vß tình hình thu hút FDI và thÿc tr¿ng cung ÿng dßch vÿ này ß Vißt Nam ß tÿ ó tác gi¿ ±a ra mßt sß ki¿n nghß nh¿m phát trißn ngành DVMT t¿i Vißt Nam.

Bài vi¿t Phát trißn ngành DVMT cÿa Vißt Nam trong hßi nh¿p qußc t¿ cÿa Ti¿n sÿ

Ph¿m Nguyên Minh cùng các tác gi¿ Tr¿n Huy Hồn và Võ Thß Kim Tuy¿n trong sách chuyên kh¿o <Mßt sß v¿n ß th±¡ng m¿i và logistics ß Vißt Nam thßi kÿ ßi mßi 1986 3 2016= nm 2016 cÿa Nhà xu¿t b¿n Lao ßng 3 Xã hßi. Bài vi¿t ã ±a ra khái nißm và phân lo¿i vß DVMT trên th¿ gißi và cÿa Vißt Nam, ßng thßi bài vi¿t ã ±a ra nhÿng ánh giá, nh¿n ßnh vß thÿc tr¿ng phát trißn DVMT ß Vißt Nam và các chính sách hß trÿ phát trißn DVMT, ßng thßi ±a ra mßt sß khuy¿n nghß và gi¿i pháp nh¿m thúc ¿y phát trißn DVMT ß Vißt Nam.

Bài vi¿t Mßt sß mơ hình cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng và kinh nghißm hồn thißn pháp lu¿t ß Vißt Nam cÿa tác gi¿ Ngun Quang Vÿ ng trên t¿p chí Nghiên cÿu L¿p pháp

sß 17/2012. Bài vi¿t ã trình bày vß các mơ hình ißn hình trên th¿ gißi vß cung ÿng hồng hố, dßch vÿ cơng nh± mơ hình <Nhà n±ßc cung ÿng tài chính và Nhà n±ßc tß chÿc cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng=, mơ hình <Khu vÿc t± nhân cung ÿng tài chính và khu vÿc t± nhân tÿ tß chÿc cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng9, mơ hình <Nhà n±ßc và khu vÿc t± nhân cùng liên k¿t cung ÿng tài chính và cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng=, mơ hình <L¿p chß trßng=. Tác gi¿ cing ã phân tích, ánh giá ±u, nh±ÿc ißm cÿa tÿng mơ hình và ±a ra mßt sß ki¿n nghß và rút ra bài hßc kinh nghißm cho Vißt Nam trong vißc xây dÿng mơ hình cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

Bài vi¿t Xã hßi hố dßch vÿ cơng ß Vißt Nam cÿa tác gi¿ ß Anh ÿc và Lê Hßng

S¡n ng trên T¿p chí Cßng s¿n, sß tháng 4/2020. Các tác gi¿ ã làm rõ b¿n ch¿t cÿa dßch vÿ cơng, các hình thÿc xã hßi hố dßch vÿ cơng, phân tích, anh giá thÿc tr¿ng xã hßi hố dßch vÿ cơng t¿i Vißt Nam và ±a ra mßt sß ß xu¿t nh¿m nâng cao hißu qu¿ xã hßi hố dßch vÿ cơng trong thßi gian tßi.

Bài vi¿t Qu¿n lý nhà n±ßc ßi vßi dßch vÿ cơng 3 Kinh nghißm qc t¿ và hàm ý chính sách cho Vißt Nam cÿa tác gi¿ Ph¿m Thß Hßng ißp, t¿p chí Khoa hßc HQGHN, Kinh t¿

và Kinh doanh, sß 03/2013. Trong bài vi¿t này, tác gi¿ ã t¿p trung nghiên cÿu kinh nghißm qußc t¿ vß qu¿n lý nhà n±ßc ßi vßi dßch vÿ cơng, cÿ thß là: (i) Gißi h¿n ph±¡ng thÿc qu¿n lý và cung ÿng trÿc ti¿p cÿa Nhà n±ßc ßi vßi mßt sß dßch vÿ cơng ¿c thù; (ii) a d¿ng hố ph±¡ng thÿc qu¿n lý dßch vÿ cơng; (iii) xã hßi hố vißc cung ÿng mßt sß lo¿i dßch vÿ cơng; (iv) Xem xét tình tr¿ng tài chính cÿa các ßi t±ÿng thÿ h±ßng dßch vÿ cơng. ßng thßi, tác gi¿ gÿi mß mßt sß v¿n ß vß c¿i cách chính sách nh¿m nâng cao hißu qu¿ qu¿n lý cÿa Nhà n±ßc ßi vßi dßch vÿ cơng t¿i Vißt Nam.

Bài vi¿t Qu¿n lý Nhà n±ßc ßi vßi dßch vÿ cơng trong nßn kinh t¿ thß tr±ßng ßnh h±ßng xã hßi chÿ ngh)a cÿa Ti¿n sÿ T¿ Quang Ngßc ng trên t¿p chí Tß chÿc Nhà n±ßc,

sß 06/2021. Tác gi¿ ã làm rõ nhÿng quan nißm, ¿c tr±ng c¡ b¿n cÿa dßch vÿ cơng và phân tích vai trị cÿa Nhà n±ßc trong vißc qu¿n lý dßch vÿ cơng. Tÿ ó, tác gi¿ ß xu¿t mßt sß gi¿i pháp vß thß ch¿, pháp lý và xã hßi nh¿m nâng cao hißu qu¿ qu¿n lý Nhà n±ßc và ch¿t l±ÿng cung c¿p dßch vÿ cơng.

ß tài nghiên cÿu khoa hßc c¿p Bß Chun giao dßch vÿ cơng cho các c¡ sß ngồi Nhà n±ßc do Ti¿n sÿ Lê Chi Mai làm chÿ nhißm ß tài t¿i Hßc vißn Hành chính qc gia

nm 2002. Trong ß tài này, các tác gi¿ ã: (i) nghiên cÿu nhÿng v¿n ß lý lu¿n và nhÿng quan ißm c¡ b¿n vß chuyßn giao dßch vÿ cơng; (ii) Phân tích, ánh giá thÿc tr¿ng chun giao dßch vÿ cơng cho các c¡ sß ngồi cơng l¿p ßi vßi ba l)nh vÿc cÿ thß là giáo dÿc, y t¿, giao thơng cơng cßng và vißc qu¿n lý cÿa Nhà n±ßc ßi vßi nhÿng c¡ sß này; (iii) ±a ra nhÿng ß xu¿t nh¿m hồn thißn c¡ ch¿ qu¿n lý cÿa Nhà n±ßc trong vißc chun giao dßch vÿ cơng cho các c¡ sß ngồi Nhà n±ßc. M¿c dù cơng trình này khơng ß c¿p ¿n DVMT nh±ng nhÿng k¿t qu¿ nghiên cÿu liên quan ¿n vißc chun giao dßch vÿ cơng s¿ ±ÿc NCS tham kh¿o và sÿ dÿng trong lu¿n án.

Báo cáo nghiên cÿu kinh t¿ Thß tr±ßng hóa cung ÿng các dßch vÿ cơng t¿i Vißt Nam

nm 2018 do tác gi¿ inh Tu¿n Minh làm chÿ biên, Nxb. Tri thÿc, Hà Nßi. ây là s¿n

ph¿m cÿa dÿ án <Phát trißn nßn kinh t¿ thß tr±ßng Vißt Nam= do Vißn Friedrich Naumman Vietnam tài trÿ. Báo cáo này gßm có 5 ch±¡ng. Các tác gi¿ ã phân tích, ß xu¿t chính sách thß tr±ßng hố cung ÿng dßch vÿ cơng dÿa trên tr±ßng phái kinh t¿ hßc thß ch¿ mßi và xem

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

ây là mßt cơng cÿ ß phát hißn và thay th¿ các c¡ ch¿ hành chính quan liêu b¿ng các y¿u tß/lÿc l±ÿng thß tr±ßng trong các l)nh vÿc cung ÿng dßch vÿ cơng trong ch±¡ng 1. Sang ch±¡ng 2, ch±¡ng 3, ch±¡ng 4 và ch±¡ng 5, các tác gi¿ ã l¿n l±ÿt nghiên cÿu hißn tr¿ng thß tr±ßng hố cung ÿng dßch vÿ cơng ßi vßi (i) giáo dÿc ¿i hßc, (ii) DVMT ơ thß, (iii)thu hút ngußn lÿc t± nhân vào vißc cung ÿng k¿t c¿u h¿ t¿ng ±ßng bß cao tßc và (iv) thß tr±ßng hóa các dßch vÿ ánh giá sÿ phù hÿp ß Vißt Nam. Bên c¿nh ó, các tác gi¿ cing ãnghiên cÿu mßt sß kinh nghißm qußc t¿ ßi vßi các v¿n ß này và ±a ra các ß xu¿t c¿i cách cho Vißt Nam.

Bài vi¿t Mßt sß gi¿i pháp tng c±ßng ¿u t± theo ph±¡ng thÿc (PPP) trong xÿ lý ch¿t th¿i r¿n sinh ho¿t cÿa tác gi¿ La Tr¿n B¿c, T¿p chí Mơi tr±ßng sß chun ß sß IV/2020.

Sau khi ánh giá thÿc tr¿ng ho¿t ßng xÿ lý CTRSH, tác gi¿ ã phân tích hình thÿc PPP trong l)nh vÿc này t¿i Vißt Nam, ¿c bißt là phân tích vß ngn vßn ¿u t± PPP. Tÿ ó, tác gi¿ ánh giá nhÿng h¿n ch¿, b¿t c¿p trong ¿u t± theo hình thÿc PPP ßi vßi các dÿ án xÿ lý CTRSH, ßng thßi ±a ra mßt sß gi¿i pháp nh¿m tng c±ßng ¿u t± theo hình thÿc PPP ßi vßi các dÿ án này t¿i Vißt Nam.

chi¿n l±ÿc

OECD Environmental Performance Reviews (2019), OECD Publishing, Paris. ây là mßt chußi các báo cáo cÿa các qc gia thành viên cÿa OECD vß q trình phát trißn mÿc tiêu chính sách mơi tr±ßng. Nßi dung cÿa các báo cáo t¿p trung vào vißc ánh giá q trình phát trißn bßn vÿng và tng tr±ßng xanh, c¿t gi¿m khí nhà kính, ngn ch¿n bi¿n ßi khí h¿u, qu¿n lý các dßch vÿ sinh thái bißn, qu¿n lý n±ßc, qu¿n lý ch¿t th¿i. ßng thßi, các báo cáo này cing ¿t ra v¿n ß nâng cao trách nhißm gi¿i trình cÿa Nhà n±ßc, ±a ra các khuy¿n nghß mÿc tiêu ß c¿i thißn vißc thÿc hißn chính sách mơi tr±ßng.

UNCTAD (1998), Strengthening Capacities in Developing Countries to Develop the Environmental Services Sector (TD/B/COM.1/EM.7/2). Geneva. Tài lißu này cÿa Hßi nghß Liên Hißp Qußc vß Th±¡ng m¿i và Phát trißn ã phân tích các v¿n ß mơi tr±ßng, nhÿng y¿u kém trong vißc phát trißn DVMT và mß cÿa thß tr±ßng DVMT ß các n±ßc ang phát trißn ß tÿ ó ±a ra mßt sß khuy¿n nghß vß chính sách, pháp lu¿t và các bißn pháp cho cßng ßng qußc t¿, cho các qußc gia ang phát trißn và cho chính Hßi nghß Liên Hißp Qc vß Th±¡ng m¿i và Phát trißn trong vißc thÿc hißn nß lÿc chung hß trÿ cho các qußc gia ang phát trißn phát trißn DVMT ß gi¿i quy¿t các v¿n ß vß mơi tr±ßng qc gia và nâng cao nng lÿc ß trß thành nhà xu¿t kh¿u dßch vÿ ra thß tr±ßng th¿ gißi.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Báo cáo - Kinh nghißm qußc t¿ vß phát trißn DVMT nm 2010 cÿa Bß TNMT, thußc

dÿ án <Xây dÿng chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT ¿n nm 2020 và ßnh h±ßng ¿n nm 2030=. Báo cáo ã nghiên cÿu kinh nghißm cÿa EU, Hoa Kÿ, Hàn Qußc, Thái Lan, Singapore vß phát trißn DVMT. Nßi dung Báo cáo bao gßm: (i) tßng quan vß thß tr±ßng; (ii) khung pháp lý, tß chÿc phát trißn DVMT; (iii) chi¿n l±ÿc, ßnh h±ßng phát trißn DVMT phù hÿp vßi ißu kißn, hồn c¿nh cÿa tÿng qc gia; (iv) quy ho¿ch, xây dÿng c¡ sß h¿ t¿ng phát trißn DVMT; (v) mß cÿa thß tr±ßng DVMT và (vi) mơ hình hÿp tác cơng t± trong vißc cung ÿng DVMT.Trong tÿng v¿n ß, báo cáo ßu rút ra bài hßc cho Vißt Nam trong vißc phát trißn DVMT.

Báo cáo Chi¿n l±ÿc tßng thß phát trißn ngành dßch vÿ tßi nm 2020 (CSSSD) và t¿m

nhìn tßi nm 2025 cÿa nhóm chun gia qc t¿ và Vißt Nam trong khn khß dÿ án Hß trÿ th±¡ng m¿i a biên giai o¿n III (EU 3 Vißt Nam MUTRAP III), thÿc hißn nm 2009. Báo cáo này tuy khơng nghiên cÿu trÿc ti¿p vß DVMT nh±ng nhÿng phân tích vß c¡ sß, nßn t¿ng cho chi¿n l±ÿc phát trißn dßch vÿ, nhÿng y¿u tß thúc ¿y ngành dßch vÿ, nhÿng khuy¿n nghß vß c¡ ch¿, chính sách ß phát trißn ngành dßch vÿ s¿ ±ÿc NCS tham kh¿o.

Báo cáo Xây dÿng khung (Logframe) cho chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT 2020 cÿa Vißt

Nam do Vißn chi¿n l±ÿc, chính sách TN và MT, Bß TN và MT thÿc hißn nm 2012. Báo cáo ã gißi thißu dÿ th¿o chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT ¿n 2020, phân tích thÿc tr¿ng hß thßng thß ch¿ hß trÿ cho thÿc thi chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT ß VN và ánh giá hß thßng chß tiêu và ch¿ ß thßng kê có liên quan ¿n vißc thu th¿p các chß tiêu liên quan ¿n chi¿n l±ÿc.

Promotion of FDIS in the sector of environmental goods and services, David Luff và

các cßng sÿ, nm 2015, thc dÿ án hß trÿ chính sách Th±¡ng m¿i và ¿u t± cÿa Châu Âu (EU-MUTRAP). Dÿ án này gßm có hai ph¿n. Trong ph¿n thÿ nh¿t, các tác gi¿ vß tình hình ¿u t± trong l)nh vÿc hàng hố, DVMT t¿i Vißt Nam, cÿ thß là phân tích mÿc ¿u t± nßi ßa và mÿc ¿u t± trÿc ti¿p n±ßc ngồi (FDI) t¿i Vißt Nam trong l)nh vÿc này ß ±a ra ánh giá tßng quan vß thß tr±ßng hàng hố, DVMT ß Vißt Nam, tßng hÿp các chính sách và quy ßnh cÿa pháp lu¿t Vißt Nam hißn hành liên quan ¿n hàng hoá, DVMT. Trong ph¿n này, các tác gi¿ ã nghiên cÿu, phân tích cam k¿t qc t¿ hißn hành ang ¿nh h±ßng ¿n chính sách cÿa Vißt Nam vß hàng hố, DVMT trong ¿u t± và BVMT nh± nh± các cam k¿t trong khn khß APEC, ASEAN, WTO...Trong ph¿n thÿ hai, nghiên cÿu ã chß ra các c¡ hßi và thách thÿc ßi vßi Vißt Nam trong vißc thúc ¿y ¿u t± l)nh vÿc hàng hố, DVMT. Dÿa vào nghiên cÿu kinh nghißm cÿa mßt sß n±ßc vß sÿ phát trißn cÿa c¡ ch¿ ±u ãi ß thu hút ¿u t± vào l)nh vÿc hàng hố, DVMT, nghiên cÿu làm rõ các cơng cÿ, chính sách ß

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

thúc ¿y l)nh vÿc này phát trißn và ±a ra các khuy¿n nghß ßi vßi Vißt Nam trong vißc hồn thißn các chính sách và quy ßnh pháp lu¿t liên quan ¿n thúc ¿y hàng hố, DVMT.

Báo cáo Tßng hÿp ánh giá thÿc tr¿ng DVMT Vißt Nam nm 2010 cÿa Bß TN&MT,

thußc dÿ án <Xây dÿng chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT ¿n nm 2020 và ßnh h±ßng ¿n nm 2030=. Báo cáo này ã phân tích, ánh giá tßng quan vß chính sách phát trißn DVMT t¿i Vißt Nam, ánh giá thÿc tr¿ng và ±a ra nhÿng dÿ báo vß nhu c¿u DVMT trong t±¡ng lai. Báo cáo cing ã trình bày k¿t qu¿ kh¿o sát vß nng lÿc cÿa các ¡n vß cung c¿p DVMT. Trên c¡ sß các phân tích, ánh giá và kh¿o sát nêu trên, báo cáo ã ±a ra nhÿng khuy¿n nghß, ß xu¿t nh¿m phát trißn DVMT t¿i Vißt Nam.

Bài vi¿t Hißn tr¿ng và chính sách phát trißn ngành cơng nghißp mơi tr±ßng Vißt Nam

cÿa tác gi¿ Ph¿m Sinh Thành, Bß Cơng Th±¡ng, T¿p chí Mơi tr±ßng sß 10/2015. Bài vi¿t

Thÿc tr¿ng và chính sách phát trißn DVMT ß Vißt Nam cÿa Vi ình Nam, Tßng Cÿc Mơi

tr±ßng, T¿p chí Mơi tr±ßng sß 1-2/2013. Các bài vi¿t cung c¿p cái nhìn thÿc tr¿ng, chính sách cÿa ngành cơng nghißp mơi tr±ßng nói chung, ngành DVMT nói riêng và ±a ra mßt sß ánh giá, nh¿n xét có thß tham kh¿o trong q trình vi¿t lu¿n án.

Bài vi¿t Xây dÿng chính sách phát trißn DVMT t¿i Vißt Nam cÿa Th¿c s) D±¡ng Thß

Thanh Xuy¿n và Ti¿n s) Nguyßn Thß Ph±¡ng Mai, T¿p chí Mơi tr±ßng sß 4/2016. Bài vi¿t phân tích và chß ra các nßi dung cÿa khung chính sách pháp lu¿t vß phát trißn DVMT ß Vißt Nam. ây là mßt nghiên cÿu mà nghiên cÿu sinh ã tham kh¿o trong ph¿n xây dÿng khung pháp lu¿t vß phát trißn DVMT ß Vißt Nam.

Bài vi¿t Hÿp tác công - t± trong cung ÿng DVMT ơ thß ß Vißt Nam: ißm m¿nh, ißm y¿u, c¡ hßi và thách thÿc cÿa tác gi¿ Hß Cơng Hồ, T¿p chí Qu¿n lý kinh t¿, sß

72/2015. Bài vi¿t khái quát mßt sß v¿n ß lý lu¿n vß hÿp tác cơng t± trong cung ÿng DVMT ơ thß, ßng thßi phân tích ±u, nh±ÿc ißm, c¡ hßi và thách thÿc khi trißn khai PPP trong thÿc t¿ t¿i Vißt Nam. Tác gi¿ cing ã rút ra k¿t lu¿n r¿ng cung ÿng DVMT ơ thß theo hình thÿc PPP s¿ kh¿c phÿc ±ÿc nhÿng nh±ÿc ißm cÿa ßc quyßn t± nhân và kh¿c phÿc ±ÿc nhÿng h¿n ch¿ vß ngußn lÿc và hißu qu¿ cÿa ßc quyßn nhà n±ßc.

Các cơng trình nói trên t¿p trung nghiên cÿu vß DVMT d±ßi góc ß kinh t¿ hßc, nßi dung mang tính pháp lý cÿa DVMT cịn mß nh¿t ho¿c ch±a ±ÿc ß c¿p mßt cách ¿y ÿ. Nßi dung có liên quan cÿa chúng chÿ y¿u là gÿi mß nhÿng v¿n ß pháp lý c¿n gi¿i quy¿t ß phát trißn DVMT tuân theo các quy lu¿t cÿa kinh t¿ thß tr±ßng và xu h±ßng hßi nh¿p qußc t¿.

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

1.1.3. Các cơng trình nghiên cÿu vß dßch vÿ mơi tr±ßng d±ßi góc ß pháp lý

Lu¿n án ti¿n s) lu¿t hßc Pháp lu¿t vß phát trißn DVMT ß Vißt Nam nm 2018 cÿa tác

gi¿ Võ Thß Kim Tuy¿n, Vißn hàn lâm khoa hßc xã hßi Vißt Nam. Trong lu¿n án này, tác gi¿ ã t¿p trung trình bày 3 nhóm v¿n ß: (i) Nhÿng v¿n ß lý lu¿n vß DVMT và pháp lu¿t phát trißn DVMT; (ii) Thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß phát trißn DVMT ß Vißt Nam và (iii) Quan ißm và gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t vß phát trißn DVMT ß Vißt Nam.

Bài vi¿t Mßt sß cam k¿t qußc t¿ cÿa Vißt Nam liên quan ¿n phát trißn DVMT cÿa tác

gi¿ Võ Thß Kim Tuy¿n ng trên t¿p chí Dân chÿ và Pháp lu¿t sß 11 (308) nm 2017. Trong ó, tác gi¿ ã phân tích mßt sß cam k¿t qc t¿ cÿa Vißt Nam có liên quan ¿n phát trißn DVMT trong khn khß các tß chÿc qußc t¿ nh± WTO, ASEAN, APEC, EU...Tác gi¿ cing ã ±a ra mßt sß nh¿n ßnh và ánh giá sÿ phù hÿp giÿa pháp lu¿t Vißt Nam vßi các cam k¿t qußc t¿ vß DVMT.

Bài vi¿t Thÿc tr¿ng các chính sách, pháp lu¿t liên quan ¿n phát trißn DVMT cÿa Vißt Nam hißn nay và mßt sß ki¿n nghß cÿa tác gi¿ Võ Thß Kim Tuy¿n, T¿p chí Cơng Th±¡ng

sß 08/ 2017. Bài vi¿t phân tích mßt sß chính sách, pháp lu¿t nh¿m hß trÿ phát trißn DVMT hißn nay nh¿m chß ra ißm h¿n ch¿, b¿t c¿p. Tÿ ó, tác gi¿ ±a ra mßt sß ki¿n nghß nh¿m hồn thißn chính sách, pháp lu¿t vß phát trißn DVMT cÿa Vißt Nam trong thßi gian tßi.

Bài vi¿t, ißu chßnh pháp lu¿t vß phát trißn cơng nghißp mơi tr±ßng t¿i Vißt Nam 3 Nhu c¿u và ßnh h±ßng= cÿa tác gi¿ Vi Thß Dun Thÿy, T¿p chí Dân chÿ và Pháp lu¿t sß

10/2016. Tác gi¿ ã phân tích nhÿng nhu c¿u và ßnh h±ßng ißu chßnh pháp lu¿t vß phát trißn cơng nghißp mơi tr±ßng t¿i Vißt Nam hißn nay. Nhÿng phân tích này s¿ ±ÿc NCS tham kh¿o ß xác ßnh và ánh giá nhu c¿u và ßnh h±ßng ißu chßnh pháp lu¿t vß phát trißn DVMT trong ch±¡ng 2 cÿa lu¿n án.

APEC Policy Support Unit (2017), Sector Study on Environmental Services: Environmental Damage Remediation Services, Report # 217 3 5E 3 0127. ây là báo cáo

cÿa C¡ quan hß trÿ chính sách cÿa APEC vß dßch vÿ kh¿c phÿc thißt h¿i mơi tr±ßng. Báo cáo trình bày tßng quan vß dßch vÿ kh¿c phÿc thißt h¿i mơi tr±ßng và phân tích dßch vÿ này ß các qc gia thành viên. Bên c¿nh ó, báo cáo xác ßnh các bißn pháp ß phát trißn lo¿i hình dßch vÿ này, bao gßm: minh b¿ch hố và tng c±ßng c¡ ch¿ thÿc thi ßi vßi các quy ßnh và tiêu chu¿n vß qu¿n lý và kh¿c phÿc thißt h¿i mơi tr±ßng, ßng thßi c¿n có c¡ ch¿

tài chính hß trÿ cho ho¿t ßng cung ÿng dßch vÿ này.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Wallsten, Scott; Kosec, Katrina; Clarke, George R. G. (2004), Has Private Participation in Water and Sewerage Improved Coverage? Empirical Evidence from Latin America. Policy Research Working Paper No. 3445. Washington, DC: World Bank. Bài

vi¿t này nghiên cÿu vß tác ßng cÿa t± nhân hố ßi vßi các ngành này thơng qua vißc thu th¿p các sß lißu tÿ các hß gia ình trong nhißu nm vß dßch vÿ cung c¿p n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i ß các thành phß, các tßnh ß Achentina, Bolivia và Braxin. Các tác gi¿ cing ±a ra k¿t lu¿n r¿ng tÿ lß k¿t nßi vào ±ßng ßng n±ßc ußng và n±ßc th¿i tÿ các hß gia ình, bao gßm c¿ các hß nghèo, ±ÿc c¿i thißn cùng vßi quá trình t± nhân hố ho¿c ít nh¿t là q trình này khơng gây tßn h¿i cho ng±ßi nghèo.

Selvi G.V.K (2007), Environmental Services: Opportunities for Private Organization, Journal of Services Research, Vol 7, No.1. Bài vi¿t phân tích vß các quy ßnh

cÿa pháp lu¿t, thÿc tr¿ng cung ÿng các DVMT nh± xÿ lý n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i, kißm sốt ơ nhißm ngn n±ßc, qu¿n lý ch¿t th¿i r¿n, ch¿t th¿i ßc h¿i và ch¿t th¿i y t¿, b¿o vß a d¿ng sinh hßc và b¿o vß c¿nh quan ò ắn ò v ỏnh giỏ s tham gia cÿa các chÿ thß t± nhân vào vißc cung ÿng các dßch vÿ này.

Tapio S.Katko (2000), Long 3 term Development of Water and Sewage Services in Finland, Public Works Management & Policy, Vol.4, No.4. Bài vi¿t nghiên cÿu, kh¿o sát

q trình cung ÿng n±ßc, xÿ lý n±ßc th¿i và vß sinh cùng vßi q trình t± nhân hố nhÿng dßch vÿ này ß Ph¿n Lan trong 150 nm. Bên c¿nh góc ß kÿ thu¿t, bài vi¿t cịn ti¿p c¿n q trình này ß góc ß thß ch¿ nh± lu¿t pháp, qu¿n lý ngußn nhân lÿc, nghiên cÿu, qu¿n lý xã hßi, th±¡ng m¿i&ß xác ßnh xu h±ßng càng ngày chÿ thß t± nhân tham gia vào vißc cung ÿng các dßch vÿ này càng nhißu và vai trị trÿ c¿p cÿa Nhà n±ßc ngày mßt gi¿m thißu. Bài vi¿t cing ±a ra mßt sß ß xu¿t ß phát trißn các dßch vÿ này trong t±¡ng lai.

U.S. International Trade Commission (2004), Solid and Hazadous Waste Services: An Examination of U.S. and Foreign Markets, Investigation No. 332 3 455, USITC Publication

3679. Báo cáo cÿa Uÿ ban Th±¡ng m¿i qußc t¿ Hoa Kÿ ã ±a ra các sß lißu, phân tích, ánh giá vß thß tr±ßng dßch vÿ ßi vßi ch¿t th¿i r¿n và ch¿t th¿i ßc h¿i ß Hoa Kÿ, châu Âu, Canada, Mê hi cơ, mßt sß n±ßc ang phát trißn ß châu Á và châu Phi. Báo cáo ã trình bày và bình lu¿n vß rào c¿n th±¡ng m¿i, ¿u t± và các quy ßnh cÿa pháp lu¿t ßi vßi dßch vÿ này ß các n±ßc phát trißn và ang phát trißn. Thơng qua vißc so sánh thß tr±ßng giÿa hai nhóm qc gia, báo cáo ã ±a ra mßt sß k¿t lu¿n vß mßi quan hß giÿa thu nh¿p và ¿c ißm, mÿc ß phát trißn cÿa thß tr±ßng dßch vÿ ch¿t th¿i r¿n và ßc h¿i cing nh± mßi quan hß giÿa thu nh¿p và mÿc ß nghiêm ng¿t cÿa lu¿t pháp ißu chßnh lo¿i hình dßch vÿ này.

Jennifer Baumert, Laura Bloodgood (2004), Private Sector Participation in the Water and Wastewater Services Industry, Working Paper No. ID 3 08, Office of Industries,

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Washington DC, U.S. International Trade Commission. Bài vi¿t nghiên cÿu vß: (i) b¿n ch¿t cÿa sÿ tham gia cÿa t± nhân và c¿nh tranh trên thß tr±ßng dßch vÿ cung ÿng n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i trên tồn c¿u; (ii) các ph±¡ng pháp qu¿n lý thß tr±ßng dßch vÿ; (iii) xác ßnh các chÿ thß tham gia vào q trình cung ÿng dßch vÿ và bàn lu¿n vß nhÿng xu h±ßng th±¡ng m¿i, ¿u t± ßi vßi ngành dßch vÿ này.

U.S. International Trade Commission (2005), Air and Noise Pollution Abatement Services: An Examination of U.S and Foreign Markets, Investigation No. 332 0 461.

Nghiên cÿu cÿa Uÿ ban Th±¡ng m¿i qußc t¿ Hoa Kÿ trình bày vß thß tr±ßng dßch vÿ làm gi¿m ơ nhißm khơng khí và gi¿m ti¿ng ßn và th±¡ng m¿i ßi vßi các dßch vÿ này trên tồn c¿u nh¿m mÿc ích cung c¿p thơng tin hÿu ích cho àm phán th±¡ng m¿i và báo cáo tßng k¿t vß mơi tr±ßng. Báo cáo cing chß ra r¿ng: (i) dßch vÿ làm gi¿m ơ nhißm khơng khí và ti¿ng ßn ±ÿc ißu chßnh chÿ y¿u bßi các quy ßnh cÿa pháp lu¿t và nß lÿc thÿc thi các quy ßnh ó, ßng thßi cing ±ÿc ißu chßnh bßi các ngh)a vÿ trong các hißp ßnh qußc t¿, tình c¿m cÿa cơng chúng và ngn lÿc tài chính tÿ các chÿ thß t± nhân; (ii) vißc cung ÿng dßch vÿ làm gi¿m ơ nhißm khơng khí th±ßng i kèm vßi vißc mua bán các trang thi¿t bß kißm sốt ơ nhißm khơng khí cÿa châu Âu, Nh¿t B¿n, Hoa Kÿ là nhÿng nhà cung ÿng dßch vÿ và bán thi¿t bß lßn nh¿t trên th¿ gißi. Trong khi ó, thß tr±ßng dßch vÿ gi¿m ơ nhißm ti¿ng ßn khá khiêm tßn vì lo¿i ơ nhißm này th±ßng ±ÿc xác ßnh thơng qua các tiêu chu¿n s¿n ph¿m, các quy ßnh vß mơi tr±ßng lao ßng&

Dan Pan, Ruiyao Ying, Zuhui Huang (2017), Determinants of Residential Solid Waste Management Services Provision: A Village-Level Analysis in Rural China, Sustainability.

Dÿa trên k¿t qu¿ kh¿o sát 150 ngơi làng ß tßnh Jangxi, bài vi¿t phân tích vß nhÿng y¿u tß quy¿t ßnh ¿n vißc cung ÿng dßch vÿ thu gom ch¿t th¿i r¿n sinh ho¿t/dân c±. Bài vi¿t rút ra nhÿng k¿t lu¿n sau: (i) dßch vÿ thu gom CTRSH khơng ±ÿc cung ÿng mßt cách ßng ßu giÿa các làng mà nhÿng làng nào giàu có h¡n s¿ ±ÿc cung ÿng nhißu dßch vÿ h¡n. (2) Có hißn t±ÿng khoe thành tích (showcasing) trong vißc cung ÿng dßch vÿ này. Nhÿng làng ông dân, g¿n khu vÿc hành chính và to¿ l¿c ß vùng nơng thơn mßi thì tißn ích và vißc cung ÿng dßch vÿ dß thß hißn thành tích chính trß cÿa lãnh ¿o ßa ph±¡ng ngày càng gia tng cịn nhÿng tißn ích, dßch vÿ ít thß hißn thành tích cÿa chính qun ßa ph±¡ng thì khơng gia tng; (3) Qun lÿc phi chính thÿc, ch¿ng h¿n nh± ¿nh h±ßng các gia tßc lßn, b¿t kß nhÿng ng±ßi lãnh ¿o cÿa làng có xu¿t thân tÿ nhÿng gia tßc lßn hay khơng và mßt sß ng±ßi ß chính qun c¿p cao có qun quy¿t ßnh và quan tâm m¿nh m¿ ßi vßi vißc cung ÿng dßch vÿ thu gom rác th¿i sinh ho¿t.

David C Wilson, Jennifer Bangirana Kanjogera, Reka Soós, Cosmin Briciu, Stephen

R Smith, Andrew D Whiteman, Sandra Spiesand Barbara Oelz (2017), Operator models

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

for delivering municipal solid waste management services in developing countries. Part A: The evidence base, Waste Management & Research, Vol 35 (8). Bài vi¿t ±a ra c¡ sß minh

chÿng cho các mơ hình v¿n hành ß cung ÿng dßch vÿ qu¿n lý CTRSH mßt cách bßn vÿng ß các n±ßc ang phát trißn. Bài vi¿t chß ra r¿ng khơng có mßt mơ hình chu¿n nào hißu qu¿ ß t¿t c¿ các n±ßc ang phát trißn. Mßi thành phß sÿ dÿng nhißu mơ hình v¿n hành ßi vßi các ho¿t ßng nh± quét dßn ±ßng phß, thu gom rác, tái ch¿, xÿ lý rác th¿i, trong 134 tr±ßng hÿp thì trung bình mßi thành phß sÿ dÿng 2,5 mơ hình v¿n hành. Các tác gi¿ ã ±a ra k¿t lu¿n r¿ng c¿ bß ph¿n cơng và t± ßu có thß cung ÿng dßch vÿ mßt cách hißu qu¿ trong nhÿng tình hng thích hÿp và chính qun ßa ph±¡ng ph¿i chi tr¿ tißn phí dßch vÿ cho nhà v¿n hành chÿ nhà v¿n hành khơng trÿc ti¿p thu tißn phí dßch vÿ tÿ ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ.

Reka Ss, Andrew D Whiteman, David C Wilson, Cosmin Briciu, Sofia Nürnberger (formerly Garcia-Cortes), Barbara Oelz, Ellen Gunsiliusand Ekkehard Schwehn (2017),

Operator models for delivering municipal solid waste management services in developing countries. Part B: Decision Support, Waste Management & Research, Vol 35 (8). Bài vi¿t

trình bày 4 b±ßc ß ra quy¿t ßnh lÿa chßn mßt ¡n vß v¿n hành thích hÿp cho tÿng ßa ph±¡ng cÿ thß. B±ßc 1 t¿p trung vào vißc tìm hißu các v¿n ß và ißu kißn khung cÿa ßa ph±¡ng. B±ßc 2 thi¿t l¿p và xác ßnh mÿc tiêu ±u tiên cÿa ßa ph±¡ng. B±ßc 3 ánh giá nng lÿc và ißu kißn, tÿ ó xác ßnh ißm m¿nh và ißm y¿u làm c¡ sß cho vißc lÿa chßn ¡n vß v¿n hành. B±ßc 4 liên quan ¿n các v¿n ß chung nh± quan hß cơng - t±, sÿ hÿp tác giÿa các ßa ph±¡ng và sÿ tích hÿp giÿa các dßch vÿ. M¿c dù bài vi¿t không t¿p trung nghiên cÿu các v¿n ß pháp lý liên quan ¿n dßch vÿ xÿ lý rác th¿i nh±ng nhÿng phân tích, ánh giá vß vai trị cÿa c¡ quan nhà n±ßc vßi t± cách là <khách hàng=, là chÿ thß qu¿n lý nói chung và qu¿n lý tài chính nói riêng s¿ ±ÿc NCS tham kh¿o trong lu¿n án.

Bß TN và MT, Báo cáo hißn tr¿ng mơi tr±ßng qc gia, chuyên ß: Qu¿n lý ch¿t th¿i r¿n nm 2017. Báo cáo này gßm có 5 ch±¡ng, ánh giá tßng thß các v¿n ß liên quan ¿n

qu¿n lý ch¿t th¿i bao gßm n±ßc th¿i, khí th¿i, ch¿t th¿i r¿n thơng th±ßng và ch¿t th¿i nguy h¿i. ßi vßi mßi lo¿i ch¿t th¿i, báo cáo khơng chß t¿p trung phân tích các v¿n ß liên quan ¿n ngn phát th¿i, ¿c tr±ng cÿa ch¿t th¿i, hißn tr¿ng phát sinh, công tác phân lo¿i, thu gom, xÿ lý và kißm sốt ch¿t th¿i mà cịn trình bày mßt sß v¿n ß liên quan ¿n chính sách, pháp lu¿t, ngußn lÿc ¿u t±, sÿ tham gia cÿa cßng ßng...ß tÿ ó ±a ra nhÿng ß xu¿t và gi¿i pháp nh¿m qu¿n lý ch¿t th¿i ¿t hißu qu¿ áp ÿng ±ÿc mÿc tiêu phát trißn kinh t¿ và BVMT.

Nghiên cÿu - ánh giá ho¿t ßng qu¿n lý n±ßc th¿i ơ thß t¿i Vißt Nam - do ồn

cơng tác cÿa Ngân hàng Th¿ gißi thÿc hißn nm 2013 d±ßi sÿ hß trÿ cÿa chính phÿ Úc. Nghiên cÿu này ã phân tích hißn tr¿ng, ánh giá hißu qu¿n lý n±ßc th¿i ơ thß và qu¿n lý

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

vß sinh t¿i Vißt Nam tÿ các khía c¿nh kinh t¿, kÿ thu¿t, pháp lý, thß ch¿, ßng thßi ±a ra nhÿng ki¿n nghß và gi¿i pháp nâng cao hißu qu¿ cÿa vißc qu¿n lý n±ßc th¿i ơ thß t¿i Vißt Nam. Tuy nghiên cÿu này khơng t¿p trung vào khía c¿nh pháp lý ßi vßi các ho¿t ßng DVMT nh±ng nhÿng sß lißu thßng k¿, các phân tích và ß xu¿t liên quan ¿n thß ch¿ s¿ ±ÿc nghiên cÿu sinh ti¿p thu và trích d¿n trong lu¿n án ßi vßi dßch vÿ xÿ lý rác th¿i.

Bài vi¿t Mßt sß bißn pháp nâng cao hißu qu¿ ho¿t ßng cÿa hÿp tác xã dßch vÿ vß sinh mơi tr±ßng Trung Thành 3 cÿa các tác gi¿ Vi Thß Thanh H±¡ng, Vi Qc Chính, Lê

Vn C±, t¿p chí Khoa hßc và Cơng nghß th lÿi sß 27 nm 2015. Bài vi¿t nêu ra thÿc tr¿ng ho¿t ßng cÿa hÿp tác xã Thành Trung trên ßa bàn tßnh Thái Nguyên, ánh giá k¿t qu¿ áp dÿng c¡ ch¿, chính sách hß trÿ ho¿t ßng cÿa hÿp tác xã này và phân tích tác ßng cÿa ho¿t ßng cÿa tß chÿc dßch vÿ vß sinh mơi tr±ßng ßi vßi mơi tr±ßng và xã hßi. Các sß lißu thßng kê trong bài vi¿t này s¿ ±ÿc NCS sÿ dÿng ß trích d¿n trong ph¿n trình bày vß dßch vÿ xÿ lý rác th¿i.

Bài vi¿t Hồn thißn cơng tác TM ß n±ßc ta hißn nay và vai trị cÿa kißm tốn nhà n±ßc cÿa tác gi¿ Ngun Lê Ngßc Anh ng trên t¿p chí Nghiên cÿu khoa hßc kißm tốn

sß 121/2017. Trong bài vi¿t này, tác gi¿ ã trình bày khái qt vß TM cÿa dÿ án ¿u t±, phân tích thÿc tr¿ng TM, ±a ra nhÿng ki¿n nghß nh¿m c¿i thißn cơng tác TM t¿i Vißt Nam và nh¿n m¿nh vai trị cÿa kißm tốn Nhà n±ßc ßi vßi vißc hồn thißn cơng tác TM t¿i Vißt Nam.

Trong bài vi¿t Hÿp tác cơng - t± trong cung ÿng DVMT ơ thß ß Vißt Nam: ißm m¿nh, ißm y¿u, c¡ hßi và thách thÿc cÿa tác gi¿ Hß Cơng Hồ ng trên T¿p chí Qu¿n lý

Kinh t¿ sß 72, tháng 11/2015, tác gi¿ ã: (i) phân tích c¡ sß lý lu¿n vß PPP trong cung ÿng DVMT ơ thß; (ii) Phân tích ißm m¿nh, ißm y¿u, c¡ hßi và thách thÿc trong vißc trißn khai thÿc hißn PPP t¿i Vißt Nam và ±a ra k¿t lu¿n vß nhÿng rÿi ro có thß phát sinh khi thÿc hißn các dÿ án PPP.

Nguyßn Hßng Ti¿n (2021), Sÿ tham gia cÿa khu vÿc t± nhân trong l)nh vÿc thốt n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i ơ thß, T¿p chí Xây dÿng sß tháng 11/2021. Trong bài vi¿t này, tác

gi¿ ã làm rõ: (i) Vai trò và các ¿c thù cÿa hß thßng thốt n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i; (ii) Thÿc tr¿ng tham gia cÿa khu vÿc t± nhân trong ¿u t± xây dÿng, qu¿n lý, v¿n hành khai thác hß thßng thốt n±ßc và xÿ lý n±ßc th¿i; (iii) Nhÿng khó khn và h¿n ch¿ trong thu hút sÿ tham gia cÿa khu vÿc t± nhân vào l)nh vÿc thốt n±ßc; (iv) Nhÿng ki¿n nghß vß c¡ ch¿,

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

chính sách, pháp lu¿t nh¿m khuy¿n khích khu vÿc t± nhân tham gia ¿u t± vào l)nh vÿc này.

nghiên cÿu

V¿n ß DVMT ã ±ÿc nhißu tác gi¿ trong và ngồi n±ßc nghiên cÿu d±ßi nhißu góc ß khác nhau tÿ góc ß kinh t¿, pháp lý ¿n góc ß thßng kê, th±¡ng m¿i, ¿u t±, qu¿n lý nhà n±ßc, kÿ thu¿t&nh¿m phÿc vÿ cho các mÿc ích khác nhau. Nhÿng v¿n ß liên quan ¿n lu¿n án cÿa NCS ã ±ÿc các cơng trình này ß c¿p ¿n ß nhÿng mÿc ß khác nhau, trong ó, có nhÿng v¿n ß ã ±ÿc các tác gi¿ gi¿i quy¿t cÿ thß nh±ng cing có nhÿng v¿n ß ch±a ±ÿc gi¿i quy¿t ho¿c có ß c¿p ¿n nh±ng ch±a ±ÿc gi¿i quy¿t mßt cách trißt ß, sâu s¿c nên c¿n ±ÿc ti¿p tÿc phát trißn, nghiên cÿu thêm, cÿ thß nh± sau:

Thÿ nh¿t, nhÿng v¿n ß liên quan ¿n lu¿n án ã ±ÿc gi¿i quy¿t

- B¿n ch¿t cÿa dßch vÿ cơng, trong ó có DVMT, các mơ hình cung ÿng dßch vÿ cơng trên th¿ gißi, vai trị cÿa Nhà n±ßc trong vißc cung ÿng dßch vÿ cơng và nhÿng v±ßng m¿c, khó khn khi Nhà n±ßc thÿc hißn vai trị cÿa mình.

- Các nghiên cÿu thß hißn qua các báo cáo cÿa các tß chÿc nh± OECD, APEC, UNDP...ti¿p c¿n DVMT vßi ý ngh)a là mßt bß ph¿n cÿa ngành cơng nghißp mơi tr±ßng. Nhÿng nghiên cÿu này ã: (i) làm rõ khái nißm, phân lo¿i, b¿n ch¿t cÿa DVMT; (ii) ±a ra nhÿng k¿t qu¿ kh¿o sát vß vißc cung ÿng DVMT ß các qußc gia thành viên và kh¿ng ßnh vai trị, tißm nng cÿa ngành DVMT ßi vßi vißc phát trißn kinh t¿ xã hßi; (iii) ß xu¿t c¿i cách vß thß ch¿ nh¿m ¿y m¿nh tÿ do hố th±¡ng m¿i và phát trißn bßn vÿng, góp ph¿n nâng cao hißu qu¿ àm phán, ký k¿t, thÿc hißn các hißp ßnh vß th±¡ng m¿i dßch vÿ vß ¿u t±, phÿc vÿ cho vißc qußc t¿ hóa các chi phí vß mơi tr±ßng ¿m b¿o mơitr±ßng c¿nh tranh lành m¿nh, tránhnguy c¡ các qc gia ±a ra các kho¿n trÿ c¿p mơi tr±ßng nh¿m trÿ giá cho hàng hóa dßch vÿ.

- Kinh nghißm cÿa mßt sß qußc gia nh± Hoa Kÿ, Phn Lan, ắn ò, Trung Quòc...òi vòi viòc phỏt trißn thß tr±ßng DVMT, hình thÿc và thÿc tr¿ng t± nhân hố DVMT nói chung và mßt sß dßch vÿ cÿ thß nh± xÿ lý ch¿t th¿i, gi¿m thißu ti¿ng ßn...

- Các cơng trình nghiên cÿu trong n±ßc ã làm rõ ±ÿc mßt sß khía c¿nh c¡ b¿n vß thÿc tr¿ng DVMT ß Vißt Nam nh± quy mơ cÿa DVMT trong nßn kinh t¿ qc dân, cam k¿t qußc t¿ cÿa Vißt Nam ßi vßi ngành DVMT, ánh giá tißm nng phát trißn cÿa ngành DVMT, nhu c¿u và sÿ c¿n thi¿t ph¿i phát trißn DVMT trong bßi c¿nh Vißt Nam ang nß lÿc theo ußi mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng. Mßt sß cơng trình ã ph¿n ¿nh ±ÿc thÿc tr¿ng cÿa mßt sß dßch vÿ cÿ thß nh± dßch vÿ vß sinh mơi tr±ßng, qu¿n lý ch¿t th¿i,

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

TM, kißm tốn mơi tr±ßng và ±a ra nhÿng ß xu¿t chung ß c¿i thißn vißc cung ÿng và sÿ dÿng các dßch vÿ này.

- ị gúc ò phỏp lý, cụng trỡnh nghiờn cu có liên quan m¿t thi¿t nh¿t ¿n lu¿n án cÿa

NCS là lu¿n án ti¿n sÿ lu¿t hßc <Pháp lu¿t vß phát trißn dßch vÿ mơi tr±ßng ß Vißt Nam= nm 2018 cÿa tác gi¿ Võ Thß Kim Tuy¿n. Trong lu¿n án này, tác gi¿ ã gi¿i

quy¿t ±ÿc nhÿng vn ò sau õy:

Ơ Mòt sò vn ß lý lu¿n vß DVMT, phát trißn DVMT và pháp lu¿t vß DVMT, kinh nghißm mßt sß qußc gia vò phỏt triòn DVMT

Ơ Thc trng các quy ßnh pháp lu¿t vß chính sách BVMT liên quan ¿n phát trißn DVMT và thÿc tr¿ng quy ßnh pháp lu¿t vß: (i) ±u ãi, hß trÿ ßi vßi DVMT; (ii) qu¿n lý ch¿t lng mụi tròng; (iii) giỏ DVMT

Ơ Quan ißm và gi¿i pháp hồn thißn pháp lu¿t vß phát trißn DVMT, cÿ thß là gi¿i pháp vß chính sách, kißm sốt ch¿t l±ÿng và giá DVMT

Thÿ hai, nhÿng v¿n ß ch±a ±ÿc gi¿i quy¿t ho¿c mßi gi¿i quy¿t ±ÿc mßt ph¿n

Các nghiên cÿu cÿa các tß chÿc qußc t¿ và cÿa các tác gi¿ n±ßc ngồi chÿ y¿u ±ÿc thÿc hißn trên c¡ sß thÿc tr¿ng thß tr±ßng và cung ÿng và sÿ dÿng DVMT cÿa tÿng qußc gia cÿ thß vßn có nhißu ißm khác bißt so vßi ißu kißn, hồn c¿nh thÿc t¿ cÿa Vißt Nam. Ngồi ra, các cơng trình này chÿ y¿u nghiên cÿu DVMT d±ßi góc ß kinh t¿, kÿ thu¿t, ho¿ch ßnh và c¿i cách chính sách&mà ch±a t¿p trung khai thác các v¿n ß pháp lý liên quan ¿n DVMT.

Các cơng trình nghiên cÿu vß DVMT ±ÿc cơng bß ß Vißt Nam g¿n ây chÿ y¿u nghiên cÿu chÿ y¿u d±ßi d¿ng kh¿o sát, ánh giá nhu c¿u cÿa phát trißn DVMT nh¿m phÿc vÿ cho ho¿t ßng xây dÿng chính sách DVMT cÿa Nhà n±ßc, cÿ thß là xây dÿng chi¿n l±ÿc qußc gia vß phát trißn DVMT. Bên c¿nh ó, mßt vài khía c¿nh pháp lý cÿa DVMT nói chung và mßt sß dßch vÿ cÿ thß nói riêng cing ±ÿc mßt vài tác gi¿ khai thác nh±ng ch±a ±a ra ±ÿc nhÿng ánh giá bao quát vß thÿc tr¿ng pháp lu¿t vß DVMT, ch±a nh¿n dißn ±ÿc ¿c thù cÿa DVMT và nhÿng v¿n ß pháp lý ¿t ra ßi vßi vißc ißu chßnh b¿ng pháp lu¿t ßi vßi ho¿t ßng cung ÿng và sÿ dÿng DVMT. Riêng lu¿n án ti¿n sÿ lu¿t hßc <Pháp lu¿t vß phát trißn dßch vÿ mơi tr±ßng ß Vißt Nam=, m¿c dù tác gi¿ ã gi¿i quy¿t r¿t nhißu v¿n ß liên quan ¿n DVMT nh± NCS ã trình bày ß trên nh±ng v¿n cịn nhißu v¿n ß khác mà lu¿n án ch±a gi¿i quy¿t nh±: ch±a làm rõ c¡ sß lý lu¿n cÿa vißc phát trißn DVMT t¿i Vißt Nam, ch¿ng h¿n, ch±a làm rõ ±ÿc b¿n ch¿t cÿa DVMT vßi ý ngh)a là mßt lo¿i dßch vÿ cơng, ch±a v¿n dÿng các hßc thuy¿t kinh t¿ làm c¡ sß cho vißc phân tích, ánh giá pháp lu¿t vß phát trißn DVMT t¿i Vißt Nam, các nghiên cÿu vß kinh nghißm qc t¿ cịn quá

chung chung và ch±a t¿p trung vào các kinh nghißm pháp lý. H¡n nÿa, lu¿n án chß t¿p

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

trung nghiên cÿu pháp lu¿t ißu chßnh mßi quan hß giÿa Nhà n±ßc vßi chÿ thß trÿc ti¿p cung ÿng dßch vÿ mà ch±a nghiên cÿu mßi quan hß giÿa chÿ thß trÿc ti¿p cung ÿng dßch vÿ và chÿ thß sÿ dÿng dßch vÿ, ch±a bao quát h¿t các khía c¿nh pháp lý cÿa DVMT.

Do v¿y, trong lu¿n án này, trên c¡ sß k¿ thÿa nhÿng k¿t qu¿ nghiên cÿu tÿ nhÿng công trình cÿa các tác gi¿ i tr±ßc, NCS ti¿p tÿc nghiên cÿu và làm sáng tß nhÿng v¿n ß pháp lý sau:

- C¡ sß lý thuy¿t và thÿc tißn cÿa vißc xây dÿng và hồn thißp pháp lu¿t vß DVMT thơng

qua vißc phân tích mßi quan hß giÿa DVMT vßi xu h±ßng phát trißn kinh t¿, yêu c¿u cÿa nguyên t¿c phát trißn bßn vÿng, các lý thuy¿t cÿa kinh t¿ hßc có liên quan, các quy ßnh cÿa các ißu ±ßc qußc t¿ mà Vißt Nam là thành viên, vißc thÿc hißn mÿc tiêu cÿa chi¿n l±ÿc phát trißn kinh t¿ xã hßi, chi¿n l±ÿc phát trißn DVMT. Cÿ thß: kh¿ng ßnh DVMT vß b¿n ch¿t là dßch vÿ cơng do Nhà n±ßc là ng±ßi tß chÿc thÿc hißn. N¿u khơng có sÿ can thißp cÿa Nhà n±ßc s¿ khơng có c¡ ch¿ kh¿c phÿc sÿ th¿t b¿i cÿa thß tr±ßng. Do có sÿ can thißp sâu cÿa Nhà n±ßc mà thß tr±ßng DVMT là thß tr±ßng khơng hồn

h¿o (xét d±ßi góc ß kinh t¿ hßc). Pháp lu¿t ißu chßnh DVMT có sÿ an xen cÿa lu¿t cơng và lu¿t t±, cÿa y¿u tß quyßn lÿc và y¿u tß tài s¿n.

- Xác ßnh rõ vß trí, vai trị cu¿ các chÿ thß cÿa quan hß pháp lu¿t vß DVMT và nhÿng

v¿n ß pháp lý ¿t ra cho vißc ti¿p tÿc xây dÿng, hồn thißn pháp lu¿t vß BVMT trong

ißu kißn kinh t¿ thß tr±ßng và hßi nh¿p qc t¿ nh± vai trị cÿa Nhà n±ßc, cÿa ng±ßi cung ÿng, cÿa ng±ßi sÿ dÿng DVMT nói chung và trong tÿng lo¿i hình DVMT cÿ thß. Nh¿n dißn nhÿng v¿n ß pháp lý ¿t ra nh± xây dÿng c¡ sß pháp lý cho m¿ng l±ßi doanh nghißp DVMT, c¡ ch¿ lÿa chßn chÿ thß cung ÿng DVMT, giá DVMT, ±u ãi, hß trÿ DVMT, qu¿n lý ch¿t l±ÿng& trong ißu kißn kinh t¿ thß tr±ßng và hßi nh¿p qußc t¿.

- Xác ßnh ßa vß pháp lý cÿa Nhà n±ßc, cÿa cßng ßng và cÿa tß chÿc, cá nhân trong cung ÿng và sÿ dÿng DVMT, mßi quan hß t±¡ng tác giÿa các y¿u tß kinh t¿, xã hßi,

pháp lý trong ißu chßnh b¿ng pháp lu¿t vißc phát trißn DVMT, cung ÿng, sÿ dÿng DVMT d±ßi góc ß lu¿t cơng và lu¿t t±.

- Phân tích, ánh giá các quy ßnh cÿa pháp lu¿t ißu chßnh mßi quan hß giÿa ng±ßi cung ÿng và sÿ dÿng DVMT trên c¡ sß c¿p nh¿t các quy ßnh pháp lu¿t mßi và yêu c¿u

¿t ra ßi vßi vißc ti¿p tÿc so¿n th¿o, ban hành quy ßnh mßi và sÿa ßi, bß sung các quy ßnh hißn hành vß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT.

- ß xu¿t các gi¿i pháp pháp lý nh¿m thúc ¿y sÿ phát trißn bßn vÿng cÿa DVMT, hồn thißn các quy ßnh ißu chßnh quan hß giÿa ng±ßi cung ÿng và ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ.

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

1.2. C¡ sß lý thuy¿t cÿa lu¿n án

Câu hßi tßng quát:

Pháp lu¿t vß DVMT ß Vißt Nam c¿n ±ÿc xây dÿng và hồn thißn trên c¡ sß lý lu¿n và thÿc tißn nào ß t¿o ra mơi tr±ßng pháp lý thu¿n lÿi nh¿m phát trißn DVMT trong ißu kißn kinh t¿ thß tr±ßng, hßi nh¿p qußc t¿ và thÿc hißn mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng?

ß tr¿ lßi cho câu hßi nghiên cÿu nói trên, NCS ¿t ra các câu hßi cÿ thß nh± sau:

Câu hßi thÿ nh¿t: Quan hß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT có b¿n ch¿t và ¿c ißm gì?

B¿n ch¿t và ¿c ißm cÿa DVMT ¿t ra nhÿng yêu c¿u nào cho vißc ißu chßnh b¿ng pháp lu¿t quan hß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT?

Câu hßi thÿ hai: Vißc ±a quan hß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT ph¿i v¿n hành theo

c¡ ch¿ thß tr±ßng có vai trị và ý ngh)a nh± th¿ nào trong hồn thißn thß tr±ßng DVMT? Pháp lu¿t vß DVMT có vß trí vai trị nh± nh¿ nào trong phát trißn DVMT? Vß chÿ thß, ph¿m vi ißu chßnh, ph±¡ng pháp ißu chßnh cÿa pháp lu¿t vß DVMT có nhÿng v¿n ß gì c¿n ¿t ra ß gi¿i quy¿t?

Câu hßi thÿ ba: Trong ißu kißn kinh t¿ thß tr±ßng và hßi nh¿p qc t¿, vißc hồn

thißn pháp lu¿t vß DVMT c¿n ph¿i b¿o ¿m các tiêu chí cÿ thß nào nh¿m mÿc ích thúc ¿y pháp trißn DVMT theo nguyên t¿c phát trißn bßn vÿng?

Câu hßi thÿ t±: Pháp lu¿t vß DVMT cÿa Vißt Nam hißn nay cịn có nhÿng khi¿m

khuy¿t, b¿t c¿p, h¿n ch¿ nào c¿n kh¿c phÿc? ß kh¿c phÿc nhÿng khi¿m khuy¿t, b¿t c¿p, h¿n ch¿ này c¿n ph¿i có ph±¡ng h±ßng và gi¿i pháp cÿ thß nào?

1.2.2. Các gi¿ thi¿t nghiên cÿu

Gi¿ thuy¿t tßng thß: DVMT có nßi hàm r¿t rßng và có thß ±ÿc ti¿p c¿n d±ßi nhißu

góc ß khác nhau t thc vào chÿ thß và mÿc ích cÿa vißc sÿ dÿng DVMT. N¿u ti¿p c¿n theo h±ßng DVMT nh¿m mÿc ích cung ÿng hàng hóa ch¿t l±ÿng mơi tr±ßng thì vß b¿n ch¿t, ây là mßt lo¿i dßch vÿ cơng, Nhà n±ßc là chÿ thß có trách nhißm tß chÿc thÿc hißn nh¿m mÿc ích giÿ cho mơi tr±ßng ±ÿc trong lành, nâng cao ch¿t l±ÿng cußc sßng cÿa ng±ßi dân. Ng±ßi dân vßi t± cách là ng±ßi thÿ h±ßng nhÿng lÿi ích do DVMT t¿o ra s¿ ph¿i tr¿ tißn trên c¡ sß giá trß cÿa hàng hóa ch¿t l±ÿng mơi tr±ßng. N¿u ti¿p c¿n theo h±ßng vißc sÿ dÿng DVMT nh¿m mÿc ích thÿc hißn ngh)a vÿ BVMT nh¿m kh¿c phÿc các tác ßng cÿa ngo¿i ÿng tiêu cÿc do ho¿t ßng cÿa mình gây ra nh± th¿i ra CTRSH thì ph¿i có ngh)a vÿ thu gom, xÿ lý, chÿ ngn th¿i có thß tÿ thÿc hißn các cơng vißc này ho¿c chun giao cho ng±ßi cung ÿng dßch vÿ thì DVMT là dßch vÿ cung ÿng bßi khu vÿc t± nhân. Ng±ßi gây ơ nhißm s¿ tr¿ tißn cho vißc sÿ dÿng DVMT theo thßa thu¿n. Theo h±ßng ti¿p c¿n này, Nhà n±ßc có sÿ can thißp nh±ng chÿ y¿u d±ßi góc ß tß chÿc thÿc hißn vißc

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

cung ÿng dßch vÿ, hß trÿ các bên, ¿n ßnh giá dßch vÿ& Theo quan ißm cÿa NCS, do tính mß và mßi quan hß t±¡ng tác cÿa hß thßng mơi tr±ßng, b¿n ch¿t cÿa DVMT c¿n ±ÿc ti¿p c¿n theo c¿ hai h±ßng nêu trên. H±ßng ti¿p c¿n thÿ nh¿t là dÿa trên c¡ sß ngo¿i ÿng tích cÿc mà vißc cung ÿng và sÿ dÿng DVMT t¿o ra. H±ßng ti¿p c¿n thÿ hai là dÿa trên c¡ sß ngo¿i ÿng tiêu cÿc cÿa hàng vi gây tác ßng ¿n mơi tr±ßng trên c¡ sß ngun t¿c ng±ßi gây ơ nhißm ph¿i chßu chi phí kh¿c phÿc.

Gi¿ thuy¿t thÿ nh¿t: Ngồi nhÿng ¿c ißm cÿa mßt lo¿i hình dßch vÿ nói chung,

DVMT cịn mang nhÿng ¿c ißm sau: (1) là dßch vÿ mang tính thi¿t y¿u g¿n vßi lÿi ích chung cÿa cßng ßng và có tác ßng ¿n v¿n ß phát trißn bßn vÿng; (2) DVMT có thß ±ÿc cung ÿng và sÿ dÿng bßi các chÿ thß t± nh±ng vß b¿n ch¿t DVMT là mßt lo¿i hàng hóa cơng nên dßch vÿ này mang tính ch¿t cÿa quan hß ßi tác cơng t± và c¿n có sÿ chi phßi, can thißp cÿa Nhà n±ßc; (3) Ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ th±ßng r¿t lßn vß sß l±ÿng và khó thßa thu¿n trÿc ti¿p vßi ng±ßi cung ÿng dßch vÿ&Nhÿng ¿c thù này ¿t ra nhißu v¿n ß pháp lý c¿n ph¿i gi¿i quy¿t liên quan ¿n nhÿng nhóm quy ph¿m pháp lu¿t sau ây:

- Quy ßnh cÿ thß vß chÿ thß, ißu kißn, hÿp ßng cung ÿng DVMT - Quy ßnh vß v¿n ß ±u ãi, hß trÿ ho¿t ßng cung ÿng DVMT - Quy ßnh vß qu¿n lý ch¿t l±ÿng, giá c¿ cÿa DVMT

- Quy ßnh nh¿m xác ßnh vß trí, vai trị cÿa Nhà n±ßc và cßng ßng trong q trình cung ÿng và sÿ dÿng DVMT

Gi¿ thuy¿t thÿ hai: Trong ißu kißn kinh t¿ thß tr±ßng, vißc ±a quan hß cung ÿng và

sÿ dÿng DVMT v¿n hành theo c¡ ch¿ thß tr±ßng là ịi hßi có tính t¿t y¿u. Chß khi nào vißc cung ÿng và sÿ dÿng DVMT v¿n hành theo c¡ ch¿ thß tr±ßng chúng ta mßi hình thành ±ÿc thß tr±ßng DVMT có tính c¿nh tranh, gi¿m giá thành dßch vÿ, nâng cao ch¿t l±ÿng dßch vÿ, h¿n ch¿ tham nhÿng, tiêu cÿc. Vißc t± nhân hóa (xã hßi hóa) DVMT là c¿n thi¿t. Tuy nhiên,

vißc cung ÿng hàng hố, dßch vÿ cơng do khu vÿc t± nhân thÿc hißn s¿ làm phát sinh nhißu h¿n ch¿ và hß l do mâu thu¿n giÿa lÿi ích và mÿc tiêu mà các bên tham gia quan hß DVMT theo i. Do v¿y, vißc t± nhân hóa DVMT c¿n ph¿i có sÿ gißi h¿n vß l)nh vÿc, ph¿m vi, sÿ ràng bußc rõ ràng vß quyßn và ngh)a vÿ cÿa các chÿ thß t± cung ÿng dßch vÿ và ¿c bißt ph¿i ¿m b¿o tính c¿nh tranh, sÿ công khai, công b¿ng, minh b¿ch.

Gi¿ thuy¿t thÿ ba: Pháp lu¿t vß DVMT là l)nh vÿc an xen giÿa lu¿t cơng và lu¿t t±

nh¿m ißu chßnh mßi quan hß vß cung ÿng và sÿ dÿng dßch vÿ công ±ÿc cung ÿng và sÿ dÿng chÿ y¿u bßi các chÿ thß t±, Nhà n±ßc là ng±ßi tß chÿc thÿc hißn và chßu trách nhißm cußi cùng ßi lo¿i hình dßch vÿ mang tính thi¿t y¿u. Vß c¿u trúc ngußn, các quy ph¿m pháp lu¿t vß DVMT ±ÿc quy ßnh trong nhißu vn b¿n quy ph¿m pháp lu¿t khác nhau nh± Lu¿t BVMT, Lu¿t ¿u t±, Lu¿t Th±¡ng m¿i, Bß lu¿t Dân sÿ và các vn b¿n pháp lu¿t chuyên

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

ngành khác t¿o nên mßt chßnh thß mang tính thßng nh¿t và hß thßng. Tuy nhiên, do tính a d¿ng cÿa hß thßng vn b¿n quy ph¿m pháp lu¿t và sÿ phÿc t¿p trong gi¿i mã mßi quan hß trong tÿng vn b¿n có ph¿m vi và ßi t±ÿng ißu chßnh khác nhau nên khơng trách khßi sÿ mâu thu¿n, chßng chéo và thi¿u ßng ßng bß.

Gi¿ thuy¿t thÿ t±: Pháp lu¿t vß DVMT cÿa Vißt Nam ang trong giai o¿n ßnh hình

và cịn nhißu khi¿m khuy¿t, b¿t c¿p, h¿n ch¿ c¿n kh¿c phÿc. Cho ¿n nay, h±ßng ti¿p c¿n trong cung ÿng và sÿ dÿng DVMT v¿n ch±a ±ÿc xác ßnh mßt cách nh¿t quán. Vißc cung ÿng DVMT v¿n ±ÿc coi là l)nh vÿc sÿ nghißp cơng nên qun và trách nghißm cÿa các thành viên trong xã hßi trong quan hß DVMT v¿n ch±a ±ÿc nh¿n thÿc úng, ch±a xác ßnh ¿y ÿ, úng b¿n ch¿t cÿa mßi quan hß. V¿n ß ±a quan hß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT v¿n hành theo c¡ ch¿ thß tr±ßng m¿c dù ã ±ÿc nh¿n thÿc úng vß chÿ tr±¡ng, chính sách nh±ng k¿t qu¿ trißn khai thÿc hißn trên thÿc t¿ cịn nhißu h¿n ch¿, phát sinh nhißu nhÿng tßn t¿i, h¿n ch¿ ch±a có h±ßng kh¿c phÿc trißt ß&ß kh¿c phÿc nhÿng h¿n ch¿ này c¿n ph¿i xác ßnh ±ÿc nguyên nhân cÿa chúng và có ph±¡ng h±ßng, gi¿i pháp kh¿c phÿc hißu qu¿.

1.2.3. Lý thuy¿t nghiên cÿu

Thÿ nh¿t, lý thuy¿t vß phát trißn bßn vÿng

Ý nißm vß sÿ phát trißn mang tính bßn vÿng trong bßi c¿nh gia tng dân sß ±ÿc nhà

kinh t¿ hßc ng±ßi Anh Thomas Malthus (1766 3 1834) ±a ra trong cußn An Essay on the Principle of Population nm 1798 khi ông cho r¿ng sÿ gia tng dân sß nhanh chóng s¿ ln

v±ÿt q nhÿng gì mang tính bßn vÿng ßi vßi dân sß6. Thu¿t ngÿ "phát trißn bßn vÿng"

(sustainable development) xu¿t hißn l¿n ¿u tiên vào nm 1980 trong ¿n ph¿m Chi¿n l±ÿc b¿o tßn Th¿ gißi: B¿o tßn ngußn sßng cho phát trißn bßn vÿng (World Conservation Strategy: Living Resource Coservation For Sustainable Development), ±ÿc Hißp hßi B¿o

tßn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên Qußc t¿ - International Union for Conservation of Nature - IUCN) cơng bß vßi quan nißm: "Sÿ phát trißn cÿa nhân lo¿i khơng thß chß chú trßng tßi phát trißn kinh t¿ mà cịn ph¿i tơn trßng nhÿng nhu c¿u t¿t y¿u cÿa xã hßi và sÿ tác ßng ¿n mơi tr±ßng sinh thái hßc"7. Khái nißm phát trißn bßn vÿng ngày càng ±ÿc

thÿa nh¿n rßng rãi và phát trißn vß nßi dung kß tÿ khi có báo cáo Brundtland (T±¡ng lai cÿa chúng ta - Our Common Future) ca ỵy ban Mụi tròng và Phát trißn Th¿ gißi 3 World

6 Ý t±ßng cÿa ơng sau này cing có sÿ ÿng hß tÿ các nhà kinh t¿ hßc William Stanley Javons (1835 3 1882) và Thorstein Bunde Veblen (1857 3 1929) khi các tác gi¿ này ±a ra quan ißm vß sÿ tiêu dùng thi¿u tính bßn vÿng. Xem Caroline

D. Ditlev Simonsen (2022), A Guide to Sustainable Corporate Responsibility: From Theory to Action, Palgrave

Macmillan Publisher, trang 38, 39.

7 International Union for Conservation of Nature 3 IUCN (1980), World Conservation Strategy: Living Resource Coservation for Sustainable Development, trang I.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Commission on Environment and Development 3 WCED)8. Báo cáo này ã ±a ra mßt

khái nißm hồn chßnh h¡n vß phát trißn bßn vÿng, theo ó, phát trißn bßn vÿng là "sÿ phát trißn có thß áp ÿng ±ÿc nhÿng nhu c¿u hißn t¿i mà khơng ¿nh h±ßng, tßn h¿i ¿n nhÿng kh¿ nng áp ÿng nhu c¿u cÿa các th¿ hß t±¡ng lai..."9. Nói cách khác, phát trißn bßn vÿng ph¿i b¿o ¿m có sÿ phát trißn kinh t¿ hißu qu¿, xã hßi cơng b¿ng và mơi tr±ßng ±ÿc b¿o vß, gìn giÿ. ß ¿t ±ÿc ißu này, t¿t c¿ các thành ph¿n kinh t¿ - xã hßi, nhà c¿m quyßn, các tß chÿc xã hßi...ph¿i b¿t tay nhau thÿc hißn nh¿m mÿc ích dung hòa 3 l)nh vÿc chính: kinh t¿ - xã hßi - mơi tr±ßng. ¿n tháng 6/1992, Hßi Nghß cÿa Liên Hÿp Qußc vß mơi tr±ßng và phát trißn t¿i Rio De Janeiro ã thành l¿p Uÿ ban vß phát trißn bßn vÿng (Commission on Sustainable Development), cơng bß Ch±¡ng trình nghß sÿ 21 (Agenda 21) vßi k¿ ho¿ch chi ti¿t cho phát trißn bßn vÿng tồn c¿u trong th¿ kÿ XXI vßi 4 nßi dung chính: (i) Nhÿng khía c¿nh kinh t¿ và xã hßi cÿa sÿ phát trißn: hÿp tác qc t¿, chßng ói nghèo, thay ßi cách thÿc tiêu dùng, dân sß, sÿc khße; (ii) B¿o tßn và qu¿n lý tßt các ngußn tài nguyên tÿ nhiên; (iii) Tng c±ßng vai trị cÿa các nhóm xã hßi; (iv) Nhÿng ph±¡ng thÿc ß trißn khai thÿc hißn: chun giao cơng nghß, khoa hßc, giáo dÿc, thß ch¿ pháp lý qußc t¿.

ß ¿t ±ÿc mÿc tiêu phát trißn bßn vÿng, trên c¡ sß k¿ thÿa các nguyên t¿c cÿa Tuyên bß Stockholm 1972 vß Mơi tr±ßng con ng±ßi, Tuyên bß Rio De Janeiro vß mơi tr±ßng và phát trißn ã ±a ra ph±¡ng thÿc ti¿p c¿n mang tính tßng hÿp qua hàng lo¿t nhÿng nguyên t¿c xác ßnh mÿc tiêu và xác ßnh yêu c¿u cÿa vißc thÿc hißn mÿc tiêu phát trißn bißn vÿng nh±: b¿o ¿m con ng±ßi có qun ±ÿc sßng trong mơi tr±ßng trong lành b¿o ¿m quyßn ±ÿc phát trißn ß áp ÿng mßt cách bình ¿ng nhÿng nhu c¿u vß phát trißn và mơi tr±ßng cÿa cÿa các th¿ hß hißn nay và t±¡ng lai; BVMT nh¿t thi¿t s¿ là mßt bß ph¿n c¿u thành cÿa q trình phát trißn và khơng thß xem xét tách rßi q trình ó; gi¿m d¿n và lo¿i trÿ nhÿng ph±¡ng thÿc s¿n xu¿t và tiêu dùng không lâu bßn và ¿y m¿nh nhÿng chính sách dân sß thích hÿp; ¿m b¿o sÿ tham gia cÿa ng±ßi dân b¿ng cách phß bi¿n thơng tin rßng rãi, ng±ßi dân c¿n ±ÿc t¿o ißu kißn ti¿p c¿n có hißu qu¿ nhÿng vn b¿n lu¿t pháp và hành chính, kß c¿ ußn n¿n và sÿa chÿa; ban hành lu¿t pháp hÿu hißu vß mơi tr±ßng, nhÿng tiêu chu¿n mơi tr±ßng, nhÿng mÿc tiêu qu¿n lý và nhÿng ±u tiên ph¿i ph¿n ánh nßi dung mơi tr±ßng và phát trißn; phát huy mßt hß thßng kinh t¿ th¿ gißi thống, nhÿng bißn pháp, chính sách vß th±¡ng m¿i và nhÿng mÿc ích mơi tr±ßng khơng nên trß thành ph±¡ng tißn

8 Diane Russell (1995), Theory and Practice in Sustainability Development, U.S Agency for International Dvelopment

(USAID), Research and Reference Services Project, PN 3 ABU 367, trang vi.

9 World Commission on Environment and Development 3 WCED (1987), Our Common Future, Brundtland Report,

trang 16, 42.

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

phân bißt ßi xÿ ßc ốn hay vơ lý ho¿c mßt sÿ ngn c¿n trá hình ßi vßi th±¡ng m¿i qußc t¿; ¿m b¿o quyßn ±ÿc bßi th±ßng cÿa nhÿng n¿n nhân cÿa sÿ ơ nhißm và tác h¿i mơi tr±ßng khác&

Lý thuy¿t vß phát trißn bßn vÿng ±ÿc NCS sÿ dÿng nh± mßt trong các tiêu chí ß ánh giá các quy ßnh cÿa pháp lu¿t vß DVMT nh¿m phÿc vÿ cho vißc ±a ra các ki¿n nghß xây dÿng và hồn thißn pháp lu¿t vß DVMT.

Thÿ hai, lý thuy¿t vß kinh t¿ tu¿n hồn

Khái nißm kinh t¿ tu¿n hồn (circular economy) xu¿t hißn tÿ nhÿng nm 1960 3 1970 cÿa th¿ kÿ tr±ßc và ±ÿc các hßc gi¿ sÿ dÿng trong nhißu l)nh vÿc khác nhau nh±: kinh t¿ hßc sinh thái (Keneth Ewart Bouling 1966; Georgescu 3 Roegen N 1971; Herman Eward Daly 1996), kinh t¿ hßc mơi tr±ßng (Pearce and Turner 1990), sinh thái hßc cơng nghißp (Thomas Graedel 1996)10&

Nm 2012, Felix Preston cho r¿ng, kinh t¿ tu¿n hoàn là mßt cách ti¿p c¿n chuyßn ßi chÿc nng cÿa các ngußn lÿc trong nßn kinh t¿. Ch¿t th¿i tÿ các nhà máy s¿ trß thành nguyên lißu ¿u vào có giá trß cho mßt quy trình khác - và s¿n ph¿m ã qua sÿ dÿng có thß ±ÿc sÿa chÿa, tái sÿ dÿng ho¿c nâng c¿p thay vì vÿt bß11. Ti¿p ó, tß chÿc Ellen MacArthur cho r¿ng kinh t¿ tu¿n hồn là mßt hß thßng cơng nghißp ±ÿc phÿc hßi ho¿c tái t¿o theo ý ßnh và thi¿t k¿. Nó thay th¿ khái nißm 8cußi ßi9 (end 3 of 3 life) b¿ng vißc phÿc hßi, chuyßn sang sÿ dÿng nng l±ÿng tái t¿o, lo¿i bß vißc sÿ dÿng các hóa ch¿t ßc h¿i, làm m¿t kh¿ nng tái sÿ dÿng và nh¿m mÿc ích lo¿i bß ch¿t th¿i thơng qua thi¿t k¿ ±u vißt v¿t lißu, s¿n ph¿m, hß thßng v cỏc mụ hỡnh kinh doanh12

Nm 2015, ỵy ban châu Âu (European Commission) ±a ra ßnh ngh)a kinh t¿ tu¿n hồn là nßn kinh t¿ n¡i giá trß cÿa s¿n ph¿m, nguyên lißu và tài nguyên ±ÿc duy trì trong nßn kinh t¿ càng lâu càng tßt, gi¿m thißu vißc t¿o ra ch¿t th¿i nh¿m óng góp quan trßng cho vißc phát trßn nßn kinh t¿ bßn vÿng, ít phát th¿i cacbon, sÿ dÿng tài nguyên hißu qu¿ và c¿nh tranh13.

10 Ewa Mazur 3 Wierzbicka (2021), Circular Economy Advancement Of European Union Countries, Environmental

Sciences European, 33:111, trang 1. Xem thêm Jouni Korhonen, Cali Nuur, Andreas Feldmann, Seyoum Eshetu

Birkie (2018), Circular Economy as an Essentially Contested Concept, Journal of Cleaner Production, No.175, trang

545.

11 Felix Preston (2012), A Global Redesign? Shaping the Circular Economy, Energy, Environment and Resource

Governance, No.2, trang 1.

12 Ellen MacArthur Foudation (2013), Towards The Circular Economy: Economic and Business Rationale For an

Accelerated Transition, Vol 1, Ellen MacArthur Foudation Publisher, trang 22.

13 European Commission (2015), Closing the Loop 3 An EU Action Plan for the Circular Economy, COM (2015) 614,

trang 1.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Nm 2020, trong cußn sách Circular Economy: Global Perspective, Sadhan Kumar

Ghosh cho r¿ng, kinh t¿ tu¿n hồn là mßt cách ti¿p c¿n ß c¿p ß hß thßng ß phát trißn kinh t¿ và chun ßi tÿ mơ hình kinh t¿ tuy¿n tính <chi¿t xu¿t - s¿n xu¿t - tiêu thÿ - xÿ lý= sang c¿p ß cao h¡n là khơng lãng phí b¿ng cách b¿o tßn tài ngun thơng qua thi¿t k¿ quy trình s¿n xu¿t và lÿa chßn v¿t lißu cho vịng ßi cao h¡n, b¿o tßn t¿t c¿ các lo¿i tài nguyên, thu hßi v¿t lißu, nng l±ÿng trong t¿t c¿ các q trình vào ci vịng ßi cho mßt mÿc ích sÿ dÿng cÿ thß cÿa s¿n ph¿m s¿ v¿n phù hÿp ß ±ÿc sÿ dÿng làm ngun lißu ¿u vào cho mßt quy trình s¿n xu¿t mßi trong chi giá trß vßi chu trình ngun lißu khép kín nh¿m c¿i thißn hißu qu¿ sÿ dÿng tài nguyên, nng su¿t tài nguyên, mang l¿i lÿi ích cho doanh nghißp và xã hßi, t¿o c¡ hßi vißc làm và mang l¿i sÿ bßn vÿng cho mơi tr±ßng14.

M¿c dù ±ÿc ti¿p c¿n d±ßi nhißu góc ß khác nhau nh±ng khái nißm vß kinh t¿ tu¿n hồn ßu bao gßm ba nßi hàm c¡ b¿n sau: (1) Tái t¿o các hß thßng tÿ nhiên thơng qua vißc kißm sốt hÿp lý các tài ngun khơng thß phÿc hßi và sÿ dÿng cân ßi vßi các tài ngun có thß phÿc hßi, h¿n ch¿ sÿ dÿng nng l±ÿng hóa th¿ch và tng c±ßng sÿ dÿng các ngußn nng l±ÿng tái t¿o; (2) Tßi ±u hóa lÿi ích cÿa tài ngun b¿ng cách tu¿n hồn các s¿n ph¿m và v¿t lißu nhißu nh¿t có thß trong các chu trình kÿ thu¿t và sinh hßc; (3) Nâng cao hißu su¿t chung cÿa tồn hß thßng b¿ng cách xác ßnh ±ÿc và th¿m chí ti¿n tßi mÿc cao h¡n là thi¿t k¿ các ngo¿i ÿng tiêu cÿc (thi¿t k¿ ch¿t th¿i, thi¿t k¿ ơ nhißm), trong ó, qu¿n lý ch¿t th¿i có vai trị trung tâm cÿa c¿ q trình15.

Kß tÿ khi xu¿t hißn vào kho¿ng nm 1970, nghiên cÿu vß kinh t¿ tu¿n hồn ±ÿc phân chia thành ba giai o¿n nh± sau16:

(i) Tÿ nm 1970 3 1990: xu¿t hißn các nghiên cÿu vß tái sÿ dÿng và qu¿n lý ch¿t th¿i (Reuse activities and waste management).

(ii) Tÿ 1990 3 2010: nghiên cÿu nhÿng chi¿n l±ÿc vß hißu qu¿ sinh thái (Eco 3 efficiency strategies). Lý thuy¿t ng±ßi gây ơ nhißm ph¿i tr¿ tißn ã d¿n tác ßng ¿n sÿ phát trißn cÿa kinh t¿ tu¿n hồn. Các v¿n ß vß mơi tr±ßng ±ÿc xã hßi nh¿n thÿc là c¡ hßi kinh t¿. Sÿ phát trißn cÿa Internet ã làm gia tng kh¿ nng trao ßi thơng tin vß nhÿng v¿n ß mơi tr±ßng tồn c¿u nh± hißn t±ÿng trái ¿t ¿m lên và sÿ suy gi¿m t¿ng ozone. Ý nißm vß nßn kinh t¿ khép kín (closed - loop economy) ngày càng trß nên phß bi¿n.

14 Sadhan Kumar Ghosh (2020), Circular Economy: Global Perspective, Springer Publisher, trang 17.

15 Ngun ình áp (2021), Kinh t¿ tu¿n hồn: Nhÿng v¿n ß lý lu¿n và thÿc tißn, T¿p chí Ngân hàng, sß tháng

10/2021.

16 Mariia A. Gureva, Yulia S. Deviatkova (2020), Formation of the Concept of a Circular Economy, Revista S&G,

No.15, trang 156 3 169.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

(iii) Tÿ 2010 ¿n nay: nghiên cÿu vß tßi a hố vißc ti¿t kißm trong thßi ¿i suy gi¿m tài nguyên. Trong bßi c¿nh gia tng dân sß và khßi l±ÿng rác th¿i, suy gi¿m và khÿng ho¿ng tài nguyên thiên nhiên, sÿ phát trißn kinh t¿ trong t±¡ng lai ph¿i d¿n ßc l¿p vßi tài ngun thiên nhiên và kh¿c phÿc tình tr¿ng phÿ thc vß nng l±ÿng nh¿m cÿu l¿y b¿u sinh quyßn.

Lý thuy¿t vß kinh t¿ tu¿n hồn ±ÿc NCS sÿ dÿng ß ánh giá tính hÿp lý và hißu cÿa pháp lu¿t vß DVMT trong vißc thÿc hißn các nguyên t¿c cÿa phát trißn bßn vÿng, ch¿ng h¿n nh± ánh giá chính sách và quy ßnh vß ±u ãi, hß trÿ ßi vßi doanh nghißp ßi mßi và sÿ dÿng cơng nghß thân thißn vßi mơi tr±ßng, tng chußi cung ÿng, gi¿m thißu khai thác tài nguyên thiên nhiên, cung ÿng dßch vÿ hißu qu¿ nh¿m gi¿m thißu ơ nhißm mơi tr±ßng...

Thÿ ba, lý thuy¿t vß hißu qu¿ cÿa thß tr±ßng c¿nh tranh (Pareto Efficiency)

ây là lý thuy¿t ±ÿc ±a ra bßi nhà kinh t¿ hßc ng±ßi Ý VilFredo Paretto (1848 3 1923) và ±ÿc coi là c¡ sß cho lý thuy¿t kinh t¿ phúc lÿi và kinh t¿ cơng cßng. Nßi dung c¡ b¿n cÿa hißu qu¿ Pareto cho r¿ng tính hißu qu¿ s¿ x¿y ra khi khơng thß tß chÿc l¿i s¿n xu¿t khi¿n cho t¿t c¿ mßi ng±ßi ±ÿc tßt h¡n mà khơng có ai bß x¿u i. Lÿi ích cÿa ng±ßi này chß có thß tng lên khi lÿi ích cÿa ng±ßi khác gi¿m i17. Ch¿ng h¿n, vißc ánh thu¿ nh¿p kh¿u em l¿i lÿi ích cho nhà s¿n xu¿t trong n±ßc nhß mß rßng thß tr±ßng nh±ng l¿i gây tßn th¿t cho ng±ßi tiêu dùng do ph¿i mua hàng vßi giá cao. Tßi ±u Pareto là mßt phúc lÿi tßi a ±ÿc xác ßnh nh± mßt vß trí mà tÿ ó khơng thß c¿i thißn ±ÿc phúc lÿi cÿa b¿t cÿ ai b¿ng cách thay ßi s¿n xu¿t ho¿c trao ßi mà l¿i khơng gây h¿i ¿n phúc lÿi cÿa mßt ng±ßi nào khác. Vßi mßt mÿc ß nh¿t ßnh cÿa các ngußn lÿc và kÿ thu¿t, nßn kinh t¿ có thß có r¿t nhißu ißm phân bß có hißu qu¿ Pareto, các ißm này khác nhau trong vißc phân phßi cÿa c¿i giÿa mßi ng±ßi. D±ßi nhÿng ißu kißn ch¿t ch¿, ißm cân b¿ng cÿa thß tr±ßng c¿nh tranh là ißm có tính hißu qu¿ Pareto. N¿u mßt cách phân bß ngußn lÿc ch±a ¿t ±ÿc hißu qu¿ Pareto thì v¿n cịn tßn t¿i ít nh¿t mßt kh¿ nng thay ßi làm cho mßt ai ó tßt h¡n lên mà khơng làm tßn h¿i ¿n b¿t kÿ ng±ßi nào khác. N¿u ch±a ¿t ±ÿc hißu qu¿ s¿n xu¿t, xã hßi có thß chun ßi ¿u vào cho mÿc ích s¿n xu¿t có hißu qu¿ h¡n và nhß ó mß rßng s¿n xu¿t cÿa mßt lo¿i hàng hố trong khi v¿n giÿ nguyên mÿc sÿ dÿng ngußn lÿc. N¿u ch±a ¿t ±ÿc hißu qu¿ k¿t hÿp, xã hßi s¿ cịn có lÿi n¿u s¿n xu¿t thêm hàng hoá em l¿i lÿi ích c¿n biên cao h¡n tính trên mßi ¡n vß chi phí c¿n biên.

17 Jules L.Coleman (1980), Efficiency, Utility, and Wealth Maximization, Hofstra Law Review, Vol 8, trang 512 3

513.

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Mßt sÿ thay ßi làm cho hồn c¿nh cÿa ít nh¿t mßt ng±ßi tßt h¡n lên mà khơng làm cho hồn c¿nh cÿa ng±ßi khác bß x¿u i nh± v¿y ±ÿc gßi là mßt hồn thißn Pareto18. Mßt chính sách ±ÿc coi là ¿t hißu qu¿ Pareto n¿u lÿi ích em l¿i cho chÿ thß ±ÿc h±ßng lÿi lßn h¡n tßn th¿t mà chÿ thß khác ph¿i gánh chßu. Vai trị cÿa Nhà n±ßc là ph¿i bù ¿p tßn th¿t cho ng±ßi bß ¿nh h±ßng vì xét trên tßng lÿi ích xã hßi, chính sách này ¿t hißu qu¿. Ch¿ng h¿n, n¿u Nhà n±ßc có chính sách b¿t bußc vißc cung ÿng dßch vÿ thu gom ch¿t th¿i sinh ho¿t ph¿i theo c¡ ch¿ thß tr±ßng thì chính sách này s¿ em l¿i lÿi ích cho ng±ßi cung ÿng dßch vÿ do giá dßch vÿ tng nh±ng l¿i gây tßn th¿t cho ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ. Trong tr±ßng hÿp này, Nhà n±ßc s¿ bù ¿p cho ng±ßi sÿ dÿng dßch vÿ b¿ng chính sách trÿ giá.

Khi mßt nßn kinh t¿ ¿t hißu qu¿ có ngh)a là nó ang n¿m trên mßt ranh gißi giÿa tính lÿi ích và kh¿ nng. Lÿi ích chung cÿa nßn kinh t¿ khơng thß tng lên ±ÿc khi kh¿ nng nßn kinh t¿ ã ¿t ¿n gißi h¿n. Lÿi ích cÿa tÿng cá nhân riêng bißt có thß tng lên hay gi¿m i b¿ng cách tng lên hay gi¿m i lÿi ích cÿa cá nhân khác. Theo nhà kinh t¿ hßc ng±ßi Anh Nicholas Kaldor (1908 3 1986), b¿t kÿ c¿i cách kinh t¿ nào, chß c¿n làm cho doanh thu cÿa ng±ßi ±ÿc h±ßng lÿi cao h¡n th¿t thu cÿa ng±ßi bß tßn h¿i, là ã làm tng phúc lÿi xã hßi, tng hißu qu¿ Pareto bßi vì phúc lÿi tng thêm cÿa ng±ßi ±ÿc h±ßng lÿi lßn h¡n phúc lÿi bß tßn th¿t cu¿ ng±ßi bß tßn h¿i19. ß gi¿i quy¿t v¿n ß này, Nhà n±ßc c¿n ph¿i can thißp ß bù ¿p phúc lÿi bß gi¿m sút cÿa ng±ßi bß tßn th¿t. ß nâng cao hißu qu¿ Pareto, ịi hßi ph¿i có sÿ ánh giá tßng quát, th¿n trßng trong mßi t±¡ng quan vßi bßi c¿nh kinh t¿ - xã hßi trong tÿng giai o¿n khác nhau và th±ßng ph¿i thơng qua sÿ ßn bù thơng qua sÿ chi phßi cÿa Nhà n±ßc và r¿t khó ¿t ±ÿc trong mßt nßn kinh t¿ c¿nh tranh hồn tồn.

Vißc áp dÿng lý thuy¿t hißu qu¿ cÿa Pareto giúp NCS chß ra ±ÿc sÿ b¿t lÿc cÿa thß tr±ßng trong vißc ißu chßnh quan hß cung ÿng và sÿ dÿng DVMT nh¿m ¿t hißu qu¿ kinh t¿ cao nh¿t, xác ßnh ±ÿc sÿ c¿n thi¿t ph¿i có sÿ can thißp cÿa Nhà n±ßc và xác ßnh nhÿng bißn pháp can thißp phù hÿp nh¿m thÿc hißn sÿ ßn bù vß lÿi ích thông qua các công cÿ kinh t¿ phù hÿp vßi ißu kißn kinh t¿ - xã hßi trong tÿng giai o¿n khác nhau.

Thÿ t±, lý thuy¿t vß hàm sß phúc lÿi (Social Welfare Function)

Lý thuy¿t này do Abram Bergson ±a ra vào nm 1938, sau ó ±ÿc phát trißn bßi Paul Samuelson (¿t gi¿i Nobel vß kinh t¿ hßc nm 1970) vào nm 1947.

Theo Paul Samuelson, hàm sß phúc lÿi chính là hàm sß hàng hố mà mßi ng±ßi mua và nhÿng y¿u tß cung c¿p cÿa xã hßi và nhÿng l±ÿng thay th¿ có liên quan khác. Trß sß cÿa 18 Ngun Th¿ Chinh (chÿ biên), (2004), Giáo trình Kinh t¿ và qu¿n lý mơi tr±ßng, Tr±ßng ¿i hßc kinh t¿ qußc dân

trang 75

19 John Edward King (2016), Nicholas Kaldor After Thirty Years, PSL Quarterly Review, Vol 69, trang 108

</div>