(Luận án tiến sĩ) Rèn Luyện Kỹ Năng Cốt Lõi Của Sinh Viên Khối Ngành Kỹ Thuật

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<small>i </small>

Bà GIÁO DĂC VÀ ĐÀO TắO

<b>TRõNG ắI HõC S PHắM Kỵ THUT </b>

<b>----ỳỷ---- </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<small>i </small>

Bà GIÁO DĂC VÀ ĐÀO T¾O

<b>TRõNG ắI HõC S PHắM Kỵ THUT </b>

<b>----ỳỷ---- </b>

Ngồi hóng d¿n khoa hßc 1: TS. VÕ PHAN THU H¯¡NG Ng°åi h°ãng d¿n khoa hßc 2: PGS. TS. NGUYâN VN TUÂN

PhÁn biån 1:&&&&&&&&&&&&&&&&.. PhÁn biån 2:&&&&&&&&&&&&&&&&.. PhÁn biån 3: &&&&&&&&&&&&&&&&.

Tp. Hå Chí Minh, tháng 10 nm 2023

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<small>i </small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<small>ii </small>

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cÿu cąa tôi.

Các sã liåu, kÁt quÁ nêu trong luÁn án là trung thąc và ch°a tÿng đ°āc ai cơng bã trong bÃt kỳ cơng trình nào khác.

<i> Tp. Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2023 </i>

<b> Tác giÁ luÁn án </b>

<b> Nguyãn Thanh Thăy </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<small>iii </small>

<b>LâI CÀM ¡N </b>

Em xin gāi låi cÁm ¢n chân thành tãi Quý thÅy cô cąa Viån S° phm K thut, c sỗ o to ó dỡu dÃt em trong suãt thåi gian hßc tÁp và làm luÁn án cũng nh° nhăng hß trā káp thåi đá giúp em hoàn thành luÁn án.

Em đÁc biåt bày tá lịng biÁt ¢n sâu sÃc tãi TS. Võ Phan Thu H°¢ng và PGS.TS Nguyãn Vn TuÃn đã tÁn tình h°ãng d¿n và đáng viên khích lå em trong suãt thåi gian nghiên cÿu. Nhå tiÁp thu kinh nghiåm quý báu và kiÁn thÿc uyên bác cąa ThÅy Cơ mà em đã hồn thành đ°āc ln án.

Em xin gāi låi cÁm ¢n chân thành tãi lãnh đ¿o Nhà tr°ång, các đång nghiåp cąa tr°ång Đ¿i hßc S° ph¿m Kā thuÁt TP.HCM, tr°ång Đ¿i hßc Cụng thÂng TP.HCM v trồng i hòc Cụng nghồ TP.HCM đã hß trā và giúp đÿ em trong quá trình thąc hiån nghiên cÿu.

Cuãi cùng, em chân thành cm Ân gia ỡnh, cỏc bn hòc ó chia s, hß trā vß vÁt chÃt và tinh thÅn, đáng viên em nhăng lúc khó khn trong suãt thåi gian hßc tÁp và nghiên cÿu.

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<small>iv </small>

<b>TĨM TÂT </b>

Kā nng cãt lõi thc nhóm kā nng chung cąa thÁ kÿ 21 mà ng°åi hßc cÅn đ°āc trang bá đá làm viåc và hòa nhÁp chung vãi cáng đång sau khi tãt nghiåp. Vãi sinh viên thuác khãi ngành kā thuÁt, kā s° t°¢ng lai cąa đÃt n°ãc, tham gia m¿nh m¿ vào nßn sÁn xt cơng nghiåp hiån đ¿i phÁi đ°āc hình thành và phát trián các kā nng cãt lõi mang đÁc thù cąa ngành kā thuÁt. Vãi măc tiêu nghiên cÿu xây dąng ph°¢ng pháp rèn luyån kā nng cãt lõi thơng qua ho¿t đáng d¿y hßc, ln án tp trung phõn tớch tỗng quan ỏ xỏc ỏnh xu h°ãng nghiên cÿu trong và ngồi n°ãc vß kā nng cãt lõi và viåc rèn luyån kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt kÁ thÿa kÁt quÁ nghiên cÿu đã công bã đá xây dng c sỗ lý lun cho ò ti v xác đánh nhăng khoÁng trãng cąa h°ãng nghiên cÿu đ°āc giÁi quyÁt trong luÁn án. LuÁn án xây dąng c sỗ lý lun bao gồm khỏi niồm, cỏc giai đo¿n hình thành kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt, ph°¢ng pháp rèn luyån kā nng cãt lõi. LuÁn án tiÁn hành đánh giá thąc tr¿ng cąa các kā nng cãt lõi và thąc tr¿ng rèn luyån các kā nng cãt lõi thông qua d¿y hßc cho sinh viên trong các tr°ång đ¿i hßc có đào t¿o ngành kā tht trên đáa bàn TP. HCM. Qua đánh giá thąc tr¿ng, luÁn án đß xt quy trình rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua d¿y hßc. Quy trình này đ°āc kiám chÿng thông qua thąc nghiåm s° ph¿m.

LuÁn án cú nỏi dung chớnh bao gồm:

Phn mỗ u: Trỡnh bày lý do chßn đß tài, măc tiêu nghiên cÿu, khách thá nghiên cÿu, đãi t°āng nghiên cÿu, nhiåm vă nghiên cÿu, giãi h¿n ph¿m vi nghiên cÿu, ph°¢ng pháp nghiên cÿu và các đóng góp vß mÁt lý luÁn và thąc tiãn cąa luÁn án.

Ch°¢ng 1: Tỗng quan cỏc cụng trỡnh nghiờn cu liờn quan n đß tài. Ln án phân tích, đánh giá và làm rõ nhăng vÃn đß đã đ°āc nghiên cÿu, kÁ tha cỏc kt qu v lm c sỗ ỏ xỏc ỏnh hóng nghiờn cu v xõy dng c sỗ lý lun.

ChÂng 2: Xõy dng c sỗ lý lun vß rèn luyån kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt gåm có các khái niåm chớnh, lý lun vò k nng cót lừi v phÂng pháp rèn luyån kā nng cãt lõi thụng qua dy hòc.

ChÂng 3: Kho sỏt v phõn tích thąc tr¿ng rèn luyån kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt t¿i mát sã tr°ång đ¿i hßc trên đáa bàn Thành phã Hå Chí Minh bao gåm: thąc tr¿ng kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt, thąc tr¿ng sā dăng các ph°¢ng pháp rèn luyån kā nng cãt lõi trong d¿y hßc đá rèn luyån Kā nng giao tiÁp kā thuÁt, kā

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<small>v </small>

nng t° duy hå thãng kā thuÁt, kā nng giÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o cąa sinh viên và đißu kiån rèn luyån kā nng cãt lõi cho sinh viên khói ngnh k thut.

ChÂng 4: Tỗ chc quy trỡnh rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua d¿y hßc cho sinh viên khãi ngành kā thuÁt và kiám nghiåm quy trình rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua thąc nghiåm s° ph¿m.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

DANH MĂC HÌNH ... xiii

DANH MĂC BIàU Đä... xiv

DANH MĂC CHĂ VIÀT TÂT ... xv

Mæ ĐÄU ... 1

1. LÝ DO CHoN ĐË TÀI ... 1

2. MĂC TIÊU NGHIÊN C¯U ... 3

3. KHÁCH THà VÀ ĐâI T¯ĀNG NGHIÊN C¯U... 3

4. GIÀ THUYÀT NGHIÊN C¯U ... 3

5. NHIäM VĂ NGHIÊN C¯U ... 3

6. GIâI H¾N PH¾M VI NGHIÊN C¯U ... 3

7. PH¯¡NG PHÁP NGHIÊN C¯U ... 4

8. PH¯¡NG PHÁP XĀ LÝ DĂ LIäU ... 6

9. ĐÓNG GÓP CĄA LUÀN ÁN ... 6

10. CÂU TRÚC CĄA LUÀN ÁN ... 7

CH¯¡NG 1 TæNG QUAN NGHIÊN C¯U VÂN ĐË ... 8

1.1. CÁC NGHIÊN C¯U VË KĀ NNG CĄA SINH VIÊN Đ¾I HoC ... 8

1.2. CÁC NGHIÊN C¯U VË KĀ NNG CâT LÕI VÀ KĀ NNG CâT LÕI CĄA SINH VIÊN KĀ THUÀT ... 12

1.3. CÁC NGHIÊN C¯U VË RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI CHO SINH VIÊN Đ¾I HoC ... 18

1.3.1. Hình thành và rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua mơn hßc ... 18

1.3.2. Hình thành và rèn luyån kā nng cãt lõi thơng qua ho¿t đáng ngo¿i khóa ... 20

1.3.3. Hình thành và rèn luyån kā nng cãt lõi thông qua tą rèn luyån ... 21

1.3.4. Hình thành và rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua hình thÿc thąc tÁp nghß nghiåp 21 1.4. CÁC NGHIÊN C¯U VË RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI CHO SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THUÀT ... 23

KÀT LUÀN CH¯¡NG 1 ... 26

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<small>vii </small>

CH¯¡NG 2 C¡ Sæ LÝ LUÀN VË RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI CĄA SINH

VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THUÀT ... 27

2.1. KHÁI NIäM SĀ DĂNG TRONG ĐË TÀI ... 27

2.1.1. Kā nng cãt lõi cąa sinh viên kā thuÁt ... 27

2.1.2. Rèn luyån kā nng cãt lõi cąa sinh viên kā thuÁt ... 28

2.2. KĀ NNG CâT LÕI CĄA SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THUÀT ... 29

2.2.1. Lý luÁn vß kā nng cãt lõi ... 29

2.2.2. Lý luÁn vß kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt ... 32

2.3. CÁC CON Đ¯äNG HÌNH THÀNH VÀ RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI CHO SINH VIÊN ... 41

2.3.1. Thơng qua d¿y hßc... 41

2.3.2. Thông qua thąc tÁp doanh nghiåp ... 41

2.3.3. Thơng qua ho¿t đáng ngo¿i khóa ... 42

2.4. PH¯¡NG PHÁP RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI CĄA SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THT THƠNG QUA D¾Y HoC ... 42

2.4.1. Ph°¢ng pháp rèn luyån kā nng giao tiÁp k thut thụng qua dy hòc ... 43

2.4.2. PhÂng pháp rèn luyån kā nng T° duy hå thãng kā thut thụng qua dy hòc ... 47

2.4.3. PhÂng phỏp rèn luyån kā nng GiÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o thơng qua d¿y hßc . 50 2.5. Tỉ CH¯C RÈN LUN KĀ NNG CâT LÕI THƠNG QUA D¾Y HoC CHO SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THUÀT ... 56

2.6. ĐIËU KIäN RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI THÔNG QUA D¾Y HoC ... 71

KÀT LUÀN CH¯¡NG 2 ... 75

CH¯¡NG 3 THĄC TR¾NG RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI THƠNG QUA D¾Y HoC CHO SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THT ỉ MàT Sâ TR¯äNG Đ¾I HoC TRÊN ĐàA BÀN THÀNH PHâ Hä CHÍ MINH ... 76

3.1. MƠ TÀ TỉNG QT VË ĐàA BÀN KHÀO SÁT ... 76

3.2. MĂC TIÊU KHÀO SÁT ... 77

3.3. THäI GIAN TIÀN HÀNH KHÀO SÁT ... 77

3.4. NàI DUNG VÀ ĐâI T¯ĀNG KHÀO SÁT ... 77

3.5. PH¯¡NG PHÁP VÀ CÔNG CĂ KHÀO SÁT ... 77

3.6. KÀT QUÀ ĐÁNH GIÁ THĄC TR¾NG ... 82

3.6.1. Thąc tr¿ng kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt ... 82

3.6.2. Thąc tr¿ng ph°¢ng pháp rèn luyån kā nng cãt lõi cho sinh viên khãi ngành kā tht thơng qua d¿y hßc ... 88

KÀT LN CH¯¡NG 3 ... 110

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<small>viii </small>

CH¯¡NG 4 Tỉ CH¯C RÈN LUN KĀ NNG CâT LÕI THƠNG QUA D¾Y HoC

CHO SINH VIÊN KHâI NGÀNH KĀ THUÀT ... 112

4.1. ĐÀC ĐIàM HO¾T ĐàNG HoC TÀP KĀ THUÀT... 112

4.2. MINH HoA RÈN LUYäN KĀ NNG CâT LÕI THƠNG QUA D¾Y HoC CHO SINH VIÊN NGÀNH CÔNG NGHä KĀ THUÀT ĐIäN ... 113

4.2.1. Giãi thiåu vß ngành Cơng nghå kā tht điån ... 113

4.2.2. Quy trình rèn lun kā nng cãt lõi thơng qua d¿y hßc cho sinh viên ngành cơng

PHĂ LĂC 1: PHIÀU TR¯NG CÄU Ý KIÀN GIÀNG VIÊN ... 1

PHĂ LĂC 2: PHIÀU KHÀO SÁT Ý KIÀN SINH VIÊN ... 6

PHĂ LĂC 3: PHIÀU QUAN SÁT KĀ NNG CâT LÕI ... 11

PHĂ LĂC 4: PHIÀU ĐÁNH GIÁ KĀ NNG CâT LÕI ... 13

PHĂ LĂC 5: PHIÀU PHàNG VÂN GIÀNG VIÊN ... 15

PHĂ LĂC 6: PHIÀU XIN Ý KIÀN CHUYÊN GIA ... 16

PHĂ LĂC 7: PHIÀU PHàNG VÂN SINH VIÊN ... 17

PHĂ LĂC 8: GIÁO ÁN THĄC NGHIäM 1 ... 18

PHĂ LĂC 9: GIÁO ÁN ĐâI CH¯NG 1 ... 22

PHĂ LĂC 10. GIÁO ÁN THĄC NGHIäM 2 ... 25

PHĂ LĂC 11: GIÁO ÁN ĐâI CH¯NG 2 ... 29

PHĂ LĂC 12: KÀT QUÀ XĀ LÝ THÔ SPSS ... 32

PHĂ LĂC 13: TæNG HĀP KÀT QUÀ PHàNG VÂN SINH VIÊN ... 41

PHĂ LĂC 14: TæNG HĀP KÀT QUÀ PHàNG VÂN GIÀNG VIÊN... 45

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<small>ix </small>

PHĂ LĂC 15: KÀT QUÀ PHIÀU QUAN SÁT KĀ NNG CâT LÕI ... 54

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<small>x </small>

<b>DANH MĀC BÀNG </b>

<b>BÁng 1.1. Các đÁc điám cąa kā s° kā thuÁt (Savory P. , p. 1) ... 16 </b>

<b>BÁng 2.1. ĐÁc tr°ng, °u điám và ph¿m vi ÿng dăng cąa ph°¢ng pháp d¿y hßc logic ... 44 </b>

<b>BÁng 2.2. Các ho¿t đáng d¿y và hßc đá rèn luyån kā nng Giao tiÁp kā thuÁt ... 47 </b>

<b>BÁng 2.3. Các ho¿t đáng d¿y và hßc rèn luyån kā nng t° duy HTKT ... 49 </b>

<b>BÁng 2.4. Các ho¿t đáng d¿y và hßc rèn luyån kā nng GiÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o ... 55 </b>

<b>Bng 2.5. PhÂng phỏp dy hòc rốn luyồn KNCL theo mÿc đá... 57 </b>

<b>BÁng 2.6. Thąc hiån rèn luyån kā nng Giao tiÁp kā thuÁt theo mÿc đá ... 58 </b>

<b>BÁng 2.7. Thąc hiån rèn luyån kā nng t° duy HTKT theo mÿc đá ... 59 </b>

<b>BÁng 2.8. Thąc hiån rèn luyån kā nng GiÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o theo mÿc đá ... 60 </b>

<b>BÁng 2.9. BÁng quy ỗi iỏm ỏnh giỏ mc ỏ ca k nng Giao tip k thut ... 62 </b>

<b>Bng 2.10. Bng quy ỗi điám đánh giá mÿc đá kā nng t° duy HTKT ... 62 </b>

<b>Bng 2.11. Bng quy ỗi iỏm ỏnh giỏ mÿc đá kā nng GQVĐST ... 63 </b>

<b>BÁng 2.12. Rubric đánh giá kā nng giao tiÁp kā thuÁt ... 65 </b>

<b>BÁng 2.13. Rubric đánh giá kā nng t° duy hå thãng kā thuÁt ... 67 </b>

<b>BÁng 2.14. Rubric đánh giá kā nng giÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o ... 69</b>

<b>BÁng 3.1. Mô tÁ m¿u khÁo sát SV ... 79 </b>

<b>BÁng 3.2. Mô tÁ m¿u khÁo sát GV ... 79 </b>

<b>BÁng 3.3. Đá tin cÁy Cronbach’s Alpha cąa các nhóm ... 81 </b>

<b>BÁng 3.4. Ý kiÁn cąa SV vß phát biáu phù hāp vãi khái niåm <Kā nng cãt lõi= ... 83 </b>

<b>BÁng 3.5. Ý kiÁn cąa SV vß są cÅn thiÁt cąa kā nng cãt lõi ... 84 </b>

<b>BÁng 3.6. Ý kiÁn cąa GV vß phát biáu phù hāp vãi khái niåm <Kā nng cãt lõi= ... 85 </b>

<b>BÁng 3.7. Ý kiÁn cąa GV vß tÅm quan trßng cąa KNCL đãi vãi SV ... 86 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>BÁng 3.16. Điám trung bình và đá låch chuẩn cąa các ho¿t đáng rèn kā nng GTKT .... 92 BÁng 3.17. KÁt quÁ khÁo sát tÅn suÃt SV thąc hiån ho¿t đáng rèn kā nng GTKT (%) .. 92 </b>

<b>BÁng 3.24. Mÿc đá khó khn cąa SV khi thąc hành kā nng t° duy HTKT (%) ... 98 BÁng 3.25. Điám trung bình và đá låch chuẩn cąa Mÿc đá khó khn cąa SV khi thąc </b>

<b>BÁng 3.28. KÁt quÁ khÁo sát SV thąc hiån các ho¿t đáng rèn kā nng GQVĐST (%) .. 101 BÁng 3.29. Điám trung bình, đá låch chuẩn, thÿ h¿ng cąa các ho¿t đáng hßc rèn kā nng </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<small>xii </small>

<b>BÁng 3.32. Nguyên nhân cąa viåc rèn luyån KNCL cąa SV ch°a tãt ... 107</b>

<b>BÁng 4.1. Điám trung bình t°¢ng đ°¢ng tÿng mÿc đá đo l°ång KNCL ... 143 </b>

<b>BÁng 4.2. Phân lo¿i đánh giá kÁt quÁ hßc tÁp cąa sinh viên ... 143 </b>

<b>BÁng 4.3. Điám sã đÅu vào cąa SV tr°ãc khi thąc nghiåm ... 145 </b>

<b>BÁng 4.4. BÁng phân phãi tÅn suÃt tích lũy các bài kiám tra ... 146 </b>

<b>BÁng 4.5. Mÿc đá Kā nng GTKT cąa SV tr°ãc thąc nghiåm ... 147 </b>

<b>BÁng 4.6.Thãng kê sã SV đ¿t điám X</b><small>i </small>cąa bài kiám tra đÅu ra ... 148

<b>BÁng 4.7. BÁng phân phãi tÅn suÃt tích lũy các bài kiám tra ... 149 </b>

<b>BÁng 4.8. Điám sã đÅu vào cąa SV tr°ãc khi thąc nghiåm ... 153 </b>

<b>BÁng 4.9. BÁng phân phãi tÅn suÃt % SV đ¿t điám X</b><small>i </small>kiám tra ... 153

<b>BÁng 4.10. Mÿc đá Kā nng GQVĐST cąa SV tr°ãc thąc nghiåm ... 155 </b>

<b>BÁng 4.11. Thãng kê sã SV đ¿t điám X</b><small>i </small>cąa bài kiám tra đÅu ra ... 156

<b>BÁng 4.12. BÁng phân phãi tÅn suÃt % SV đ¿t điám X</b><small>i </small>kiám tra ... 156

<b>BÁng 4.13. Mÿc đá kā nng GQVĐST cąa SV sau thąc nghiåm ... 158 </b>

<b>BÁng 4.14. KÁt quÁ quan sát kā nng GQVĐST cąa SV lãp TN1 ... 159 </b>

<b>BÁng 4.15. KÁt quÁ xin ý kin chuyờn gia vò tớnh cn thit ca phÂng pháp rèn lun </b> KNCL thơng qua d¿y hßc ... 162

<b>BÁng 4.16. KÁt quÁ xin ý kiÁn chuyên gia vò tớnh kh thi ca phÂng phỏp rốn luyồn </b> KNCL thơng qua d¿y hßc ... 162

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<small>xiii </small>

<b>Hình 2.1. H</b>å thãng kā thuÁt (Ropohl, 1979) ... 39

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<small>xiv </small>

<b>DANH MĀC BIàU Đè </b>

<b>Biáu đé 3.1. TÅn suÃt sā dăng đå dùng d¿y hßc cąa GV ... 108 </b>

<b>Biáu đé 3.2. H°ãng vÁn dăng ph°¢ng pháp rèn luyån KNCL cho SV ngành kā thuÁt . 108 Biáu đé 4.1. Điám đÅu vào lãp đãi chÿng và lãp thąc nghiåm ... 146 </b>

<b>Biáu đé 4.2. Biáu đå phân phãi tích lũy đÅu vào ... 146 </b>

<b>Biáu đé 4.3. Điám đÅu ra cąa SV lãp thąc nghiåm và lãp đãi chÿng ... 149 </b>

<b>Biáu đé 4.4. Biáu đå phân phãi tích lũy đÅu ra ... 149 </b>

<b>Biáu đé 4.5. Điám đÅu vào nhóm đãi chÿng và nhóm thąc nghiåm... 153 </b>

<b>Biáu đé 4.6. Biáu đå phân phãi tích lũy đÅu vào ... 154 </b>

<b>Biáu đé 4.7. Điám đÅu ra cąa SV nhóm thąc nghiåm và nhóm đãi chÿng... 156 </b>

<b>Biáu đé 4.8. Biáu đå phân phãi tích lũy đÅu ra ... 157 </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<small>xv </small>

<b>DANH MĀC CHĀ VI¾T TÂT </b>

3 GQVĐST GiÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

1

<b>Mä ĐÄU </b>

<b>1. LÝ DO CHâN ĐË TCI </b>

Kā nng cãt lõi bao gåm mát tÁp hāp nhăng kā nng cÅn thiÁt cho są phát trián và thành cơng cąa ng°åi lao đáng. Đó là nhăng k nng nòn tng to c cỗ cho viồc tip thu và áp dăng kiÁn thÿc chuyên môn trong t°¢ng lai. Zalizan (2007) đánh nghĩa KNCL là kā nng chung cÅn thiÁt cho mát ng°åi phát trián hÁt tißm nng cąa hß trong hßc tÁp và t¿i nÂi lm viồc (p. 14). Trong rt nhiòu cỏc k nng chung nh° kā nng giao tiÁp, kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng t° duy sáng t¿o, kā nng t° duy hå thãng, kā nng làm viåc nhóm, kā nng quÁn lý thåi gian, kā nng ngo¿i ngă&.tùy thuác vào mßi lĩnh vąc mà mát sã kā nng s¿ đ°āc thúc đẩy rèn luyån nhißu h¢n. Są sáng t¿o giúp sinh viên (SV) t¿o ra nhng ý tỗng mói, khỏm phỏ mói. Kh nng giÁi qut vÃn đß giúp SV tìm ra các giÁi pháp thông minh và hiåu quÁ. Kā nng giao tip giỳp hòc tÂng tỏc trong mụi trồng a d¿ng. Nhăng kā nng bÃt bc phÁi có chính là KNCL. Tùy thc vào mơi tr°ång hßc tÁp và làm viåc mà xác đánh các KNCL cÅn hình thành và phát trián.

Lý luÁn d¿y hßc hiån đ¿i đß cao bÁn chÃt cąa ho¿t đáng d¿y hßc là gây ảnh hưởng

<i>có chủ định đến hành vi học tập và q trình học tập, tạo ra mơi trường và những điều kiện để người học duy trì việc học, cải thiện hiệu quả, chất lượng học tập, kiểm soát quá trình và kết quả học tập của mình (ĐÁng Thành H°ng, 2002). Mát trong nhăng nhiåm vă </i>

cąa ng°åi d¿y là hình thành và phát trián đ°āc các KNCL đá ng°åi hßc dù trong bãi cÁnh nào cũng có thá vÁn dăng đá giÁi qut các tình hng và thích nghi vãi bãi cÁnh. Đích đÁn cąa d¿y hßc là ng°åi hßc khơng chß <biÁt= mà cịn phÁi <làm= đ°āc. Nhăng kā nng giúp ng°åi hßc giÁi qut tãt các tình hng trong thąc tiãn nghß nghiåp và cuác sãng chính là KNCL. Nhăng kā nng này phÁi đ°āc hình thành và rèn luyån xuyên st q trình hßc tÁp trong nhà tr°ång. KNCL là nhăng kā nng không thá thiÁu vãi bÃt kỳ ng°åi lao đáng nào, có thá ká tên nh°: Kā nng giao tiÁp, Kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, Kā nng làm viåc nhóm, Kā nng t° duy hå thãng & Elisabeth Dunne và cáng są (2006) cho rằng

<i>KNCL là chìa khóa cho sự phát triển cá nhân (Elisabeth Dunne, p. 511) thÁm chí Michael </i>

Carr và Eabhnat Ni Fhloinn (2009) cho rằng KNCL phải trở thành kỹ năng bắt buộc với

<i>sinh viên trong suốt quá trình đào tạo (Michael Carr, 2009, p. 20). Thąc tiãn nghiên cÿu </i>

vß nhăng kā nng chung trong các Tr°ång đ¿i hßc hiån nay ch°a đ°āc quan tâm mát cách tháa đáng. Trong <Báo cáo tą đánh giá= (đá đng ký kiám đánh chÃt l°āng giáo dăc tr°ång

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

2

đ¿i hßc) nm 2016 cąa tr°ång Đ¿i hßc Cơng nghå Thơng tin, Đ¿i hßc Qc gia thành phã Hå Chí Minh, nhà tr°ång nhÁn thÃy <điám yÁu cąa sinh viên là trình đá tiÁng Anh và kā nng mßm= (<Báo cáo tą đánh giá – đá đng kí kiám đánh chÃt l°āng giáo dăc tr°ång đ¿i hßc=, ngày 28 tháng 09 nm 2016, vn bÁn l°u hành nái bá). Xét riêng vãi SV thuác khãi ngành kā thuÁt, nghiên cÿu nm 2019, tác giÁ Vũ Hång VÁn và Tránh Thá Thanh chß ra trong tỗng só 500 SV c hỏi t bãn tr°ång đ¿i hßc có đào t¿o ngành kā tht gåm Đ¿i hßc Bách Khoa, Đ¿i hßc Khoa hßc Tą nhiên, Đ¿i hßc Giao thơng vÁn tÁi và Đ¿i hßc S° ph¿m Kā tht có 92,0 % SV khơng chą đáng tìm các lãp kā nng mßm, gÅn mát nāa sã SV (45,0 %) không tham gia các phong trào Đoàn, Hái đá cÁi thiån kā nng mßm và gÅn mát nāa sã SV (45,3%) khơng ghi nhÁn GV hình thành kā nng mßm cho SV thơng qua d¿y hßc. SV thiÁu chą đáng rèn luyồn k nng mòm v trong chÂng trỡnh o to kā nng mßm ch°a là hßc phÅn bÃt buác (Vũ Hång VÁn & Tránh Thá Thanh, 2019).

KNCL là nßn tÁng quan trßng đá SV khãi ngành kā thuÁt thành công trong są nghiåp. Ngồi kiÁn thÿc, kā nng chun mơn văng vàng, kā nng giÁi qut vÃn đß là kā nng khơng thá thiÁu cho phép hß phân tích, xác đánh u cÅu và t¿o ra giÁi pháp, kā nng giao tip hiồu qu giỳp hò tÂng tỏc truyòn t ý kiÁn, khÁ nng sáng t¿o giúp hß thích ÿng vói s thay ỗi ca cụng nghồ. Th giói v Viåt Nam hiån nay đang phÁi đãi mÁt vãi nhiòu vn ò gõy nh hỗng sõu rỏng n mòi mÁt kinh tÁ, chính trá, xã hái, giáo dăc. Trong giáo dăc, tình tr¿ng gián đo¿n hßc tÁp và hình thÿc hßc tÁp trun thãng bá phá vÿ khi thÁ giãi r¢i vào các đ¿i dách. Đây vÿa là thách thÿc, vÿa là c¢ hái vãi sinh viên ngành kā thuÁt trong đó các KNCL đóng vai trò then chãt. Są thiÁu hăt các KNCL s¿ d¿n đÁn nhăng bÃt lāi cho SV trong quá trình hßc tÁp và thąc hành nghß nghiåp. VÁy vãi đÁc thù cąa nghß kā thuÁt, chuẩn đÅu ra cąa ch°¢ng trình đào t¿o các ngành kā tht, kā nng no s trỗ thnh KNCL ca SV khói ngnh kā thuÁt, cÅn phÁi đ°āc làm rõ.

Tÿ lý luÁn và thąc tiãn trên, câu hái đÁt ra là: làm thÁ nào đá hình thành và rèn luyån các KNCL cąa SV khãi ngành kā thuÁt đáp ÿng đ°āc yêu cÅu nghß nghiåp? Đá trÁ låi đ°āc câu hái này cÅn xác đánh khái niåm, đÁc điám KNCL cąa khãi ngành kā thuÁt, chß ra các KNCL c thỏ, lm rừ cỏc yu tó nh hỗng n rèn luyån các KNCL tÿ đó xây dąng quy trình rèn lun các KNCL. Tuy nhiên các vÃn đß này ch°a đ°āc trÁ låi trong các nghiên cÿu tr°ãc đây, do vÁy, đây là khoÁng trãng nghiên cÿu cÅn phÁi làm rõ. NhÁn

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

3

thÿc sâu sÃc vÃn đß này, nghiên cÿu sinh ląa chßn vÃn đß <Rèn luyện kỹ năng cốt lõi của

<i>sinh viên khối ngành kỹ thuật= làm đß tài nghiên cÿu cąa luÁn án là cÅn thiÁt. </i>

<b>2. MĀC TIÊU NGHIấN CU </b>

Trờn c sỗ nghiờn cu c sỗ lý luÁn, luÁn án phân tích và đánh giá thąc tr¿ng vß rèn lun KNCL thơng qua d¿y hßc cho sinh viên khãi ngành kā thuÁt t¿i các tr°ång đ¿i hßc t¿i TP.HCM; tÿ đó ln án đß xt quy trình rèn lun KNCL thơng qua d¿y hßc cho SV khãi ngành kā thuÁt.

<i><b>3.1. Khách thể nghiên cứu </b></i>

Ho¿t đáng d¿y hßc kā thuÁt cho sinh viên khãi ngành kā thuÁt

<i><b>3.2. Đối tượng nghiên cứu </b></i>

Rèn luyån kā nng cãt lõi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt

Viåc rèn luyån KNCL thông qua d¿y hßc cąa SV khãi ngành kā thuÁt hiån nay ch°a đem l¿i hiåu quÁ rõ råt, nÁu vÁn dăng quy trình rèn lun KNCL thơng qua d¿y hßc cho SV khãi ngành kā tht nh° đß xt thì KNCL cąa SV khãi ngành kā thuÁt s¿ đ°āc ci thiồn ỏng kỏ.

- Tỗng quan nghiờn cu liờn quan n ò ti lun ỏn.

- Xõy dng c sỗ lý lun vò rốn luyồn KNCL ca SV khói ngành kā thuÁt.

- Đánh giá thąc tr¿ng rèn luyån KNCL thơng qua d¿y hßc cho SV khãi ngành kā thuÁt t¿i các tr°ång đ¿i hßc trên đáa bàn TP.HCM.

- Tỗ chc quy trỡnh rốn luyồn k nng cãt lõi thơng qua d¿y hßc cho sinh viên khãi ngành kā thuÁt

- Thąc nghiåm s° ph¿m.

<i><b>6.1. Giới h¿n về nội dung </b></i>

LuÁn án tÁp trung nghiên cÿu 3 KNCL gåm: Kā nng giÁi quyÁt vÃn đß sáng t¿o, kā nng giao tiÁp kā thuÁt, kā nng t° duy hå thãng kā thuÁt cąa SV ngành Kā thuÁt điån,

<b>điån tā thuác nhóm ngành 713 – Kā thuÁt và ngành Công nghå kā thuÁt điån thuác nhóm </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

4

ngành 712 <b>– Công nghå kā thuÁt theo danh măc ngành đào t¿o cÃp IV cąa thông t° </b>

09/2022/TT – BGDĐT ngày 6/6/2022 và rèn luyån ba kā nng này thơng qua d¿y hßc.

<i><b>6.2. Giới h¿n về thời gian </b></i>

Thåi gian thąc hiån nghiên cÿu tÿ nm hßc 2018 – 2019 đÁn nm hßc 2021 – 2022.

<i><b>6.3. Giới h¿n về địa bàn nghiên cứu </b></i>

Đáa bàn nghiên cÿu thąc tr¿ng: Các tr°ång đ¿i hßc t¿i TP. HCM có đào t¿o nhóm ngành Kā thuÁt điån, điån tā và ngành Công nghå kā thuÁt điån: Đ¿i hßc Cơng nghå TP. HCM, Đ¿i hßc S phm K thut TP. HCM, i hòc Cụng thÂng TP.HCM. Tỗ chc thc nghiồm s phm ti trồng Đ¿i hßc S° ph¿m Kā thuÁt TP. HCM.

<i><b>6.4. Giới h¿n về khách thể khÁo sát </b></i>

Khách thá khÁo sát là GV và SV nhóm ngành Kā thuÁt điån, điån tā và ngành Công nghå kā thuÁt điån thuác Đ¿i hßc Cơng nghå TP. HCM, Đ¿i hßc S° ph¿m K thut TP. HCM, i hòc Cụng thÂng TP.HCM.

<b>7.1. Nhóm ph°¢ng pháp nghiên cÿu lý ln </b>

<i>- Mục đích </i>

Hå thãng hóa các cơng trình nghiên cÿu, tài liåu khoa hßc đã cơng bã liên quan đÁn vÃn đß nghiên cÿu đá phăc vă phõn tớch, ỏnh giỏ tỗng quan v phỏt triỏn c sỗ lý lun ca ò ti t ú phõn tớch sõu sc hÂn bn cht ca vn ò nghiờn cÿu.

<i>- Nội dung </i>

Các cơng trình nghiên cÿu, tài liåu khoa hßc đ°āc cơng bã trong và ngoài n°ãc.

<i>- Cách thực hiện </i>

Sā dng cỏc phÂng phỏp phõn tớch, tỗng hp, hồ thóng hoá các tài liåu liên quan sÃp xp thnh mỏt hồ thóng ỏ xõy dng c sỗ lý lun ca ò ti.

<b>7.2. Nhúm phÂng phỏp nghiờn cÿu thăc tiãn 7.2.1. Ph°¢ng pháp khÁo sát bằng phi¿u håi </b>

<i>- Mục đích </i>

Thu thÁp ý kin ca GV v SV vò thc trng phÂng phỏp rèn lun KNCL cho SV thơng qua d¿y hßc.

<i>- Nội dung </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

5

KhÁo sát thąc tr¿ng nhÁn thÿc cąa GV và SV, ph°¢ng pháp rèn luyån KNCL cho SV qua dy hòc ỗ ba trồng: i hòc Cụng nghồ TPHCM, Đ¿i hßc Cơng nghiåp Thąc phẩm TPHCM, Đ¿i hßc S° ph¿m Kā thuÁt TPHCM.

<i>- Cách thực hiện </i>

Xây dąng phiÁu hái SV và giÁng viên (GV) vói cỏc cõu hỏi úng v mỗ; hồ thóng câu hái có nhißu ląa chßn. Xā lý các sã liåu thu thÁp đ°āc sau khÁo sát, phân tích, đánh giá

Ý kiÁn cąa GV, SV và chuyên gia vß thąc tr¿ng rèn lun KNCL thơng qua d¿y hßc cho SV khãi ngành kā thuÁt.

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

6

VÁn dăng thiÁt kÁ minh hßa vào d¿y hßc mơn tą chßn và mơn chun ngành ç lãp thąc nghiåm và sā dăng giáo án do GV son ỗ lóp ói chng v o lồng các kÁt quÁ đ¿t đ°āc.

<b>7.2.5. Ph°¢ng pháp chuyên gia </b>

<i>- Mục đích </i>

Kiám chÿng tớnh thc tión, kh thi v khoa hòc ca phÂng pháp rèn luyån KNCL cho SV khãi ngành kā tht thơng qua d¿y hßc.

<i>- Nội dung </i>

Câu hái vß tính thąc tiãn, khÁ thi và khoa hßc cąa ph°¢ng pháp rèn luyån KNCL cho SV khãi ngành kā thuÁt

<i>- Cách thực hiện </i>

Tr°ng cÅu ý kiÁn cąa chuyên gia trong lĩnh vąc kā thuÁt, giỏo dc hòc vò phÂng phỏp rốn luyồn KNCL thơng qua d¿y hßc cho SV khãi ngành kā tht.

Lun ỏn ó phỏt triỏn c sỗ lý luÁn cho vÃn đß nghiên cÿu, làm rõ vÃn đß KNCL đã đ°āc các nhà khoa hßc nghiên cu ỗ nhng khớa cnh no v õu l khong hỗ ca vn ò ỏ t ú phõn tớch, tỗng hp to nờn c sỗ lý lun cho rốn luyån KNCL cąa SV khãi ngành kā thuÁt. Các nái dung lý luÁn đ°āc cÃu trúc theo tÿng khía c¿nh và liên kÁt chÁt ch¿ vãi nhau đá t¿o m¿ch nghiên cÿu xuyên suãt luÁn án: khái niåm KNCL, vai trị cąa KNCL, các giai đo¿n hình thành cąa KNCL, KNCL cąa SV khãi ngành kā thuÁt, quy trình rèn luyån KNCL cho SV khãi ngành kā tht. Quy trình rèn lun KNCL thơng qua d¿y

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

7

hßc cho SV khãi ngành kā thuÁt đ°āc xây dąng phù hāp vãi đãi t°āng và đißu kiån d¿y hßc.

<i>Về mặt thực tiễn: </i>

LuÁn án chß ra đ°āc vÃn đß rèn luyån KNCL cąa SV khãi ngành kā thuÁt đang đ°āc trián khai trong thąc tiãn nh° thÁ nào đá cung cÃp cho nhăng nhà nghiên cÿu khác các dă liåu có giá trá tham khÁo. Các đß xuÃt trong luÁn án đã đ°āc chßn lßc và cân nhÃc đá phù hāp vãi đãi t°āng, bói cnh v nng lc ca tỗ chc thc hiồn. LuÁn án đã đánh giá đ°āc thąc tr¿ng rèn luyồn KNCL thụng qua dy hòc ỗ cỏc trồng i hßc có đào t¿o ngành kā tht đång thåi chß ra nhăng nguyên nhân d¿n đÁn rèn luyån KNCL cha tót. Tỗ chc dy hòc thc nghiồm viồc vÁn dăng quy trình rèn luyån KNCL cho SV khãi ngành kā thuÁt t¿i tr°ång Đ¿i hßc S° ph¿m K thut TP. HCM.

Ngoi phn mỗ u, kt lun và khuyÁn nghá, tài liåu tham khÁo, phă lăc, luÁn án đ°āc chia thành 4 ch°¢ng, bao gåm:

Ch°¢ng 1: Tỗng quan nghiờn cu vn ò

ChÂng 2: CÂ sỗ lý lun vò rốn luyồn k nng cót lừi cąa sinh viên khãi ngành kā thuÁt

Ch°¢ng 3: Thąc tr¿ng rèn luyån kā nng cãt lõi cho sinh viên khãi ngành kā tht thơng qua d¿y hßc ç mát sã tr°ång đ¿i hßc trên đáa bàn thành phó Hồ Chớ Minh ChÂng 4: Tỗ chc rốn lun kā nng cãt lõi thơng qua d¿y hßc cho sinh viên khãi ngành kā thuÁt

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

8

<b>CH¯¡NG 1 </b>

<b>TêNG QUAN NGHIÊN C¯U VÂN ĐË </b>

Nghiên cÿu vß kā nng cąa SV đ¿i hßc trên thÁ giãi và Viåt Nam chą yÁu h°ãng vào kā nng cÿng/kā nng kā thuÁt/ chuyên môn và kā nng mßm/ kā nng phi kā thuÁt/ kā nng chung. Kā nng chuyên môn liên quan đÁn chuyên ngành đ°āc đào t¿o và kā nng mßm gåm nhißu kā nng xã hái và cá nhân liên quan đÁn phát trián bÁn thân và các t°¢ng tác xã hái.

Ngay tÿ nm 1993, hái đång quãc gia cąa Anh vß trình đá chun mơn cąa ng°åi

<i>lao đáng đã đß xuÃt KNCL bao gồm kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tính tốn, kỹ năng cơng </i>

<i>nghệ thơng tin, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng phát triển tự học và thể hiện bản thân (Jenny Tizard, 1995, p. 62) </i>

Humburg và Velden (2013) nhÃn m¿nh rằng tÃt cÁ SV tãt nghiåp đßu phÁi có kā nng đá làm viåc hiåu quÁ trong mát lĩnh vąc. Trong đó, kā nng chun mơn v k nng giao tip úng vai trũ nỗi bÁt trong viåc t¿o đißu kiån giao tiÁp và hiáu biÁt giăa các thành viên trong nhóm. Xác đánh są cân bằng giăa kā nng cãt lõi và kā nng chun mơn là chìa khóa đá phát trián mát ch°¢ng trình giÁng d¿y phù hāp cho giáo dăc đ¿i hßc.

Abdyrov, Galiyev, Yessekeshova, Aldabergenova và Alshynbayeva (2016) nghiên cÿu phát trián kā nng t° duy hå thãng cąa ng°åi hßc thơng qua các kā thuÁt bao gåm:

(1)_{Phân tích các thành phÅn cąa mát hå thãng că thá (Sách giáo khoa) đá nghiên cÿu sâu} v sau ú tỗng hp, khỏi quỏ húa, hồ thóng hóa t¿o ra mơ hình hå thãng tri thÿc phÁn ánh vß hå thãng đó.

(2)_{Phân tích cỏc ti liồu hòc tp mỗ rỏng, c t, tỗng hāp và hå thãng hóa thơng tin, xây} dąng mơ hình thơng tin, diãn giÁi mơ hình, phÁn ánh và kÁt ln vß mơ hình.

(3)_{CÃu trúc hå thãng, nghiên cÿu đa d¿ng vß đãi t°āng.}

(4)_{Xác đánh thÿ bÁc và mãi quan hå thÿ bÁc trong hå thãng. Mãi quan hå theo chißu dßc} và mãi quan hå theo chißu ngang.

(5)_{Nghiên cÿu đáng ląc tiÁn hóa cąa hå thãng trong t°¢ng lai.}

(6)_{Nghiên cÿu tính kÁt nãi cąa hå thãng vãi các nghiên cÿu tr°ãc đó.}

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

9

(7)_{Nghiên cÿu có hå thãng các tình huãng că thá nhằm hián thá các đÁc điám khác trong} hå thãng.

(8)_{Sā dăng nhiòu phÂng phỏp tip cn khỏc nhau.}

(9)_{S dăng ba mÿc đá cąa t° duy hå thãng: CÃp thÃp – cÃp trung – cÃp cao}

(10)_{Giám sát q trình hßc tÁp theo ph°¢ng pháp hå thãng. (Abdyrov, Galiyev,} Yessekeshova, Aldabergenova, & Alshynbayeva, 2016, pp. 11153-11156).

Theo Tounonen (2019) các kā nng chung, chẳng h¿n nh° t° duy phÁn biån, hāp tác, giao tiÁp, tranh luÁn, và kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, th°ång đß cÁp đÁn kā nng nhÁn thÿc và kā nng t° duy bÁc cao, cũng nh° nng ląc thÁ kÿ 21 và khÁ nng đßc viÁt cąa cụng dõn tÂng lai. Hòc cỏc k nng chung c phỗ bin rỏng rói c coi l mc tiờu chính cąa giáo dăc đ¿i hßc bên c¿nh kiÁn thÿc và kā nng că thá theo lĩnh vąc. TÅm quan trßng cąa các kā nng chung cũng đã c nhn mnh trong giai on chuyỏn ỗi sang công viåc và sau này trong cuác sãng làm viåc. Do đó, các kā nng chung đ°āc coi là măc tiờu hòc tp trong hu ht cỏc chÂng trỡnh giáo dăc đ¿i hßc hiån nay.

Đß cÁp đÁn giáo dăc đ¿i hßc trong thÁ kÿ 21 đang tri qua nhiòu thay ỗi. S thay ỗi nhanh chóng cąa xã hái và cơng nghå thơng tin đã mang li cỏc bin ỗi quan tròng trong hồ thãng giáo dăc. OECD (2019) cho rằng giáo dăc và đào t¿o đóng mát vai trị quan trßng trong viåc t¿o đißu kiån cho thanh niên phát trián nhăng k nng ny v cho phộp hò khỗi u tót nht trong cuỏc sóng. Cỏc k nng trỗ thnh trßng tâm quan tâm cąa hå thãng giáo dăc. Các kā nng cąa thÁ kÿ 21 gåm tính sáng to v ỗi mói, t duy phn biồn, gii qut vÃn đß, ra qut đánh, giao tiÁp, cơng nghå thông tin.

Elasawah, Ho và Ryan (2021) đã thiÁt kÁ khóa hßc đá hình thnh t duy hồ thóng cho SV ỗ bc đ¿i hßc. Trong khóa hßc, các khái niåm và các ho¿t đáng thąc hành t° duy hå thãng đ°āc chia thành 3 hßc phÅn: Hå thãng ngơn ngă, Hå thóng phÂng phỏp v Hồ thóng thc hnh. Mòi hßc phÅn gåm các mơ đun:

(1)_{Giãi thiåu są phÿc t¿p cąa vÃn đß} (2)_{Giãi thiåu t° duy hå thãng}

(3)_{Hå thãng t° duy ngôn ngă}

(4)_{Các tÅng t° duy: sā dăng tÁng bng t° duy} (5)_{CÃu trúc vÃn đß và xác đánh thơng tin chi tiÁt} (6)_{Xác đánh hå thãng quan điám}

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

10

(7)_{Sā dăng nguyên m¿u đá t° duy vß vÃn đß phÿc t¿p} (8)_{Sā dăng s¢ đå l°u l°āng đá t° duy vß các vÃn đß vÁt lý}

Khóa hßc đ°āc thąc hiån trong 1 hßc kỳ 15 tuÅn và tÁp trung vào d¿y t° duy hå thãng đác lÁp trong các mơn hßc. (Elsawah, Ho, & Ryan, 2021).

<i>ỉ Viåt Nam, Đß Khánh Nm (2016) nghiên cÿu vß rèn luyện kỹ năng thương lượng </i>

<i>cho SV ngành quản trị nhân lực đã chß ra các con đ°ång rèn luyån kā nng gåm: thông </i>

qua ho¿t ỏng dy hòc, thụng qua tỗ chc hot ỏng tri nghiåm lao đáng nghß nghiåp, thơng qua ho¿t đáng tp thỏ, thụng qua tỗ chc hot ỏng xó hỏi, thông qua ho¿t đáng tą rèn luyån cąa SV.

<i>Nguyãn TuÃn Khanh (2017), nghiên cÿu vß rèn luyện kỹ năng học tập cho SV trong </i>

<i>đào tạo theo tín chỉ cho rằng rèn lun kā nng hßc tp l quỏ trỡnh tỗ chc, triỏn khai </i>

viồc hóng d¿n và luyån tÁp các hành đáng đá thąc hiån nhiåm vă hßc tÁp theo mát quy trình lun tÁp hāp lý, chÁt ch¿ và đ°āc thąc hiån nhißu lÅn nhằm hình thành và phát trián kā nng hßc tÁp đó tÿ thÃp đÁn cao, tÿ ch°a hồn thiån đÁn hồn thiån, góp phÅn nâng cao thành tích hßc tÁp cąa ng°åi hßc và là nßn tÁng t¿o nên nng ląc tą hßc và hßc tÁp suãt ồi.

Nguyón Kim CÂng (2018) ò xut 9 k nng mòm cho SV trồng nghò trờn c sỗ phõn tớch vai trũ ca k nng mòm đãi vãi SV tr°ång nghß theo quan điám cąa Bá lao đáng Hoa kỳ, Bá phát trián nguån nhân ląc và kā nng Canada, Hái đång kinh doanh Úc. Các kā nng mßm này gåm có kā nng giao tiÁp, kā nng làm viåc nhóm, kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng sáng t¿o, kā nng lÁp kÁ ho¿ch, kā nng hßc tÁp suãt đåi, kā nng quÁn lý bÁn thân, kā nng sā dăng cơng nghå và kā nng an tồn lao đáng. Tác giÁ cũng đ°a ra mát sã biån pháp trang bá kā nng mßm cho SV tr°ång Cao đẳng Giao thơng VÁn tÁi Trung °¢ng VI nh°: Tích hāp chun u ra k nng mòm vo chÂng trỡnh o t¿o cho SV, nâng cao nhÁn thÿc cąa GV, SV vò tm quan tròng ca k nng mòm, ỗi mói tỗ chc thc hiồn phỏt triỏn k nng mßm cho SV, tng c°ång các nguån ląc cho ho¿t đáng phát trián kā nng mßm cho SV và phát trián kā nng mßm cho SV thơng qua thąc tÁp t¿i doanh nghiåp. Nguyãn Đng Minh (2018) bàn vß xây dąng mơ hình đào t¿o và tą đào t¿o kā nng cho SV đáp ÿng nhu cÅu cąa doanh nghiåp. Mơ hình nhằm giÁi qut mãi quan hå giăa đào t¿o và tą đào t¿o cąa Nhà tr°ång và SV. Trong mãi quan hå này, tâm thÁ là nhân tã nßn tÁng đá tiÁp nhÁn và vÁn dăng tri thÿc mãi.

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

11

Đánh giá vß thąc tr¿ng kā nng mßm cąa sinh viờn ỗ mỏt só trồng i hòc ti TP. HCM, tác giÁ Huỳnh Vn S¢n đã nhÁn đánh 20 k nng mòm cú iỏm trung bỡnh rÂi ỗ mÿc trung bình và mÿc khá cąa thang đo. Ba k nng mòm cú iỏm trung bỡnh ỗ mc khá là kā nng thuyÁt trình, kā nng thiÁt lÁp quan hå xã hái và kā nng làm viåc nhóm. Giăa ba nhóm ngành Kinh tÁ - Tài chính, Khoa hßc xã hái và nhân vn và Khoa hßc tą nhiên cũng có są khác biåt. Vá trí đÿng đÅu là nhóm ngành Khoa hßc tą nhiên, kÁ đÁn là nhóm ngành Kinh tÁ - Tài chính và ci cùng là nhóm ngành Khoa hßc xã hái và Nhân vn (Huỳnh Vn S¢n, 2019).

Tr°¢ng Thá Diãm và Lê Vn Toán (2019) đã nghiên cÿu mát sã kā nng cÅn thiÁt đãi vãi SV các ngành công nghå thông tin trong cuác cách m¿ng công nghiåp 4.0. Các tác giÁ cho rằng đá thành cơng trong nghß nghiåp SV phÁi hái tă đą các kā nng gåm kā nng chuyên môn và kā nng mßm. Kā nng chun mơn nßn tÁng ngành là kā nng lÁp trình và kā nng mßm liên quan đÁn kā nng làm viåc nhóm, kā nng giao tiÁp, kā nng t° duy phÁn biån, kā nng sáng t¿o và kā nng ngo¿i ngă. Bùi Đoan Trang (2019) cũng nghiên cÿu vß kā nng mßm cąa SV tr°ång Đ¿i hßc Cơng đồn đã đ°a ra 10 kā nng mßm cÅn thiÁt gåm: kā nng tą hßc, kā nng lãnh đ¿o, kā nng t° duy sáng t¿o, kā nng lÁp kÁ ho¿ch, kā nng lÃng nghe, kā nng thuyÁt trình, kā nng giao tiÁp, kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng làm viåc nhóm, kā nng đàm phán. KÁt quÁ khÁo sát cho thÃy, SV tr°ång Đ¿i hßc Cơng đồn đánh giá kā nng tą hßc, kā nng thut trình và kā nng lÃng nghe là nhăng kā nng cÅn thiÁt đãi vãi SV giúp SV tą tin hái nhÁp và phát trián trong t°¢ng lai. Nguyãn Duy Máng Hà, Cao Thá Châu Thąy và Nguyãn Thá Vân Anh (2021) đã tìm hiáu vß đánh giá cąa nhà tuyán dăng đãi vãi kā nng cąa SV tãt nghiåp khãi ngành khoa hßc xã hái nhân vn trong thåi kỳ hiån nay và chß ra rằng 3 kā nng đ°āc yêu cÅu cao nhÃt là kā nng thích nghi nhanh vãi cơng viåc, kā nng giao tiÁp và kā nng giÁi quyÁt vÃn đß. Các kā nng t° duy, kā nng lÁp kÁ ho¿ch, kā nng ngo¿i ngă, kā nng sā dăng công nghå thông tin đ°āc nhà tuyán dăng yêu cÅu cao nh°ng mÿc đá đáp ÿng cąa SV l¿i rÃt thÃp. Đây là nhăng kÁt quÁ cho thÃy viåc phát trián kā nng cho SV ln là vÃn đß mà nhà tuyán dăng rÃt quan tâm. TrÅn Thá Kim Chi (2022) nghiờn cu cỏc yu tó nh hỗng n hot đáng hßc tÁp kā nng mßm cąa SV tr°ång Đ¿i hßc L¿c Hång trên 367 phiÁu khÁo sát và chò ra 6 yu tó nh hỗng n viồc hòc tp k nng mòm ca SV gồm ChÂng trỡnh đào t¿o, Ph°¢ng pháp giÁng d¿y, Đái ngũ giÁng viên, C sỗ vt cht, CÂ

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

12

chÁ chính sách, Mơi tr°ång rèn lun. Trong đó u tó C sỗ vt cht cú nh hỗng mnh m¿ nhÃt đÁn viåc hßc tÁp kā nng mßm cąa SV.

Các nghiên cÿu vß kā nng cąa SV đ¿i hßc rÃt phong phú và đßu nhÃn m¿nh đÁn vai trò cąa kā nng bao gåm cÁ kā nng chun mơn và kā nng mßm, trong đó kā nng mßm rÃt đa d¿ng, mát sã kā nng đ°āc SV xÁp h¿ng quan trßng nh° kā nng giao tiÁp, kā nng tą hßc, kā nng thut trình, kā nng t° duy sáng t¿o&

Kā nng cãt lõi (Core Skills) đ°āc nhÃc đÁn trong giáo dăc nghß nghiåp và đào t¿o nghß cąa n°ãc Anh tÿ nm 1985 do Bá lao đáng Anh đißu tra vß nhăng KNCL mà nguån nhân ląc Anh phÁi ci thiồn, lm mói hoc thay ỗi ỏ ói phú vói thỏch thc, thay ỗi ca cỏc iòu kiồn kinh tÁ và công nghå cąa thá tr°ång lao đáng. ĐÁn nm 1992, bá giáo dăc nghß nghiåp và kā thuÁt Anh đ°a ra khung trình đá cho các KNCL. Hiån nay, khung trình đá KNCL đ°āc sā dăng chính thÿc trong đánh giá chuẩn đÅu ra (Hart, 2008, pp. 6-7). Kā nng cãt lõi đ°āc xác đánh nh° là mát kā nng cá nhân có thá kÁt hāp vãi các kā nng chuyên môn hoÁc kā nng kā thuÁt đá phát huy hÁt tißm nng cąa mát cá nhân trong nghß nghiåp. Kā nng cãt lõi nh° kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng làm viåc nhóm và kā nng t° duy sáng t¿o là nhăng kā nng nßn tÁng cn bÁn. Trong bãi cÁnh hiån nay, nhà tuyán dăng coi trßng kā nng nhÁn thÿc cũng nh° kā nng kā thuÁt nh° khÁ nng giÁi quyÁt vÃn đß và t° duy hå thãng. Nh°ng kā nng xã hái và kā nng hành vi nh° là khÁ nng giao tiÁp tãt, làm viåc nhóm và thái đá làm viåc tích cąc cũng đ°āc coi trßng. (W. J. B. Christian & R. B. Magnusson, 2013).

Vß vai trò cąa KNCL, Jenny Tizard (1995), Andy Green (1998), nhÃn m¿nh KNCL đóng vai trị quan trßng, đó là s chun bỏ cho ngồi tr tuỗi trỗ thnh nhng ng°åi lao đáng linh ho¿t, có khÁ nng đ°¢ng u vói s thay ỗi ca cụng nghồ (Jenny Tizard, 1995,

<i>p. 87), là nền tảng cần thiết cho cả giáo dục và đào tạo cũng như cung cấp chất xúc tác cho các chương trình cải cách chẳng hạn như tích hợp học tập và học nghề (Green A. , p. </i>

23). Myer (1992) khẳng đánh KNCL là kā nng mang tính chung dành cho nhißu đãi t°āng ng°åi hßc trong nhißu lĩnh vąc nghß nghiåp. Myers nhÃn m¿nh rằng KNCL có thá <vÁn dăng vào tình huãng nghß nghiåp trong bÃt cÿ thåi điám nào= (p. 625) và <áp dăng chung

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

13

cho nhißu lĩnh vąc nghß nghiåp= (p. 626). Nm 2000, ç Đÿc – nßn kinh tÁ lãn thÿ 3 trên th giói, nỗi ting vói mụ hỡnh hồ thóng song hành, trong hå thãng tr°ång hßc và doanh nghiåp sinh viên đ°āc phát trián KNCL thông qua mô hình đào t¿o t¿i vá trí viåc làm. N°ãc Đÿc ln coi trßng KNCL và gÃn nó vãi bãi cÁnh cąa nßn cơng nghiåp đá khơng ngÿng cÁi tiÁn cho phù hāp (David Gibbons W. T., p. 24). Elisabeth Dunne và cáng są (2006) cho rằng KNCL là chìa khóa cho są phát trián cá nhân (p. 511). Michael Carr và Eabhnat Ni Fhloinn (2009) cho rng KNCL phi trỗ thnh k nng bt buỏc vói sinh viên trong suãt quá trình đào t¿o (2009, p. 20). Tài liåu Skill for care cąa Anh đ°a ra h°ãng d¿n đá phát trián kā nng thąc hành và nhÃn m¿nh KNCL giúp cá nhân vÁn dăng giÁi qut vÃn đß trong cơng viåc hàng ngày nên vÃn đß quan trßng là phÁi gÃn KNCL vào n¢i làm viåc. Có thá nói trang bá kā nng cãt là są chuẩn bá cho kā s° trong cơng viåc t°¢ng lai (Skill for care). C¢ quan kiám đánh chÃt l°āng Scotland (SQA) cho rằng <TÅm quan trßng cąa KNCL đ°āc cơng nhÁn ráng rãi trong ho¿t đáng giáo dăc và thÁ giãi nghß nghiåp. Hßc tÁp suãt đåi dąa trên KNCL cąa mßi ng°åi là đißu cÅn thiÁt vãi các cá nhân đá thąc hiån nhu cÅu cá nhân cąa hß và đáp ÿng nhu cÅu cąa xã hái. Nhăng cá nhân có thá phân tích và giÁi qut vÃn đß, giao tiÁp tãt, sā dăng công nghå thông tin và làm viåc vãi nhăng ng°åi khác mát cách hiåu quÁ= (SQA, 2013, p. 1).

Zalizan (2007) cho rằng KNCL s¿ giúp <mát ng°åi phát trián hÁt tißm nng ca hò trong hòc tp v ti nÂi lm viåc= nhăng KNCL theo tác giÁ gåm (p. 14):

1.<i>_{Kỹ năng giao tiếp,}</i>

Canning (2006) xây dąng khái niåm KNCL dąa trên khái niåm kā nng then chãt (Key skills), tác giÁ cho rằng <khái niåm KNCL và kā nng then chãt có thỏ hoỏn ỗi hoc thay th cho nhau=, KNCL theo Canning gåm (p. 10) :

<i>1. Kỹ năng giao tiếp, 2. Kỹ năng làm việc nhóm, </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

14

<i>3. Kỹ năng toán học, </i>

<i>4. Kỹ năng giải quyết vấn đề, </i>

<i>5. Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin. </i>

Canning (2007) xem xét l¿i khái niåm KNCL và khẳng đánh thêm rằng KNCL là kā nng then chãt và nßn tÁng xây dąng hå thãng KNCL là lý thuyÁt vn hóa xã hái, trong đó mãi quan hå giăa lý thuyÁt và thąc hành trong viåc hình thành và phát trián KNCL đóng vai trị quan trßng (p. 18).

Vß phân lo¿i KNCL, c¢ quan kiám đánh chÃt l°āng Scotland (SQA) phân lo¿i

<i>KNCL thành 2 nhóm: nhóm kỹ năng giải quyết các vấn đề và nhóm kỹ năng hoạt động hiệu quả. Nhóm kỹ năng giải quyết vấn đề gåm: kā nng t° duy sáng t¿o, kā nng t° duy </i>

phÁn biån, kā nng phân tích tình hng, kā nng lÁp kÁ ho¿ch. Nhóm kỹ năng hoạt động

<i>hiệu quả gåm: kā nng giao tiÁp, kā nng sã hßc, kā nng sā dăng công nghå thông tin, </i>

kā nng làm viåc nhóm.

Fullan (2014) phân lo¿i các KNCL theo khả năng giải quyết các vấn đề cąa sinh viên trong thÁ giãi thÁt gÃn vãi công nghå hiån đ¿i. Tác giÁ gßi nhăng KNCL này là <kā

<i>nng hßc sâu= (Deep Learning Skills) và giãi h¿n chúng gåm (2014, pp. 6-7) : </i>

<i>1. Kỹ năng hợp tác 2. Kỹ năng giao tiếp 3. Kỹ năng sáng tạo </i>

<i>4. Kỹ năng tư duy phản biện </i>

Packard và Nguyãn (2014), Valerio và cáng są (2014) đã nhóm các KNCL thành ba lo¿i:

1.<i>_{Kỹ năng nhận thức, bao gồm tính tốn, giải quyết vấn đề, giao tiếp bằng lời nói}</i>

<i>và trí nhớ; </i>

2.<i>_{Kỹ năng hành vi/cảm xúc xã hội, bao gồm tinh thần đồng đội, nỗ lực làm việc, độ}</i>

<i>tin cậy và kỷ luật; </i>

3.<i>_{Kỹ năng liên quan đến kỹ thuật/công việc cần thiết cho các nhiệm vụ cụ thể tại}</i>

<i>một loại công việc cụ thể. </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

15

Neghavati (2016) đång nhÃt KNCL vãi kā nng hßc sâu (Deep Learning skills) và kā nng then chãt t°¢ng lai (Key future skills) trong ph°¢ng pháp 6C’skills cąa Michael Fullan (p. 618):

<i>1. Kỹ năng giao tiếp 2. Kỹ năng hợp tác 3. Kỹ năng sáng tạo </i>

<i>4. Kỹ năng tư duy phản biện </i>

Các nghiên cÿu khác gßi tên kā nng khơng kā tht là <kā nng cÁm xúc' và 'kā nng xã hái' (Brunello & Schlotter, 2011); (Deming, 2017). Tan và Nam (2012) sā dăng thuÁt ngă này là <các kĩ nng mßm=.

Kā nng cãt lõi trong nng ląc thąc hiån cąa ng°åi lao đáng gåm (Phan Vn Nhân, Ngô Anh TuÃn, & Nguyãn Lác, 2016, p. 74):

<i>(1) Kỹ năng thông tin (2) Kỹ năng giao tiếp </i>

Ngồi ra, KNCL cịn đ°āc gßi là <Kā nng chun ỗi=, Yunos v cỏng s (2017) ỏnh ngha <K nng chuyỏn ỗi l nhng k nng cú thỏ chuyỏn ỗi v thớch nghi vói mòi tỡnh huóng&K nng chuyỏn ỗi bao gồm (p. 28) :

<i>1. Kỹ năng giải quyết vấn đề, 2. Kỹ năng giao tiếp, </i>

<i>3. Kỹ năng hợp tác, 4. Kỹ năng kinh doanh, 5. Kỹ năng học tập </i>

Watson và Burr (2018) đ°a ra 12 gāi ý ỏ ging dy k nng chuyỏn ỗi trong trồng i hòc tÂng ng vói 12 k nng chuyỏn ỗi bao gåm: kā nng chuyên môn, kā

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

16

nng phÁn ánh, kā nng tą håi phăc, kā nng giao tiÁp, kā nng thÃu hiáu vn hóa, kā nng làm viåc nhóm, kā nng lÁp kÁ ho¿ch, kā nng cơng nghå thơng tin, kā nng hßc tÁp suãt đåi, kā nng nghiên cÿu, kā nng giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng ra quyÁt đánh (p. 12).

Tÿ các nghiên cÿu trên, điám chung cąa các nghiên cÿu gåm: (1) Tên gßi <Kā nng cãt lõi= là tên chß kā nng mang tính bÁn chÃt, khơng thá thiÁu cąa con ng°åi trong hßc tÁp và làm viåc, nó cịn đ°āc gßi bằng tên khác nh° kā nng then chãt, kā nng hßc sâu, kā nng thÁ kÿ 21, kā nng chuyỏn ỗi. KNCL l k nng thit yu m bt cÿ ng°åi nào cũng phÁi có đá giÁi quyÁt đ°āc các tình hng nÁy sinh trong hßc tÁp, ho¿t đáng nghß nghiåp, qut đánh đÁn są thành cơng trong hßc tÁp và nghß nghiåp; (2) KNCL giúp con ngồi thớch ng c vói s thay ỗi ca môi tr°ång làm viåc.

Các KNCL đ°āc hå thãng l¿i theo các quan điám trên nh° sau:

<i><b>1. Kỹ năng giao tiếp 2. Kỹ năng làm việc nhóm 3. Kỹ năng giÁi quyết vấn đề 4. Kỹ năng lập kế ho¿ch </b></i>

<i><b>5. Kỹ năng công nghệ thông tin 6. Kỹ năng tư duy phÁn biện 7. Kỹ năng tư duy sáng t¿o </b></i>

Bàn vß kā nng cąa SV khãi ngành kā thuÁt, Savory (2005) đã chß ra lĩnh vąc kā thuÁt là mát m¿ng l°ãi chuyên ngành rÃt đa d¿ng có liên quan đÁn tốn hßc, vÁt lý, hóa hßc và tÁp trung vào chußi sÁn xuÃt và dỏch v cung ng thụng qua mỏt tỗ hp cỏc kā nng kā thuÁt, kā nng con ng°åi, và các thao tác thiÁt kÁ, phân tích, xây dąng, quÁn lý hå thãng. Ngành kā thuÁt đ°āc xem là mát są kÁt hāp giăa con ng°åi, thông tin, nguyên vÁt liåu, máy móc thiÁt bá đá t¿o ra sÁn phẩm và są sáng t¿o. Tÿ đó đ°a ra đÁc điám cá nhân cąa mát kā s° kā thuÁt gåm các phẩm chÃt và kā nng nh° sau (p. 1):

<b>BÁng 1.1. Các đÁc điám cąa kā s° kā thuÁt (Savory P. , p. 1) </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<i>1. Kỹ năng giao tiếp </i>

<i>2. Kỹ năng giải quyết vấn đề sáng tạo </i>

3.<i>_{Kỹ năng kỹ thuật}</i>

4.<i>_{Kỹ năng học tập suốt đời}</i>

<i>5. Kỹ năng lãnh đạo </i>

Đây là nhăng kā nng không thá thiÁu đãi vãi kā s° kā thuÁt. Nhăng kā nng này

<i>theo quan điám cąa Savory có thá gßi là KNCL cąa kā s° kā tht. Gonzales và cáng są </i>

(2011) chß ra kā nng quan trßng cąa SV ngành cơng nghå phÅn mßm gåm (p. 46) : 1.<i>_{Kỹ năng tư duy phản biện}</i>

2.<i>_{Kỹ năng viết báo cáo}</i> 3.<i>_{Kỹ năng đánh giá}</i> 4.<i>_{Kỹ năng giao tiếp}</i> 5.<i>_{Kỹ năng làm việc nhóm}</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

18

Uriel (2014) nghiên cÿu vß viåc phát trián kā nng cho SV ngành Má thụng qua phÂng phỏp <case study= cho mỏt hòc kỳ bằng nhißu ho¿t đáng khác nhau, tác giÁ tÁp trung phát trián kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm cąa SV kā thuÁt má, đ¿i hßc Pretoria, Nam Phi (pp. 237-242). Frederick (2017) phân tích są thiÁu hăt kā nng cąa SV ngành công nghå thông tin, că thá là kā nng làm viåc nhóm là kā nng quan trßng nhÃt cÅn trang bá cho SV (p. 349).

æ Viåt Nam, căm tÿ <Kā nng cãt lõi= xuÃt hiån ch°a nhißu trong các cơng trình nghiên cÿu. Tài liåu nghiên cÿu vß <Kā nng sãng cãt lõi= cąa Nguyón Thanh Bỡnh trong giỏo dc phỗ thụng l mát trong nhăng nghiên cÿu sãm nhÃc đÁn căm tÿ <Kā nng cãt lõi=. Tác giÁ xác đánh nhăng kā nng sãng cãt lõi bao gåm: kā nng tą nhÁn thÿc, kā nng xác đánh giá trá, kā nng xác đánh măc tiêu, kā nng ra quyÁt đánh và giÁi quyÁt vÃn đß, kā nng giao tiÁp, kā nng kiên đánh, kā nng ÿng phó vãi cng thẳng, kā nng giÁi quyÁt mâu thu¿n mát cách tích cąc, kā nng ląa chßn nghß nghiåp. Tác giÁ cng chò ra c sỗ khoa hòc ca viồc ląa chßn các kā nng sãng cãt lõi trên. Thÿ nhÃt, dąa vào thąc tiãn địi hái cąa mơi tr°ång xã hái, thÿ hai là dąa vào đÁc điám tâm sinh lý cąa đãi t°āng (Nguyãn Thanh Bình, 2011). Trong tài liåu <NhÁp mơn vß kā tht=, Ph¿m Ngßc TuÃn và cáng są (2017) đã chß ra chÿc nng cąa kā thuÁt mà ng°åi kā s° phÁi có khÁ nng thąc hiån đ°āc bao gåm: nghiên cÿu, phát trián, thā nghiåm, thiÁt kÁ, phân tích, hå thãng, chÁ t¿o, vÁn hành và bÁo trì, hß trā kā thuÁt, hß trā khách hàng, bán hàng, t° vÃn, quÁn lý. Đá thąc hiån các chÿc nng này, nhóm tác giÁ đ°a ra ba kā nng gåm kỹ năng làm việc nhóm, kỹ

<i>năng giải quyết vấn đề và kỹ năng giao tiếp kỹ thuật (pp. 28-34). Tuy nhiờn nghiờn cu </i>

chò dng ỗ mt lý lun, ch°a kiám nghiåm thąc tiãn nhăng kā nng này.

<b>Đ¾I HâC </b>

<b>1.3.1. Hình thành và rèn luyån kÿ nng cỗt lừi thụng qua mụn hóc </b>

Cỏc mụn hòc trong tr°ång Đ¿i hßc rÃt phù hāp đá phát trián KNCL nh mụn hòc c sỗ ngnh, mụn hòc tą chßn, mơn hßc chun ngành. Nhăng mơn hßc này GV cú thỏ nhỳng cỏc KNCL vo tỗ chc dy hòc ỏ SV cú c hỏi c rốn luyồn KNCL. Nhăng mơn hßc kā nng mßm hiån nay ç bÁc đ¿i hßc đ°āc xÁp vào nhóm mơn hßc tą chßn. Có thá ká đÁn các mơn hßc kā nng mßm tą chßn giúp phát trián các KNCL nh° sau:

<i>- Môn học Kỹ năng Giao tiếp và làm việc nhóm </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

19

SV sau khi hßc xong mơn hßc này s¿ có kiÁn thÿc tỗng quỏt vò giao tip v lm viồc nhúm, hiáu giá trá và są cÅn thiÁt cąa Giao tiÁp và Làm viåc nhóm, có khÁ nng giao tiÁp và xā lý các tình hng có thá phát sinh trong quỏ trỡnh giao tip, bit cỏch tỗ chc và tiÁn hành q trình làm viåc nhóm, phân cơng công viåc hiåu quÁ cho tÿng thành viên và xā lý đ°āc các tình hng khó trong q trình lm viồc (Trớch ò cÂng chi tit hòc phn <Kā nng giao tiÁp và làm viåc nhóm=, Tr°ång Đ¿i hßc Cơng nghå TP.HCM).

<i>- Mơn học Kỹ năng học tập đại học </i>

Mơn hßc <Kā nng hßc tÁp đ¿i hßc= trang bá cho ng°åi hßc nhng kin thc vò phÂng phỏp hòc tp ỗ đ¿i hßc đá SV áp dăng rèn lun hình thành cỏc k nng hòc tp ỗ bc i hòc, nhằm vÁn dăng đ°āc các kā nng này trong quá trỡnh hòc tp ỗ trồng i hòc v sau này nhằm nâng cao hiåu quÁ hßc tÁp và nghiên cÿu cąa bÁn thân. Qua mơn hßc này hình thnh ỗ ngồi hòc kh nng tỗ chc v thc hiån hßc tÁp mát cách hå thãng, logic và khoa hßc. Các kā nng đ°āc giÁng d¿y trong mơn hßc này gåm: Kā nng thut trình, Kā nng làm viåc nhóm, Kā nng đßc và ghi chép, Kā nng lÃng nghe, Kā nng hßc tÁp theo dą ỏn, K nng ụn tp (Trớch ò cÂng chi tit hßc phÅn <Kā nng làm viåc đ¿i hßc=, Tr°ång Đ¿i hßc S° ph¿m Kā tht TP.HCM)

<i>- Mơn học Kỹ năng Tư duy sáng tạo và quản lý thời gian </i>

Mơn hßc trang bá cho SV nhăng khái niåm vò tỗ chc cụng viồc hiồu qu, bao gồm: t° duy, t° duy sáng t¿o, quÁn lý thåi gian, lÁp kÁ ho¿ch làm viåc. Tÿ đó SV hình thành kā nng đá có thá vÁn dăng đ°āc các nguyên tÃc, ph°¢ng pháp t° duy sáng t¿o vào cc sãng, hßc tÁp và cơng viåc; SÃp xÁp thąc hiån cơng viåc hāp lý, khoa hßc; kiám sốt v phõn bỗ qu thồi gian hiồu qu (Trớch ò cÂng chi tit hòc phn <K nng T duy sáng t¿o và quÁn lý thåi gian=, Tr°ång Đ¿i hßc Cơng nghå TP.HCM).

<i>- Mơn học Kỹ năng thuyết trình và tìm việc </i>

Mơn hßc trang bá cho SV các kiÁn thÿc và kā nng đá có thá thut trình mát cách hiåu q, có sÿc thut phăc thơng qua các kā nng nh°: kā nng kiám soát są cng thẳng cąa bÁn thân, kā nng kiám soát cā tßa& Tÿ đó, SV có thá đánh giá đúng tính cách và giá trá bÁn thân đá có thá xác đánh đ°āc các h°ãng tìm viåc phù hāp. Ngồi ra cịn có khÁ nng phân tích thá tr°ång lao đáng, kÁ ho¿ch tìm hiáu ph°¢ng h°ãng ho¿t đáng cąa các cơng ty và thơng tin vß cỏc c hỏi nghò nghiồp; Chun bỏ tót nht hồ s tỡm viồc v buỗi

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

20

phỏng vn tuyỏn dng (Trớch ò cÂng chi tit hòc phÅn <Kā nng thuyÁt trình và tìm viåc=, Tr°ång Đ¿i hßc Cơng nghå TP.HCM).

<i>- Mơn học Kỹ năng làm việc trong mơi trường kỹ thuật </i>

Mơn hßc hình thành cho SV mát sã kā nng làm viåc c¢ bÁn trong môi tr°ång kā thuÁt, đÁc biåt là các kā nng làm viåc trong môi tr°ång đa vn húa, hiồn i, cú s thay

<i>ỗi nhanh chúng vò công nghå nh°: Kỹ năng giao tiếp kỹ thuật, kỹ năng tư duy sáng tạo, </i>

<i>kỹ năng giải quyết vấn đề và ra quyết định, kỹ năng lập kế hoạch thực hiện dự án, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng trình bày vấn đề kỹ thuật, kỹ năng viết tài liệu/báo cáo kỹ thuật, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin trong công việc, kỹ năng quản lý bn thõn (Trớch ò </i>

cÂng chi tit hòc phn <K nng làm viåc trog môi tr°ång kā thuÁt=, Tr°ång Đ¿i hßc S° ph¿m Kā tht TP.HCM).

<i>- Mơn học Tư duy hệ thống </i>

Hßc phÅn này trang bỏ cho ngồi hòc nhng kin thc c bn vò hå thãng và ph°¢ng pháp luÁn t° duy hå thãng, cung cÃp cho ng°åi hßc các kā nng t° duy và tìm kiÁm giÁi pháp sáng t¿o, hình thnh ỗ ngồi hòc kh nng lp lun v gii quyÁt vÃn đß mát cách hå thãng, logic và sỏng to (Trớch ò cÂng chi tit hòc phn <T duy hå thãng=, Tr°ång Đ¿i hßc S° ph¿m Kā thuÁt TP.HCM).

<b>1.3.2. Hình thành và rèn luyån kÿ nng cỗt lừi thụng qua hot òng ngoi khúa </b>

Các KNCL Christison (2013) đã nêu ra nhăng lāi ích mà ho¿t đáng ngo¿i khố mang l¿i cho SV và khẳng đánh nhăng SV tham gia vào ho¿t đáng trÁi nghiåm có trình đá hßc tht cao h¢n. Nhăng kā nng đ°āc thąc hành qua ho¿t đáng ngo¿i khóa có đóng góp vào są thành cơng trong hßc tÁp cąa hß (Christison, 2013). Nghia Tran (2017) đã chß ra nhăng ho¿t đáng ngo¿i khóa làm phát trián các KNCL cąa SV nh° tÁp huÃn các phẩm chÃt chính trá, các lãp hßc kā nng ngÃn h¿n, t° vÃn h°ãng nghiåp, thąc tÁp doanh nghiåp, các ho¿t đáng xã hái. Các ho¿t đáng này phát trián Kỹ năng giao tiếp, Kā nng pháng vÃn xin viåc, Kỹ năng làm việc nhóm (Nghia Tran, 2017).

Ho<i>¿t đáng ngo¿i khóa cịn giúp cąng cã các kā nng thÁ kÿ XXI cąa SV nh° Kỹ </i>

<i>năng tư duy phản biện, Kỹ năng sáng tạo, Kỹ năng giải quyết vấn đề, Kỹ năng làm việc nhóm, Kỹ năng giao tiếp, Kỹ năng công nghệ thông tin, qua nhăng ho¿t đáng này, SV có </i>

thá thá hiån đ°āc cÁm xúc, tháa mãn các nhu cÅu, đißu chßnh hành vi và hình thành đ°āc các kā nng mà hß cÅn trong cuác sãng (Mabrouk, Jawad, Abdelmabood, & Marzouk,

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

21

2020). Nashwan và Dlalah (2020) đã xác đánh vai trị cąa các ho¿t đáng ngo¿i khóa trong viåc phát trián Kỹ năng tư duy và Kỹ năng sỏng to ca SV ỗ i hòc Isra (Jordan). Cỏc ho¿t đáng ngo¿i khóa là nhăng ho¿t đáng đ°āc tỗ chc bờn ngoi lóp hòc bỗ sung cho các ho¿t đáng thąc hiån t¿i lãp và bám sát măc tiêu và tÅm nhìn cąa tr°ång vß giáo dăc SV (Nashwan & Dlalah, 2020).

<b>1.3.3. Hình thành và rốn luyồn k nng cỗt lừi thụng qua t rốn luyån </b>

SV là chą thá cąa quá trình hình thành và phát trián các KNCL cąa chính hß nên viåc SV tą giác, chą đáng tìm kiÁm tài liåu, các lãp hßc, khóa hßc theo hình thÿc tą hßc, tą nghiên cÿu hồn tồn phù hāp đá hình thành các KNCL. Vãi są h°ãng d¿n cąa GV thông qua viåc cung cÃp tài liåu hoÁc h°ãng d¿n tiÁn trình tą hßc, SV có thá tą rèn kā nng GTKT, tą rèn kā nng GQVĐST. Qua trÁi nghiåm thąc tiãn hàng ngày, SV cũng tą trau dåi kiÁn thÿc, kinh nghiåm đá phát trián các KNCL. Các nghiên cÿu vß tą hßc đã chß ra tą hßc là <Tą mình đáng não, suy nghĩ, sā dăng nng ląc trí tuå (quan sát, so sỏnh, phõn tớch, tỗng hp&) v cú khi c c¢ bÃp (phÁi sā dăng cơng că) cùng các phẩm chÃt cąa mình&= (Ngun CÁnh Tồn, 2002, p. 59), tą hßc là khơng ai bÃt bc mình mà tą mình tìm tịi, hßc hái đá hiáu biÁt thêm. Tą hßc là q trình hßc mát cách tą giác, tą nguyån, tą v¿ch ra kÁ ho¿ch đá hßc tp, t la chòn nỏi dung, phÂng phỏp, sp xp thåi gian hāp lý vãi đÁc điám, ph°¢ng tiån thích hāp đá lĩnh hái tri thÿc, kā nng hßc tÁp, giá trá làm ng°åi (Nguyãn HiÁn Lê, 2007). Nh° vÁy q trình tą rèn lun, tą hßc các KNCL cąa SV s¿ diãn ra trong są giám sát cąa chính SV tuy nhiên SV cũng có thá nhå GV hay b¿n hßc đánh giá vß mÿc đá mình đã đ¿t đ°āc vãi tÿng KNCL.

<b>1.3.4. Hình thnh v rốn luyồn k nng cỗt lừi thụng qua hình thÿc thăc tÁp nghß nghiåp </b>

Nhăng nghiên cÿu vß thąc tÁp t¿i doanh nghiåp (Internship) đ°āc nhißu nhà nghiên cÿu quan tâm vì liên quan đÁn nguån ląc cąa ngành nghß că thá. Bên c¿nh viåc hình thành và phát trián các KNCL trong nhà tr°ång thì viåc thąc tÁp t¿i doanh nghiåp có ý nghĩa khơng nhá góp phÅn nâng cao trình đá kā nng cąa SV.

Ph°¢ng pháp song hành trong đào t¿o nghß vß kā thuÁt cąa Đÿc là phÂng phỏp nỗi ting th giói v cú giỏ trá tham khÁo ráng rãi vãi tÃt cÁ quãc gia đÁc biåt là các quãc gia đang trong giai đo¿n cơng nghiåp hóa, hiån đ¿i hóa. Ph°¢ng pháp đào t¿o song hành trong đào t¿o nghß kā thuÁt ç Đÿc đ°a các KNCL vào chuẩn đÅu ra cąa ch°¢ng trình đào

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

22

t¿o vãi cỏc KNCL gồm: k nng tỗ chc, k nng giao tiếp, kā nng vÁn dăng, kā nng đác lÁp, kā nng phê phán (Gibbons D. , 2016) . Theo Tỗ chc GOVET (German Office for International Cooperation in Vocational Education and Training), mơ hình Dual VET (đào t¿o nghß kép) là mơ hình phãi hāp giăa nhà tr°ång và doanh nghiåp d°ãi są quÁn lý chÁt ch¿ cąa chính phą. BÁn chÃt cąa mơ hình là są phãi hāp hai đáa điám đào t¿o trong mòi chÂng trỡnh o to nghò gồm 70% ti doanh nghiåp và 30% t¿i nhà tr°ång vãi thåi gian đào t¿o tÿ 2-3.5 nm. Kā nng trang bá cho sinh viên đ°āc nhà tr°ång xác đánh dąa trên tiờu chun o to nghò c xỏc ỏnh trong chÂng trình khung cho các mơn đào t¿o nghß. Phía doanh nghiồp s tỗ chc thi ỏ xỏc nhn sinh viên có đ¿t chÿng chß hay khơng và có đ°āc ký hāp đång hay khơng. Lāi ích kép cąa mơ hình chính là lāi ích cho cÁ sinh viên, doanh nghiåp và chính phą. Mơ hình này giúp sinh viên có KNCL ngay t¿i mơi tr°ång làm viåc thąc tÁ, rèn giũa đ°āc tay nghß và thuÅn thăc vãi quy trình lao đáng khi tãt nghiåp. Ph°¢ng pháp thąc tÁp cho SV cơng nghå thơng tin vãi są tích hāp kā nng kā thuÁt và kā nng mßm s¿ giúp SV ngành cơng nghå thơng tin khÃc phăc đ°āc nhăng thiÁu hăt vß kā nng sau khi tãt nghiåp (Frederick Et Al, 2017).

Các nghiên cÿu cąa Barbarash (2016), Ismail (2018), Ramakrishnan và cáng są (2018) đã chß ra nhăng lāi ích quan trßng mà thąc tÁp doanh nghiåp mang l¿i. Thąc tÁp nh° mát hình thÿc cąa giáo dăc trÁi nghiåm đá giãi thiåu thąc tÁ và ph°¢ng pháp thąc tÁ cho sinh viên giúp cąng cã các bài hßc kinh nghiåm trong lãp hßc truyßn thãng. Thąc tiãn nghß nghiåp khun khích sinh viên duy trì trách nhiåm đãi vãi są phát trián cá nhân và są ląa chßn cąa hß vß các lĩnh vąc chun mơn. KÁt quÁ nghiên cÿu cąa tác giÁ trên m¿u là sinh viên kiÁn trúc cho thÃy kiÁn thÿc và trình đá kā nng cąa SV t¿i doanh nghiåp cao hÂn so vói ỗ trong trồng (Barbrash, 2016). Thc tÁp t¿i doanh nghiåp cũng giúp SV trau dåi kā nng, đÁc biåt là nhăng kā nng và kinh nghiồm khụng thỏ hòc c ỗ trong mụi trồng lãp hßc, đó là kā nng làm viåc trong mơi tr°ång thąc tÁ nghß nghiåp. Thąc tÁp giúp SV phát trián các kā nng nh°: kā nng t°¢ng tác cá nhân, kỹ năng làm việc nhóm,

<i>kỹ năng giao tiếp&đó là są chuẩn bá cho cơng viåc. KÁt q nghiên cÿu chß ra, kā nng </i>

<i>đ°āc tng c°ång mát cách hiåu quÁ là kỹ năng kỹ thuật và kỹ năng giải quyết vấn đề. </i>

Nhăng ho¿t đáng thąc hành em n cho SV c hỏi quý bỏu ỏ hòc vß vai trị và nhiåm vă cąa kā s°, thêm vào đó là hß có thá vÁn dăng tri thÿc và kā nng vào các tình huãng cąa đåi sãng thąc (Iamail, 2018). Ramakrishnan và cáng są nghiên cÿu vai trò cąa viåc

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

23

phát trián nng ląc cąa thąc tÁp sinh trong hå thãng giáo dăc thÁ kÿ 21. Tác giÁ cho rằng nßn cơng nghiåp cąa thÁ kÿ 21 tìm kiÁm nhăng sinh viên tãt nghiåp có kā nng thành th¿o vß hßc tÁp, t° duy, phân tích và giÁi quyÁt vÃn đß, sáng t¿o và khÁ nng làm viåc nhóm đa d¿ng. Thąc tÁp đ°āc xem là mát tri nghiồm hòc tp nÂi m SV cú c hỏi đá vÁn dăng lý thuyÁt trong tr°ång hßc vào tình hng cąa thÁ giãi thąc, nó thąc są là mát są chuẩn bá cho kā nng nghß nghiåp t°¢ng lai (Ramakrishnan, Baskaran, & Yasin, 2018).

Rayan và Shetty (2008) nghiên cÿu vß phát trián kā nng giao tiÁp cho SV ngành kā thuÁt thông qua viåc giÁm bót s e ngi trong giao tip ca SV ỗ Đ¿i hßc kā thuÁt Jeppiaar, Chennai, Ân Đá đã chß ra thąc tr¿ng 60% SV thiÁu kā nng giao tiÁp. Các tác giÁ cũng đ°a ra các giÁi pháp cho vÃn đß này: 1/ Tng c°ång vai trị cąa giÁng viên d¿y tiÁng Anh, vãi t° cách là nhà chẩn đốn các vÃn đß giao tiÁp cąa ng°åi hßc, GV cÅn đ°a ra các chiÁn l°āc đá phát trián kā nng giao tiÁp cąa tÿng ng°åi hßc; 2/ Giúp ng°åi hßc v°āt qua są e ng¿i trong giao tiÁp theo ba giai đo¿n: chia sẻ nhúm, cỏc buỗi hòc mỏt kốm mỏt v o t¿o lÃy ng°åi hßc làm trung tâm. Aharon (2012) đß xuÃt phát trián kā nng t° duy hå thãng cho SV kā thuÁt nm thÿ 2 thông qua giãi thiåu dą án. Các dą án này thuác chuyên ngành kā thuÁt điån và đ°āc thąc hiån theo nhóm d°ãi są h°ãng d¿n cąa các cã vÃn kā tht. Khóa hßc dą án này đ°āc chia thành 2 phÅn, lý thuyÁt và thąc hành. Các bài giÁng s¿ cung cÃp h°ãng d¿n và công că s¿ sā dăng đá thiÁt kÁ, phÅn thąc hành s¿ tÁp trung vào viåc thiÁt kÁ. Các phiên làm viåc theo tiÁn đá dą án s¿ giúp SV giÁi quyÁt đ°āc vÃn đß mát cách hå thãng. Achim, Popescu, Kadar và Muntean (2013) đß xuÃt phát trián kā nng t° duy sáng t¿o cho sinh viên kā thuÁt thông qua ch°¢ng trình đào t¿o, nghiên cÿu tr°ång hāp ç đ¿i hßc Romani. Các tác giÁ đã phân tích tißm nng sáng t¿o cąa sinh viên kā thuÁt và xác đánh các cách thÿc mà t° duy sáng t¿o và t° duy kā thuÁt phãi hāp giÁi quyt cỏc vn ò trong chÂng trỡnh ging dy k tht, tÿ đó thiÁt kÁ các ph°¢ng pháp d¿y hßc phù hāp. Cơng não và sáu chiÁc mũ t° duy là hai ph°¢ng pháp t° duy sáng t¿o đ°āc vÁn dăng vào d¿y hßc.

Trong nghiên cÿu cąa Arthur và cáng są (2014) t¿i tr°ång Đ¿i hßc Herriot – Watt cąa Anh, các tác giÁ đ°a ra mô đun d¿y KNCL cho SV kā thuÁt dân dăng nm nhÃt. Tÿ thąc tÁ vãi 3 hßc kỳ, mßi hßc kỳ SV đ°āc hßc mát hc hai mơn chun ngành và chß có 1

</div>