KẾ TOÁN-KIỂM TOÁN MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUÂT XI MĂNG NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (486.65 KB, 6 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

KÉ T8ÁN-KIỂM TtÁN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP SẢN XUÂT

XI MĂNG NIÊM YẾT TẠI VIỆT NAM

• BẠCH THỊ HUN

Trong q trình kinh doanh, các doanh nghiệp sản xuất (DNSX) xi măng nói chung và DNSX xi măng niêm yết tại Việt Nam nói riêng đều muốn tối ưu quá trình sản xuất nhằm mục tiêu lợi nhuận, đem lại hiệu quả kinh doanh và hướng đến phát triển bền vững. Phân tích hiệu quả kinh doanh giúp doanh nghiệp (DN) từng bước đạt được mục tiêu đề ra. Thực tế cho thấy, hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh của các DNSX xi măng cịn nhiều bất cập. Vì vậy, ttong nghiên cứu này, tác giả đề xuất một số giải pháp có tính khả thi nhằm giúp các DNSX xi măng niêm yết hồn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh một cách tốt nhất để cung cấp thơng tin thực ích cho các nhà quản trị và các đối tượng sử dụng khác ttong q tình ra quyết định.

Từ khóa: xi măng, hiệu quả kỉnh doanh, giải pháp.

1. Đặt vấn đề

Hiệu quả kinh doanh là một chỉ tiêu kinh tếtổnghợp phản ánh trình độ sửdụng các yếu tố của quá tìnhsản xuất, cụ thể làcácnguồnvật lực,tài chính củadoanh nghiệpđể đạthiệu quả cao nhất(Nguyễn Ngọc Quang,2011).

Phân tích hiệu quả kinh doanh là qtrình vận dụng các phương phápphân tích tác độngvào hệ thống cácchỉtiêuđã được xây dựngtrên mọi khíacạnh kinh tế, xã hội và môi trường nhằm đánhgiá hiệu quả kinh doanh thực sự của DNđể đưa

ra các quyếtsách phù hợp nhằm mục tiêu phát triển bền vững.

Năm 2019, tổng sản lượng sản xuất xi măng của nước ta đạt98triệu tấn, trongđó xuất khẩugần 31 triệu tấn, chiếm xấp xỉ 11% sản lượngxuất khẩu thế giới và là nước xuất khẩu lớn, cóảnh hưởng nhâì thế giới. Các DNSX xi măngniêm yết là những đơn vị đóng vaitrị quan trọngtrong sự pháttriển và vịthếcủa ngành xi măng. Hiện nay, dịch bệnh Covid-19 đã và đang ảnhhưởng nghiêm trọng đếntìnhhìnhkinh doanh của

SỐ 18-Tháng 7/2021 333

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

TẠP CHÍ CŨNGTHƯƠNG

cácDNSX xi măngnói chung và DNSX xi măng niêm yết nói riêng. Phân tích hiệuquả kinhdoanhlà cơng cụ giúp DNSX xi măng niêm yết đánh giá chính xác, đầy đủ, tồn diện về thực trạngkinh doanh của DN mình, để từ đó có những giải pháp ứng phó kịp thời cũngnhư hoạch định cácchiếnlược pháttriển trong tươnglai.

2. Kết quả khảo sát nghiên cứu

Tác giả tiến hành khảo sát về thực trạng phân tích hiệu quả kinh doanh tại 18 DNSX xi măng niêm yết tại ViệtNam. Từ kếtquả quá trình khảo sát,tác giả nhận thấy vẫn còn những tồn tại, bất cập từcơsở dữliệu dùng trong phân tích, phươngpháp phân tích, nội dung phân tíchvà quy trìnhphântích.

về cơ sở dữ liệu phục vụphân tích: Theo kết quả khảo sát, có 9/18 DNSX xi măng niêm yết thực hiện phân tíchhiệuquả kinhdoanh có sửdụng đầyđủ cả thơng tin chung về tìnhhình kinh tếvàthông tin theo ngành kinh tế, một sốDN chỉ sử dụng thơngtin chung về tình hìnhkinh tế, một số DN khác chỉsử dụng thông tin theo ngành kinh tế.

về nộidung phântích: Bên cạnh một số ítDNSX xi măng niêm yếtthực hiện phân tíchtươngđối đầyđủ các chỉ tiêu phân tích,vẫncịn nhiều DNchưathực hiện tốtcơng tác này, thậm chí cịncóDN chưathực hiện phân tích đầy đủ cácchỉ tiêu tàichínhcơbản theo quy định của pháp luật. Thậm chí, một số chỉtiêu phân tíchcịn chưa được hiểu đúng và tínhtốn khơng chínhxác.

về phươngpháp phân tích: Một sốDNSX ximăng niêm yết sửdụng phương phápđồ thị trongq trình phân tích hiệuquả kinh doanh. Đa số DNSX xi măngniêm yếtđều sử dụng phương pháp sosánh,tuynhiên vẫn đơn giản bằng cáchsosánhsố liệu của kỳ phân tíchvới kỳ trước,chưacósự sosánh với trungbình ngành.

về quy trình phân tích: Kết quả khảo sát cho thấy, 100% DNSX ximăngniêm yết chưatổchứcđược một bộ phận phân tích độc lập. Tại các DN này chưacó mộtquy trình phân tích chuẩn từ khâulập kếhoạch phân tích, tiến hành phântích,đến kết thúc phântíchvà cơng bơ' thơng tin.

Xuất pháttừ nhữnghạn chế cịn tồn tại trongq trình phân tíchhiệuquảkinhdoanhđangdiễnra tạicác DNSX xi măng niêm yết, tác giả đã đề xuấtmộtsố giảipháp nhằm hồn thiện phân tíchhiệu quả kinh doanh trong cácDN để thông tin màDN cung cấp sẽthật sựhữu dụngvà đem lại hiệuquả cao cho quyếtđịnhcủanhữngngười quan tâm và sử dụng.

2. Các giải pháp hoàn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh trong các DNSX xỉ măng niêm yết

2.1. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu phục vụ phân tích

Cơsởdữliệu làtài liệuquantrọngvàcầnthiếttrước khitiến hành phân tíchhiệuquảkinhdoanh.Vì vậy, đối với thơng tinbên trong, DNcầncó sự kết hợp cả báocáotàichính đã qua kiểm tốn vàbáocáoquản trị, đốivới thơng tin bên ngồi, cần thu thậpcả thơng tin chung về tình hìnhkinh tế vàthơng tintheo ngànhkinh tế để q trình phân tích đạthiệu quả.

2.2. Hồn thiện nội dung phân tích

-Đối với nhómchỉ tiêu đánh giá khái quát hiệu

quả kinh doanh.

Tác giả đề xuất, sau khi tính tốn cácchỉ tiêudựa trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, cácDNcần phải phântíchchi tiết sự biến động vànguyên nhân củanhững biến động đó để người sử dụng thơng tincó thể sử dụng trong việcra cácquyếtđịnh điều hành hayquyếtđịnh đầu tư. Đồng thờiphảinhận thức rõ về sự khác biệtgiữa hiệuquả kinh doanh vớihoạtđộng kinh doanh để lựa chọn chỉtiêu phân tích và đưa ranhững nhận xétchính xác.

-Đối với nhóm chỉtiêu phân tích năng lực

334 Sơ' 18-Tháng 7/2021

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

KÊ TỐN-KIỂM TỐN

số vịng quay tài sảndài hạn

Doanhthuthuần

Tổng tài sản dài hạnbình quân

+ Phântích năng lực sửdụng tài sản cố định(TSCĐ).

- Sơ' vịng quay TSCĐcho biết,trong kỳTSCĐ của DN ln chuyển được bao nhiêu vịng. Sơ'vịng quay càng nhiều chứng tỏ hiệu quả sử dụng tài sảncủaDNcàng tốt.

„ V , ________ Doanhthuthuần

-Đối vớinhóm chỉ tiêu phân tích khả năng

sinh lợi.

Đốivới nhóm chỉ tiêu này, tác giả đề xuất tínhtốn bổsung chỉ tiêusứcsinh lợicủa tổng chiphí.Chỉ tiêu này càng cao càng chứng tỏ DN sử dụng hiệu quả và tiếtkiệmcác khoản chi phí.Sức sinhlợicủatổngchiphíđược đo lường bởi lợi nhuận kê'tốntrước th' trên tổng chiphí.

- Đơ'ivới nhóm chỉ tiêu phân tích hiệuquảkinhdoanh từphíanhà đầu tư.

Tác giả kiến nghị phân tích bổ sung thêm chỉtiêuhệsô' giá trên thunhập và được xácđịnh bởi giá thị trường của cổphiếu chia (:) thu nhậpcủa mỗi cổ phiếu.

Tuy nhiên, nếuhoạtđộng kinhdoanhcủa DN bị thua lỗ làm chochỉ tiêu EPS âm (<0)trong khi các NĐT vẫn muôn đầu tư thì cầnphải xem xét thêm chỉsơ'P/B. Vì vậy, tác giả kiếnnghịcácnhàphântíchcủa các DNcần phân tích thêm chỉ tiêu hệ sô'giá cổ phiếu trên giá trị sổ sách được xácđịnhbởigiá thị trường cổphiếuchia (:) giátrịghisổ củacổ phiếu.

2.3. Hoàn thiện về phương pháp phân tích

- Vận dụng phương pháp so sánh kết hợp vớiphương pháp biểu đồ.

Tácgiả đưa ra cách xác định tại Công ty CP Xi măng Bỉm Sơn thơng qua Hình 1

Hình ỉ: So sánh chỉ tiêu ROA của Công ty CP Xi măng Bỉm Sơn vơi các DN khác có cùng nhóm qui mơ và trung bình ngành

Số 18-Tháng 7/2021 335

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

TẠP CHÍ CƠNG THƯƠNG

Sơ' liệu từ Hình 1 cho thấy trong giai đoạnnăm(2015 - 2020), hiệuquả sử dụng tài sản củaCông ty CP Xi măng Bỉm Sơn nhìn chung chỉkémso với cơng ty dẫn đầu ngành là Công ty CP Xi măng Hà Tiên 1. Năm 2017 là năm hiệu quả sử dụng chung của tất cả các công ty đều giảm, nhưng đây là năm hiệu quả tại Công ty CP Xi măng BỉmSơn đã giảmđộtbiến trong 5 năm. Từnăm 2018 trở đi, Công ty CP Xi màng Bỉm Sơn đã dần lấy lại vị thế,hiệuquả sửdụngngàycàngtăng lên. Đây là một điều đáng lưu tâm để cácnhà quản lý đưa ra chiến lược phát triển, cũng nhưcác đối tượngkhác đưa ra các lựa chọn đầu tư đúng đắn.

-Vậndụngphươngpháp loại trừ

Các DNSXxi măng niêm yết có thể vận dụngphươngpháp này trong việc xác định xu hướng vàmức độ ảnh hưởng của các nhân tố lên chỉ tiêu phân tích. Khi xác định ảnh hưởng của mộtnhân tơnào đó lên chỉtiêu phân tích địi hỏi phảiloại trừảnhhưởngcủa các nhân tố còn lại. Để thực hiệnđượcphương pháp này,cácnhà phân tích đầu tiên cần xác địnhchỉ tiêu cũng như cơng thứccủa chỉtiêu phân tích,từ đó lựa chọn phươngphápsử dụng là phương pháp sô' chênh lệch, hayphương pháp thaythê'liên hoàn chophù hợp.

- Vậndụng phươngpháp Dupont

Tác giả vậndụng mơ hình Dupont vàophântíchkhả năng sinh lợi của vơ'n chủ sở hữu (ROE) tại Công tyCP Xi măngHàTiên 1 trongnăm2019 -2020,cụ thể:

X ---X -quân

thutài sảnbìnhthuầnbìnhquân

ROE = ROS X TAT X AFL

Từphương trìnhtrên cho thấy, ROE chịu tác động bởi3nhân tơ'là sức sinh lợi của doanh thu; sơ' vịng quaycủa tài sản và địn bẩy tài chínhbình qn. Kết quả phân tích được thể hiện qua Bảng 1.

Sơ' liệu phân tích tại Bảng 1 chothấy, ROE tại Côngty CP Xi măng Hà Tiên 1 năm 2020 giảm0,0273 lần sovới năm 2019, tức giảm 19,55% sovới năm 2019. ROE chịu tác động của 3 yếu tô'và cả 3 yếu tô' này trong năm2020 đều giảm sovớinăm2019, trong đó giảm mạnh nhất là nhân tô' ROS giảm 0.012 lần, tức là hiệu quả sử dụng doanh thu của Công ty trong năm 2020 chưa tốt.Vì vậy, để cải thiện ROE, ucầuCơng ty CP Xi măng HàTiên 1 phảitìm ra các biện phápthúc đẩy tăng trưởngdoanh thutrong những năm tới,nâng cao hiệu quả sử dụng củatài sản cũngnhư cơ cấu lại nguồn vô'n cho phù hợp.

2.4. Hồn thiện quy trình phân tích

Khitiếnhành phân tích hiệu quả kinh doanh đòi hỏi các DNSXxi măng niêmyết phải thiếtlập một quy trình phân tích một cách khoa học, rõ ràng, chitiết từng bước công việc và nhiệm vụ của từng người thực hiện. Mỗi DNphải tổ chức một bộ phận phân tích riêng biệt độc lập vớiphịng tài chính - kê' tốncủa DN và độingũ cánbộ phân tích chun trách phải có chun mơn cao, am hiểu nhiều lĩnh vực liên quan đến tài chính, hiệu quả kinh doanh. Đặc biệt, nhữngngười thựchiện phân tích phải độc lậpvới ngườilập báo cáo tài chính để đảmbảo thơng tin củaphân tíchthể hiện khách quanvàchính xác hơn.Quy trình phân tích hiệu quả kinh doanh phải hoàn thiện các bước lập kê' hoạchphân tích, tiếnhành phân tích, báo cáo và lưu trữ hồ sơ phân tích.

3. Kết luận

Mỗi DNSXxi măng niêm yết cần phảikinh doanh cóhiệu quả để đóng gópvào sự phát triển chung của đất nước. Muốn kinh doanh có hiệu quả, đòi hỏi các DN cầnphải quan tâm và đầutưnhiều chocơng tác phân tích hiệu quả kinh doanh

33Ĩ SỐ 18-Tháng 7/2021

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Vốn CSH BQ5,270,819,194,3175,378,511,633,739107,692,439,4222.043

sở dữliệuphân tích,nội dung phân tích, phương pháp và quy trình phân tích.Việc hồn thiện đầy đủ các nội dung sẽ giúp thơngtin phân tích thựcsự hữu ích trongviệc ra quyết định của các nhàquản trị DN, nhà đầu tưvà các đốì tượng quan tâm khác ■

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Nguyễn Văn Cơng và Cộng sự (2017), Giáo trình phân tích báo cáo tài chính, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội.

2. Nguyễn Lý Thanh Lương (2020), Báo cáo ngành Xi măng về “Tập trung phát triển theo chiều sâu, cạnh tranh

bền vững ”, tháng 9/2020.

SỐ 18-Tháng 7/2021 337

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

TẠP CHÍ CƠNG THIÍ0NG

3. Nguyễn Ngọc Quang (2011), Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính, NXB Tài chính, Hà Nội.

4. Nguyễn Năng Phúc (2011), Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội.5. Phạm Thị Thùy Vân (2021), Hồn thiện phân tích hiệu quả kinh doanh tại các công tỵ Thủy sản niêm yết ở

Việt Nam, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Tài chính, Hà Nội.

Trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh doanh

SOME SOLUTIONS TO IMPROVE THE EFFECTIVENESS OF BUSINESS PERFORMANCE ANALYSIS AT LISTED CEMENT

MANUFACTURING ENTERPRISES IN VIETNAM

• Ph.D student BACH THI HUYEN

ThaiNguyen University of Economicsand Business Administration

Cement manufacturing enterprises in general and listed cement manufacturing enterprises in Vietnam in particular always seek solutions to optimize theữ production processes to improve their business performance and achieve the sustainable development. Business performance analysis helps enterprises step by step achieve their set goals. However, the fact show that the business performance analysis of cement manufacturing enterprises has many shortcomings. This paper proposes some feasible solutions to help listed cement manufacturing enterprises in Vietnam improve the effectiveness of business performance analysis in order to provide useful information for managers and other stakeholders of these enterprises to make decisions.

Keywords: cement, business performance, solution.

338 So 18-Tháng 7/2021

</div>