(Luận án tiến sĩ) Quản Lý Hoạt Động Xuất Bản Tại Thành Phố Hồ Chí Minh Trong Bối Cảnh Hội Nhập Quốc Tế

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>Bị GIO DC V O TắO BÞ VN HĨA, THÂ THAO VÀ DU LịCH VIN VN HểA NGH THUắT QUọC GIA VIT NAM </b>

<b>Thỏi Thu Hoi </b>

<b>QUN Lí HOắT ịNG XUT BN T¾I THÀNH PHä Hỉ CHÍ MINH TRONG BäI CNH HịI NHắP QUọC Tắ </b>

<b>LUắN N TIắN S) QUN LÝ VN HĨA </b>

<b>Hà Nßi - 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>Bị GIO DC V O TắO BÞ VN HĨA, THÂ THAO VÀ DU LÞCH VIàN VN HĨA NGHà THU¾T QC GIA VIàT NAM </b>

<b>Thái Thu Hoi </b>

<b>QUN Lí HOắT ịNG XUT BN TắI THNH PHọ Hổ CH MINH TRONG BọI CNH HịI NHắP QC T¾ </b>

<b>Ngành: Qn lý vn hóa Mã så: 9229042 </b>

<b>LU¾N ÁN TI¾N S) QN LÝ VN HĨA </b>

NG¯äI H¯âNG DÀN KHOA HàC

<b> </b>

<b>PGS.TS. PHắM THị THANH TM </b>

<b>H Nòi - 2023 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LàI CAM ĐOAN </b>

<i>Tôi xin cam đoan bÁn luÃn án tiÁn sĩ Quản lý hoạt động xuất bản tại Thành </i>

<i><b>phố Hß Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế là cơng trình nghiên cću khoa hác </b></i>

cąa riêng tôi d°ãi să h°ãng dÁn cąa ng°åi h°ãng dÁn khoa hác. Mái tài liáu, så liáu trớch dn, tham kho u trớch nguỗn rừ rng, đúng quy đßnh.

Tơi xin chßu trách nhiám và låi cam đoan này./.

<b>Tác giÁ lu¿n án </b>

<b>Thái Thu Hoài </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>MĀC LĀC </b>

LäI CAM ĐOAN ...i

DANH MĂC CHĀ VIÀT TÄT ...iv

DANH MĂC S¡ Đæ, BIÄU Đỉ, BÀNG ... v

Mỉ ĐÄU ... 1

Ch°¢ng 1. TèNG QUAN VÂ TÌNH HÌNH NGHIÊN CĆU, C¡ Sỉ LÝ LUÂN VÀ KHÁI QUÁT VÂ THÀNH PHä Hæ CHÍ MINH ... 8

1.1. Téng quan tình hình nghiên cću ... 8

<i>1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động xuất bản và quản lý hoạt động xuất bản nói chung ... 8 </i>

<i>1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hß Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế ... 21 </i>

<i>1.1.3. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu và những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hß Chí Minh trong bối cảnh hội nhập ... 22 </i>

1.2. CÂ sỗ lý lun v qun lý hot ỏng xut bn ti Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong båi cÁnh hái nhÃp quåc tÁ ... 25

<i>1.2.1. Một số khái niệm ... 25 </i>

<i>1.2.2. Lý thuyết vận dÿng trong luận án ... 35 </i>

<i>1.2.3. Nội dung quản lý hoạt động xuất bản ... 43 </i>

1.3. Khái quỏt v Thnh phồ Hỗ Chớ Minh ... 45

<i>1.3.1. Đặc điểm kinh tế - xã hội, cộng đồng dân cư tại Thành phố Hồ Chí Minh ... 45 </i>

<i>1.3.2. Nhu cầu hưởng thÿ văn hoá và xuất bản phẩm ca ngi dõn Thnh ph Hò </i>

ChÂng 2.THC TRắNG QUN LÝ HO¾T ĐàNG XUÂT BÀNT¾I THÀNH PHä Hỉ CHÍ MINH TRONG BäI CÀNHHàI NHÂP QC TÀ ... 57

2.1. Chą thÅ quÁn lý và c¢ chÁ phåi hāp quÁn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn t¿i Thành phå Hỗ Chớ Minh trong bồi cnh hỏi nhp quồc tÁ ... 57

<i>2.1.1. Chā thể quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hß Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế ... 57</i>

<i>2.1.2. Cơ chế phối hợp và thực hiện ... 63 </i>

2.2. Tình hình ho¿t ỏng xut bn ti Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong båi cÁnh hái

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<i>2.3.2. Tá chức thực hiện chiến lược, qui hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển hoạt </i>

<i>động xuất bản ... 74 </i>

<i>2.3.3. Tá chức bộ máy, ngußn nhân lực và đào tạo, bßi dưỡng chuyên môn, nghiệp vÿ về hoạt động xuất bản và quản lý hoạt động xuất bản ... 83 </i>

<i>2.3.4. Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động xuất bản... 86 </i>

<i>2.3.5. Công tác nghiên cứu khoa học, ứng dÿng công nghệ thông tin và hợp tác quốc tế trong hoạt động xuất bản ... 90 </i>

2.4. Đánh giá chung và quÁn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn t¿i Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong

3.1. Kinh nghiỏm quồc tÁ và quÁn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn và vÃn dng cho qun lý hot ỏng xut bn ỗ Thnh phồ Hỗ Chớ Minh ... 110

<i>3.1.1. Kinh nghim quốc tế về quản lý hoạt động xuất bản ... 110 </i>

<i>3.1.2. Những kinh nghiệm vận dÿng cho quản lý hoạt động xuất bản ở Thành phố Hß Chí Minh ... 114 </i>

3.2. Các cn cć đà xuÃt giÁi pháp ... 115

<i>3.2.1. Quan điểm cāa Đảng Cộng sản Việt Nam về quản lý nhà nước đối với hoạt động xuất bản ... 115 </i>

<i>3.2.2. Phương hướng, nhiệm vÿ công tác văn hóa nói chung và hoạt động xuất bản nói riêng cāa Thành phố Hß Chí Minh ... 118 </i>

<i>3.2.3. Dự báo xu hướng phát triển hoạt động xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh . 121 </i> 3.3. GiÁi pháp nâng cao hiáu quÁ quÁn lý ho¿t ỏng xut bn ti Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong båi cÁnh hái nhÃp quåc tÁ ... 125

<i>3.3.1. Nhóm giải pháp về cơng tác xây dựng và ban hành hệ thống văn bản qui phạm pháp luật liên quan đến hoạt động xuất bản ... 126 </i>

<i>3.3.2. Nhóm giải pháp về tá chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển hoạt động xuất bản ... 129 </i>

<i>3.3.3. Nhóm giải pháp về phương thức tá chức hệ thống quản lý ... 134 </i>

<i>3.3.4. Nhóm giải pháp về truyền thông, nâng cao nhận thức ... 137 </i>

<i>3.3.5. Nhóm giải pháp về xây dựng và tăng cường nguồn lực cho hệ thống quản lý143 3.3.6. Nhóm giải pháp về công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra hoạt động xuất bản 147 3.3.7. Nhóm giải pháp về hội nhập quốc tế ... 151 </i>

<i>TiÅu kÁt ... 154 </i>

KÀT LN ... 155

DANH MĂC CÁC CƠNG TRÌNH KHOA HàC ĐÃ CÔNG Bä ... 158

TÀI LIàU THAM KHÀO ... 159

PHĂ LĂC ... 167

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>DANH MC SĂ ổ, BIU ổ, BNG </b>

SÂ ỗ 1.1. Khung phân tích cąa ln án ... 45

S¢ ỗ 2.1. Cỏc Ân vò phồi hp qun lý hot ỏng xut bn ton quồc ... 59

SÂ ỗ 2.2. Cỏc Ân vò phồi hp qun lý hot ỏng xut bÁn t¿i Tp.HCM ... 61

BÁng 2.1. Thång kê tÅn suÃt điÃu tra và kÁt quÁ xÿ lý ... 90

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>MÞ ĐÄU 1. Lý do lāa chán đÁ tài </b>

XuÃt bÁn là mát lĩnh văc có tính đặc thù, vừa liên quan đÁn chính trò - vn húa - t tỗng, va liờn quan đÁn kinh tÁ. HĐXB có vai trị quan tráng trong viác truyÃn bá, giãi thiáu kiÁn thćc, giá trß vn hóa dân tác và tinh hoa vn hóa nhân lo¿i, đáp ćng nhu cÅu cąa Nhân dân, góp phÅn vào să nghiáp xây dăng và bÁo vá Té quåc Viát Nam xã hái chą nghĩa. Bên cnh mt tớch cc thỡ HXB cng cũn tỗn ti nhāng h¿n chÁ, địi hãi phÁi có ph°¢ng thćc quÁn lý phù hāp đÅ nâng cao hiáu quÁ HĐXB và kiÅm soát chặt ch¿ đÅ h¿n chÁ nhāng tiêu căc.

Trong thåi gian qua, ĐÁng và Nhà n°ãc đã ban hành nhiÃu chą tr°¢ng và chính sách quÁn lý HĐXB trong cÁ n°ãc, nhằm đßnh h°ãng, điÃu chỉnh HĐXB n°ãc ta theo đúng khuôn khé pháp lt, phát triÅn vāng chÅc, tồn dián. Trên c¢ sỗ nn tng chớnh sỏch v hnh lang phỏp lý ca Nh nóc, HXB ỗ Tp.HCM ó khụng ngng nâng cao nng lăc QLNN đÅ xây dăng mát há thång quÁn lý tiên tiÁn và hián đ¿i. Đặc biát, sau gÅn 20 nm thăc hián Chỉ thß 42-CT/TW cąa Ban Bí th°, h¢n 10 nm thăc hián LuÃt XuÃt bÁn 2012, HĐXB đã có nhāng b°ãc phát triÅn m¿nh m¿, duy trì đ°āc să én đßnh chung, trong đó mát så lĩnh văc cịn có să bćt phá, khåi l°āng XBP tng m¿nh, c¢ cÃu, thÅ lo¿i Ãn bÁn ph¿m ngày càng phong phú, đa d¿ng vãi chÃt l°āng XBP tåt, đáp ćng nhu cÅu XBP ngày càng cao cąa xã hái.

Trong HĐXB, Tp.HCM cùng vãi Tp. Hà Nái là 2 trung tâm tiÁp nhÃn các xu h°ãng vn hóa thÁ giãi lan tãa vào Viát Nam, trong đó HĐXB ç Tp.HCM trong nhāng nm qua đã đ°a thành phồ ny thnh òa phÂng dn u c nóc trong cÁ 3 lĩnh văc cąa HĐXB là XBIPH XBP. Tp.HCM đćng đÅu toàn quåc và mćc đá gia tng HNQT, mang l¿i nhāng thành quÁ to lãn trong viác tiÁp thu và truyÃn bá tri thćc nhân lo¿i, phé biÁn hình Ánh VN ra n°ãc ngồi, h¿n chÁ nhāng tiêu căc nÁy sinh trong xu thÁ tồn cÅu hóa, góp phÅn thúc đ¿y q trình hái nhÃp và phát triÅn.

Tr°ãc să tác đáng cąa cuác Cách m¿ng công nghiáp 4.0 và båi cÁnh hái nhÃp, t¿i Tp.HCM đã xuÃt hián nhiÃu hình thćc XB có tác đáng sâu ráng đÁn mái mặt đåi sồng xó hỏi. Trong HXB ỗ Thnh phồ, cỏc xu h°ãng mãi đang tác đáng m¿nh đÁn

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

cách thćc té chćc cąa HĐXB. Să c¿nh tranh giāa các lo¿i hình XB hián đ¿i vãi các lo¿i hình truyÃn thång đã t¿o điÃu kián mãi cho HĐXB có nhiÃu c¢ hái phát triÅn.

Bên c¿nh nhāng mặt đ¿t đ°āc cąa quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT thì vÁn cịn tỗn ti khụng ớt nhng khú khn, thỏch thc v h¿n chÁ: Giāa măc tiêu chung cąa quÁn lý HĐXB vãi nhāng măc tiêu că thÅ cąa các té chćc và doanh nghiáp HĐXB còn ch°a thăc să t°¢ng thích vãi nhau và ch°a thăc să có hiáu quÁ quÁn lý cao trong båi cÁnh hái nhÃp. Nhāng xu h°ãng chính trß và xu h°ãng vn hóa khác nhau theo con đ°ång hái nhÃp đã mang l¿i cho HĐXB nhāng ph°¢ng thćc ho¿t đáng mãi, sÁn ph¿m tinh hoa cąa thÁ giãi, nh°ng trong så đó cũng khơng tránh khãi nhāng ph°¢ng thćc té chćc quÁn lý HĐXB l¿c hÃu, từ đó có nhāng sÁn ph¿m không phù hāp vãi truyÃn thång vn húa, cú nh hỗng ớt nhiu n cụng cuỏc xõy dăng và phát triÅn đÃt n°ãc. Trong khi đó, quÁn lý HĐXB cąa đÃt n°ãc có nhāng vÃn đà ch°a thăc să đáp ćng đ°āc đòi hãi cąa båi cÁnh HNQT, đó là cơng tác qn lý, điÃu hnh hiỏn nay cho thy s chỗng chộo, tỗn ti nhng lò hộng trong qun lý; c ch phồi hāp giāa các c¢ quan qn lý vĩ mơ và giāa các thành tå trong dây chuyÃn HĐXB ch°a thăc să hiáu quÁ v.v. Nhāng vÃn đà này t¿o ra nhiÃu bćc xúc, khó giÁi quyÁt, đặc biát mßi khi có să vă vi ph¿m xÁy ra.

Vói tm nh hỗng to lón ca Tp.HCM ồi vói cÁ n°ãc, nhāng h¿n chÁ và bÃt cÃp trong quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM có thÅ lan tãa trên dián ráng và t¿o ra nhāng hiáu ćng tiêu cc nu cú, trờn c phÂng diỏn chớnh trò, kinh t, t tỗng v vn húa.

Nhng vn liờn quan đÁn HĐXB t¿i Tp.HCM nói trên đang địi hãi să đÅu t° nghiên cću mát cách nghiêm túc và tồn dián nhằm làm sáng tã h¢n nhāng vÃn đà lý luÃn, nhāng ćng dăng thăc tißn, thăc tr¿ng và nhāng vÃn đà đặt ra cho công tác quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

Từ đó cÅn có nghiên cću đánh giá tồn dián thăc tr¿ng và đà ra giÁi pháp nâng cao hiáu quÁ quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM, nhằm góp phn cung cp c sỗ lý lun v lun c khoa hỏc trờn cỏc phÂng diỏn chớnh trò, t tỗng, phỏp quyn núi chung, qun lý vn húa nói riêng, phăc vă cho viác ho¿ch đßnh chính sách qun lý HXB ỗ Tp.HCM trong bồi cnh HNQT hián nay.

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

Và mặt thăc tißn, đà tài s¿ cung cÃp bćc tranh tồn cÁnh và HĐXB và quÁn lý HĐXB, từ đó nhÃn dián mặt tích căc, nhāng h¿n chÁ, tiêu căc, làm c sỗ cho viỏc xut cỏc gii phỏp quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM. ĐiÃu này s¿ góp phÅn đ°a HĐXB phát triÅn, xćng đáng vãi tÅm vóc và vß thÁ cąa mát thành phå có tÅm Ánh h°ãng lãn trong bình dián chung cąa cÁ n°ãc.

Trong thåi gian qua, vÃn đà quÁn lý HXB ỗ VN núi chung luụn nhn c s quan tâm cąa nhāng nhà nghiên cću trong n°ãc và quåc tÁ. Tuy nhiên, riêng đåi vãi Tp.HCM, trong các cơng trình nghiên cću liên quan đÁn nái dung qn lý HĐXB đ°āc cơng bå, có rÃt ít các cơng trình nghiên cću và HĐXB t¿i Tp.HCM nói chung, ch°a có cơng trình nào dành riêng nghiên cću mát cách chỉnh thÅ cho nhāng vÃn đà đặt ra đåi vãi quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

Vì vÃy, viác nghiên cću quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT có ý nghĩa cÃp thiÁt cÁ và ph°¢ng dián lý luÃn và thăc tißn.

<i>Từ nhāng lý do trên, NCS quyÁt đßnh chán đà tài: Quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hß Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế làm luÃn án tiÁn sĩ chuyên </i>

ngành QuÁn lý vn hóa vãi mong muån góp phÅn vào viác nâng cao hiáu quÁ quÁn lý đåi vãi HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT sâu ráng nh° hián nay.

<b>2. Māc đích và nhiám vā nghiên cąu </b>

<i><b>2.1. Mục đích nghiên cứu </b></i>

Nghiên cću thăc tr¿ng quÁn lý HĐXB (că thÅ là viác quÁn lý lĩnh văc XB và phát hành XBP t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT; Tìm hiÅu nhāng vÃn đà bÃt cÃp trong thăc thi HĐXB từ góc đá quÁn lý, trờn c sỗ ú xut cỏc gii phỏp nhằm nâng cao hiáu quÁ quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

<b>3. Đåi t°ÿng và ph¿m vi nghiên cąu </b>

<i><b>3.1. Đối tượng nghiên cứu </b></i>

Công tác quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

<i><b>3.2. Phạm vi nghiên cứu </b></i>

Tp.HCM. Trong đó, tÃp trung nghiên cu qun lý HXB ti cỏc Ân vò thc hiỏn

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

chćc nng quÁn lý nh° UBND Tp.HCM, Sỗ TTTT& v cỏc Ân vò chc nng thc hián quÁn lý phåi hāp.

trong khoÁng thåi gian từ nm 2007 đÁn nay (là thåi điÅm Viát Nam bÅt đÅu tham gia WTO), trong đó đặc biát là khoÁng thåi gian khi LuÃt XuÃt bÁn 2012 có hiáu lăc từ ngày 01 tháng 7 nm 2013 [Phă lăc 1, tr.169].

giÁi pháp quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

Ho¿t đáng xuÃt bÁn theo Lut Xut bn bao gỗm 3 lnh vc l xuÃt bÁn, in và phát hành XBP. Trong ph¿m vi luÃn án, chỉ tÃp trung nghiên cću nhāng vÃn đà QLNN đåi vãi lĩnh văc XB (t¿i NXB) và phát hành XBP (t¿i các co sỗ PHXBP). ồi vói hot ỏng in, lun án chỉ đÅ đà cÃp trong nhāng tr°ång hāp có liên quan đÁn XB, PHXBP và QLHĐXB.

QuÁn lý HĐXB trong luÃn án đ°āc tiÁp cÃn theo nái dung quÁn lý theo quy trình quÁn lý - vn hnh, bao gỗm: lp kÁ ho¿ch, té chćc, lãnh đ¿o và kiÅm tra HĐXB t¿i Tp.HCM. VÃn đà quÁn lý: luÃn án nghiên cću QLNN đåi vãi HĐXB, tiÁp cÃn theo quy trình quÁn lý.

<b>4. Ph°¢ng pháp nghiên cąu </b>

<i><b>4.1. Phương pháp lun </b></i>

Lun ỏn da trờn c sỗ lý lun Ch ngha Mỏc - Lờnin, t tỗng Hỗ Chớ Minh và các quan điÅm cąa ĐÁng và Nhà n°ãc và vn hóa và quÁn lý vn hóa, và xuÃt bÁn và quÁn lý xuÃt bÁn.

<i><b>4.2. Phương pháp cụ thể </b></i>

khoa hác té chćc - quÁn lý, các chính sách, chą tr°¢ng, các quy ph¿m pháp luÃt từ các vn bÁn do ĐÁng và Nhà n°ãc ban hành liên quan đÁn lĩnh văc QLNN và vn hóa nói chung, và HĐXB t¿i Tp.HCM; tìm hiÅu, khái qt các nghiên cću đi tr°ãc liên quan đÁn các vÃn đà và quÁn lý HĐXB; thu thÃp các báo cáo, đánh giá, khÁo sát thång kê các nái dung liên quan đÁn quÁn lý HĐXB t¿i Bá TTTT; Căc XBIPH;

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

Ban Tuyên giáo, Thành u Tp.HCM; Sỗ TTTT Tp.HCM, cỏc Ân vò hot ỏng XB ti Tp.HCM.

Nghiờn cu cỏc nguỗn ti liỏu thć cÃp: các cơng trình nghiên cću, đà tài khoa hác, luÃn vn, luÃn án& liên quan đÁn đà tài luÃn án.

tham dă các HĐXB đÅ tìm hiÅu viác XB, PHXBP t¿i thăc tÁ trên đßa bàn Tp.HCM, tham d cỏc hot ỏng ca cỏc Ân vò quÁn lý té chćc nh° tham gia hái thÁo, hái nghß, hái sách trong n°ãc và quåc tÁ t¿i Tp.HCM, tham d cỏc chÂng trỡnh do Sỗ TTTT Tp.HCM tộ chc ti ồng sỏch v cỏc òa phÂng trong thành phå. Quan sát, phãng vÃn và ghi chép chi tiÁt, khách quan nhāng vÃn đà dißn ra ç thăc đßa; Chăp Ánh, ghi âm, ghi hình HXB ti thc t. Khai thỏc cỏc nguỗn t liỏu v thc t HXB ti cỏc Ân vò qun lý xut bn v cỏc Ân vò xut bn, phỏt hành XBP t¿i Tp.HCM.

sát, gặp gÿ, trao đéi vãi các nhà nghiên cću và vn hóa và XB, nhà quÁn lý vn hóa, nhà quÁn lý HĐXB, chuyên gia trong lĩnh văc vn hóa và XB, lãnh o cỏc Ân vò XBIPH, cỏn bỏ qun lý cÿa hàng sách, phòng chćc nng, nhân viên ho¿t đáng trong lĩnh văc XB và kinh doanh XBP, nhāng khỏch hng l ồi tng th hỗng XBP&

Vói phÂng pháp này, NCS đã tiÁn hành khÁo sát 215 phiÁu trÁ låi, thu và 200 phiÁu hāp lá. Đåi t°āng khÁo sát là nhà nghiên cću, chuyên gia trong lĩnh văc vn hóa, xuÃt bÁn; cán bá quÁn lý HXB, qun lý cỏc Ân vò HXB (trong ú cú NXB v cỏc Ân vò phỏt hnh XBP) v ngồi th hỗng XBP ti Tp. HCM.

thu thÃp ý kiÁn, dā liáu chuyên sâu mang tính chÃt đßnh tính nh° đánh giá cơng tác qn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT, các chą tr°¢ng hay mát så giÁi pháp đÅ nâng cao hiáu quÁ quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT thông qua ý kiÁn cąa các chuyên gia và liên quan tãi đåi t°āng nghiên cću cąa luÃn án. NCS thiÁt lÃp các câu hãi phãng vÃn, lên ch°¢ng trình phãng vÃn và tiÁn hành tiÁp xúc vãi các đåi t°āng cÅn phãng vÃn. Măc đích cąa viác sÿ dăng ph°¢ng

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

pháp này là đÅ khÁo sát thăc tr¿ng ho¿t đáng xuÃt bÁn, phát hành XBP cũng nh° ho¿t đáng QLNN và HĐXB trên đßa bàn Tp.HCM. NCS tiÁn hành phãng vÃn trăc tiÁp và gÿi câu hãi qua email ng°åi trÁ låi. Så ng°åi đ°āc phãng vÃn là 54 ng°åi, trong thåi gian từ nm 2018 đÁn nm 2023.

<b>5. Câu hãi và giÁ thuy¿t nghiên cąu </b>

<i><b>5.1. Câu hỏi nghiên cứu </b></i>

Từ nhāng vÃn đà nêu trên, NCS tÃp trung nghiên cću đÅ trÁ låi các câu hãi đặt ra nh° sau:

- Há thång té chćc bá máy quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM hián nay đ°āc thiÁt lÃp và triÅn khai nh° thÁ nào?

- Thăc tr¿ng quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT hián nay ra sao?

- CÅn nhāng giÁi pháp că thÅ nào đÅ góp phÅn nâng cao hiáu quÁ quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT hián nay?

<i><b>5.2. Giả thuyết nghiên cứu </b></i>

GiÁ thuyÁt nghiên cću đặt ra đåi vãi luÃn án là: QuÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM ch°a thăc să hiáu quÁ là do ph°¢ng thćc, bián pháp và vai trò cąa chą thÅ quÁn lý ch°a đ°āc phát huy, đặc biát là vai trò phåi hāp quÁn lý chuyên ngành và liên ngành trong HĐXB ch°a bám sát vãi thăc tißn và båi cÁnh HNQT hián nay t¿i Tp.HCM.

<b>6. Ý ngh*a khoa hác và thāc tißn căa đÁ tài </b>

HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT, đ°a ra nhÃn đßnh, đánh giá viác quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT; vai trò cąa từng chą thÅ quÁn lý cũng nh° vÃn đà phåi hāp giāa các c¢ quan quÁn lý nhà n°ãc đåi vãi ho¿t HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh hái nhÃp, từ đó đ°a ra nhāng giÁi pháp quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

lý HĐXB t¿i Tp.HCM từ lĩnh văc XB và Phát hành XBP, đà xuÃt các nhóm giÁi pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

quÁn lý phù hāp vãi båi cÁnh HNQT t¿i Tp.HCM.

Qua quá trình tìm hiÅu, NCS nhÃn thÃy đây là cơng trình nghiên cću đÅu tiên nhÃn dián, đánh giá thăc tr¿ng và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT vãi nhāng thành tău và h¿n chÁ, phân tích các yÁu tå tác đáng và đà xuÃt các nhóm giÁi pháp nhằm nâng cao hiáu quÁ QLNN và HĐXB t¿i Tp.HCM. KÁt quÁ từ nhāng nghiên cću cąa luÃn án s¿ cung cÃp cho há thång QLNN cąa Thành phå, cán bá qn lý XB mát cách nhìn tồn dián và công tác quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong thåi gian qua và xác đßnh đ°āc nhāng vÃn đà liên quan đặt ra trong thåi gian tãi. Trên c sỗ nhng nhn ònh khỏch quan, khoa hỏc từ kÁt quÁ cąa luÃn án, vãi há thång giÁi pháp, kÁt quÁ nghiên cću cąa luÃn án có thÅ sÿ dăng làm tài liáu nghiên cću hāu ích cho công tác quÁn lý, nghiêu cću, giÁng d¿y và quÁn lý vn hóa và ngành XB t¿i các tr°ång đ¿i hác, các hác vián, các trung tâm đào t¿o khác có liên quan&

<b>7. Bå cāc căa lun ỏn Phn chớnh vn: </b>

Ngoi phn Mỗ u (07 trang), KÁt luÃn (03 trang), Tài liáu tham khÁo (08 trang), Danh măc các cơng trình đã cơng bå (01 trang), phÅn nái dung chính cąa luÃn ỏn gỗm 3 chÂng:

ChÂng 1: Tộng quan v tỡnh hỡnh nghiờn cu, c sỗ lý lun v khỏi quỏt v Thnh phồ Hỗ Chớ Minh (49 trang);

ChÂng 2: Thăc tr¿ng quÁn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn t¿i Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong bồi cnh hỏi nhÃp quåc tÁ (53 trang);

Ch°¢ng 3: GiÁi pháp nâng cao hiáu quÁ quÁn lý ho¿t đáng xuÃt bÁn t¿i Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong bồi cnh hỏi nhp quồc t (46 trang).

<b>Phn ph lc gỗm: 07 măc (100 trang). </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>Ch°¢ng 1 </b>

<b>TèNG QUAN VÀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CĄU, C¡ SÞ LÝ LU¾N VÀ KHÁI QT VÀ THÀNH PHä Hỉ CHÍ MINH </b>

<b>1.1. Téng quan tình hình nghiên cąu </b>

<i><b>1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu liên quan đến hoạt động xuất bản và quản lý hoạt động xuất bản nói chung </b></i>

<i>1.1.1.1. Các cơng trình nước ngồi </i>

Lĩnh văc xuÃt bÁn và quÁn lý HĐXB đã thu hút să quan tâm nghiên cću cąa nhiÃu hác giÁ trên thÁ giãi, trong đó có nhāng cơng trình đã cơng bå liên quan đÁn nái hàm nghiên cću cąa luÃn án, nh°: Hean Tat Keh (1998), <Evolution of the book publishing industry Structural changes and strategic implications= (Să phát triÅn cąa ngành XB sách thay đéi cÃu trúc và ý nghĩa chiÁn l°āc) [73] đã đ°āc đng trong t¿p

<i>chí Journal of Management History. Tác giÁ bài viÁt đã đi từ lßch sÿ cąa XB, vãi </i>

nhāng quy trình rÃt chặt ch¿, phćc t¿p đÅ XB mát cuån sách. DÅn dÅn, theo thåi gian, cÃu trúc cąa XB truyÃn thång cũng dÅn đéi khác, trên c¢ sỗ s thay ội ca cụng nghỏ, ca nhu cÅu đác sách, có nhāng ho¿t đáng sáp nhÃp và mua l¿i (Mergers and acquisitions). Theo tác giÁ thì să thay đéi và cÃu trúc cąa ngành XB có nhāng ý nghĩa chiÁn l°āc, trong đó, tráng tâm là ba vÃn đÃ: thć nhÃt, làm thay đéi c¢ cÃu thß tr°ång (Market structure), thć hai, tác đáng làm thay đéi thß hiÁu đác sách cąa đác giÁ (Integrity of the book) và ba là vÃn đà bÁn quyÃn (Copyright).

<i>Tác ph¿m Xuất bản và phát triển cąa nhóm tác giÁ Philip G.Altbach và </i>

Damtew Teferra (Chą biên, 1999) [41] đã nêu mát så ho¿t đáng và quÁn lý HĐXB trên thÁ giãi, nhāng xu h°ãng phát trin trong ngnh XB sỏch hiỏn nay; XB sỏch ỗ nhāng n°ãc thuác thÁ giãi thć ba; kinh tÁ hác XB sách; vÃn đà bÁn quyÃn quåc tÁ; vÃn đà XB sách phăc vă giáo dăc; chuyÅn đéi từ há thång XB Nhà n°ãc sang há thång XB thÂng mi ỗ cỏc nóc chõu Phi; XB iỏn tÿ; dă báo các vÃn đà và xu h°ãng XB ỗ th k XXI ca cỏc nóc ang phỏt trin. Cỏc tỏc gi ỗ cụng trỡnh ny cng đã chỉ ra nhāng vÃn đà hián nay mà XB phÁi đåi mặt, nh°: Tác đáng cąa nhāng công nghá mãi, viác khó kiÅm sốt ngành XB, vÃn đà bÁn quyÃn, nhāng biÁn đéi

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

trong ngành XB. Trong cơng trình này, tác giÁ Paul Brickhill cũng đã phân tích kỹ và viác chuyÅn đéi từ há thång XB Nhà n°ãc sang há thång XB thÂng mi ỗ cỏc nóc chõu Phi, trong ú, đặt câu hãi: <Vai trị cąa chính phą: Thăc hián hay quÁn lý= [41, tr.230]. Đây là vÃn đà rÃt có giá trß trong viác nghiên cću, đánh giá ho¿t đáng quÁn lý XB t¿i Tp.HCM. Cũng trong cơng trình này, tác giÁ Czeslaw Jan Grycz đã giãi thiáu và <XuÃt bÁn đián tÿ: Công nghá và ngành xuÃt bÁn mãi= [41, tr.245 - 292], giúp ng°åi nghiên cću có góc nhìn chun sâu và XB đián tÿ - mát hình thćc XB hián đ¿i xuÃt hián trên thÁ giãi trong thåi gian qua và có sćc phát triÅn m¿nh m¿ trong thåi gian gÅn đây. Ci cùng cąa cơng trình là bài viÁt <Xut bn ỗ Th giói th ba: Cỏc vn đà và xu h°ãng cho thÁ kỷ XX= cąa Philip G.Altbach, nờu ra nhng thỏch thc m XB ỗ các n°ãc chÃm phát triÅn và đang phát triÅn (trong đó có Viát Nam mà că thÅ là Tp.HCM phi ồi mt. ỗng thồi gi mỗ nhng xu hóng, cách làm mãi, nh°: Đ¿y m¿nh hāp tác khu văc, tng c°ång marketing và phân phåi, đéi mãi công nghá. Từ nhāng luÃn điÅm c¢ bÁn này, gāi ý cho NCS đ°a ra nhāng đà xuÃt và giÁi pháp quÁn lý HĐXB trong båi cÁnh hái nhÃp quồc t ti mỏt òa phÂng c th nh Tp.HCM.

Đà cÃp đÁn vÃn đà công nghá XB hián đ¿i, tác giÁ Robbie Allen (2006) cũng

<i>đã có cơng trình nghiên cću The dynamics of Internet publishing on the computer book industry (Đáng lăc cąa xuÃt bÁn Internet đåi vãi ngành cơng nghiáp sách máy </i>

tính) [76]. Đây là ln án thc Ch°¢ng trình Qn lý và ThiÁt kÁ há thång phåi hāp vãi Vián Công nghá Massachusetts, Khoa Kỹ thuÃt Xây dăng và Môi tr°ång, Mỹ. Theo tác giÁ luÃn án thì să ra đåi cąa Internet đã tác đáng rÃt m¿nh m¿ đÁn nhiÃu ngành cơng nghiáp, trong đó có ngành kinh doanh XBP. Trong khi nhiÃu phân khúc cąa ngành XB đã cå gÅng sÿ dăng Internet đÅ tng hoặc thay thÁ cỏc nguỗn doanh thu hiỏn cú, thỡ mỏt sồ Nxb sách giÃy l¿i đang tã ra lúng túng trong thÁ giãi công nghá, chÃm đéi mãi đÅ bÅt kßp xu thÁ đó. Cơng trình đã so sánh giāa XB bằng hình thćc Internet vãi XB truyÃn thång, chỉ ra nhāng giãi h¿n cąa XB truyÃn thång (Limitations of Traditional Publishing), nhāng thuÃn lāi cąa XB trên Intemet (Advantages of Internet Publishing). Ln án cũng xem xét các mơ hình XB thơng

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

qua hình thćc Internet khác nhau đã đ°āc sÿ dăng cho đÁn nay, nh°: XB không vì măc đích lāi nhn, XB dăa vào doanh thu qng cáo, mơ hình tÃp đồn XB,... Cơng trình cũng phác thÁo các c¢ hái và thách thćc, cùng vãi đó là các điÃu kián cho các ph°¢ng pháp và quy trình mà các Nxb sách máy tớnh nờn xem xột tỗn ti trong thồi đ¿i Internet. Nhāng vÃn đà đ°āc đặt ra trong luÃn ỏn gi mỗ cho NCS trong nghiờn cu s chuyÅn biÁn và hình thćc XB mãi trong thåi đ¿i k thut sồ ca cỏc Ân vò XB ti Tp.HCM, viác quÁn lý XBP đián tÿ trong båi cÁnh này cũng đặc biát cÅn l°u ý, phù hāp vãi båi cÁnh hái nhÃp hián nay.

VÃ HĐXB và qun lý HXB ỗ mỏt t nóc cú nhiu iu kiỏn tÂng ỗng

<i>nh l t nóc Trung Quồc trong Luận đàm về ngành xuất bản Trung Quốc (XB </i>

nm 2013) cąa tác giÁ TrÅn Hân [20] đã nghiên cću mát cách có há thång các giai đo¿n phát triÅn cąa XB Trung Quåc kÅ từ sau cÁi cách mỗ ca nm 1978, nhng phõn tớch v mỏt så vÃn đà mÃu chåt cÅn giÁi quyÁt trong să phát triÅn dài h¿n cąa ngành XB Trung Quåc, đ°a ra con đ°ång và bián pháp giÁi quyÁt nhāng vÃn đà cąa ngành XB Trung Quåc. Tác giÁ cịn đà cÃp đÁn các nái dung nh°: thß tr°ång bên bán và thß tr°ång bên mua, quÁn lý giá sách, ph°¢ng thćc chia sẻ rąi ro trong phát hành sách, chÁ đá đ¿i lý tiêu thă sách, chi phí thu thÃp thơng tin, khai thác thß tr°ång sách tiÃm nng, há thång l°u thông XB hián đ¿i, nng lăc sáng t¿o trong XB, XB så và các ngành nghà liên quan đÁn nái dung. Tác giÁ cuån sách đã đà cÃp mát så vÃn đà lãn mà ngành XB Trung Quåc cÅn phÁi giÁi quyÁt trong thåi gian tãi, trong đó có vÃn đà lăa chán mơ hình Nxb và chun đéi c¢ chÁ mơ hình doanh nghiáp. VÃn đà này cũng là nhāng gāi ý tham khÁo cho NCS khi đà xuÃt các giÁi pháp liên quan đÁn các thiÁt chÁ XB t¿i Tp.HCM.

Bàn và chính sách cơng nghiáp và vai trị cąa Chính phą trong cơng nghiáp xt bÁn, De Prato Giuditta và Jean Paul Simon (2014) vãi bài viÁt <Public policies and government interventions in the book publishing industry= (Chính sách cơng và să can

<i>thiáp cąa chính phą trong ngành XB sách) [70], đng trong t¿p chí The Journal of Policy, </i>

vào nhāng vÃn quan trỏng trong HXB nh: quyn sỗ hu trớ tuá và các vÃn đà vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

ph¿m bÁn quyÃn, quy đßnh và giá sách, quy đßnh và thuÁ giá trß gia tng giāa sách in và sách đián tÿ, các té chćc đóng vai trị nh° các th° vián và c¢ quan đng ký, và các vÃn đà c¿nh tranh. Bài viÁt đã tÃp trung nhiu hÂn vo viỏc phõn tớch nhng nh hỗng tích căc và tiêu căc cąa các vn bÁn chính sách cũng nh° nhāng hành đáng thăc tÁ cąa các chą thÅ quÁn lý là các c¢ quan nhà n°ãc đÁn nm vÃn đà đó, cũng nh° đÁn tồn bá HĐXB. Các tác giÁ cũng đã có nhāng đánh giá khái quát và chính sách tác đáng đÁn HĐXB, vÃn đà này có giá trß tham khÁo khi NCS phân tích các vÃn đà thăc tißn cąa HĐXB t¿i Tp.HCM đặt trong båi cÁnh hián nay.

ỉ mát góc nhìn khác, tác giÁ Châu Úy Hoa nghiên cću să t°¢ng tác giāa cơng nghá v XB, kho sỏt s nh hỗng t s thay đéi cąa cơng nghá đåi vãi lĩnh văc XB

<i>nhìn từ giác đá lßch sÿ phát triÅn cąa cơng nghá. Trong cơng trình Truyền thơng số và chuyển đái mơ hình xuất bản (2017) [21], tác giÁ đã phân tích nh hỗng ca s </i>

thay ội trong phÂng thc ỏc cąa con ng°åi đåi vãi chun đéi mơ hình XB. Đặc biát, tác giÁ tÃp trung phân tích, luÃn gii nh hỗng ca truyn thụng sồ tói phÂng tián XB, quy trình XB và mơ hình kinh doanh. Theo đó, tác giÁ đã xem xét kÁt cÃu cąa chußi ngành nghà XB så vãi 3 phân khúc: Phân khúc trên là các nhà cung cÃp nái dung, bao gỗm cỏc Ân vò XB truyn thồng, nh cung cÃp nái dung và dßch vă trên đián tho¿i di đáng; phân khúc giāa là nhà cung cÃp dòch v v nh sỗ hu trang mng; phõn khỳc dói l cỏc nh tiờu th bao gỗm nn tÁng tiêu thă online, há thång các nhà phân phåi, các nhà bán lẻ. Cơng trình này, tác giÁ còn rút ra mát så kinh nghiám trong phát triÅn XB så cąa các n°ãc tiên tiÁn trên thÁ giãi, nh°: Nxb trun thång có vß trí chą đ¿o trong ngành XB så, sáp nhÃp, thu mua l¿i doanh nghiáp và sÿ dăng vån đÅu t° là hai bián pháp quan tráng đÅ chuyÅn đéi sang mô hình så hóa và mơ hình XB khác nhau thì sÿ dăng mơ hình kinh doanh khác nhau. Nhāng ln điÅm cąa tác giÁ trong cơng trình này là nhāng cn cć quan tráng đÅ NCS có nhāng đánh giá và HĐXB t¿i Tp.HCM vãi nhāng hình thćc XB và nhāng sÁn ph¿m XB mãi nh° là XB đián tÿ.

<i>Mát så nghiên cću khác nh° Rüdiger Wischenbart (2017): Global Trends in Publishing 2014 An overview of current developments and driving forces in the </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<i>transformation of the international publishing industry </i>– (Xu h°ãng toàn cÅu XB quåc tÁ 2014, téng quan và nhāng phát triÅn hián nay và đáng lăc chuyÅn đéi cąa ngành xuÃt bÁn quåc tÁ) [78] đã đ°a ra nhāng nhÃn đßnh và h°ãng phát triÅn cąa ngành công nghiáp XB trong båi cÁnh mãi.

Să phát triÅn ráng lón hÂn ca chuòi giỏ trò sồ húa nh hỗng đÁn tÃt cÁ nhāng ngành công nghiáp nái dung. Nhāng dißn biÁn mãi thăc să cąa kỹ thuÃt ang nh hỗng n thò trồng. Trong khi ú, mòi liên kÁt trong giá trß chi đã nhìn thÃy să xuÃt hián cąa đáng lăc mãi, să thích ng ca cỏi c - bao gỗm mỏt sồ trong các lĩnh văc lân cÃn và să phát triÅn ca s cnh tranh mói gia cỏc òa phÂng hoc khu văc [78]. Tác giÁ đã đánh giá đ°āc să chuyÅn đéi cąa thß tr°ång trong båi cÁnh sách đián tÿ. Så hóa đang là nhu cÅu lón ca ngồi ỏc bỗi vỡ <Sỏch v ỏc sỏch là chìa khóa cho cÁ hai hác tÃp và giÁi trí cho hàng trm cąa hàng triáu ng°åi trên tÃt cÁ các châu lăc=. Tác giÁ cũng chỉ ra Trung Quåc đã néi lên thành thß tr°ång lãn thć hai cąa XB sau Anh Quåc, trên Đćc và NhÃt BÁn.

Ngồi ra, cũng cịn có mát så cơng trình đáng chú ý khác nghiên cću và XB ç nhiÃu khía c¿nh khác. Có thÅ kÅ đÁn nh°: nghiên cću và måi quan há giāa XB vãi

<i>vn hóa có cơng trình Publishing and Culture (Xt bÁn và vn hóa) [69] cąa Dallas </i>

John Baker, Donna Lee Brien, Jen Webb. Nhóm tác giÁ cho rằng, xuÃt bÁn có quan há chặt ch¿ vãi vn hóa, vừa chòu nh hỗng lõu ồi ca vn húa truyn thồng cąa quåc gia, dân tác, nh°ng cũng chính là mát trong nhāng đáng lăc t¿o ra să biÁn đéi,

<i>phát triÅn cąa vn hóa. Nghiên cću và quan há giāa XB và vn hóa đác, có The Business of Books: How International Conglomerates Took Over Publishing and Changed the Way We Read (Kinh doanh sách: Các tÃp đoàn quåc tÁ đã XB và thay </i>

đéi cách chúng ta đác nh° thÁ nào) [68] cąa André Schiffrin, tác giÁ không chỉ nghiên cću và quy trình ho¿t đáng cąa mát så tÃp đồn XB qc tÁ vãi nhāng cơng nghá hián đ¿i, mà cịn phân tích să biÁn đéi cąa vn hóa đác cąa con ng°åi d°ãi nhāng

<i>đßnh h°ãng và sách cąa các tÃp đồn đó. Tác giÁ Kelvin Smith vãi cơng trình The Publishing Business: From p-books to e- books (Kinh doanh xuÃt bÁn: Từ sách giÃy </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

đÁn sách đián tÿ) [74] có mát să nghiên cću kĩ l°ÿng và q trình chuyÅn đéi không chỉ cąa công nghá in, mà cịn kéo theo đó là cÁ nhāng cơng nghá qn lý, ph°¢ng thćc ho¿t đáng cąa XB, quÁng bá, phát hành sách. Robin Birn và Patrick Forsyth l¿i khái qt và lßch sÿ marketing và mát så cơng nghá marketing trong ngành XB vãi

<i>cơng trình Marketing in Publishing (TiÁp thß trong xt bÁn) [77]. </i>

Qua tìm hiÅu và các cơng trình cąa các tác giÁ n°ãc ngồi cho thÃy có nhiÃu cơng trình nghiên cću và HXB ỗ gúc ỏ l mỏt ngnh cụng nghiỏp vn hóa. Các cơng trình này cũng cho thÃy să khác biát cąa ngành cơng nghiáp vn hóa tồn cÅu ny ỗ cỏc quồc gia khỏc nhau (M, chõu Âu, NhÃt BÁn, Hàn Quåc, Trung Quåc, các quåc gia Đông Nam Á&) và công nghá, ćng dăng kỹ tht, xu h°ãng thß tr°ång, tình hình c¿nh tranh& Có thÅ kÅ đÁn các báo cáo nghiên cću hàng nm và vÃn đà này qua tÃp đoàn toàn cÅu <IBIS world= nghiên cću thß tr°ång cơng nghiáp và cơng nghiáp tồn cÅu.

HÅu hÁt các cơng trình nghiên cću và XB và quÁn lý HĐXB công bå trong nhāng nm gÅn đây đÃu có liên quan đÁn nái dung nghiên cću cąa luÃn án d°ãi hai

<i><b>góc nhìn khái qt và XB và các ho¿t đáng qn lý XB că thÅ. </b></i>

Trong nhóm các cơng trình téng quát và HĐXB, đáng chú ý là Đà tài khoa hác

<i>cÃp Bá do Ngun Duy Hùng chą trì (cơng bå nm 2010) và Xây dựng tập đồn xuất bản ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay [30]. Từ nhāng kÁt quÁ nghiên cću, nhóm </i>

tác giÁ đã có nhāng đà xt giÁi pháp mang tính đát phá. Chą tr°¢ng xây dăng mát så tÃp đồn XB mnh ỗ VN l mỏt phn trong chớnh sỏch qun lý XB ỗ VN... Cụng trỡnh khoa hỏc ny cho NCS mát cách nhìn đÅy đą, chi tiÁt h¢n trong đánh giá thăc tr¿ng cũng nh° nghiên cću đà xuÃt nhāng giÁi pháp hiáu quÁ h¢n.

Vãi cách nhìn téng quan xun st tồn bá nÃn XB VN từ khi ra đåi cho đÁn

<i>nay, tác giÁ Nguyßn Hỗng Vinh (2011) trong cụng trỡnh Xut bn Vit Nam trong những năm đối mới đất nước [63] đã đ°a ra nhāng nhÃn đßnh khái quát, đánh giá và </i>

să lãnh đ¿o cąa ĐÁng, và công tác QLNN và nhāng °u điÅm, h¿n chÁ cąa chính há

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

thång té chćc ho¿t đáng cąa ngành XB Viát Nam, tÃp trung vào giai đo¿n đéi mãi đÃt nóc t nm 1986. Trờn c sỗ ỏnh giỏ thc tißn, tác giÁ đã nêu lên mát så vÃn ồi vói XB ỗ nóc ta hiỏn nay trờn cÁ 3 lĩnh văc XBIPH. Tuy nhiên, do măc tiêu nghiên cću đặt ra là cÁ mát thåi gian dài (25 nm), cho nên, cơng trình này mang nhiÃu ý nghĩa và mặt téng kÁt, đßnh h°ãng chính sách lãn, mà ch°a có điÃu kián đi sâu vào nhāng vÃn đà chi tiÁt, că thÅ.

D°ãi góc nhìn cÃu trúc há thång, trong tác ph¿m Tá chức, quản lý và chính

<i>sách xuất bản cāa một số quốc gia - kinh nghiệm đối với Việt Nam [59] cỏc tỏc gi </i>

Nguyòn An Tiờm, Nguyòn Nguyờn (ỗng ch biên, 2013) đã giãi thiáu và HĐXB cąa mát så quåc gia đ¿i dián cho ba nhóm: các quåc gia có ngành cơng nghiáp XB phát triÅn lâu ồi, cỏc cồng quồc XB ỗ chõu v cỏc quồc gia ỗ ụng Nam , nh: Anh, Phỏp, Đćc, Hoa Kỳ, NhÃt BÁn, Hàn Quåc, Trung Quåc, Thái Lan, Malaixia. Các tác giÁ đã khái quát ba đặc điÅm chą yÁu và chính sách đåi vãi XB ç các n°ãc nh° sau: Mát là, đa så các quåc gia rÃt ít can thiáp trăc tiÁp vào XB. Hai là, trong ph¿m vi điÃu chỉnh cąa phỏp lut, XB c quan niỏm gỗm c XB sỏch báo và t¿p chí và mát så lo¿i hình vn hóa ph¿m khác. Ba là, và bÁo đÁm trÃt tă pháp luÃt XB, đa så các quåc gia thăc hián đan xen hai chÁ đá tiÃn kiÅm và hÃu kiÅm các XBP. Cơng trình này rÃt có ý ngha trong ồi chiu HXB ỗ Viỏt Nam vói thÁ giãi, đÅ dß thÃy các °u, khuyÁt điÅm ca qun lý XB ỗ VN cng nh ỗ Tp.HCM trong båi cÁnh hái nhÃp. Nm 2015, hai tác gi Nguyòn An Tiờm, Nguyòn Nguyờn - ỗng ch biờn cơng trình Xã hội hóa xuất bản một số vấn đề lý luận và thực tiễn [60] đ°a ra nhāng nhÃn đßnh và vai trị xã hái trong XB. Theo nhóm tác giÁ, <xã hái hóa XB là làm cho XB lan tãa khÅp các thành phÅn xã hái, t¿o điÃu kián cho các thành viên trong xó hỏi tham gia vo XB v c hỗng lāi bằng chính să tham gia cąa mình, t¿o điÃu kián phát huy sćc sáng t¿o, phát huy mái tiÃm nng trí t và vÃt chÃt cąa tồn xã hái đÅu t° vào xuÃt bÁn= [60, tr.24]. Công trình cũng đà xt bån nhóm giÁi pháp đÅ nâng cao chÃt l°āng, hiáu quÁ xã hái hóa XB bao gỗm cỏc nhúm tỏc ỏng vo nhn thc, nhúm giÁi pháp và thÅ chÁ hóa chą tr°¢ng, đ°ång låi cąa ĐÁng, nhóm giÁi pháp và té chćc thăc hián và nhóm giÁi pháp và cơng tác cán bá.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

Đà cÃp đÁn nái dung v nguỗn lc xut bn, tỏc gi Hong Xuõn Vinh trong

<i>luÃn án tiÁn sĩ Kinh tÁ (2020) vãi tiêu đà Phát triển nhân lực ngành xuất bản Việt Nam trong xu thế hội nhập [65] đã luÃn giÁi vai trị cąa cơng tác phát triÅn nhân lăc </i>

ngành XB trong båi cÁnh mãi hián nay, đánh giá thăc tr¿ng và đà xuÃt giÁi pháp. Theo đó, tác giÁ cho rằng, ho¿t đáng này hián nay vÁn còn mát så h¿n chÁ nh°: tính kÁ ho¿ch trong phát triÅn nhân lăc ch°a đi vào thăc tißn, ch°a đáp ćng đ°āc nhu cÅu hái nhÃp [65, tr.123]. Trong khi đó, ln án TiÁn sĩ Chính sách cơng cąa Ngun Viát Hà (2022) Chính sách xuất bản ở Việt Nam hiện nay [17] đã đi sâu phân tích, đánh giá nhāng °u điÅm và h¿n chÁ, v°ãng mÅc và măc tiêu, nái dung, giÁi pháp chính sỏch XB ỗ Viỏt Nam c qui ònh v c thÅ hóa trong há thång vn bÁn chính sách. LuÃn án cũng đã đ°a ra nhāng yêu cÅu và giÁi pháp kiÁn nghß nhằm hồn thián chính sách XB ỗ Viỏt Nam. Trong phn yờu cu hon thiỏn chớnh sỏch XB ỗ Viỏt Nam, tỏc gi lun án đã nêu <nái dung chính sách phÁi đ°āc điÃu chỉnh m¿nh m¿, t¿o ra nhāng đát phá thúc đ¿y XB phát triÅn m¿nh m¿, đáp ćng tåt các yêu cÅu mãi= [17, tr.134]. Trong nhóm các cơng trình nghiên cću téng quan và XB, đáng chú ý là kỷ yÁu

<i>Hái thÁo khoa hác Xuất bản Việt Nam 70 năm xây dựng và phát triển (NhiÃu tác giÁ </i>

- 2022) [4]. Trong kỷ yÁu này, các chuyên gia, nhà khoa hác, nhà quÁn lý, nhāng ng°åi làm XB, in và phát hành sách đã phân tích nhāng vÃn đà đang đặt ra trong HĐXB, in v phỏt hnh sỏch ỗ Viỏt Nam hiỏn nay; cung cÃp nhiÃu luÃn chćng, luÃn cć khoa hác vãi nhāng phân tích, trao đéi sâu sÅc và quá trình hình thành, phát triÅn và nhāng dÃu måc quan tráng cąa ngành XBIPH Viát Nam trong 70 nm qua (10/10/1952 - 10/10/2022); cé vũ, đáng viên toàn ĐÁng, toàn dân, toàn quân thăc hián thÅng lāi đ°ång låi đéi mãi do ĐÁng ta khỗi xóng v lónh o; bo vỏ, cng cồ v phỏt trin nn tng t tỗng ca ng; u tranh chồng cỏc t tỗng, lun iỏu sai trái, thù đßch, phÁn đáng; lo¿i bã nhāng phong tăc, tÃp qn, låi sång lßi thåi, l¿c hÃu, khơng lành m¿nh; xây dăng, phát triÅn nÃn vn hóa tiên tiÁn, đÃm đà bÁn sÅc dân tác; góp phÅn tích căc vào nhāng thành tău to lãn có ý nghĩa lßch sÿ cąa cơng cc đéi mãi. Cũng vãi góc nhìn téng quan xun st să nghiáp XB.

<i>Tài liệu Đại hội đại biểu Hội Xuất bản Việt Nam khoá V - Hái xuÃt bÁn Viát </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<i>Nam (2023), do Hái XuÃt bÁn Viát Nam Ãn hành [28] đng tÁi 15 tham luÃn và phát </i>

triÅn vn hoá đác, vÃn đà chuyÅn đéi så trong HĐXB. Đây là nhāng nái dung thăc tißn quan tráng từ nhāng ng°åi làm công tác quÁn lý giúp NCS tham khÁo đÅ có nhāng nhÃn đßnh và HXB ti Tp. Hỗ Chớ Minh a ra nhng giÁi pháp phù hāp đåi vãi QLHĐXB cąa Thành phå.

Các cơng trình nghiên cću và HĐXB đ°āc đà cÃp từ góc nhìn và khoa hác té chćc - quÁn lý, đó là QLNN đåi vãi HĐXB.

NÁu các cơng trình téng quan trên đây chą yÁu khái quát nhāng nét lãn và HĐXB và qn lý thì nhóm các cơng trình nghiên cću và khoa hác quÁn lý l¿i đi

<i>sâu vào nhāng vÃn đà cąa qn lý HĐXB d°ãi góc nhìn QLNN. Cơng trình Đái mới quản lý nhà nước đối với hoạt động cāa các nhà xuất bản trong bước chuyển sang cơ chế thị trường cąa tác giÁ Đ°ång Vinh S°ång (1993) trong [47] là mát ví </i>

dă. Nhāng ph°¢ng h°ãng và bián pháp đ°āc luÃn án trình bày mát cách há thång theo quan điÅm toàn dián vãi nhāng đà xuÃt có cn cć khoa hác. Nhāng kÁt luÃn, đà xuÃt, giÁi pháp cąa tác giÁ s¿ l nguỗn ti liỏu tham kho rt cú giỏ trò đåi vãi luÃn án.

<i>Một số vấn đề về hoàn thiện tá chức quản lý ở các nhà xuất bản nước ta hiện </i>

vÃn đà liên quan đÁn quÁn lý ca cỏc Nxb. Tỏc gi khng ònh ỗ nóc ta Nxb là mát lo¿i hình doanh nghiáp Nhà n°ãc đặc biát và rút ra nhāng đặc điÅm và quÁn lý và té chćc Nxb trong điÃu kián c ch thò trồng; phõn tớch thc trng qun lý và té chćc Nxb trong c¢ chÁ quÁn lý tÃp trung quan liêu, bao cÃp tr°ãc kia và đặc biát trong b°ãc chuyÅn sang c¢ chÁ quÁn lý kinh tÁ mãi; đà xuÃt các giÁi pháp đÅ đéi mãi quÁn lý đåi vãi Nxb cũng nh° đéi mãi quÁn lý trong nái bá Nxb theo h°ãng nâng cao quyÃn tă chą sÁn xuÃt kinh doanh cąa các Nxb.

Cũng d°ãi góc nhìn liên thơng qn lý - kinh tÁ hác, LuÃn án tiÁn sĩ cąa tác

<i>giÁ Ph¿m Thß Thanh Tâm trong luÃn án Kinh doanh XBP trong cơ chế thị trường ở Việt Nam (1996) [48]; đà cÃp đÁn vÃn đà kinh doanh XBP từ nm 1989 đÁn nm 1993 </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

trờn c sỗ nghiờn cu hai Ân vò in hỡnh là Téng Công ty Phát hành sách Viát Nam (Savina) và Công ty Phát hành sách Tp.HCM (FAHASA). Theo ú, tỏc gi cho rng, trong c ch thò trỗng vn hnh theo cỏc quy lut cung - cu, quy lt giá trß có să tham gia đßnh h°ãng, điÃu tiÁt cąa Nhà n°ãc, thì ho¿t đáng kinh doanh XBP cũng cÅn có c¢ chÁ vÃn hành phù hāp. QLNN và XB cÅn xây dăng nhāng chính sách bÁo đÁm vừa phát triÅn, kinh doanh có hiáu quÁ, xem kinh doanh XBP nh° mát ngành kinh t c biỏt nhng ỗng thồi, cng cn bo đÁm chćc nng vn hóa - xã hái cąa kinh doanh XBP.

<i>Cùng trên lĩnh văc kinh tÁ trong HĐXB, luÃn án cąa Đß Thß Quyên (2008) - Nghiên cứu vấn đề quản lý thị trường XBP ở Việt Nam từ năm 1993 đến nay [46] </i>

nghiên cću vÃn đà quÁn lý thß tr°ång sách từ nm 1993 đÁn nm 2006 và đà xuÃt mát så giÁi pháp quÁn lý thß tr°ång sách in. Nghiên cću từ góc đá ngành vn hóa hác, chuyên ngành quÁn lý vn hố, ln án cąa tác giÁ Đß Thß Quyờn xem xột ỗ gúc ỏ tớnh cht vn hóa cąa XBP và nhāng giÁi pháp cąa tác giÁ nghiờn cu ỗ khớa cnh phỏp lut qun lý thß tr°ång. Ln án đã có nhāng thång kê, đánh giá hÁt sćc công phu, tỉ mỉ và các loi hỡnh XBP trờn thò trồng, to c sỗ thun lāi đÅ NCS nghiên cću và quÁn lý XB ç Tp.HCM trong båi cÁnh hián nay.

<i>Tác giÁ Nguyßn Hồng Dũng (2002), trong cơng trình Hồn thiện quản lý nhà nước đối với xuất bản nước ta hiện nay [14] đã trình bày các khái niám và XB từ quan </i>

điÅm truyÃn thång đÁn quan điÅm mãi, phân tích vai trò cąa QLNN đåi vãi XB từ khi có LuÃt xuÃt bÁn ra đåi. Tác giÁ đánh giá thăc tr¿ng cąa QLNN đåi vãi XB, chỉ ra các yÁu kém, h¿n chÁ cąa nÃn XB, nhāng xu th thÂng mi hoỏ, chỏch ònh hóng, xa rồi chćc nng nhiám vă. Trong phÅn giÁi pháp, tác giÁ tÃp trung vào viác phân tích sÿa đéi, bé sung lt Lt Xt bÁn và té chćc mơ hình v ci cỏch hnh chớnh ỗ mỏt sồ lnh văc. Mặc dù cơng trình chą u bàn và nái dung cąa LuÃt XuÃt bÁn, song đây cũng là mỏt gúc nhỡn cha ng rt nhiu gi mỗ ồi vãi luÃn án&

<i>ĐÃ tài khoa hác cÃp Bá Nghiên cứu đề xuất các giải pháp kỹ thuật và pháp lý nâng cao hiệu quả xử lý XBP vi phạm pháp luật do tác giÁ Ngun KiÅm chą trì </i>

(2010) [32] đã đà xuÃt các giÁi pháp xÿ lý mát cách có hiáu quÁ các XBP vi ph¿m

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

pháp luÃt, nhằm tng c°ång quÁn lý trong lĩnh văc XB. VÃn đà giÁi pháp đåi vãi hành vi vi ph¿m, mát trong nhāng giÁi pháp tåi cÅn thiÁt trong lĩnh văc XB đ°āc đà cÃp đÁn. Đây là mát nghiên cću chuyên sâu, có ý nghĩa tham khÁo đåi vãi tác giÁ luÃn án trong xây dăng giÁi pháp nâng cao chÃt l°āng, hiáu lăc, hiáu quÁ cąa quÁn lý HĐXB.

<i>Tác giÁ Ph¿m Thß Thanh Tâm vãi cơng trình Quản lý thị trường sản phẩm văn hóa ở Việt Nam trong cơ chế thị trường (2010) [50] đã đà cÃp đÁn nhāng vÃn đà và </i>

sÁn ph¿m vn hóa trong đó cú XBP, ú l c sỗ lý lun ca qun lý thß tr°ång sÁn ph¿m vn hóa trong nÃn kinh tÁ thß tr°ång hián nay. Mơ tÁ thăc tr¿ng qn lý thß tr°ång sÁn ph¿m vn hóa trong båi cÁnh tồn cÅu hóa kinh tÁ và đà xt các nhóm giÁi pháp và c¢ chÁ chính sách, phÂng phỏp qun lý thò trồng sn phm vn húa trong đó có sÁn ph¿m XB là sÁn ph¿m c thự. T nhng nỏi dung ny, gi mỗ cho NCS nhāng luÃn điÅm trong viác đà xuÃt các giÁi pháp nhằm nâng cao hiáu quÁ quÁn lý ho¿t HĐXB t¿i Tp.HCM.

Song song vãi viác đà cÃp đÁn ho¿t đáng qn lý chung, mát så cơng trình nghiên cću đã đà cÃp đÁn quÁn lý HĐXB chuyờn ngnh. Tỏc gi Lờ Thò PhÂng Nga trong lun

<i>án tiÁn sĩ Vn hóa hác đã có nghiên cću chuyên sâu và Hoạt động quản lý xuất bản sách giáo khoa ở Việt Nam từ năm 1993 đến nay (2011) [38]. Tác giÁ nghiên cću thăc tr¿ng </i>

quÁn lý XB sách giáo khoa giai đo¿n từ nm 1993 đÁn nm 2007 và đ°a ra mát så giÁi pháp hon thiỏn qun lý XB sỏch giỏo khoa ỗ Viỏt Nam. LuÃn án đã đà xuÃt há thång giÁi pháp nhằm giÁi quyÁt mát så vÃn đà quan tráng và quÁn lý sách giáo khoa nh°: giÁi pháp chång đác quyÃn XB sách giáo khoa; siÁt chặt công tác thanh tra, kiÅm tra và tng mćc xÿ ph¿t hành chính đåi vãi nhāng hành vi vi ph¿m; chu¿n hóa chÃt l°āng sách giáo khoa; cÁi tiÁn cách thćc té chćc XBIPH sách giáo khoa.

<i>Đà cÃp đÁn HĐXB d°ãi góc nhìn và qun tác giÁ, cơng trình Quản lý nhà nước về bảo hộ quyền tác giả trong xuất bản ở VN hiện nay cąa tác gi Nguyòn Lan </i>

HÂng (2013) [31] ó phõn tớch c điÅm, nái dung, hình thćc, ph°¢ng pháp và các điÃu kián đÁm bÁo cho viác thăc hián pháp luÃt và bÁo há quyÃn tác giÁ có hiáu quÁ; đánh giá téng quát thăc tr¿ng QLNN và bÁo há quyn tỏc gi trong XB ỗ VN; lun

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

chćng các yêu cÅu khách quan cąa viác quÁn lý và bÁo há quyÃn tác giÁ trong XB và các giÁi pháp c¢ bÁn nhằm tiÁp tăc thăc hián có hiáu quÁ QLNN và bÁo há quyÃn tỏc gi trong XB ỗ VN trong bồi cnh hái nhÃp khu văc và thÁ giãi. Trong xu thÁ hái nhÃp hián nay thì vÃn đà bÁo há quyÃn tác giÁ trong HĐXB t¿i VN nói chung cũng phÁi đặc biát quan tâm.

<i>VÃ lo¿i hình XB, tác giÁ Ngun Thß Thăc An trong cơng trình Quản lý xuất bản sách in ở Việt Nam (2014) [1] đã phân tích thăc tr¿ng quÁn lý XB từ nm 2004 </i>

đÁn nm 2013; há thång hóa nhāng vÃn đà lý luÃn và quÁn lý trong XB nói chung và XB sách in nói riêng; phân tích, đánh giá kinh nghiám QLNN và XB trên thÁ giãi và rút ra bài hác cho VN; khái quát nhāng thành tău, h¿n chÁ trong ho¿t đáng này và tìm ra nguyên nhân và đà xuÃt các giÁi pháp. QuÁn lý XB sách in là mát khâu trong toàn bá chính sách đåi vãi XB sách in.

<i>Tác giÁ V°¢ng Thùy Linh chán góc nhìn và Chính sách phát triển xuất bản điện tử ở Việt Nam hiện nay (2015) [35] đÅ há thång hóa nái dung chính sỏch phỏt </i>

trin XB iỏn t ỗ VN, lm rừ khái niám chính sách phát triÅn XB đián tÿ, đ°a ra đánh giá chung và chính sách dăa trên kÁt quÁ khÁo sát nghiên cću và tình hình thăc tiòn XB iỏn t ỗ nóc ta. T ú đ°a ra các kiÁn nghß và giÁi pháp đÅ hồn thián chính sách đåi vãi lĩnh văc này. Tác giÁ đã đà cÃp đÁn vÃn đà lý thuyÁt cąa chính sách, că thÅ là chính sách XB đián t, v XB iỏn t ỗ õy c xỏc ònh là mát trong các đåi t°āng cąa XB. Theo đó, tác giÁ cho rằng, cÅn phÁi có nhāng chính sỏch mói, tỏc ỏng ỗng bỏ, t nhiu phớa, cÁ và các quy đßnh, °u đãi và thuÁ, và hành lang pháp lý, và hß trā kinh phí, và quy ho¿ch phát triÅn... Cũng và vÃn đà này, luÃn án

<i>tiÁn sĩ kinh tÁ cąa tác giÁ Nguyßn Anh Tú và Quản lý Nhà nước đối với xuất bản ở Việt Nam (2015) [62] đã há thång hóa và làm rõ khái niám, đặc điÅm cąa XB, các </i>

lo¿i hình XBP và khái quát đ°āc quy trình XB, làm rõ nái dung QLNN đåi vãi XB theo quy trình quÁn lý, chỉ rõ các yÁu tå Ánh hỗng n QLNN ồi vói XB, phõn tớch vai trị cąa QLNN và các chćc nng c¢ bÁn trong quÁn lý XB, liên há thăc tr¿ng QLNN đåi vãi XB tr°ãc và sau khi có LuÃt XuÃt bÁn, đánh giá điÅm m¿nh, điÅm yÁu cąa QLNN đåi vãi XB hián nay, chỉ ra các nguyên nhân chą quan, khách quan cąa

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

nhāng điÅm u, từ đó đ°a ra các giÁi pháp đÅ hồn thián công tác quÁn lý cąa nhà n°ãc đåi vãi ho¿t đáng này.

Cũng d°ãc góc đá nghiên cću và quÁn lý vn hóa nh°ng đåi t°āng nghiên cću là sÁn ph¿m XBP, LuÃn án TiÁn sĩ QuÁn lý Vn hóa cąa tác giÁ Hồng Cơng

<i>Dăng (2019) nghiên cću chuyên sâu và Quản lý Nhà nước đối với xuất bản phẩm âm nhạc dành cho cấp học mầm non [15]. LuÃn án cũng đã há thång hóa c sỗ lý </i>

lun v quan im, khỏi niỏm v lý thuyÁt liên quan đÁn QLNN đåi vãi XBP âm nh¿c dành cho cÃp hác mÅm non; đ°a ra khái niám và QLNN đåi vãi XBP âm nh¿c dành cho cÃp hác mÅm non. KhÁo sát, đánh giá thăc tr¿ng QLNN đåi vãi xuÃt bÁn ph¿m âm nhc dnh cho cp hỏc mm non ỗ Trung Âng v mỏt sồ òa phÂng. Lun ỏn ó xõy dăng mơ hình QLNN đåi vãi XBP âm nh¿c dành cho cÃp hác mÅm non đà xuÃt há thång giÁi pháp nâng cao chÃt l°āng QLNN đåi vãi XBP âm nh¿c dành cho cÃp hác mÅm non.

Trên lnh vc chớnh trò t tỗng, ó cú nhiu cụng trình cơng bå kÁt q nghiên cću và vai trị cąa há thång chính trß trong qn lý HĐXB. LuÃn án tiÁn sĩ ngành Lßch

<i>sÿ ĐÁng CSVN cąa Đào Thß Hồn (2020) vãi nái dung chą đÃ: Đảng CSVN lãnh đạo công tác xuất bản từ năm 1990 đến năm 2016 [22], đã tiÁn hành khÁo cću há thồng </i>

cỏc vn bn lónh o cụng tỏc XB ỗ VN theo hai giai đo¿n nhã: từ 1990 - 2004 và từ 2004-2016. Tác giÁ phân tích nhāng quan im, ch trÂng v quỏ trỡnh ch o, ỗng thåi sÿ dăng nhāng kÁt quÁ đ¿t đ°āc trên thăc tÁ cąa XB đÅ làm rõ vÃn đà nghiên cu. Trờn c sỗ ú, cụng trỡnh nờu lờn bồn nhÃn xét, đánh giá khái quát quá trình lãnh đ¿o cąa ĐÁng đåi vãi công tác XB trong giai đo¿n này, đó là: (1) ĐÁng khơng ngừng tng c°ång và đåi mãi ph°¢ng thćc lãnh đ¿o, kián tồn bá máy lãnh đ¿o, quÁn lý công tác XB phù hāp vãi tình hình mãi; (2) quan điÅm, chą trÂng ca ng c c th húa kòp thồi thành há thång chính sách pháp lt ngày càng hồn thián; (3) viác chỉ đ¿o các c¢ quan chćc nng trong phåi hāp triÅn khai lãnh đ¿o, quÁn lý, thăc thi chính sách và kiÅm tra, giám sát HXB ngy cng ỗng bỏ v hiỏu qu; v (4) từ să quan tâm lãnh đ¿o cąa ĐÁng, să quÁn lý cąa Nhà n°ãc, phåi hāp hiáu quÁ cąa c¢ quan chćc nng, nng lăc XB đ°āc nâng cao, đ¿t đ°āc kÁt quÁ khá toàn dián. Đi sâu

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

vo lnh vc t tỗng, Lun ỏn tin s chuyờn ngnh Cụng tỏc t tỗng vói chą đÃ

<i>Vai trị cāa cơng tác tư tưởng trong quản lý hoạt động xuất bản ở Việt Nam hiện nay, </i>

tác giÁ Ph¿m Thß Vui (2020) [66] đã nghiên cću lý ln, téng kÁt thăc tißn, góp phÅn xõy dng c sỗ khoa hỏc cho viỏc xuÃt quan điÅm, đ°ång låi, chą tr°¢ng và XB v qun lý HXB; ònh hóng chớnh trò, t tỗng đÅ đÃu tranh vãi các hián t°āng tiêu căc, vãi <tă dißn biÁn=, <tă chun hố=, âm m°u <dißn biÁn hồ bình= cąa các thÁ lăc thù đßch trong HĐXB; góp phÅn xây dăng chính sách, pháp lt và XB và quÁn lý HĐXB; tuyên truyÃn, phé biÁn chą tr°¢ng, đ°ång låi, chính sách, pháp lt; phát hián, cé vũ và nhân ráng điÅn hình tiên tiÁn trong qn lý HĐXB [66, tr.53-66]. Chính vì thÁ, nhāng kÁt luÃn rút ra và mặt lý luÃn v thc trng vai trũ cụng tỏc t tỗng trong quÁn lý HĐXB hián nay s¿ thêm mát <mÁnh ghép=, làm cho nhāng vÃn đà liên quan đÁn XB hián ra mát cách rõ nét, sinh đáng h¢n, qua đó, giúp NCS tìm hiÅu và qn lý HĐXB t¿i Tp.HCM đ°āc tồn dián, sâu sÅc h¢n trong đà tài ln án. Nhìn chung, dù mßi cơng trỡnh ch tp trung nghiờn cu ỗ mỏt lnh vc, mát khía c¿nh khác nhau và vÃn đà quÁn lý, song, téng quan nhóm cơng trình nghiên cću và HĐXB và vÃn đà quÁn lý HĐXB đã cung cÃp cho tác giÁ LuÃn án nhāng dā liáu khá trung thăc và nhiÃu chi tiÁt cąa bćc tranh v HXB hiỏn nay, lm c sỗ tỏc giÁ đ°a ra nhāng đánh giá chính xác h¢n và HXB ỗ nóc ta cng nh Tp.HCM trong bồi cÁnh HNQT.

<i><b>1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế </b></i>

ĐiÅm qua các cơng trình nghiên cću đã cơng bå cho thÃy có rÃt ít cơng trình dành riêng chun khÁo và vÃn đà quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM, hÅu hÁt, vÃn đà này chỉ đ°āc đà cÃp đÁn khi nghiên cću các đåi t°āng liên quan.

Trong så rÃt ít các cơng bå chuyên sâu và HĐXB và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT, phÁi kÅ đÁn bài vit <Hot ỏng xut bn ỗ Tp.HCM

<i>nhng vn đặt ra và giÁi pháp nâng cao chÃt l°āng ho¿t đáng= cąa TrÅn Hồng Phi (2009) đng trên T¿p chí Khoa học Chính trị, så 5 [40 tr.67-73]. Tác giÁ đà cÃp đÁn </i>

thăc tr¿ng HĐXB sách t¿i Tp.HCM và đ°a ra mát så ph°¢ng h°ãng và giÁi pháp

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

<i>nhằm nâng cao hiáu quÁ HĐXB sách t¿i Tp.HCM trong thåi gian tãi. LuÃn vn th¿c sĩ Quản lý hoạt động phát hành xuất bản phẩm ở Tp. Hß Chí Minh hiện nay cąa tác giÁ TrÅn Thß Thu [56], đà cÃp đÁn đßa bàn nghiên cću là Tp.HCM nh°ng đåi t°āng </i>

nghiên cću là quÁn lý mát lĩnh văc că thÅ, đó là lĩnh văc phát hành sách và thåi gian nghiên cću chỉ dừng l¿i trong 3 nm 1999, 2000, 2001.

Bên c¿nh nhāng cơng trình đã kÅ trên, có mát så đà tài luÃn vn th¿c sĩ tÃp trung vào các vÃn đà nh°: biên tÃp, XB các lo¿i sách, công nghá in, liên doanh, liên kÁt XB sách; luÃn án tiÁn sĩ nghiên cću và các vÃn đà thuác lĩnh văc báo chí, trun thơng, quan há cơng chúng, mát så bài viÁt trong kỷ yÁu cąa các hái thÁo, táa đàm t¿i Tp.HCM liên quan đÁn XB và vn hóa đác, nhāng bài báo viÁt và các să kián XB t¿i Tp.HCM trong nhāng dßp Kỷ niám truyÃn thång ngành XBIPH ngày 10/10, Ngày sách và Vn hóa đác VN vào ngày 21 tháng 4 hàng nm, các bài viÁt và HĐXB cũng nh° quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM liên quan đÁn các să kián vn hóa t¿i Tp.HCM&

Dù đã có mát så cơng trình nói và HĐXB t¿i Tp.HCM và vÃn đà quÁn lý, nh°ng cho đÁn nay ch°a có đà tài nào có nái dung và đåi t°āng nghiên cću trùng vãi luÃn án. Qua quá trình tìm hiÅu, nghiên cću, NCS nhÃn thÃy rằng đây là công trình khoa hác đÅu tiên nghiên cću mát cách toàn dián và chỉnh thÅ và vÃn đà quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM đ°āc đặt trong båi cÁnh HNQT.

Trong quá trình nghiên cću, mát mặt tác giÁ luÃn án trân tráng tiÁp thu, kÁ thừa có chán lác nhāng thành tău cąa nhāng cơng trình đi tr°ãc và xem đây là nhāng t° liáu quý, bé sung cho nhāng luÃn điÅm trong nái dung luÃn án. Mặt khác, tác giÁ chą đáng tiÁp cÃn thăc tißn HĐXB và quÁn lý ho¿t đáng này trong mát òa phÂng c th l Tp.HCM, c t trong mát båi cÁnh că thÅ là HNQT, từ đó đ°a ra nhāng đà xuÃt giÁi pháp khÁ thi nhằm nâng cao hiáu quÁ quÁn lý HĐXB t¿i mát đßa ph°¢ng có nhāng nét đặc thù nh° Tp.HCM.

<i><b>1.1.3. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu và những vấn đề đặt ra cho nghiên cứu quản lý hoạt động xuất bản tại Thành phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh hội nhập </b></i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

Téng thuÃt các cơng trình nghiên cću có liên quan đÁn đà tài luÃn án, NCS nhÃn thÃy, mát så vÃn đà lý ln, thăc tißn và qn lý HĐXB nói chung và quÁn lý HĐXB đã đ°āc đà cÃp trong các cơng trình đã cơng bå, t¿o điÃu kián quan tráng đÅ NCS há thång hóa nhāng nái dung liên quan trăc tiÁp đÁn đà tài luÃn án này. Că thÅ:

<i>Thứ nhất, đã có khá nhiÃu cơng trỡnh nghiờn cu v XB th giói cng nh ỗ </i>

trong n°ãc vãi nhiÃu khía c¿nh khác nhau. HÅu hÁt các cơng trình đÃu thång nhÃt đánh giá vai trò cąa XB là rÃt quan tráng đåi vãi đåi sång xã hái. Tuy nhiên, đåi chiÁu giāa các nghiờn cu v XB ỗ mỏt sồ nóc trờn th giói vói XB ỗ VN, cho thy, cú mỏt sồ nột tÂng ỗng nhng cng cha ng rt nhiu să khác biát cn bÁn cÁ trong ho¿t đáng ln qun lý HXB. Nu nh ỗ VN, XB c xem là mát ho¿t đáng thuác ngành vn hóa - t tỗng, thỡ hu ht cỏc nóc ch xem XB là mát ngành sÁn xuÃt kinh doanh đ¢n thuÅn. Đây chính là điÅm khác biát quan tráng đÅ NCS tÃp trung nghiên cću, tìm ra nhāng đặc thự v qun lý HXB ỗ VN núi chung trong đó đặc biát là quÁn lý HĐXB t¿i mát đßa bàn có vß trí quan tráng nh° Tp.HCM trong bồi cnh c biỏt l HNQT, ỗng thồi, ỏnh giá nhāng °u điÅm, h¿n chÁ cąa vÃn đà này. Ngồi ra, các cơng trình nghiên cću và XB đã cho NCS mát cái nhìn téng quan và lßch sÿ hình thành, đặc điÅm, nhāng thay đéi và c¢ cÃu ngành, xu thÁ cąa ho¿t HĐXB trong t°¢ng lai,... Đây là nhāng nái dung c¢ bÁn đÅ NCS kÁ thừa trong xem xét nghiên cću ho¿t đáng quÁn lý trong mát ngành că thÅ, đó là ngnh XB ỗ VN núi chung v ỗ Tp.HCM núi riêng.

<i>Thứ hai, các nghiên cću và thăc tißn XB trên thÁ giãi và VN, vãi nhāng så </i>

liáu thång kê, đánh giá, so sánh đã cho thÃy mát bćc tranh că thÅ và tình hình XB hián nay, trong đó có cÁ nhāng °u điÅm và nhāng h¿n chÁ. Theo đó, °u điÅm c¢ bÁn cąa qn lý HĐXB Tp.HCM trong thåi gian qua là đã thăc hián c¢ bÁn chćc nng vn hóa - t° tỗng, bỏm sỏt nhiỏm v chớnh trò ca ng, Nh n°ãc, góp phÅn xây dăng nÃn vn hóa Viát Nam tiên tiÁn, đÃm đà bÁn sÅc dân tác. Các cơng trình đã cơng bå cũng phÁn ánh nhiÃu h¿n chÁ trong ho¿t đáng và quÁn lý HĐXB, đặc biát là vÃn đà chÃm đéi mãi trong c¢ chÁ quÁn lý, công nghá l¿c hÃu, lúng túng tr°ãc nhāng mơ hình phát triÅn mãi cąa båi cÁnh HNQT... Nhāng đánh giá từ các cơng trình tr°ãc đây góp phÅn đßnh h°ãng đÅ NCS có h°ãng đi tìm hiÅu thăc tÁ mát cách đúng đÅn,

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

hiáu quÁ và công tác quÁn lý HĐXB trên đßa bàn Tp.HCM đặt trong båi cÁnh HNQT.

<i>Thứ ba, từ nhāng vÃn đà thÅ hián qua nái dung thăc tr¿ng, các tác giÁ đã đà </i>

xuÃt nhiÃu giÁi pháp nhằm nâng cao chÃt l°āng và hiáu quÁ quÁn lý HĐXB. HÅu hÁt các giÁi pháp đÃu nằm trong các nhóm chính nh°: giÁi pháp và nâng cao nhn thc, t tỗng, trỏch nhiỏm ca ch th, giÁi pháp và đéi mãi c¢ chÁ, chính sách, pháp luÃt, giÁi pháp và công tác té chćc, nhân lc, gii phỏp v u t xõy dng c sỗ vÃt chÃt hián đ¿i. Khi xây dăng luÃn án, NCS s¿ nghiên cću, tham khÁo că thÅ các giÁi pháp mà các cơng trình tr°ãc đã đà xt, đặt nó trong tính chỉnh thÅ đÅ nhằm tìm ra đ°āc các giÁi pháp tåi °u phù hāp vãi đßa bàn Tp.HCM nhằm nâng cao chÃt l°āng quÁn lý HXB ỗ mỏt òa phÂng c th l Tp.HCM.

XuÃt phát từ viác téng quan tình hình nghiên cću trên thÁ giãi và trong n°ãc, đặt trong båi cÁnh Tp.HCM là mát trong hai thành phå lãn nhÃt cÁ n°ãc, l¿i là thành phå có nÃn kinh tÁ nng đáng và phát triÅn m¿nh m¿, có nÃn vn hóa đa sÅc thái, có nhu cÅu đåi sång vÃt chÃt và tinh thÅn cąa Nhân dân thuác loi cao nht c nóc, ỗng thồi l òa ph°¢ng có xu h°ãng hái nhÃp m¿nh m¿ nhÃt. Vì thÁ đòi hãi tÃt cÁ các lĩnh văc kinh t - xó hỏi ỗ Tp.HCM, trong ú cú HXB và quÁn lý HĐXB không chỉ phát triÅn m¿nh m¿, đćng đÅu cÁ n°ãc mà cịn là mÁu hình că thÅ, từ Tp.HCM có sćc lan tãa ra cỏc òa phÂng trong ton quồc. Trong khi ú, tỡnh hình nghiên cću quÁn lý HĐXB chỉ mãi cung cp nhng c sỗ lý lun, mỏt sồ phõn tớch đánh giá téng thÅ, mát så bài hác kinh nghiám rút ra từ ho¿t đáng quÁn lý trên bình dián chung cąa cÁ n°ãc; ch°a có nhāng nghiên cću có tính há thång và qn lý HĐXB t¿i Tp.HCM đặt trong båi cÁnh HNQT. XuÃt phát từ nhāng vÃn đà đó, NCS đặt ra nhāng nái dung nghiờn cu tip theo, bao gỗm nhng vn c¢ bÁn sau đây:

vào điÃu kián đặc thù cąa Tp.HCM vãi t° cách là mát trung tâm lãn nhÃt n°ãc và lĩnh văc HĐXB và trong båi cÁnh là HNQT.

<i>Hai là, nghiên cću và vÃn dăng đ°ång låi, chą tr°¢ng, chính sách cąa ĐÁng </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

và vn hóa nói chung, quÁn lý HĐXB nói riêng đÅ vÃn dăng vào điÃu kián că thÅ cąa Tp.HCM, từ đó đà xuÃt các giÁi pháp phù hāp nhằm tiÁp tăc góp phÅn hồn thián quÁn lý vĩ mô và HĐXB theo đúng quy phm phỏp lut. ỗng thồi, thụng qua ú kin nghß nhāng giÁi pháp, bé sung các quyÁt sách phù hāp vãi nhu cÅu phát triÅn cąa HĐXB và qun lý HXB ỗ Tp.HCM.

<i>Ba l, nghiờn cu tỏi hián bćc tranh toàn cÁnh và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM, </i>

từ đó nhÃn dián các thc tính, tìm ra mặt tích căc, °u viát đÅ phát huy, phát hián mặt h¿n chÁ, tiêu căc đÅ có giÁi pháp kßp thåi trong quÁn lý nhằm đ°a quÁn lý HĐXB ç Tp.HCM thành mÁu hình tiêu biÅu, có sćc lan tãa trong cÁ n°ãc.

lý luÃn đÁn thăc tißn HĐXB và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM đÅ đà xuÃt các nhóm giÁi pháp nhằm nâng cao hiáu quÁ HĐXB và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT.

<i>Năm là, từ kÁt quÁ nghiên cću 4 vÃn đà trên, rút ra đ°āc nhāng kÁt luÃn có </i>

tính khái qt cao, đúng vãi lý ln và thăc tißn dißn ra trong HĐXB và quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM, nhằm đ°a các kÁt quÁ nghiên cću ćng dăng vào thăc tißn quÁn lý HĐXB t¿i Tp.HCM và có thÅ áp dăng cho mát så đßa ph°¢ng khác trong tồn qc có điÃu kián t°¢ng ỗng.

<b>1.2. CÂ sò lý lun v qun lý hot òng xut bn ti Thnh phồ Hỗ Chớ Minh trong båi cÁnh hßi nh¿p quåc t¿ </b>

<i><b>1.2.1. Một số khái niệm </b></i>

Nghiên cću và HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh hái nhÃp quåc tÁ liên quan đÁn các khái niám trong HĐXB, nhÃn thćc đúng nái hàm và lý lun XB s l c sỗ quan trỏng đÅ soi chiÁu vào thăc tißn HĐXB, từ đó đ°a ra nhāng giÁi pháp quÁn lý phù hāp vãi nhÃn thćc lý luÃn và XB, QLXB và HNQT.

<i>1.2.1.1. Những khái niệm liên quan đến hoạt động xuất bn </i>

Xut bn ra ồi t nhu cu hỗng th vn hóa, <là mát bá phÃn quan tráng cąa đåi sång vn hóa xã hái. Đó là mát quá trỡnh hot ỏng ỗng bỏ, nồi tip v hon chnh cąa ba bá phÃn: biên tÃp, in (nhân bÁn) và PH, nhằm t¿o ra nhiÃu bÁn thÁo sách có chÃt

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

l°āng, nhân lên thành nhiÃu bn, v a chỳng n bn ỏc. Bỗi vy, XB là bá phÃn thiÁt yÁu cąa đåi sång vn hóa, góp phÅn thăc hián các nhiám vă c¢ bÁn cąa ho¿t đáng vn hố, vun đÅp và hồn thián nhân cách con ng°åi theo nhāng yêu cÅu că thÅ cąa thåi đ¿i= [Phă lăc 1, tr.169].

<i><Xuất bản= là mát từ Hán - Viát có nghĩa là phé biÁn ráng bằng cách in và </i>

phát hành nhāng sách, báo, tranh, Ánh và nhāng vn bÁn khác. Từ Ting Anh, xut bn cú ngha: Publish bt nguỗn từ tiÁng Latinh: Publicare. Theo KhoÁn 1, ĐiÃu 4

<i>Luật Xuất bản nm 2012 [Phă lăc 1, tr.169]: Xuất bản là viác té chćc, khai thác bÁn </i>

thÁo, biên tÃp thành bÁn mÁu đÅ in và PH hoặc đÅ phát hành trăc tiÁp qua các ph°¢ng tián đián tÿ [Ph lc 1, tr.169].<i>Theo nhúm tỏc gi Nguyòn Hỗng Vinh trong Xuất bản Việt Nam trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế [64], khái niám </i>

XB đ°āc hình thành trong khoa hác XB đó là khái quát hóa ho¿t đáng cÁ vÃt chÃt và tinh thÅn. HĐXB đ°āc cÃu thành từ các lĩnh văc nh° sau: Tr°ãc hÁt, là ho¿t đáng té chćc biên tÃp đåi vãi các XBP, biên tÃp đÁm bÁo và nái dung và hình thćc XBP phù hāp vãi nhu cÅu đác giÁ, phù hāp vãi tôn chỉ măc đích cąa Nxb và tuân thą theo qui đßnh cąa LuÃt XuÃt bÁn; tiÁp theo là lĩnh văc in Ãn XBP đã đ°āc biên tÃp nhằm phé biÁn cho nhiÃu ng°åi, và cuåi cùng là té chćc phát hành ráng rãi các XBP đã hoàn thành sau quá trình biên tÃp và in Ãn. Theo Từ điển xuất bản: <XB là ho¿t đáng thuác lĩnh vc vn húa t tỗng thụng qua viỏc sn xut, phé biÁn XBP đÁn nhiÃu ng°åi= [51, tr.358]. Nh° vÃy, XB là công viác trung gian giāa tác giÁ và thß tr°ång nhằm thăc hián các chćc nng: tri thćc, mỹ thuÃt và th°¢ng m¿i. XB là ho¿t đáng truyÃn bá xã hái, không sáng tác ra tác ph¿m mà chán lác, sÿ dăng tác ph¿m đó đÅ truyÃn bá, phé biÁn và khoa hác, thông tin, nghỏ thut, vn hỏc... XB bao gỗm cỏc khõu: Biên tÃp, in Ãn hoặc så hóa và PH.

XuÃt bÁn ph¿m là kÁt quÁ cąa quá trình lao đáng trí tuá, là các tác ph¿m, tài liáu và các lĩnh văc nh° kinh tÁ, chính trß, xã hái, vn hóa, khoa hác, giáo dăc, đào t¿o, công nghá, vn hác, nghá thuÃt. XBP đ°āc phát hnh bỗi Nxb hoc cỏc c quan, tộ chc cú giÃy phép XB, sÿ dăng các ngôn ngā khác nhau, có thÅ dùng hình Ánh, âm thanh đÅ trun đ¿t nái dung. XBP có thÅ có các hình thćc nh°: Sách in; Sách chā néi; Tranh,

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

nh, bn ỗ, ỏp-phớch, tồ rồi, tồ gp; Các lo¿i lßch; BÁn ghi âm, ghi hình có nái dung thay sách hoặc minh háa cho sách [Phă lc 1, tr.169].Trong HXB tng tỗn ti nhiu hỡnh thćc XB nh° các hình thćc XB truyÃn thång. Khi nÃn cơng nghá thơng tin phát triÅn thì

<i>ra đåi lo¿i hình <Xuất bản điện tử=. </i>

Viác xuÃt bÁn XBP iỏn t bao gỗm cỏc bóc nh sau: tộ chćc, khai thác bÁn thÁo, biên tÃp thành bÁn mÁu và sÿ dăng công nghá đián tÿ đÅ sÁn xuÃt XBP đián tÿ [Phă lăc 1, tr. 169]. XBP đián tÿ là lo¿i XBP đ°āc quy đßnh t¿i các điÅm a, c, d, đ khoÁn 4 cąa LuÃt XuÃt bÁn. Đây là các XBP (ngo¿i trừ sách chā néi) có đßnh d¿ng så và có thÅ đác, nghe, nhìn bằng các thiÁt bß đián tÿ. Mơ hỡnh XB sỏch hiỏn nay gỗm hai loi: XB sỏch truyÃn thång và XBP đián tÿ.

XuÃt bÁn l mỏt ỏng thỏi chuyn t mỏt sn phm ỗ d¿ng đ¢n lẻ thành sÁn ph¿m

<i>đ°āc xã hái hóa, đ°āc gái là <hoạt động xuất bản=. Ho¿t đáng XB bao gỗm hot ỏng </i>

ca cỏc Nxb, cỏc c sỗ in v c sỗ phỏt hnh XBP.

<i>Theo Lut Xuất bản (2012), HĐXB là ho¿t đáng mang tính vn húa, t tỗng </i>

do viỏc sn xut, phộ bin nhng XBP cho nhiÃu ng°åi, không phÁi là ho¿t đáng thuÅn túy kinh doanh. Măc tiêu cąa HĐXB là phé biÁn nhāng tác ph¿m và các lĩnh văc chính trß, kinh tÁ, vn hóa, xã hái, khoa hác, cơng nghá, vn hác, nghá thuÃt; giãi thiáu di sÁn vn hoá cąa dân tác, tinh hoa vn hoá cąa thÁ giãi; nâng cao trình đá dân trí, đáp ćng nhu cÅu và đåi sång tinh thÅn cąa Nhân dõn, mỗ rỏng giao lu vn hoỏ vói cỏc n°ãc, góp phÅn vào să nghiáp xây dăng và bÁo vá Té quåc VN xã hái chą nghĩa. ĐÃu tranh chồng mỏi t tỗng, hnh vi gõy tộn hi lāi ích cąa quåc gia, làm bng ho¿i, đ¿o đćc, låi sång, nhân cách tåt đẹp cąa ng°åi Viát Nam (Phă lăc 1, tr.169].

Cũng theo quy đßnh cąa Luật Xuất bản, t° nhân chỉ đ°āc liên kÁt trong lĩnh văc in và PHXBP; lĩnh văc biên tÃp XB, t° nhân không đ°āc tham gia liên kÁt. Theo ĐiÃu 19 cąa LuÃt XuÃt bÁn: <Viác liên doanh vãi các té chćc, cá nhân trong n°ãc và in và PH; viác hāp tác vãi n°ãc ngồi và XBIPH phÁi đ°āc c¢ quan QLNN và XB có th¿m quyÃn cho phép và phÁi tuân theo các quy đßnh khác cąa pháp luÃt= [Phă lăc 1, tr.169]. HXB bao gỗm 3 yu tồ cu thành là: Ho¿t đáng té chćc bÁn thÁo, ho¿t

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

đáng nhân bÁn và ho¿t đáng PHXBP.

<i>Trong các cơng đo¿n cąa HĐXB thì Hoạt động tá chức bản thảo là ho¿t đáng </i>

đÅu tiên cąa chu trình HĐXB có ý nghĩa quan tráng qut đßnh chÃt l°āng nái dung xuÃt bÁn. Té chćc bÁn thÁo là ho¿t đáng biên tÃp bÁn thÁo phù hāp vãi nhu cÅu, thß hiÁu cąa đác giÁ và tiêu chí cąa Nxb. Ho¿t đáng này là kÁ tăc ho¿t đáng sáng t¿o ra tác ph¿m cąa tác giÁ nh°ng là ho¿t đáng quan tráng, giúp hình thành nên nhng ý tỗng u tiờn ca tỏc gi v tác ph¿m, từ đó có thÅ đßnh h°ãng tác giÁ vào nhāng nái dung mà đác giÁ quan tâm. Sau khi có bÁn thÁo, cơng tác biên tÃp cąa các biên tÃp viên Nxb s¿ giúp cho tác ph¿m đ°āc hồn thián và cÁ nái dung và hình thćc thÅ hián. Nh° vÃy, theo nái dung này, XB là ho¿t đáng góp phÅn t¿o ra sÁn ph¿m vn hóa thơng qua té chćc bÁn thÁo, hồn thián bÁn thÁo thông qua biên tÃp đÅ đ°a đÁn đác giÁ các thơng tin hồn thián nhÃt, phù hāp vãi nhu cÅu và să tiÁp nhÃn cąa đác giÁ.

ĐÅ tuyên truyÃn đ°āc cho nhiÃu ng°åi cùng lúc, XBP phÁi đ°āc nhân bÁn thành nhiÃu bÁn đÅ phé biÁn ráng rãi trong tồn xã hái. Từ đó, cơng đo¿n tiÁp theo cąa HĐXB

<i>chính là <Hoạt động nhân bản=. Ho¿t đáng nhân bÁn thông dăng nhÃt hián nay chính </i>

là ho¿t đáng in Ãn XBP. SÁn ph¿m cąa ho¿t đáng này là hàng hóa XBP, và đã là hàng hóa thì phÁi chßu să tác đáng cąa các quy luÃt sÁn xuÃt và l°u thông hàng hóa. Ngồi ra, d°ãi să hß trā cąa cơng nghá thơng tin, ho¿t đáng nhân bÁn tác ph¿m có thÅ đ°āc thăc hián trong môi tr°ång kỹ thuÃt så và trun đi bằng m¿ng internet, đó chính là XB trăc tuyÁn. XuÃt bÁn trăc tuyÁn vÁn phÁi trÁi qua q trình lăa chán, biên tÃp hồn chỉnh bÁn thÁo và nhân bÁn. Să khác biát vãi xt bÁn trun thång đó chính là cách thćc nhân bÁn và ph°¢ng tián vÃt chÃt chća thơng tin cąa mßi đåi t°āng.

ĐÅ sÁn ph¿m XB đ°āc xã hái hóa, đÁn tay ng°åi sÿ dăng cÅn có công đo¿n

<i><Hoạt động phát hành xuất bản phẩm= nhằm đ°a sÁn ph¿m XB đÁn đ°āc tay b¿n đác </i>

có nhu cÅu. Nái dung này cąa XB chính là ho¿t đáng PHXBP. Khâu cuåi cùng cąa HĐXB là ho¿t đáng PHXBP, <Phát hành là viác thông qua mát hoặc nhiÃu hình thćc mua, bán, phân phát, tặng, cho, cho thuê, cho m°ān, xuÃt kh¿u, nhÃp kh¿u, hái chā, tri<i>Ån lãm đÅ đ°a XBP đÁn ng°åi sÿ dăng= [Phă lăc 1, tr.169]. XuÃt bÁn là mát lo¿i </i>

hình ho¿t đáng truyÃn bá vn hóa. Khâu cuåi cũng là khõu u tiờn ca XB, mỗ ra

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

các h°ãng mãi cho HĐXB, chính là PHXBP. Ho¿t đáng PHXBP vừa là ho¿t đáng tuyên tuyÃn vn hóa, vừa là ho¿t đáng th°¢ng m¿i tiêu thă hàng hóa, chßu să tác đáng cąa các quy lt thß tr°ång. Thơng qua ho¿t đáng PHXBP, các Nxb có thÅ nÅm đ°āc nhu cÅu, thß hiÁu cąa b¿n đác, từ đó có nhāng đßnh h°ãng phù hāp trong HĐXB tiÁp theo.

<i>1.2.1.2. Những khái niệm liên quan đến quản lý hoạt động xuất bản </i>

Có nhiÃu cách hiÅu khác nhau và khái niám <QuÁn lý= tùy góc nhìn và đåi t°āng qn lý, do đó <Qn lý= có nhiÃu cách đßnh nghĩa khác nhau. Có thÅ hiÅu quÁn lý là mát ho¿t đáng cÅn thiÁt đÅ bÁo đÁm să phåi hāp nß lăc cá nhân đÅ đ¿t đ°āc măc tiêu cąa nhóm, hoặc quÁn lý là ho¿t đáng nhằm bÁo đÁm să hoàn thành cơng viác thơng qua să nß lăc cąa ng°åi khác, hoặc đ¢n giÁn h¢n là quÁn lý là să chßu trách nhiám và mát vÃn đà nào ú& Thụng thồng, qun lý gỗm cỏc hot ỏng tộ chćc chỉ đ¿o, điÃu hành, khuyÁn khích, kiÅm tra&

<i>Xã hái hác quan niám<Quản lý chính là sự tác động liên tÿc có tá chức, có ý thức hưởng mÿc đích cāa chā thể vào đối tượng nhằm đạt được hiệu quả tối ưu so với yêu cầu đặt ra= [43, tr.17]. Các nhà quÁn lý kinh tÁ quan niám: <Quản lý là sự tác động có chā đích, có tá chức cāa chā thể quản lý lên đối tượng bị quản lý và khách thể cāa quản lý nhằm sử dÿng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội cāa hệ thống để đặt mÿc </i>

<i><b>tiêu đề ra trong điều kiện biến động cāa môi trường= [12, tr.37]. </b></i>

XuÃt phát từ yêu cÅu cąa nÃn kinh tÁ xã hái ngày càng phát triÅn, quÁn lý ó trỗ thnh mỏt mụn khoa hỏc ỏc lp, các quan niám và quÁn lý cũng có điÃu kián phỏt trin mnh trờn c sỗ khoa hỏc v xu h°ãng cąa thăc tißn xã hái.

Theo cách hiÅu thông th°ång, quÁn lý là ho¿t đáng cąa chą thÅ quÁn lý đåi vãi đåi t°āng quÁn lý, nhằm thăc hián măc tiêu quÁn lý. Tùy các lĩnh văc, các góc đá khoa hác cũng nh° cách tiÁp cÃn cąa ng°åi nghiên cću mà hiÅu và cách qn lý có thÅ khác nhau. Có nhiÃu ph°¢ng pháp tiÁp cÃn khái niám "quÁn lý" trong båi cÁnh cąa té hāp "Té chćc - QuÁn lý".

Tác giÁ Vũ Oanh quan niám: Theo nghĩa ráng, té chćc - quÁn lý <là viác té chćc và quÁn lý trong mái lĩnh văc cąa đåi sång và ho¿t ỏng xó hỏi, t mỏt Ân vò nhó nht

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

cąa xã hái đÁn nhāng té chćc kinh t, xó hỏi& mang tớnh cht cỏng ỗng, dõn tác và nhāng té chćc lãn h¢n, mang tÅm quåc tÁ=. Theo nghĩa că thÅ thì <té chćc là cỏch thc tỗn ti ca cỏc s vt, vn đáng theo quy luÃt khách quan, các să vÃt không th tỗn ti m khụng cú mỏt hỡnh thc kÁt nåi nhÃt đßnh và các yÁu tå thuác nái dung cąa chúng.

Trong thăc tÁ ho¿t đáng kinh tÁ - xã hái, viác quÁn lý là tÃt yÁu và đóng vai trị quan tráng trong să phát trin ca cỏc loi hot ỏng, bao gỗm c HXB. "QuÁn lý nhà n°ãc" đ°āc đßnh nghĩa là ho¿t đáng có să té chćc và điÃu chỉnh thơng qua quyÃn lăc cąa Nhà n°ãc đåi vãi các quá trình xã hái và hành vi cąa con ng°åi, nhằm duy trì và phát triÅn các måi quan há xã hái và trÃt tă pháp luÃt, nhằm thăc hián nhāng chćc nng và nhiám vă cąa Nhà n°ãc. Theo nh mụ t trong nguỗn (32, tr. 407), QLNN là mát ho¿t đáng quan tráng trong viác duy trì và phát triÅn trÃt tă xã hái và pháp lut. Nú bao gỗm cỏc hot ỏng ca c quan Nhà n°ãc nhằm té chćc và điÃu chỉnh xã hái theo măc tiêu đã đà ra. Viác thăc hián QLNN có tính chÃt qun lăc và đ°āc đÁm bÁo thông qua sćc m¿nh c°ÿng chÁ cąa Nhà n°ãc. Qn lý nhà n°ãc đóng vai trị quan tráng trong viác duy trì să én đßnh và phát triÅn xã hái. Nó giúp quy đßnh quan há xã hái và đÁm bÁo tuân thą các quy đßnh ca phỏp lut. ỗng thồi, nú cng ònh hỡnh v điÃu chỉnh ho¿t đáng kinh doanh và các ho¿t đáng khác trong xã hái. Vì vÃy, QLNN góp phÅn quan tráng trong viác t¿o ra mát môi tr°ång kinh doanh v xó hỏi thun li, ỗng thồi m bÁo să phát triÅn bÃn vāng và tiÁn bá ca c cỏng ỗng. Nh nghiờn cu LÂng Xuõn Qu cho rằng <QuÁn lý nhà n°ãc là điÃu chỉnh các quá trình kinh tÁ xã hái và hành vi ho¿t đáng cąa con ng°åi bằng quyÃn lăc cąa Nhà n°ãc, thÅ hián thơng qua các qut đßnh cąa c¢ quan QLNN d°ãi hình thćc các vn bÁn pháp luÃt= [45, tr.37].

Trong quÁn lý Nhà n°ãc, quyÃn lăc Nhà n°ãc đ°āc sÿ dăng đÅ điÃu chỉnh các quan há xã hái và ho¿t đáng cąa con ng°åi. Ho¿t đáng quÁn lý Nhà n°ãc đ°āc coi là mát ho¿t đáng chćc nng đặc biát trong viác quÁn lý xã hái. Từ nhāng vÃn đà trên, NCS đã đ°a ra quan niám và quÁn lý nhà n°ãc nh° sau: QuÁn lý nhà n°ãc là ho¿t đáng mang tính chÃt quyÃn lăc Nhà n°ãc, đ°āc sÿ dăng quyÃn lăc Nhà n°ãc đÅ điÃu chỉnh các quan hỏ xó hỏi. Qun lý nh nóc bao gỗm toàn bá các ho¿t đáng từ ban hành chiÁn l°āc, quy ho¿ch, chính sách pháp luÃt đÁn viác chỉ đ¿o, té chćc ho¿t đáng cąa đåi t°āng bß quÁn

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

lý và kiÅm soát đåi vãi đåi t°āng quÁn lý. Ho¿t đáng quÁn lý nhà n°ãc ch yu v tróc ht c thc hiỏn bỗi tÃt cÁ các c¢ quan Nhà n°ãc. Tuy nhiên, trong mát så tr°ång hāp, các té chćc chính trß - xã hái, đoàn thÅ quÅn chúng và Nhân dân cũng có thÅ trăc tiÁp thăc hián quÁn lý Nhà n°ãc nÁu đ°āc uỷ quyÃn và trao quyÃn thăc hián chćc nng cąa Nhà n°ãc theo quy đßnh cąa pháp luÃt.

Vãi quÁn lý nhà n°ãc, Nhà n°ãc duy trì và phát triÅn các måi quan há xã hỏi v trt t phỏp lut, ỗng thồi thc hián các chćc nng và nhiám vă cąa mình. QuÁn lý nhà n°ãc đóng vai trị quan tráng trong viác duy trì să én đßnh và phát triÅn cąa xó hỏi, ỗng thồi m bo tuõn th cỏc quy đßnh cąa pháp luÃt và t¿o điÃu kián thuÃn lāi cho các ho¿t đáng kinh doanh và xã hái.

QuÁn lý tÅm vĩ mô là trách nhiám đặc biát cąa Nhà n°ãc, nhằm điÃu tiÁt nÃn kinh tÁ và các té chćc, cá nhân bên trong. ĐÅ thăc hián quÁn lý quåc gia, Nhà n°ãc đã xây dăng mát há thång c¢ quan quÁn lý, vãi mòi c quan cú chc nng v nhiỏm v că thÅ, kÁt hāp vãi té chćc và ph°¢ng pháp hot ỏng phự hp. ỗng thồi, bỏ mỏy Nh n°ãc cịn đóng vai trị là té chćc qun lăc chính trß cąa Nhân dân, đ¿i dián cho Nhà n°ãc trong viác thăc hián quÁn lý toàn dián trên mái lĩnh văc cąa đåi sång xã hái, bao gỗm c cỏc khớa cnh ồi nỏi v ồi ngoi nh° kinh tÁ, vn hóa, giáo dăc, qc phịng và an ninh. Nhà n°ãc thÅ hián vai trò cąa mình trong HĐQL đåi vãi mái lĩnh văc trong đó có lĩnh văc HĐXB.

T¿i Viát Nam, QLNN ồi vói HXB l kt qu ca s nh hỗng ca Nh nóc ồi vói cỏc Nxb, c sỗ in và PHXBP thơng qua q trình xây dăng chiÁn l°āc và chính sách pháp luÃt. ĐiÃu này bao gỗm viỏc tộ chc, a ra ch o v kim sốt HĐXB, nhằm t¿o ra mát mơi tr°ång thn lāi đÅ các Nxb phát triÅn theo h°ãng đúng, ỗng thồi úng gúp vo viỏc nõng cao dõn trớ vãi hiáu quÁ cao và bÃn vāng trong båi cÁnh biÁn đáng cąa môi tr°ång trong n°ãc và quåc tÁ.

Từ nhÃn thćc và quÁn lý nhà n°ãc, vÃn dăng vào đåi t°āng quÁn lý là HĐXB t¿i Tp.HCM trong båi cÁnh HNQT, NCS cho rằng QLHĐXB là quá trình tác đáng giāa chą thÅ quÁn lý là Nhà n°ãc vào đåi t°āng quÁn lý là HĐXB thơng qua các chính sách, chiÁn l°āc, quy ph¿m pháp luÃt và HĐXB và các giÁi pháp, các hành vi

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

quÁn lý nhằm đ°a HĐXB phát triÅn đúng vãi quyÁt sách cąa ĐÁng và Nhà n°ãc, phù hāp vãi quy ph¿m pháp luÃt, thúc đ¿y HĐXB phát triÅn trong båi cÁnh HNQT.

Trong xu thÁ hián nay, ho¿t đáng quÁn lý đ°āc đặt trong båi cÁnh cąa <Hội

giá khác nhau nhằm đ°a ra mát đßnh nghĩa đúng vãi nái hàm căm từ <Hái nhÃp quåc tÁ=. Tuy nhiên, tùy vào điÃu kián và quan niám cąa mßi quåc gia mà viác hiÅu thÁ nào là <Hái nhÃp quåc tÁ= l¿i khác nhau.

Trong tiÁng Viát, <hái nhÃp quåc tÁ= là mát thuÃt ngā đ°āc dùng đÅ dißn đ¿t mát khái niám từ các ngôn ngā khác (tiÁng Anh là <international integration=, tiÁng Pháp là <intégration internationale=). Tuy nhiên, đÁn nay, khái niám <hái nhÃp quåc tÁ= vÁn ch°a có mát đßnh nghĩa thång nhÃt. Theo NCS nghiên cću thì có ba cách nhìn chính và hái nhÃp nh° sau:

Cách nhìn thć nhÃt xem hái nhÃp (integration) là mát kÁt quÁ cuåi cùng h¢n là mát q trình. SÁn ph¿m đó là să hình thành nhāng liên minh quåc tÁ giāa các thăc th chớnh trò, kinh t, xó hỏi, bao gỗm c liên minh giāa các thăc thÅ Nhà n°ãc đÅ dÁn tãi nhāng liên minh Nhà n°ãc theo kiÅu liên bang. KÁt quÁ đó là să thành lÃp các liờn minh quồc t gia cỏc Ân vò chớnh trò, kinh t, xó hỏi, bao gỗm c cỏc liờn minh gia cỏc Ân vò Nh nóc to ra các liên minh Nhà n°ãc theo hình thćc liên bang. ĐÅ đo l°ång mćc đá liên kÁt, nhāng ng°åi theo h°ãng này chú tráng chą yÁu tãi các khía c¿nh pháp lý và thÅ chÁ (theo Couloumbis & Wolfe, 1978; Friedrich, 1968). Cách tiÁp cÃn này không đặt hián t°āng hái nhÃp trong quá trình phát triÅn mà chỉ nhìn nhÃn hián t°āng này (chą yÁu và khía c¿nh chính trß, pháp lý và thÅ chÁ) trong tr¿ng thái cå đßnh cuåi cùng gÅn vãi mụ hỡnh liờn minh chớnh trò, bao gỗm c thiÁt chÁ Nhà n°ãc liên bang. Theo đó, các tiÁp cÃn này nặng và ho¿t đáng vĩ mô, rÃt khó vÃn dăng trong các hành vi, hành đáng că thÅ cąa HTQT.

Cách tiÁp cÃn nhÃn thćc thć hai cho rằng HNQT là să kÁt nåi các quåc gia thơng qua viác phát triÅn các dịng giao l°u nh° buôn bán, đÅu t°, th° từ, thông tin,

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

du lßch, di c°, vn hóa& t ú dn dn hỡnh thnh cỏc cỏng ỗng liờn minh theo các lĩnh văc. Cách tiÁp cÃn này xem hỏi nhp l mỏt quỏ trỡnh, ỗng thồi l kÁt q ci cùng, cho mát góc nhìn tồn dián h¢n cÁ há thång hái nhÃp quåc tÁ từ vĩ mô đÁn vi mô, từ chiÁn l°āc đÁn q trình thăc tißn.

Cách tiÁp cÃn nhÃn thćc thć ba xem hái nhÃp là hián t°āng/hành đáng các nóc mỗ rỏng v lm sõu sc húa quan hỏ hp tỏc vói nhau trờn c sỗ phõn cụng lao đáng qc tÁ có măc đích, dăa vào °u thÁ cąa mßi n°ãc và măc tiêu theo đuéi cąa từng quåc gia. Cách nhìn nhÃn này xem hái nhÃp d°ãi góc đá là hián t°āng/hành vi cỏc nóc mỗ rỏng v lm sõu sc húa quan hỏ hp tỏc vói nhau trờn c sỗ phõn cụng lao đáng qc tÁ có chą đích, dăa vào lāi ích cąa mßi n°ãc và măc tiêu theo đi cąa từng quåc gia. Tuy nhiên, cách tiÁp cÃn này nặng và các ho¿t đáng thăc tißn cąa từng thăc thÅ cÃu trúc kinh tÁ - xã hái.

Từ lý luÃn và thăc tißn nêu trên, cÅn xác đßnh mát cách tiÁp cÃn phù hāp đåi vãi khái niám <hái nhÃp quåc tÁ= phù hāp vãi ph¿m vi nghiên cću đặt ra trong đà tài là QLHĐXB trên đßa bàn Tp.HCM đÅ làm nÃn tÁng xây dăng đà xuÃt các giÁi pháp QLHĐXB cąa Tp.HCM trong giai đo¿n mãi. Tåt nhÃt nên xem hái nhÃp là mát q trình tồn dián và liên tăc phát triÅn nhằm h°ãng tãi các măc tiêu că thÅ. ĐiÃu này có nghĩa là hái nhÃp tồn cu c c trng bỗi viỏc thc hiỏn cỏc nhiỏm vă nhằm tng c°ång måi quan há giāa các n°ãc thơng qua viác theo đi lāi ích, giá trò, nguỗn lc, mc tiờu chung cng nh quyn ra qut đßnh và tn thą chính sách phù hāp vãi các té chćc quåc tÁ đã đ°āc thành lÃp và thÅ chÁ. Và mặt này, hái nhÃp toàn cÅu v°āt khãi să hāp tác quåc tÁ thông th°ång (trong đó các chą thÅ quåc tÁ cùng làm viác nhằm đ¿t đ°āc măc tiêu và lāi ích chung chć không phÁi đåi lÃp nhau) mà thay vo ú bao gỗm mỏi hot ỏng (trong ú cú Hỏi ỗng Xõy dng Tp.HCM) trong bồi cnh rỏng h¢n cąa să phát triÅn và tiÁn bá tồn cÅu đÅ phù hāp vãi nhāng xu h°ãng toàn cÅu đang thßnh hành. ĐÅ đ¿t đ°āc điÃu này địi hãi phÁi tuân thą nghiêm ngặt viác chia sẻ và kỷ luÃt cao giāa tÃt cÁ các thành viên tham gia.

ỉ góc nhìn vÃn đáng cąa hái nhÃp, HNQT chća đăng các ho¿t đáng có să t°¢ng tác giāa các thăc thÅ kinh tÁ xã hái đÅ cùng phát triÅn. Theo nhà nghiên cću

</div>