luận án tiến sĩ nghiên cứu mô hình kiến trúc tổng thể cho các trường đại học khối sư phạm việt nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.82 MB, 199 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

---

NGUYịN DUY HắI

NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM

VIịT NAM

LUắN N TIắN S)

NGNH Hị THịNG THễNG TIN QUắN Lí

H NịI - 2024

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

---

NGUYịN DUY HắI

NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

LịI CAM OAN

Tụi ó òc v hiòu vò cỏc hành vi vi ph¿m sÿ trung thÿc trong hßc thu¿t. Tôi cam k¿t b¿ng danh dÿ cá nhân r¿ng nghiên cÿu này do tơi thÿc hißn và khơng vi ph¿m yêu c¿u vß sÿ trung thÿc trong hßc thu¿t.

Hà Nßi, ngày tháng nm 2024

Nghiên cÿu sinh

Nguyßn Duy Hi

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

LịI CắM ĂN

Tỏc gi¿ xin trân trßng c¿m ¡n t¿p thß các th¿y, cơ giáo cÿa Tr±ßng ¿i hßc Kinh t¿ Qußc dân, nh¿t là t¿p thß cán bß, gi¿ng viên cÿa Vißn Cơng nghß thơng tin và Kinh t¿ sß, Vißn ào t¿o Sau ¿i hßc - n¡i tác gi¿ ã hßc t¿p, nghiên cÿu và ±ÿc tr±ßng thành. ¿c bißt, tác gi¿ xin gÿi lßi c¿m ¡n sâu s¿c ¿n PGS.TS Lê Vn Nm – ng±ßi ã t¿n tÿy h±ßng d¿n và giúp ÿ tác gi¿ hoàn thành lu¿n án này.

Tác gi¿ xin ±ÿc gÿi lßi c¿m ¡n trân thành ¿n Lãnh ¿o Vÿ, Cÿc thußc Bß Giáo dÿc và ào t¿o, Lãnh ¿o các ¡n vß thußc các Tr±ßng ¿i hßc ã giúp ÿ, cung c¿p thơng tin và chia s¿ các v¿n ß trong qu¿n trß ¿i hßc, tin hßc hóa và chun ßi sß ßi vßi giáo dÿc ¿i hßc Vißt Nam.

Tác gi¿ cing xin gÿi lßi c¿m ¡n sâu s¿c ¿n t¿p thß Lãnh ¿o Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi, lãnh ¿o và cán bß thußc các Phịng, Ban chÿc nng cÿa Nhà tr±ßng ã cung c¿p thơng tin, góp ý và t¿o ißu kißn ß tác gi¿ thÿc hißn nghiên cÿu và thÿc nghißm.

Tác gi¿ chân thành c¿m ¡n các ßng nghißp thc Trung tâm Cơng nghß Thơng tin, Khoa Cơng nghß Thơng tin cÿa Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi vß sÿ cơng tác, chia s¿ và óng góp trong các ho¿t ßng thÿc nghißm cÿa nghiên cÿu.

¿c bißt, xin ±ÿc gÿi lßi tri ân u th±¡ng ¿n gia ình, b¿n bè và ng±ßi thân ã th±ßng xun ßng viên khích lß ß tác gi¿ hồn thành lu¿n án này.

Xin trân trßng c¿m ¡n!

Hà Nßi, ngày tháng nm 2024

Nghiên cu sinh

Nguyòn Duy Hi

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

MỵC LỵC

LịI CAM OAN ... i

LịI CắM ĂN ... ii

MỵC LỵC ... iii

DANH MỵC CC THUắT NGỵ VIắT TắT ... vi

DANH MỵC CC BắNG BIịU ... viii

DANH MỵC CC HèNH MINH HịA ... ix

PHắN Mị ắU ... 1

1. Giòi thiòu tóm t¿t lu¿n án ... 1

2. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài ... 2

3. Mÿc ích nghiên cÿu ... 5

4. Khung lý thuy¿t nghiên cÿu ... 6

5. ßi t±ÿng và ph¿m vi nghiên cÿu... 7

6. Ph±¡ng pháp và cách ti¿p c¿n ... 7

7. Nhÿng óng góp cÿa lu¿n án ... 13

8. C¿u trúc cÿa lu¿n án ... 14

CH¯¡NG 1 TịNG QUAN NGHIấN CỵU V CC VắN ị Cể LIấN QUAN .. 15

1.1. Ki¿n trúc tßng thß ... 15

1.1.1. ßnh ngh)a và các khái nißm ... 15

1.1.3. EA và các v¿n ß cơng nghß có liên quan ... 24

1.2.5. Tình hình áp dÿng EA t¿i các tr±ßng ¿i hßc ß Viòt Nam ... 31

1.3. ỵng dng CNTT trong cỏc tròng ¿i hßc ß Vißt Nam... 33

1.3.1. Quan ißm chß ¿o vß UD CNTT trong HEIs ... 33

1.3.2. Thÿc tr¿ng UDCNTT trong các tr±ßng ¿i hßc ß Vißt Nam ... 34

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

1.4. Xu h±ßng ÿng dÿng CNTT trong các tr±ßng ¿i hßc ... 36

1.4.1. Sÿ chuyßn bi¿n cÿa HEIs trong giai o¿n hißn nay ... 36

1.4.2. Mơ hình tß chÿc ho¿t ßng cÿa tr±ßng ¿i hßc và doanh nghißp ... 37

1.5. Các gi¿i pháp qu¿n lý tr±ßng ¿i hßc trên th¿ gißi. ... 41

1.6. Mßt sß gi¿i pháp qu¿n lý tr±ßng ¿i hßc ß Vißt Nam ... 43

1.7. Xu h±ßng UD CNTT trong ào t¿o giáo viên ... 44

CH¯¡NG 2 MƠ HÌNH KIắN TRC TịNG THị P DỵNG TRONG CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM VIịT NAM ... 48

2.1. p dng kin trúc tßng thß trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ... 48

2.2. Các lý thuy¿t vß mơ hình áp dÿng cơng nghß hißn nay ... 50

2.3. Các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n kh¿ nng áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam ... 51

2.3.1. Thi¿t k¿ nghiên cÿu ... 51

2.3.2. Ph±¡ng pháp thÿc hißn ... 57

2.3.3. Mơ t¿ dÿ lißu kh¿o sát ... 58

2.3.4. K¿t qu¿ phân tích dÿ lißu ... 59

2.3.5. ß xu¿t mơ hình EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ... 62

2.4. Phát trißn mơ hình EA cho các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ... 65

2.4.1. Xây dÿng khung t¿m nhìn ki¿n trúc ... 66

2.4.2. Xây dÿng ki¿n trúc nghißp vÿ ... 67

2.4.3. Xây dÿng ki¿n trúc dÿ lißu ... 69

3.3. Ki¿n trúc hß thßng thơng tin cß s¡ ... 81

3.4. Xây dÿng ki¿n trúc hß thßng thơng tin tßng thß ... 82

3.5. Thÿc nghißm vßi bài tốn KPIs ... 90

3.5.1. Ki¿n trúc nghißp vÿ ... 93

3.5.2. Ki¿n trúc d liòu ... 97

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

DANH MỵC CC CễNG TRèNH CễNG Bị ... 109

TI LIịU THAM KHắO ... 110

PHỵ LỵC ... 123

PHỵ LỵC I: Mễ Tắ KHắO ST V PHN TCH Dỵ LIịU... 123

PHỵ LỵC II: Mễ Tắ KắT QUắ THỵC NGHIịM ... 154

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

DANH MỵC CC THUắT NGỵ VIắT TắT STT T

1. ADM Ph±¡ng pháp phát trißn ki¿n trúc Architecture Development Method

2. API Giao dißn l¿p trình ÿng dÿng Application Programming Interface

4. BP Ti¿n trình nghißp vÿ Business Process

5. BPA Phân tích ti¿n trình tác nghißp Business Process Analysis 6. BPM Qu¿n lý ti¿n trình tác nghißp Business Process

Management

Business Process Reengineering

10. CNTT Cơng nghß thơng tin Information Technology

Communications Technology

12. HSP ¿i hßc S± ph¿m Pedagogical University

Education

14. EA Ki¿n trúc tßng thß Enterprise Architechture

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

STT Tÿ

cÿa Liên hißp qußc

United Nations Educational Scientific and Cultural Organization

Availability

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

DANH MỵC CC BắNG BIịU

Bng 1.1. Tòng hp sò liòu thc trang UD CNTT trong các tr±ßng ¿i hßc ... 34

B¿ng 1.2. So sánh mơ hình tß chÿc cÿa tr±ßng ¿i hßc và doanh nghißp ... 37

B¿ng 2.1. Giá trß Cronbach’s Alpha cÿa bß cung cÿ kh¿o sát ... 56

B¿ng 2.2. Mơ t¿ dÿ lißu kh¿o sát ... 58

B¿ng 2.3. KMO and Bartlett's Test ... 59

B¿ng 2.4. K¿t qu¿ phân t±¡ng quan cÿa các bi¿n trong mơ hình nghiên cÿu ... 59

B¿ng 2.5. K¿t qu¿ phân tích hßi quy a bi¿n ... 60

B¿ng 2.6. K¿t qu¿ phân tích ANOVA cho biên phÿ thc ... 60

B¿ng 2.7. K¿t qu¿ phân tích hßi quy cÿa các bi¿n trong mơ hình nghiên cÿu ... 61

B¿ng 2.8. Gi¿i pháp cho các tßn t¿i cÿa ÿng dÿng hißn t¿i. ... 70

B¿ng 3.1. K¿t qu¿ ánh giá theo chß sß TEIDI cÿa Tr±ßng HSP Hà Nßi. ... 79

B¿ng 3.2. Các tác nhân tham gia hß thßng thơng tin cÿa tr±ßng ¿i hßc s± ph¿m ... 83

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

DANH MỵC CC HèNH MINH HịA

Hỡnh 1. Khung lý thuy¿t cÿa lu¿n án ... 7

Hình 2. S¡ ß ph±¡ng pháp nghiên cÿu ... 11

Hình 3. Ti¿n trình nghiên cÿu cÿa lu¿n án ... 12

Hình 1.1. Các thành ph¿n cÿa ki¿n trúc tßng thß ... 17

Hình 1.2. Khung nßi dung ki¿n trúc tßng thß TOGAF ±ÿc Vißt hóa ... 19

Hình 1.3. Ph±¡ng pháp phát trißn EA theo ADM ... 20

Hình 1.4. L±ÿc ß mơ t¿ Khung ZACHMAN ... 22

Hình 1.5. L±ÿc ß mơ t¿ Khung ITI-GAF ... 23

Hình 1.6. Mơ hình Rubic cÿa Khung ITI-GAF ... 23

Hình 1.7. Mơ hình qu¿n trß ¿i hßc ... 27

Hình 1.8. Quy trình xây dÿng EA ... 29

Hình 1.9. Mơ hình tß chÿc cÿa các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam ... 40

Hình 1.10. Mơ hình tß chÿc cÿa cơng ty cß ph¿n theo lu¿t Doanh nghißp ... 41

Hình 2.1. Khung ki¿n trúc tßng thß cÿa giáo dÿc ¿i hßc theo TOGAF ... 48

Hình 2.2. Mơ hình lý thuy¿t cÿa nghiên cÿu (tác gi¿ ß xu¿t) ... 55

Hình 2.3. Mơ hình EA ß xu¿t cho các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt nam ... 63

Hình 2.4. K¿t qu¿ phân tích ám mây tÿ khóa ... 67

Hình 2.5. Khung t¿m nhìn HEEA ... 67

Hình 2.6. Ki¿n trúc nghißp vÿ (mÿc cao) cÿa HEEA S± ph¿m ... 68

Hình 2.7. Ki¿n trúc dÿ lißu cÿa HEEA S± ph¿m ... 69

Hình 2.8. Các ph¿n mßm ÿng dÿng trong qu¿n lý tr±ßng ¿i hßc ... 72

Hình 2.9. Ki¿n trúc giao ti¿p giÿa các ÿng dÿng cÿa HEEA S± ph¿m ... 72

Hình 2.10. Ki¿n trúc ÿng dÿng cÿa HEEA S± ph¿m ... 73

Hình 2.11. Ki¿n trúc cơng nghß cÿa HEEA S± ph¿m ... 74

Hình 2.12. Mơ hình ki¿n trúc dßch vÿ BIT-SOA cÿa HEEA S± ph¿m ... 76

Hình 3.1. Ki¿n trúc hß thßng thơng tin cÿa Tr±ßng HSPHN ... 82

Hình 3.2. Ki¿n trúc hß thßng thơng tin tßng thß cho tr±ßng HSPHN ... 88

Hình 3.3. Quy trình qu¿n lý KPIs cÿa gi¿ng viên tr±ßng HSPHN ... 91

Hình 3.4. Quy trình o l±ßng KPIs cÿa gi¿ng viên tr±ßng HSPHN ... 92

Hình 3.5. Ki¿n trúc nghißp vÿ trÿc tích hÿp ... 94

Hình 3.6. Ki¿n trúc nghißp vÿ qu¿n lý KPIs gi¿ng viên ... 94

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

Hình 3.7. Quy trình chu¿n hóa dÿ lißu trÿc tích hÿp ... 95

Hình 3.8. Quy trình xác ßnh và qu¿n lý KPIs cÿa gi¿ng viên ... 96

Hình 3.9. Ki¿n trúc dÿ lißu hß thßng qu¿n lý KPIs cÿa gi¿ng viên ... 97

Hình 3.10. Ki¿n trúc ÿng dÿng (trÿc tích hÿp) ... 98

Hình 3.11. Ki¿n trúc lßp ÿng dÿng (tßng thß) ... 99

Hình 3.12. Ki¿n trúc dßch vÿ trÿc tích hÿp (ESB) ... 100

Hình 3.13. Ki¿n trúc cơng nghß ... 101

Hình 3.14. Bißu ß giß chu¿n trung bình cÿa gi¿ng viên tr±ßng HSPHN ... 102

Hình 3.15. Bißu ß nhân sÿ tham gia tính KPIs cÿa gi¿ng viên ... 103

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

PHắN Mị ắU 1. Giòi thiòu túm tt lun án

Lu¿n án t¿p trung gi¿i quy¿t v¿n ß vß kh¿ nng áp dÿng và mơ hình ki¿n trúc tßng thß (EA) trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ß Vißt Nam. Hißn nay, h¿u h¿t các tr±ßng ¿i hßc ß Vißt Nam nói chung và các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m nói riêng ßu có mßt c¡ sß h¿ t¿ng cơng nghß thơng (CNTT) tin ã áp ÿng nhu c¿u phát trißn cÿa nhà tr±ßng trong xu th¿ chuyßn ßi sß (CS). Tuy nhiên, hß thßng CNTT ß các tr±ßng này l¿i thi¿u tính chi¿n l±ÿc, khơng ßng bß, ch±a g¿n k¿t ±ÿc vßi quy trình nghißp vÿ cing nh± kh¿ nng thích ÿng vßi sÿ thay ßi trong t±¡ng lai. Thÿc t¿ chß ra r¿ng, ch±a có mßt mơ hình hß thßng thơng tin tßng thß (EIS) có tính chi¿n l±ÿc trong các tr±ßng ¿i hßc này. ißu này gây b¿t c¿p khi gi¿i quy¿t các yêu c¿u thay ßi quy trình, phân tích dÿ lißu và hß trÿ ra quy¿t ßnh trong qu¿n trß nhà tr±ßng. K¿t qu¿ nghiên cÿu cÿa lu¿n án là chß ra các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n kh¿ nng áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m, tÿ ó ß xu¿t mßt mơ hình EA trong các tr±ßng ¿i hßc này nh¿m cung c¿p mßt cái nhìn tồn dißn vß các quy trình nghißp vÿ, hß thßng thơng tin, c¡ sß h¿ t¿ng và các y¿u tß liên quan vißc xây dÿng các hß thßng thơng tin qu¿n trß nhà tr±ßng. Mơ hình EA này s¿ giúp xây dÿng chi¿n l±ÿc hß thßng cơng nghß thơng tin, tßi ±u hóa quy trình làm vißc, tng c±ßng tính nh¿t qn, gi¿m thißu lãng phí ¿u t±, tÿ ó có thß c¿i thißn hißu su¿t và hißu qu¿ trong qu¿n trß hß thßng CNTT. Tuy nhiên mơ hình EA này cing có thß áp dÿng trong các tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p ß Vißt Nam (trÿ các tr±ßng nh±: Các ¿i hßc Qußc Gia, ¿i hßc Vùng và các tr±ßng ¿i hßc ang chun ßi sang mơ hình ¿i hßc).

Lu¿n án sÿ dÿng các ph±¡ng pháp nghiên cÿu tßng quan hóa tài lißu, dißn gi¿i, quy n¿p và hßi quy tuy¿n tính k¿t hÿp vßi các ph±¡ng pháp phát trißn hß thßng thơng tin. Dÿ lißu ±ÿc thu th¿p thơng qua b¿ng câu hßi, cußc phßng v¿n bán c¿u trúc và báo cáo phân tích hißn tr¿ng, sau ó ±ÿc sÿ dÿng ß phân tích dÿ lißu và phát trißn mơ hình nghiên cÿu. Lu¿n án cing áp dÿng khung ki¿n trúc TOGAF và ph±¡ng pháp phát trißn ki¿n trúc ADM, Ki¿n trúc h±ßng dßch vÿ SOA ß thi¿t k¿ ki¿n trúc tßng thß và thÿc nghißm t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi.

Lu¿n án bao gßm 188 trang, ngồi ph¿n mß ¿u và k¿t lu¿n, nßi dung lu¿n án ±ÿc trình bày trong 03 ch±¡ng. Ch±¡ng 1 gßm 45 trang, trình bày vß tßng quan nghiên cÿu và nhÿng v¿n ß có liên quan. Ch±¡ng 2 gßm 30 trang, trình bày các k¿t qu¿ vß kh¿ nng áp dÿng, mơ hình EA lý thuy¿t ß xu¿t ß phát trißn EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m. Ch±¡ng 3 gßm 30 trang, trình bày các k¿t qu¿ thÿc

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

nghißm t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi. Ngồi ra, ph¿n phÿ lÿc có 45 trang, bao gßm các b¿ng hßi, các k¿t qu¿ phân tích dÿ lißu, các bißu m¿u, s¡ ß quy trình nghißp vÿ và mơ t¿ c¿u trúc APIs ß lßp dßch vÿ và danh mÿc các hß thßng thơng tin c¿n thi¿t cÿa các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m Vißt Nam.

2. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài

Trong thßi ¿i hißn nay, sÿ ti¿n bß cÿa khoa hßc cơng nghß, ¿c bißt là CNTT có ¿nh h±ßng mßt cách tồn dißn tßi mßi l)nh vÿc ho¿t ßng xã hßi. Có thß nói, CNTT cùng vßi mßt sß ngành cơng nghß cao khác ang làm bi¿n ßi sâu s¿c ßi sßng kinh t¿, vn hố, xã hßi cÿa th¿ gißi hißn ¿i. Vißc áp dÿng cơng nghß thơng tin (CNTT) trong các tß chÿc (bao gßm c¿ tr±ßng ¿i hßc), nh¿m phát trißn Chính phÿ ißn tÿ (e-Government), Vn phịng ißn tÿ (e-Office), ¿i hßc ißn tÿ (e-University) và Doanh nghißp ißn tÿ (e-Business) ã trß thành mßt xu th¿ t¿t y¿u trong nhißu qußc gia.

G¿n ây, EA (Enterprise Architechture) ±ÿc coi là mßt cơng cÿ chi¿n l±ÿc ß xác ßnh c¿u trúc tßng thß và ho¿t ßng cÿa mßt tß chÿc. EA bao gßm nhißu góc nhìn nh± kinh doanh, ÿng dÿng, thơng tin và cơng nghß, giúp các tß chÿc hißu vß tr¿ng thái hißn t¿i cÿa mình và thúc ¿y mơ hình CNTT mong mn trong t±¡ng lai. Gartner dÿ ốn sau nm 2021, ki¿n trúc tßng thß s¿ giúp các tß chÿc l¿p k¿ ho¿ch và thi¿t k¿ ßi mßi cơng nghß h±ßng tßi dßch vÿ sß và gia tng tr¿i nghißm cÿa khách hàng (Gartner, 2021). Do ó, EA giúp các nhà lãnh ¿o và qu¿n lý cơng nghß thơng tin ra quy¿t ßnh nh¿m ¿t ±ÿc các gi¿i pháp cơng nghß mong mn, lo¿i bß sÿ trùng l¿p cÿa các ÿng dÿng và quy trình, cho phép kh¿ nng t±¡ng tác và c¿i thißn sÿ phßi hÿp giÿa kinh doanh và cơng nghß thơng tin.

T¿i Vißt Nam, vißc áp dÿng EA ang trß thành mßt xu h±ßng quan trßng trong qu¿n lý và phát trißn tß chÿc. Chính phÿ ã giao cho Bß Thơng tin và Trun thơng ban hành Khung ki¿n trúc Chính phÿ ißn tÿ 1.0 nm 2016 và phiên b¿n 2.0 nm 2022. ây là c¡ sß ß các C¡ quan, tß chÿc xây dÿng khung ki¿n trúc tßng thß cÿa riêng mình, ißn hình nh±: Bß Tài ngun và Mơi tr±ßng (2015); Bß Nßi vÿ (2018), Bß Tài chính (2020), Bß Giáo dÿc và ào t¿o (2021), ¿i hßc Qußc gia Hà Nßi (2022). EA cung c¿p mßt ph±¡ng pháp tồn dißn ß ßnh rõ c¿u trúc tß chÿc và mơ hình ho¿t ßng cÿa hß thßng thơng tin, tÿ ó giúp tng c±ßng hißu qu¿ và kh¿ nng thích ÿng cÿa tß chÿc vßi sÿ bi¿n ßi trong mơi tr±ßng nghißp vÿ (Nguyßn Vißt Ái, 2013). Vißc áp dÿng EA trong các tß chÿc em l¿i nhißu lÿi ích quan trßng: ¿u tiên, EA giúp ßnh hình và tßi ±u hóa các quy trình nghißp vÿ, tÿ ó gi¿m thißu sÿ lãng phí và tng c±ßng hißu su¿t làm vißc; Thÿ hai, EA giúp ¿m b¿o tính t±¡ng thích và t±¡ng

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

tác giÿa các hß thßng và ÿng dÿng trong tß chÿc, tÿ ó t¿o ra sÿ linh ho¿t và kh¿ nng chia s¿ thông tin hißu qu¿; Thÿ ba, EA giúp t¿o ra mßt mơi tr±ßng CNTT ßn ßnh và b¿o m¿t, tÿ ó gi¿m thißu rÿi ro và ¿m b¿o an tồn thơng tin.

Tr±ßng ¿i hßc là tß chÿc nghiên cÿu hßc thu¿t thußc nhißu l)nh vÿc khoa hßc và giáo dÿc chuyên nghißp b¿c ¿i hßc, theo Lu¿t Giáo dÿc ¿i hßc nm 2018 thì tr±ßng ¿i hßc ß Vißt Nam là c¡ sß giáo dÿc ¿i hßc thußc hß thßng giáo dÿc qußc dân, thÿc hißn chÿc nng ào t¿o trình ß ¿i hßc, ho¿t ßng khoa hßc và cơng nghß, phÿc vÿ cßng ßng. Trong tr±ßng ¿i hßc có các ¡n vß thußc, trÿc thußc và các tr±ßng thành viên thÿc hißn các chÿc nng qu¿n lý, hß trÿ và thÿc hißn ào t¿o. Tr±ßng ¿i hßc có qun tÿ chÿ xác ßnh mÿc tiêu, cách thÿc qu¿n lý riêng, tÿ quy¿t ßnh và có trách nhißm gi¿i trình vß ho¿t ßng chun mơn, hßc thu¿t, tß chÿc, nhân sÿ, tài chính, tài s¿n và ho¿t ßng khác trên c¡ sß quy ßnh cÿa pháp lut. ị Viòt Nam bao gòm khòi cỏc tròng i hßc cơng l¿p và khßi các tr±ßng ¿i hßc ngồi cơng l¿p ±ÿc tß chÿc gßm hai mơ hình ¿i hßc và Tr±ßng ¿i hßc. Ph¿m vi cÿa lu¿n án này chß nghiên cÿu trên các Tr±ßng ¿i hßc.

Vißc ÿng dÿng cơng nghß thơng tin trong qu¿n lý cÿa các tr±ßng ¿i hßc ã có

nhißu k¿t qu¿ tßt, tuy nhiên cing ang g¿p nhißu trß ng¿i nh±: hißn t±ÿng “cát cÿ”

thơng tin bên trong nßi bß, thi¿u kh¿ nng tích hÿp hß thßng và liên k¿t thơng tin tßng hÿp báo cáo hß trÿ ra quy¿t ßnh, nhißu nßn t¿ng ph¿n mßm khác nhau, mßi ph¿n mßm qu¿n lý mßt l)nh vÿc riêng, ch±a xây dÿng ±ÿc mßt c¡ sß dÿ lißu dung chung, quy trình xÿ lý nghißp vÿ cịn nhißu tính thÿ công và ch±a chia s¿ ±ÿc tài nguyên cho nhau. H¡n nÿa, xây dÿng ¿i hßc sß là xu th¿ t¿t y¿u cÿa các tr±ßng ¿i hßc Vißt Nam. ¿i hßc sß cing là b±ßc chun mình ß ¿i hßc Vißt Nam tißm c¿n vßi giáo dÿc ¿i hßc trên th¿ gißi. Tuy nhiên nhißu chuyên gia thÿa nh¿n xây dÿng ¿i hßc sß t¿i n±ßc ta cịn g¿p nhißu khó khn vß c¡ sß h¿ t¿ng, kinh phí, hay ch±a có ngun m¿u. Trong khi ó, các n±ßc trên th¿ gißi ã sÿ dÿng EA làm c¡ sß nßn t¿ng trong vißc chuyßn ßi sß và xây dÿng ¿i hßc sß (Rozoa và cßng sÿ, 2020). EA giúp các tr±ßng ¿i hßc xây dÿng mơ hình tß chÿc, quy trình nghißp vÿ và hß thßng thơng tin áp ÿng nhu c¿u ào t¿o và nâng cao công tác qu¿n lý ißu hành nhà tr±ßng. Áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc mang l¿i nhißu lÿi ích, bao gßm tng c±ßng hißu su¿t qu¿n lý, c¿i thißn tr¿i nghißm hßc t¿p cho sinh viên, nâng cao kh¿ nng c¿nh tranh và áp ÿng xu h±ßng phát trißn trong giáo dÿc (Tơ Hßng Nam, 2022). Vißc thúc ¿y áp dÿng EA trong giáo dÿc ¿i hßc là mßt h±ßng i quan trßng ß nâng cao ch¿t l±ÿng ào t¿o và óng góp vào sÿ phát trißn bßn vÿng cÿa giáo dÿc ¿i hßc Vißt Nam.

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam thußc khßi các tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p, có nhißm vÿ ào t¿o giáo viên áp ÿng u c¿u ßi mßi tồn dißn cÿa giáo dÿc Vißt Nam. Xây dÿng mßi liên k¿t trách nhißm giÿa tr±ßng S± ph¿m và tr±ßng phß thơng có ý ngh)a quan trßng then chßt trong q trình trong ào t¿o nghß cho sinh viên S± ph¿m và bßi d±ÿng, ào t¿o ßi ngi nhà giáo n±ßc nhà. Tr±ßng phß thơng là n¡i giúp sinh viên có c¡ hßi ß hißu bi¿t thÿc t¿ nhà tr±ßng n¡i mà hß s¿ làm vißc sau khi tßt nghißp; n¡i sinh viên v¿n dÿng nhÿng ki¿n thÿc lí thuy¿t ã hßc vào trong chính hành ßng cÿa b¿n thân; n¡i mang l¿i cho sinh viên nhÿng hißu bi¿t vß thÿc tißn và g¿n ßa ph±¡ng vßi bßi c¿nh cÿ thß. Trong bßi c¿nh hißn nay, tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m hß trÿ các tr±ßng phß thơng trong ào t¿o, bßi d±ÿng ßi ngi giáo viên áp ÿng yêu c¿u cÿa Ch±¡ng trình giáo dÿc phß thơng 2018. UNESCO khuy¿n cáo:

“Th¿y giáo ph¿i ±ÿc ào t¿o ß trß thành nhÿng nhà giáo dÿc nhißu h¡n là nhÿng

thơng mßi, ßng thßi ph¿i chu¿n bß vß m¿t tâm lý cho mßt sÿ thay ßi c¡ b¿n vß vai

q trình qc t¿ hóa, gi¿m tài trÿ tÿ chính phÿ, sÿ xu¿t hißn cÿa cơng nghß giáo dÿc mßi và nhÿng yêu c¿u mßi vß ¿m b¿o ch¿t l±ÿng giáo dÿc thì vißc phát trißn hß thßng thơng tin tßng thß (EIS) ß hß trÿ qu¿n lý trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m trß nên c¿p bách h¡n. Tuy nhiên tÿ k¿t qu¿ kh¿o sát nm 2018 cho th¿y, có 89% ¡n vß trißn khai ph¿n mßm qu¿n lý ào t¿o, 53% sß ¡n vß sÿ dÿng ph¿n mßm qu¿n lý nhân sÿ, 53% sß ¡n vß áp dÿng, các hß thßng thi tr¿c nghißm (55%), hß thßng hßc lißu sß (55%) ¡n vß ÿng dÿng. 71% ÿng dÿng ph¿n mßm qu¿n lý ißu hành, cơng vn i ¿n, 44% sß ¡n vß trißn khai hß thßng qu¿n lý ißu hành vn b¿n ißn tÿ (e-office), nhìn chungcó nhißu hß thßng thơng tin trong các tr±ßng ¿i hßc này ch±a ¿t ±ÿc các mÿc tiêu cÿa tß chÿc do thi¿t k¿ hß thßng khơng tßt, thi¿u tính nh¿t qn và kh¿ nng mß rßng, ch±a g¿n k¿t vßi các mÿc tiêu chi¿n l±ÿc cÿa nhà tr±ßng. Ngồi ra, sau ¿i dßch COVID-19, vißc UDCNTT trong l)nh vÿc giáo dÿc vào ào t¿o ±ÿc ¿t ±ÿc nhißu k¿t qu¿ quan trßng. Bß Giáo dÿc và ào t¿o có trách nhißm xây dÿng c¡ sß dÿ lißu (CSDL) qußc gia vß Giáo dÿc ¿i hßc (GDH) phÿc vÿ kißm ßnh, ánh giá, qu¿n lý, giám sát và áp ÿng nhu c¿u thơng tin cho cá nhân, tß chÿc có liên quan. Theo ó, mơ hình tßng thß ±ÿc ß xu¿t gßm có 12 CSDL thành ph¿n, bao gßm: C¡ sß ào t¿o, Ngành ào t¿o, Ch±¡ng trình ào t¿o, Tun sinh, ßi ngi cán bß gi¿ng viên, Ng±ßi hßc, Vn b¿ng, C¡ sß v¿t ch¿t, Tài chính - ¿u t±, Nghiên cÿu khoa hßc, Hÿp tác qußc t¿, Hÿp tác doanh nghißp. Vì v¿y, các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m có vai trị quan trßng trong vißc tích hÿp hß thßng thơng tin, k¿t nßi vßi c¡ sß

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

dÿ lißu Qußc gia vß ßi ngi cán bß qu¿n lý và giáo viên phß thơng ß dÿ báo, ào t¿o, ào t¿o l¿i và bßi d±ÿng chun mơn nghißp vÿ cho ßi ngi nhà giáo n±ßc nhà là vißc làm c¿n thi¿t.

Vì nhÿng lý do và bßi c¿nh trên, tác gi¿ chßn ß tài “Nghiên cÿu mơ hình ki¿n

trúc tßng thß cho các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m Vißt Nam” ß thÿc hißn nghiên

cÿu và hßc nghiên cÿu sinh t¿i Vißn ào t¿o Sau ¿i hßc, Vißn Cơng nghß thơng tin và Kinh t¿ sß cÿa Tr±ßng ¿i hßc Kinh t¿ Qußc dân. Nghiên cÿu này có thß giúp các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Vißt Nam áp dÿng EA ß l¿p k¿ ho¿ch chi¿n l±ÿc hß thßng cơng nghß thơng tin áp ÿng nhu c¿u ßi mßi giáo dÿc trong t±¡ng lai.

3. Mÿc ích nghiên cÿu

Mÿc ích cÿa lu¿n án này là nghiên cÿu kh¿ nng áp dÿng và ß xu¿t mơ hình EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m t¿i Vißt Nam nh¿m hß trÿ các tr±ßng ß xây dÿng hß thßng thơng tin tßng thß áp ÿng ±ÿc nhu c¿u hißn t¿i và có thß thích ÿng ±ÿc xu h±ßng chun ßi sß trong t±¡ng lai. Vì v¿y, nghiên cÿu s¿ t¿p trung gi¿i quy¿t ba v¿n ß, ó là:

Nh¿n dißn các y¿u tß h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam.

ß xu¿t mơ hình EA phù hÿp cho các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam. ß xu¿t ki¿n trúc hß thßng thơng tin tßng thß cho các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m Vißt Nam.

Trên c¡ sß ó, tác gi¿ ¿t ra ba câu hßi nghiên cÿu sau:

(1) Các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA cÿa các tr±ßng ¿i hßc S±

ph¿m ß Vißt Nam là gì?(RQ1) Câu hßi này nh¿m xem xét các y¿u tß ¿m b¿o kh¿

nng áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ß Vißt Nam.

(2) Mơ hình EA phù hÿp vßi các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m t¿i Vißt Nam

là gì? (RQ2) Câu hßi này xem xét mơ hình ki¿n trúc tßng thß phù hÿp vßi các tr±ßng

¿i hßc khßi S± ph¿m, giúp vißc xây dÿng hß thßng thơng tin có thß k¿t nßi, tích hÿp, chia s¿ các dÿ lißu nghißp vÿ giÿa các bên liên quan.

(3) Làm th¿ nào ß xây dÿng hß thßng thơng tin tßng thß t¿i các tr±ßng ¿i

hßc S± ph¿m ß Vißt Nam?(RQ3) Câu hßi này nh¿m ß xu¿t cách thÿc xây dÿng mßt

hß thßng thơng tin thßng thß, tồn dißn t¿i các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam trên c¡ sß thÿc nghißm t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi.

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

Do l)nh vÿc ki¿n trúc tßng thß r¿t rßng lßn, vì v¿y nghiên cÿu chß t¿p trung ißu tra t¿i 16 tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p, trong ó bao gßm 08 tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ß Vißt Nam vßi nhÿng câu hßi nh¿m làm sáng tß trong vißc l¿p k¿ ho¿ch hß thßng thơng

tin, nh±: EA có ý ngh)a gì ßi vßi các các tr±ßng ¿i hßc? EA óng vai trị gì trong

¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng thành cơng EA? M¿c dù v¿y, nghiên cÿu cing gißi h¿n

M¿c dù, các mơ hình vß hß thßng thơng tin chß gißi h¿n trên thi¿t k¿ chÿ ch±a ±ÿc vì vißc xây dÿng, mua s¿m ph¿n mßm phÿ thußc vào nhißu y¿u tß. Tuy nhiên, tác gi¿ cing ã xây dÿng ±ÿc mßt dÿ án thÿ nghißm trên mơ hình EA ã ß xu¿t trong thßi gian thÿc hißn nghiên cÿu này.

4. Khung lý thuy¿t nghiên cÿu

Nh± mÿc ích cÿa nghiên cÿu, nhÿng nßi dung liên quan chÿ y¿u cÿa lu¿n án là: 1) Nghiên cÿu các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam b¿ng vißc sÿ dÿng khung Cơng nghß - Tß chÿc - Mơi tr±ßng (TOE) và lý thuy¿t thß ch¿, k¿t qu¿ ngày tr¿ lßi cho câu hßi nghiên cÿu RQ1;

2) ß xu¿t mơ hình EA trên c¡ sß các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m k¿t hÿp vßi khung ki¿n trúc TOGAF, ADM, ki¿n trúc h±ßng dßch vÿ (SOA) và các hß thßng thơng tin trong giáo dÿc ¿i hßc, k¿t qu¿ này tr¿ lßi cho câu hßi nghiên cÿu RQ2;

3) Tß chÿc thÿc nghißm t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi, nghiên cÿu các hß thßng thơng tin trong qu¿n lý tr±ßng ¿i hßc s± pham, cách thÿc k¿t nßi giÿa các nghißp vÿ, dÿ lißu và cơng nghß trong mßt hß thßng thơng tin tßng thß, k¿t qu¿ này tr¿ lßi cho câu hßi RQ3.

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

Khung lý thuy¿t nghiên cÿu cÿa lu¿n án ±ÿc mơ t¿ trong Hình 1 nh± sau:

• Hò thòng thụng tin (IS), SOA ã Kin trỳc tòng

thò (EA)ã Qun lý quỏ

trỡnh tỏc nghiòp (BPM)ã Ti thit quy

trỡnh nghiòp v (BPR)

- Xu h±ßng chuyßn ß sß trong giáo dÿc ¿i hßc- ¿i hßc sß/thơng minh

- Khung áp dÿng cơng nghß TOE- Lý thuy¿t thß ch¿

- Qu¿n trß ¿i hßc - Kißm ßnh giáo dÿc ¿i hßc

Ki¿n trúc tßng thß thßng thơng tin trong các tr±ßng ¿i hßc

Thi t k mơ hình EA trong các tr± ng i h c kh i S± ph m t i Vi t Nam (main RQ)

RQ1: Các y u t nh h± ng n vi c áp d ng EA c a các tr± ng i h c S± ph m Vi t Nam là gì?

RQ2: Mơ hình EA phù h p v i các tr± ng i h c kh i S± ph m t i Vi t Nam là gì?

RQ3: Cách th c xây d ng h th ng thông tin t ng th t i các tr± ng i h c S± ph m Vi t Nam là gì?

Bßi c¿nh qu¿n trß ¿i hßc trên nßn t¿ng cơng nghß thơng tin

Pilot Project: Xác ßnh KPIs cÿa

gi¿ng viên

Hình 1. Khung lý thuy¿t cÿa lu¿n án

(Ngußn: Tác gi¿ ß xu¿t)

5. ßi t±ÿng và ph¿m vi nghiên cÿu

ßi t±ÿng nghiên cÿu: Lu¿n án t¿p trung nghiên cÿu các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n

kh¿ nng áp dÿng EA và thi¿t k¿ ki¿n trúc tßng thß: mơ hình, quy trình và cơng cÿ ß thi¿t k¿ hß thßng thơng tin trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m ß Vißt Nam.

các khía c¿nh: ki¿n trúc nghißp vÿ, ki¿n trúc dÿ lißu, ki¿n trúc ÿng dÿng, ki¿n trúc cơng nghß và ki¿n trúc dßch vÿ. Nghiên cÿu chß dÿng l¿i ß các mơ hình ki¿n trúc ß mÿc tßng qt, khơng i sâu vào mơ t¿ chi ti¿t các thành ph¿n bên trong cÿa ki¿n trúc. ßn thßi, xem xét bßi c¿nh và kh¿ nng áp dÿng EA trên th¿ gißi và ß Vißt Nam nh¿m ánh giá mÿc ß phù hÿp áp dÿng ki¿n trúc tßng thß ß l¿p k¿ ho¿ch xây dÿng các hß thßng thơng tin t¿i các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam.

6. Ph±¡ng pháp và cách ti¿p c¿n

6.1. Ph±¡ng pháp ti¿p c¿n

tr±ßng ¿i hßc tÿ tr±ßc ¿n nay theo quan ißm lßch sÿ, k¿ thÿa có phê phán. Nghiên cÿu tßng quan q trình phát trißn, ÿng dÿng ki¿n trúc tßng thß trong và ngồi n±ßc tÿ tr±ßc ¿n nay, k¿ thÿa nhÿng thành tÿu ã ¿t ±ÿc trong quá trình nghiên cÿu.

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

Cách ti¿p c¿n quy n¿p: Lu¿n án sÿ dÿng các ph±¡ng pháp phát trißn EA trong các l)nh vÿc khác theo cách ti¿p c¿n quy n¿p (Bui, 2017). Theo ó, tác gi¿ ã sÿ khung áp dÿng cơng nghß TOE, lý thuy¿t thß ch¿, khung ki¿n trúc và ph±¡ng pháp phát trißn ki¿n trúc cÿa TOGAF, ßng thßi sÿ dÿng ki¿n trúc h±ßng dßch vÿ SOA và k¿t hÿp vßi ph±¡ng pháp AGILE ß phát trißn hß thßng thÿc nghißm.

mßt hß thßng phÿc t¿p b¿ng cách xem xét và xác ßnh các thành ph¿n, mßi quan hß và t±¡ng tác giÿa chúng. ây là mßt cách ti¿p c¿n tồn dißn ß nghiên cÿu và qu¿n lý hß thßng phÿc t¿p, nh¿m t¿o ra mßt cái nhìn tßng quan và hißu rõ cách các thành ph¿n trong hß thßng t±¡ng tác vßi nhau. Thi¿t k¿ ki¿n trúc tßng thß và ki¿n trúc hß thßng thơng tin theo c¿u trúc hß thßng, nghiên cÿu xem xét mßi quan hß giÿa các thành ph¿n cÿa hß thßng vßi nhau, giúp tßi ±u hóa ho¿t ßng, hißu rõ c¡ c¿u và quy trình và ±a ra quy¿t ßnh thơng minh trong qu¿n lý hß thßng.

trÿc ti¿p tÿ ßi t±ÿng nghiên cÿu thơng qua: a) Phßng v¿n – dùng ß l¿y thơng tin và xem xét các v¿n ß tßn t¿i cÿa hß thßng; b) Quan sát – Dÿ lißu thu th¿p b¿ng cách quan sát các v¿n ß trÿc ti¿p trên ßi t±ÿng; c) Phân tích dÿ lißu – phân tích dÿ lißu thu t¿p ±ÿc k¿t hÿp vßi kÿ thu¿t phân tích nßi dung t¿o ám mây tÿ khóa (word cloud) nh¿m tr¿ lßi cho các câu hßi nghiên cÿu.

6.2. Ph±¡ng pháp nghiên cÿu

Phát trißn mơ hình lý thuy¿t: Tr±ßc h¿t, lu¿n án phát trißn mơ hình lý thuy¿t

các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam. T¿i ây, luân án nghiên cÿu các mơ hình ch¿p nh¿n cơng nghß và sÿ dÿng cơng nghß thơng tin. Theo ó, ph±¡ng pháp chính ±ÿc sÿ dÿng trong nghiên cÿu là ßnh l±ÿng dÿa trên kÿ thu¿t hßi quy tuy¿n tính và phân tích nhân tß khám phá. Các ho¿t ßng cÿa nghiên cÿu này ±ÿc thÿc hißn qua bßn b±ßc, bao gßm: phát trißn mơ hình lý thuy¿t, phát trißn cơng cÿ o l±ßng, thu th¿p dÿ lißu và kißm ßnh mơ hình. ¿u tiên, mơ hình lý thuy¿t ±ÿc phát trißn dÿa trên các ánh giá tài lißu tßng quan vß vißc áp dÿng EA và áp dÿng IT/IS. Qua ó, nh¿n nh¿n dißn ±ÿc 12 y¿u tß tÿ ba khía c¿nh: Cơng nghß; Tß chÿc; Mơi tr±ßng và thß ch¿ có ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng

EA(Ahmad và cßng sÿ, 2020; Bùi, 2020; Syynimaa, 2017). Các y¿u tß Cơng nghß bao gßm ÿ c¡ sß h¿ t¿ng CNTT-TT và ß phÿc t¿p cÿa EA, các y¿u tß Tß chÿc bao gßm

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

hß trÿ qu¿n lý c¿p cao, sÿ s¿n sàng cÿa tß chÿc, trun thơng rõ ràng, áp lÿc chu¿n

mÿc, lÿi ích mong ÿi, qu¿n trß tßt và quy mơ tß chÿc. Các y¿u tß Mơi tr±ßng và thß

ch¿ bao gßm các y¿u tß: hß trÿ bên ngồi, áp lÿc c±ÿng ch¿ và áp lÿc ßi mßi.

Thÿ hai, mßt b¿ng câu hßi ±ÿc phát trißn nh± mßt cơng cÿ thu th¿p dÿ lißu. Trong cußc kh¿o sát, các h¿ng mÿc o l±ßng ±ÿc ißu chßnh tÿ các nghiên cÿu tr±ßc ây và ±ÿc sÿa ßi vß m¿t giá trß nßi dung dÿa trên ý ki¿n ánh giá cÿa chuyên gia. Các ý ki¿n cÿa các chuyên gia cho th¿y r¿ng trong 54 chß b¿o ±ÿc ß xu¿t thì có hai chß báo ±ÿc lo¿i bß. Sau ó, mßt thÿ nghißm trên nhóm nhß ã ±ÿc ti¿n hành ß ¿m b¿o ß tin c¿y và ch¿t l±ÿng cÿa b¿ng câu hßi vßi 52 chß báo theo thang o Liker có nm mÿc ß: R¿t khơng ßng ý (1); Khơng ßng ý (2); Bình th±ßng (3); ßng ý (4); R¿t ßng ý (5). Thÿ ba, cußc kh¿o sát ±ÿc thÿc hißn vßi lÿa chßn ng¿u nhiên ßi vßi các cán bß, gi¿ng viên cßt cán cÿa các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam. Tßng cßng có 327 phi¿u tr¿ lßi hÿp lß ±ÿc thu th¿p tÿ cußc kh¿o sát.

Cußi cùng, nhÿng phi¿u kh¿o sát ã ±ÿc nh¿p lißu, làm s¿ch dÿ lißu và ±ÿc phân tích ß xác thÿc mơ hình b¿ng cách sÿ dÿng EFA và hßi quy tuy¿n tính giúp kh¿ng ßnh chín y¿u tß có ¿nh h±ßng tích cÿc ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Vißt Nam. Q trình phân tích dÿ lißu ±ÿc mơ t¿ t¿i Phÿ lÿc I.

Phát trißn ki¿n trúc: Lu¿n án sÿ dÿng khung ki¿n trúc TOGAF k¿t hÿp vßi mơ

hình EA lý thuy¿t ±ÿc ß xu¿t theo cách ti¿p c¿n quy n¿p và thi¿t k¿ hß thßng. Theo ó, nghiên cÿu thÿc hißn thi¿t k¿ các ki¿n trúc gßm: nghißp vÿ, dÿ lißu, ÿng dÿng, cơng nghß và dich vÿ. Ph±¡ng pháp này ±ÿc lÿa chßn vì có nhißu ±u ißm; mßt trong sß ó là TOGAF là ki¿n trúc mß, có chß d¿n cÿ thß, hồn thißn và linh ho¿t h¡n các ki¿n trúc khác. Cÿ thß q trình thÿc hißn nghiên cÿu ß b±ßc này nh± sau:

tìm ki¿m thơng tin và tài lißu tham kh¿o ¿n ph¿m nghiên cÿu tr±ßc ó, bài báo, t¿p chí, trang web và các ngn thơng tin khác liên quan ¿n nghiên cÿu này theo cách ti¿p c¿n lßch sÿ. EA ±ÿc coi là mßt ngành hßc mßi, hißn ang thi¿u các lý thuy¿t và ph±¡ng pháp riêng (Bùi, 2017; Lapalme và cßng sÿ, 2016). Vì v¿y, ph±¡ng pháp nghiên cÿu trong lu¿n án này là sÿ k¿t hÿp giÿa các ngành hß thßng thơng tin và qu¿n lý tß chÿc.

ti¿p tÿ ßi t±ÿng nghiên cÿu thơng qua: a) Phßng v¿n – dùng ß l¿y thơng tin và

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

xem xét các v¿n ß tßn t¿i cÿa hß thßng; b) Quan sát – Dÿ lißu thu th¿p b¿ng cách quan sát các v¿n ß trÿc ti¿p trên ßi t±ÿng; c) Phân tích dÿ lißu – phân tích dÿ lißu thu t¿p ±ÿc k¿t hÿp vßi phân tích nßi dung ám mây tÿ khoa (word cloud) và hßi quy tuy¿n tính nh¿m tr¿ lßi cho các câu hßi nghiên cÿu. Ngồi ra, lu¿n án ã ti¿n hành thu th¿p dÿ lißu thÿ c¿p vß thÿc tr¿ng ÿng dÿng CNTT và nhÿng ß xu¿t trong các tr±ßng ¿i hßc nh¿m phân tích bÿc tranh tßng qt vß mơ hình và ÿng dÿng CNTT hißn nay trong các tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p, nhÿng ißu kißn thu¿n lÿi và khó khn khi chun ßi sß trong giáo dÿc ¿i hßc. Ti¿p ó, nghiên cÿu thÿc hißn kh¿o sát b¿ng hình thÿc phòng v¿n chuyên gia t¿i các tr±ßng ¿i hßc có k¿t qu¿ ÿng dÿng CNTT ±ÿc ánh giá cao, nh±: ¿i hßc Qußc Gia Hà Nßi, Tr±ßng ¿i hßc Bách khoa Hà Nßi, Tr±ßng ¿i hßc Kinh t¿ Qußc dân, Tr±ßng ¿i hßc Cơng nghißp Hà Nßi, Hßc Viên Tài chính, Tr±ßng ¿i hßc Ngo¿i th±¡ng, Tr±ßng ¿i hßc Vinh, Tr±ßng ¿i hßc Hu¿, Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Tp Hß Chí Minh, Tr±ßng ¿i hßc Hà Nßi. Tÿ k¿t qu¿ phân tích trên, k¿t hÿp khung ki¿n trúc TOGAF, nghiên cÿu ß xu¿t mơ hình ki¿n trúc tßng thß cho các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam. Sau ó, mơ hình ki¿n trúc này ã ±ÿc gÿi ß xin ý ki¿n chuyên gia (bao gßm các lãnh ¿o, gi¿ng viên cÿa mßt sß tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m) vß sÿ phù hÿp cÿa ki¿n trúc. K¿t qu¿ góp ý giúp tác gi¿ ißu chßnh và hồn thißn ki¿n trúc tßt h¡n. Q trình kh¿o sát và phân tích dÿ lißu ±ÿc mơ t¿ ß Phÿ lÿc I.

t¿c cÿa khung ki¿n trúc TOGAF và ph±¡ng pháp ADM ß ±a ra mßt b¿n thi¿t k¿ tßng thß các hß thßng thơng tin cÿa các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m. Ti¿p theo, qua vißc phong v¿n trÿc ti¿p các ßi t±ÿng nghiên cÿu, k¿t hÿp vßi chußi giá trß chi¿n l±ÿc các tr±ßng, nghiên cÿu nh¿n dißn ±ÿc các hß thßng thơng tin c¿n thi¿t cho các tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p (gßm 33 phân hß, chia làm 12 nhóm trên 7 l)nh vÿc cơng tác, gßm các ÿng ¿i hßc sß và ¿i hßc thông minh), chi ti¿t các hß thßng thơng tin ±ÿc mơ t¿ ß Phÿ lÿc II. Ti¿p ó, nghiên cÿu xác ßnh mßi quan hß giÿa các hß thßng thơng tin, s¿p x¿p phù hÿp vßi các l)nh vÿc cơng tác và ßi t±ÿng sÿ dÿng. Ci cùng là, nghiên cÿu mơ t¿ các yêu c¿u c¿u cÿa ki¿n trúc theo các khung

ki¿n trúc TOGAF. S¡ ß ph±¡ng pháp nghiên cÿu ±ÿc mơ tà ß Hình 2.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

Chu¿n bß

A.Ki¿n trúc t¿m nhìn

B.Ki¿n trúc Nghißp vÿ

C.Ki¿n trúc Hß thßng thơng tin (I)

D.Ki¿n trúc Cơng nghß

C¡ hßi và các gi¿i

K¿ ho¿ch tích hÿp hß

thßngG.Qu¿n trß trißn khai

H.Qu¿n lý sÿ

thay ßi ki¿n trúc

Qu¿n lý yêu c¿u hò thòng

ã Mc tiờu, x mng v tm nhỡnã Chuòi giỏ trò còt lừi

ã Kin trỳc nghiòp v hiòn tiã Kin trỳc nghiòp v mong ii

ã Kin trỳc d liòu hiòn tiã Kin trỳc d liòu mong ii

ã Kin trỳc ng dng hiòn t¿i• Ki¿n trúc ÿng dÿng mong ÿii

• Ki¿n trỳc cụng nghò hiòn tiã Kin trỳc cụng nghò mong ii

ã Phõn tớch cỏc iòm bt cpã Gi¿i pháp thÿc hißnXác ßnh v¿n ß và câu

hßi nghiên cÿuB¿t ¿u

Nghiên cÿu tài lißu tßng quan EA, PBM, SOA, IS

Thi¿t k¿ nghiên cÿu

Thu th¿p dÿ lißu, phân tích và kißm ßnh

ß xu¿t mơ hình EA và ki¿n trúc EIS

Thÿc nghißm dÿ án

ß xu¿t và ki¿n nghß

K¿t thúcDÿ lißu s¡ c¿p

và thÿ c¿p

Hình 2. S¡ ß ph±¡ng pháp nghiên cÿu

(Ngußn: Tác gi¿ ß xu¿t)

ánh giá ki¿n trúc: ß ánh giá mÿc ß phù hÿp cÿa ki¿n trúc, nghiên cÿu thÿc

nghißm áp dÿng ki¿n trúc t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi ß trißn khai mßt dÿ án thÿ nghißm (Pilot project) vßi xây dÿng hß thßng thơng tin tích hÿp ß gi¿i quy¿t bài tốn xác ßnh KPIs cÿa gi¿ng viên. Vßi cách ti¿p c¿n này, nghiên cÿu ã thÿc hißn thành cơng dÿ án qu¿n lý KPIs cÿa gi¿ng viên Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi, hß thßng ã ±ÿc ±a vào v¿n hành tÿ nm hßc 2018 ¿n nay. Hß thßng qu¿n lý các thơng tin bao gßm: giß chu¿n theo k¿ ho¿ch, giß chu¿n ã thÿc hißn, giß chu¿n v±ÿt giß, ánh giá, kinh phí phÿ trßi và x¿p lo¿i viên chÿc trong nm hßc. Tÿ ó, nhà tr±ßng ã ban hành quy ch¿ và ch¿ ß làm vißc cÿa gi¿ng viên, quy ßnh vß ánh giá và khen th±ßng cán bß l¿y hß thßng thơng tin qu¿n lý KPIs cÿa gi¿ng viên làm c¡ sß ß thÿc hißn.

6.3. Quy trình và l±ÿc ß nghiên cÿu

Tr±ßc h¿t, tßng quan nghiên cÿu b¿ng cách sÿ dÿng ph±¡ng pháp “Tßng quan

sÿ hißu bi¿t tßng thß vß ki¿n trúc tßng thß và các ki¿n trúc, mơ hình cÿa hß thßng thơng tin. T¿i b±ßc này nghiên cÿu sÿ dÿng lý thuy¿t qu¿n trß ¿i hßc k¿t hÿp vßi nßn t¿ng lý thuy¿t cÿa EA tr±ßc ây ß thÿc hißn nghiên cÿu. ây là c¡ sß ban ¿u ß hình thành nên ý t±ßng cho vißc thu th¿p và phân tích dÿ lißu.

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

Ti¿p ó, ngồi vißc sÿ dÿng các sÿ dÿng các mơ hình vß EA nói trên, lu¿n án k¿t hÿp cùng mơ hình qu¿n lý trong giáo dÿc ¿i hßc, mơ hình ch¿p nh¿n cơng nghß TOE, lý thuy¿t thß ch¿, xu¿t ra mơ hình lý thuy¿t vß các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA. B¿ng vißc kißm ßnh mơ hình lý thuy¿t thơng qua nghiên cÿu ßnh l±ÿng vßi kÿ thu¿t hßi quy và EFA, tÿ ó ß xu¿t mơ hình EA trong các tr±ßng ¿i S± ph¿m ß Vißt Nam và phát trißn các khung ki¿n trúc thành ph¿n. Quy trình nghiên cÿu cÿa lu¿n án ±ÿc minh hßa ß Hình 3.

Ki¿n trúc tßng thß, qu¿n lý q trình tác

nghißp, tái thi¿t quy trình nghißp vÿBáo cáo khoa hßc

Chuyßn ßi sß trong giáo dÿc ¿i hßc, qun trò v thò ch

ị XUắT NGHIấN CỵU

Diòn gii,TOE, DSRM, thÿc nghißm, BPM TOGAF, SOA

Ngân hàng dÿ lißu

Phân tích dÿ lißu

Phßng v¿nKh¿o sátThÿc nghißm

DelphiTOGAF, ADMSOAEFA, hßi

óng góp

Pilot Project

Hình 3. Ti¿n trình nghiên cÿu cÿa lu¿n án

(Ngn: Tác gi¿ ß xu¿t)

K¿ ti¿p, ß kißm chÿng cho mơ hình nói trên, lu¿n án thÿc hißn mßt dÿ án thÿ nghißm (Pilot project), ó là xây dÿng xây dÿng hß thßng thơng tin tích hÿp ß xác ßnh KPIs cÿa gi¿ng viên và trißn khai áp dÿng t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi. Cÿ thß là k¿t hÿp tái thi¿t quy trình nghißp vÿ, ki¿n trúc h±ßng dßch vÿ SOA k¿t hÿp vßi ADM ß t¿o ra mßt mơ hình BIT-SOA trong ki¿n trúc tßng thß ß phát trißn các hß thßng thơng tin tích hÿp trong ki¿n trúc mßi. T¿i b±ßc này nh¿m ißu chính mơ hình ß xu¿t, ßng thßi kh¿ng ßnh vai trị và trách nhißm cÿa các bên liên quan có ¿nh h±ßng hißu qu¿ áp dÿng EA trong tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m.

Ci cùng, nh¿m khái qt hố, cing nh± ißu chßnh mơ hình và quy trình thß ch¿ hố q trình áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam, lu¿n án sÿ dÿng

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

ph±¡ng áp chuyên gia (Delphi). Các b¿ng hßi cing nh± mơ hình EA ß xu¿t ±ÿc chun ¿n các chun gia t¿i ba nhóm tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p gßm: nhóm các tr±ßng khßi S± ph¿m và nhân vn, nhóm các tr±ßng khßi kinh t¿ và nhóm các tr±ßng kÿ thu¿t ß thu th¿p ý ki¿n tÿ các nhà qu¿n lý, chun gia cơng nghß thơng tin và gi¿ng viên. K¿t qu¿ phân tích dÿ lißu phÿc vÿ q trình ißu chßnh mơ hình EA trong các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam. Thi¿t k¿ nghiên cÿu cÿa lu¿n án ±ÿc thß hißn ß Hình 3.

Thÿ hai, lu¿n án ã óng góp vào c¡ sß lý lu¿n vß các y¿u tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng EA t¿i các tr±ßng ¿i hßc khßi s± ph¿m và các tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p khác có c¿u trúc t±¡ng tÿ.

Thÿ ba, lu¿n án ã ß xu¿t cách ti¿p c¿n mßi vß mơ hình EA, ó là, ngồi vißc t¿p trung vào khung nghißp vÿ, dÿ lißu, ÿng dÿng, cơng nghß, an tồn thơng tin thì cịn k¿t hÿp giÿa TOGAF, SOA, TOE và chß ch¿, ßng thßi thÿ nghißm áp dÿng mơ hình EA này t¿i tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m.

Thÿ t±, lu¿n án ã kh¿ng ßnh tính kh¿ thi khi xây dÿng các hß thßng thơng tin tßng thß theo cách ti¿p c¿n EA t¿i các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m Vißt Nam, ßng thßi ã thÿ nghißm thành cơng bài tốn KPIs cÿa gi¿ng viên theo cách ti¿p c¿n EA.

óng góp vß m¿t thÿc tißn: K¿t qu¿ nghiên cÿu có nhÿng óng góp nh¿t ßnh

vß m¿t thÿc tißn, gßm.

Thÿ nh¿t, k¿t qu¿ nghiên cÿu cÿa lu¿n án ã kh¿ng ßnh 09 y¿u tß có tác ßng tích cÿc ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m Vißt Nam, bao

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

gßm: (1) c¡ sß h¿ t¿ng CNTT, (2) áp lÿc c±ÿng ch¿, (3) quy¿t tâm cÿa lãnh ¿o c¿p cao, (4) trun thơng rõ ràng, (5) áp lÿc chu¿n mÿc, (6) lÿi ích kÿ vßng, (7) qu¿n trß tßt, (8) quy mơ cÿa tß chÿc, (9) áp lÿc ßi mßi. Trong khi ó, sÿ s¿n sàng cÿa tß chÿc, sÿ hß trÿ tÿ bên ngồi và ß phÿc t¿p cÿa EA khơng có ¿nh h±ßng tích cÿc ¿n vißc áp dÿng EA trong các tr±ßng ¿i hßc này.

Thÿ hai, lu¿n án ã ß xu¿t mơ hình EA áp dÿng cho các tr±ßng ¿i hßc khßi S± ph¿m t¿i Vißt Nam b¿ng cách k¿t hÿp khung ki¿n trúc TOGAF, mơ hình áp dÿng cơng nghß TOE và lý thuy¿t thß ch¿. Theo ó, lu¿n án ã ß xu¿t bß sung ki¿n trúc dßch vÿ, thß ch¿, trÿc tích hÿp và an tồn thơng tin vào khung TOGAF trên c¡ sß xem xét các y¿u tß có ¿nh h±ßng tích cÿc ¿n vißc áp dÿng EA.

8. C¿u trúc cÿa lu¿n án

Ngồi ph¿n mß ¿u, k¿t lu¿n và phÿ lÿc, lu¿n án có ba ch±¡ng, trong ó:

Ch±¡ng 1: Tßng quan nghiên cÿu và các v¿n ß có liên quan;

Ch±¡ng 2: Mơ hình EA trong khßi các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m t¿i Vißt Nam; Ch±¡ng 3: Thÿc nghißm t¿i Tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m Hà Nßi.

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

CHĂNG 1

TịNG QUAN NGHIấN CỵU V CC VắN ị Cể LIấN QUAN

ChĂng ny trỡnh by mòt cỏch tßng quan nhÿng k¿t qu¿ nghiên cÿu tr±ßc ó trong và ngồi n±ßc có liên quan ¿n ki¿n trúc tßng thß. Trên c¡ sß ó s¿ chß ra kho¿ng trßng nghiên cÿu cịn ch±a ß c¿p ¿n trong các nghiên cÿu ó và có liên quan ¿n ß tài cÿa lu¿n án.

1.1. Ki¿n trúc tßng thß

1.1.1. ßnh ngh)a và các khái nißm

Khái nißm ki¿n trúc tßng thß (EA) ±ÿc ra ßi tÿ nhÿng nm 80 cÿa th¿ kÿ

tr±ßc. Trong nghiên cÿu Zachman (1996) ßnh ngh)a “EA là mßt t¿p hÿp các thi¿t k¿,

ho¿c mơ t¿ có liên quan ß mơ t¿ mßt ßi t±ÿng sao cho nó có thß ±ÿc s¿n xu¿t theo

mßt khái nißm rõ ràng, nh¿t quán và chính xác vß v¿n ß này. EA ã ±ÿc nhißu tß chÿc nghiên cÿu, phát trißn nên khái nißm EA cing ±ÿc ßnh ngh)a theo các cách khác nhau. Trong nhÿng nm qua, EA ã ±ÿc áp dÿng trong các tß chÿc bao gßm c¿ khu vÿc cơng và t± nhân vßi các mÿc ích khác nhau (Bùi, 2015), bao gßm tÿ kinh doanh, cơng nghß và ¿n qu¿n lý (Bùi, 2017). EA ±ÿc sÿ dÿng trong các tß chÿc nh± mßt cách ti¿p c¿n ß qu¿n trß chi¿n l±ÿc, hß trÿ quy¿t ßnh, k¿t nßi giÿa kinh doanh và CNTT và tích hÿp các gi¿i pháp cơng nghß thơng tin (Simon và cßng sÿ, 2014). Theo quan ißm cÿa chính phÿ Hoa Kÿ, EA t¿p trung nhißu h¡n vào ho¿ch ßnh chi¿n l±ÿc (Rahimi và cßng sÿ, 2017) vì theo quan ißm này thì thơng tin chi¿n l±ÿc là tài s¿n cÿa tß chÿc, thơng tin và cơng nghß có vai trị nâng cao sÿc c¿nh tranh và giúp thay ßi quy trình nghißp vÿ ß áp ÿng yêu c¿u nhißm vÿ mßi, ißu này phù hÿp vßi quan ißm cÿa US Federal EA (2012) và Gartner Group (2011). Trong khi ó, theo quan ißm cÿa Tamm và cßng sÿ (2019), EA t¿p trung nhißu h¡n vào vißc k¿t nßi các hß thßng CNTT và kinh doanh. Qu¿n ißm này là sÿ g¿n k¿t giÿa quy trình kinh doanh và các hß thßng CNTT cÿa doanh nghißp, EA s¿ bao gßm các mơ t¿ sÿ k¿t hÿp giÿa quy trình kinh doanh và các hß thßng CNTT ß nhißu c¿p ß và bß ph¿n khác nhau, ißu này cing phù hÿp vßi quan ißm cÿa Gregor và công sÿ (2007). Vì v¿y, lu¿n án s¿ ßng quan ißm nh± sau:

Tr±ßc h¿t, quan ißm vß “ki¿n trúc” – Architecture, theo tÿ ißn Merriam -

Webster, ±ÿc ßnh ngh)a là “Nghß thu¿t thi¿t k¿ và xây dÿng các c¿u trúc phÿc t¿p vßi

các thành ph¿n có nhißu chÿng lo¿i khác nhau cing nh± cách thÿc chúng ±ÿc tß chÿc

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

và tích hÿp thành mßt thß thßng nh¿t, ch¿t ch¿”. Cách hißu này, khơng chß gißi h¿n liên quan ¿n các v¿n ß xây dÿng v¿t lý mà cịn liên quan ¿n ki¿n trúc trong kÿ thu¿t ph¿n mßm và các hß thßng thơng tin bao gßm: m¿ng máy tính, ph¿n cÿng và ph¿n mßm.

K¿ ¿n, quan ißm vß “doanh nghißp” - Enterprise ß ây ±ÿc hißu nh± mßt tß

chÿc có ßnh h±ßng, t tÿng ngÿ c¿nh có thß là mßt doanh nghißp, mßt tr±ßng ¿i

hßc hay mßt c¡ quan chính phÿ, trong lu¿n án ±ÿc hißu là “tr±ßng ¿i hßc”.

Cußi cùng là quan ißm vß “Ki¿n trúc tßng thß” - Enterprise Architecture hay cịn gßi là “Ki¿n trúc doanh nghißp” là mßt cái nhìn tồn dißn vß tß chÿc, k¿t nßi giÿa

nghißp vÿ và hß thßng CNTT, giúp thÿc hißn ßng bß chi¿n l±ÿc, nghißp vÿ và CNTT cÿa tß chÿc, giúp gia tng hißu qu¿ thÿc thi các hß thßng CNTT, óng góp giá trß vào sÿ phát trißn cÿa tß chÿc trong t±¡ng lai.

Nh± v¿y, có thß hißu EA là mßt b¿n thi¿t k¿ c¿p cao thß hißn chi¿n l±ÿc, cơng nghß thơng tin và ngn lÿc cÿa tß chÿc vßi bßn nh¿n ßnh sau:

(1) EA là mßt k¿ ho¿ch chi ti¿t gßm mơ t¿ hißn tr¿ng và t¿m nhìn t±¡ng lai vß hß thßng cơng nghß thơng tin cÿa tß chÿc.

(2) Phát trißn EA là mßt quy trình có hß thßng, trong ó hß thßng CNTT ±ÿc liên h¿t vßi chi¿n l±ÿc và các quy trình kinh doanh (nghißp vÿ) cÿa tß chÿc.

(3) EA là mßt t¿p hÿp các ph±¡ng pháp, quy trình nghißp vÿ, tiêu chu¿n kÿ thu¿t và danh mÿc ¿u t± hß thßng cơng nghß thơng tin mßt cách nh¿t qn.

(4) EA cung c¿p mßt c¡ ch¿ ¿m b¿o ngußn lÿc và hißu lÿc cơng nghß thơng tin phù hÿp vßi chi¿n l±ÿc cÿa tß chÿc.

Tóm l¿i, EA là b¿n thi¿t k¿ và quy ho¿ch tßng thß, thßng nh¿t tÿ ¿u ¿n ci cho tồn bß q trình xây dÿng, phát trißn hß thßng cơng nghß thơng tin cÿa mßt tß chÿc. Nó bao gßm vißc mơ t¿ c¡ c¿u tß chÿc, sÿ t±¡ng tác giÿa các bß ph¿n bên trong, mơ t¿ vß quy trình nghißp vÿ, hß thßng CNTT, dÿ lißu, ÿng dÿng và các tiêu chu¿n liên quan. EA cing giúp tßi ±u hóa vißc ¿u t± IS/IT b¿ng cách ¿m b¿o r¿ng các dÿ án và hß thßng mßi ±ÿc trißn khai phù hÿp vßi chi¿n l±ÿc tß chÿc và có kh¿ nng t±¡ng thích vßi hß thßng hißn có.

H¿u h¿t các EA ßu bao gßm nhÿng thành ph¿n chính ±ÿc mơ t¿ trong Hình 1.1. Các thành ph¿n này có mßi quan hß t±¡ng tác l¿n nhau t¿o nên mßt hß thßng tồn dißn cÿa tß chÿc, giúp qu¿n lý và quy¿t ßnh tßt h¡n trong vißc phát trißn và c¿i thißn hß thßng IS/IT, bao gßm:

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

Hình 1.1. Các thành ph¿n cÿa ki¿n trúc tßng thß

(Ngußn: Tác gi¿ bß sung dÿa trên erp-information.com)

Ki¿n trúc nghißp vÿ (Business Architecture): Thành ph¿n này t¿p trung mơ t¿

c¡ c¿u tß chÿc, quy trình kinh doanh, mÿc tiêu, chi¿n l±ÿc và quy trình nghißp vÿ cÿa tß chÿc. Ki¿n trúc nghißp vÿ giúp hißu rõ cách tß chÿc ho¿t ßng và cách thÿc t¿o ra giá trß cÿa tß chÿc.

Ki¿n trúc dÿ lißu (Data Architecture): Thành ph¿n này t¿p trung vào qu¿n lý

và mô t¿ dÿ lißu trong tß chÿc, bao gßm cách qu¿n lý và thu th¿p dÿ lißu, l±u trÿ và truy c¿p. Ki¿n trúc dÿ lißu ¿m b¿o tính nh¿t qn và qu¿n lý dÿ lißu hißu qu¿.

Ki¿n trúc ÿng dÿng (Application Architecture): Thành ph¿n này t¿p trung vào

vißc qu¿n lý ÿng dÿng và hß thßng thơng tin trong tß chÿc. Nó mơ t¿ các ÿng dÿng, ph¿n mßm và mßi quan hß cÿa các ÿng dÿng trong các quy trình nghißp vÿ.

Ki¿n trúc cơng nghß (Technology Architecture): Thành ph¿n này t¿p trung vào

c¡ sß h¿ t¿ng cơng nghß thơng tin, bao gßm ph¿n cÿng, m¿ng, hß ißu hành và các cơng nghß hß trÿ. Ki¿n trúc cơng nghß ¿m b¿o r¿ng hß thßng cơng nghß áp ÿng ±ÿc nhu c¿u cÿa tß chÿc và k¿t nßi các hß thßng vßi nhau.

Ki¿n trúc khách hàng (Customer Architecture): Thành ph¿n này t¿p trung vào

vißc hißu và mơ t¿ mßi quan hß giÿa tß chÿc và khách hàng ho¿c giÿa các thành ph¿n bên trong và các tß chÿc bên ngồi. Ki¿n trúc khách hàng giúp ¿m b¿o r¿ng các s¿n ph¿m và dßch vÿ áp ÿng ±ÿc nhu c¿u và kÿ vßng cÿa khách hàng.

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

Ki¿n trúc an toàn thơng tin (Security Architecture): ây là ph¿n quan trßng

cÿa EA t¿p trung vào b¿o vß hß thßng và dÿ lißu cÿa tß chÿc. Ki¿n trúc này ¿m b¿o tính b¿o m¿t và tuân thÿ các quy ßnh và chu¿n mÿc liên quan ¿n an tồn và an ninh thơng tin.

EA có vai trị quan trßng vißc xây dÿng, c¿i ti¿n, phát trißn cÿa mßi tß chÿc (Masuda và cßng sÿ, 2019). EA giúp cho các tß chÿc có ±ÿc cái nhìn rõ ràng, tßng thß, bi¿t ±ÿc hß ang ÿng ß âu, mußn i tßi âu. Giúp cho hß xây dÿng k¿ ho¿ch chi¿n l±ÿc cho hß thßng thơng tin mßt cách tßng thß, xác ßnh ±ÿc hß thßng cịn thi¿u gì, cịn c¿n gì, các dÿ án trißn khai có thÿc sÿ n¿m trong quy ho¿ch chung không và cách thÿc các hß thßng ±ÿc liên k¿t vßi nhau th¿ nào (Zhang và cßng sÿ, 2018). Khi quy mơ tß chÿc cịn nhß, vài trị cÿa EA là ch±a rõ ràng, t¿t c¿ các ngußn lÿc cing nh± các v¿n ß phát sinh ßu vßi sß l±ÿng khơng áng kß, dß nhìn và khơng q khó ß kißm sốt. Tuy nhiên, khi mßt tß chÿc phát trißn lßn h¡n, quy mơ ho¿t ßng ±ÿc mß rßng thì vai trị cÿa EA ±ÿc thß hißn mßt cách rõ ràng. Lúc này, sß l±ÿng ngußn lÿc tng cao, các v¿n ß phát sinh trong nghißp vÿ qu¿n lý nhißu, dß dàng gây ra sÿ q t¿i, m¿t kißm sốt. Hß thßng thơng tin lúc này ngày càng trß nên phÿc t¿p, tßn kém, khó ißu hành, kh¿ nng áp ÿng kém. Vì v¿y, theo quan ißm cÿa Ahmad và cßng sÿ (2019) thì EA s¿ giúp tß chÿc:

(1) Xây dÿng ±ÿc k¿ ho¿ch chi¿n l±ÿc tßng thß vß hß thßng cơng nghß thơng tin. (2) ßng bß hóa CNTT vßi nghißp vÿ, mang l¿i sÿc m¿nh tßng hÿp tÿ các ngußn khác nhau, các bß ph¿n khác nhau cÿa mßt tß chÿc, tránh ±ÿc vißc ¿u t± trùng chéo, l¿p l¿i.

(3) Xây dÿng ±ÿc bß tiêu chu¿n cho tồn bß hß thßng nên dß dàng phßi hÿp, chia s¿ giÿa các dÿ án cing nh± kh¿ nng mß rßng hß thßng.

Vì v¿y, EA s¿ tái hißn hß thßng thơng tin ß tr¿ng thái hißn t¿i và mơ t¿ tr¿ng thái hß thßng trong t±¡ng l¿i (Yuliana & Rahardjo, 2016).

Khung ki¿n trúc tßng thß (Enterprise Architecture Framework) là mßt b¿n mơ

t¿ vß cách thÿc xây dÿng EA cÿa mßt tß chÿc, bao gßm: ßnh h±ßng phát trißn ki¿n trúc, nguyên t¿c xây dÿng ki¿n trúc, s¡ ß k¿t nßi các thành ph¿n trong ki¿n trúc và các mơ hình tham chi¿u, tiêu chí kÿ thu¿t và tß chÿc thÿc hißn (Lange và cßng sÿ, 2012). Khung ki¿n trúc thơng th±ßng s¿ bao gßm bßn khßi chính, ó là: (1) Khßi ki¿n trúc vß t¿m nhìn và chi¿n l±ÿc cÿa tß chÿc; (2) Khßi ki¿n trúc nghißp vÿ; (2) Khßi ki¿n trúc vß ÿng dÿng và (4) Khßi ki¿n trúc vß h¿ t¿ng kÿ thu¿t (Lapalme và cßng sÿ, 2016). Trong ó, khßi ki¿n trúc vß t¿m nhìn chi¿n l±ÿc cÿa tß chÿc mơ t¿ vß t¿m nhìn,

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

mÿc tiêu, sÿ m¿ng, chußi giá trß cßt lõi và các bên liên quan cÿa tß chÿc; khßi ki¿n trúc nghißp vÿ mơ t¿ vß các mơ hình nghißp vÿ (ho¿c kinh doanh), mơ hình chÿc nng cÿa tß chÿc, các quy trình nghißp vÿ và ki¿n trúc thơng tin cÿa tß chÿc. Khßi ki¿n trúc ÿng dÿng s¿ mơ các ÿng dÿng hß trÿ cho nghißp vÿ qu¿n lý ho¿c các mơ hình kinh doanh, nó bao gßm các khßi ÿng dÿng, cßng thơng tin ißn tÿ, các kho dÿ lißu và các dßch vÿ nßn t¿ng hß trÿ qu¿n lý thơng tin. Các ÿng dÿng này ang và s¿ hß trÿ cho q trình tÿ ßng hóa quy trình nghißp vÿ cÿa tß chÿc. Ki¿n trúc vß c¡ sß h¿ t¿ng cơng nghß hay cịn gßi là ki¿n trúc cơng nghß bao gßm các ph¿n mßm nßn, ph¿n cÿng và c¡ sß h¿ t¿ng m¿ng, các dßch vÿ l±u trÿ nh¿m áp ÿng các nhu c¿u cung c¿p dßch vÿ cơng nghß thơng tin và v¿n hành các ÿng dÿng cÿa tß chÿc. Theo Zhang và cßng sÿ (2019), ß EA có tính hißu lÿc và hißu qu¿ thÿc thi thì c¿n ±ÿc ±ÿc thi¿t k¿ dÿ theo mßt khung ki¿n trúc tßt, linh ho¿t và thích ÿng vßi sÿ ßi mßi cÿa tß chÿc mßt cách dß dàng. Theo thßng kê thì có nhißu khung ki¿n trúc ß phát trißn EA, trong ó kß ¿n các khung: Zachman (1987), TOGAF (Khung ki¿n trúc mß, 1992), FEA (Ki¿n trúc Liên bang) và Gartner. Trong ó, TOGAF ±ÿc sÿ dÿng rßng rãi, cung c¿p mơ t¿ chi ti¿t vß cách thÿc xây dÿng, qu¿n lý và phát trißn ki¿n trúc tßng thß (Dang và Pekkola, 2017). TOGAF ±ÿc ban hành bßi tß chÿc The Open Group vào nm 1992, khung nßi dung ki¿n trúc TOGAF ±ÿc minh hßa ß Hình 1.2.

Hình 1.2. Khung nßi dung ki¿n trúc tßng thß TOGAF ±ÿc Vißt hóa

(Ngn: TOGAF 9.1)

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

Khung TOGAF (The Open Group Architecture Framework) là mßt khung ß phát trißn ki¿n trúc tßng thß cho các tß chÿc và doanh nghißp, kèm theo mßt ph±¡ng pháp và bß cung cÿ thß thi¿t k¿ ki¿n trúc tßng thß (gßi là ADM). Theo Feng và Runye (2017), TOGAF là mßt khung ki¿n trúc mß, linh ho¿t, tùy bi¿n phù hÿp ±ÿc vßi nhißu tß chÿc. ß phát trißn EA theo khung TOGAF s¿ t¿p trung vào ba ki¿n trúc thành ph¿n, ó là: Ki¿n trúc nghißp vÿ (B), Ki¿n trúc hß thßng thơng tin (I), Ki¿n trúc

cơng nghß (T), ±ÿc gßi là BIT k¿t hÿp vßi ph±¡ng pháp phát trißn ki¿n trúc TOGAF

±ÿc gßi là ADM (The TOGAF Architecture Development Method). ADM hß trÿ các cơng cÿ ß l¿p k¿ ho¿ch, quy trình hóa và h±ßng d¿n chi ti¿t các b±ßc thÿc hißn, gßm: Mơ hình tham chi¿u kÿ thu¿t – cung c¿p mơ hình và phân lo¿i dßch vÿ; Mơ hình cung c¿p thơng tin – cung c¿p các mßi quan hß, khßi và lng thơng tin trong tß chÿc. Quy trình phát trißn EA thß ±ÿc mơ t¿ ß Hình 1.3.

Chu¿n bß

A.Ki¿n trúc t¿m nhìn

B.Ki¿n trúc Nghißp vÿ (B)

C.Ki¿n trúc Hß thßng thơng tin (I)

D.Ki¿n trúc Cơng nghß (T)E.

C¡ hßi và các gi¿i phápF.

K¿ ho¿ch tích hÿp hß

Qu¿n trß trißn khai

H.Qu¿n lý sÿ thay ßi ki¿n

Qu¿n lý u c¿u hß thßng

Hình 1.3. Ph±¡ng pháp phát trißn EA theo ADM

(Ngußn: Feng & Runye, 2017)

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

Theo ó, mßi giai o¿n thi¿t k¿ s¿ ±ÿc thÿc hißn theo khung TOGAF dÿa trên các giai o¿n cÿa ph±¡ng pháp ADM. Xây dÿng ki¿n trúc tßng thß vßi bßn lßp ki¿n trúc: ki¿n trúc nghißp vÿ, ki¿n trúc dÿ lißu, ki¿n trúc ÿng dÿng và ki¿n trúc cơng nghß

s¿ ±ÿc thÿc thi theo ba giao o¿n cÿa ADM: Giai o¿n thi¿t k¿ Ki¿n trúc nghißp vÿ

(B), Giai o¿n thi¿t k¿ Ki¿n trúc hß thßng thơng tin (C) và giai o¿n thi¿t k¿ Ki¿n trúc

Ngồi ba ki¿n trúc nói trên, khi xây dÿng EA c¿n thuân thÿ quy trình ADM. Þ

giai o¿n Xác ßnh khung và nguyên lý, là giai o¿n chu¿n bß cho l¿p k¿ ho¿ch thi¿t k¿

ki¿n trúc, c¿n ±ÿc mơ hình hóa khung ki¿n trúc cÿa tß chÿc kèm theo b¿n chi d¿n chi ti¿t các thành ph¿n và vai trò cÿa các bên liên quan. ßng thßi c¿n có sÿ cam k¿t cÿa

qu¿n lý c¿p cao b¿ng cách ban hành (phê duyßt) khung ki¿n trúc. Giai o¿n Qu¿n lý

ADM. Nó ±ÿc thÿc hißn ß kh¿o sát, thu th¿p, l±u trÿ và phân tích các yêu c¿u nghißp vÿ phù hÿp vßi mÿc tiêu chi¿n l±ÿc cÿa tß chÿc, ngồi ra cịn có các u c¿u

chi ti¿t vß các hß thßng thơng tin s¿ ±ÿc xây dÿng nh± th¿ nào. Giai o¿n T¿m nhìn

mÿc tiêu cÿa tß chÿc, sÿ thay ßi ho¿c c¿i ti¿n các quy trình qu¿n lý và t¿m nhìn cÿa tß chÿc trong t±¡ng lai.

Khung ZACHMAN ±ÿc ¿t theo tên theo tác gi¿ - John Zachman, ng±ßi ¿u tiên phát trißn các khái nißm ki¿n trúc tßng thß trong nhÿng nm 1980 t¿i IBM. Theo Zachman (1987), c¿n thi¿t ph¿i có mßt k¿ ho¿ch chi ti¿t ß xác ßnh và kißm sốt sÿ tích hÿp các thành ph¿n cÿa hß thßng thơng tin trong tß chÿc, vì v¿y nm 1987, Zachman ã gißi thißu “Khung ki¿n trúc các hß thßng thơng tin" phiên b¿n ¿u tiên vßi 3 cßt : dÿ lißu, chÿc nng và m¿ng sau ó ±ÿc phát trißn mß rßng thêm 3 cßt nÿa: con ng±ßi, thßi gian và ßng lÿc và ±ÿc ßi tên thành “Khung ki¿n trúc” – ây chính là khung Zachman sÿ dÿng rßng rãi ¿n ngày nay. L±ÿc ß mơ t¿ Khung Zachman (Hình 1.4) là mßt ma tr¿n sáu hàng sáu cßt. Trong ó, sáu cßt dÿa trên sáu nßi dung c¡ b¿n trong trao ßi và giao ti¿p: Cái gì (What), Nh± th¿ nào (How), Þ âu (Where), Ai (Who), Khi nào (When) và T¿i sao (Why). Các hàng thß hißn các khung nhìn theo quan ißm cÿa sáu chÿ thß trong tß chÿc: Ng±ßi l¿p k¿ ho¿ch (Planner) vßi mßi quan tâm vß Ph¿m vi (Scope), Chÿ ¿u t± (Owner) vßi mßi quan tâm vß Mơ hình nghißp vÿ (Bussiness Model), Ng±ßi thi¿t k¿ hß thßng (Designer) vßi mßi quan tâm vß Mơ hình hß thßng (System Model), Ng±ßi xây dÿng hß thßng (Builder) vßi mßi quan tâm vß Mơ hình cơng nghß (Technology Model), Các nhà th¿u phÿ (Subcontractor) ho¿c các nhà l¿p trình (Programmer) vßi mßi quan tâm vß Thuy¿t minh chi ti¿t (Detailed

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

Presentation), và các Ng±ßi sÿ dÿng (Users) vßi mßi quan tâm vß Chÿc nng (Functioning Enterprise). Vißc lßng ghép các câu hßi này cho phép mơ t¿ các hß thßng phÿc t¿p nh± Ki¿n trúc tßng thß.

Hình 1.4. L±ÿc ß mơ t¿ Khung ZACHMAN

(Ngn: John Zachman, 1987)

Khung ki¿n trúc ITI-GAF (Information Technology Institute Government Architecture Framework ±ÿc phát trißn bßi Vißn Cơng nghß thơng tin – ¿i hßc Qußc gia Hà Nßi (2009). ây là mßt khung ki¿n trúc Chính phÿ nhß và ¡n gi¿n dÿa trên các tính nng chính cÿa TOGAF có các y¿u tß sau ây: Mßt mơ hình doanh nghißp chung; Mßt mơ hình ánh giá sÿ tr±ßng thành doanh nghißp; Các tiêu chu¿n cÿa phát trißn doanh nghißp và mßt lß trình ß thÿc hißn chúng; Khuy¿n nghß hành ßng và các dÿ án chÿ chßt; Mơ hình qu¿n trß; và C¡ ch¿ tài chính. Theo ó, mơ hình ki¿n trúc cÿa ITI-GAF ¡n gi¿n hố các giai o¿n trißn khai, h±ßng d¿n phân tích hß thßng mßt c¡ quan, tß chÿc theo ba cách nhìn, quan ißm khác nhau: quan ißm ngußn lÿc, quan ißm thß ch¿ và quan ißm ho¿t ßng. Mßi quan ißm ßu có các thành ph¿n quan hß ràng bußc hÿu c¡ vßi nhau, ß ¿m b¿o tính bßn vÿng ±ÿc mơ t¿ trong Hình 1.5.

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

Hình 1.5. L±ÿc ß mơ t¿ Khung ITI-GAF

(Ngußn: Nguyßn Ái Vißt và cßng sÿ, 2014)

Vßi quan ißm Ngußn lÿc s¿ bao gßm các ho¿t vß nghißp vÿ, c¡ sß h¿ t¿ng và ngußn nhân lÿc. Trong khi ó, quan ißm vß Thß ch¿ s¿ bao gßm c¡ ch¿, tß chÿc và các ch¿ tài nh¿m tß chÿc ho¿t ßng cÿa tß chÿc. Quan ißm vß Ho¿t ßng s¿ bao gßm các ho¿t ßng bên trong, ho¿t ơng bên ngồi và các ho¿t ßng xây dÿng tißm lÿc cÿa tß chÿc. Nh± v¿y, dÿa trên các quan ißm trên, các y¿u tß ki¿n trúc ITI-GAF có thß ±ÿc s¿p x¿p thành 27 khßi cÿa mßt mơ hình Rubic có liên quan vßi nhau, mßt sÿ thay ßi nhß trong mßt khßi s¿ ¿nh h±ßng ¿n nhÿng khßi khác nh± mơ t¿ ß Hình 1.6.

Hình 1.6. Mơ hình Rubic cÿa Khung ITI-GAF

(Ngn: Ngun Ái Vißt và cßng sÿ, 2014)

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

1.1.2. EA và các v¿n ß cơng nghß có liên quan

M¿c dù khơng có ßnh ngh)a chính xác vß ranh gißi cÿa EA, tuy nhiên các nguyên lý cÿa EA và hß thßng thơng tin (Information System - IS) có nhißu ißm t±¡ng ßng nhau (Simon và cßng sÿ., 2013). Ch¿ng h¿n nh± các ý t±ßng và khái nißm vß EA ã dÿa trên các ý t±ßng phát trißn IS (Zachman, 1992; Zachman, 1987). Các ki¿n trúc EA cing dÿa trên các nguyên lý cÿa IS, nh± mơ hình ki¿n trúc hß thßng và cơng nghß, phân tích danh mÿc ¿u t± và ánh giá ki¿n trúc (Taleb & Cherkaoui, 2012). EA bao gßm tÿ mÿc tiêu chi¿n l±ÿc, ¿n quy trình nghißp vÿ và cơng nghß (Gregor và cßng sÿ, 2007; Ross và cßng sÿ, 2006). EA có ph¿m vi rßng lßn h¡n, bao gßm nh±: quan ißm, quy trình, nghißp vÿ ho¿c kinh doanh, cơng nghß (Taleb & Cherkaoui, 2012). Nh± v¿y, IS có thß ±ÿc xem là mßt ph¿n cÿa EA ho¿c EA có vai trị cung c¿p

bßi c¿nh cho IS, ch¿ng h¿n nh± Hß thßng thơng tin tßng thß (EIS) là IS cịn EA s¿ bao hàm thêm chÿ tr±¡ng, quy ßnh, nguyên t¿c cho vißc áp dÿng EIS trong doanh nghißp

(Lapalme, 2012; Lapalme và cßng sÿ, 2016). Vì v¿y, quan ißm cÿa lu¿n án này là EA dÿa trên các nguyên t¿c, khái nißm và các nguyên lý cÿa IS.

Trong mßt nghiên cÿu cÿa Rosing và cßng sÿ (2011) ã nh¿n m¿nh “K¿t hÿp

EA và Qu¿n lý quy trình nghißp vÿ - Business Process Management) là t¿o nhÿng

này cing chß ra r¿ng, k¿t hÿp giÿa EA và BPM là mßt trong các gi¿i pháp phù hÿp cho các dÿ án CNTT phÿc t¿p. Mßi quan hß giÿa EA và BPM là cßng sinh, BPM cung c¿p ngÿ c¿nh và nßn t¿ng c¿n thi¿t cho EA, cịn EA giúp cho BPM ±ÿc tßn t¿i mßt cách bßn vÿng và thÿc thi hißu qu¿. Tác gi¿ cing cho rng, chìa khóa ß k¿t hÿp EA và

BPM là lßp ki¿n trúc nghißp vÿ.

Khi thÿc hißn mßt dÿ án CNTT phÿc t¿p (ví dÿ: ERP, CRM, SCM v.v.) thì các nhóm chÿc nng nh±: tài chính, nhân sÿ, chußi cung ÿng s¿ phÿ thußc vßi nhau và liên quan ¿n các ¡n vß, phịng ban khác nhau trong tß chÿc. N¿u c¿n thay ßi mßt chÿc nng ho¿c mßt quy trình t¿i mßt ¡n vß nào ó thì s¿ ¿nh h±ßng ¿n các ¡n vß khác vì v¿y c¿n ph¿i có mßt b¿n thi¿t k¿ tßng thß trong tß chÿc ß thß hißn rõ các mßi quan hß giÿa các thành ph¿n trong hß thßng. BPM là mßt thành ph¿n khơng thß thi¿u trong EA vì nó thß hißn ±ÿc kh¿ nng áp ÿng cÿa CNTT trong vißc nâng cao nng lÿc ho¿t ßng và o l±ßng ±ÿc hißu xu¿t cÿa tß chÿc (Rosing và cßng sÿ, 2011).

Nh± v¿y, b¿ng vißc k¿t hÿp giÿa BPM và EA, tß chÿc có thß ¿t ±ÿc mÿc ß minh b¿ch, sÿ dÿng các giá trß cÿa CNTT ß theo dõi và o l±ßng ±ÿc các giá trß cÿa tß chÿc. ß ¿m b¿o ±ÿc sÿ liên k¿t bßn vÿng giÿa nghißp vÿ và CNTT thì các nhân

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

tß quan trßng có ¿nh h±ßng ¿n ó là: chi¿n l±ÿc tßng thß, mơ hình nghißp vÿ, nng lÿc kinh doanh, mÿc tiêu chi¿n l±ÿc s¿ ±ÿc g¿n k¿t trÿc ti¿p vßi k¿t qu¿ giá trß cÿa CNTT và k¿t qu¿ này c¿n ph¿i ±ÿc theo dõi, ánh giá và ißu chßnh th±ßng xuyên.

G¿y ây, ki¿n trúc h±ßng dßch vÿ - SOA (Service Oriented Architecture) xu¿t hißn nh± mßt ph±¡ng pháp xây dÿng ph¿n mßm có nhÿng ±u th¿ phù hÿp vßi các dÿ án ph¿n mßm quy mơ lßn (Hanschke và cßng sÿ, 2015). Khác vßi ki¿n trúc ph¿n mßm nguyên khßi (Monolithic), SOA ß c¿p ¿n q trình phát trißn ph¿n mßm ßc l¿p và theo h±ßng chia hß thßng ra thành các dßch vÿ (Services). Mßi dßch vÿ này ßu có mßt ki¿n trúc riêng, mßt trách nhißm riêng và có thß phát trißn riêng bißt. ß qu¿n lý và ißu phßi các dßch vÿ này thì mßt thành ph¿n trÿc tích hÿp (Enterprise Service Bus-ESB) ±ÿc thi¿t k¿ ß tích hÿp chúng vßi nhau mà khơng phù thc vào nßn t¿ng và cơng nghß cÿa các ÿng dÿng tr±ßc ó.

SOA thi¿t l¿p mßt kênh trun thơng và dßch chun các thơng ißp tÿ mßt ngôn ngÿ ÿng dÿng này sang mßt ngơn ngÿ ÿng dÿng khác. Trong nghiên cÿu cÿa Lapalme & cßng sÿ (2016) thì SOA có vai trị trong vißc tích hÿp các hß thßng thơng tin vßi nhau t¿o thành mßt hß thßng thơng tßng tin tßng thß (Enterprise Information System) và ±ÿc sÿ dÿng trong trißn khai EA nh± là mßt ki¿n trúc thành ph¿n ß k¿t nßi các hß thßng thơng tin vßi nhau. Quan ißm này phù hÿp vßi ß xu¿t cÿa Yuliana & Rahardjo (2016) khi dßch chuyßn tÿ ki¿n trúc hißn t¿i (ki¿n trúc c¡ sß) sang ki¿n trúc t±¡ng l¿i (ki¿n trúc ích). Lu¿n án này ±ÿc thÿc nghißm dÿa trên khung ki¿n trúc TOGAF k¿t hÿp SOA và sÿ dÿng ph±¡ng pháp phát trißn ph¿n mßm linh ho¿t (Agile Development Method). Kh¿ nng ÿng dÿng hißu qu¿ này ±ÿc thß hißn tÿ hai quan ißm sau ây:

(1) Các ÿng dÿng hißn nay t¿i các tr±ßng ¿i hßc s± ph¿m a ph¿n ßc l¿p nhau và sÿ dÿng trên nhißu nßn t¿ng cơng nghß khác nhau. Vißc tích hÿp thơng tin thành mßt thß thßng nh¿t c¿n ¿m b¿o kh¿ nng k¿t nßi giÿa các ÿng dÿng thơng qua nhÿng dßch vÿ ßc l¿p. Ki¿n trúc hß thßng trong t±¡ng lai s¿ bao gßm các ÿng dÿng hißn t¿i và các ÿng dÿng ±ÿc xây dÿng mßi, vì v¿y k¿t hÿp giÿa TOGAF và SOA ±ÿc gßi là BIT-SOA s¿ ph±ßng án tßt khi áp dÿng EA.

(2) AGILE ±ÿc sÿ dÿng ß phát trißn ÿng dÿng thÿc nghißm, k¿t hÿp vßi SOA và TOGAF làm tng sÿ linh ho¿t và kh¿ nng mß thay vì các cách ti¿p c¿n phát trißn ph¿n mßm truyßn thßng. AGILE t¿p trung vào phát trißn và cung c¿p các phiên b¿n làm vißc trong nhÿng l¿n l¿p nhß vßi thi¿t k¿ tr±ßc tòi thiòu. ị mòi ln lp, cỏc phiờn bn phn mßm ±ÿc c¿i ti¿n, nhÿng ph¿n hßi thay ßi yêu c¿u cÿa các bên liên quan ±ÿc rõ ràng, giúp cho q trình phân tích u c¿u nghißp vÿ ±ÿc kißm sốt tßt h¡n.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

Nh± v¿y, k¿t hÿp SOA trong TOGAF và sÿ dÿng ph±¡ng pháp AGILE s¿ gi¿i

quy¿t ±ÿc các v¿n ß phát sinh trong q trình chun ßi tÿ hß thßng thơng tin tißn

t¿i sang hß thßng trong t±¡ng lai, ¿m b¿o sÿ liên k¿t cơng nghß thơng tin và quy

trình nghißp vÿ.

1.1.3. EA và giáo dÿc ¿i hßc

Giáo dÿc ¿i hßc là mßt trong nhÿng ßng lÿc chính cÿa sÿ ti¿n bß trên tồn th¿ gißi thơng qua các chÿc nng là ào t¿o trình ß cao, nghiên cÿu hßc thu¿t và cung c¿p dßch vÿ cơng ßng (Laredo, 2007). M¿c dù giáo dÿc ¿i hßc có nhÿng giá trß lßch sÿ nh¿t ßnh, v¿n ang ±ÿc sÿ coi trßng và hß trÿ cÿa xã hßi, tuy nhiên các tß chÿc giáo dÿc ¿i hßc (HEIs) hißn ang ph¿i ßi m¿t vßi nhißu thách thÿc, bao gßm q trình qc t¿ hóa và tồn c¿u hóa, gi¿m tài trÿ cơng, sÿ xu¿t hißn cÿa cơng nghß giáo dÿc mßi cing nh± các yêu c¿u ¿m b¿o ch¿t l±ÿng, ßi mßi ch±¡ng trình và ph±¡ng pháp ào t¿o (Liu, 2016; Prisacariu, 2015). ß ÿng phó vßi nhÿng thách thÿc nh± v¿y, các tß chÿc giáo dÿc ã b¿t ¿u chuyßn ßi mơ hình ho¿t ßng nh± mßt cơng ty phi lÿi nhu¿n, khơng chß ±u tiên vai trị là các nhà cung c¿p ki¿n thÿc và dßch vÿ cơng ßng mà cịn phát trißn các chi¿n l±ÿc tồn dißn ß nâng cao nng lÿc c¿nh tranh và gia tng dßch vÿ giáo dÿc mßi (Pucciarelli và Kaplan, 2016). ây là áp lÿc r¿t lßn ßi vßi HEIs vß hißu qu¿ ho¿t ßng và khơng làm gi¿m i ch¿t l±ÿng dßch vÿ giáo dÿc ang có. Do ó, HEIs c¿n có mßt sÿ thay ßi lßn vß ph±¡ng pháp qu¿n trß, cách thÿc thÿc hißn quy trình nghißp vÿ, gia tng dßch vÿ và tái c¿u trúc bên trong nßi bß t¿o thành mßt khn m¿u mßi, n¡i mà các y¿u tß ó trß thành cơng cÿ ßi mßi và linh ho¿t. Mßt mơ hình qu¿n trß ¿i hßc mßi ±ÿc thi¿t l¿p, trong ó ịi mơi tr±ßng hßc l¿p vßi ßi ngi cán bß gi¿ng viên có ch¿t l±ÿng chun mơn và nng ßng cao; các ngn lÿc và ph±¡ng tißn ÿ ß hß trÿ sinh viên ¿t ±ÿc k¿t qu¿ hßc t¿p tßt và mßt nßn vn hóa trong ó sinh viên c¿m th¿y an tồn, ±ÿc hß trÿ và khuy¿n khích hßc t¿p. Theo Le Thi Kim Anh và Hayden(2017) thì mơi tr±ßng hßc t¿p là nhân tß cßt lõi cÿa tr±ßng ¿i hßc, bao gßm: gi¿ng d¿y, nghiên cÿu phát trißn, thß ch¿ ¿m b¿o ch¿t l±ÿng, thß ch¿ qu¿n trß và trách nhißm xã hßi và thß hißn hình ¿nh cÿa tr±ßng ra xã hßi và sinh viên t±¡ng lai ±ÿc thß hißn trong Hình 1.7.

a sß các HEIs hißn nay có thß ±ÿc xem là các tß chÿc chuyên sâu vß con ng±ßi và tri thÿc. T¿m quan trßng và mÿc ß phù hÿp cÿa EA trong qu¿n trß ¿i hßc ã ±ÿc các hßc gi¿ nh¿n m¿nh trong các nghiên cÿu tr±ßc ó. Thÿc t¿ này ã ±ÿc xác nh¿n bßi mßt sß nghiên cÿu thÿc nghißm, liên k¿t giÿ chi¿n l±ÿc ào t¿o và CNTT trong giáo dÿc (Syynimaa, 2015; Olsen và Trelsgard, 2016). D±ßi tác ßng cÿa cc cách m¿ng khoa hßc và cơng nghß 4.0, chuyßn ßi sß trß thành xu h±ßng t¿t y¿u, tác

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

ßng m¿nh m¿ ¿n mßi l)nh vÿc cÿa ßi sßng xã hßi ¿c bißt trong l)nh vÿc giáo dÿc. Chuyßn ßi sß (CS) hißn nay là mßt ph¿n t¿t y¿u trong q trình phát trißn cÿa giáo dÿc ¿i hßc, giúp nâng cao hißu lÿc hißu qu¿ qu¿n trß, nâng cao ch¿t l±ÿng ào t¿o, phÿc vÿ cho sÿ phát trißn cÿa ¿t n±ßc Vi H¿i Quân (2021). Theo quan ißm cÿa Vi H¿i Qn (2021) ±a ra mơ hình tßng quan vß chun ßi sß (CS) trong giáo dÿc ¿i hßc, bao gßm các tác nhân, thành ph¿n và hißu qu¿. Theo ó, ba tác nhân thúc ¿y q trình CS ß mßt tr±ßng ¿i hßc là: (1) ngân sách nhà n±ßc ngày càng gi¿m; (2) kÿ vßng ngày càng cao cÿa ng±ßi hßc; (3) cơng nghß ngày càng phát trißn. Ba thành ph¿n c¡ b¿n cÿa q trình CS gßm: (1) con ng±ßi; (2) chi¿n l±ÿc; (3) cơng nghß. Bßn hißu qu¿ ±ÿc kÿ vßng khi thÿc hißn CS là (1) nâng cao ch¿t l±ÿng ào t¿o, (2) nâng cao hißu qu¿ nghiên cÿu, (3) xu¿t hißn nhÿng ph±¡ng thÿc/mơ hình ào t¿o mßi và (4) gia tng ngn lÿc tài chính.

Hình 1.7. Mơ hình qu¿n trß ¿i hßc

(Ngußn: Anh và Hayden, 2017)

CS cÿa giáo dÿc ¿i hßc là mßt q trình chun ßi tÿ tr¿ng thái hißn t¿i cÿa tß chÿc sang mßt tr¿ng thái mßi trong t±¡ng lai ¿m b¿o sÿ g¿n k¿t giÿa các thành ph¿n và mang l¿i hißu qu¿ cho tß chÿc. EA s¿ giúp mang l¿i mßt bÿc tranh tồn v¿n cÿa tr±ßng ¿i hßc trong q trình CS. Nh± v¿y, EA cÿa tr±ßng ¿i hßc (HEEA) là

“mßt khung chi¿n l±ÿc vß hß thßng cơng nghß thơng tin, cung c¿p c¿u trúc, k¿ ho¿ch

và quy trình ß ¿t ±ÿc t¿m nhìn và mÿc tiêu cÿa tr±ßng ¿i hßc b¿ng cách g¿n k¿t

và cßng sÿ, 2020). Phát trißn và áp dÿng HEEA là ß tích hÿp các hß thßng thơng tin hißn t¿i và chuyßn ßi sang mßt hß thßng thơng tin mong mn trong t±¡ng lai cing

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

nh± cách thÿc ß ¿t ±ÿc tr¿ng thái ó trong t±¡ng lai nh¿m tßi a hóa ngn lÿc, gia tng tr¿i nghißm cho ng±ßi hßc và t¿o ra giá trß mßi ¿m b¿o ¿c tr±ng vn hóa-tß chÿc cÿa nhà tr±¡ng.

1.2. Tßng quan vß vißc áp dÿng EA

1.2.1. Tình hình áp dÿng EA và các nghiên cÿu liên quan

Vißc áp dÿng EA có thß ±ÿc hißu là “cách mà các tß chÿc xây dÿng k¿ ho¿ch phát trißn và sÿ dÿng các hß thßng cơng nghß thơng tin trong các ho¿t ßng cÿa tß chÿc mßt cách tồn dißn” (Dang và Pekkola, 2017c). Các tß chÿc cơng hay t± nhân khi áp dÿng EA ßu vì mßt sß lý do, ch¿ng h¿n nh± c¿i thißn liên k¿t kinh doanh (ho¿c nghißp vÿ) và CNTT, ho¿ch ßnh chi¿n l±ÿc, gi¿m ß phÿc t¿p và ra quy¿t ßnh (Bradley và cßng sÿ, 2012; Dang và Pekkola, 2017). Nhìn chung, vißc áp dÿng EA là nh¿m mÿc ích thay ßi tß chÿc ß ho¿t ßng hißu qu¿ h¡n và vißc áp dÿng EA trong các tß chÿc cơng ho¿c t± nhân ßu phù hÿp (Gregor và cßng sÿ, 2007). M¿c dù v¿y vißc áp dÿng EA trong l)nh vÿc cơng và t± cing có sÿ khác nhau, ch¿ng h¿n nh± khác nhau vß c¿u trúc qu¿n trß và bßi c¿nh, ho¿c khác nhau vß c¿nh tranh và ßnh h±ßng lÿi nhu¿n. Lu¿n án này t¿p trung nghiên cÿu trên tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p, cÿ thß là các tr±ßng ¿i hßc S± ph¿m ß Vißt Nam và nhÿng tr±ßng ¿i hßc cơng l¿p có c¿u trúc và mơ hình t±¡ng tÿ. Do ó, các tài lißu EA vß khu vÿc công và các l)nh vÿc liên quan ±ÿc xem xét mßt cách th¿u áo.

Syynimaa (2015) ã ti¿n hành ánh giá tài lißu có hß thßng (SLR) vß vißc áp dÿng EA. Các phát hißn chß ra r¿ng trong sß 20 bài báo, 12 bài báo ã ti¿n hành nghiên cÿu trong khu vÿc công, b¿y bài báo ti¿n hành trong khu vÿc t± nhân và mßt bài trong ngành kinh doanh. Trong sß các bài báo ó, tác gi¿ ã xác ßnh 25 nhân tß ¿nh h±ßng ¿n vißc áp dÿng thành cơng EA và phân lo¿i chúng thành ba lo¿i (nhóm), gßm: Tß chÿc (ví dÿ: giao ti¿p, vn hóa tß chÿc và sÿ phù hÿp trong thay ßi), Mơ hình EA (ví dÿ, ßnh ngh)a vß EA và lÿa chßn mơ hình EA) và nhóm các nhân tß Mơi tr±ßng (ví dÿ: các v¿n ß vß quy trình, hß trÿ c¿p cao và áp lÿc/khßi x±ßng áp dÿng EA).

Ngoài ra, Dang và Pekkola (2017) ã thÿc hißn ánh giá tài lißu có hß thßng vß nghiên cÿu EA trong khu vÿc cơng. Trong sß 71 bài báo nghiên cÿu thì xác ßnh 19 bài báo nghiên cÿu vß vißc áp dÿng EA; 13 bài nghiên cÿu vß cách thÿc tß chÿc sÿ dÿng EA và các v¿n ß cÿa nó và hai bài vi¿t t¿p trung vào kh¿ nng t±¡ng tác và tích hÿp, hai bài phát trißn EA, mßt bài vß mơ hình EA và mßt bài vß vai trị cÿa EA. Phát hißn cing cho th¿y kho¿ng 80% bài báo (56/71) t¿p trung vào các n±ßc phát trißn, trong khi kho¿ng 20% (15 /71) t¿p trung vào các n±ßc ang phát trißn.

</div>

luận án tiến sĩ nghiên cứu mô hình kiến trúc tổng thể cho các trường đại học khối sư phạm việt nam

<b>--- </b>

<b>NGUYịN DUY HắI </b>

<b>NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM </b>

<b>VIịT NAM </b>

<b>LUắN N TIắN S) </b>

<b>NGNH Hị THịNG THễNG TIN QUắN Lí </b>

<b>H NịI - 2024 </b>

<b>--- </b>

<b>NGUYịN DUY HắI </b>

<b>NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM </b>

<b>LịI CAM OAN </b>

<i>Hà Nßi, ngày tháng nm 2024 </i>

<b>Nghiên cÿu sinh </b>

<b>Nguyßn Duy Hi </b>

<b>LịI CắM ĂN </b>

<i>Hà Nßi, ngày tháng nm 2024 </i>

<b>Nghiên cu sinh </b>

<b>Nguyòn Duy Hi </b>

<b>MỵC LỵC </b>

<b>DANH MỵC CC THUắT NGỵ VIắT TắT STT <sup>T </sup></b>

1. ADM Ph±¡ng pháp phát trißn ki¿n trúc <sup>Architecture Development </sup>Method

2. API Giao dißn l¿p trình ÿng dÿng <sup>Application Programming </sup>Interface

4. BP Ti¿n trình nghißp vÿ Business Process

5. BPA Phân tích ti¿n trình tác nghißp Business Process Analysis 6. BPM Qu¿n lý ti¿n trình tác nghißp <sup>Business Process </sup>

Management

10. CNTT Cơng nghß thơng tin Information Technology

12. HSP ¿i hßc S± ph¿m Pedagogical University

14. EA Ki¿n trúc tßng thß Enterprise Architechture

<b>STT <sup>Tÿ </sup></b>

<b>DANH MỵC CC BắNG BIịU </b>

<b>DANH MỵC CC HèNH MINH HịA </b>

<b>PHắN Mị ắU 1. Giòi thiòu túm tt lun án </b>

<b>2. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài </b>

<b>3. Mÿc ích nghiên cÿu </b>

<b>4. Khung lý thuy¿t nghiên cÿu </b>

<b>5. ßi t±ÿng và ph¿m vi nghiên cÿu </b>

<b>6. Ph±¡ng pháp và cách ti¿p c¿n </b>

<i><b>6.1. Ph±¡ng pháp ti¿p c¿n </b></i>

<i><b>6.2. Ph±¡ng pháp nghiên cÿu </b></i>

<i><b>6.3. Quy trình và l±ÿc ß nghiên cÿu </b></i>

<b>8. C¿u trúc cÿa lu¿n án </b>

<b>CHĂNG 1 </b>

<b>TịNG QUAN NGHIấN CỵU V CC VắN ị Cể LIấN QUAN </b>

<b>1.1. Ki¿n trúc tßng thß </b>

<i><b>1.1.1. ßnh ngh)a và các khái nißm </b></i>

<i><b>1.1.2. EA và các v¿n ß cơng nghß có liên quan </b></i>

<i><b>1.1.3. EA và giáo dÿc ¿i hßc </b></i>

<b>1.2. Tßng quan vß vißc áp dÿng EA </b>

<i><b>1.2.1. Tình hình áp dÿng EA và các nghiên cÿu liên quan </b></i>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

<b>NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM </b>

<b>NGHIấN CỵU Mễ HèNH KIắN TRC TịNG THị CHO CC TRịNG ắI HịC KHịI S PHắM </b>

<b>LịI CAM OAN </b>

12. HSP ¿i hßc S± ph¿m Pedagogical University

<b>PHắN Mị ắU 1. Giòi thiòu túm tt lun án </b>

<b>2. Tính c¿p thi¿t cÿa ß tài </b>

<b>3. Mÿc ích nghiên cÿu </b>

<b>5. ßi t±ÿng và ph¿m vi nghiên cÿu </b>

<i><b>6.3. Quy trình và l±ÿc ß nghiên cÿu </b></i>

<b>TịNG QUAN NGHIấN CỵU V CC VắN ị Cể LIấN QUAN </b>

<i><b>1.1.1. ßnh ngh)a và các khái nißm </b></i>

<i><b>1.1.2. EA và các v¿n ß cơng nghß có liên quan </b></i>

<i><b>1.1.3. EA và giáo dÿc ¿i hßc </b></i>