bài giảng học thuyết ngũ hành

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.39 MB, 45 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

HỌC THUYẾT NGŨ HÀNH

ThS.BS. VÕ THANH PHONG

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Faculty of Traditional Medicine

vật, các hiện tượng trong tự nhiên

Source: Trần Quốc Bảo (2019), NXB Y Học.

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Faculty of Traditional Medicine

Đặc tính riêng các hành

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

ThuỷNhuận hạTư nhuận, hạ hành, hàn lương, bế tàng

MộcUốn thẳngThoải mái, điều đạt, vươn thẳng, sinh trưởngKimDễ biến đổiTrầm giáng, thu liễm

HoảThượng viêmƠn nhiệt, hướng thượngThổĐể trồng háiSinh hố, gánh chịu, thu nạp

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Faculty of Traditional Medicine

Quy loại theo ngũ hành

Hiện tượng

Ngũ hành

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý sinh khắc

thủy hỏa thổ không cô lập

không ngừng nghỉ

biến đổi không ngừng

6

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Faculty of Traditional Medicine

Quy luật tương sinh

trưởng, thúc đẩy lẫn nhau một cách tuần tự giữa kim, mộc, thủy, hỏa, thổ với nhau.

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.Mộc

Thổ

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

Faculty of Traditional Medicine

Quy luật tương khắc

khắc chế, kìm hãm lẫn nhau một cách tuần tự ngắt quãng.

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.Mộc

Kim

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý chế hố

nhau giữa ngũ hành với nhau nhằm duy trì quan hệ điều hịa cân bằng.

sự vật. Khơng có khắc chế thì sự vật sẽ phát triển quá mức gây tai hại

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

Kim khắc mộc  Mộc không phát triển thái quá

Thuỷ sinh mộc  Mộc không bị Kim làm hại

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý tương thừa

quá độ đối với hành “sở thắng” của nó

q sự khắc chế bình thường dẫn đến

bất thường của sinh khắc chế hóa giữa ngũ hành

điều kiện bình thường

Source: Trần Quốc Bảo (2019), NXB Y Học

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý tương thừa

hành quá thịnh, chế khắc quá mức bình thường với hành nó sở thắng, làm cho hành nó sở thắng suy yếu đi, từ đó dẫn đến bất thương

hư nhược khơng chống đỡ nổi sự chế khắc ở mức độ bình thường của hành mà nó sở thắng làm cho bản thân nó càng ngày càng hư nhược hơn.

13

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

Faculty of Traditional

Tương khắc

Tương thừa

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Faculty of Traditional Medicine

Ngun lý tương vũ

hành vốn khắc nó khơng thể khắc chế được mà lại bị nó quay trở lại khắc chế

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý tương vũ

trở nên quá cường thịnh làm cho hành mà vốn chế khắc nó khơng chỉ khơng có khả năng khắc mà cịn bị nó khắc ngược lại.

trở nên quá hư yếu, khơng chỉ khơng có khả năng chế ước hành mà nó sở thắng mà thậm chí cịn bị hành mà nó sở thắng phản khắc ngược lại

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Faculty of Traditional

Tương khắc

Tương vũ

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý tương cập

bệnh liên lụy mẹ (mẫu bệnh cập tử, tử bệnh cập mẫu)

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Faculty of Traditional

Bình thường

Mẹ suy  con suy

Con suy  mẹ suy

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Faculty of Traditional Medicine

Nguyên lý thắng phục

 một hành bị khắc chế quá độ

lại trạng thái cân bằng gọi là thắng phục

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

thổ suy

Thổ suy không chế thuỷ  Thuỷ vượng

Thuỷ vượng chế hoả  hoả suy

Hoả suy không chế kim  kim vượngKim vượng chế mộc 

Bình thường

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Faculty of Traditional Medicine

Giải thích chức năng sinh lý

thể thành 5 hệ thống: tâm, can, tỳ, phế, thận

Source: Bành Văn Khìu, Đặng Quốc Khánh (2002), NXB Hà Nội.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Faculty of Traditional Medicine

Giải thích chức năng sinh lý

PhủĐởmTiểu trườngVịĐại trườngBàng quang

Âm thanhHétCườiTiếng ợ, nấcKhócTiếng rên

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Faculty of Traditional Medicine

-Tâm hoả ôn Tỳ thổ

-Tâm chủ huyết, Tỳ sinh huyết

-Phế chủ khí, Thận chủ nạp khí-Phế túc giáng  Thận chủ thuỷ-Can tàng huyết, Tâm chủ huyết

-Tỳ hố sinh khí, Phế chủ khí-Thận tàng tinh, Can tàng

-Thận tinh hoá huyết

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Faculty of Traditional Medicine

Can

Tỳ thổ chế ước Thận thuỷ ngăn thuỷ ẩm tràn lan

Thận thuỷ thanh Tâm hoả ngăn Tâm hoả vượng thịnh

Tâm hoả ước chế Phế thanh túc thái quá

Phế thanh túc ức chế Ca dương thượng cangCan sơ tiết ngăn Tỳ khí

ủng trệ

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

Faculty of Traditional Medicine

Truyền biến bệnh tật

Tương vũ Tương thừa

Tử bệnh cập mẫuMẫu bệnh

cập tử

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

Faculty of Traditional Medicine

Can khí uất khơng sơ tiết làm rối loạn vận

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

Faculty of Traditional Medicine

Tâm hoả vượng

Thận âm hư không nuôi dưỡng Can âm, làm Can âm

Phế khơng chủ khí, khí bất túc, làm Thận khí hư

Mẫu bệnh cập tử

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Faculty of Traditional Medicine

Chẩn đoán

hành suy đoán tạng phủ bị bệnh

là nghịch

29

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Faculty of Traditional Medicine

Điều trị

kỳ tử

oTư thuỷ hàm mộcoÍch hoả bổ thổoBồi thổ sinh kim

oKim thuỷ tương sinh

30

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

Faculty of Traditional Medicine

Dược học và bào chế

31

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Faculty of Traditional Medicine

Châm cứu

32

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Faculty of Traditional Medicine

Châm cứu

KinhTỉnh mộcVinh hỏaNguyêndu thổKinh kimHợp thủy

Phế Thiếu dương Ngư tếThái uyênKinh cừXích trạch

Tâm Thiếu xungThiếu phủThần mônLinh đạoThiếu hải

Tỳ Ẩn bạchĐại đôThái bạchThương khâu Âm lăng

Can Đại đônHành gianThái xungTrung phongKhúc tuyền

Thận Dũng tuyềnNhiên cốcThái khêPhục lưuÂm cốc

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Học thuyết thiên nhân hợp nhất

34

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Faculty of Traditional Medicine

Con người trong tự nhiên

với nhau.

thành một chỉnh thể, người ta chỉ là một bộ phận trong chỉnh thể ấy.

thường tương thông

35

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Faculty of Traditional Medicine

Sự thích ứng tự nhiên

sinh ra và phải theo quy luật của bốn mùa mà tồn tại”

tiêu trưởng của thời tiết mà sản sinh ra những thích ứng tương ứng.

trong những khoảng thời tiết khác nhau

36

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

Faculty of Traditional Medicine

Biến hóa bệnh tật

sinh lý, bệnh lý của cơ thể con người có mối liên hệ mật thiết với nhau.

thiên, địa, nhân

37

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Faculty of Traditional Medicine

University of Medicine and Pharmacy

Liên hệ khoa học hiện đại

38

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Faculty of Traditional Medicine

</div>Trang 41<div class="page_container" data-page="41">

Faculty of Traditional Medicine

Ưu tiên bên trái.

“Dương thường hữu dư, âm thường bất túc.”

</div>Trang 42<div class="page_container" data-page="42">

Faculty of Traditional Medicine

Khắc A

Sinh A

A khắc

A sinh

Court Payen: một hệ các trung tâm có khả năng điều chỉnh những rối loạn thơng qua 2 q trình “hưng phấn” và “ức chế” chỉ có thể là một hệ số lẻ và là số nguyên tố, trong đó ưu việt nhất là hệ ngũ giác.

</div>Trang 43<div class="page_container" data-page="43">

Faculty of Traditional Medicine