Tài chính vi mô

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>tài liệu tham khảo: </b>

<b> kiến tt: 16/4</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>Đề tài: Tìm hiểu hoạt động của một tổ chức tài chính vi mơ chính thức tại Việt Nam.</b>

<b>Chương I: Tổng quan về tổ chức tài chính vi mơ</b>

1.1 Khái niệm , đặc điểm của tổ chức tài chính vi mơ

●

Khái niệm

Tổ chức tài chính vi mơ là trung gian tài chính chun cung cấp các dịchvụ tài chính cho đối tượng khách hàng là người nghèo, những người sản xuấtnhỏ, các nhóm cá nhân kinh doanh, các doanh nghiệp nhỏ hoặc siêu nhỏ.

●Đặc điểm :

- Thứ nhất, sự cân bằng giữa trách nhiệm xã hội và khả năng sinh lợi.TCTCVM là một doanh nghiệp có định hướng xã hội, có lợi nhuận, hoạtđộng cung cấp dịch vụ TCVM hướng tới các hộ gia đình nghèo, những đốitượng có thu nhập thấp, khơng thể tiếp cận được dịch vụ tài chính của cácTCTD thương mại. Với đặc điểm hoạt động của mình, sự cân bằng giữa tráchnhiệm xã hội và khả năng sinh lợi là một đặc điểm để phân biệt giữa cácTCTCVM với các loại hình TCTD khác. Đối với các TCTCVM, sự cân bằnggiữa trách nhiệm xã hội và khả năng sinh lợi luôn được các tổ chức này quantâm. Các TCTCVM nhận ra rằng khơng thể duy trì được trách nhiệm xã hội mộtcách bền vững nếu khơng có một khả năng tài chính bền vững. Và ngược lại,nếu các tổ chức này duy trì khả năng sinh lợi quá cao thì họ sẽ khơng đảm bảođược trách nhiệm xã hội của mình và lúc đó sứ mệnh hoạt động của họ sẽ khơngcó ý nghĩa. Trên thực tế, nhiều TCTCVM tại khu vực Mỹ Latinh, để đảm bảoviệc bền vững tài chính, khả năng sinh lợi và trách nhiệm xã hội đã liên kết vớicác định chế tài chính khác để phối hợp bán chéo các sản phẩm khác nhưchuyển tiền, nhận tiền trợ cấp và bảo hiểm.

- Thứ hai, lãi suất của TCTCVM thường cao hơn lãi suất thương mại. Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất giữa TCTCVM và các tổ chức tín dụng khác là lãi suất cho vay. Các TCTCVM thường áp dụng lãi suất cao hơn lãi suấtcho vay kinh doanh của các NHTM, trong khoảng từ 20 – 40% tùy theo quốc gia và khu vực (Morduch, 2008). Cho tới nay, lãi suất áp dụng trong các TCTCVM luôn là vấn đề tranh luận bởi tỷ lệ lãi suất hiệu quả cao hơn các tổ chức tín dụng khác. Vẫn cịn một số quan điểm cho rằng lãi suất cho vay TCVMphải thấp hơn lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng khác vì đối tượng cho vay là người nghèo. Tuy nhiên trên thực tế, TCVM đã đến được với người nghèo bởi sự thuận tiện, đơn giản, nhanh chóng và các dịch vụ phi tài chính kèm theo chứ khơng phải sự hấp dẫn về lãi suất.

- Thứ ba, các TCTCVM cung cấp dịch vụ phi tài chính cùng dịch vụ tàichính.

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

Cùng với việc cung cấp các sản phẩm tài chính (tín dụng, tiết kiệm và bảohiểm), các TCTCVM còn cung cấp các dịch vụ phi tài chính (giáo dục, sứckhỏe, giới, trợ giúp kĩ thuật, kĩ năng sản xuất nông nghiệp...). Để chi trả nhữngchi phí hoạt động, các TCTCVM thường duy trì mức lãi suất cao để bù đắpnhững chi phí trong việc cung cấp dịch vụ phi tài chính. Thực tế chỉ ra nhiều mơhình TCVM ở các quốc gia như CRECER (Bolivia), FINCA (Peru), BRAC(Bangladesh) và ASA (Ấn Độ) đạt được thành công bằng việc kết hợp giữacung cấp dịch vụ tài chính kèm theo các dịch vụ phi tài chính khác.

1.2 Chức năng, vai trị của tổ chức tài chính vi mơ● Chức năng

- Trung gian tài chính: Như các trung gian tài chính khác trong nền kinh tế thị trường, các tổ chức TCVM huy động vốn từ các nguồn khác nhau tròn xã hội và mang số vốn đó tài trợ cho người nghèo và họ là cầu nối giúp người nghèo có thể tiếp cận được các nguồn tài chính để tự làm ra của cải và thoát nghèo - Trung gian xã hội: Bên cạnh sự trợ giúp về tài chính, các tổ chức TCVM còn là

các trung gian xã hội, họ tập hợp người nghèo lại với nhau thành một tập thể, chia sẻ khó khăn, kinh nghiệm sống, kinh nghiệm sản xuất kinh doanh, giúp người nghèo tự tin, vươn lên trong cuộc sống.

● Vai trò

- Vai trò xã hội của tổ chức tài chính vi mơ

Về khía cạnh xã hội, các TCTCVM tạo ra cơ hội cho người dân ở nông thôn –nhất là người nghèo tiếp cận được với dịch vụ tài chính, tăng cường sự tham gia củahọ vào cuộc sống cộng đồng nói chung, tăng cường năng lực xã hội của họ. Khi mộthộ gia đình rơi vào nghèo, đòi hỏi các thành viên phải lao động nhiều hơn mức bìnhthường, phải làm nhiều cơng việc nguy hiểm để đảm bảo nguồn lương thực. Do đónghèo có tác động mạnh đến hai đối tượng là phụ nữ và trẻ em. Trẻ em trong các hộnghèo thường phải nghỉ học sớm để tham gia lao động phụ giúp gia đình, có thể sẽphải rời vùng q lên các thành thị để kiếm sống, từ đó trẻ em dễ bị lơi kéo vào tệ nạnxã hội. Một vịng xốy nghèo đói mới có thể sẽ được hình thành. Chính vì phụ nữ vàtrẻ em bị tác động nhiều của nghèo, đây đối tượng của nhiều tổ chức cung cấp tíndụng hướng tới để cải thiện đời sống.

- Vai trị kinh tế của tổ chức tài chính vi mơ:

Về khía cạnh tài chính, thơng qua q trình cung cấp các dịch vụ tài chính, cácTCTCVM thực hiện các chức năng quan trọng là (i) huy động tiết kiệm; (ii) tái phânbổ tiết kiệm cho đầu tư, và (iii) tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi thương mại hànghóa và dịch vụ, trở thành một cơng cụ đắc lực để giảm nghèo đói, tăng thu nhập.

Vốn là đầu vào quan trọng cho q trình sản xuất, chính vì vậy thiếu vốn là mộttrong những nguyên nhân rơi vào nghèo, làm cho thu nhập và chi tiêu của ngườinghèo bị hạn chế. Có vốn để sản xuất là một biện pháp giúp người nghèo tiếp cậnđược các nguồn lực, tạo cơ hội tăng thu nhập và nâng cao mức sống. Tác động của tín

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

dụng vi mô đến giảm nghèo thể hiện trong mối quan hệ với phúc lợi của hộ nghèogồm thu nhập của hộ, chi tiêu cho thực phẩm, phi thực phẩm, chi đầu tư giáo dục. Đâycũng chính là hướng nghiên cứu chính của những đề tài đánh giá tác động của tíndụng vi mơ đến giảm nghèo. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếp cận tín dụng là điềukiện quan trọng để người nghèo tăng cường đầu tư cho sản xuất, y tế và giáo dục củacon cái…Nhờ đó, nâng cao thu nhập và có cơ hội thốt nghèo bền vững. Ngân hàngthế giới (1995) đã chỉ ra rằng cải thiện thị trường tín dụng vi mơ là một chính sáchquan trọng để giảm nghèo đói ở Việt Nam.

1.3 Hoạt động cơ bản của tổ chức tài chính vi mơ● Tín dụng vi mơ :

Tín dụng vi mơ chiếm tỷ lệ lớn trong tài sản có của tổ chức. Các TCTCVM cóưu thế hơn các tổ chức khác cùng cung cấp dịch vụ tín dụng vi mơ ở điểm sau: mặc dùquy mơ nhỏ hơn, vốn ít hơn nhưng thường tiếp cận khách hàng sâu sát hơn thông quacác tổ chức đoàn thể tại địa phương; hơn nữa, điều kiện vay vốn của các TCTCVMcũng linh hoạt hơn. Mục đích của việc cung cấp các khoản tín dụng vi mơ ban đầu chỉhướng tướng việc cung cấp vốn cho hoạt động sản xuất nhỏ trong nông nghiệp, nôngthôn và các hoạt động kinh doanh siêu nhỏ. Và mục đích sử dụng vốn là một tiêuchuẩn để thẩm định đơn vay vốn của các TCTCVM. Nhưng một thực tế đặt ra là hộnghèo, hộ có thu nhập thấp ln có sự xê dịch trong sử dụng vốn vì vấn đề sinh kế vàkhông tách biệt được vốn sản xuất với các vốn khác. Từ đó đem đến xu hướng ngàycàng có nhiều hoạt động TCVM cho mục đích khác ngồi sản xuất kinh doanh nhưkhoản học phí cho con, chữa bệnh, nước sạch và vệ sinh môi trường... Điều này thểhiện sự đa dạng một cách tương đối của hoạt động tín dụng vi mơ, khơng cịn chỉ tậptrung vào nhu cầu sản xuất, kinh doanh mà còn đáp ứng nhu cầu chi tiêu – một nhucầu hồn tồn chính đáng của khách hàng TCVM.

Phương thức cho vay gồm cho vay theo nhóm và cho vay theo từng cá nhânđộc lập nhưng cho vay theo nhóm chiếm ưu thế gần như tuyệt đối. Không chỉ điềukiện cho vay linh hoạt mà phương thức trả gốc và lãi của TCTCVM cũng được thiếtkế phù hợp với điều kiện của khách hàng, giúp khách hàng kế hoạch hóa và có nguồntrả nợ hợp lý hơn so với các tổ chức khác cùng cung cấp dịch vụ tín dụng vi mơ; phổbiến là trả gốc và lãi theo tuần, tháng.

● Tiết kiệm vi mô:

Cũng giống như mọi tầng lớp khác trong xã hội, người có thu nhập thấp, ngườinghèo rất muốn tiết kiệm và hơn ai hết họ rất cần phải tiết kiệm để chống đỡ và vượtqua nghèo đói cũng như những bất trắc trong cuộc sống. Tuy nhiên, các NHTM đượccho phép huy động tiết kiệm từ cộng đồng dường như chưa có nhiều quan tâm hướngtới nhóm đối tượng khách hàng này. TCVM đã lấp khoảng trống này bằng cách cungcấp dịch vụ tiết kiệm được thiết kế riêng cho người nghèo nhằm tạo dựng nguồn vốntừ những khoản tiết kiệm nhỏ, sử dụng cho sản xuất kinh doanh và chống đỡ rủi ro.

● Bảo hiểm vi mô :

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

Bảo hiểm vi mô được coi là một loại hình bảo vệ xã hội dành cho những ngườicó thu nhập thấp, giúp họ chủ động đối phó với rủi ro bằng cách cung cấp các sảnphẩm tài chính phù hợp. Người có thu nhập thấp cũng phải đương đầu với nhiều rủi ronhư ốm đau, tử vong do tai nạn, thiệt hại về sản xuất do thời tiết, dịch bệnh và nhữngrủi ro này lại có tác động về mặt tài chính nặng nề và lâu dài hơn. Việc cung cấp sảnphẩm bảo hiểm vi mơ sẽ có tính ưu việt hơn các phương pháp phịng tránh rủi rotruyền thơng như: tiết kiệm tiền mặt, tích lũy tài sản, vay mượn họ hàng…

● Thanh toán:

Bên cạnh 3 sản phẩm cơ bản là tín dụng, tiết kiệm và bảo hiểm vi mơ, các TCTCVM cịn cung cấp nhiều sản phẩm tài chính khác như là thanh tốn, thẻ tín dụng, cho th tài chính vi mơ…Về hoạt động thanh toán, các TCTCVM cung cấp dịch vụ thanh toán với các dịch vụ tiết kiệm và trả một phần lãi suất đối với khoản tiềngửi của khách hàng. Mặt khác, tại các quốc gia có ngành TCVM phát triển như tại Ấn Độ, Campuchia, Philippine…các TCTCVM còn cung cấp các dịch vụ tài chính mang tính áp dụng cơng nghệ cao như thẻ tín dụng, thẻ thơng minh…

● Các hoạt động khác

Một trong các nội dung tạo nên sự thành công của TCVM là tạo thêm các cơhội và nâng cao năng lực của khách hàng. Điều này xuất phát từ quá trình cùng thamgia của khách hàng trong việc xây dựng và vận hành các tổ nhóm, cũng như các dịchvụ phi tài chính đi kèm như giáo dục tài chính, hỗ trợ phát triển kinh doanh, tập huấnnơng nghiệp…để giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay của khách hàng. Hầu hếtkhách hàng đều đánh giá cao về các lợi ích xã hội mà TCTCVM mang lại như: nângcao kiến thức, trao quyền, tự tin hơn, tham gia nhiều hơn vào hoạt động cộng đồng,bình đẳng giới và chất lượng cuộc sống.

<b>Chương II: Thực trạng hoạt động của tổ chức tài chính vi mơ CEP</b>

2.1 Tổng quan về tổ chức tài chính vi mơ CEP2.1.1 Giới thiệu về tổ chức tài chính vi mơ CEP

● Lịch sử ra đời và phát triển- Ý tưởng hình thành

Đầu thập niên 90, Liên đoàn Lao động Tp.HCM đã bắt đầu gắn kết các hoạt động cơng đồn với hoạt động xã hội và triển khai rộng rãi trên toàn thành phố nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo, trong đó ưu tiên tạo việc làm cho CBNV và người lao động nghèo. Tuy nhiên, một trong những trở ngại khi thực hiện hoạt động tạo việc làmlà thiếu nguồn tín dụng sẵn có để người lao động nghèo có thể bắt đầu công việc kinh doanh nhỏ, tạo thu nhập.

Liên đoàn Lao động Tp. HCM đã thực hiện nhiều cuộc khảo sát, học tập nhữngmơ hình tạo việc làm và cải thiện an sinh cho người nghèo hiệu quả của một số quốc gia trên thế giới. Trong đó, mơ hình Ngân hàng Grameen của Bangladesh được đánh giá là mơ hình phù hợp nhất với bối cảnh kinh tế xã hội của Việt Nam ở thời điểm này: cung cấp các dịch vụ tín dụng, tiết kiệm nhỏ cho các hộ gia đình nghèo ở cả nơng

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

thơn và thành thị, góp phần giảm nghèo rất hiệu quả.- Quá trình hình thành và phát triển

+ Ngày 02/11/1991, Ủy ban Nhân dân Tp.HCM ra quyết định cho phép Liên đồn Lao động Tp.HCM chính thức thành lập “Quỹ Trợ Vốn cho Người Lao Động Nghèo Tự Tạo Việc Làm” (gọi tắt là Quỹ trợ vốn CEP), với nguồn vốn ban đầu là 460 triệu đồng.

+ Năm 2001 - đánh dấu chặng đường 10 năm hoạt động, CEP đã cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính và phi tài chính cho trên 211.000 lượt hộ gia đình cơng nhân lao động thơng qua mạng lưới 11 chi nhánh trên địa bàn Tp. HCM. Đến thời điểm này, CEP đang phục vụ trên 24.500 khách hàng đang vay. CEP vinh dự đón nhận Huân chương Lao động Hạng Nhì vì sự đóng góp thiết thực và hiệu quả cao trong cơng cuộc xóa đói giảm nghèo tại Tp.HCM.

+ Năm 2011 đánh dấu chặng đường tròn 20 năm hoạt động, CEP đã cung cấp cácdịch vụ tài chính và phi tài chính cho trên 1,5 triệu lượt hộ gia đình cơng nhân lao động thơng qua mạng lưới 26 chi nhánh, góp phần tích cực giảm nghèo chohàng trăm ngàn hộ gia đình nghèo. Đến thời điểm này, CEP phục vụ trên 193.000 hộ gia đình khách hàng đang vay. CEP vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động Hạng Nhất về những đóng góp tích cực trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo trong công nhân và người lao động nghèo tại Việt Nam.

+ Tháng 10/2017, CEP chính thức chuyển đổi thành Tổ chức tài chính vi mơ trách nhiệm hữu hạn một thành viên cho người lao động nghèo tự tạo việc làm (Tên gọi tắt: Tổ chức tài chính vi mô CEP), hoạt động theo Luật các tổ chức tíndụng do Ngân hàng Nhà nước kiểm tra, giám sát. Sau chuyển đổi, CEP tiếp tục kiên định với mục tiêu hỗ trợ giảm nghèo cho công nhân lao động và người có thu nhập thấp thơng qua việc cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính vi mơ.+ Năm 2021, đánh dấu chặng đường 30 năm hình thành và phát triển, cũng là

năm đầy thử thách với hoạt động CEP trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. CEP đã tập trung toàn lực để đảm bảo duy trì hoạt động nhằm cung cấp kịp thời sản phẩm, dịch vụ và các chương trình chăm lo, hỗ trợ khách hàng một cách trách nhiệm và hiệu quả nhất. Đồng thời, CEP tiếp tục đột phá mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ đáp ứng kịp thời tốc độ phát triển trong hoạt động CEP: ứng dụng mô hình hệ thống thu hộ, chi hộ của Saigonbank để thực hiện các thanh toán, giao dịch điện tử tự động giữa CEP và khách hàng; ra mắt “AppCEP - Đồng hành vượt khó” giúp khách hàng tiếp cận nhanh chóng các sản phẩm tín dụng, tiết kiệm và cập nhật kịp thời các chính sách hỗ trợ, chương trình phát triển cộng đồng từ CEP.

Qua 30 năm hoạt động, CEP đã trợ vốn cho hơn 5,1 triệu lượt công nhân, lao động nghèo với tổng số tiền cho vay gần 74.000 tỷ đồng; tạo ý thức tiết kiệm trong công nhân lao động nghèo, thu nhập thấp với tổng số dư tiết kiệm của khách hàng hơn

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

1.500 tỷ đồng. Từ 460 triệu đồng nguồn vốn ban đầu, đến nay CEP đã phát triển hơn 6.000 tỷ đồng cùng mạng lưới 36 chi nhánh với quy mô:

Số tỉnh thành đang hoạt động : 10 Số cán bộ nhân viên CEP : 719

Số khách hàng đang tham gia vay vốn : 340 nghìn

Số lượt hộ thụ hưởng các chương trình Phát triển cộng đồng : 1.5 triệu● Giá trị cốt lõi :

- Minh bạch :CEP sáng tỏ, rõ ràng, rành mạch trong chính sách- Chính trực :CEP kiên định, nhất quán với sứ mệnh giảm nghèo- Trung thực:CEP chân thực, thật thà trong hoạt động

- Đồng cảm :CEP đồng cảm với khách hàng, từ sự chân thành, cảm xúc chân thật- Chia sẻ :CEP sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ khách hàng bằng hành động thiết thực- Tôn trọng :CEP tôn trọng khách hàng, biểu hiện qua lời nói, cử chỉ và hành

- Hiệu suất:CEP ứng dụng công nghệ, kỹ thuật để nâng cao năng suất

- Hiệu quả :CEP làm việc khoa học, hiệu quả vì cơng nhân và người lao động- Sáng tạo:CEP ln thay đổi để làm việc, gia tăng giá trị cho khách hàng2.1.2 Sứ mệnh, mục tiêu

● Sứ mệnh:

Làm việc vì cơng nhân, lao động nghèo và người có thu nhập thấp nhằm góp phần đảm bảo an sinh xã hội thông qua việc cung cấp các dịch vụ tài chính, phi tài chính một cách thiết thực và hiệu quả.

● Mục tiêu:

Xây dựng mối quan hệ mật thiết với công nhân lao động, hỗ trợ những khoản vay nhỏ giúp họ tạo việc làm, tăng thu nhập, phấn đấu làm ăn vươn lên, cải thiện tình trạng nghèo đói.

Để thực hiện sứ mệnh và mục tiêu đề ra, CEP luôn cố gắng cung cấp cho kháchhàng công nhân, viên chức và người lao động thu nhập thấp các sản phẩm Tín dụng vàTiết kiệm phù hợp với nhu cầu.

- Sản phẩm tín dụng : hộ nghèo, đầu tư hộ kinh doanh, khẩn cấp, mùa vụ, tăng thu nhập, học nghề,..

- Sản phẩm tiết kiệm : tiền gửi có kỳ hạn, tiết kiệm có kỳ hạn, tiết kiệm định hướng, tiết kiệm theo khoản vay,..

● Các hoạt động chính của Tổ chức Tài chính vi mơ CEP gồm:

- Huy động vốn với hình thức nhận tiền gửi bằng đồng Việt Nam và vay vốn củatổ chức tín dụng, tổ chức tài chính, các cá nhân, tổ chức khác trong nước và nước ngoài theo quy định của pháp luật

- Hoạt động cấp tín dụng dưới hình thức cho vay

- Mở tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại.

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Ngồi ra, CEP cịn ủy thác, nhận ủy thác cho vay vốn, cung ứng các dịch vụ tư vấn tài chính liên quan đến lĩnh vực tài chính vi mô, cung ứng dịch vụ thu hộ, chi hộ và chuyển tiền cho khách hàng tài chính vi mơ, làm đại lý cung ứng dịch vụ bảo hiểm…

CEP tiếp tục cung cấp các sản phẩm tiết kiệm phù hợp với nhu cầu của kháchhàng là đồn viên cơng đồn, cơng nhân, người lao động có thu nhập thấp

Các sản phẩm tiết kiệm gắn liền khoản vay (tiết kiệm bắt buộc, tiết kiệm địnhhướng, tiết kiệm đoàn viên) với số tiền tiết kiệm nhỏ hàng kỳ phù hợp. Ngoài ra, CEP

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

cung cấp sản phẩm tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn.

Mặc dù là tổ chức tài chính vi mơ chính thức được cấp phép muộn hơn các tổ chứckhác, nhưng CEP lại là tổ chức có quy mơ tiết kiệm cao nhất. Là một tổ chức có uy tíncao về thương hiệu với trọng tâm giảm nghèo mạnh mẽ, hơn nữa CEP là tổ chức cótính minh bạch cao và hoạt động theo các tiêu chuẩn quốc tế, tất cả các thông tin vàcác báo cáo đều được công khai trên trang web của CEP. Những điều này đã mang lạinhững lợi thế cho CEP trong huy động tiết kiệm tự nguyện từ khách hàng.

<i>Nguồn: CEP</i>

Cuối năm 2021, hoạt động tiết kiệm tại tổ chức tài chính vi mô CEP cho thấynhững đặc điểm nổi bật phản ánh sự đa dạng trong nhu cầu và hành vi tiết kiệm củakhách hàng. Tiền gửi tiết kiệm bắt buộc chiếm 22,33% tổng tiền gửi, trong khi tiềngửi tiết kiệm tự nguyện là 13,42%, phần còn lại thuộc về các hình thức tiết kiệm khác.Điều này khơng chỉ cho thấy sự phân loại trong sản phẩm tiết kiệm mà còn phản ánhmối quan hệ giữa tổ chức tài chính và khách hàng qua các sản phẩm và dịch vụ tàichính phù hợp với nhu cầu đa dạng của họ.

Sự phân chia rõ rệt giữa tiền gửi tiết kiệm bắt buộc và tự nguyện tại CEP làminh chứng cho việc tổ chức này không chỉ cung cấp các sản phẩm tiết kiệm linh hoạtnhằm đáp ứng nhu cầu cá nhân hóa, mà còn đặt ra các yêu cầu tiết kiệm bắt buộc nhưmột phần đảm bảo trong quy trình tín dụng. Trong bối cảnh tài chính vi mơ, đặc điểmnày khơng chỉ giúp khách hàng xây dựng thói quen tiết kiệm và quản lý tài chính cánhân một cách bền vững, mà cịn tạo điều kiện cho tổ chức tài chính quản lý rủi ro vàtăng cường sự ổn định tài chính.

Tiền gửi tiết kiệm tự nguyện, mặc dù chiếm tỉ lệ thấp, nhưng là một chỉ số quantrọng cho thấy khách hàng có xu hướng và khả năng tiết kiệm dựa trên ý thức cá nhânmà không cần sự ràng buộc. Điều này cho thấy CEP đã thành công trong việc khuyếnkhích và tạo điều kiện cho các hoạt động tiết kiệm tự nguyện, qua đó góp phần nângcao ý thức và trách nhiệm tài chính cho khách hàng của mình.

Nhìn chung, thơng qua phân tích hoạt động tiết kiệm tại CEP, có thể thấy rằngtổ chức tài chính vi mơ này đã thiết lập một mơ hình tài chính đáp ứng được cả nhucầu bắt buộc lẫn tự nguyện của khách hàng. Qua đó, CEP khơng chỉ hỗ trợ khách hàngtrong việc xây dựng và duy trì thói quen tiết kiệm mà cịn góp phần vào việc phát triển

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

bền vững cho cộng đồng qua các dịch vụ tài chính vi mơ phù hợp.

<b>Năm 2022</b>

<i>Nguồn: CEP</i>

Theo báo cáo tài chính năm 2022 của CEP, tiền gửi tiết kiệm bắt buộc là823.892.822 có xu hướng tăng lên so với năm trước và chiếm 24,722% tổng tiền gửicủa khách hàng; tiền gửi tiết kiệm tự nguyện là 448.761.131 tăng nhẹ và chiếm13,466% tổng tiền gửi của khách hàng. Còn lại là các khoản tiền gửi khác bao gồmtiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn (15,39%) và tiền gửi có kỳ hạn (46,42%).

<i>Nguồn: CEP</i>

Trong năm 2022, CEP áp dụng mức lãi suất tiết kiệm bắt buộc và tự nguyện ởmức 0,9855%/năm, phản ánh đặc điểm của một tổ chức tài chính vi mơ nhằm vào việchỗ trợ khách hàng có thu nhập thấp. Mức lãi suất này, mặc dù khơng cao, nhưng cóthể coi là hợp lý trong bối cảnh của các dịch vụ tài chính vi mơ, với mục tiêu chính làhỗ trợ cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương.

Đối với tiền gửi không kỳ hạn, mức lãi suất tăng so với năm 2021 từ 0,2%/nămlên 0,5%/năm phản ánh một chiến lược nhằm tăng cường sự hài lòng và trung thànhcủa khách hàng trong một thị trường cạnh tranh ngày càng tăng. Chiến lược nàykhông chỉ cung cấp một lợi ích tài chính tốt hơn cho khách hàng giữ tiền mặt trong tàikhoản với mục đích tích lũy hoặc dự phòng, mà còn cho thấy sự linh hoạt và thấu hiểu

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

sâu sắc của CEP đối với nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Trong bối cảnh kinhtế có nhiều biến động, việc tăng lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cũng là một biện phápđể khích lệ tiết kiệm, giúp khách hàng cảm thấy an tâm hơn về giá trị tiền của mìnhtrong dài hạn.

Tuy nhiên, CEP cung cấp một lựa chọn hấp dẫn hơn với tiền gửi tiết kiệm cókỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn, với mức lãi suất dao động từ 3,99% đến 7,7% và 3,8%đến 6,6%/năm tương ứng. Điều này cho thấy CEP đang cố gắng cân bằng giữa việcduy trì một mức lãi suất hợp lý cho các sản phẩm tiết kiệm không kỳ hạn và bắt buộc,trong khi vẫn cung cấp các lựa chọn sinh lời hấp dẫn hơn cho khách hàng sẵn lòngcam kết dài hạn hoặc chấp nhận một số điều kiện ràng buộc.

Mức lãi suất này cũng phản ánh sự thấu hiểu và linh hoạt của CEP trong việc đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Qua đó, CEP khơng chỉ thể hiện vai trị của mình trong việc cung cấp dịch vụ tài chính vi mơ mà cịn góp phần vào việc xây dựng một nền tảng tài chính vững chắc cho cộng đồng mà họ phục vụ.

<b>Năm 2023</b>

<i>Nguồn: CEP</i>

Cuối năm 2023, CEP chứng kiến sự tăng trưởng trong tiền gửi tiết kiệm bắtbuộc, đạt 936,580,759 và chiếm 24,079% tổng tiền gửi, cùng với sự tăng nhẹ trongtiền gửi tiết kiệm tự nguyện lên 493,545,948, chiếm 12,689%. Đây là dấu hiệu của sựổn định và niềm tin từ phía khách hàng đối với CEP đồng thời phản ánh hiệu quả củacác chính sách và sản phẩm tiết kiệm mà CEP đã triển khai. Sự tăng trưởng này khôngchỉ tạo điều kiện cho CEP mở rộng và phát triển bền vững mà còn khẳng định niềmtin vào lĩnh vực tài chính vi mơ như một kênh đầu tư an toàn và hiệu quả cho nhữngngười lao động thu nhập thấp. Qua đó, CEP khơng chỉ thể hiện được sự cam kết trongviệc hỗ trợ hoạt động tiết kiệm trong cộng đồng mà còn mở ra tiềm năng tăng trưởngvà phát triển trong tương lai.

Nhìn chung, giai đoạn 2021-2023, hoạt động tiết kiệm tại CEP phản ánh mộtcách sinh động sự thích ứng và định hình hoạt động dưới ảnh hưởng của các yếu tốkinh tế vĩ mô. Đặc biệt, trong bối cảnh lãi suất và mức lạm phát biến động, CEP đã thểhiện sự linh hoạt trong việc điều chỉnh cơ cấu sản phẩm tiết kiệm của mình để hấp dẫnkhách hàng, đồng thời giữ vững sự ổn định tài chính. Sự cân nhắc giữa việc cung cấp

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

mức lãi suất cạnh tranh cho tiền gửi và duy trì sự ổn định và an tồn tài chính cho tổchức chính là phản ứng chiến lược của CEP trước các thách thức và cơ hội trong môitrường kinh tế có nhiều biến động. Qua đó, CEP khơng chỉ đảm bảo được sự tăngtrưởng về quy mô tiền gửi mà cịn khẳng định được uy tín và vị thế của mình tronglĩnh vực tài chính vi mơ. Từ đó, hỗ trợ bền vững cho người lao động nghèo tự tạo việclàm, hướng tới sự phát triển kinh tế xã hội.

2.2.2 Thực trạng hoạt động tín dụng

<b>Năm 2021 :</b>

CEP ln cố gắng cung cấp các sản phẩm tín dụng phù hợp với nhu cầu củakhách hàng là đoàn viên cơng đồn, cơng nhân, người lao động có thu nhập thấp. Cácsản phẩm tín dụng đáp ứng nhu cầu khác nhau của khách hàng như sửa chữa nhà, họcnghề, buôn bán, tiểu thủ công nghiệp, chăn nuôi, trồng trọt… (trong đó, nhu cầu tạoviệc làm chiếm tỷ trọng cao trong cấu phần sản phẩm cung cấp). Sản phẩm được đadạng phương thức hoàn trả (hàng tuần, 2 tuần, tháng, q).

<i>Đơn vị: nghìn đồng</i>

Doanh thu từ hoạt động tín dụng 694.956.195

Chi phí hoạt động tín dụng 126.054.438

Lãi thuần từ hoạt động tín dụng 568.901.757

Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinhdoanh trước chi phí dự phịng rủi ro tíndụng

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

dụng lớn cho thấy quy mơ hoạt động mạnh mẽ và khả năng thu hút cũng như duy trìmối quan hệ lâu dài với khách hàng, đặt nền tảng vững chắc cho sự phát triển bềnvững.

Năm 2021, dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng nặng nề đến người lao động, nhằmhỗ trợ khách hàng vượt qua khó khăn, phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh saugiãn cách xã hội, bên cạnh các sản phẩm tín dụng đang cung cấp, CEP đã thực hiệngiảm lãi suất, miễn lãi, ân hạn gốc khoản vay, bổ sung các sản phẩm mới gồm: Tíndụng hỗ trợ khách hàng, gia đình khách hàng bị nhiễm Covid, Tín dụng khẩn cấp, Tíndụng bổ sung, Tín dụng học nghề và Tín dụng máy tính học đường. CEP đã cung cấpnguồn vốn nhanh chóng và kịp thời cho khách hàng tái đầu tư vào công việc làm ănnhỏ, giúp khách hàng từng bước cải thiện đời sống gia đình.

Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh Covid -19, CEP đã nỗ lực tập trung mũinhọn ứng dụng cơng nghệ trong hoạt động. Việc hồn thành chuyển đổi toàn bộ cơ sởdữ liệu sang tập trung hóa đã giúp CEP duy trì hoạt động liên tục và kết nối kháchhàng trong suốt thời gian giãn cách xã hội. Đặc biệt CEP đã kịp thời đưa vào ứngdụng “App CEP – Đồng hành vượt khó” cho cơng nhân lao động nghèo, kịp thời hỗtrợ khách hàng tra cứu số dư, đăng ký rút tiết kiệm, yêu cầu khoản vay khẩn cấp.Ngoài ra việc ứng dụng mobile App trên cơ sở đa nền tảng đã giúp tăng hiệu suất hoạtđộng của nhân viên tín dụng CEP tại cơ sở.

Có thể kể tới 1 số dự án trong hoạt động tín dụng của tổ chức tài chính vi mơCEP được thực hiện trong năm 2021 : Bankable Frontier Associates - MetLifeFoundation Nâng cao hiệu quả sản phẩm (2020-2022) (6 tỷ đồng) - Dự án 2 năm tàitrợ và hỗ trợ kỹ thuật để phát triển và nâng cao hiệu suất sản phẩm CEP; BNP Paribas- Mở rộng hoạt động CEP (2013-2022) (193 tỷ đồng) - Dự án hỗ trợ mở rộng phạm vihoạt động tài chính vi mơ của CEP; Cordaid - Mở rộng CEP tại Long An (2020-2023)(66 tỷ đồng)...

Số cuối năm (nghìn đồng) Tỷ lệ (so với tổng số nợ)(%)

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

Nhìn chung. chất lượng vốn cho vay của CEP vẫn được duy trì khá tốt, mặc dùtỷ lệ nợ quá hạn cao hơn so với năm 2020 do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Điều nàycho thấy sự nỗ lực rất lớn của CEP trong việc đảm bảo các khoản vay được sử dụnghiệu quả, phù hợp với nhu cầu và khả năng hoàn trả của khách hàng. Việc thu hồi cáckhoản nợ quá hạn tiếp tục được thực hiện, số khoản vay được xử lý rủi ro vẫn duy trìở mức thấp và dự phịng của CEP duy trì đủ để bù đắp rủi ro vốn đầu tư. Nguồn vốntrong năm được sử dụng hiệu quả, tỷ trọng vốn cho vay trên tổng tài sản khá cao, vớihầu hết nguồn vốn của CEP đang được người lao động nghèo sử dụng.

<b>Năm 2022</b>

Năm 2022, đánh dấu chặng đường 31 năm (02/11/1991-02/11/2022) thành lậpvà phát triển, Tổ chức tài chính vi mơ CEP kiên định với sứ mệnh giảm nghèo trongcông nhân và người lao động (NLĐ) thu nhập thấp.

<i>Đơn vị: nghìn đồng</i>

</div>