bài luận chủ nghĩa xã hội khoa học vì sao phải nghiên cứu sự biến đổi cơ cấu xã hội cơ cấu xã hội giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG </b>

BÀI LU N <b>Ậ</b>

<b>CHỦ NGHĨA XÃ H I KHOA H C ỘỌ</b>

GVHD: Trịnh Bá Phương Mã mơn: 306104

Nhóm: 16 Tiểu nhóm: 08

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Mục l c ụ

B ng 1. Phân chia nhi m v . ả ệ ụ ...1Câu 1: Cơ cấu xã hội – giai c p là gì? Nó có vấ ị trí như thế nào trong cơ cấu xã hội, vì sao? ...2Câu 2: Trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cơ cấu xã hội – giai c p có nhấ ững biến đổi như thế nào?...3Câu 3: Vì sao phải nghiên c u s biứ ự ến đổi cơ cấu xã hội, cơ cấu xã hội – giai c p trong th i k quá ấ ờ ỳđộ lên chủ nghĩa xã hội? ...4Câu 4: Trình bày tính t t yấ ếu c a liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân và các ủ ữ ấ ớ ấtầng lớp lao động khác. ...5Câu 5: Trình bày v trí, vai trị c a giai c p, t ng lị ủ ấ ầ ớp cơ bản trong cơ cấu xã h - giai c p ội ấ ở Việt Nam hi n nay. ệ ...5Câu 7: Phân tích các chức năng của gia đình. ...9Câu 8: Xây dựng gia đình mới trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ph i d a trên nhả ự ững cơ s nào? ở ... 11Câu 9: Nh ng yữ ếu t nào đang tác động đến gia đình Việt Nam hi n nay? ố ệ ... 12Câu 10: Trình bày s biự ến đổ ủa gia đình Việt Nam trong th i ki c ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

14...Nhận xét c a giủ ảng viên ... 16

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

1

<b>Bảng 1. Phân chia nhi m v . ệụ</b>

<b>Họ tên </b> MSSV _{Nhi m v}<b>_ệ_{ụ đượ}</b>_{c giao} <b>_{Mức độ hoàn thành}</b>Nguy n Thễ ị Ngọc Trâm H2200123 Câu 1, ch nh s a wordỉ ử 100%

Phạm Châu Tri u Tiên ề H2200142 Câu 2, câu 10 100%

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

nhất định nào đó. Có giống mối quan hệ trong xã h i. Vì giộ ữa ng ng có rất nhiều mối quan hệ khác nhau, mà m i mỗ ối quan hệ đó được xem là 1 nguyên t c, 1 d u hiắ ấ ệu riêng. Vì có nhiều mối quan h v i nhau nên tệ ớ ất yếu s có nhiều cộng đồng người khác nhau. ẽ Các lĩnh vực được phân lo i trong cạ ộng đồng người phân chia theo mối quan h ệ giữa người

- người:

Chia theo lĩnh vực sinh ho t: cạ ộng đồng kinh t ế (WTO, AFTA…), cộng đồng chính trị (các đảng phái chính trị), cộng đồng văn hóa (văn hóa đơng dương, văn hóa sa huỳnh, văn hóa óc eo,…).

Chia theo tính ch t: cấ ộng đồng bền vững (thời gian t n t i lâu dài, có s ràng bu c chồ ạ ự ộ ặt chẽ; ví d ụ như cộng đồng v giai c p, cề ấ ộng đồng về dân t c, cộ ộng đồng tôn giáo, cộng đồng dân cư..), cộng đồng tạm th i (th i gian t n t i ng n h n, nh ng s ràng bu c không quá ờ ờ ồ ạ ắ ạ ữ ự ộchặt chẽ, kh t khe, sau khi thỏa mãn được mục đích của người tham gia thì cộng đồng ắkhơng t n t i; ví dồ ạ ụ như ộng đồc ng kinh t , cế ộng đồng c a các nhóm lủ ợi ích…).

Chia theo ngu n g c: cồ ố ộng đồng khách quan (hình thành m t cách t nhiên trong lộ ự ịch sử, không ph thu c vào ý muụ ộ ốn con người như cộng đồng giai c p, cấ ộng đồng dân t c..) cộ ộng đồng ch quan (hình thành theo ý muủ ốn con người ví dụ như các tổ chức ngh nghi p, các ề ệhiệp hội…).

Cơ cấu xã h i có nhi u lo i (vì có nhi u cộ ề ạ ề ộng đồng khác nhau), như: cơ cấu xã hội - dân cư, cơ cấu xã hội - ngh nghiề ệp, cơ cấu xã hội - giai cấp, cơ cấu xã hội - dân tộc, cơ cấu xã h - ội tôn giáo,…

Dưới góc độ chính trị - xã h i, mơn Chộ ủ nghĩa xã hội khoa h c t p trung nghiên cọ ậ ứu cơ c u xã h - giai cấ ội ấp, vì đó là một trong những cơ sở để nghiên c u vứ ấn đề liên minh giai c p,t ng l p trong mấ ầ ớ ột chế độ xã h i nhộ ất định.

Cơ cấu xã h - giai c p là hội ấ ệ thống các giai c p, t ng l p xã h i t n t i khách quan cùng ấ ầ ớ ộ ồ ạnh ng mữ ối liên h , quan h v s hệ ệ ề ở ữu đối với tư liệu sản xu t, vấ ề ổ t chức, qu n lý s n xu t, ả ả ấvề phân ph i s n ph m và vố ả ẩ ề địa vị chính tr - xã h i c a các giai c p, t ng lị ộ ủ ấ ầ ớp đó. Trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cơ cấu xã h - giai c p là hội ấ ệ thống các giai c p, ấ

tầng l p và m i quan hớ ố ệ giữa các giai c p, t ng lấ ầ ớp đó trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã h ội.

Trong th i k ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, cơ cấu xã hội - giai c p bao g m: giai c p công ấ ồ ấnhân, giai c p nơng dân, t ng lấ ầ ớp trí th c, t ng lớp doanh nhân, t ng lứ ầ ầ ớp tiểu ch , t ng lớp ủ ầthanh niên, ph n ụ ữ v.v…, cùng các mối liên hệ, quan h ệ giữa chúng v i nhau. M i giai c p, ớ ỗ ấ

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

3

tầng l p và các nhóm xã h i này có nh ng vớ ộ ữ ị trí và vai trị xác định, dưới sự lãnh đạo của Đảng C ng sộ ản, cùng h p lợ ực, t o s c mạ ứ ạnh t ng hổ ợp để thực hi n nhệ ững mục tiêu, n idung, ộnhi m v c a th i kệ ụ ủ ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, tiến t i xây d ng thành công chớ ự ủ nghĩa xã h i và chộ ủ nghĩa cộng sản.

1.2. V trí cị ủa cơ cấu xã hội - giai cấp trong cơ cấu xã h ội:

Trong hệ thống xã h i, mộ ỗi loại hình cơ cấu xã hội đều có vị trí, vai trị xác định và giữa chúng có mối quan h , phệ ụ thuộc lẫn nhau. Song vị trí, vai trị c a các loủ ại cơ cấu xã hội không ngang nhau.

Trong xã hội giai cấp, cơ cấu xã hội giai c p là b phấ ộ ận cơ bản và quan tr ng nhọ ất trong cơ c u xã h i, vì: ấ ộ

V a phừ ản ánh tồn t i xã h i, vạ ộ ừa tác động tr l i s phát tri n c a xã h ở ạ ự ể ủ ội.

Là một b ph n cộ ậ ủa cơ cấu xã hội và có mối quan h ệ tác động qua l i v i các bạ ớ ộ phận khác của cơ cấu xã h ội.

Sự biến đổi của cơ cấu xã h - giai c p tội ấ ất yếu sẽ ảnh hưởng đến s biự ến đổ ủa các cơ i cc u xã hấ ội khác và tác động đến s biự ến đổ ủi c a toàn bộ cơ cấu xã h ội.

Những đặc trưng và xu hướng biến đổi của cơ cấu xã hội – giai cấp tác động đến t t c ấ ả các lĩnh vực của đời s ng xã h i, mố ộ ọi hoạt động xã hội và mọi thành viên trong xã h ội. Vì vậy, cơ cấu xã hội – giai cấp là căn cứ cơ bản để từ đó xây dựng chính sách phát tri n ể

kinh tế,văn hóa, xã hội c a m i xã h i trong tủ ỗ ộ ừng giai đoạn lịch s c thể. Mặc dù cơ cấu ử ụxã h - giai c p giội ấ ữ ị v trí quan tr ng, tuy nhiên khơng vì th mà tuyọ ế ệt đối hóa nó, xem nh ẹcác loại hình cơ cấu xã h i khác. ộ

Câu 2: Trong th i k<b>ờ ỳ quá độ</b> lên ch <b>ủ nghĩa xã hội, cơ cấu xã hội –</b> giai c p có nh ng bi<b>ấữến đổi như thế nào? </b>

Một là, cơ cấu xã hô i - giai cấp biến đôi găn liên và bị quy định bởi cơ cấu kinh t cế ua thơi kỳ quá đô  lên chu nghia x ha ô i.

Quá trình biến đổi trong cơ cấu kinh tế đó tất yếu dẫn đến những biến đổi trong cơ cấu xã h - giai c p, c ội ấ ả trong cơ cấu t ng th ổ ể cũng như những biến đổi trong nội bộ t ng giai c p, ừ ấtầng lớp xã hội, nhóm xã h i. Tộ ừ đó, vị trí, vai trị c a các giai c p, t ng l p, các nhóm xã ủ ấ ầ ớhội cũng thay đổi theo.

N n kinh tề ế thị trường phát triển m nh với tính c nh tranh cao, c ng v i xu th h i nhạ ạ ộ ớ ế ộ ập ngày càng sâu r ng khiộ ến cho các giai c p, t ng lấ ầ ớp xã hội cơ bản trong th i kờ ỳ này tr nên ởnăng động, có khả năng thích ứng nhanh, ch ng sáng tủ độ ạo trong lao động s n xuả ất để ạ t o ra nh ng s n ph m có giá trữ ả ẩ ị, hi u qu cao và chệ ả ất lượng tốt đáp ứng nhu c u c a thầ ủ ị trường trong bối c nh m ả ới.

Hai là, cơ cấu xã h - giai c p biội ấ ến đổi phức tạp, đa dạng, làm xu t hi n các t ng l p xã ấ ệ ầ ớh i m ộ ới.

Chủ nghĩa Mác - lênin chỉ ra r ng, hình thái kinh t - xã h i c ng s n chằ ế ộ ộ ả ủ nghĩa đã được “thai nghén” từ trong lòng xã hội tư bản chủ nghĩa, do vậy ở giai đoạn đầu của nó vẫn cịn những “dấu vết của xã hội cũ” được phản ánh “về mọi phương diện kinh tế, đạo đức, tinh thần”.

V mề ặt kinh t , trong th i kế ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội còn t n t i k t c u kinh t nhiồ ạ ế ấ ế ều thành ph n. Chính cái k t c u kinh tầ ế ấ ế đa dạng, ph c t p này dứ ạ ẫn đến nh ng biữ ến đổi đa d ng, phạ ức tạp trong cơ cấu xã hội – giai c p mà bi u hi n c a nó là trong th i kấ ể ệ ủ ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội còn t n t i các giai c p, t ng l p xã h i khác nhau. ồ ạ ấ ầ ớ ộ

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Đây là sự ến đổ bi i mang tính quy lu t, ph c tậ ứ ạp, đa dạng, làm xu t hiấ ện các t ng lầ ớp xã hội m ới.

Câu 3: Vì sao ph i nghiên c u s<b>ảứự biến đổi cơ cấ</b>u xã h<b>ội, cơ cấ</b>u xã h<b>ội –</b> giai c p trong th<b>ấời </b>

k<b>ỳ quá độ</b> lên ch<b>ủ nghĩa xã hội? </b>

Trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, cơ cấu xã h - giai cội ấp cũng vận động, biến đổi theo đúng quy luật: đó là sự ến đổ bi i của cơ cấu xã h - giai c p b chi phội ấ ị ối b i nh ng biở ữ ến đổi trong cơ cấu kinh t . ế

Việt Nam chuy n mể ạnh sang cơ chế thị trường phát tri n kinh t nhi u thành phể ế ề ần định hướng xã hội chủ nghĩa. Sự chuyển đổi trong cơ cấu kinh tế đã dẫn đến những biến đổi trong cơ cấu xã h - giai c p v i viội ấ ớ ệc hình thành một cơ cấu xã hội - giai cấp đa dạng thay thế cho cơ cấu xã hội đơn giản g m giai c p công nhân, giai c p nông dân, t ng lồ ấ ấ ầ ớp trí thức c a thủ ời kỳ trước đổi m ới.

Sự biến đổi phức tạp, đa dạng của cơ cấu xã h - giai c p Vi t Nam di n ra trong n i b ội ấ ệ ễ ộ ộtừng giai c p, t ng lấ ầ ớp cơ bản của xã h i; th m chí có s chuy n hóa l n nhau gi a các giai ộ ậ ự ể ẫ ữc p, t ng lấ ầ ớp xã hội, đồng th i xuờ ất hi n nh ng t ng l p xã h i m ệ ữ ầ ớ ộ ới.

Sự biến đổi của cơ cấu xã h - giai c p ội ấ ở nước ta là m t trong nh ng yộ ữ ếu t có tác động ốtrở lại làm cho n n kinh t ề ế đất nước phát triển tr ở nên năng động, đa dạng hơn và trở thành động lực góp ph n quan tr ng vào s nghiầ ọ ự ệp đổi m i xây d ng chớ ự ủ nghĩa xã hội. Hiểu rõ b n chất và đặc điểm của quá trình quá độả : quá độ lên ch ngh a xã h i là mủ ĩ ộ ột quá

trình ph c t p và sâu rứ ạ ộng, đòi hỏ ự thay đổi không chỉ về mặt kinh t mà còn v m t xã i s ế ề ặh i, chính trộ ị, và văn hóa. Việc nghiên c u giúp làm sáng tứ ỏ những thay đổi trong cơ cấu xã h i và giai c p, tộ ấ ừ đó giúp hiểu rõ hơn về bản chất, đặc điểm và định hướng phát triển c a q trình này. ủ

Góp phần vào công tác xây d ng và c ng cự ủ ố chủ nghĩa xã hội: s hi u bi t sâu s c vự ể ế ắ ề ự s biến đổi của cơ cấu xã h i và giai c p giúp cho công tác xây d ng và c ng c ộ ấ ự ủ ố chủ nghĩa xã hội được th c hi n mự ệ ột cách có hi u quệ ả hơn. Các biện pháp nhằm thúc đẩy công b ng xã ằh i, gi m nghèo và tộ ả ạo điều kiện cho mọi người phát triển tồn diện có thể được triển khai một cách có mục tiêu hơn.

Phát tri n lý lu n và thể ậ ực tiễn: nghiên c u s biứ ự ến đổi cơ cấu xã hội và giai c p trong quá ấtrình quá độ lên chủ nghĩa xã hội giúp làm phong phú thêm lý lu n vậ ề chủ nghĩa xã hội và cung c p b ng ch ng th c tiấ ằ ứ ự ễn cho vi c áp dệ ụng và điều ch nh lý lu n này. Viỉ ậ ệc này có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thi n hệ ệ thống tư tưởng và phương pháp luận c a ch ủ ủnghĩa xã hội.

H ỗ trợ xây dựng và điều chỉnh chính sách: thơng qua việc nghiên c u s biứ ự ến đổi trong cơ c u xã h i và giai c p, nh ng nhà lấ ộ ấ ữ ập kế hoạch và hoạch định chính sách có thể xác định được những nhu cầu, ưu tiên và thách thức cụ thể của các t ng lớp xã hội khác nhau. Điều ầ

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

V i vi c các cuớ ệ ộc đấu tranh c a giai c p công nhân châu u t giủ ấ ở ừ ữa th k XIX C.Mác ế ỷvà Ăngghen đã thấy được sự đơn độc của giai c p công nhân dấ ẫn đến sự thất bại c a các ủcuộc đấu tranh đó và thấy được việc thắng lợi ph i có s liên k t giả ự ế ữa các t ng l p b áp ầ ớ ịbức, bóc lột. Do đó, sự liên minh gi a các giai cữ ấp là điều không th thiể ếu.

Lê-Nin cũng đã khẳng định quan điểm liên minh các giai c p cấ ủa C.Mác và Ăngghen là tất yếu cu c th ng lộ ắ ợi của cách mạng xã h i chộ ủ nghĩa Tháng Mười Nga năm 1917. Và phải duy trì khối liên đó một cách v ng chữ ắc.

Như vậy, liên minh giai c p, t ng l p trong th i kấ ầ ớ ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là s liên ựk t, hế ợp tác,... giữa các giai c p, t ng l p xã h i nh m th c hi n nhu c u và lấ ầ ớ ộ ằ ự ệ ầ ợi ích c a các ủchủ thể trong khối liên minh, đồng thời tạo động l c th c hiự ự ện th ng lắ ợi mục tiêu c a chủ ủ nghĩa xã hội.

Câu 5: Trình bày v trí, vai trị c a giai c p, t ng l<b>ịủấầớp cơ bản trong cơ cấ</b>u xã h - giai c<b>ội ấp ở</b>

<b>Việ</b>t Nam hi n nay. <b>ệ</b>

Cơ cấu xã hội - giai c p c a Vi t Nam ấ ủ ệ ở thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội bao gồm nh ng giai c p, t ng lữ ấ ầ ớp cơ bản sau:

Giai c p công nhân Vi t Nam có vai trị quan trấ ệ ọng đặc biệt, là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng C ng s n Viộ ả ệt Nam; đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến; giữ ị v trí tiên phong trong s nghi p xây d ng chự ệ ự ủ nghĩa xã hội, là lực lượng đi đầu trong s nghi p cơng nghi p hóa, hiự ệ ệ ện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước m nh, dân ch , công bạ ủ ằng, văn minh và là lực lượng nòng c t trong liên minh giai c p công ố ấnhân v i giai cớ ấp nơng dân và đội ngũ trí thức.

Trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, nhiệm v trung tâm là phát tri n kinh t , tiụ ể ế ến hành cơng nghi p hóa, hiệ ện đại hóa. Giai c p công nhân - lấ ực lượng đi đầu của q trình này s có nhẽ ững biến đổi nhanh c v s ả ề ố lượng, chất lượng và có s ự thay đổi đa dạng v ề cơ c u. Sấ ự đa dạng c a giai c p công nhân không ch phát triủ ấ ỉ ển theo thành ph n kinh t mà ầ ếcòn phát tri n theo ngành ngh . B phể ề ộ ận “công nhân hiện đại”, “công nhân tri thức” sẽ ngày càng l n mớ ạnh. Trình độ chuyên môn kỹ thu t, kậ ỹ năng nghề nghiệp, ý th c tứ ổ chức kỷ luật lao động, tác phong công nghi p cệ ủa công nhân cũng ngày càng được nâng lên

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

6

nhằm đáp ứng yêu c u c a quá trình cơng nghi p hóa, hiầ ủ ệ ện đại hóa g n vắ ới kinh t tri thế ức và cách m ng công nghi p l n thạ ệ ầ ứ tư (4.0) đang có xu hướng phát triển mạnh. Bên c nh ạđó, sự phân hóa giàu - nghèo trong n i bộ ộ công nhân cũng ngày càng rõ nét. Một bộ phận công nhân thu nh p th p, giác ng ý th c chính tr giai cậ ấ ộ ứ ị ấp chưa cao và cịn nhiều khó khăn về mọi m t v n t n t ặ ẫ ồ ại.

Giai c p nông dân cùng v i nơng nghi p, nơng thơn có vấ ớ ệ ị trí chiến lược trong sự nghiệp cơng nghi p hố, hiệ ện đại hố nơng nghi p, nơng thơn g n v i xây d ng nông thôn m i, ệ ắ ớ ự ớgóp ph n xây d ng và b o v T quầ ự ả ệ ổ ốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã h i b n v ng, gi vộ ề ữ ữ ững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, qu c phịng; giố ữ gìn, phát huy b n sả ắc văn hố dân tộc và bảo vệ mơi trường sinh thái; là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới g n với xây dắ ựng các cơ sở công nghi p, dệ ịch vụ và phát triển đô thị theo quy ho ch; phát tri n toàn di n, hiạ ể ệ ện đại hóa nơng nghi p... ệ Trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, giai cấp nơng dân cũng có sự biến đổi, đa dạng

về cơ cấu giai cấp; có xu hướng gi m d n v sả ầ ề ố lượng và t lỉ ệ trong cơ cấu xã hội - giai c p. M t b ph n nông dân chuyấ ộ ộ ậ ển sang lao động trong các khu công nghi p, ho c dệ ặ ịch v ụcó tính ch t cơng nghi p và tr thành công nhân. Trong giai c p nông dân xu t hiấ ệ ở ấ ấ ện nh ng ữchủ trang trại lớn, đồng th i v n cịn nhờ ẫ ững nơng dân mất ruộng đất, nông dân đi làm thuê...và s phân hóa giàu nghèo trong n i bự ộ ộ nông dân cũng ngày càng rõ.

Đội ngũ trí thức là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng trong tiến trình đẩy m nh cơng nghi p hóa, hiạ ệ ện đại hóa đất nước và hội nh p qu c tậ ố ế, xây d ng kinh t tri ự ếthức, phát tri n nể ền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản s c dân t c; là lắ ộ ực lượng trong kh i liên minh. Xây dố ựng đội ngũ trí thức vững m nh là tr c tiạ ự ếp nâng t m trí tu c a dân ầ ệ ủtộc, s c mứ ạnh của đất nước, nâng cao năng lực lãnh o c a Ð ng và chđạ ủ ả ất lượng hoạt động c a hủ ệ thống chính trị.

Đội ngũ doanh nhân: Hiện nay ở Việt Nam, đội ngũ doanh nhân đang phát triển nhanh cả về số lượng và quy mơ v i vai trị không ngớ ừng tăng lên. Đây là tầng lớp xã hội đặc biệt được Đảng ta chủ trương xây d ng thành mự ột đội ngũ vững mạnh. Trong đội ngũ doanh nhân có các doanh nhân v i tiớ ềm l c kinh t lự ế ớn, có những doanh nhân v a và nhừ ỏ thu c ộcác thành ph n kinh tầ ế khác nhau, đội ngũ này đang đóng góp tích cực vào vi c th c hi n ệ ự ệchiến lược phát triển kinh t - xã h i, giế ộ ải quy t viế ệc làm cho người lao động và tham gia giải quy t các vế ấn đề an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo. Vì v y, xây dậ ựng đội ngũ doanh nhân l n mớ ạnh, có năng lực, trình độ và phẩm ch t, uy tín cao s góp ph n tích c c nâng ấ ẽ ầ ựcao chất lượng, hi u qu , s c c nh tranh, phát triệ ả ứ ạ ển nhanh, b n v ng và bề ữ ảo đảm độc lập, tự chủ c a n n kinh tủ ề ế…Đạ ội XIII ci h ủa Đảng yêu cầu: “Phát triển đội ngũ doanh nhân l n m nh v sớ ạ ề ố lượng, có tinh th n c ng hi n cho dân t c, có chu n mầ ố ế ộ ẩ ực văn hóa, đạo đức tiến bộ và trình độ quản trị, kinh doanh giỏi”.

Tóm lại, trong th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, các giai c p, t ng lấ ầ ớp xã h i biộ ến đổi liên t c trong n i t i mụ ộ ạ ỗi giai c p, t ng lấ ầ ớp, ho c xu t hiặ ấ ện thêm các nhóm xã h i mộ ới. Trong quá trình này, c n ph i có nhầ ả ững giải pháp sát thực, đồng bộ và tác động tích cực để các giai c p, t ng l p có th khấ ầ ớ ể ẳng định v trí xị ứng đáng và phát huy đầy đủ, hiệu qu vai trị cả ủa mình trong cơ cấu xã h i và trong s nghi p phát triộ ự ệ ển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Câu 6: Trình bày n i dung liên minh ộ ở Việt Nam hi n nay. Nệ ội dung nào đóng vai trò quyết định nhất?

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

7

Trên cơ sở những quan điểm cơ bản của ch ủ nghĩa xã Mác-lênin v liên minh giai c p, t ng ề ấ ầlớp, dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng s n Viả ệt Nam, tư tưởng liên minh giai c p công nhân v i giai cấ ớ ấp nơng dân và đội ngũ trí thức đã được hình thành từ r t sấ ớm ở nước ta và được khẳng định qua các kỳ Đại h i cộ ủa Đảng.

6.1. N i dung c a liên minh giai c p, t ng l p trong th i kộ ủ ấ ầ ớ ờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

N i dung kinh t c a liên minh: ộ ế ủ

Trong lãnh đạo xây d ng và c ng c liên minh công - nơng - trí th c nh m th c hi n mự ủ ố ứ ằ ự ệ ục tiêu dân giàu, nước mạnh, trong thời kỳ đổi m i, vớ ấn đề trung tâm c a liên minh là liên ủminh v kinh t . Liên minh v kinh tề ế ề ế được c ng c , làm n n t ng cho khủ ố ề ả ối đại đồn kết tồn dân t c, góp ph n quan tr ng th c hiộ ầ ọ ự ện th ng l i các mắ ợ ục tiêu kinh t - xã h i cế ộ ủa đất nước. Nội dung kinh t c a liên minh là mế ủ ối quan h v m t kinh t giệ ề ặ ế ữa giai c p công ấnhân, giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Mối quan hệ này được thực hiện thông qua s ựtác động qua lại gi a khu v c kinh t công nghiữ ự ế ệp và nơng nghi p, qua chính sách cệ ủa Đảng và Nhà nước đối v i giai cớ ấp cơng nhân, nơng dân và đội ngũ trí thức để ạo điề t u kiện cho họ phát triển s n xuả ất, nâng cao năng suất lao động.

V i qớ uan điểm phát triển n n kinh t nhiề ế ều thành phần, d a trên nhi u hình thức s h u, ự ề ở ữtừ đó đã hình thành nên một cơ cấu xã hội mới, đa dạng. Đại hội IX của Đảng ch rõ: ỉ“ Trong thời kỳ q độ, có nhiều hình th c s hữu về tư liệu sản xu t, nhiứ ở ấ ều thành phần kinh t , giai c p, t ng lế ấ ầ ớp xã hội khác nhau, nhưng cơ cấu, tính chất, v trí c a các giai cị ủ ấp trong xã hội ta đã thay đổi nhi u cùng v i nhề ớ ững biến đổi to l n v kinh t , xã hớ ề ế ội”. Tổ chức các hình thức giao lưu, hợp tác, liên k t kinh t giế ế ữa công nghi p - nông nghi p - ệ ệkhoa h c và công nghọ ệ - d ch vụ…; giữa các ngành kinh t ; các thành ph n kinh t ; các ị ế ầ ếvùng kinh t ; giế ữa trong nước và qu c tố ế… để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao đời s ng cho công nhân, nông dân, trí th c và tồn xã h ố ứ ội.

N i dung chính trộ ị c a liên minh: ủ

Khối liên minh gi a giai c p công nhân v i giai cữ ấ ớ ấp nông dân và đội ngũ tri thức cần thực hi n nh m tệ ằ ạo cơ sở chính trị - xã hội v ng ch c cho khữ ắ ối đại đoàn kết toàn dân, t o thành ạs c m nh t ng hứ ạ ổ ợp vượt qua mọi khó khăn, thử thách và đập tan mọi âm mưu chống phá s nghi p xây d ng chự ệ ự ủ nghĩa xã hội, đồng thời b o v vả ệ ững ch c T quắ ổ ốc xã hội ch ủnghĩa.

Ở nước ta, n i dung chính trộ ị c a liên minh th hiủ ể ện ở ệ vic gi vững lữ ập trường chính trị - tư tưởng c a giai củ ấp cơng nhân, đồng thời giữ vững vai trị lãnh đạo của Đảng Cộng s n ảViệt Nam đối v i khớ ối liên minh và đối v i toàn xã hớ ội để xây d ng và b o v vự ả ệ ững chắc chế độ chính tr , gi vị ữ ững độ ập dân tộc và định hướng lên chủ nghĩa xã hội. c l

Xây dưng Nha nươc pháp quyên xã hô i chu nghia cua nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, đảm b o các lả ợi ích chính trị, các quyên dân chu, quyên công dân, quyên làm chu, qun con ngươi cua cơng nhân, nơng dân, trí thư c và cua nhân dân lao đô ng, từ đo, thưc hiê ⁿquyên lưc thuô c vê nhân dân. Đô ng viên các lưc lượng trong khôi liên minh gương mâu chấp hanh đương lơi chính tr cị ua Đảng; pháp luâ t và chính sách cua nha nươc; s n sàng ẵtham gia chiến đấu b o vả nh ng thành qu cách m ng, b o vê ữ ả ạ ả chế đô  xã hô i chu nghia. ê Đông thơi, kiên quyết đấu tranh chông mọi biêu hiê n tiêu cưc và âm mưu “diễn bi n hòa ếb nh ci ” ua các th lế ưc thu địch và phản đơ ng.

Nội dung văn hóa - xã h i c a liên minh: ộ ủ

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

8

Tô chư c liên minh đê các lưc lượng dươi sư lanh đạo cua Đảng cùng nhau xây dưng nên văn hoa Viê t Nam tiên tiến, đâ m đa b n sả ăc dân tô c, đông thơi tiếp thu những tinh hoa, giá trị văn hoa cua nhân lo i và thạ ơi đại.

Nơ i dung văn hóa, xa hơ i cua liên minh giai c p, t ng lấ ầ ơp đòi hoi phải đảm bả “ ăo g  n tăng trưởng kinh t vế ơi phát triên văn hoa, phát triên, xây dưng con ngươi và thưc hiê n tiến bô , công băng xã hô i”. Xây dưng nên văn hoa va con ngươi Viê t Nam phát triên toàn diê n, hương đến chân thi– ê n – mỹ, th m nhu n tinh th n dân tấ ầ ầ ô c, nhân văn, dân chu và khoa học. Văn hoa thưc sư trở thành nên t ng tinh th n v ng chả ầ ữ ăc cua xã hô i, là sư c mạnh nô i sinh quan tr ng bọ ảo đảm sư phát triên bên v ng và b o vữ ả v ng chữê  ăc Tô qc vì mu c tiêu “dân giau, nươc mạnh, dân ch công bủ, ăng, văn minh”.

Việc tiến hành cu c cách mộ ạng tư tưởng và văn hóa nhằm nâng cao trình độ học vấn, trình độ văn hóa và tri thức khoa học cho giai c p công nhân, nông dân và các t ng lấ ầ ớp xã hội được xem là nhi m v c p bách và lâu dài. Nệ ụ ấ ội dung văn hóa, xã hội c a liên minh giai ủc p, t ng lấ ầ ớp được thể hiện trong vai trò tác động tương hỗ giữa các giai c p và t ng l p, ấ ầ ớtrong đó Đảng C ng s n giộ ả ữ vai trò lãnh đạo tầng lớp tri thức để ọ thực hiện nhi m v h ệ ụtruyền bá tri th c, khoa h c, công ngh vào công nghiứ ọ ệ ệp, nông nghiệp, và các lĩnh vực của đời s ng xã h i ố ộ

Việc thống nhất tư tưởng chính trị địi hỏi cơng nhân, nơng dân 4 các t ng lầ ớp lao động ph i có tri th c nhả ứ ất định về văn hóa, chính trị, về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng C ng s n và Nộ ả hà nước xã h i chộ ủ nghĩa.

6.2. Nội dung đóng vai trị quyết định:

N i dung kinh t c a liên minh là nộ ế ủ ội dung cơ bản quyết định nhất, là cơ sở vật chất - k ỹthu t c a liên minh trong th i kậ ủ ờ ỳ quá độ lên ch ủ nghĩa xã hội. Khi bước vào th i kờ ỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, V.I.Lênin chỉ rõ nội dung cơ bản nhấ ủt c a thời kỳ này là: chính trị đã chuy n tr ng tâm sang chính trể ọ ị trong lĩnh vực kinh tế, đấu tranh giai c p mang nhấ ững nội dung và hình th c m i. N i dung này c n th c hi n nh m th a mãn nhu c u, lứ ớ ộ ầ ự ệ ằ ỏ ầ ợi ích kinh tế thiết thân c a giai c p công nhân, giai củ ấ ấp nơng dân, đội ngũ trí thức và các t ng lầ ớp khác trong xã h i, nh m tộ ằ ạo cơ sở ậ v t ch - kất ỹ thu t c n thiậ ầ ết cho chủ nghĩa xã hội. So sánh gi a nữ ội dung kinh t và chính trế ị c a liên minh: ủ

Theo C. Mac, giữa kinh t và chính trế ị có mối quan h bi n ch ng vệ ệ ứ ới nhau. Trong đó, quan h kinh t , quan hệ ế ệ sản xu t là nh ng quan h xã hấ ữ ệ ội cơ bản, quyết định mọi quan h ệvề chính trị, pháp luật, tư tưởng... Giai c p nào chiấ ếm địa vị thống trị về kinh t thi cũng ếchiếm địa vị thống trị trong đời s ng tinh th n cố ầ ua xã h i. Mâu thuộ ẫn trong đờ ối s ng kinh tế, xét đến cùng, quyết định mâu thuẫn trong lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Cuộc đấu tranh trong lĩnh vực chính trị, tư tưởng là bi u hi n cể ệ ua nh ng mâu thuữ ẫn trong đờ ống kinh tế. i sC. Mac viêt: “Phương thức sản xuất đời s ng vố ật chất quyết định các quá trình sinh hoạt xã h i, chính tr và tinh thộ ị ần nói chung” (C. Mác và Ph. Ăng-ghen: Toan tâ p, Sđd, tr. 13, tr. 15). Cơ cấu kinh t hi n th c c a xã h i không ch s n sinh ra ế ệ ự ủ ộ ỉ ả kiến trúc thượng t ng ầchính trị tương ứng, quy định tính ch t c a n n chính trấ ủ ề ị, mà cịn quyết định sự xuất hiện và biến đổi cơ cấu giai c p, quyấ ết định b n chả ất c a chủ ế độ chính trị - xa hơ i, quyết định giai c p nào giấ ữ vai trò th ng trố ị v chính trề ị.

Vai trò quyết định c a kinh tủ ế đố ới v i chính trị cịn th hiể ện ở chỗ, nếu kinh t ế thay đổi thì s m hay mu n sớ ộ ẽ dẫn đên sư biến đổ ua tư tưởng chính trị và th i c ể chế chính tr . Q trình ịđó khơng chỉ diễn ra trong giai đoạn chuy n ti p có tính cách m ng - tể ế ạ  hinh thai kinh tê - ưxã h i này sang hộ inh thai kinh tê - xã hội khác, mà còn được thực hi n ngay trong bệ ản thân

</div>