(Luận án tiến sĩ) Hát Triển Công Nghiệp Bền Vững Của Tỉnh Quảng Ninh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.54 MB, 263 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Bà GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O

TR¯äNG Đ¾I HÌC TH¯¡NG M¾I

---

Đ¾NG THANH BÌNH

LN ÁN TI¾N SĀ KINH T¾

HÀ NàI, NM 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Bà GIÁO DĀC VÀ ĐÀO T¾O

TR¯äNG Đ¾I HÌC TH¯¡NG M¾I

---

Đ¾NG THANH BÌNH

MÃ Sà: 931.01.10

LN ÁN TI¾N SĀ KINH T¾

NG¯äI H¯âNG DÀN KHOA HÌC: 1. PGS.TS. Bùi Xuân Nhàn

2. TS. NguyÅn ThË Thu HiÁn

HÀ NàI, NM 2023

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LäI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cu khoa hỗc ỏc lp ca riờng tụi. Cỏc sỏ liáu và kÁt quÁ nghiên cąu đ°ÿc trình bày trong luÁn án là trung thąc, khách quan và đ°ÿc trích d¿n đÅy đă, rõ ràng.

Tôi xin chåu trách nhiêm vÃ nghiên cąu căa mình

Hà Nội, ngày…tháng…. năm 2023

Nghiên cąu sinh

Đ¿ng Thanh Bình

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LäI CÀM ¡N

Tr°ãc tiên, Tác giÁ xin bày tß lịng biÁt ¢n sâu sÃc đÁn Ban Giám hiáu, đÁn cỏc thy, cụ giỏo ó ging dy cỏc hỗc phn trong quỏ trỡnh hỗc NCS. c biỏt l thy giỏo h°ãng d¿n PGS-TS Bùi Xuân Nhàn và Cô giáo TS Ngun Thå Thu HiÃn, ng°åi đã rÃt tÁn tình h°ãng d¿n, chã bÁo vÃ nái dung, ph°¢ng pháp và giúp đỡ nhiát tình trong suát quá trình thąc hián luÁn ỏn.

Tụi xin gi lồi trõn trỗng cỏm Ân cỏc nh khoa hỗc, cỏc chuyờn gia ó phn biỏn, t vÃn, đóng góp. Đặc biát xin cám ¢n lãnh đ¿o Cāc Tháng kê tãnh, các doanh nghiáp, các cán bá qun lý ca cỏc Sỗ Ban, ngnh ca tónh Qung Ninh mà tác giÁ gāi phiÁu điÃu tra, đã có các ý kiÁn quí báu đÅ cho đÃ tài đ°ÿc hồn thián h¢n.

Do tính phąc t¿p căa đÃ tài:"Phát triển công nghiệp bền vững cāa tỉnh Quảng

Ninh=, vãi nái dung ráng lãn, nhiÃu nái dung cịn có nhiÃu ý kiÁn khác nhau, ch°a

có chuẩn mąc chung cho cÁ n°ãc cũng nh° tÿng đåa ph°¢ng, mặc dù bÁn thân đã hÁt sąc cá gÃng nh°ng vãi h¿n chÁ vÃ thåi gian và ngn ląc nên khơng tránh khßi nhăng thiÁu sót nhÃt đånh. Tác giÁ mong nhÁn đ°ÿc nhăng ý kiÁn chã bÁo căa các thày, cô giỏo v cỏc nh khoa hỗc giỳp cho nỏi dung nghiên cąu căa ln án đ°ÿc hồn thián h¢n.

Cuái cùng, xin cÁm ¢n C¢ quan, b¿n bè, ng°åi thân, nhăng đßng nghiáp đã tÁn tình giúp đỡ, hß tr v khớch lỏ trong suỏt thồi gian hỗc tp và nghiên cąu.

Hà Nội, ngày…tháng…. năm 2023

Nghiên cąu sinh

Đ¿ng Thanh Bình

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

1. Tính cÃp thiÁt căa đÃ tài luÁn án... 1

2. Táng quan tình hình nghiên cąu có liên quan tãi đÃ tài luÁn án ... 4

3. Māc đích và nhiám vā nghiên cąu ... 16

4. Đái t°ÿng và ph¿m vi nghiên cąu ... 17

1.1. MàT Sà KHÁI NIàM VÀ VAI TRÒ CĂA PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG ... 26

1.1.1. Phát triÅn công nghiáp ... 26

1.1.2. Phát triÅn công nghiáp bÃn văng ... 28

1.1.3. Vai trị căa phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng ... 31

1.2. MàT Sà LÝ THUYÀT C¡ Sæ VÂ PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG ... 33

1.2.1. Lý thuyÁt vÃ bán giai đo¿n phát triÅn căa cách m¿ng công nghiáp ... 33

1.2.2. Lý thuyÁt vÃ xây dąng và hồn thián chiÁn l°ÿc phát triÅn cơng nghiáp ... 35

1.2.3. Lý thuyÁt vÃ phát triÅn công nghiáp theo lÿi thÁ so sánh ... 37

1.2.4. Lý thuyÁt vÃ c¿nh tranh ... 39

1.2.5. Lý thuyÁt vÃ chu kỳ sáng căa mát sÁn phẩm quác tÁ ... 41

1.3. NàI DUNG, CÁC NHÂN Tà ÀNH H¯ỉNG VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG CĂA MàT ĐäA PH¯¡NG CÂP TâNH ... 43

1.3.1 Nái dung phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh ... 43

BÁng 1.1. Ba trā cát trong phát triÅn công nghiáp bÃn văng ... 43

1.3.2. Các nhân tỏ nh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp bn vng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh ... 51

1.3.3. Tiêu chí đánh giá phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh ... 55

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

1.4. KINH NGHIàM PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG CĂA MàT Sà ĐäA PH¯¡NG VÀ BÀI HæC KINH NGHIàM RÚT RA CHO TâNH QUÀNG NINH ... 57 1.4.1. Kinh nghiám phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa mát sá đåa ph°¢ng cÃp tãnh ç trong và n°ãc ngoài ... 57 1.4.2 Mát sá bi hỗc kinh nghiỏm rỳt ra cho phỏt trin cụng nghiáp bÃn văng tãnh QuÁng Ninh ... 62 TÓM TÂT CHĂNG 1 ... 64

ChÂng 2. THC TRắNG PHT TRIN CƠNG NGHIỈP BÀN VĀNG CĂA TÈNH QNG NINH... 65

2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP TâNH QUÀNG NINH GIAI ĐO¾N 2010-2020 ... 65 2.1.1. Tình hình phát triÅn kinh tÁ, xã hái tãnh QuÁng Ninh ... 65 2.1.2. Tình hình phát triÅn cơng nghiáp tãnh Qng Ninh ... 66 2.1.3. Phân tích thąc tr¿ng các nhân tá Ánh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp bn vng ca tónh QuÁng Ninh ... 68 2.2. PHÂN TÍCH THĄC TR¾NG PHÁT TRIÄN CƠNG NGHIàP BÂN VĂNG CĂA TâNH QUÀNG NINH ... 79 2.2.1. TriÅn khai chiÁn l°ÿc phát triÅn công nghiáp căa quác gia, phái hÿp vãi các bá, ngành hoàn thián quy ho¿ch, ląa chỗn chin lc phỏt trin công nghiáp bÃn văng phát huy lÿi thÁ căa tãnh ... 79 2.2.2. Ban hành chính sách theo thẩm quyÃn đånh h°ãng phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh ... 82 2.2.3. Tá chąc và phân bá khu công nghiáp, cām công nghiáp phù hÿp vãi không gian lãnh thá căa tãnh ... 83 2.2.4. Phát triÅn các lo¿i hình doanh nghiáp cơng nghiáp và ngn nhân ląc cho phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa tãnh ... 86 2.2.5. Tuyên truyÃn nâng cao nhÁn thąc vÃ phát triÅn vn hóa- xã hái cho doanh nghiáp công nghiáp ... 95 2.2.6. T¿o viác làm, nâng cao trách nhiám xã hái căa doanh nghiáp công nghiáp, góp phÅn án đånh xã hái ... 96 2.2.7. Phát triÅn giá trå vn hóa, giă gìn, tơn t¿o di tích låch sā ... 96 2.2.8. Tuyên truyÃn nâng cao nhÁn thąc vÃ sā dāng hÿp lý tài nguyên và bÁo vá môi tr°ång cho doanh nghiáp công nghiáp ... 103 2.2.9. p dng thnh tu khoa hỗc v cụng nghá phát triÅn các ngành công nghiáp xanh, sā dāng công nghá s¿ch thân thián vãi môi tr°ång ... 105 2.2.10. KiÅm tra, giám sát tình hình sā dāng tài nguyên thiên nhiên và bÁo vá môi tr°ång ... 106 2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG ... 109 2.3.1. Thành công ... 109

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

3.1.1. Bái cÁnh trong n°ãc và quác tÁ ... 116

3.1.2. Quan điÅm phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh ... 119

3.1.3. Māc tiêu và ph°¢ng h°ãng phát triÅn cơng nghiáp tãnh QuÁng Ninh đÁn nm 2030 và tÅm nhìn đÁn nm 2045 ... 120

3.2. ĐÂ XUÂT MàT Sà GIÀI PHÁP PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG CĂA TâNH QUÀNG NINH GIAI ĐO¾N ĐÀN NM 2030 VÀ TÄM NHÌN ĐÀN NM 2045 ... 123

3.2.1. La chỗn chin lc phỏt triÅn công nghiáp nhằm phát huy lÿi thÁ căa tãnh ... 123

3.2.2. Ban hành chính sách theo thẩm quyÃn đånh h°ãng và thąc hián chuyÅn phát triÅn công nghiáp t tng trỗng <nõu= sang <xanh= ... 129

3.2.3. iu chónh phõn bỏ cỏc ngnh, cÂ sỗ cụng nghiỏp trong tãnh nhằm phát huy lÿi thÁ các vùng và phù hÿp vãi yêu cÅu phát triÅn bÃn văng ... 131

3.2.4. Phát triÅn doanh nghiáp công nghiáp và nâng cao nng ląc c¿nh tranh căa doanh nghiáp trên thå tr°ång ... 133

3.2.5. Tng c°ång bÁo vá môi tr°ång ... 138

3.2.6. Đào t¿o, phát triÅn ngußn nhân ląc chÃt l°ÿng cao cho phát triÅn công nghiáp bÃn văng ... 141

3.2.7. Phát triÅn công nghiáp bÃn văng vÃ vn hóa ... 144

3.2.8. Phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng vÃ xã hái ... 148

3.2.9. Các giÁi pháp hß trÿ phát triÅn công nghiáp bÃn văng ... 151

3.3. KIÀN NGHä VâI CÁC C¡ QUAN LIÊN QUAN ... 154

3.3.1. Đái vãi Nhà n°ãc ... 154

3.3.2. ĐÃ nghå vói cỏc Bỏ, ngnh ỗ Trung Âng ... 154

TểM TÂT CH¯¡NG 3 ... 156

K¾T LUÂN ... 157 DANH MĀC CÁC CƠNG TRÌNH CƠNG BÐ K¾T Q NGHIÊN CĄU CĂA ĐÀ TÀI LN ÁN

DANH MĀC TÀI LIỈU THAM KHÀO PHĀ LĀC

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

BÀNG CHĀ VI¾T TÄT

1. Vi¿t tÅt ti¿ng ViÇt

TT Chā vi¿t tÅt ti¿ng ViÇt Nghĩa đÅy đă ti¿ng ViÇt

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

2. Vi¿t tÅt ti¿ng Anh TT Chā vi¿t tÅt

ti¿ng Anh Vi¿t đÅy đă tiêng Anh Nghĩa ti¿ng ViÇt

quác tÁ Cái Lân

Competitiveness Index

Bá chã sá đánh giá nng ląc điÃu

Đåa ph°¢ng

Provencial Governance and Public Administration Performance Index’.

Chã sá Hiáu quÁ qun trồ v hnh chớnh cụng cp tónh ỗ Viỏt Nam

dián Khu vąc

Chã sá hài lòng vÃ są phāc vā hành chính căa ng°åi dân, tá chąc đái vãi są phāc vā căa c¢ quan hành chính

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

TT Chā vi¿t tÅt

ti¿ng Anh Vi¿t đÅy đă tiêng Anh Nghĩa ti¿ng ViÇt

thùng container tiêu chuẩn chÃt l°ÿng 20 feets

Tá chc Giỏo dc, Khoa hỗc v Vn húa Liờn Hiỏp Quác

thÁ giãi

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

DANH MĀC BÀNG MĀC LĀC

BÁng 1.1. Ba trā cát trong phát triÅn công nghiáp bÃn văng ... 43

BÁng 2.1. Giá trå sÁn phẩm công nghiáp căa tãnh QuÁng Ninh 2010-2020 ... 66

BÁng 2.2. Vai trò các chã báo căa nhân tá F1 ... 72

BÁng 2.3. Vai trò các chã báo căa nhân tá F2 ... 74

BÁng 2.4. Vai trò các chã báo căa nhân tá F4 ... 75

BÁng 2.5. Vai trò các chã báo căa nhân tá F6 ... 75

BÁng 2.6. Vai trò các chã báo căa nhân tá F7- Thông tin tÿ m¿u 2 ... 76

BÁng 2.7. Vai trò các chã báo căa nhân tá F3 ... 77

BÁng 2.8. Vai trò các chã báo căa nhân tá F5 ... 78

BÁng 2.9. Các chã tiêu phát triÅn chă yÁu căa các ph°¢ng án phát triÅn tãnh ... 81

BÁng 2.10. Hián tr¿ng căa các khu công nghiáp đang ho¿t đáng ç QuÁng Ninh ... 87

BÁng 2.11. Chã sá phát triÅn các ngành công nghiáp theo giá so sánh 2010, giai đo¿n 2010- 2020 ... 90

BÁng 2.12. C¢ cÃu sÁn phẩm công nghiáp QuÁng Ninh theo giá hián hành, giai đo¿n 2010 -2020 ... 90

BÁng 2.13. Giá trå sÁn phẩm các ngành công nghiáp theo giá hián hành giai đo¿n 2010-2020 (ĐVT: Tÿ đßng) ... 91

BÁng 2.14. Vai trò các chã báo căa Nhân tá ChiÁn l°ÿc PTCN (F8) ... 92

BÁng 2.15. Vai trị các chã báo căa nhân tá Chính sách PTCN (F9) ... 93

BÁng 2.16. Vai trò các chã báo căa nhân tá Qui ho¿ch & phân bá KCN (F10) ... 93

BÁng 2.17. Vai trò các chã báo căa nhân tá Chính sách thu hút ngn ląc & Môi tr°ång kinh doanh (F11) ... 94

BÁng 2.18. Vai trò các chã báo căa nhân tá BÁo vá tài nguyên (F12) ... 100

BÁng 2.19. Vai trò các chã báo căa nhân tá Trách nhiám xã hái căa DN (F13) ... 101

BÁng 2.20. Vai trò các chã báo căa nhân tá phát triÅn vn hóa (F14) ... 101

BÁng 2.21. Vai trò các chã báo căa nhân tá PTCN tác đáng đÁn Xã hái (F15) ... 102

BÁng 2.22. Vai trò các chã báo căa nhân tá PTCN tác đáng đÁn Vn hóa (F16) ... 102

BÁng 2.23. Danh māc 6 khu công nghiáp °u tiên v trỗng tõm ngnh cụng nghiỏp ... 105

Bng 2.24. Vai trò các chã báo căa nhân tá tác đáng đÁn Môi tr°ång (F15) ... 108

BÁng 2.25. Vai trò các chã báo căa nhân tá PTCN đÁn Môi tr°ång (F18) ... 109

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

DANH MĀC HÌNH

Hình 1. Quy trình nghiên cąu căa luÁn án ... 18

Hình 1.1. Khung nghiên cąu căa luÁn án ... 24

Hình 1.2. Các māc tiêu căa mơ hình phát triÅn bÃn văng ... 29

Hình 1.3. TiÁn trình cách m¿ng cơng nghiáp hóa ... 34

Hình 2.1. BÁn đß hành chính tãnh Qng Ninh ... 65

Hỡnh 2.2: Tng trỗng GRDP tónh Qung Ninh 2010-2020. ... 73

Hình 2.3. Phân bá các khu cơng nghiáp tãnh QuÁng Ninh ... 84

Hình 2.4. Sá lao đáng DN cÁ tãnh và lao đáng trong DN Công nghiáp 2015-2020 ... 99

Hình 3.1. Há tháng kÁ ho¿ch sÁn xuÃt kinh doanh căa doanh nghiáp công nghiáp vÿa và nhß ... 136

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

PHÄN Mỉ ĐÄU 1. Tính cÃp thi¿t căa đÁ tài luÃn án

Công nghiáp là ngành sÁn xuÃt vÁt chÃt lãn nhÃt căa nÃn kinh tÁ quác dân và có vồ trớ, vai trũ quan trỗng trong phỏt trin kinh tÁ căa quác gia cũng nh° căa các đåa ph°¢ng. Thąc tißn đã chąng minh rằng cơng nghiáp có vai trũ to lón, quan trỗng tỏc ỏng n cụng nghiỏp húa, hiỏn i húa nn kinh t quỏc dõn, bỗi q trình cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa nÃn sÁn xuÃt là điÃu kián tiên quyÁt đÅ hÅu hÁt các quỏc gia ang phỏt trin trỗ thnh quỏc gia cú thu nhÁp bình quân đÅu ng°åi cao. Tuy nhiên, đây là quá trình chuyÅn đái phąc t¿p, lâu dài bao quát nhiÃu vÃn đÃ căa kinh tÁ vĩ mô, mà są thành cơng căa q trình này qut đånh đÁn māc tiêu hián đ¿i hóa nÃn

kinh tÁ quác dân. Låch sā phát triÅn căa loài ng°åi cũng đã chã ra rằng chã có phát

triÅn cơng nghiáp thì kinh tÁ mãi giàu lên đ°ÿc. Thông qua phát triÅn cơng nghiáp, các ngn ląc đ°ÿc phân bá nhiÃu h¢n cho khu vąc công nghiáp là khu vąc mà nng suÃt lao đáng đ°ÿc nâng cao nhanh chóng và nhå đó mà kinh tÁ s¿ tng trỗng nhanh hÂn. Cụng nghiỏp vói c trng sn xuÃt quy mô lãn phát triÅn, thå tr°ång các yÁu tá đÅu vào và thå tr°ång tiêu thā các sÁn phẩm căa ngành công nghiáp s¿ phát triÅn m¿nh m¿ h¢n nên cơng nghiáp hóa làm cho th°¢ng m¿i nái đåa l¿n th°¢ng m¿i quác tÁ phát triÅn. Công nghiáp phát triÅn mát mặt thu hút nhiÃu lao đáng h¢n, làm tng thu nhÁp cho ngồi lao ỏng, tuy nhiờn cng dò lm hỗ mÃt viác nhiÃu h¢n vào nhăng lúc suy thối kinh tÁ hay các doanh nghiáp bå phá sÁn. Vãi tÅm quan trỗng ca phỏt trin cụng nghiỏp, cỏc nghiờn cu vÃ vÃn đÃ này đã là chă đÃ thu hút s quan tõm, nghiờn cu ca cỏc nh khoa hỗc, các nhà quÁn lý trên thÁ giãi trong nhiÃu thÁ kÿ qua và đã xuÃt hián khá nhiÃu lý thuyÁt khác nhau vÃ phát triÅn cơng nghiáp nói chung và phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng nói riêng.

nó. Nhăng áp ląc căa đåi sáng hián đ¿i gßm ơ nhißm tiÁng ßn, khơng khí, n°ãc, dinh d°ỡng nghèo nàn, máy múc nguy him, cụng viỏc cỏng òng, s cụ Ân, vô gia c°, l¿m dāng vÁt chÃt, vÃn đÃ sc khòe ỗ cỏc vựng, khu vc phỏt trin cụng nghiỏp gõy ra bỗi cỏc yu tỏ kinh tÁ, xã hái, chính trå và vn hóa căa chính są phát triÅn đó. Cùng vãi q trình cơng nghiáp hóa, đơ thå hóa s¿ phát triÅn. Są hình thành và phát triÅn căa các đô thå l¿i d¿n tãi są bùng ná dân sá, và są phát triÅn căa xã hái đ¿i chúng. Nhăng tÁp quán và truyÃn tháng căa xã hái nông nghiáp bå mai mát, cơng nghiáp hóa làm tng są mÃt công bằng trong phân phái thu nhÁp giăa các đåa

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

ph°¢ng, các nhóm dân c°, các tÅng lãp xã hái. Phát triÅn công nghiáp cũng d¿n tãi ơ nhißm mơi tr°ång do chÃt thÁi công nghiáp gia tng. Do vÁy, có khá nhiÃu

cơng trình nghiên cąu khác nhau tÁp trung vào chă đÃ nhằm khắc phÿc mặt trái,

những hệ lÿy cāa phát triển công nghiệp không bền vững.

Tuy nhiên, mặc dù đã thÃy rõ vå trí, vai trị căa phát triÅn công nghiáp, song trong nhiÃu nghiên cąu khỏc nhau ó cụng bỏ cng chó ra rng ỗ nhiÃu quác gia, đåa ph°¢ng v¿n mÃc phÁi nhăng sai lÅm nh° ch°a nhÁn thąc đÅy đă vÃ phát triÅn cụng nghiỏp bn vng. Xut phỏt t tm quan trỗng căa phát triÅn công nghiáp và làm thÁ nào đÅ giÁm thiÅu các tác đáng tiêu cąc tÿ phát triÅn công nghiáp là chă đÃ đ°ÿc các nhà nghiên cąu trên thÁ giãi quan tâm nghiên cąu nhiÃu và luôn l ch núng bòng ca mỗi thồi i. Cỏc nghiên cąu đã chã ra là mát trong nhăng nghåch lý trung tâm căa thåi đ¿i chúng ta là są gia tng đßng thåi căa kiÁn thąc và cơng nghá, vÃ są suy thối căa con ng°åi và mơi tr°ång. Tồn cÅu hóa và cơng nghiáp hóa đã đi kèm vói viỏc mỗ rỏng nhng khong cỏch gia ngồi giu v ngồi nghốo, bỗi s suy gim ca nhiu nguòn tài nguyên thiên nhiên căa xã hái. Theo các nhà nghiên cąu, đÅ có thÅ giÁi qut są bÃt bình đẳng đó bằng cách phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng, chó cú nh vy mói ỏp ng nguyỏn vỗng ca xó hỏi v mỗi tng lóp nhõn dõn mỏt cỏch lâu dài. Tuy nhiên, hián v¿n có các nhÁn thąc khác nhau vÃ phát triÅn bÃn văng nói chung và phát triÅn công nghiáp bÃn văng nói riêng cÅn đ°ÿc tiÁp tāc nghiên cąu và nhiÃu đåa ph°¢ng đang phi ỏi mt vói bi toỏn gia tng trỗng, phỏt triÅn kinh tÁ vãi phát triÅn xã hái và vÃn đÃ ơ nhißm mơi tr°ång.

Đ°ÿc ví là t nóc Viỏt Nam thu nhò, Qung Ninh nm ỗ đåa đÅu phía Đơng BÃc Viát Nam, có dáng mát con cá sÃu nằm chÁch theo h°ãng Đơng BÃc - Tây Nam. Phía Đơng nghiêng xuáng nāa phÅn đÅu vånh BÃc Bá, Phía Tây tąa l°ng vào núi rÿng trùng điáp. BÃ ngang tÿ đơng sang tây, n¢i ráng nhÃt là 195 km. BÃ dỗc, t bc xuỏng nam khong 102 km. Phớa ụng BÃc căa tãnh giáp vãi Trung Qc, phía

D°¢ng và thành phá HÁi Phịng, đßng thåi phía tây bÃc giáp các tãnh L¿ng S¢n, BÃc

n°ãc khác trong khu vąc. NÁu phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng Qng Ninh có th trỗ thnh u tu, lụi kộo kinh t cỏc tãnh Đßng Bằng BÃc Bá, mát trung tâm kinh tÁ nng ỏng ỗ phớa Bc. Tuy nhiên, trong thąc tißn tãnh QuÁng Ninh đã vÃp phÁi nhăng khó khn trong phát triÅn cơng nghiáp gÃn kÁt vãi phát triÅn bÃn văng vn

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

hóa và bÁo vá mơi tr°ång rÃt cÅn có các nghiên cąu cā thÅ đÅ tìm ra các giÁi pháp

phát triÅn công nghiáp bÃn văng phù hÿp vãi điÃu kián căa tãnh.

Trong thåi kỳ hái nhÁp kinh tÁ quác tÁ, yêu cÅu đặt ra vãi các quác gia cũng nh° các đåa ph°¢ng là phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng vãi ba trā cát là phát triÅn bÃn văng vÃ kinh tÁ, giÁi quyÁt tát các vÃn đÃ xã hái và bÁo vá môi tr°ång. QuÁng Ninh nm ỗ ồa u phớa ụng Bc Viỏt Nam l mỏt trỗng im kinh t, mỏt u tu ca vựng Kinh t trỗng im Bc Bỏ òng thồi l mỏt trong bán trung tâm du låch lãn căa Viát Nam vãi di sÁn thiên nhiên thÁ giãi vånh H¿ Long đã hai lÅn đ°ÿc UNESCO công nhÁn vÃ giá trå thẩm mā và đåa chÃt, đåa m¿o. QuÁng Ninh có điÃu kián tą nhiên và khoáng sÁn phong phú đã phát triÅn m¿nh các ngành công nghiáp khai thác than, sÁn xuÃt đián mang l¿i thu nhÁp cho tãnh. VÃ tră l°ÿng than riêng QuÁng Ninh đã chiÁm tãi 90% tră l°ÿng than căa Viát Nam, ngoài ra QuÁng Ninh có ngn ngun liáu sÁn xt vÁt liáu xây dąng, cung cÃp vÁt t°, nguyên liáu cho các ngành sÁn xuÃt công nghiáp khác nhau trong n°ãc và xuÃt khẩu nh° công nghiáp khai thác than, công nghiáp sÁn xuÃt vÁt liáu xây dąng, sāa chăa tàu biÅn, cơng nghiáp đóng tàu & góp phÅn quan trỗng cho s phỏt trin kinh t, tng trỗng GDP căa tãnh QuÁng Ninh nói riêng và cÁ n°ãc nói chung.

Do vå trớ ồa lý to iu kiỏn cho Qung Ninh trỗ thnh thồ trồng trung chuyn quan trỗng, nhồ ú cú nhiÃu c¢ hái phát triÅn th°¢ng m¿i và các dåch v ỗ khu vc biờn giói, c biỏt ỗ cỏc khu kinh tÁ cāa khẩu. Các tuyÁn giao thông phát trin v cỏc ca khu quan trỗng l iu kiỏn thuÁn lÿi đÅ QuÁng Ninh phát triÅn m¿nh trao đái hàng hóa nái vùng, liên vùng và tãi cÁ các thồ trồng quỏc t rỏng lón, do ú trỗ thnh trung tâm th°¢ng m¿i quan trỗng, im giao thÂng ca các tãnh trong cÁ n°ãc, căa ASEAN vãi Trung Quác, sang các n°ãc Đông Á và Châu Á- Thái Bình D°¢ng. Tuy nhiên thåi gian qua c¢ cÃu cơng nghiáp ch°a hÿp lý, phát triÅn các khu cơng nghiáp cām cơng nghiáp cịn chÁm, tÿ lá công nghiáp chÁ biÁn phát triÅn ch°a nh° mong đÿi, chim t trỗng nhò, cÂ cu xut khu sn phm thơ cịn nhiÃu. Đặc biát đã xt hián nhăng mâu thu¿n giăa phát triÅn công nghiáp vãi vÃn đÃ kinh tÁ xã hái và bÁo vá môi tr°ång. Công nghiáp khai thác than và ngành sÁn xuÃt nhiát đián tÿ than đá, l¿i là nhăng ngành gây ơ nhißm nặng nÃ nhÃt, đã xuÃt hián nhăng mâu thu¿n giăa phát triÅn công nghiáp vãi vÃn đÃ kinh tÁ xã hái và bÁo vá mơi tr°ång. Phát triÅn cơng nghiáp cịn làm nÁy sinh mát sá mâu thu¿n vãi phát triÅn du låch, dåch vā bÁo vá cÁnh quan thiên nhiên căa Vånh H¿ Long là kỳ quan thiên nhiên căa

thÁ giãi. Viác nghiên cąu phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh góp phÅn giải

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

quyết mâu thuẫn giữa phát triển công nghiệp với du lịch; mâu thu¿n giăa phát triÅn

KCN vãi mÃt t° liáu sÁn xuÃt căa nông dân là đÃt đai nh°ng l¿i ch°a thu hút nhiÃu lao đáng nông nghiáp vào phát triÅn công nghiỏp. Tuy vi nm trỗ l¿i đây, sÁn l°ÿng khai thác và tiêu thā than trên đåa bàn tãnh có xu h°ãng giÁm, nhăng vÃn đÃ ơ nhißm mơi tr°ång n°ãc, mơi tr°ång biÅn gây nguy h¿i cho đåi sáng dân c° quanh vùng và nhăng thách thąc to lãn khác do hÁu q phát triÅn cơng nghiáp khai thác ß ¿t nhm tng trỗng xut khu than ly ngoi tỏ, cõn đái vãi nhu cÅu phát triÅn kinh tÁ v¿n tßn t¿i, địi hßi tãnh Qng Ninh phÁi đ°a ra chiÁn l°ÿc phát triÅn kinh tÁ xã hái nói chung và chiÁn l°ÿc phát triÅn cơng nghiáp nói riêng mát cách đúng đÃn. Thąc tißn trong thåi gian gÅn đây cng cho thy ó cú nhiu cụng trỡnh khoa hỗc, mát sá luÁn án tiÁn sĩ nghiên cąu vÃ phát triÅn các lĩnh vąc nông nghiáp, phát triÅn công nghiáp căa mát sá đåa ph°¢ng theo h°ãng bÃn văng nh°ng đÃ tài nghiên cąu vÃ phát triÅn công nghiáp bÃn vng ỗ Qung Ninh cha cp nhiu v cha giÁi quyÁt mát cách c¢ bÁn các mâu thu¿n và các vÃn đÃ đặt ra trong thåi gian gÅn đây, do vÁy, xuÃt phát tÿ nhăng vÃn đÃ trờn nghiờn cu sinh chỗn nghiờn cu ti:

<Phỏt triển công nghiệp bền vững cāa tỉnh Quảng Ninh= làm đÃ tài luÁn án tiÁn sĩ

kinh tÁ.

2. Tổng quan tình hình nghiên cąu có liên quan tãi đÁ tài luÃn án

Là mát trong nhăng ngành then chát căa nÃn kinh tÁ, phát triÅn công nghiáp bÃn văng đ°ÿc nhiÃu nhà nghiên cąu kinh tÁ quan tâm, trong ú cú mỏt sỏ cụng

trỡnh ỗ trong v ngồi n°ãc có liên quan trąc tiÁp đÁn ln án nh° sau:

2.1. Một số cơng trình nghiên cứu chung về phát triển công nghiệp bền vững

2.1.1. Các công trình nghiên cứu ở n°ớc ngồi

Krut, Harris Gleckman 2013, A Missed Opportunity for Sustainable Global

Industrial Development, <C¡ hội bỏ lỡ cho phát triển cơng nghiệp tồn cầu bền

vững=. (101)

Các tác giÁ cho rằng mát trong nhăng nghåch lý trung tâm căa thåi đ¿i chúng ta là są gia tng đßng thåi căa kiÁn thąc và cơng nghá, vÃ są suy thối căa con ng°åi và mơi tr°ång. Tồn cÅu hóa và cụng nghiỏp húa ó i kốm vói viỏc mỗ rỏng nhăng khoÁng cách giăa ng°åi giàu và nghèo nàn, są suy giÁm căa nhiÃu ngußn tài nguyên thiên nhiên. Theo các tác giÁ, có thÅ giÁi qut są bÃt đßng sinh đáng đÅ đ¿t đ°ÿc điÃu đó bằng cách phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng. Chã có nh° vÁy mãi ỏp ng nguyỏn vỗng ca xó hỏi v mỗi tng lãp nhân dân.

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

-PhÁi chỳ trỗng phỏt trin gia các ngành công nghiáp là ý tỗng ca Jan

Harmsen Joseph B. Powell (2011) trong cuán sách: Sustainable development in the

process industries – J Harmsen, JB Powell – 2011, books.google.com: <Phát triển

bền vững trong các ngành công nghiệp=, đã cung cÃp mát bąc tranh táng quát và

đ°a ra các giÁi pháp nhằm thúc đẩy các doanh nghiáp công nghiáp tiÁp tāc phát triÅn tr°ãc nhăng thách thąc vÃ môi tr°ång và xã hái trong sÁn xuÃt. Tÿ viác táng quan các đånh nghĩa vÃ phát triÅn bÃn văng, các tác giÁ đã khẳng ồnh: <vai trũ cng nh nh hỗng ca phỏt trin công nghiáp đái vãi phát triÅn bÃn văng. Vãi nhăng nghiên cąu đånh l°ÿng các tr°ång hÿp cā thÅ trong các ngành hố chÃt, dÅu khí, sÁn xt vÁt liáu và khai thác khoáng sÁn=; Cuán sách giãi thiáu các cách thąc cho các doanh nghiáp lãn, vÿa và nhß sā dāng hiáu quÁ tài nguyên thông qua viác hÿp tác giăa các ngành công nghiáp khác nhau đÅ đ¿t đ°ÿc są phát triÅn theo quan điÅm phát triÅn bÃn văng trên cÁ ba mặt: kinh tÁ, xã hái và môi tr°ång. (97)

industrial development in the Mekong Delta of Vietnam, Journal of Cleaner Production Volume 86, 1 January 2015, Nghiên cąu và đánh giá vÃ phát triÅn công nghiáp bn vng ỗ òng bng sụng Cu Long Viỏt Nam (94)

Quoc Cuong Nguyen và FeiYa đã xây dąng há tháng chã tiêu đánh giá phát triÅn công nghiáp bÃn văng dąa trên nái dung phát triÅn công nghiáp và mát sá nguyên tÃc c¢ bÁn mà há tháng cÅn tuân thă, cùng vãi thąc tr¿ng phát triÅn cơng nghiáp vùng Đßng bằng sông Cāu Long. Bao gßm ba trā cát căa phát triÅn bÃn văng nói chung, há tháng này bao gßm ba khía c¿nh căa phát triÅn bÃn văng, đó là tiÅu há tháng (subsystem) kinh tÁ, xã hái và môi tr°ång. Vãi há tháng chã tiêu và ph°¢ng pháp phân tích thành phÅn chă u này, nghiên cąu tình huáng đã áp dāng cách tiÁp cÁn đånh l°ÿng đÅ đánh giá phát triÅn công nghiáp bÃn văng ç Đßng bằng sơng Cāu Long. TiÅu há tháng/ Há tháng con tính tốn và thÁo ln chi tiÁt đã chó ra rng phỏt trin cụng nghiỏp ỗ òng bng sông Cāu Long là không bÃn văng. Hiáu quÁ phát trin khu vc cụng nghiỏp to ra tng trỗng kinh tÁ - xã hái và thúc đẩy môi tr°ång Đßng bằng sơng Cāu Long có xu h°ãng giÁm sút. Ngồi ra, nhóm tác giÁ xÁp h¿ng mąc đá bÃn văng căa phát triÅn công nghiáp t¿i 13 tãnh, thành Đßng bằng sơng Cāu Long. Cuái cùng, mát sá låi khuyên đ°ÿc đ°a ra thỳc y phỏt trin cụng nghiỏp bn vng ỗ Đßng bằng sơng Cāu Long căa Viát Nam.

- Kevin P. Gallagher and Lyuba Zarsky (2004), Sustainable Industrial Development? The Performance of Mexico’s FDI-led Integration Strategy- <Liáu

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

chiÁn l°ÿc hỏi nhp c dn dt bỗi FDI ca Mexico cú thąc hián đ°ÿc phát triÅn công nghiáp theo h°ãng bÃn văng= Hai tác giÁ căa Vián môi tr°ång và phát triÅn toàn cÅu, trąc thuác tr°ång i hỗc Fletcher School of Law and Diplomacy and Tufts University, Mā cho rằng, phát triÅn công nghiáp theo h°ãng bÃn văng đ°ÿc thąc hián qua ba thông sá: i) są tng trỗng nng lc sn xut nỏi sinh, c biỏt là nng ląc đái mãi, ii) cÁi thián hiáu quÁ ho¿t đáng môi tr°ång căa ngành công nghiáp và iii) cÁi thián mąc sáng và giÁm są bÃt bình đẳng, đặc biát thơng qua tng trỗng sỏ lng cụng n viỏc lm, tin cụng trong lĩnh vąc sÁn xuÃt công nghiáp. Các tác giÁ cho rằng, chính phă nên coi phát triÅn cơng nghiáp theo h°ãng bÃn văng là trung tâm, gia tng đáng kÅ trong đÅu t° công cáng và t° nhân theo chiÃu sõu v mỗ rỏng nng lc ỏi mói; phỏt trin thồ trồng trong nóc l cÂ sỗ cho s tng trỗng sỏng to v hiỏu qu cỏc sn phm cụng nghiáp; đßng thåi cam kÁt m¿nh m¿ trong giÁm thiÅu thiỏt hi v mụi trồng do tng trỗng cụng nghiỏp gây ra. (98)

for eco-industrial in the USA=: <Thực hiện sinh thái công nghiệp? Lập kế hoạch cho công nghiệp sinh thái ở Mỹ= cho rằng, mặc dù quan điÅm phát triÅn bÃn văng

nhÁn đ°ÿc są đßng thuÁn ráng rãi trong nhiÃu dißn đàn quác tÁ nh°ng trên thąc tÁ, viác đ¿t māc tiêu <win-win-win= (cùng chiÁn thÃng) vÃ các mặt phát triÅn kinh tÁ, môi tr°ång và xã hái v¿n còn là mát vÃn đÃ nan giÁi. Nhăng quan điÅm ăng há phát triÅn công nghiáp sinh thái cho rằng viác dåch chuyÅn trong chußi sÁn xuÃt công nghiáp tÿ mát đ°ång thẳng đÁn há tháng khép kín là điÃu kián đÅ giúp đ¿t māc tiêu phát triÅn bÃn văng. Tác giÁ cơng trình nhÃn m¿nh vào các vÃn đÃ nan giÁi nÁy sinh trong giai đo¿n phát triÅn khu công nghiáp theo h°ãng bÃn văng ç Mā. (96)

-M Dittrich, S Giljum, S Lutter, C Polzin UNIDO, (2012), Towards Green

Growth Through Green Industry Development in Viet Nam - First published in

nghiệp xanh tại Việt Nam=. Báo cáo này chia sẻ các kÁt q đánh giá tồn dián vÃ c¢

hái và thách thąc cho viác giÁi quyÁt mát sá vÃn đÃ cÃp bách nhÃt căa Viát Nam vÃ môi tr°ång công nghiáp trong bái cÁnh kinh tÁ xã hái hián nay. Báo cáo t¿o tiÃn đÃ phát triÅn mát khung chính sách cho viỏc trin khai mỗ rỏng cỏc phÂng phỏp tip cÁn cơng nghiáp xanh nhằm māc đích đ¿t đ°ÿc tng trỗng xanh ti Viỏt Nam. (95) - Egorova, M., Pluzhnic, M. & Glik, P. (2015), Global trends of «green» economy development as a factor for improvement of economical and social prosperity, Procedia

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

growth), kinh tÁ xanh (Green Economy) đ°ÿc nghiên cąu khá sãm, các tác giÁ khái quát thành xu h°ãng toàn cÅu vÃ phát triÅn kinh tÁ <Xanh=; trong đó vai trị căa Chính

dāng ngn tài ngun và gia tng phúc lÿi cho ng°åi dân bằng cách sā dāng cơng nghá, đßng thåi giÁm thiÅu suy thối mơi tr°ång trong dài h¿n.

(2021), Green economy in sustainable development and improvement of resource

quÁ sā dāng tài nguyên.

Các nghiên cąu trên đÃu khẳng đånh muán PTCN BV nói chung hay phát triÅn bÃn văng công nghiáp căa mát đåa ph°¢ng, mát quác gia cÅn nhÁn thąc phÁi tiÁn hành rÃt nhiÃu công viác tÿ nhÁn thąc, đÃ ra chiÁn l°ÿc, chính sách, duy trì c¢ cÃu phù hÿp và kiên trì thąc hián các bián pháp đÅ đ¿t māc tiêu đÃ ra.

2.1.2 Tình hình nghiên cứu trong n°ớc

chiến l°ợc phát triển công nghiệp Việt Nam=, nhà xt bÁn Lý ln Chính trå. Cn

sách gßm 9 ch°¢ng tÿ quan điÅm thiÁt kÁ chiÁn l°ÿc chung, thu hút đÅu t° n°ãc ngoài đÁn xây dąng các liên kÁt vùng tái °u& Trong cơng trình này các tác giÁ đã gÿi ý thiÁt kÁ mát chiÁn l°ÿc phỏt trin cụng nghiỏp ton diỏn v hiỏn thc ỗ Viát Nam; so sánh chiÁn l°ÿc phát triÅn công nghiáp căa Viát Nam vãi các n°ãc trong khu vąc và NhÁt BÁn; nêu lên nhăng kinh nghiám căa các n°ãc ASEAN trong phát triÅn các ngành công nghiáp đián, đián tā, sÁn xuÃt ô tô, xe máy và mát sá ngnh cụng nghiỏp ph tr. Trờn cÂ sỗ ú, cụng trỡnh rỳt ra nhng bi hỗc kinh nghiỏm cho ngnh công nghiáp Viát Nam. Đặc biát GS.TS Kenichi Ohno- Giám đác phía NhÁt BÁn, Dą án Dißn đàn Phát triÅn Viát Nam (VDF) và Vián nghiên cąu chính sách quác gia NhÁt BÁn (GRIPS) vãi kinh nghiám và tÅm nhìn căa mình đã chã ra các yÁu kém trong viác xây dąng chính sách cơng nghiáp căa Viát Nam, đÃ xuÃt quan điÅm xây dąng chiÁn l°ÿc đÅ rút ngÃn quá trình mà bÃt cą quác gia nào cũng trÁi qua: nhÁp khẩu thiÁt bå máy móc sÁn xuÃt theo h°ãng d¿n căa n°ãc ngồi; tích lũy; tiÁp thu kā thuÁt; nái đåa hóa sáng t¿o đÅ cÁi tiÁn và thiÁt kÁ sÁn phẩm nh° các n°ãc tiên tiÁn. Låi khuyên giá trå căa Ông đái vãi Viát Nam khi xây dąng chiÁn l°ÿc phát triÅn công nghiáp là phân tích tình hng hián t¿i, bái cÁnh khu vąc, thÁ giãi và bái cÁnh căa n°ãc ta đÃ xuÃt các mc tiờu quan im la chỗn cỏc ngnh

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

cụng nghiỏp mi nhỗn n nm 2020 nh°: đián tā, may mặc, giày dép, chÁ biÁn thc phm v phn mm. Trờn cÂ sỗ ú thu hút đÅu t°, tá chąc liên kÁt phát triÅn. Đây l bi hỗc bỏ ớch cho nghiờn cu sinh khi đÃ xuÃt các giÁi pháp phát triÅn công nghiáp QuÁng Ninh theo h°ãng bÃn văng. (45)

điện tử gia dÿng Vit Nam, LATS, i hỗc Kinh t Quỏc dõn, (7). Tác giÁ đã làm

rõ thuÁt ngă vÃ công nghiáp hß trÿ là viác t¿o ra nhăng linh phā kián tham gia vào hình thành các sÁn phẩm hồn thián phāc vā cho ng°åi tiêu dùng. SÁn phẩm căa cơng nghiáp hß trÿ chă u là kim lo¿i, nhąa, cao su, đián và đián tā. Vai trò và bÁn chÃt căa cơng nghiáp hß trÿ là chi cung ąng giá trå, liên kÁt các công đo¿n phẩm tÿ cung ąng các sÁn phẩm thô ch°a qua chÁ biÁn tãi lÃp ráp sÁn phẩm cuái cùng. Tÿ đó làm rõ cÂ sỗ lý lun v thc tiòn v phỏt trin cơng nghiáp hß trÿ đián tā gia dāng; phân tích thc trng v trin vỗng cụng nghiỏp hò tr trong ngnh iỏn t gia dng ỗ Viỏt Nam; xut giÁi pháp phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ trong ngành iỏn t gia dng ỗ Viỏt Nam trong thồi gian tãi.

cāa Việt Nam=, LATS, Khoa Lut, i hỗc Quỏc gia Hà Nái. (54). Mặc dù đ¿t

đ°ÿc nhiÃu thành tąu, tuy nhiên mát bá phÁn khơng nhß doanh nghiáp có ván đÅu t° n°ãc ngoi chó xõy dng nh mỏy, cÂ sỗ sn xut đÅ hoàn thành giai đo¿n cuái t¿i n°ãc ta. Do cơng nghiáp hß trÿ nái đåa kém phát triÅn nên doanh nghiáp lÃp ráp có ván FDI, vãi yêu cÅu chÃt l°ÿng sÁn phẩm cao, tuy rÃt muán tng tÿ lá nái đåa hoá đÅ giÁm giá thành sÁn xuÃt nh°ng ít tìm đ°ÿc ngn cung cÃp cơng nghiáp hß trÿ đáng tin cÁy. XuÃt phát tÿ thąc tißn trên, LuÁn án há tháng hóa đ°ÿc mát sá vÃn đÃ lý ln vÃ ngn ván FDI, cơng nghiáp hß trÿ và mái quan há giăa FDI và cơng nghiáp hß trÿ cũng nh° nhăng nhân tá tác đáng đÁn thu hút FDI cho phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ. Thơng qua nghiên cąu kinh nghiám quác tÁ trong viác thu hỳt FDI cho phỏt trin cụng nghiỏp hò tr ỗ mát sá n°ãc trên thÁ giãi, vùng lãnh thá nh° Đài Loan, Thái Lan, Malaysia đÅ rút ra nhăng bài hỗc kinh nghiỏm cho Viỏt Nam. Tỏc gi ó phõn tích và làm rõ thąc tr¿ng thu hút FDI cho phỏt trin cụng nghiỏp hò tr ỗ Viỏt Nam, chó ra nhăng h¿n chÁ và nguyên nhân căa chúng. LuÁn án đ°a ra đånh h°ãng và mát sá giÁi pháp nhằm tng c°ång thu hút FDI cho phát triÅn công nghiáp hß trÿ căa Viát Nam.

- TrÅn Quang Minh, (1999), Lý thuyết về lợi thế so sánh: Sự vận dÿng trong chính

sách cơng nghiệp và th°¡ng mại cāa Nhật Bản 1955- 1990, LATS, Vián Kinh tÁ thÁ

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

giãi, (50). Nái dung căa LuÁn án đã làm rõ nái dung c¢ bÁn căa lý thuyÁt lÿi thÁ so sánh và mơ hình kinh tÁ căa NhÁt BÁn; Chính sách tÁn dāng, nuôi d°ỡng và phát triÅn các lÿi thÁ so sỏnh to ra thồi k tng trỗng cao 1955-1973 nh: thay thÁ nhÁp khẩu, tą do hóa mÁu dåch, chính sách khun khích xt khẩu; chính sách điÃu chãnh c¢ cÃu kinh tÁ và khÃc phāc mâu thu¿n vÃ mÁu dồch 1974- 1990. Trờn cÂ sỗ ỏnh giỏ, nhn xột v thnh tu, hn ch ra nm bi hỗc kinh nghiám vÃ vÁn dāng lÿi thÁ so sánh căa NhÁt BÁn và rÃt hău ích cho Viát Nam ngay thåi điÅm hián t¿i là: (i).Phát triÅn và sā dāng có hiáu q ngn nhân ląc- Ngußn gác quan trỗng ca li th so sánh; (ii).Huy đáng và sā dāng hiáu quÁ các ngußn ván tích lũy tÿ nái đåa, tng c°ång đái mãi máy móc thiÁt bå và cơng nghá nhằm t¿o ra lÿi thÁ so sánh mãi;(iii).Phát huy hiáu quÁ các lÿi thÁ vÃ đåa lý, đặc biát là vùng đÃt ven biÅn và các hÁi cÁng; xây dąng và hoàn thián hỏ thỏng giao thụng vn ti v cÂ sỗ h tÅng cơng nghiáp nhằm góp phÅn h¿ giá thành sÁn xuÃt và tng c°ång lÿi thÁ c¿nh tranh cho các cơng ty, xí nghiáp;(iv).TÁn dāng kā tht và cơng nghá n°ãc ngồi đÅ tng c°ång lÿi thÁ so sánh cho các sÁn phẩm công nghiáp trong n°ãc. (v). TÁn dāng và khai thác triát đÅ các lÿi thÁ vÃ thå tr°ång đÅ đẩy m¿nh sÁn xuÃt và tiêu thā sÁn phẩm.

-Nguyßn Thå Kim Thu, 2012, Công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam trong điều kiện

hội nhập kinh tế quốc tế, LATS, Hỗc Viỏn Chớnh trồ- Hnh chớnh quỏc gia Hò Chớ

Minh, (67). Thąc tr¿ng cơng nghiáp hß trÿ trong mát sỏ ngnh cụng nghiỏp ỗ Viỏt Nam thồi gian qua đã đ¿t đ°ÿc nhăng kÁt quÁ nhÃt đånh. Tuy nhiên, cơng nghiáp hß trÿ trong mát sá ngành cơng nghiáp Viát Nam v¿n còn nhăng h¿n chÁ và đặt ra nhăng vÃn đÃ cÅn đ°ÿc quan tâm, giÁi quyÁt nh°: vÃ quy ho¿ch phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ; vÃ ván, công nghá trong phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ, vÃ ngn nhân ląc trong phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ và vÃ phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ khi tái cÃu trúc mát sá ngành công nghiáp ç Viát Nam sau khăng hng tài chính tồn

cÅu. Lun ỏn ó nờu c cÂ sỗ lý lun v thąc tÁ vÃ cơng nghiáp hß trÿ hß trÿ trong điÃu kián hái nhÁp kinh tÁ quác tÁ; khái quát đ°ÿc thąc tr¿ng phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ hß trÿ đái vãi cơng nghiáp dát, may, c¢ khí, chÁ t¿o và ô tô trong điÃu

kián hái nhÁp kinh t quỏc t ỗ Viỏt Nam t 2007-2011 v sỏ l°ÿng doanh nghiáp, trình đá cơng nghá, nng ląc sÁn xuÃt và tÿ lá nái đåa hóa căa các ngành công

nghiáp. LuÁn án đ°a ra nm quan điÅm cÅn phÁi quán triát: Một là, phÁi coi phát

triÅn công nghiáp hß trÿ là khâu đát phá, t¿o tiÃn đÃ phát triÅn các ngành công

nghiáp. Hai là, phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ phÁi khai thác lÿi thÁ quác gia, h°ãng

vào xuÃt khẩu, tham gia chi giá trå tồn cÅu, vãi są tham gia căa các thành phÅn

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

kinh tÁ. Ba là, phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ phÁi tn theo các quy luÁt khách quan

căa kinh tÁ thå tr°ång, phù hÿp vãi thông lá quác tÁ, xây dąng nÃn kinh tÁ xanh và

bÃn văng. Bốn là, phÁi tng c°ång vai trò căa Nhà n°ãc trong phát triÅn cơng nghiáp hß trÿ. Năm là, phát triÅn công nghiáp hß trÿ phÁi đÁm bÁo tái cÃu trúc

ngành công nghiáp cũng nh° tái cÃu trúc nÃn kinh tÁ Viát Nam hiỏu qu. õy l cÂ sỗ quan trỗng bo m cn c khoa hỗc v thc tiòn xt nhăng nhóm giÁi pháp mang tính khÁ thi thúc đẩy cơng nghiáp hß trÿ phát triÅn trong thåi gian tãi.

2.2. Các cơng trình nghiên cứu về chính sách phát triển công nghiệp và phát triển công nghiệp bền vững của một địa phương cấp tỉnh

2.2.1. Các cơng trình nghiên cứu n°ớc ngồi

-ZYing-xue- Economic Geography, (2003)- en.cnki.com. cn, Regional difference of economy of countries and harmonious development in GuangDong in

tãnh QuÁng Đông: Há tháng chã sá đ°ÿc thiÁt lÁp đÅ đo l°ång są khác biỏt v kinh t khu vc ca cỏc qun ỗ QuÁng Đông. Dąa trên há tháng chã sá, vãi są trÿ giúp căa SPSS và phân tích thành phÅn chính, są khác biát căa quÁn (thành phá, huyán) mąc đá kinh tÁ toàn dián đ°ÿc nghiên cąu kā l°ỡng và đặc điÅm cÃu trúc không gian căa są khác biát vÃ kinh tÁ khu vąc căa các h¿t đ°ÿc phân tích. Hiáu ąng tích cąc và tác đáng tiêu cąc ca s khỏc biỏt khu vc ỗ Qung ụng cng đ°ÿc nghiên cąu t°¢ng ąng. Cuái cùng, mát sá bián pháp vÃ phát triÅn hài hòa căa tÿng lo¿i quân đ°ÿc đ°a ra nh°: cÁi thián c¢ cÃu không gian phát triÅn khu vc ỗ Qung ụng, suy ngh nuụi dng há tháng điÅm phát triÅn kinh tÁ khu vąc và hoàn thián há trāc và há tháng m¿ng; giă nÃn kinh tÁ thå tr°ång bình th°ång và không cân bằng phát triÅn kinh tÁ khu vąc, thiÁt lÁp c¢ chÁ chia sẻ lÿi nhuÁn; tinh chãnh c¢ cÃu cơng nghiáp theo ngun tÃc °u tiên đÅ thúc đẩy phát triÅn điÃu phái. (104).

- Peng Jian, Wang Yanglin, YE Minting, Chang Qing (2010), Research on the Change of Regional Industrial Structure and Its Eco- environmental Effect: A Case Study in Lijiang City, Yunnan Province, Nghiên cąu vÃ są thay đái cÃu trúc công nghiáp khu vąc và tác đáng mơi tr°ång sinh thái căa nó: Nghiên cąu tr°ång hp ỗ thnh phỏ Lỏ Giang, tónh Võn Nam, (99).

Są thay đái c¢ cÃu cơng nghiáp căa vùng là yu tỏ dn dt quan trỗng ca thay ỏi s dāng đÃt, và cũng làm thay đái môi tr°ång xung quanh. Trong bi bỏo ny, trờn cÂ sỗ phõn tớch ồnh tớnh nh hỗng ca phỏt trin cụng nghiỏp khỏc nhau đÁn môi tr°ång thiên nhiên, chúng ta s¿ xây dng hỏ sỏ nh hỗng ca cỏc ngnh khỏc

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

nhau trên môi tr°ång thiên nhiên, và chó sỏ nh hỗng tÂng ng ca cÂ cu cụng nghiáp đái vãi môi tr°ång thiên nhiên, đánh giá hiáu quÁ môi tr°ång sinh thái căa są thay đái cÃu trỳc ca khu vc. Trong khi chó sỏ nh hỗng căa c¢ cÃu cơng nghiáp mơi tr°ång sinh thái tą nhiờn ỗ mc va phi, gim dn qua cỏc nm, cho thÃy rằng c¢ cÃu cơng nghiáp khu vąc đã tác đáng tích cąc đÁn mơi tr°ång sinh thái.

-Tao Song, Erdan Wang, Xu Lu, Hao Chen, & Jiangxue Zhang. (2020). Research on the Calculation and Influencing Factors of the Green Development of Regional Industry in China. Regional Economic Development Research, Nghiên cąu vÃ các u tá tính tốn và nh hỗng n s phỏt trin xanh ca ngnh cụng nghiỏp khu vc ỗ Trung Quỏc (103).

T gúc ỏ đÅu vào, Tao Song và cáng są (2020) tÁp trung vào mái liên há giăa bÁo tßn tài nguyên trong q trình phát triÅn cơng nghiáp và xem xét viác giÁm l°ÿng tài nguyên đ°ÿc tiêu thā trong cùng điÃu kián kā thuÁt vãi są phát triÅn căa ngành công nghiáp xanh. Mąc tiêu thā nng l°ÿng dą kiÁn, mąc tiêu thā đián nng và mąc tiêu thā n°ãc đ°ÿc tớnh toỏn trờn cÂ sỗ trỡnh ỏ k thut trong giai on cÂ sỗ c so sỏnh vói mc tiờu thā thąc tÁ và są khác biát giăa mąc tiêu thā tài nguyên thu đ°ÿc và mąc tiêu thā thąc tÁ đ°ÿc sā dāng đÅ thÅ hián liáu są phát triÅn cơng nghiáp có phÁi là xanh và xā lý tiÃn tá hóa đ°ÿc thąc hián đÅ đo l°ång đånh l°ÿng tÿ lá phÅn xanh trong giá trå gia tng công nghiáp, đÅ đo l°ång sÁn l°ÿng căa 30 tãnh (đô thå, khu tą trå) hiáu quÁ phát triÅn xanh và mąc đá căa ngành công nghiáp trong giai đo¿n 2004-2017. Sau đó, theo giá trå xanh cơng nghiáp đo đ°ÿc, mơ hình hßi quy dă liáu bÁng đ°ÿc s dng phõn tớch cỏc yu tỏ nh hỗng. KÁt quÁ nghiên cąu thąc nghiám cho thÃy trình đá phỏt trin kinh t, t trỗng cụng nghiỏp hng ba, trình đá cơng nghá cao và táng mąc đÅu t° cho kiÅm sốt ơ nhißm mơi tr°ång có vai trị quan trỗng trong viỏc thỳc y phỏt trin cụng nghiỏp xanh. Nó cho thÃy rằng có mát sá są khác biát vÃ mąc đá phát triÅn xanh căa các ngành cụng nghiỏp ỗ tt c cỏc tónh (thnh phỏ v khu tą trå), vì vÁy chúng ta có thÅ cÁi thián mąc đá phát triÅn xanh chung căa các ngành công nghiáp trong khu vąc bằng cách điÃu chãnh các bián pháp phù hÿp vãi điÃu kián đåa ph°¢ng và phân lo¿i các bián pháp.

Springer, <Analysing regional industrialisation in Jiangsu province using

geographically weighted regression= -Phân tích cơng nghiệp hóa khu vực ở tỉnh Giang Tơ bằng ph°¡ng pháp hßi quy gia quyền theo địa lý, Công nghiáp là ngành

quan trỗng nht trong nn kinh t Trung Quỏc. xỏc đånh khơng gian t°¢ng tác

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

giăa mąc đá cơng nghiáp hóa khu vąc và các u tá khác nhau, sách này đ°a tãnh Giang Tô căa Trung Quác nh° là mát nghiên cąu tr°ång hÿp. ĐÅ làm sáng tß są tßn t¿i căa khơng gian phi hòi quy, hòi quy trỗng sỏ theo ồa lý (GWR) đ°ÿc sā dāng trong bài viÁt này. Phân tích hßi quy thơng th°ång chã có thÅ đ¿t đ°ÿc các °ãc tính tham sá thay vì °ãc l°ÿng căa các tham sá thay đái theo không gian trong mát sá há tháng không gian nên các tác giÁ đã sā dāng: <Phõn tớch cụng nghiỏp húa khu vc ỗ tónh Giang Tụ bng cỏch s dng hòi quy trỗng sỏ theo đåa lý= (105).

2.2.2. Các nghiên cứu ở trong n°ớc

Cú khỏ nhiu cụng trỡnh nghiờn cu PTBV ỗ phm vi nÃn kinh tÁ quác dân, nh°ng l¿i rÃt ít cơng trình nghiên cąu đÁn PTBV căa cÃp tãnh, liên quan đÁn nái dung này, có mát sá cơng trình khoa hỗc ó cụng bỏ sau:

-Tác giÁ Bùi Vĩnh Kiên (2009), vãi đÃ tài: <Chính sách phát triển cơng nghiệp tại

địa ph°¡ng, nghiên cứu án dÿng với tỉnh Bắc Ninh=, LATS, Chuyên ngành QuÁn lý

kinh tÁ, Tr°ång i hỗc Kinh t Quỏc dõn. Trong lun ỏn, t quan niám cơng nghiệp

tại địa ph°¡ng bao gßm khơng phõn biỏt cỏc loi sỗ hu, loi hỡnh qun lý, qui mơ

thc đåa bàn căa mát đåa ph°¢ng xác đånh. Cơng nghiáp t¿i đåa ph°¢ng là bá phÁn căa công nghiáp quác gia, gÃn vãi không gian kinh tÁ -xã hái căa đåa ph°¢ng theo ranh giãi xác đånh. Lun ỏn ó xỏc ồnh cỏc yu tỏ nh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp ồa phÂng gòm: <cỏc yu tá đÅu vào c¢ bÁn, yÁu tá đÅu vào cao cÃp; Các nhóm u tá vÃ thå tr°ång đåa ph°¢ng: cu thồ trồng, tỏc ỏ tng trỗng cu vói s phát triÅn cơng nghiáp; Các ngành liên quan và hß trÿ căa đåa ph°¢ng; ChiÁn l°ÿc căa doanh nghiáp và đặc điÅm c¿nh tranh trong trong các ngành t¿i đåa ph°¢ng; Các yÁu tá są thay đái nh° thiên tai, phỏt kin mói trong khoa hỗc cụng nghỏ nh hỗng tói s phỏt trin; Vai trũ ca Nh nóc trong ho¿ch đånh, thąc thi, đánh giá, điÃu chãnh các chính sách cho māc tiêu phát triÅn=. (46, tr 14-18). Theo tác giÁ có các lo¿i chính sách phát triÅn cơng nghiáp nh°: chính sách đÅu t° phát triÅn cơng nghiáp; Chính sách hß trÿ tiÁp cÁn đÃt đai; Chính sỏch thÂng mi, thồ trồng; Chớnh sỏch khoa hỗc, cụng nghá; Chính sách cÁi thián mơi tr°ång kinh doanh; Chính sách phát triÅn ngn nhân ląc; Chính sách phát triÅn bÃn văng đi đôi vãi công bằng xã hái và bÁo vá mơi tr°ång.(21, tr19); Ngồi ra, tác giÁ đÃ xuÃt các quan điÅm, ph°¢ng h°ãng và đÃ xuÃt mát sá giÁi pháp nhằm hoàn thián mát sá chính sách chă u đÅ phát triÅn cơng nghiáp phù hÿp vãi tình hình cā thÅ căa BÃc Ninh giai đo¿n đÁn nm 2020.

-Tác giÁ Nguyßn HÁi BÃc, (2011), Nghiên cứu vấn đề phát triển bền vững công

nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, LATS, Chuyên ngành Kinh tÁ công nghiáp,

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

Trồng i hỗc Kinh t Quỏc dõn. Theo ú, tác giÁ coi phát triÅn bÃn văng là są phát

triÅn hài hòa kÁt hÿp cÁ 3 māc tiêu: kinh tÁ, xã hái và môi tr°ång trong są phát triÅn. Đặc biát làm rõ nái dung phát triÅn công nghiáp bn vng ca tónh gòm: (1) Duy trỡ tng trỗng công nghiáp nhanh và án đånh trong dài h¿n; (2) Thąc hián q trình cơng nghiáp hóa s¿ch cÁ vÃ pháp luÁt, kinh tÁ và kā thuÁt, công nghá. (5, tr 31-34)

Về pháp luật: Rà soát quy ho¿ch táng thÅ gÃn vãi phát triÅn bÃn văng kiÅm sốt

ơ nhißm mơi tr°ång; thÅ chÁ hóa đ°a yÁu tá môi tr°ång vào kÁ ho¿ch hóa hồn thián đánh giá tác đáng môi tr°ång tr°ãc khi cÃp phép và giám sát thąc hián; xây dąng vn bÁn quy ph¿m pháp luÁt thúc đẩy thay thÁ cơng nghá tán ngun liáu, ơ nhißm môi tr°ång; xây dąng tiêu chuẩn và nguyên tÃc sÁn xuÃt s¿ch phù hÿp vãi trình đá phát triÅn; nghiên cąu, ban hành chÁ tài bÃt buác doanh nghiáp thiÁt lÁp há tháng tą quan trÃc và giám sát vÃ môi tr°ång đÅ cung cÃp thông tin vÃ chÃt thÁi và mąc đá ơ nhißm do há tháng sÁn xt căa doanh nghiáp gây nên.

Về kinh tế: c¢ cÃu l¿i các ngành cơng nghiáp °u tiên phát triÅn công nghiáp

s¿ch; phát triÅn và đẩy m¿nh sā dāng công nghá và thiÁt bå bÁo vá môi tr°ång, lÁp các dą án vãi luÁn chąng đÅy đă vÃ kiÅm sốt và bÁo vá mơi tr°ång. Thành lÁp và phát triÅn khu công nghá cao, nâng dÅn tÿ lá đÅu t° phát triÅn công nghá s¿ch; bÁo đÁm tÿ lá công nghá s¿ch ngày càng tng.

Về kỹ thuật và công nghệ: cÅn ban hành quy trình thẩm đånh đánh giá tác đáng

mơi tr°ång, đánh giá tác đáng môi tr°ång tr°ãc khi cÃp phép. Tin hnh x lý triỏt cÂ sỗ gõy ụ nhiòm mụi trồng nghiờm trỗng; nõng cp hoc di dồi hoc ỡnh chó cỏc cÂ sỗ gõy ụ nhiòm mụi tr°ång ra khßi các khu dân c° đơng đúc. Phát triÅn bÃn văng mát sá ngành cơng nghiáp có tác đáng đặc biát vãi môi tr°ång: nng l°ÿng, luyán kim khai thỏc mò, xõy dng& c biỏt chỳ trỗng ng dāng công nghá khai thác và chÁ biÁn tiên tiÁn cho phép tiÁt kiám tài nguyên thiên nhiên, giÁm l°ÿng phát thÁi và ơ nhißm. Tá chąc khơng gian lãnh thá và phân bá công nghiáp hÿp lý nhằm t¿o khơng gian hÿp lý v¿n hài hịa vãi mơi tr°ång. Đånh h°ãng phát triÅn tÁp trung trong các khu công nghiáp khu chÁ xuÃt; t¿o các liên kÁt công nghiáp bÃn văng; di dåi các cÂ sỗ cụng nghiỏp gõy ụ nhiòm, m bo v nâng cao trách nhiám xã hái căa doanh nghiáp; khai thác hÿp lý và sā dāng tiÁt kiám, bÃn văng cỏc nguòn ti nguyờn thiờn nhiờn.

Trờn cÂ sỗ ú tỏc gi ó đÃ xuÃt đßng bá 6 nhóm giÁi pháp vÃ chính sách nhằm phát triÅn bÃn văng công nghiáp trên đåa bàn tãnh Thái Nguyên.

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

2.3. Một số cơng trình nghiên cứu liên quan đến phát triển công nghiệp của tỉnh Quảng Ninh

Cú khỏ nhiu cụng trỡnh khoa hỗc, cỏc lun án tiÁn sĩ nghiên cąu vÃ phát triÅn

nhÃt là các luÁn án tiÁn sĩ đ°ÿc thąc hián t¿i Tr°ång i hỗc Mò- ồa cht v mỏt

sỏ trồng i hỗc k thut khỏc v k thut khai thỏc than tại các mỏ than, về tài

nguyên n°ớc, môi tr°ờng biển… trên đåa bàn tãnh QuÁng Ninh. Cā thÅ:

Tác giÁ TrÅn Đng Quy (2012), Nghiên cứu đặc điểm địa hố mơi tr°ờng

phÿc vÿ sử dÿng bền vững tài nguyên thiên nhiên khu vực vịnh Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh, LATS ngành Đåa hóa hỗc, Trồng i hỗc Khoa hỗc t nhiờn, i

hỗc Quác gia Hà Nái. Tác giÁ làm rõ đặc điÅm đåa hóa mơi tr°ång khu vąc vånh Tiên n, đặc điÅm đåa hóa hău c¢ và đånh h°ãng sā dāng các ngußn tài nguyên

thiên nhiên khu vąc vånh Tiên Yên (56). Tác giÁ TrÅn Yêm (2001), Những vấn đề

tài nguyên và môi tr°ờng liên quan đến khai thác than ở tỉnh Quảng Ninh (Lấy vùng Hịn Gai, Cẩm Phả và lân cận làm ví dÿ), LATS, chuyên ngành BÁo vá, sā

dāng hÿp lý và tái t¿o tài nguyên thiên nhiên, (92). Tác gi H Vn Hũa (2015),

Trồng i hỗc Khoa hỗc t nhiờn, i hỗc Quỏc gia H Nỏi; Qun lý nhà n°ớc về

bảo vệ môi tr°ờng biển ven bờ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, LATS, Chuyên ngành

QuÁn lý hnh chớnh cụng, Hỗc viỏn Hnh chớnh Quỏc gia; (35). Tác giÁ Nguyßn

Quác Viát (2014), LATS, Quy hoạch sử dÿng đất phÿc vÿ phát triển nông, lâm

nghiệp bền vững tỉnh Quảng Ninh, chuyên ngành Quy ho¿ch và sā dāng đÃt nông

nghiáp, Trồng i hỗc khoa hỗc t nhiờn, i hỗc Quỏc gia Hà Nái, (90). Tác giÁ

Hoàng Thå HÁo, (2017), Hồn thiện các chính sách giảm nghèo ở tỉnh Quảng Ninh,

LATS, chuyên ngành QuÁn lý kinh tÁ, Tr°ång Đ¿i hỗc ThÂng mi (43).

Cỏc ti trờn ó cÁp phát triÅn bÃn văng kinh tÁ tãnh QuÁng Ninh trong mát sá lĩnh vąc cā thÅ nh° khai thác than, sā dāng đÃt phát triÅn lâm nghiáp, bÁo vá

môi tr°ång ven biÅn& d°ãi giác đá căa các chuyên ngành kỹ thuật mà ch°a có

Ninh d°ãi giác đá căa chuyên ngành Quản lý kinh tế.

2.4. Các khoảng trống nghiên cứu của đề ti

Trờn cÂ sỗ tỏng quan cỏc cụng trỡnh nghiờn cąu có liên quan đÁn đÃ tài luÁn

mát sá cÂ sỗ lý lun liờn quan n phỏt trin cụng nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh và xác đånh các khoÁng tráng cÅn tiÁp tāc nghiên cąu sau

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

(1). Về lý luận:

Cn lm rừ lý thuyt cÂ sỗ ca PTBV l lý thuyÁt nào? Nái dung PTBV căa đåa ph°¢ng cÃp tãnh, thành phá là gì? Nái dung cā thÅ nào c la chỗn trong phỏt trin cụng nghiỏp bn vng bao gßm 3 trā cát gßm: kinh tÁ, vn hóa- xã hái và bÁo vá môi tr°ång trong phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa đåa ph°¢ng cÃp tãnh?

(2). Về thực tiễn:

-. C¢ cÃu kinh tÁ nói chung và c¢ cÃu ngành cơng nghiáp Qng Ninh lá thc

nhiÃu vào các ngành cơng nghiáp gây ơ nhißm nặng. Do vÁy, PTCN căa tãnh tr°ớc

hết là cần điều chỉnh c¡ cấu các ngành công nghiệp, ngăn ngừa ô nhiễm môi tr°ờng; làm th no va m bo tỏc ỏ tng trỗng, vÿa bÁo đÁm án đånh, phát

triÅn đåi sáng căa nhân dân cÅn phÁi có nhăng giÁi pháp, kiÁn nghå gỡ cú cÂ sỗ khoa hỗc v phự hp vói điÃu kián và bái cÁnh phát triÅn kinh tÁ - xã hái căa tãnh?

- QuÁng Ninh là mát trong bán trung tâm du låch lãn căa Viát Nam vãi di sÁn thiên nhiên thÁ giãi vånh H¿ Long, đã hai lÅn đ°ÿc UNESCO công nhÁn vÃ giá trå thẩm mā và đåa chÃt, đåa m¿o vãi nhiÃu điÅm du låch hÃp d¿n, là tãnh có điÃu kián phát triÅn du låch- <Ngành cơng nghiáp khơng khói=. Trong điÃu kián hián nay, làm

thÁ nào đÅ vừa phát triển các ngành cơng nghiệp nói chung và phát triển du lịch là

vÃn đÃ luôn đ°ÿc đặt ra cÅn tip tc nghiờn cu.

-. Qung Ninh nm ỗ phớa éụng Bc Viỏt Nam, trong vựng Kinh t trỗng điÅm

BÃc Bá, là mát trong 25 tãnh biên giãi, tỉnh duy nhất có cÁ biên giãi trên biÅn và đÃt

liÃn vãi n°ãc Cáng hòa Nhân dân Trung Hoa; l tónh nm trong vựng Kinh t trỗng im Bc Bá, thuác tam giác phát triÅn kinh tÁ (Hà Nái, HÁi Phòng, QuÁng Ninh), nằm trên <hai hành lang, mát vành đai kinh tÁ= Viát Nam- Trung Quác. Vãi vå trớ

quan trỗng nh vy, viỏc hng vo phỏt trin ngành logistics nhằm hỗ trợ thúc

đẩy xuất khẩu hàng hóa căa Viát Nam qua cāa khẩu Móng Cái (chiÁm tÿ lá lãn

trong thu ngân sách căa tÃt cÁ cāa khẩu biên giãi căa Viát Nam) là điÃu cũng cÅn đ°ÿc tiÁp tāc tÁp trung nghiên cąu.

hián, không chã đào t¿o nhân ląc chÃt l°ÿng cao nói chung mà đào t¿o nhân lực

phÿc vÿ nhiệm vÿ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa cāa tỉnh QuÁng Ninh, đßng thåi

sẵn sàng đáp ąng nhu cÅu các tãnh lân cÁn trong vùng Kinh tÁ trỗng im Bc Bỏ, cng ang l vn t ra cÅn giÁi quyÁt.

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

- Vãi nhăng nái dung trên vai trò, nhiám vā căa chính qun cÃp tãnh s¿ phÁi làm gì đÅ thąc hián tát PTCN căa tãnh trong giai đo¿n tãi nm 2030 và tÅm nhìn đÁn nm 2045.

Câu hỏi nghiên cứu của luận án

Tÿ viác táng quan các cơng trình nghiên cąu có liên quan đÁn đÃ tài luÁn án và khoÁng tráng trong nghiên cąu, luÁn án xác đånh các câu hßi trong nghiên cąu gßm: (1). ThÁ nào là phát triÅn cơng nghiáp và phát triÅn công nghiáp bÃn văng? (2). Nái dung phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh là gì? (3) Có các nhân tá no nh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp bn vng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh và các nhân tá ú nh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp ca tónh QuÁng Ninh hián nay nh° thÁ nào? (4) Có các tiêu chuẩn, tiêu chí nào đÅ đánh giá phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa mát tãnh (4). Thąc tr¿ng phát triÅn công nghiáp bÃn văng tãnh QuÁng Ninh hián nay ỗ mc ỏ no? (5). Cn cú quan im, giÁi pháp và

kiÁn nghå gì đÅ phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng tãnh QuÁng Ninh thåi gian tãi?

3. Māc đích và nhiÇm vā nghiên cąu

3.1. Māc đích nghiên cứu

Māc đích nghiên cąu căa lun ỏn l trờn cÂ sỗ hỏ thỏng húa cÂ sỗ lý lun, phõn tớch v ỏnh giỏ thc trng phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh nhằm đÃ xuÃt mát sá giÁi pháp, kiÁn nghå phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa

tãnh QuÁng Ninh giai đo¿n đÁn nm 2030 và tÅm nhìn đÁn nm 2045.

3.2. Nhiệm vā nghiên cứu

Tÿ māc đích nghiên cąu trên, nhiám vā nghiên cąu căa đÃ tài luÁn án gßm: - Há tháng hóa mát sá vÃn đÃ lý ln c¢ bÁn và tiêu chí đánh giá vÃ phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh, nghiên cąu kinh nghiám căa mát sá đåa ph°¢ng trong và ngồi n°ãc vÃ phát triÅn cơng nghiáp bÃn vng qua ú rỳt ra bi hỗc kinh nghiỏm cho tãnh QuÁng Ninh.

đÃ xuÃt các giÁi pháp, kiÁn nghå nhằm phát triÅn bÃn văng công nghiáp căa tãnh QuÁng Ninh thåi gian tãi.

căa tãnh QuÁng Ninh giai đo¿n đÁn nm 2030 và tÅm nhìn đÁn nm 2045.

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

4. ĐĐi t°ÿng và ph¿m vi nghiên cąu

4.1. Đối t°ợng nghiên cứu:

Đái t°ÿng nghiên cąu căa luÁn án là nhăng vÃn đÃ lý luÁn và thąc tißn vÃ phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa mát đåa ph°¢ng cÃp tãnh.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung: LuÁn án tÁp trung làm rõ viác ban hành chính sách, qui đånh

trong thẩm quyÃn quÁn lý công nghiáp cāa UBND tỉnh và các biện pháp tá chức

thực hiện phát triển công nghiệp bền vững cāa địa ph°¡ng cấp tỉnh. Viác phân

ngành kinh tÁ căa các quác gia hián nay cịn có nhiÃu cách hiÅu khác nhau, trong

ln án này, viác nghiên cąu PTBV căa tãnh QuÁng Ninh bao gßm 4 nhóm ngành

cơng nghiệp lớn theo phân ngành cāa Táng Cÿc Thống kê dąa trên QuyÁt đånh sá

ngành kinh tế Việt Nam, gßm: (1) Ngành cơng nghiáp khai khống; (2). Ngành cơng

nghiáp chÁ biÁn, chÁ t¿o; (3), Ngành công nghiáp sÁn xuÃt và phân phái đián, khí đát, n°ãc nóng, h¢i n°ãc và điÃu hịa khụng khớ (gỗi tt l sn xut v phõn phỏi đián); và (4). Ngành cung cÃp n°ãc; ho¿t đáng quÁn lý v x lý rỏc thi, nóc thi, (gỗi tt là cÃp n°ãc và xā lý rác thÁi). Do thåi gian và ngn ląc nghiên cąu có h¿n, Ln án chã nghiên cąu phát triÅn cơng nghiáp nói chung vãi 4 nhóm ngành lãn trên, mà khơng nghiên cąu bÃn văng vÃ c¢ cÃu các ngành cơng nghiáp cā thÅ trong tÿng nhóm.

Về khơng gian: nghiên cąu PTBV căa tãnh QuÁng Ninh và các doanh nghiáp,

các khu công nghiáp, cām công nghiáp&trên đåa bàn tãnh.

Về thời gian: nghiên cąu vÃ thąc tr¿ng PTBV căa tãnh QuÁng Ninh tÿ nm 2010

đÁn nm 2020, đÃ xuÃt giÁi pháp phát triÅn đÁn nm 2030 và tÅm nhìn đÁn nm 2045.

5. Ph°¢ng pháp nghiên cąu

5.1 Phương pháp luận

LuÁn án sā dāng ph°¢ng pháp luÁn duy vÁt biỏn chng v duy vt lồch s lm cÂ sỗ la chỗn cho cỏc phÂng phỏp nghiờn cu ca lun án. Ph°¢ng pháp luÁn duy vÁt bián chąng đ°ÿc sā dāng đÅ nhìn nhÁn, phân tích, khám phá bÁn chÃt căa są vÁt, hián t°ÿng trong quá trình vÁn đáng tÃt yÁu. Ph°¢ng pháp luÁn duy vÁt låch sā đ°ÿc sā dāng đÅ nhÁn dián, phân tích phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh trong thåi gian qua, đặc biát trong giai đo¿n 2010 -2020 tãnh trong nhăng nm qua.

LuÁn án tiÁp cÁn đái t°ÿng nghiên cąu trên quan điÅm há tháng, quan điÅm

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

låch sā và quan điÅm thąc tißn. Trên quan điÅm há tháng, luÁn án s¿ nghiên cąu nái hàm căa phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh d°ãi góc đá căa chuyên ngành quÁn lý kinh tÁ. Trên quan điÅm låch sā, kÁt quÁ căa phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh đ°ÿc nghiên cąu trong mát khoÁng thåi gian nhÃt đånh nhằm xem xét dißn biÁn và tác đáng căa viác triÅn khai chiÁn l°ÿc, chính sách phát triÅn cơng nghiáp căa đåa ph°¢ng. Trên quan điÅm thąc tißn, viác phân tích, đánh giá phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh đ°ÿc phân tích, đánh giá tÿ thąc tÁ phát triÅn công nghiáp căa. Qua nghiên cąu thąc tr¿ng phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa QuÁng Ninh, đÃ tài luÁn án s¿ tÁp trung đÅ chã ra nhăng vÃn đÃ cịn bÃt cÁp, nhăng h¿n chÁ và tìm ra ngun nhõn ca chỳng lm cÂ sỗ xut mỏt sá giÁi pháp, kiÁn nghå phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh giai đo¿n đÁn nm 2030, tÅm nhìn đÁn nm 2045.

Viác nghiên cąu đÃ tài luÁn án có nhiÃu cách tiÁp cÁn khác nhau nh° tiÁn hành dùng mơ hình tốn đÅ đånh l°ÿng các nhõn tỏ nh hỗng n PTCN; dựng mụ hỡnh kinh tÁ l°ÿng đÅ xác đånh mąc đá bÃn văng trong PTCN tãnh QuÁng Ninh. Tuy nhiên, do điÃu kián dåch bánh COVID 19 viác tiÁp cÅn các dă liáu thą cÃp và triÅn khai thu thÁp dă liáu s¢ cÃp có nhiÃu khó khn. ĐÅ có thêm thơng tin đánh giá thąc tr¿ng phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh, trong luÁn án này các dă liáu s¢ cÃp thu thÁp đÅ đánh giá mąc đá bÃn văng trong PTCN vÃ mặt kinh tÁ; vn hóa, xã hái và môi tr°ång tÿ 3 đái t°ÿng sau: (1) Các DNCN; (2) Các c¢ quan QLNN (3) Ng°åi dân trong tãnh.

5.2 Quy trình nghiên cứu và dữ liệu nghiên cứu

Quy trình nghiên cứu: Quy trình nghiên cąu căa luÁn án đ°ÿc thąc hián nh° sau

(xem hình 1)

Hình 1. Quy trình nghiên cąu căa luÃn án

Ph°¡ng pháp táng quan tài liệu

Táng quan mỏt sỏ hỗc thuyt kinh t kinh in v hiỏn đ¿i (sách, báo, t¿p chí, giáo trình trong và ngồi n°ãc); các vn bÁn pháp luÁt (LuÁt, Nghå đånh, Thông t°, QuyÁt

Xác đånh vÃn đÃ và māc đích, đái t°ÿng, ph¿m vi nghiên cąu

ThiÁt kÁ, xác lÁp các

ph°¢ng pháp, mơ hìnhnghiên

cąu

Thu thÁp sá liáu và tình hình nghiên

cąu

Phân tích, xā lý sá

liáu

Báo cáo kÁt quÁ nghiên

cąu và đÃ xuÃt các giÁi

pháp

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

đånh, Chã thå); các công trỡnh khoa hỗc liờn quan (lun ỏn, ti nghiờn cu khoa hỗc, tp chớ khoa hỗc) xõy dng cÂ sỗ lý lun v PTBV ỗ mỏt ồa phÂng cÃp tãnh.

Ph°¡ng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: sā dāng các thơng tin, dă liáu đã đ°ÿc

cơng bá chính thąc tÿ các báo cáo, tháng kê, niên giám trong n°ãc căa các c¢ quan Trung °¢ng: Bá Cơng Th°¢ng, Bá Ngành liên quan (Bá KÁ ho¿ch & ĐÅu t°, Bá Tài nguyên & Môi tr°ång), Táng Cāc Tháng kê, Tỏng cc hi quan; U Ban nhõn dõn, Sỗ Cụng ThÂng, Sỗ Ngnh (Sỗ Ti nguyờn & Mụi trồng, Sỗ Vn hóa, ThÅ thao và Du låch), Phịng Th°¢ng m¿i và Cơng nghiáp VN (VCCI). Hình thąc thu thÁp dă liáu là tài liáu giÃy và tài liáu m¿ng.

Ph°¡ng pháp thu thập dữ liệu s¡ cấp:

Nghiên cąu sinh đã tiÁn hành thu thÁp dă liáu s¢ cÃp thơng qua 2 giai đoạn: (i) TiÁn hành phßng vÃn các chuyên gia, đąng đÅu là các giám đác doanh nghiáp cơng nghiáp (có 80,2% là Giám đác DNCN, trong ú cú trỡnh ỏ i hỗc, cao ng l 73,4%; Th¿c sĩ là 22,2% và 4% là tiÁn sĩ), các cỏn bỏ qun lý cụng nghiỏp ỗ tónh (cú 61,8 % l Giỏm ỏc Sỗ v Trỗng, phú phịng, ban) và các ThÅy, Cơ là giÁng viên các Trồng i hỗc ThÂng Mi v Trồng i hỗc Kinh tÁ Quác Dân là chuyên gia vÃ lĩnh vąc phát triÅn công nghiáp nhằm xin ý kiÁn, đánh giá, quan điÅm vÃ các vÃn đÃ phát triÅn công nghiáp bÃn vng tónh Qung Ninh.(cú danh

sỏch cỏc chuyờn gia ỗ phā lāc 8) đÅ lÃy dă liáu thiÁt kê nội dung bảng hỏi, khảo sát

cuác khÁo sát vãi māc đích nghiên cąu các nhân tố ảnh h°ởng và đánh giá mức độ

PTCN cāa tỉnh QuÁng Ninh. Có 3 nhúm ỏi tng c la chỗn kho sỏt gòm: (1)

Giỏm ỏc, Phú giỏm ỏc, Trỗng cỏc phũng, Trỗng các Bá phÁn quÁn lý DNCN trong và ngoài các KCN, KKT; (2). Cỏn bỏ qun lý cụng nghiỏp ỗ sỗ Cụng ThÂng v cỏc sỗ liờn quan nh Sỗ Ti nguyờn & Mụi trồng, sỗ Vn húa, Th thao v Du lồch; (3). Ch cỏc hỏ dõn sỏng ỗ vùng lân cÁn các KCN, CCN.

Về quy mô mẫu khảo sát: nghiên cąu sinh sā dāng cách tính căa Bollen (1998) và

dąa theo nghiên cąu căa Hair, Anderson, Tatham v Black (1998) la chỗn kớch thóc mu kho sát. Theo đó, kích th°ãc m¿u tái thiÅu là gÃp 5 lÅn táng sá biÁn quan sát. Đây là cỡ m¿u phù hÿp cho nghiên cąu có sā dāng phân tích nhân tá (Comrey,

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

1973; Roger, 2006), cách tính s¿ là n=5x m, m là sá l°ÿng các nhân tá trong bÁng hßi. Sá l°ÿng nhân tá cÅn khÁo sát trong 3 m¿u lÅn l°ÿt là: 27; 17 và 22; nh° vÁy, táng quy mô cÅn có căa m¿u 1; 2 và 3 khi khÁo sát lÅn l°ÿt là 135; 85 và 110.

Trờn cÂ sỗ ú, nghiờn cu sinh la chỗn kớch thóc mu nh sau:

Tr°ởng các phòng, Tr°ởng các Bộ phận quản lý DNCN.

ThÂng, sỗ Ti nguyờn v Mụi trồng, sỗ Xõy dng là c¢ quan trąc tiÁp qn lý

cơng nghiáp căa tãnh; đánh giá mức độ phát triển công nghiệp bền vững căa tãnh.

- Vãi 250 phiÁu (xem Phā lāc 3- mu 3) cho ch hỏ gia ỡnh sỏng ỗ vựng lân

cÁn KCN căa 7/14 Thành phá, huyán căa tãnh, đÅ đánh giá tác động phát triển công

nghiệp tới văn hóa- xã hội và mơi tr°ờng sống cāa c° dõn quanh cỏc KCN, CCN

ỏi vói: i li, hỗc tÁp, giă gìn giá trå vn hóa- xã hái, du låch, trách nhiám xã hái

căa các DN CN nh° thÁ nào?

BÁng hßi đ°ÿc thiÁt kÁ theo thang đo Likert vãi 5 mąc đá: 1. rÃt kém; 2. Kém; 3. Trung bình; 4. Tát; 5. RÃt tát. Vãi 660 phiÁu phát ra, sau h¢n hai tháng thu đ°ÿc 540 phiÁu, trong đó có 501 phiÁu có giá trå xā lý thơng tin gßm 252 phiÁu căa lãnh đ¿o các DNCN; 34 phiu ca cỏn bỏ qun lý cụng nghiỏp ỗ cỏc Sỗ ngnh ỗ tónh; v 215 phiu ca ngồi dõn sáng gÅn KCN, CCN căa 7/14 Thành phá, huyán trên ồa bn tónh (Xem kt qu kho sỏt ỗ ph lāc 7).

5.3 Phương pháp chung xử lý, phân tích thông tin và dữ liệu

thông tin, dă liáu và tháng kê các chã tiêu cÅn thiÁt. Ph°¢ng pháp xā lý dă liáu: tÁp hÿp sá liáu theo công cā Excel tính tốn các sá liáu tháng kê theo sá liáu tuyát đái,

SPSS phiên bản 24.0 đÅ phân tớch cỏc thnh phn ca nhõn tỏ nh hỗng v thąc

tr¿ng PTBV; phân tích các thành phÅn chính xác đånh vai trị và mái t°¢ng quan căa tÿng nhân tỏ nh hỗng v thc trng PTBV tónh Qung Ninh, các ph°¢ng pháp xā lý, phân tích s¿ đ°ÿc mơ t c th ỗ phn tip sau.

- Cỏc ph°¡ng pháp chung nghiên cứu

Trong phân tích dißn giÁi, đÃ tài sā dāng các ph°¢ng pháp nghiên cąu truyÃn tháng nh° ph°¢ng pháp há tháng hóa, ph°¢ng pháp tháng kê, ph°¢ng pháp phân tích, ph°¢ng pháp so sánh đái chiÁu, quy n¿p, khái qt hóa, dą báo. Nhìn chung, đÃ tài s¿ thu thÁp các thơng tin có liên quan trờn cÂ sỗ lý thuyt thc nghiỏm. Cỏc thụng tin sau

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

ú c chỗn lỗc, phân lo¿i theo tÿng đái t°ÿng và nái dung nghiên cąu, đ°ÿc phân tích, đánh giá và táng hÿp nhằm đi đÁn nhÁn đånh vÃ các đái t°ÿng nghiên cąu.

- Ph°¡ng pháp và mơ hình phân tích xử lý dữ liệu (74)

Vãi dă liáu tÿ 3 m¿u phiÁu điÃu tra m¿u hián có, các nhân tá cÁm nhÁn vÃ phát triÅn công nghiáp bÃn văng đái vãi tãnh QuÁng Ninh (nh° đã đ°ÿc xác đånh) bao gßm các nhóm sau đây:

a) Nhóm các nhân tố ảnh h°ởng đến phát triển công nghiệp bền vững cāa tỉnh gòm: (1). iu kiỏn t nhiờn v cÂ sỗ h tÅng; (2). Dân sá, nhân ląc tãnh; (3). C¢

chÁ chính sách PTCN BV; (4). Huy đáng các ngn ląc căa tãnh; (5). Môi tr°ång kinh doanh và cÁi cách hành chính; (6). VÃ thu hút FDI và nng ląc cỏn bỏ qun lý; (7). Vỏn v cÂ sỗ vt chÃt kā thuÁt căa các doanh nghiáp công nghiáp trong tãnh.

Các nhân tá trên đ°ÿc đánh giá tÿ các doanh nghiáp công nghiáp trong tãnh.

tỉnh Quảng Ninh

Về kinh tế (đánh giá tÿ các doanh nghiệp và tÿ các nhà quản lý cÃp tãnh) gßm:

ngành hồn thiỏn quy hoch, la chỗn chin lc PTCN BV phỏt huy lÿi thÁ căa tãnh; (2). Viác ban hành chính sách theo thẩm quyÃn đånh h°ãng PTCN BV căa tãnh; (3). Tá chąc và phân bá KCN, CCN phù hÿp vãi không gian lãnh thá căa tãnh;

(4). Phát triÅn các lo¿i hình DN CN và ngußn nhân ląc cho PTCN BV căa tãnh

Về Văn hóa - xã hội (đánh giá tÿ 3 phía: các doanh nghiệp, ng°ời dân và tÿ các nhà quản lý cÃp tãnh) gßm: (5). Tuyên truyÃn nâng cao nhÁn thąc vÃ phát triÅn vn hóa-

xã hái cho DN CN; (6). T¿o viác làm, nâng cao trách nhiám xã hái căa DN CN, góp phÅn án đånh xã hái; (7) Phát triÅn giá trå vn hóa, giă gìn, tơn t¿o di tích låch sā.

Về mơi tr°ờng (đánh giá tÿ các doanh nghiệp, ng°ời dân và từ các nhà quản lý cấp tỉnh) gßm: (8). Tuyên truyÃn nâng cao nhÁn thąc vÃ sā dāng hÿp lý tài

nguyên và bÁo vá môi tr°ång cho doanh nghiáp công nghiáp; (9). Áp dāng tiÁn bá kā thuÁt, phát triÅn ngành công nghiáp Xanh, công nghá s¿ch thân thián vãi môi tr°ång; (10) Giám sát, kiÅm tra sā dāng tài nguyên và bÁo vá môi tr°ång.

Các nội dung và ph°¡ng pháp phân tích, đánh giá vai trò cāa các nhân tố cũng nh° các chỉ báo theo cảm nhận từ các ngn thơng tin khảo sát

(i) Nội dung

- Mąc đá tác đáng đÁn phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa các nhân tá và các chí báo.

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

- Tác đáng tÿ thay đái các chã báo và vai trò các nhân tá đÁn phát triÅn công nghiáp bÃn văng căa tãnh.

(ii) Ph°¡ng pháp

- Các ph°¢ng pháp tháng kê nhằm táng hÿp các nhóm chã báo (thÅ hián bằng các câu hßi căa các bÁng hßi) thành các nhân tá s¿ đ°ÿc thąc hián nhå ph°¢ng pháp Phân tích thành phÅn chính.

- Phân tích, so sánh tác đáng căa các nhân tá và xác đånh vai trị căa chúng đái vãi phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng

(iii) Mơ hình phân tích thống kê

Theo nái dung đã xác đånh có hai nhóm nhân tá cÅn phân tích:

Nhóm 1: 7 nhõn tỏ nh hỗng n phỏt trin cụng nghiỏp bÃn văng (Y1-Y7)

Nhóm 2: 10 nhân tá vÃ thąc tr¿ng phát triÅn công nghiáp bÃn văng (Y8-Y18).

Nái dung phân tích theo trình tą sau:

+ Ph°¢ng trình nhân tá: các nhân tá Yi đ°ÿc xác đånh nh° các biÁn tiÃm ẩn (Talent variables). Mßi nhân tá xác đånh nhå mát nhóm biÁn (chã báo) {X1, X2& k}

(j=1...k)

góp cāa biến này vào nhân tố Yi, nó cũng cho biÁt khi chỉ báo này thay đái 1 đ¡n vị

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

biÁn đáng căa nhóm chã báo mà Fi hÃp thā đ°ÿc. Do đó nhân tá táng hÿp tÿ nhóm chã báo s¿ đ°ÿc xác đånh qua ph°¢ng trình sau:

bl a

xÁp thą bÁc các chã báo trong mßi nhân tá theo mąc quan trỗng ca chỳng.

phn mm SPSS phiờn bn 24.0. Cỏc nhân tá đ°ÿc phân tích tÿ các ngn thơng tin

khác nhau và có thÅ so sánh theo mßi nhân tỏ v nhỡn nhn tm quan trỗng ca tng

nhõn tá theo các quan điÅm (doanh nghiệp, ng°ời dân và nhà quản lý)

b. Phân tích tác động cāa các nhân tố ảnh h°ởng đến phát triển công nghiệp bền vững và khả năng phát triển cơng nghiệp bền vững

tích thành phÅn chính s¿ đánh giá đ°ÿc tÅm quan trọng cāa mỗi nhân tố trong từng

nhóm và t°¡ng quan cāa chúng trong q trình phát triển. Nái dung bao gßm:

+ Phân tích t°¢ng quan các nhân tá:

ĐÅ đánh giá đ°ÿc thąc tr¿ng PTCN BV căa tãnh QuÁng Ninh, nghiên cąu sinh

xây dąng khung nghiên cąu lý luÁn gßm 3 nhóm nái dung chính (xem hình 1.1)): (i)

Lý thut cÂ sỗ PTCN BV ca ồa phÂng cp tónh, (ii) Nái dung phát triÅn PTCN BV căa đåa ph°¢ng cÃp tónh v (iii) Cỏc nhõn tỏ nh hỗng v tiờu chí đánh giá PTCN BV căa đåa ph°¢ng cÃp tãnh. Tÿ khung lý luÁn đó vÁn dāng vào khÁo sát, phân tích và đánh giá thąc tr¿ng phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh đÅ rút ra các °u điÅm, h¿n chÁ cùng nguyên nhân và đÃ xuÃt mát sá giÁi pháp,

tÅm nhìn đÁn nm 2045.

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

Mát sÑ lý thuyt cÂ sỗ v PTCNBV

- Lý thuyt v bỏn giai đo¿n phát triÅn căa cách m¿ng công nghiáp;- Lý thuyÁt vÃ xây dąng và hoàn thián chiÁn l°ÿc phát triÅn công nghiáp;

- Lý thuyÁt vÃ PTCN theo lÿi thÁ so sánh- Lý thuyÁt vÃ c¿nh tranh;

- Lý thuyÁt vÃ chu kỳ sáng căa mát SP quác tÁ

Nái dung phát triÃn CNBV

- TriÅn khai CL phát triÅn công nghiáp căa quác gia, phái hÿp vói các bá, ngành hồn thián quy ho¿ch, ląa chỗn chin lc PTCNBV phỏt huy li th ca tónh;

- Ban hành chính sách theo thẩm quyÃn đånh h°ãng PTCNBV căa tãnh; - Tá chąc và phân bá KCN, CCN phù hÿp vãi không gian lãnh thá căa tãnh;

- Phát triÅn các lo¿i hình DNCN và ngn nhân ląc cho PTCNBV căa tãnh;

- Tuyên truyÃn nâng cao nhÁn thąc vÃ phát triÅn vn hóa- xã hái cho DNCN;

- T¿o viác làm, nâng cao trách nhiám xã hái căa DNCN, góp phÅn án đånh xã hái;

- Phát triÅn giá trå vn hóa, giă gìn, tơn t¿o di tích låch sā.

- Tun trun nâng cao nhÁn thąc vÃ sā dāng hÿp lý tài nguyên và bÁo vá môi tr°ång cho DNCN;

- Áp dāng tiÁn bá kā thuÁt, phát triÅn ngành công nghiáp Xanh, công nghá s¿ch thân thián vãi môi tr°ång;

- Giám sát, kiÅm tra sā dāng tài nguyên và bÁo vá môi tr°ång.

Các nhân tẹ nh hỗng & tiờu chớ ỏnh giỏ PTCNBV

- Nhõn t ch quan: iu kiỏn t nhiờn; cÂ sỗ h tÅng kā thuÁt

và công nghá căa tãnh; dân sá và ngußn nhân ląc; są phát triÅn kinh tÁ- vn hóa, xã hái, y tÁ, giáo dāc; trình đá tá chąc và quÁn lý PTCN căa tãnh.

- Nhân tố khách quan: Chính trå & pháp luÁt căa quác gia, tình

hình kinh tÁ xã hái căa đÃt n°ãc; są phỏt trin khoa - hỗc- CN quỏc gia v mụi tr°ång quác tÁ.

- Tiêu chí đánh giá PTCNBV vÃ kinh tÁ, vhxh, mơi tr°ång.

Thăc tr¿ng phát

triÃn cơng nghiÇp bÁn

vāngcăa tÉnh

QuÁngNinh gđ 2010- 2020

Quan điÃmvà giÁi pháp

phát triÃncơng nghiÇp

bÁn vāngcăa tÉnh

QngNinh đ¿n nm

2030 và tÅm nhìn đ¿n nm

2045

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

sánh căa tãnh và áp dāng thành tąu tiÁn bá kā thuÁt căa cách m¿ng công nghiáp 4.0 đÅ phát triÅn công nghiáp bÃn văng tãnh QuÁng Ninh.

(2). Qua viác táng quan các cụng trỡnh nghiờn cu ỗ trong v ngoi nóc liờn quan đÁn đÃ tài nghiên cąu, luÁn án đã kÁ thÿa, làm rõ h¢n vÃ cÂ sỗ lý thuyt PTCN BV v bỏ sung thờm yu tỏ vn húa, cn coi trỗng h¢n trong māc tiêu phát triÅn bÃn văng.

(3). Vãi các tiÁp cÁn căa chuyên ngành QuÁn lý kinh tÁ theo lĩnh vąc ho¿t đáng: bÃn văng vÃ kinh tÁ; vÃ vn hóa- xã hái và mơi tr°ång; kÁt hÿp vãi qn lý theo chąc nng trong mßi lĩnh vąc trên (ho¿ch đånh, tá chąc, điÃu hành và kiÅm soát) cho phép nghiên cąu mát cách há tháng, toàn dián các nái dung căa PTCN BV.

(4). Bằng há tháng sá liáu phong phú, d¿n chng minh hỗa cú chỗn lỗc, lun ỏn ó phỏc hỗa c ton cnh thc trng PTCN BV ca tónh QuÁng Ninh vÃ c¢ cÃu kinh tÁ, hián tr¿ng các DN CN, vãi trang bå vÃ ván, tài sÁn, nhân ląc, doanh thu, lÿi nhuÁn và PTCN BV vÃ kinh tÁ, vn hóa- xã hái và mơi tr°ång tÿ nm 2010-2020. (5). Tác giÁ luÁn án đã tiÁn hành điÃu tra ng¿u nhiên vãi 3 đối t°ợng: giám đác các DN CN, các cán bỏ qun lý cụng nghiỏp ca cỏc Sỗ, ngnh v tÿ ng°åi dân là chă há sáng quanh vùng KCN, CCN đÅ có cách nhìn tồn dián, đa chiÃu

và khách quan h¡n.

(6). Dąa trên māc tiêu, ph°¢ng h°ãng phát triÅn, luÁn án đã làm rõ 09 nhóm

giải pháp về PTCN BV cāa tỉnh Quảng Ninh trên cả 3 trÿ cột: bÃn văng vÃ kinh tÁ,

vÃ vn hóa- xã hái, bÁo vá mơi tr°ång; các giÁi pháp hß trÿ PTCN BV từ c¡ sở, nội

dung, trình tự và biện pháp thực hiện các giÁi pháp nhằm PTCN BV căa tãnh QuÁng

Ninh trong thåi gian tãi.

Ch°¢ng 2: Thąc tr¿ng phát triÅn cơng nghiáp bÃn văng căa tãnh QuÁng Ninh.

Ch°¢ng 3: Quan điÅm và giÁi pháp phát triÅn công nghiáp văng căa tãnh QuÁng Ninh.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Ch°¢ng 1

MàT SÐ VÂN ĐÀ LÝ LN VÀ KINH NGHIỈM THĂC TIÄN VÀ PHÁT TRIÂN CƠNG NGHIỈP BÀN VĀNG CĂA MàT ĐÊA PH¯¡NG CÂP TÈNH 1.1. MàT Sà KHÁI NIàM VÀ VAI TRÒ CĂA PHÁT TRIÄN CÔNG NGHIàP BÂN VĂNG

1.1.1. Phát triÃn cơng nghiÇp

Công nghiệp: theo Đ¿i Tÿ điÅn tiÁng Viát: <Cơng nghiệp là tồn thể những

hoạt động kinh tế nhằm khai thác các tài nguyên và các ngußn năng l°ợng, và chuyển biến các nguyên liệu - gốc động vật, thực vật hay khoáng vật thành sản phẩm=. (91, tr 456).

Viác phân ngành trong hỏ thỏng kinh t ỗ cỏc quỏc gia cú s khác nhau. æ Viát Nam, viác phân ngành trong há tháng kinh tÁ thąc hián theo quyÁt đånh sá 486-TCTK/CN,

ngày 02 tháng 6 nm 1966 căa Táng Cāc Tháng kê, Ban hành <Quy đånh viác phân ngành

cā thÅ trong công nghiáp= và bÁng <Māc lāc ngành nghÃ cā thÅ trong công nghiáp=. QuyÁt đånh này đã đ°ÿc đ°ÿc thay thÁ bằng QuyÁt đånh sá 27/2018/QĐ-TTg ban hành ngày 06/07/2018 căa Thă t°ãng Chính phă: Há tháng ngành kinh tÁ Viát Nam.

Ngành công nghiáp là mát ngành sÁn xuÃt vÁt chÃt, bao gßm các ho¿t đáng sau: - Khai thác căa cÁi vÁt chÃt có sẵn trong thiên nhiên mà lao đáng căa con ng°åi ch°a tác đáng vào.

- ChÁ biÁn nhăng sÁn phẩm đã khai thác và chÁ biÁn sÁn phẩm căa nông nghiáp. - Ho¿t đáng sÁn xt cơng nghiáp cịn bao gßm cÁ viác sāa chăa máy móc thiÁt bå và vÁt phẩm tiêu dùng. Nh° vÁy, tÃt cÁ các ho¿t đáng khai thác chÁ biÁn và sāa chăa nói trên khơng kÅ quy mơ, hình thąc nh° thÁ nào, khơng kÅ vãi lo¿i cơng cā lao đáng gì, hoặc bằng c¢ khí hián đ¿i, nāa c¢ khí, hoặc bằng cơng cā thơ s¢ dąa vào sąc lao đáng và są khéo léo căa chân tay ng°åi lao đáng là chính, đÃu xÁp vào ngành công nghiáp.

Nh° vÁy, Công nghiáp đ°ÿc hiÅu là ngành sÁn xuÃt vÁt chÃt lãn căa nÃn kinh

tÁ quỏc dõn, ỗ Viỏt Nam gòm 4 phõn ngnh lón sau: (1) Ngành cơng nghiáp Khai

khống; (2). Ngành cơng nghiáp chÁ biÁn, chÁ t¿o; (3), Ngành công nghiáp sÁn xt và phân phái đián, khí đát, n°ãc nóng, h¢i nóc v iu hũa khụng khớ (gỗi tt l sn xuÃt và phân phái đián); và (4). Ngành cung cÃp n°ãc; ho¿t đáng quÁn lý và xā lý rác thÁi, nóc thi, (gỗi tt l cp nóc v x lý rác thÁi).

Trong luÁn án này sā dāng cách phân các ngành kinh tÁ trong Há tháng ngành kinh t ca Viỏt Nam, bỗi cỏc d liỏu th cÃp có đ°ÿc tÿ sá liáu tháng kê hàng nm căa Táng cāc Tháng kê đÃu dąa trên cách phân lo¿i này.

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

Phát triển công nghiệp: phát triÅn cơng nghiáp có thÅ hiÅu là gia tng v sỏ

lng v cht lng tng trỗng cụng nghiỏp gÃn vãi viác chun dåch c¢ cÃu cơng nghiáp theo h°ãng tiÁn bá, hÿp lý.

Đặc điểm cāa quá trình phát triển cơng nghiệp: q trình phát triÅn công

nghiáp th°ång mang nhăng đặc điÅm chă u sau:

Thứ nhất, phát triển cơng nghiệp có trình độ tập trung hố, chun mơn hố và hợp tác hố rất cao

Trong sÁn xt cơng nghiáp, tÁp trung hóa sÁn xt giúp cho cơng nghiáp có điÃu kián phát huy hiáu quÁ kinh tÁ theo quy mô nhå giÁm chi phí cá đånh trên mát đ¢n vå sÁn phẩm sÁn xuÃt và tiêu thā. Công nghiáp cũng là tÁp hÿp căa há tháng nhiÃu phân ngành khác nhau, các ngành này kÁt hÿp chặt ch¿ vãi nhau trong quá trình sÁn xuÃt đÅ t¿o ra sÁn phẩm. Trong tÿng ngành cơng nghiáp, quy trình sÁn xt cũng hÁt sąc chi tiÁt, chặt ch¿. Chính vì vÁy các hình thąc chun mơn hố, hÿp tác hố có vai trị đặc biát trong sÁn xt cơng nghiáp. Chun mơn hố và hÿp tác hố mang tính tồn cÅu hián nay, khin cho mòi quỏc gia cú th la chỗn mát sá lo¿i sÁn phẩm hay mát sá khâu nhÃt đånh trong sÁn xuÃt sÁn phẩm hoặc mát sá chi tiÁt, bá phÁn nhÃt đånh căa sÁn phẩm... đÅ tham gia vào chi giá trå tồn cÅu trong viác sÁn xuÃt mát lo¿i sÁn phẩm nhÃt đånh.

Thứ hai, phát triển cơng nghiệp địi hỏi tiêu thÿ các ngn lực đầu vào lớn

Do có thÅ phát triÅn vãi quy mô lãn nên công nghiáp là ngành tiêu thā các ngn ląc đÅu vào lãn. Tùy theo trình đá tÁp trung hóa sÁn xuÃt, đặc điÅm sā dāng các ngn ląc đÅu vào căa các ngành cơng nghiáp chun mơn hố và trình đá cơng nghá sÁn xt mà mơ hình tiêu thā các ngn ląc đÅu vào khác nhau. Các ngành khai thác và chÁ biÁn các sÁn phẩm thơ là ngành sā dāng nhiÃu tài ngun h¢n là các ngành cơng nghiáp chÁ biÁn có đá chÁ bin sõu hÂn. Nh vy, viỏc la chỗn cÂ cu cỏc ngnh cụng nghiỏp chuyờn mụn hoỏ cú nh hỗng lãn đÁn viác thu hút và sā dāng các ngußn ląc sÁn xuÃt căa quác gia.

Thứ ba, phát triển cơng nghiệp gắn liền với q trình đái mới nâng cao trình độ khoa học cơng nghệ

Xu h°ãng chung là trình đá cơng nghá căa sÁn xt cơng nghiáp ln khơng ngÿng đ°ÿc đái mãi, nâng lên trình đá hián đ¿i. ĐiÃu này xuÃt phát tÿ trình đá phát trin khoa hỗc cụng nghỏ núi chung v trong cụng nghiáp nói riêng cũng nh° nhăng yêu cÅu căa thąc tÁ sÁn xuÃt và đåi sáng xã hái, trąc tiÁp là yêu cÅu nâng cao nng ląc c¿nh tranh và hiáu quÁ căa sÁn xuÃt công nghiáp.

Thứ t°, công nghiệp có thể phát triển trên mọi vùng lãnh thá

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

Ngo¿i trÿ các ngành công nghiáp khai khống địi hßi cÅn phÁi gÃn liÃn vãi các mß khống sÁn đ°ÿc phân bá theo tą nhiên. Các ngành cơng nghiáp do điÃu kián sÁn xt ít phā thuác vào điÃu kián tą nhiên, nên có thÅ phân bỏ trờn mỗi vựng khụng gian lónh thỏ. õy l điÃu kián thuÁn lÿi đÅ trong quy ho¿ch phát triÅn cơng nghiáp có thÅ giÁi bài tốn phát triÅn cơng nghiáp gÃn vãi yêu cÅu vÃ hiáu quÁ kinh tÁ - xã hái và môi tr°ång.

Thứ năm, phát triển công nghiệp gắn liền với việc phát thải lớn

SÁn xt cơng nghiáp ln ln là mát q trình bao gßm hai mặt. Mát mặt, đó là q trình khai thác và chÁ biÁn các ngußn tài nguyên thiên nhiên, mặt khác, đó cũng là q trình phát thÁi. Viác phát thÁi nÁy sinh không chã tÿ bÁn thân q trình sÁn xt cơng nghiáp, mà cịn tÿ viác tiêu dùng các sÁn phẩm công nghiáp.

Thứ sáu, phát triển cơng nghiệp là q trình nảy sinh nhiều vấn đề trực tiếp liên quan đến kinh tế - xã hội - mơi tr°ờng; đến lợi ích kinh tế cāa nhiu bờn

Tham gia v chồu nh hỗng ca phỏt trin cụng nghiỏp ỗ cỏc quỏc gia, ồa phÂng gòm: Chă doanh nghiáp, ng°åi lao đáng, dân đåa ph°¢ng sáng gÅn doanh nghiáp và Nhà n°ãc. Māc tiêu tái đa hố lÿi ích căa chă doanh nghiáp có thÅ gây ra cách nhìn nhÁn và cách giÁi quyÁt phiÁn dián khơng đúng vãi trách nhiám pháp lý căa mình đái vãi ng°åi lao đáng, thiÁu trách nhiám xã hái trong bo vỏ mụi trồng, nh hỗng tiờu cc n thu nhÁp và điÃu kián sáng căa nhân dân đåa ph°¢ng; thiÁu trách nhiám trong viác thąc thi nghĩa vā vãi nh nóc gõy tỏn hi nghiờm trỗng n phỏt trin bn vng. Bỗi vy phỏt trin cụng nghiỏp nht thiÁt phÁi có są quÁn lý căa Nhà n°ãc.

Thứ bảy, phát triển công nghiệp có vai trị quan trọng trong việc thúc đẩy nông nghiệp, dịch vÿ phát triển theo h°ớng cơng nghiệp hố, hiện đại hố

Cơng nghiáp phát triÅn tr°ãc hÁt s¿ mỗ rỏng thồ trồng tiờu th sn phm nụng nghiỏp. Công nghiáp chÁ biÁn các sÁn phẩm căa nông nghiáp đÅ nâng cao giá trå căa sÁn phẩm nơng nghiáp, qua đó nâng cao khÁ nng tiêu thā các sÁn phẩm nông nghiáp không chã ỗ thồ trồng trong nóc m cũn mỗ rỏng tiờu th ỗ thồ trồng nóc ngoi. Mặt khác, công nghiáp cung cÃp các yÁu tá <đÅu vào= cÅn thiÁt đÅ nâng cao trình đá cơng nghá sÁn xt nơng nghiáp, dåch vā nhå đó, nâng cao nng suÃt lao đáng, h¿ giá thành và nâng cao chÃt l°ÿng sÁn phẩm, tng nng ląc c¿nh tranh căa các sÁn phẩm nông nghiáp và dåch vā.

1.1.2. Phát triÃn cơng nghiÇp bÁn vāng

Phát triển bền vững: có nhiÃu quan niám khác nhau vÃ phát triÅn bÃn văng

(PTBV). Hái nghå th°ÿng đãnh thÁ giãi vÃ phát triÅn bÃn văng (Rio de janeiro 1992,

</div>