bài giảng thuốc trừ phong

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Thuốc trừ phong</b>

ThS. Võ Thanh Phong

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

1.Đại cương

2.Sơ tán ngoại phong

3.Bình tức nội phong

<b>Nội dung</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Đại cương</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>Tác dụng</b>

•Trị phong tà phạm kinh lạc, cơ nhục, cân cốt, quan tiết

•Trị nội phong gây khí huyết nghịch loạn

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>Đặc tính</b>

•Cần sử dụng và phối hợp các thuốc tuỳ theo cơ chế bệnh sinh

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

<b>Chú ý</b>

•Tính thuốc từ hàn lương đến ơn táo  tuỳ theo tính vị dùng cho thích hợp

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Nguyên tắc lập phương</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

<b>Bạch tật lê – Bạch cương tàm</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Bình can giải uất, tức phong chỉ kinh, khứ phong thông kinh

<b>Chủ trị</b> Can dương thượng kháng gây chóng mặtĐau đầu do đau thần kinh

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>Cương tàm – Địa long</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Tức phong giải kinh, thông lạc chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Phong đàm gây đau đầu mạn tínhSốt cao co giật

Liệt mặt, đau dây V

<b>Liều dùng</b> Cương tàm 4.5-6gĐịa long 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<b>Tồn yết – Câu đằng</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Tức phong giải kinh, thông lạc chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Liệt mặt, đau dây V

Tăng huyết áp, xơ vữa động mạchPhong nhiệt gây đau đầu mạn tính

<b>Liều dùng</b> Tồn yết 3-4.5gCâu đằng 10-15g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>Toàn yết – Ngô công</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Tức phong giải kinh

<b>Chủ trị</b> Trúng phong, động kinh, cấp mạn kinh phongCác chứng lở loét, tràng nhạc

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>Sung úy tử - Thiên ma</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Bình can tức phong, thông kinh chỉ thống

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>Trân châu – Hải sâm</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Trừ đàm chỉ kinh

<b>Liều dùng</b> Trần châu 3gHải sâm 30g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>Uất kim – Bạch phàn</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Khoát đàm khai khiếu, chỉ kinh

<b>Chủ trị</b> Phong đàm gây động kinh, điên cuồng

<b>Liều dùng</b> Uất kim 6-10gBạch phần 1-3g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

<b>A giao – Quy bản giao – Lộc giác giao</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Bổ dương tư âm, bổ huyết sinh tinh, bổ Nhâm Đốc, chỉ kinh

Hư lao

<b>Liều dùng</b> A giao 6-10g

Quy bản giao 6-10gLộc giác giao 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>Bạch chỉ - Cương tàm</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Khứ phong chỉ thống, thắng thấp chỉ đới

<b>Chủ trị</b> Đau cung mày do phong nhiệtĐới hạ

Nám da

<b>Liều dùng</b> Bạch chỉ 6-10gCương tàm 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b> Nám da: phối Đông qua tử, Đương quy, Xuyên khung, Thục địa, Xích thược, Bạch thược

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

<b>Sung úy tử - Hạ khô thảo</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Thanh can hạ áp

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

<b>Hoa hịe – Hồng cầm</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Thanh nhiệt lương huyết, giáng áp

<b>Chủ trị</b> Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch thể Can dương vượng

<b>Liều dùng</b> Hoa hịe 6-15gHồng cầm 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b> Hư chứng: phối Quy bản giao, Lộc giác giao, A giao

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

<b>Câu đằng – Ngưu tất</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Thanh thượng dẫn hạ giáng áp

<b>Chủ trị</b> Tăng huyết áp do Can dương vượng

<b>Liều dùng</b> Câu đằng 10-15g (hậu hạ)Ngưu tất 10-15g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

<b>Mẫu lệ - Cát căn</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Hoạt huyết tán ứ, trấn tĩnh giáng áp

<b>Chủ trị</b> Tăng huyết áp do Can dương vượng

<b>Liều dùng</b> Mẫu lệ 15-30gCát căn 10-15g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

<b>Tiên mao – Dâm dương hoắc</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Bổ thận tráng dương, khư phong thấp, giáng áp

<b>Chủ trị</b> Tăng huyết áp

Dương hư gây tay chân lạnh, lưng gối lạnh đau, yếu mỏiTiền mãn kinh

<b>Liều dùng</b> Tiên mao 6-10g

Dâm dương hoắc 6-15g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>Tang chi – Tang ký sinh</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Bổ can thận, khứ phong thấp, chỉ thống, giáng áp

<b>Chủ trị</b> Phong thấp tý gây đau lưng gốiTăng huyết áp, bệnh mạch vành

<b>Liều dùng</b> Tang chi 15-30gTang ký sinh 15-30g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<b>Khương hoạt – Độc hoạt</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Sơ phong tán hàn, trừ thấp thông tý, hoạt lạc chỉ thống

Ngoại cảm phong hànLịch tiết phong

<b>Liều dùng</b> Khương hoạt 3-6gĐộc hoạt 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

<b>Hải đồng bì – Tần giao</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Khứ phong trừ thấp, thông lạc chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Phong thấp tý gây đau, tay chân co quắpDi chứng bại não

<b>Liều dùng</b> Hải đồng bì 6-10gTần giao 6-12g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<b>Hải phong đằng – Lạc thạch đằng</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Khứ phong thấp, thư cân cốt, thông kinh lạc, chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Phong thấp týBán thân bất toại

<b>Liều dùng</b> Hải phong đằng 10-15gLạc thạch đằng 10-15g

<b>Kinh nghiệm</b> Phối Kê huyết đằng, Câu đằng, Uy linh tiên  tăng hiệu quả thư cân

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<b>Hải đồng bì – Hy thiêm thảo</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Khứ phong thấp, thông huyết mạch, lợi quan tiết, cường cân cốt

<b>Chủ trị</b> Phong thấp týBán thân bất toạiDi chứng bại não

<b>Liều dùng</b> Hải đồng bì 6-10gHy thiêm thảo 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

<b>Ngô thù du – Mộc qua</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Cơng dụng</b> Hịa vị hóa thấp, thư cân hoạt lạc, ôn trung chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Hàn thấp hoặc thử thấp gây co rút cơChi dưới vơ lực

Sán khí bụng đau

Cước khí thượng xung gây buồn nơn, nơn, tâm quý

<b>Liều dùng</b> Ngô thù du 3-10gMộc qua 10-15g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>Bạch thược – Cam thảo</b>

Đặc điểm Nội dung

<b>Công dụng</b> Liễm âm dưỡng huyết, hoãn cấp chỉ thống

<b>Chủ trị</b> Khí huyết bất hịa gây co quắpHuyết hư gây đau đầu, đau dây VVị quản thống

<b>Liều dùng</b> Bạch thược 10-60gCam thảo 6-10g

<b>Kinh nghiệm</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Sơ tán ngoại phong</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<b>Xuyên khung trà điều tán</b>

<b>Hòa tễ cục phương</b>

<b>Chủ trị</b> Ngoại cảm phong tà đầu thống

<b>Biện chứng</b> Đau đầu, nửa đầu hoặc đỉnh đầu, rêu trắng mỏng, mạch phù

<b>Bệnh cơ</b> Phong tà ngoại tập, thượng phạm đầu mục, trở át thanh dương

<b>Công dụng</b> Sơ phong chỉ thống

<b>Dược vị</b> Xuyên khung 16g, Bạc hà 20g, Kinh giới 16g, Bạch chỉ 12g, Phòng phong, Khương hoạt 8g, Tế tân 4g, Chích thảo 4g

<b>Cách dùng</b> Tán bột, mỗi lần uống 8g với nước trà, ngày 2 lần

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

<b>Xuyên khung trà điều tán</b>

<b>Gia giảm:</b>

•Thiên phong hàn: gia Sinh khương, Tơ diệp

•Thiên phong thấp: gia Sài hồ, Cúc hoa, Nhẫn đơng đằng

•Khí huyết hư: gia Đương quy, Hồng kỳ

•Can dương vượng: gia Hạ khơ thảo, Câu đằng

•Phong đàm: gia Bạch phụ tử, Tồn yết

•Viêm xoang: gia Hoàng kỳ, Cúc hoa, Tân di, Thương nhĩ tử, Kim ngân hoa

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

<b>Xuyên khung trà điều tán</b>

<b>Ứng dụng lâm sàng:</b>

•Đau đầu migraine

•Liệt mặt

•Viêm xoang

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Bình tức nội phong</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<b>Cơng dụng</b> Bình tức can phong, tư âm thanh nhiệt

<b>Dược vị</b> Thiên ma, Chi tử, Hoàng cầm 12g, Câu đằng, Xuyên ngưu tất, Ích mẫu 16g, Dạ giao đằng, Bạch linh 20g, Thạch quyết minh, Tang ký sinh 20g

<b>Cách dùng</b> Sắc uống

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

<b>Địa hoàng ẩm tử</b>

<b>Tuyên minh luận</b>

<b>Chủ trị</b>

<b>Biện chứng</b> Trúng phong cấm khẩu

<b>Bệnh cơ</b> Thận âm dương lưỡng hư

<b>Công dụng</b> Tư thận âm, bổ thận dương, an thần khai khiếu

<b>Dược vị</b> Can địa hoàng, Ba kích, Sơn thù, Thạch hộc, Nhục thung dung, Phụ tử, Ngũ vị tử, Nhục quế, Bạch linh, Mạch môn, Xương bồ, Viễn chí

<b>Cách dùng</b> Lượng bằng nhau, tán bột, uống mỗi lần 8-12g với Sinh khương 5 lát, Đại táo 10 quả, Bạc hà 4g, sắc uống

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<b>Địa hồng ẩm tử</b>

<b>Gia giảm:</b>

•Chân yếu, thiên âm hư: gia Tang chi, Địa cốt bì, Miết giáp

•Thiên dương hư: gia Dâm dương hoắc, Thỏ ty tử, Tiên mao

•Khí hư: gia Hồng kỳ, Đảng sâm

•Âm hư đàm hỏa: Trúc lịch, Đởm tinh, Thiên trúc hoàng

</div><span class="text_page_counter">Trang 42</span><div class="page_container" data-page="42">

<b><small>University of Medicine and Pharmacy</small></b>

<b>Tóm lược</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 43</span><div class="page_container" data-page="43">

<b>Sơ tán ngoại phong</b>

<b><small>Bài thuốcGiống nhauKhác nhau</small></b>

<small>đàm</small> ^{Trừ phong ở mặt, trị co rút co thắt,}<small>miệng mắt méo lệch</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 44</span><div class="page_container" data-page="44">

<b>Bình tức nội phong</b>

<b><small>Bài thuốcGiống nhauKhác nhau</small></b>

<small>Can phong</small>

</div><span class="text_page_counter">Trang 45</span><div class="page_container" data-page="45">

<b>CÁM ƠN SỰ CHÚ Ý LẮNG NGHE</b>

However, whether we are heading at the right direction is more important than how far we have gone

</div>