Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (707.33 KB, 100 trang )
<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">
LâI GIàI THIàU
NÃn kinh tÁ n°ác ta đang trong quá trình chuyển đổi sang nÃn kinh tÁ thị tr°ãng hßi nh¿p qußc tÁ, đặc biát từ khi Viát Nam ra nh¿p Tổ chức Th°¢ng m¿i ThÁ giái (WTO). Trong q trình phát triển và hßi nh¿p của nÃn kinh tÁ, ln phát sinh nhāng mßi quan há kinh tÁ rÃt c¿n sự điÃu chỉnh của pháp lu¿t. Từ đó đặt ra u c¿u địi hỏi các đßi t°āng tham gia vào các mßi quan há đó phÁi am hiểu kiÁn thức và pháp lu¿t nhÃt là pháp lu¿t kinh tÁ. Để đáp ứng nhu c¿u đó và cung cÃp nhāng kiÁn thức lý lu¿n và kỹ năng xÿ lý tình hng cũng nh° v¿n dụng đúng đắn, hiáu quÁ pháp lu¿t kinh tÁ cho các
<i><b>chủ thể ho¿t đßng kinh tÁ, giáo trình <Luật kinh tế= đã đ°āc biên so¿n nhằm đáp ứng </b></i>
đ°āc yêu c¿u công tác đào t¿o của Tr°ãng cao đẳng Th°¢ng m¿i và Du lịch và nhu c¿u của xã hßi.
Nßi dung Giáo trình nhằm trang bị cho ng°ãi học nhāng kiÁn thức và hiểu biÁt c¢ bÁn và nhāng quy định pháp lu¿t hián hành å Viát Nam liên quan đÁn hot òng kinh doanh, thÂng mi, ỏng thãi rèn luyán cho ng°ãi học các kỹ năng xÿ lý tình hng xÁy ra trong thực tÁ.
Nßi dung của giáo trình bao gám các bài sau:
<b>Bài 1: Nhāng vÃn đÁ c¢ bÁn vÁ LuÁt kinh t¿ Bài 2: Pháp luÁt vÁ Doanh nghiáp </b>
<b>Bài 3: Pháp luÁt vÁ Hÿp đéng trong kinh doanh th°¢ng m¿i Bài 4: Pháp luÁt vÁ giÁi quy¿t tranh chÃp trong kinh doanh </b>
Trong quá trình biên so¿n giáo trình cũng khơng thể tránh khỏi nhāng sai sót nhÃt định. Tác giÁ rÃt mong nh¿n đ°āc nhāng ý kiÁn đóng góp, phÁn hái từ quý đáng nghiáp, các b¿n học và b¿n đọc.
Trân trọng cÁm ¢n./.
</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4"><b>MĀC LĀC </b>
LâI GIàI THIàU ... 3
BÀI 1 NHĀNG VÂN ĐÂ C¡ BÀN VÂ LU¾T KINH TÀ ... 15
I. Khái niám, đßi t°āng, chủ thể và vai trị của Lu¿t kinh tÁ ... 15
1. Khái niám lu¿t kinh tÁ ... 15
2. Đßi t°āng điÃu chỉnh của lu¿t kinh tÁ ... 15
3. Chủ thể của lu¿t kinh tÁ ... 16
4. Vai trò của lu¿t kinh tÁ trong quÁn lý kinh tÁ ... 17
II. QuÁn lý Nhà n°ác và kinh tÁ ... 19
1. Nßi dung của quÁn lý Nhà n°ác và kinh tÁ ... 19
2. Các c¢ quan quÁn lý Nhà n°ác và kinh tÁ ... 19
BÀI 2. PHÁP LU¾T VÂ DOANH NGHIàP ... 23
I. Nhāng quy định chung ... 25
1. Khái niám doanh nghiáp ... 25
2. Đặc điểm của doanh nghiáp... 25
II. Thành l¿p doanh nghiáp và đăng ký kinh doanh ... 26
1. QuyÃn thành l¿p, góp vßn, mua cổ ph¿n và qn lý doanh nghiáp ... 26
2. Trình tự đăng ký kinh doanh ... 27
3. ĐiÃu kián cÃp giÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh ... 28
4. Nßi dung giÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh ... 28
5. Cơng bß nßi dung đăng ký kinh doanh ... 29
III. Các lo¿i hình doanh nghiáp ... 29
1. Công ty trách nhiám hāu h¿n ... 29
IV. Tổ chức l¿i , giÁi thể, phá sÁn doanh nghiáp ... 35
1. Tổ chức l¿i doanh nghiáp ... 35
2. GiÁi thể doanh nghiáp ... 37
3. Phá sÁn doanh nghiáp ... 38
V. QuÁn lý nhà n°ác đßi vái doanh nghiáp ... 40
1. Nßi dung quÁn lý nhà n°ác đßi vái doanh nghiáp ... 40
2. Trách nhiám quÁn lý nhà nỏc òi vỏi doanh nghiỏp ... 41
PHP LUắT V HP ĐàNG TRONG KINH DOANH TH¯¡NG M¾I ... 48
I. Khái quát chung và hāp đáng ... 48
1. Khái niám, điÃu kián có hiáu lực của hāp đáng ... 48
2. Nguán lu¿t điÃu chỉnh hāp đáng ... 52
3. Các lo¿i hāp đáng ... 53
II. Hāp đáng trong kinh doanh th°¢ng m¿i ... 56
1. Khái niám và đặc điểm của hāp đáng th°¢ng m¿i ... 56
2. Các lo¿i hāp đáng trong hot òng thÂng mi ... 57
III. Trỏch nhiỏm phỏp lý trong kinh doanh – th°¢ng m¿i ... 77
1. Các hình thức trách nhiám pháp lý trong kinh doanh – thÂng mi ... 78
2. Cỏc tróng hp miòn trỏch nhiỏm đßi vái hành vi vi ph¿m ... 81
BÀI 4 PHÁP LU¾T VÂ GIÀI QUYÀT TRANH CHÂP TRONG KINH DOANH ... 84
I. Tranh chÃp trong kinh doanh và viác giÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh ... 86
2. Ph°¢ng thức giÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh ... 86
II. GiÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh - th°¢ng m¿i bằng Trọng tài th°¢ng m¿i ... 88
1. Khái niám Trọng tài th°¢ng m¿i ... 88
2. Thẩm quyÃn giÁi quyÁt các tranh chÃp của Trọng tài ... 89
</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">3. Nguyên tắc giÁi quyÁt tranh chÃp bằng Trọng tài ... 894. ĐiÃu kián giÁi quyÁt tranh chÃp bằng Trọng tài ... 90III. GiÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh th°¢ng m¿i t¿i Tịa án nhân dân ... 911. Thẩm quyÃn giÁi quyÁt nhāng tranh chÃp, nhāng yêu c¿u và kinh doanh th°¢ng m¿i của Tịa án ... 912. Nguyên tắc c¢ bÁn trong viác giÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh – th°¢ng m¿i t¿i Tịa án ... 94 3. C quan tin hnh tò tng, ngói tin hành tß tụng, ng°ãi tham gia tß tụng ... 97
<b> </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6"><b>GIÁO TRÌNH MƠN HâC Tên mụn hóc: LUắT KINH T </b>
<b>Mó sỗ mụn hóc: MH 09 </b>
<b>Thåi gian thăc hián môn hãc: 30 giã (Lý thuyÁt: 28 giã; kiểm tra: 2 giã) I. Và TRÍ, TÍNH CHÂT CĂA MƠN HâC </b>
- Vị trí: Mơn học c bò trớ ging dy trong chÂng trỡnh o to há Trung cÃp
- Tính chÃt: Là mơn học lý thut, đ°āc bß trí giÁng d¿y sau khi học sinh đã đ°āc học môn Pháp lu¿t. Môn học này cung cÃp cho học sinh nhāng kiÁn thức c¢ bÁn và pháp lu¿t trong kinh doanh th°¢ng m¿i. KÁt thúc mơn học đ°āc đánh giá bằng hình thức thi tự lu¿n và trắc nghiám.
<b>- </b>Ý nghĩa và vai trò của môn học: Lu¿t kinh tÁ là môn học khoa học mang tính thực tÁ và dành cho đßi t°āng là ng°ãi học thußc các chuyên ngành nh° QuÁn trị kinh doanh, Kinh doanh th°¢ng m¿i, ... Mơn học này đã đ°āc đ°a vào giÁng d¿y t¿i tr°ãng Cao đẳng Th°¢ng m¿i và Du lịch. Nßi dung chủ u của mơn học này nhằm cung cÃp các kiÁn thức và kỹ năng thußc lĩnh vực QuÁn lý và kinh doanh siêu thị.
<b>II. MĀC TIÊU MÔN HâC 1.1. Māc tiêu đào t¿o chung </b>
Học xong môn học này học sinh s¿ có khÁ năng: - VÃ kiÁn thức:
+ Trình bày c nhng nòi dung c bn trong cỏc bi hc;
+ GiÁi thích đ°āc các khái niám, các thu¿t ngā pháp lý c¢ bÁn, nắm đ°āc các quy định của nhà n°ác và kinh doanh th°¢ng m¿i.
- VÃ kỹ năng: Phân biát đ°āc tính hāp pháp và khơng hāp pháp của các hành vi từ đó áp dụng các quy định của pháp lu¿t vào đãi sßng, vào quá trình học t¿p và lao đßng. - VÃ năng lực tự chủ và trách nhiám: Học sinh thể hián ý thức công dân, tôn trọng pháp lu¿t, rèn luyán tác phong sßng, làm viác theo HiÁn pháp và pháp lu¿t.
<b>1.2. Māc tiêu cā thà </b>
<i><b>* Về kiến thức: </b></i>
<b>- </b>Trình bày đ°āc khái niám, đßi t°āng, chủ thể và vai trị của lu¿t kinh tÁ
<b>- </b>Trình bày đ°āc nßi dung quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ và các c¢ quan quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ.
- Trình bày đ°āc khái niám, đặc điểm của doanh nghiáp, viác thành l¿p và đăng ký kinh doanh;
- Trình bày đ°āc quy định và viác tổ chức l¿i, giÁi thể, phá sÁn doanh nghiáp và vÃn đà quÁn lý nhà n°ác đßi vái doanh nghiáp
- Trình bày đ°āc khái niám, điÃu kián có hiáu lực của hāp đáng;
- Trình bày đ°āc các hình thức trách nhiám pháp lý trong kinh doanh th°¢ng m¿i; - Trình bày đ°āc các tr°ãng hāp mißn trách nhiám pháp lý trong kinh doanh – th°¢ng m¿i.
- Trình bày đ°āc khái niám, đặc điểm của ho¿t đßng mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, xúc tiÁn th°¢ng m¿i và các ho¿t òng thÂng mi c th khỏc
- Trỡnh by đ°āc các lo¿i hāp đáng trong kinh doanh – th°¢ng m¿i;
<b>- </b>Trình bày đ°āc khái niám tranh chÃp trong kinh doanh – th°¢ng m¿i vái tranh chÃp trong dân sự;
<b>- Trình bày đ°āc cách thức giÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh – th°¢ng m¿i bằng </b>
ph°¢ng thức Trọng tài, Tịa án
</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">- Trình bày đ°āc đặc điểm các c¢ quan tiÁn hành tß tụng, ng°ãi tiÁn hành tß tụng, ng°ãi tham gia tß tụng.
- Phân biát đ°āc giÁi thể doanh nghiáp và phá sÁn doanh nghiáp
- V¿n dụng quy định của pháp lu¿t để giÁi quyÁt mßt sß tình hng pháp lu¿t và xÿ lý vi ph¿m lu¿t doanh nghiáp đ¢n giÁn
- Phân biát đ°āc hāp đáng mua bán hàng hóa và hāp đáng dịch vụ - Phõn biỏt c cỏc hot òng thÂng mi
- Ch ra đ°āc các °u, nh°āc điểm của từng ph°¢ng thức giÁi qut tranh chÃp, từ đó lựa chọn đ°āc ph°¢ng thức giÁi qut tranh chÃp tßi °u cho từng tình hng pháp lu¿t cụ thể
- Phân biát đ°āc tính hāp pháp và không hāp pháp của các hành vi từ đó áp dụng các quy định của pháp lu¿t vào đãi sßng, vào q trình học t¿p và lao đßng.
<i><b>* Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: </b></i>
- Học sinh thể hián ý thức công dân, tơn trọng pháp lu¿t, rèn lun tác phong sßng, làm viác theo hiÁn pháp và pháp lu¿t.
- Chủ đßng đọc, tìm kiÁm tài liáu phục vụ học t¿p
- Thực hián đúng các quy định của pháp lu¿t vào ói sòng
<b>4. ChÂng trỡnh khung Mó </b>
<b>MH/ </b>
<b>M <sup>Tờn mụn hóc/mụ un </sup></b>
<b>Sỗ tớn chò </b>
<i><b>Thồi gian hóc tp (gi) </b></i>
<b>Tng sỗ </b>
<b>Trong ú Lý </b>
<b>thuyt </b>
<b>Thc hnh/ thc tÁp/ </b>
<b>bài tÁp/ thÁo luÁn </b>
<b>Thi/KiÃm </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">MH10 Nguyên lý kÁ toán 3 45 43 - 2
MH19 Nghiáp vụ kho, v¿n chuyển hàng hóa
<b>6.2. Trang thi¿t bá d¿y hãc: Projetor, máy vi tính, bÁng, phÃn </b>
<b>6.3. Hãc liáu, dāng cā, mơ hình, ph°¢ng tián: Giáo trình, tranh Ánh minh họa các </b>
tình hng pháp lu¿t, tài liáu phát tay cho học sinh, tài liáu tham khÁo...
<b>6.4. Các điÁu kián khác: Ng°ãi học tìm đọc các tài liáu, tình hng pháp lu¿t và kinh </b>
tÁ trên thực tÁ, từ đó v¿n dụng để giÁi qut các tình hng pháp lu¿t đ¢n giÁn.
<b>7. Nái dung và ph°¢ng pháp đánh giá: 7.1. Nái dung: </b>
<i>- Về kiến thức: Đánh giá thông qua bài kiểm tra trắc nghiám, tự lu¿n, học sinh c¿n </i>
trình bày đ¿y đủ hỏ thòng kin thc c bn trong 4 bi
<i>- Về kỹ năng: Đánh giá kỹ năng của học sinh thơng qua viác thực hành các bài t¿p tình </i>
- H°áng dãn thực hián quy chÁ đào t¿o áp dụng t¿i Tr°ãng Cao đẳng Th°¢ng m¿i và Du lịch nh° sau:
<b>đánh giá <sup>Ph°¢ng </sup>tổ chức <sup>pháp </sup><sup>Hình </sup>kiÃm tra <sup>thức </sup><sup>Th</sup>kiÃm tra <sup>åi </sup><sup>điÃm </sup></b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">- Điểm đánh giá thành ph¿n và điểm thi kÁt thúc môn học đ°āc chÃm theo thang điểm 10 (từ 0 đÁn 10), làm trịn đÁn mßt chā sß th¿p phân.
- Điểm môn học là tổng điểm của tÃt cÁ điểm đánh giá thành ph¿n của môn hc nhõn vỏi trng sò tÂng ng. im mụn hc theo thang điểm 10 làm trịn đÁn mßt chā sß th¿p phân, sau đó đ°āc quy đổi sang điểm chā và điểm sß theo thang điểm 4 theo quy định ca Bò Lao òng ThÂng binh v Xó hòi v đào t¿o theo tín chỉ.
<b>8. H°ãng d¿n thăc hián mụn hóc </b>
<b>8.1. Phm vi, ỗi tng ỏp dng: ChÂng trình mơn học Lu¿t kinh tÁ đ°āc sÿ dụng </b>
để giÁng d¿y trình đß trung cÃp trong tr°ãng Cao đẳng Th°¢ng m¿i và Du lịch
<b>8.2. Ph°¢ng pháp giÁng d¿y, hóc tp mụn hóc 8.2.1. ỗi vói ngồi dy </b>
+ Đ°āc đào t¿o qua các láp s° ph¿m tßi thiểu, có khÁ năng truyÃn đ¿t cho học sinh + Đây là mơn học gắn liÃn vái thực tÁ đãi sßng nên giáo viên c¿n áp dụng các ph°¢ng pháp d¿y học tích cực nhằm gây đ°āc hứng thú cho học sinh, làm cho học sinh chủ đßng, tích cực tiÁp thu kiÁn thức nhằm đ¿t đ°āc mục tiêu của môn học
+ Giáo viên trên c¢ så ch°¢ng trình mơn học so¿n giáo án và bài giÁng chi tiÁt để thực hián giÁng d¿y theo đúng yêu c¿u môn học. Nhằm nâng cao chÃt l°āng giÁng d¿y, giáo viên phÁi th°ãng xuyên đọc tài liáu và c¿p nh¿t nhāng thông tin có liên quan. Trong q trình giÁng d¿y c¿n liên há thực tÁ để học sinh ngoài viác nắm bắt đ°āc kiÁn thức cịn có khÁ năng tự liên há vái thực tÁ nghà nghiáp sau này.
+ Trong quá trình giÁng d¿y, khi các quy định pháp lu¿t có sự thay đổi giáo viên chủ đßng chỉnh sÿa nòi dung cho phự hp.
<b>8.2.2. ỗi vói ngồi hóc: Ng°ãi học phÁi thực hián các nhiám vụ nh° sau: </b>
- Nghiên cứu kỹ bài học t¿i nhà tr°ác khi đÁn láp.
- Tham dự tßi thiểu 80% các buổi giÁng lý thuyÁt. NÁu ng°ãi học vắng >20% sß tiÁt lý thuyÁt phÁi học l¿i môn học mái đ°āc tham dự kì thi l¿n sau.
- Tự học và thÁo lun nhúm: l mòt phÂng phỏp hc tp kt hp giāa làm viác theo nhóm và làm viác cá nhân. Mßt nhóm gám 8-10 ng°ãi học s¿ đ°āc cung cÃp chủ đà thÁo lu¿n tr°ác khi học lý thuyÁt, thực hành. Mỗi ng°ãi học s¿ chịu trách nhiám và 1 hoặc mßt sß nßi dung trong chủ đà mà nhóm đã phân cơng để phát triển và hồn thián tßt nhÃt tồn bß chủ đà thÁo lu¿n của nhóm.
- Tham dự đủ các bài kiểm tra th°ãng xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kÁt thúc môn học.
- Chủ đßng tổ chức thực hián giã tự học.
<b>9. Tài liáu tham khÁo: </b>
- Lu¿t Doanh nghiáp, Lu¿t sß 68/2014/QH13
</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14"><b>BÀI 1: NHĀNG VÂN ĐÀ C¡ BÀN VÀ LUÀT KINH T¾ GIâI THIàU BÀI 1 </b>
Bài 1 là bài giái thiáu và khái niám, đßi t°āng, chủ thể và vai trị của lu¿t kinh tÁ; QuÁn lý Nhà n°ác và kinh tÁ để ng°ãi học có đ°āc kiÁn thức nÃn tÁng và dß dàng tiÁp c¿n nßi dung mơn học å nhāng bài tiÁp theo.
<b>MĀC TIÊU BÀI 1 </b>
<i>Sau khi học xong học sinh có khả năng: </i>
- VÃ kiÁn thức:
<b>+ </b>Trình bày đ°āc khái niám, đßi t°āng, chủ thể và vai trị của lu¿t kinh tÁ
<b>+ </b>Trình bày đ°āc nßi dung quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ và các c¢ quan quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ.
+ Trình bày đ°āc vai trị của lu¿t kinh tÁ trong quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ - Và kỹ năng: BiÁt phân lo¿i chủ thể của lu¿t kinh tÁ theo từng tiêu chí riêng - Và năng lực tự chủ và chịu trách nhiám:
+ Chủ đßng trong học t¿p, tìm kiÁm tài liáu phục vụ bài học + Tôn trọng và tuân thủ quy định của nhà n°ác
<b>PH¯¡NG PHÁP GIÀNG D¾Y VÀ HâC TÀP BÀI 1 </b>
<i>Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài 1 (cá nhân hoặc nhóm). </i>
<i>Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 1) trước buổi học; hồn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống bài 1 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định. </i>
<i><b>ĐIÀU KIàN THĂC HIàN BÀI 1 </b></i>
Phòng học Lý thuyÁt: Đáp ứng phòng học chuẩn
Trang thiÁt bị d¿y học: Projetor, máy vi tính, bÁng, phÃn
Học liáu, dụng cụ, mơ hình, ph°¢ng tián: Giáo trình, tranh Ánh minh họa các tình hng pháp lu¿t, tài liáu phát tay cho học sinh, tài liáu tham khÁo...
Các điÃu kián khác: Khơng có
<b>KI</b><i><b>ÂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1 </b></i>
<b>N</b><i><b>ái dung: </b></i>
<i>+ Về kiến thức: Đánh giá thông qua bài kiểm tra trắc nghiám, tự lu¿n, học sinh c¿n </i>
trình bày đ¿y đủ há thßng kiÁn thức c¢ bÁn trong bài 1
<i>+ Về kỹ năng: Đánh giá kỹ năng của học sinh thông qua viác thực hành các bài t¿p </i>
<b>- Ph°¢ng pháp: </b>
+ Điểm kiểm tra th°ãng xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miáng)
<b>+ Kiểm tra định kỳ lý thut: khơng có </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15"><b>NàI DUNG BÀI 1 </b>
<b>NHĀNG VÂN ĐÀ C¡ BÀN VÀ PHÁP LUÀT LUÀT KINH T¾ </b>
<i><b>I. Khái niệm, đối tượng, chủ thể và vai trò của Luật kinh tế </b></i>
<b>1. Khái niám luÁt kinh t¿ </b>
+ LKT trong nÃn kinh tÁ kÁ ho¿ch hố t¿p trung là mßt ngành lu¿t đßc l¿p đ°āc hiểu là tổng thể nhāng quy ph¿m pháp lu¿t điÃu chỉnh các quan há kinh tÁ phát sinh trong q trình lãnh đ¿o và thực hián các ho¿t đßng sÁn xuÃt kinh doanh giāa các tổ chức kinh tÁ XHCN vái nhau. Trong thãi kỳ này, viác kinh doanh chủ yÁu đ°āc tiÁn hành båi các thành ph¿n kinh tÁ qc doanh, do đó, Lu¿t kinh tÁ chủ u t¿p trung ghi nh¿n các vÃn đà pháp lý và kÁ ho¿ch hóa nÃn kinh tÁ qc dân; chÁ đß h¿ch toán kinh tÁ và Trọng tài kinh tÁ. ä giai đo¿n cußi của thãi kỳ bao cÃp, trong nÃn kinh tÁ có sự tham gia của thành ph¿n kinh tÁ ngồi qc doanh để thu hút nhân lực, v¿t lực vào viác thực hián thắng lāi các kÁ ho¿ch kinh tÁ của nhà n°ác. V¿y nên, trong mßt sß mßi quan há kinh tÁ cụ thể, cơng dân có thể tham gia vái t° cách là chủ thể.
+ LKT trong nÃn kinh tÁ thị tr°ãng: NQ ĐH ĐÁng tồn qc l¿n thứ VI đã ghi nh¿n: <Thực chÃt của đổi mái và c¢ chÁ quÁn lý kinh tÁ là c¢ chÁ kÁ ho¿ch hố theo ph°¢ng thức h¿ch toán kinh doanh XHCN, đúng nguyên tắc t¿p trung dân chủ=. ĐÁng cũng xác định hai đặc tr°ng c¢ bÁn của c¢ chÁ mái là <tính kÁ ho¿ch=, <sÿ dụng đúng đắn quan há hàng hoá, tiÃn tá=. Đổi mái c¢ chÁ quÁn lý kinh tÁ đã làm thay đổi c¢ bÁn tính chÃt của các quan há trong kinh doanh và dãn đÁn tÃt yÁu thay đổi trong LKT cho phù hāp vái thực tÁ khách quan.
+ Và thực chÃt, trong giai đo¿n hián nay, LKT là tổng thể các quy ph¿m pháp lu¿t do NN ban hành hoặc thừa nh¿n, điÃu chỉnh các quan há xã hßi phát sinh trong quá trình tổ chức, quÁn lý và ho¿t đßng sÁn xuÃt kinh doanh giāa các doanh nghiáp vái nhau và vái các c¢ quan QLNN và kinh tÁ nhằm thực hián các mục tiêu kinh tÁ xã hßi của đÃt n°ác.
Nßi dung của Lu¿t kinh tÁ bao gám 04 nhóm chÁ định pháp lu¿t c¢ bÁn đó là: Pháp lu¿t và chủ thể kinh doanh; ChÁ đß pháp lý và hāp đáng; Pháp lu¿t và phá sÁn doanh nghiáp; Pháp lu¿t và giÁi quyÁt tranh chÃp trong kinh doanh thÂng mi.
<b>2. ỗi tng iu chßnh căa luÁt kinh t¿ </b>
Lu¿t kinh tÁ điÃu chỉnh các nhóm quan há sau:
<b>2.1 Quan há kinh t¿ phát sinh trong quá trình ho¿t đáng sÁn xuÃt kinh doanh giāa các doanh nghiáp: </b>
Để phục vụ cho ho¿t đßng sÁn xuÃt – kinh doanh, các doanh nghiáp phÁi tiÁn hành các ho¿t đßng nh°: mua, bán v¿t t°, sÁn phẩm; cung cÃp dịch vụ ...vái các doanh nghiáp khác, chủ thể khác. Các ho¿t đßng này hình thành nên các mßi quan há trong kinh doanh và là đßi t°āng điÃu chỉnh chủ yÁu của lu¿t kinh tÁ.
Các quan há này có nhāng đặc điểm c¢ bÁn là:
+ Đó là nhāng quan há phát sinh trực tiÁp trong quá trình ho¿t đßng SXKD, nhằm đáp ứng nhu c¿u ho¿t đßng SX, KD của các DN.
+ Chủ thể của quan há này là các DN, nh°: DNNN, HTX, công ty, DNTN, cty hāp danh... đó là các chủ thể đßc l¿p, bình đẳng vái nhau và mặt tổ chức, tài sÁn.
</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">+ Quan há này chủ yÁu phát sinh thông qua hāp đáng. Hāp đáng đ°āc ký kÁt dựa trên c¢ så tự ngun, th thu¿n, bình đẳng giāa các chủ thể.
+ Quan há này là quan há tài sÁn, quan há mang tính chÃt đÃn bù ngang giá
<b>2.2 Quan há phát sinh giāa các c quan qun lý Nh nóc v kinh t ỗi vãi các doanh nghiáp: </b>
QuÁn lý kinh tÁ là mßt chức năng c¢ bÁn, quan trọng của Nhà n°ác, nh° quan há giāa Bß quÁn lý ngành kinh tÁ - k thut vỏi Ân v kinh t trc thuòc; quan há giāa UBND vái các doanh nghiáp của địa ph°¢ng; quan há giāa c¢ quan quÁn lý Nhà n°ác và kinh tÁ vái các doanh nghiáp. Đó là nhāng mßi quan há quÁn lý nhà n°ác.
Các quan há này có các đặc điểm sau:
+ Quan há phát sinh trong quá trình QLNN và kinh tÁ;
+ Chủ thể tham gia quan há này có địa vị pháp lý khỏc nhau, mòt bờn l cỏc c quan QLNN v kinh t, mòt bờn l cỏc Ân v kinh t;
+ C¢ så pháp lý phát sinh quan há này là các văn bÁn QLNN và kinh tÁ.
<b>2.3 Quan há phát sinh trong nái bá mát doanh nghiáp </b>
Mỗi mßt doanh nghiáp đ°āc tổ chức d°ái mßt hình thức pháp lý nhÃt định trên c¢ så các quy định của pháp lu¿t và trên c¢ så các văn bÁn quÁn lý nßi bß của doanh nghiáp nh°: ĐiÃu lá doanh nghiáp, nßi quy doanh nghiáp. Thơng th°ãng các doanh nghiáp đ°āc cÃu thành båi các bß ph¿n. Trong q trình tổ chức và ho¿t đßng của doanh nghiáp, các bß ph¿n cÃu thành của doanh nghiáp có mßi quan há vái nhau trong viác tổ chức cũng nh° thực hián các ho¿t đßng sÁn xuÃt của doanh nghiáp. Các quan há này không chỉ phát sinh trong q trình ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh của doanh nghiáp mà trong st q trình tán t¿i của doanh nghiáp từ khi doanh nghiáp đ°āc thành l¿p, tổ chức ho¿t đßng cũng nh° chÃm dứt sự tán t¿i của doanh nghiáp. Đây là quan há phát sinh trong nßi bß mßt doanh nghiáp.
Các quan há này có đặc điểm:
+ Chúng phát sinh trong nßi bß DN trong q trình tổ chức thành l¿p DN, tổ chức ho¿t đßng sÁn xuÃt kinh doanh của DN, tổ chức l¿i DN, chÃm dứt DN, phá sÁn DN.
+ Quan há này đ°āc điÃu chỉnh chủ yÁu bằng các quy định của chính DN sao cho phù hāp vái PL nh°: ĐiÃu lá, nßi quy, quy chÁ của doanh nghiáp.
<b>3. Chă thà căa luÁt kinh t¿ 3.1 Khái niám </b>
Nhāng quan há do Lu¿t kinh tÁ điÃu chỉnh ln gắn liÃn vái ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh, mà ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh trong xã hßi dißn ra rÃt phong phú và đa d¿ng d°ái nhiÃu hính thức, quy mơ và lĩnh vực khác nhau, vì v¿y chủ thể của Lu¿t kinh tÁ cũng rÃt phong phú. Chủ thể tham gia vào quá trình ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh cũng rÃt đa d¿ng, bao gám nhiÃu tổ chức, cá nhân. Các chủ thể khi tham gia vào các quan há đó đÃu đ°āc h°ång quyÃn đáng thãi cũng đÃu phÁi thực hián nhāng nghĩa
<i>vụ nhÃt định. Vì v¿y, có thể hiểu: Chủ thể của Luật kinh tế là các tổ chức, cá nhân có những quyền và nghĩa vụ pháp lý khi tham gia vào các quan hệ kinh tế do Luật kinh tế điều chỉnh. </i>
<b>3.2 Đặc điÃm căa chă thà căa luÁt kinh t¿ </b>
Chủ thể tham gia vào quá trình ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh rÃt đa d¿ng, bao gám nhiÃu tổ chức, cá nhân. Vì v¿y, để xác định chủ thể của Lu¿t kinh tÁ chúng ta dựa vào mßt sß nhāng đặc điểm sau:
<b>3.2.1 Chă thà phÁi đ°ÿc thành lÁp hÿp pháp </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">Viác thành l¿p hāp pháp đ°āc xác định thông qua:
+ Đ¢n vị đó do c¢ quan nhà n°ác có thẩm quyÃn ra quyÁt định thành l¿p, cho phép thành l¿p, đăng ký hoặc cơng nh¿n;
+ Đ¢n vị đó có chức năng, nhiám vụ, ph¿m vi ho¿t đßng rõ ràng và đ°āc tổ chức d°ái mßt hình thức nhÃt định.
<b>3.2.2 Chă thà phÁi có tài sÁn riêng </b>
Tài sÁn là c¢ så v¿t chÃt khơng thể thiÁu đ°āc để cho các doanh nghiáp tiÁn hành ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh. Tài sÁn đó đ°āc biểu hián bng vòn sn xut, kinh doanh. Du hiỏu c bn xỏc nh mòt Ân v cú ti sn riờng thể hián å chỗ chủ thể đó có mßt khßi l°āng tài sÁn nhÃt định và có nhāng quyÃn và nghĩa vụ nhÃt định đßi vái tài sÁn đó. Chủ thể có tài sÁn có qun chi phßi tài sÁn đó theo nhu c¿u ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh của mình. Đáng thãi chủ thể đó phÁi tự chịu trách nhiám đßc l¿p bằng chính tài sÁn của mình trong ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh. Mßt chủ thể khơng có tài sÁn thì chủ thể đó khơng thể tham gia mßt cách đßc l¿p các quan há kinh tÁ.
<b>3.2.3 Chă thà phÁi có thẩm quyÁn kinh t¿ </b>
+ Thẩm quyÃn kinh tÁ là tổng thể nhāng quyÃn và nghĩa vụ pháp lý phát sinh khi chủ thể tham gia quan há pháp lu¿t kinh tÁ do pháp lu¿t quy định, là c¢ så pháp lý để các chủ thể tiÁn hành ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh. Thẩm quyÃn kinh tÁ của chủ thể bao giã cũng t°¢ng ứng vái chức năng, nhiám vụ, lĩnh vực ho¿t đßng, ph¿m vi ho¿t òng ca Ân v ú. Vỡ vy, trờn thc t mỗi chủ thể có thẩm qun rßng, hẹp khác nhau.
+ Thẩm quyÃn kinh tÁ là c¢ så pháp lý để các doanh nghiáp thực hián các hành vi pháp lý nhằm t¿o cho mình nhāng quyÃn và nghĩa vụ, đáng thãi nó cũng xác định rõ giái h¿n mà trong đó donh nghiáp đ°āc hành đßng. Thẩm qun kinh tÁ của các chủ thể mßt ph¿n đ°āc quy định trong các văn bÁn pháp lu¿t hián hành, mßt ph¿n thì phát sinh trong quá trình các chủ thể tiÁn hành ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh, thơng qua qut định của chủ thể trên c¢ så các quy ph¿m pháp lu¿t nhà n°ác đã cho phép.
+ Khi tham gia vào các quan há PLKT, các chủ thể có nhāng quyÃn và nghĩa vụ phù hāp vái các mục đích ho¿t đßng và ph¿m vi ho¿t đßng đã đ°āc xác định trong ph¿m vi giÃy phép kinh doanh đã đ°āc cÃp.
Nh° v¿y, chủ thể của Lu¿t kinh tÁ không phÁi là mọi tổ chức, cá nhân tiÁn hành ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh mà phÁi là nhāng tổ chức, cá nhân phÁi thỏa mãn nhāng đặc điểm của chủ thể của Lu¿t kinh tÁ và đó th°ãng là nhāng tổ chức, cá nhân có quyÃn và nghĩa vụ tham gia các quan há kinh tÁ do Lu¿t kinh tÁ điÃu chỉnh.
<b>4. Vai trò căa luÁt kinh t¿ trong quÁn lý kinh t¿ </b>
NÃn kinh tÁ càng phát triển thì sự quÁn lý càng phÁi khoa học. Mßt trong nhāng tiêu chuẩn đánh giá sự quÁn lý có khoa học là phÁi quÁn lý bằng pháp lu¿t. Sự tác đßng của pháp lu¿t đÁn các ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh c thc hiỏn qua mòt c ch phc tp. Hot đßng sÁn xt, kinh doanh đ°āc tiÁn hành thơng qua cách sÿ sự có ý thức của con ng°ãi và phÁi tuân theo nhāng quy lu¿t kinh tÁ khách quan. Pháp lu¿t không đặt ra nhāng quy lu¿t mà chỉ tác đßng đÁn hành vi của ng°ãi kinh doanh. Pháp lu¿t đ°āc ban hành phÁi đặt ra nhāng tiêu chuẩn, quy định phù hāp vái quy lu¿t. Pháp lu¿t còn mang tính c°ÿng chÁ, pháp lu¿t thể hián yêu c¿u ca nh nỏc òi vỏi cỏc Ân v kinh t thông qua viác xác l¿p quyÃn và nghĩa vụ chủ thể. Do đó, pháp lu¿t đã trå thành mßt cơng cụ quan trọng để Nhà n°ác qn lý và kinh tÁ.
</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">Trong há thßng pháp lu¿t kinh tÁ, lu¿t kinh tÁ có vị trí, vai trị đặc biát quan trọng. Vai trị của nó đ°āc biểu hián å các mặt cụ thể sau:
<b>4.1 LuÁt kinh t¿ xác lÁp vai trò căa Nhà n°ãc trong viác quÁn lý và điÁu hành nÁn kinh t¿ </b>
ĐiÃu 15 HiÁn pháp 1992 đã ghi nh¿n: <Nhà n°ác xây dựng nÃn kinh tÁ đßc l¿p=, tự chủ trờn c sồ phỏt huy nòi lc, ch òng hòi nh¿p kinh tÁ qc tÁ; thực hián cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa đÃt n°ác. nhà n°ác thực hián nhÃt quán chính sách phát triển nÃn kinh tÁ thị tr°ãng định h°áng XHCN. C¢ cÃu kinh tÁ nhiÃu thành ph¿n vái các hình thức tổ chức sÁn xuÃt kinh doanh đa d¿ng dựa trên chÁ đß så hāu tồn dân, så hāu t¿p thể, så hāu t° nhân, trong đó så hāu toàn dân và så hāu t¿p thể là nÃn tÁng=. ĐiÃu 26 HiÁn pháp 1992 ghi nh¿n: Nhà n°ác thßng nhÃt quÁn lý nÃn kinh tÁ qußc dân bằng pháp lu¿t, kÁ ho¿ch, chính sách; phân cơng trách nhiám và phân cÃp quÁn lý nhà n°ác giāa các ngành, các cÃp; kÁt hāp lāi ích của cá nhân, của t¿p thể vái lāi ích của nhà n°ác.
Nh° v¿y, Nhà n°ác sÿ dụng lu¿t pháp để xác l¿p vị trí, vai trị của mình trong viác qn lý, điÃu hành nÃn kinh tÁ đ°āc thực hián thông qua cỏc c quan trong Bò mỏy nh nỏc.
<b>4.2 Phỏp luÁt kinh t¿ xác lÁp đáa vá pháp lý cho các lo¿i hình doanh nghiáp và các đ¢n vá kinh t¿ khác làm chức năng sÁn xuÃt kinh doanh </b>
Ho¿t đßng SXKD là ho¿t đßng phức t¿p và đ°āc biểu hián d°ái nhiÃu hình thức và quy mơ khác nhau. Tham gia vào ho¿t đßng kinh doanh bao gám nhiÃu tổ chức, cá nhân thußc mọi thành ph¿n kinh tÁ. Nhà n°ác phÁi xác định cho mỗi tổ chức, cá nhân mßt địa vị pháp lý nhÃt định nhằm t¿o ra c¢ så pháp lý cho các chủ thể đó ho¿t đßng. Nhà n°ác xác định vị trí, vai trò, nhiám vụ của từng chủ thể. Xác định các hình thức så hāu đßi vái tài sÁn å trong DN, xác định thẩm quyÃn kinh tÁ cho các DN...Thông qua PLKT, NN xác định t° cách pháp lý cho các chủ thể kinh doanh và thực hián sự quÁn lý của mình.
<b>4.3 Pháp lt kinh t¿ điÁu chßnh hành vi kinh doanh căa các chă thà kinh doanh </b>
Trong q trình ho¿t đßng SXKD, các chủ thể kinh doanh phÁi thực hián nhiÃu hành vi nh° mua, bán v¿t t°, sÁn phẩm, vay vßn, liên doanh, liên kÁt... nhāng hành vi đó đ°āc thực hián thơng qua hāp đáng. Để đÁm bÁo quyÃn, lāi ích hāp pháp của các nhà kinh doanh cũng nh° đÁm bÁo kỷ lu¿t, tr¿t tự trong kinh doanh, Nhà n°ác phÁi xác định điÃu kián, nguyên tắc, thủ tục ký kÁt hāp đáng, quyÃn, nghĩa vụ của các bên tham gia quan há hāp đáng, trách nhiám tài sÁn khi các chủ thể có hành vi vi ph¿m. Nh° v¿y, NN xác định hành vi kinh doanh hāp pháp, bÁo đÁm lāi ích của họ và lāi ích chung của xã hßi.
<b>4.4 Pháp luÁt kinh t¿ xác lÁp c¢ quan tài phán kinh t¿ trong kinh doanh, th°¢ng m¿i </b>
Do tính chÃt của ho¿t đßng sÁn xt, kinh doanh, nhāng tranh chÃp phát sinh giāa các nhà kinh doanh địi hỏi phÁi đ°āc giÁi qut nhanh chóng, đÁm bÁo thãi c¢ kinh doanh cũng nh° đÁm bÁo nguyên tắc pháp chÁ trong quÁn lý kinh tÁ. C¿n phÁi có c¢ quan chun trách giÁi qut tranh chÃp đó vái mßt thủ tục đặc biát. ä n°ác ta các c¢ quan đó là TA và TTTM. Lu¿t kinh tÁ quy định chức năng, thẩm quyÃn của TA, nguyên tắc giÁi quyÁt, thủ tục giÁi quyÁt tranh chÃp phát sinh từ hāp đáng trong kinh doanh, thÂng mi. Viỏc gii quyt tòt cỏc tranh chp trong lĩnh vực kinh doanh, th°¢ng m¿i góp ph¿n bÁo đÁm tr¿t tự trong ho¿t đßng SXKD, đÁm bÁo quyÃn, lāi ích hāp pháp cho các chủ thể kinh doanh.
<b>4.5 Pháp luÁt kinh t¿ xác đánh điÁu kián và thă tāc phá sÁn doanh nghiáp </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">Nhà n°ác c¿n phÁi can thiáp và điÃu chỉnh vào hồn cÁnh phá sÁn å mßt DN nhằm xác l¿p tr¿t tự các ho¿t đßng thanh toán, chi trÁ, phát mãi tài sÁn và bÁo vá quyÃn con ng°ãi của nhà DN. PLKT xác định trách nhiám các doanh nghiáp bị phá sÁn, phÁi triát để thực hián các nghĩa vụ pháp lý bắt bußc đßi vái DN phá sÁn tr°ác và sau khi bị phá sÁn để bÁo vá quyÃn lāi cho các cá nhân, tổ chức và các DN khác có quan há tài sÁn, quan há lao đßng đßi vái các DN bị phá sÁn.
Ngồi nhāng vÃn đà c¢ bÁn nói trên, lu¿t kinh tÁ cịn có vai trò quan trọng trên các lĩnh vực khác của ho¿t đßng SXKD nh°: xác l¿p viác quÁn lý chÃt l°āng hàng hoá, quÁn lý giá cÁ; quy định viác đào t¿o, sÿ dụng lao đßng; quy định viác tổ chức, quÁn lý và sÿ dụng đÃt đai; quy định ho¿t đßng cÃp phát, cho vay, huy đßng vßn phục vụ sÁn xuÃt kinh doanh...
<i><b>II. Quản lý Nhà nước về kinh tế </b></i>
<b>1. Nái dung căa quÁn lý Nhà n°ãc vÁ kinh t¿ </b>
Nhà n°ác thực hián viác quÁn lý và kinh tÁ bằng pháp lu¿t và thông qua ho¿t đßng tổ chức thực hián pháp lu¿t của các c quan nh nỏc. Nòi dung ca chc nng ny là sự thể hián thành văn bÁn nhiám vụ, quyÃn h¿n và trách nhiám của từng c¢ quan quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ.
Nßi dung của chức năng quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ bao gám:
+ Nhà n°ác xây dựng chiÁn l°āc phát triển kinh tÁ và khoa học kỹ thu¿t; xây dựng quy ho¿ch phát triển kinh tÁ theo ngành và các vùng lãnh thổ; Xây dựng các kÁ ho¿ch phát triển kinh tÁ xã hßi dài h¿n, trung h¿n và ngắn h¿n.
+ Nhà n°ác xây dựng và ban hành pháp lu¿t, các chính sách, chÁ đß qn lý nhằm cụ thể hóa và thực hián HiÁn pháp, Lu¿t, Nghị quyÁt của Qußc hßi; Pháp lánh, Nghị quyÁt của UBTVQH. Xây dựng và ban hành các định mức kinh tÁ kỹ thu¿t.
+ Nhà n°ác cung cÃp các thơng tin cho ho¿t đßng kinh doanh, bao gám thơng tin trong n°ác và qc tÁ và thị tr°ãng, giá cÁ; tiÁn hành dự báo, dự đoán và sự phát triển của thị tr°ãng, của giá cÁ làm c¢ så để doanh nghiáp xây dựng và thực hián các kÁ ho¿ch kinh doanh.
+ Nhà n°ác t¿o môi tr°ãng thu¿n lāi cho các ho¿t đßng kinh doanh bao gám môi tr°ãng kinh tÁ, mơi tr°ãng pháp lý, chính trị trong và ngồi n°ác; cÁi thián các quan há qc tÁ v kinh t to c hòi thun li cho cỏc doanh nghiỏp phỏt trin, mồ ròng quan hỏ thÂng m¿i, thu hút đ¿u t° n°ác ngoài.
+ Nhà n°ác xây dựng chiÁn l°āc, quy ho¿ch và kÁ ho¿ch đào t¿o, bái d°ÿng cán bß quÁn lý doanh nghiáp cho tồn bß nÃn kinh tÁ; xây dựng và ban hành thßng nhÃt chÁ đß tiêu chuẩn, bằng cÃp, chứng chỉ và chức năng của các lo¿i cán bß quÁn lý làm c¢ så cho viác tuyển dụng của các doanh nghiáp.
+ Nhà n°ác cÃp, gia h¿n, thu hái các lo¿i giÃy phép, chứng chỉ hành nghÃ, giÃy chứng nh¿n đủ điÃu kián kinh doanh cho doanh nghiáp.
+ Nhà n°ác thực hián viác kiểm tra, thanh tra ho¿t đßng kinh doanh của doanh nghiáp.
<b>2. Các c¢ quan quÁn lý Nhà n°ãc vÁ kinh t¿ </b>
Ho¿t đßng quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ là mßt trong nhāng nßi dung thußc thẩm quyÃn ho¿t đßng của tÃt cÁ các c¢ quan nhà n°ác. Trong thực tÁ, mọi c¢ quan trong hỏ thòng cỏc c quan nh nỏc u trc tiÁp hay gián tiÁp, ít nhiÃu thực hián các ho¿t đßng liên
</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20"><i>quan đÁn nhāng nßi dung quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ. Các cơ quan Nhà nước mà trong thẩm quyền quy định trực tiếp liên quan và thực tế hoạt động cũng thường xuyên thực hiện những nội dung quản lý nhà nước về kinh tế được gọi là cơ quan quản lý nh nc v kinh t. Hỏ thòng cỏc c quan quÁn lý nhà n°ác đáng thãi có chức năng </i>
<b>quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ nh°: Chính phủ, Bò, cỏc c quan ngang Bò, UBND. 2.1 Chớnh ph </b>
ĐiÃu 109 HiÁn pháp 1992 quy định: Chính phủ là c quan chp hnh ca Quòc hòi, c quan hnh chính cao nhÃt của n°ác Cơng hịa XHCN Viát Nam. Chính phủ thßng nhÃt qn lý viác thực hián các nhiám vụ chính trị, kinh tÁ, văn hóa, xã hßi , qc phịng, an ninh và đßi ngo¿i của Nhà n°ác; bÁo đÁm hiáu lực của của Bß máy nhà n°ác từ trung °¢ng đÁn địa ph°¢ng; đÁm bÁo viác tôn trọng và chÃp hành HiÁn pháp và pháp lu¿t; phát huy quyÃn làm chủ của nhân dân trong sự nghiáp xây dựng và bÁo vá Tổ qußc, bÁo đÁm ổn định và nâng cao đãi sßng v¿t chÃt và văn hóa của nhân dân. Chính phủ chịu trách nhiám tr°ác Qc hßi và báo cáo cơng tác vái QH, UBTVQH, CTN.
ĐiÃu 9 Lu¿t tổ chức Chính phủ quy định nhiám vụ và quyÃn h¿n của Chính phủ trong lĩnh vực kinh tÁ:
+ Thßng nhÃt quÁn lý nÃn kinh tÁ qußc dân, phát triển nÃn kinh tÁ thị tr°ãng định h°áng XHCN; củng cß và phát triển kinh tÁ nhà n°ác; chú trọng các ngành, lĩnh vực then chßt để đÁm bÁo vai trò chủ đ¿o, cùng vái kinh tÁ t¿p thể t¿o thành nÃn tÁng vāng chắc của nÃn kinh tÁ qc dân.
+ Qut định chính sách cụ thể để phát huy tiÃm năng của các thành ph¿n kinh tÁ, thúc đẩy sự hình thành, phát triển và từng b°ác hồn thián các lo¿i hình thị tr°ãng theo định h°áng XHCN.
+ QuyÁt định chính sách cụ thể để thực hián cơng nghiáp hóa, hián đ¿i hóa cơng nghiáp và nơng thơn.
+ Xây dựng dự án chiÁn l°āc, quy ho¿ch, kÁ ho¿ch phát triển kinh tÁ - xã hßi dài h¿n, năm năm, hàng năm trình QH chỉ đ¿o thực hián chiÁn l°āc, quy ho¿ch, kÁ ho¿ch đó. + Trình QH dự toán ngân sách nhà n°ác, dự kiÁn phân bổ ngân sách trung °¢ng cho ngân sách địa ph°¢ng, tổng quyÁt toán ngân sách nhà n°ác hàng năm; tổ chức và điÃu hành thực hián ngân sách nhà n°ác đ°āc QH quyÁt định.
+ QuyÁt định chính sách cụ thể, các bián pháp và tài chính, tiÃn tá, tiÃn l°¢ng, giá cÁ. + Thßng nhÃt qn lý và sÿ dụng có hiáu q tài sÁn thc så hāu tồn dân, tài ngun qc gia; thi hành chính sách tiÁt kiám; thực hián chức năng chủ så hāu ph¿n vßn của nhà n°ác t¿i doanh nghiáp có vßn nhà n°ác theo quy định của pháp lu¿t.
+ Thi hành chính sách bÁo vá, cÁi t¿o, tái sinh và sÿ dụng hāp lý các nguán tài nguyên thiên nhiên.
+ Thßng nhÃt quÁn lý ho¿t đßng kinh tÁ đßi ngo¿i, chủ đßng hßi nhp kinh t quòc t trờn c sồ phỏt huy nßi lực của đÃt n°ác, phát triển các hình thức quan há kinh tÁ vái các qußc gia, tổ chức qc tÁ trên ngun tắc tơn trong đßc l¿p, chủ quyÃn và cùng có lāi, hỗ trā và thúc đẩy sÁn xuÃt trong n°ác.
+ Tổ chức và lãnh đ¿o cơng tác kiểm kê, thßng kê của nhà n°ác.
<b>2.2 Bá, c¢ quan ngang Bá, c¢ quan thc Chính Phă </b>
Theo iu 22 Lut t chc Chớnh ph: Bò, c quan ngang Bò l c quan ca Chớnh ph, thc hián chức năng quÁn lý nhà n°ác đßi vái ngành hoặc lĩnh vực công tác trong ph¿m vi cÁ n°ác; qn lý nhà n°ác các dịch vụ cơng thc ngành, lĩnh vực, thực hián đ¿i dián chủ så hāu ph¿n vßn của nhà n°ác t¿i doanh nghiáp có vßn nhà n°ác theo
<b>quy định của pháp lu¿t. </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">Trong từng văn bÁn quy ph¿m pháp lu¿t quy định và viác tổ chức ho¿t đßng của Bß xác định cụ thể nhāng nßi dung quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ đßi vái ngành, lĩnh vực thußc thẩm quyÃn quÁn lý của Bß. Bß thực hián lãnh đ¿o theo chÁ đß thủ tr°ång do Bß
<b>tr°ång đứng đ¿u. 2.3 Ăy ban nhân dân </b>
UBND đ°āc tổ chức å ba cÃp: CÃp tỉnh, huyán, xã. Ho¿t đßng quÁn lý nhà n°ác vÃ
<b>kinh tÁ chủ yÁu thußc thẩm quyÃn của UBND cÃp tỉnh và cÃp huyán. </b>
Theo ĐiÃu 82 Lu¿t tổ chức hßi đáng nhân dân và UBND thì UBND cÃp tỉnh có nhiám
<b>vụ, qun h¿n sau: </b>
+ Xây dựng quy ho¿ch tổng thể phát triển kinh tÁ xã hßi, phát triển ngành, phát triêng đơ thị và nông thôn trong ph¿m vi quÁn lý; xây dựng kÁ ho¿ch dài h¿n và hàng năm và phát triển kinh tÁ - xã hßi của tỉnh trình HĐND thơng qua để trình Chính phủ phê
<b>duyát. </b>
+ Tham gia vái các Bß, ngành trung °¢ng trong viác phân vùng kinh tÁ; xây dng cỏc chÂng trỡnh, d ỏn ca Bò, ngnh trung °¢ng trên địa bàn tỉnh; tổ chức và kiểm tra
<b>viỏc thc hiỏn cỏc nhiỏm v thuòc chÂng trỡnh, d án đ°āc giao. </b>
+ L¿p dự toán thu ngân sách nhà n°ác trên địa bàn; l¿p dự toán thu, chi ngân sách địa ph°¢ng; l¿p ph°¢ng án phân bổ dự tốn ngân sách của cÃp mình trình HĐND cùng cÃp quyÁt định; l¿p dự toán điÃu chỉnh ngân sách địa ph°¢ng trình HĐND cùng cÃp
<b>xem xét theo quy định của pháp lu¿t. </b>
+ Chỉ đ¿o kiểm tra c¢ quan thuÁ và c¢ quan đ°āc nhà n°ác giao nhiám vụ thu ngân
<b>sách t¿i địa ph°¢ng theo quy định của pháp lu¿t </b>
+ Xây dựng đà án thu phí, lá phí, các khn đóng góp của nhân dân và mức huy đßng
<b>vßn trình HĐND qut định. </b>
+ Xây dựng đà án phân cÃp chi đ¿u t° xây dựng các cơng trình kÁt cÃu h¿ t¿ng kinh tÁ - xã hòi ca a phÂng theo quy nh ca phỏp lut để trình HĐND quyÁt định; tổ
<b>chức chỉ đ¿o thực hián đà án sau khi đ°āc HĐND thông qua. </b>
+ L¿p quỹ dự trā tài chính theo quy định của pháp lu¿t trình HĐND cùng cÃp và báo
<b>cáo c¢ quan tài chính cÃp trên. </b>
+ Thực hián quyÃn đ¿i dián chủ så hāu ph¿n vßn góp của nhà n°ác t¿i doanh nghiáp
<b>và quyÃn đ¿i dián chủ så hāu và đÃt đai t¿i địa ph°¢ng theo quy định của PL. UBND cÃp huyán có các thẩm quyÃn sau: </b>
+ Xây dựng kÁ ho¿ch phát triển kinh tÁ - xã hßi hàng năm trình HĐND cùng cÃp thơng qua để trình UBND cÃp tỉnh phê duyát; tổ chức và kiểm tra viác thực hián kÁ ho¿ch
<b>đó. </b>
+ L¿p dự toán thu ngân sách nhà n°ác trên địa bàn; dự tốn thu chi ngân saxhs địa ph°¢ng, ph°¢ng án phân bổ dự tốn ngân sách cÃp mình; qut tốn ngân sách địa ph°¢ng; l¿p dự tốn điÃu chỉnh ngân sách địa ph°¢ng trong tr°ãng hāp c¿n thiÁt trình
<b>HĐND cùng cÃp quyÁt định và báo cáo UBND cÃp trên trực tiÁp. </b>
+ Tổ chức thực hián ngân sách địa ph°¢ng; h°áng dãn, kiểm tra UBND xã, thị trÃn xây dựng và thực hián ngân sách và kiểm tra Nghị quyÁt của HĐND xã, thị trÃn vÃ
<b>viác thực hián ngân sách địa ph°¢ng theo quy định của pháp lu¿t. + Phê chuẩn kÁ ho¿ch kinh tÁ - xã hßi của xã, thị trÃn. </b>
Ngoài ra, thẩm quyÃn quÁn lý nhà n°ác và kinh tÁ còn đ°āc quy định cụ thể trong từng lĩnh vực nông nghiáp, lâm nghiáp, ng° nghiáp, thủy lāi, đÃt đai, giao thông v¿n tÁi, xây dựng, th°¢ng m¿i, dịch vụ, khoa học cơng nghá, tài ngun, mơi tr°ãng.
</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22"><b>CÂU HäI VÀ TÌNH HNG THÀO LN BÀI 1 </b>
1. Trình bày khái niám và đßi t°āng điÃu chỉnh của lu¿t kinh tÁ 2. Trình bày các đặc điểm của chủ thể của lu¿t kinh tÁ
3. Em hãy cho biÁt vai trò của lu¿t kinh tÁ trong quÁn lý kinh tÁ 4. Em hãy trình bày nßi dung của qn lý Nhà n°ác và kinh tÁ 5. ThÁo lu¿n và chủ thể của lu¿t kinh tÁ
</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23"><b>BÀI 2. PHÁP LU¾T VÂ DOANH NGHIàP GIâI THIàU BÀI 2 </b>
Bài 2 là bài giái thiáu và doanh ngiáp, đßi t°āng tham gia vào viác thành l¿p, góp vßn, mua cổ ph¿n và quÁn lý doanh nghiáp; đăng ký kinh doanh; điÃu kián, thủ tục tổ chức l¿i, giÁi thể, phá sÁn doanh nghiáp; đ¿u t° và c¿nh tranh trong kinh doanh để ng°ãi học có đ°āc kiÁn thức đ¿y đủ, tồn dián trong kinh doanh th°¢ng m¿i làm c¢ så để nghiên cứu, tìm hiểu nßi dung của bài tiÁp theo.
<b>MĀC TIÊU BÀI 2 </b>
<i>Sau khi học xong học sinh có khả năng: </i>
- VÃ kiÁn thức:
+ Trình bày đ°āc khái niám, đặc điểm của doanh nghiáp
+ Nêu đ°āc chủ thể có quyÃn thành l¿p, góp vßn, mua cổ ph¿n và quÁn lý doanh nghiáp
+ Nêu đ°āc trình tự thành l¿p doanh nghiáp
+ Nêu đ°āc điÃu kián để đ°āc cÃp giÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh
+ Nêu đ°āc khái niám, đặc điểm của công ty trách nhiám hāu h¿n, công ty cổ ph¿n + Nêu đ°āc các khái niám, đặc điểm của doanh nghiáp nhà n°ác, công ty hāp danh, doanh nghiáp t° nhân
+ Trình bày đ°āc các các tổ chức l¿i doanh nghiáp + Trình bày đ°āc trình tự giÁi thể doanh nghiáp + Nêu đ°āc h¿u quÁ của giÁi thể doanh nghiáp
+ Nêu đ°āc khái niám, nguyên nhân của phá sÁn doanh nghiáp + Nêu đ°āc h¿u quÁ của viác phá sÁn doanh nghiáp
+ Trình bày đ°āc nßi dung quÁn lý nhà n°ác đßi vái doanh nghiáp + Nêu đ°āc trách nhiám quÁn lý nhà n°ác đßi vái doanh nghiáp
+ Trình bày đ°āc ngun tắc xÿ lý, đßi t°āng xÿ lý, các hành vi vi ph¿m lu¿t doanh nghiáp
- VÃ kỹ năng:
+ Phân biát đ°āc các lo¿i hình doanh nghiáp
+ V¿n dụng đ°āc các quy định của pháp lu¿t vào giÁi quyÁt mßt sß tình hng
+ Phân biát đ°āc đặc điểm và c¢ cÃu tổ chức qn lý của cơng ty trách nhiám hāu h¿n, công ty cổ ph¿n
+ Phân biát đ°āc các cách tổ chức l¿i doanh nghiáp, phân biát đ°āc các lo¿i hình doanh nghiáp
+ Phân biát đ°āc các cách tổ chức l¿i doanh nghiáp
+ Phân biát đ°āc giÁi thể doanh nghiáp và phá sÁn doanh nghiáp
+ V¿n dụng quy định của pháp lu¿t để giÁi quyÁt mßt sß tình hng pháp lu¿t và xÿ lý vi ph¿m lu¿t doanh nghiáp đ¢n giÁn
- VÃ năng lực tự chủ và chịu trách nhiám:
+ Tích cực, chủ đßng trong học t¿p và rèn luyán
+ Thực hián đúng các quy định của pháp lu¿t vào đãi sßng
<b>PH¯¡NG PHÁP GIÀNG D¾Y VÀ HâC TÀP BÀI 2 </b>
<i>Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập bài 2 (cá nhân hoặc nhóm). </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24"><i>Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (bài 2) trước buổi học; hồn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận bài 2 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định. </i>
<i><b>ĐIÀU KIàN THĂC HIàN BÀI 2 </b></i>
Phòng học Lý thuyÁt: Đáp ứng phòng học chuẩn
Trang thiÁt bị d¿y học: Projetor, máy vi tính, bÁng, phÃn
Học liáu, dụng cụ, mơ hình, ph°¢ng tián: Giáo trình, tranh Ánh minh họa các tình hußng pháp lu¿t, tài liáu phát tay cho học sinh, tài liáu tham khÁo...
Các điÃu kián khác: Khơng có
<b>KI</b><i><b>ÂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2 </b></i>
<b>N</b><i><b>ái dung: </b></i>
<i>+ Về kiến thức: Đánh giá thông qua bài kiểm tra trắc nghiám, tự lu¿n, học sinh c¿n </i>
trình bày y hỏ thòng kin thc c bn trong bi 2
<i>+ Về kỹ năng: Đánh giá kỹ năng của học sinh thông qua viác thực hành các bài t¿p </i>
<b> - Ph°¢ng pháp: </b>
+ Điểm kiểm tra th°ãng xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miáng/ thuyÁt trình)
<b>+ Kiểm tra định kỳ lý thuyÁt: 1 bài </b>
<i>Hình thức: Kiểm tra viết Thời gian: 45 phút </i>
</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25"><b>NàI DUNG BÀI 2 </b>
<b>PHÁP LUÀT VÀ DOANH NGHIàP </b>
<i><b>I. Những quy định chung </b></i>
<b>1. Khái niám doanh nghiáp </b>
ä mỗi n°ác, trong mỗi thãi kỳ khác nhau, tùy thußc vào điÃu kián cụ thể của nÃn kinh tÁ mà pháp lu¿t quy định mơ hình tổ chức sÁn xt, kinh doanh thích hāp. Nhà n°ác thơng qua pháp lu¿t t¿o l¿p, v¿n hành nÃn kinh tÁ thị tr°ãng thơng qua viác xác định các mơ hình c¢ bÁn của tổ chức sÁn xuÃt, quy định địa vị pháp lý của mỗi mßt lo¿i chủ thể kinh doanh phù hāp vái các điÃu kián kinh tÁ xã hßi trong từng thãi kỳ.
HiÁn pháp ghi nh¿n: <Mục đích chính sách kinh tÁ của Nhà n°ác là làm cho dân giàu, n°ác m¿nh, đáp ứng ngày càng tßt h¢n nhu c¿u v¿t chÃt và tinh th¿n của nhân dân trên c¢ så phát huy mọi năng lực sÁn xuÃt, mọi tiÃm năng của các thành ph¿n kinh tÁ nhà n°ác, kinh tÁ t¿p thể, kinh tÁ cá thể, tiểu chủ, kinh tÁ t° bÁn t° nhân, kinh tÁ t° bÁn nhà n°ác và kinh tÁ có vßn đ¿u t° n°ác ngồi d°ái nhiÃu hình thức, thúc đẩy xây dng c sồ vt cht k thut, mồ ròng hāp tác kinh tÁ, khoa học, kỹ thu¿t và giao l°u vái thị tr°ãng thÁ giái.
Các thành ph¿n kinh tÁ đÃu là bß ph¿n cÃu thành quan trọng của nÃn kinh tÁ thị tr°ãng định h°áng XHCN. Tổ chức, cá nhân thußc các thành ph¿n kinh tÁ đ°āc sÁn xuÃt, kinh doanh trong nhāng ngành, nghà mà pháp lu¿t khơng cÃm; cùng phát triển lâu dài, hāp tác, bình đẳng và c¿nh tranh theo pháp lu¿t=.
Vái chính sách kinh tÁ trên, å Viát Nam đã có nhiÃu lo¿i chủ thể tham gia vào nÃn kinh tÁ nhiÃu thành ph¿n. Nhóm chủ thể chủ yÁu của pháp lu¿t kinh tÁ đó chính là các doanh nghiáp thc các thành ph¿n kinh tÁ. Nhóm thứ hai là hß kinh doanh cá thể. Hß kinh doanh cá thể tuy có sß l°āng lán song quy mô và ph¿m vi kinh doanh nhỏ th°ãng là ho¿t đßng trong ph¿m vi qu¿n, huyán nh°ng nó l¿i rÃt c¿n thiÁt trong điÃu kián hián t¿i của kinh tÁ n°ác ta.
Theo Lu¿t doanh nghiáp: <Doanh nghiáp là tổ chức kinh tÁ có tên riêng, có tài sÁn, trụ så giao dịch ổn định, đ°āc đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp lu¿t, nhằm mục đích thực hián các ho¿t đßng kinh doanh=.
Kinh doanh là viác thực hián liên tục mßt, mßt sß hoặc tÃt cÁ các cơng đo¿n của q trình đ¿u t°, từ sÁn xuÃt đÁn tiêu thụ sÁn phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị tr°ãng nhằm mục đích sinh lāi.
Nh° v¿y, thu¿t ngā <doanh nghiáp= đ°āc dùng để chỉ mßt chủ thể kinh doanh đßc l¿p có đủ nhāng đặc tr°ng pháp lý và thỏa mãn nhāng điÃu kián do pháp lu¿t quy định. Trong thực tÁ, doanh nghiáp đ°āc thành l¿p và ho¿t đßng d°ái nhiÃu mơ hình cụ thể vái nhāng tên gọi khác nhau. Ví dụ: Cty TNHH, cty cổ ph¿n, DNTN...
Để phân biát doanh nghiáp vái hß gia đình, các tổ chức khơng phÁi là đ¢n vị kinh doanh nh DNNN, Ân v LLVTND, t chc xó hòi chỳng ta cùng tìm hiểu nhāng đặc
<b>điểm và mặt pháp lý của doanh nghiáp. 2. Đặc điÃm căa doanh nghiáp </b>
+ Doanh nghiáp phÁi có tên riêng: Tên của doanh nghiáp là u tß hình thức, là dÃu hiáu xác định t° cách chủ thể đßc l¿p của doanh nghiáp trên th°¢ng tr°ãng. Tên của doanh nghiáp là c¢ så để nhà n°ác quÁn lý, để phân biát giāa các doanh nghiáp vái
</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">nhau và vái ng°ãi tiêu dùng. Tên của doanh nghiáp đ°āc thể hián trên con dÃu của doanh nghiáp. Tên của doanh nghiáp phÁi đ°āc đặt theo đúng quy định của pháp lu¿t tránh gây nh¿m lãn, hiểu nh¿m...Đßi vái hß kinh doanh cá thể khơng bắt bc phÁi
<b>đăng ký tên và khơng có con dÃu. </b>
+ Doanh nghiáp phÁi có tài sÁn riêng: Doanh nghiáp vái mục đích ho¿t đßng kinh doanh tức là đ¿u t° và tài sÁn để thu lāi và tài sÁn. Do đó điÃu kián tiên quyÁt là doanh nghiáp phÁi có mßt l°āng tài sÁn nhÃt định. Tài sÁn là điÃu kián cũng nh° là mục đích ho¿t đßng của doanh nghiáp. Trong điÃu kián nÃn kinh tÁ thị tr°ãng hián nay, nÁu
<b>khán có tài sÁn thì khơng thể tiÁn hành đ°āc ho¿t đßng kinh doanh. </b>
+ Doanh nghiáp phÁi có trụ så giao dịch ổn định: Trụ så giao dịch là điÃu kián bắt bc phÁi có của mßt chủ thể khi tiÁn hành đăng ký kinh doanh. Trụ så giao dịch chính t¿i Viỏt nam l c sồ xỏc nh quòc tch Viát nam của doanh nghiáp. Các doanh nghiáp có trụ så chính t¿i Viát Nam đ°āc đăng ký thành l¿p và ho¿t đßng theo quy
<b>định của pháp lu¿t Viát nam và là pháp nhân Viát nam. </b>
+ Doanh nghiáp phÁi thực hián thủ tục thành l¿p theo quy định của pháp lu¿t: Doanh nghiáp phÁi tuân thủ các quy định của pháp lu¿t và thành l¿p. Mỗi mßt doanh nghiáp ho¿t đßng trong bÃt kỳ lĩnh vực nào cũng phÁi đ°āc c¢ quan nhà n°ác có thẩm qun cÃp ít nhÃt mßt giÃy chứng nh¿n, có thể đ°āc gọi bằng nhiÃu tên khác nhau (GCN Đăng ký kinh doanh, GCN đ¿u t°...) gọi tắt là Đăng ký kinh doanh. Trong đó nhà n°ác ghi nh¿n nhāng yÁu tß cÃu thành t° cách chủ thể của doanh nghiáp, ph¿m vi, lĩnh vực ho¿t đßng của doanh nghiáp. Nh° v¿y, Đăng ký kih doanh là c sồ hot òng cho mi doanh nghiỏp ỏng thói cũng là c¢ så cho viác thực hián sự kiểm sốt, qn lý của nhà
<b>n°ác đßi vái doanh nghiáp. </b>
+ Mục tiêu thành l¿p doanh nghiáp: chủ yÁu để thực hián các ho¿t đßng kinh doanh, mục tiêu chủ u là lāi nhu¿n. Ngồi ra, doanh nghiáp có thể thực hián các ho¿t đßng vì mục tiêu xã hßi, khơng phÁi vì mục đích lāi nhu¿n. T° cách chủ thể của mỗi doanh
<b>nghiáp đ°āc xác định và công nh¿n trên ph¿m vi tồn qc. </b>
<i><b>II. Thành lập doanh nghiệp và đăng ký kinh doanh </b></i>
<b>1. QuyÁn thành lÁp, gúp vỗn, mua c phn v qun lý doanh nghiỏp </b>
Lu¿t doanh nghiáp không đ°a ra định nghĩa và thành l¿p doanh nghiáp. V¿y chúng ta có thể hiểu đó là viác cá nhân, tổ chức cùng nhau góp vßn để kinh doanh nhāng ngành, nghà mà pháp lu¿t không cÃm.
Góp vßn là viác đ°a tài sÁn vào cơng ty để trå thành củ så hāu hoặc chủ så hāu chung của công ty. Ng°ãi thành l¿p doanh nghiáp phÁi đăng ký tài sÁn đ¿u t° vào kinh doanh và sau này khi đã đ°āc cÃp ĐKKD, sß tài sÁn đ°āc ghi thành vßn điÃu lá đßi vái nhāng doanh nghiáp có điÃu lá hoặc vßn đ¿u t° đßi vái DNTN. Đăng ký tài sÁn khi thành l¿p doanh nghiáp là điÃu kián bắt bußc đßi vái mọi doanh nghiáp, båi vì tài sÁn là c¢ så v¿t chÃt cho viác thực hián nhāng nghĩa vụ kinh tÁ của doanh nghiáp trong q trình thực hián ho¿t đßng kinh doanh.
Tài sÁn đ¿u t° vào doanh nghiáp phÁi là nhāng thứ mà pháp lu¿t quy định là tài sÁn thußc quyÃn så hāu hoặc quyÃn sÿ dụng hāp pháp của ng°ãi đ¿u t° thành l¿p doanh nghiáp. Bß lu¿t dân sự quy định: Tài sÁn góp vßn gám: v¿t, tiÃn, giÃy tã có giá và các quyÃn tài sÁn. Nh° v¿y, đßi t°āng đ¿u t° vào kinh doanh là tài sÁn gám hai nhóm lán là tài sÁn hāu hình và tài sÁn vơ hình.
+ Tài sÁn hāu hình là tiÃn Viát nam, ngo¿i tá tự do chuyển đổi, vàng, nhà cÿa, đÃt đai, máy móc...
</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">+ Tài sÁn vơ hình gám giá trị qun sÿ dụng đÃt, giá trị quyÃn så hāu trí tuá, cơng nghá, bí qut kỹ thu¿t, các tài sÁn khác ghi trong điÃu lá cơng ty do thành viên góp để t¿o thành vßn của cơng ty.
Ph¿n vßn góp là tỷ lá vßn mà chủ så hāu hoặc chủ så hāu chung của cơng ty góp vào vßn điÃu lá. V¿y ai có qun thành l¿p, góp vßn, mua cổ ph¿n và quÁn lý doanh nghiáp?
Theo Lu¿t doanh nghiáp:
+ Tổ chức, cá nhân Viát Nam, tổ chức, cá nhân n°ác ngồi có qun thành l¿p và qn lý doanh nghiáp t¿i Viát Nam theo quy định của Lu¿t này, trừ tr°ãng hāp sau đây: - C¢ quan nhà n°ác, đ¢n vị lực l°āng vũ trang nhân dân Viát Nam sÿ dụng tài sÁn nhà n°ác để thành l¿p doanh nghiáp kinh doanh thu lāi riêng cho c¢ quan, đ¢n vị mình; - Cán bß, cơng chức theo quy định của pháp lu¿t và cán bß, cơng chức;
- Sĩ quan, h¿ sĩ quan, qn nhân chun nghiáp, cơng nhân qc phũng trong cỏc c quan, Ân v thuòc Quõn òi nhân dân Viát Nam; sĩ quan, h¿ sĩ quan chuyên nghiỏp trong cỏc c quan, Ân v thuòc Cụng an nhân dân Viát Nam;
- Cán bß lãnh đ¿o, quÁn lý nghiáp vụ trong các doanh nghiáp 100% vßn så hāu nhà n°ác, trừ nhāng ng°ãi đ°āc cÿ làm đ¿i dián theo uỷ qun để qn lý ph¿n vßn góp của Nhà n°ác t¿i doanh nghiáp khác;
- Ng°ãi ch°a thành niên; ng°ãi bị h¿n chÁ năng lực hành vi dân sự hoặc bị mÃt năng lực hành vi dân sự;
- Ng°ãi đang chÃp hành hình ph¿t tù hoặc đang bị Toà án cÃm hành nghà kinh doanh; - Các tr°ãng hāp khác theo quy định của pháp lu¿t và phá sÁn.
+ Tổ chức, cá nhân có quyÃn mua cổ ph¿n của cơng ty cổ ph¿n, góp vßn vào công ty trách nhiám hāu h¿n, công ty hāp danh theo quy định của Lu¿t này, trừ nhāng tr°ãng hāp sau:
- C¢ quan nhà n°ác, đ¢n vị lực l°āng vũ trang nhân dân Viát Nam sÿ dụng tài sÁn nhà n°ác góp vßn vào doanh nghiáp để thu lāi riêng cho c¢ quan, đ¢n vị mình;
- Các đßi t°āng khơng đ°āc góp vßn vào doanh nghiáp theo quy định của pháp lu¿t vÃ
<b>cán bß, cơng chức. </b>
<b>2. Trình tă đăng ký kinh doanh </b>
Theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp:
+ Ng°ãi thành l¿p doanh nghiáp nòp hỏ s ng ký kinh doanh theo quy định của Lu¿t này t¿i c¢ quan đăng ký kinh doanh có thẩm quyÃn và phÁi chịu trách nhiám và tớnh trung thc, chớnh xỏc ca nòi dung hỏ s đăng ký kinh doanh.
+ C¢ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiám xem xét há s¢ đăng ký kinh doanh và cÃp GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh trong thãi h¿n m°ãi ngày làm viác, kể từ ngy nhn hỏ sÂ; nu t chòi cp Giy chng nh¿n đăng ký kinh doanh thì thơng báo bằng văn bÁn cho ng°ãi thành l¿p doanh nghiáp biÁt. Thông báo phÁi nêu rõ lý do và các yêu c¿u sÿa đổi, bổ sung.
+ C¢ quan đăng ký kinh doanh xem xét và chịu trách nhiám và tính hāp lá của há s¢ khi cÃp GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh; không đ°āc yêu c¿u ng°ãi thành l¿p doanh nghiáp nßp thêm các giÃy tã khác khơng quy định t¿i Lu¿t này.
+ Thãi h¿n cÃp GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh gắn vái dự án đ¿u t° cụ thể thực hián theo quy định của pháp lu¿t và đ¿u t°.
Há s¢ đăng ký kinh doanh gám:
</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">+ GiÃy đà nghị đăng ký kinh doanh theo móu thòng nht do c quan đăng ký kinh doanh có thẩm quyÃn quy định.
+ Dự thÁo ĐiÃu lá công ty.
+ Danh sách thành viên và các giÃy tã kèm theo sau đây:
- Đßi vái thành viên là cá nhân: bÁn sao GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác;
- Đßi vái thành viên là tổ chức: bÁn sao quyÁt định thành l¿p, GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh hoặc tài liáu t°¢ng đ°¢ng khác của tổ chức; văn bÁn uỷ quyÃn, GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác của ng°ãi đ¿i dián theo uỷ quyÃn.
Đßi vái thành viên là tổ chức n°ác ngồi thì bÁn sao GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh phÁi có chứng thực của c¢ quan n¢i tổ chức đó đã đăng ký khơng q ba tháng tr°ác ngày nßp há s¢ đăng ký kinh doanh.
+ Văn bÁn xác nhn vòn phỏp nh ca c quan, t chc cú thẩm qun đßi vái cơng ty kinh doanh ngành, nghà mà theo quy định của pháp lu¿t phÁi có vßn pháp định. + Chứng chỉ hành nghà của Giám đßc hoặc Tổng giám đßc và cá nhân khác đßi vái công ty kinh doanh ngành, nghà mà theo quy định của pháp lu¿t phÁi có chứng chỉ hành nghÃ.
<b>3. ĐiÁu kián cÃp giÃy chứng nhÁn đăng ký kinh doanh </b>
Theo Lu¿t doanh nghiáp, Doanh nghiáp đ°āc cÃp GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh khi có đủ các điÃu kián sau đây:
+ Ngành, nghà đăng ký kinh doanh khơng thc lĩnh vực cÃm kinh doanh; + Tên của doanh nghiáp đ°āc đặt theo đúng quy định
<i>- Tên doanh nghiệp phải viết được bằng tiếng Việt, có thể kèm theo chữ số và ký hiệu, phải phát âm được và có ít nhất hai thành tố sau đây: </i>
<i>Loại hình doanh nghiệp; Tên riêng. </i>
<i>- Tên doanh nghiệp phải được viết hoặc gắn tại trụ sở chính, chi nhánh, văn phịng đại diện của doanh nghiệp. Tên doanh nghiệp phải được in hoặc viết trên các giấy tờ giao dịch, hồ sơ tài liệu và ấn phẩm do doanh nghiệp phát hành. </i>
+ Có trụ så chính theo quy định
<i>Trụ sở chính của doanh nghiệp </i>
<i>- Trụ sở chính của doanh nghiệp là địa điểm liên lạc, giao dịch của doanh nghiệp; phải ở trên lãnh thổ Việt Nam, có địa chỉ được xác định gồm số nhà, tên phố (ngõ phố) hoặc tên xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; số điện thoại, số fax và thư điện tử (nếu có). </i>
<i>- Doanh nghiệp phải thơng báo thời gian mở cửa tại trụ sở chính với cơ quan đăng ký kinh doanh trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. </i>
+ Có há s¢ đăng ký kinh doanh hāp lá theo quy định của pháp lu¿t; + Nßp đủ lá phí đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp lu¿t.
<b>4. Nái dung giÃy chứng nhÁn đăng ký kinh doanh </b>
+ Tên, địa chỉ trụ så chính của doanh nghiáp, chi nhánh, văn phịng đ¿i dián.
</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">+ Họ, tên, địa chỉ th°ãng trú, qußc tịch, sß GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác của ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của doanh nghiáp.
+ Họ, tên, địa chỉ th°ãng trú, qußc tịch, sß GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác của thành viên hoặc cổ đông sáng l¿p là cá nhân; sß quyÁt định thành l¿p hoặc sß đăng ký kinh doanh của chủ så hāu công ty, của thành viên hoặc cổ đông sáng l¿p là tổ chức đßi vái cơng ty trách nhiám hāu h¿n và cơng ty cổ ph¿n; họ, tên, địa chỉ th°ãng trú, qußc tịch, sß GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác của thành viên hāp danh đßi vái cơng ty hāp danh; họ, tên, địa chỉ th°ãng trú, sß GiÃy chứng minh nhân dân, Hß chiÁu hoặc chứng thực cá nhân hāp pháp khác của chủ så hāu công ty là cá nhân hoặc chủ doanh nghiáp t° nhân.
+ Vßn điÃu lá đßi vái cơng ty trách nhiám hāu h¿n và cơng ty hāp danh; sß cổ ph¿n và giá trị vßn cổ ph¿n đã góp và sß cổ ph¿n đ°āc qun chào bán đßi vái cơng ty cổ ph¿n; vßn đ¿u t° ban đ¿u đßi vái doanh nghiáp t° nhân; vßn pháp định đßi vái doanh nghiáp kinh doanh ngành, nghà địi hỏi phÁi có vßn pháp định.
+ Ngành, nghà kinh doanh.
<i>Ngành, nghề và điều kiện kinh doanh </i>
<i>- Doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế có quyền kinh doanh các ngành, nghề mà pháp luật không cấm. </i>
<i>- Đối với ngành, nghề mà pháp luật về đầu tư và pháp luật có liên quan quy định phải có điều kiện thì doanh nghiệp chỉ được kinh doanh ngành, nghề đó khi có đủ điều kiện theo quy định. </i>
<i>- Cấm hoạt động kinh doanh gây phương hại đến quốc phịng, an ninh, trật tự, an tồn xã hội, truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam và sức khoẻ của nhân dân, làm huỷ hoại tài ngun, phá huỷ mơi trường. </i>
<i>Chính phủ quy định cụ thể danh mục ngành, nghề kinh doanh bị cấm. </i>
5. Cơng bß nßi dung đăng ký kinh doanh
+ Trong thãi h¿n ba m°¢i ngày kể từ ngày đ°āc cÃp GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh, doanh nghiáp phÁi đăng trên m¿ng thông tin doanh nghiỏp ca c quan ng ký kinh doanh hoc mòt trong các lo¿i báo viÁt hoặc báo đián tÿ trong ba sß liên tiÁp + Trong tr°ãng hāp thay đổi nßi dung đăng ký kinh doanh, doanh nghiáp phÁi cơng bß nßi dung nhāng thay đổi đó trong thãi h¿n và theo ph°¢ng thức quy định nh° trên.
<i><b>III. Các loại hình doanh nghiệp </b></i>
<b>1. Cơng ty trách nhiám hāu h¿n </b>
<b>1.1 Công ty trách nhiám hāu h¿n hai thành viên trở lên 1.1.1 Đặc điÃm </b>
+ Là doanh nghiáp trong đó:
- Thành viên có thể là tổ chức, cá nhân; sß l°āng thành viên khơng v°āt quá 50
Thành viên công ty TNHH hai thành viên trå lên có thể là tổ chức, cá nhân vái nhāng quy định chung và điÃu kián của công ty. Sß l°āng thành viên của cơng ty bị h¿n chÁ,
</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">tßi thiểu là 2 và tßi đa khơng q 50. NÁu con sß thành viên bị h¿n chÁ này khơng đ°āc đÁm bÁo thì cơng ty phÁi giÁi thể hoặc thay đổi hình thức pháp lý cho phù hāp. - Thành viên chịu trách nhiám và các khoÁn nā và nghĩa vụ tài sÁn khác của doanh nghiáp trong ph¿m vi sß vßn đã cam kÁt góp vào doanh nghiáp.
Cơng ty TNHH có tài sÁn riêng, tài sÁn riêng của cơng ty là mßt khßi thßng nhÃt, tách biát khỏi tài sÁn riêng của thành viên v à đ°āc thể hián bằng vßn. Vßn điÃu lá của cơng ty do thành viên góp có thể bằng tiÃn hoặc tài sÁn khác.
Các thành viên khơng nhÃt thiÁt phÁi góp vßn ngay, có thể thỏa thu¿n mßt thãi h¿n để các thành viên thực hián góp vßn. Thành viên phÁi góp vßn đ¿y đủ, đúng h¿n nh° đã cam kÁt. Khi góp đủ giá trị ph¿n vßn góp, thành viên đ°āc cơng ty cÃp GCN ph¿n vßn góp. Đây là chứng chỉ thể hián ph¿n qun chủ så hāu của thành viên đßi vái cơng ty. Tr°ãng hāp có thành viên khơng góp đ¿y đủ đúng h¿n sß vßn đã cam kÁt, thì sß vßn ch°a góp đ°āc coi là nā của thành viên đßi vái cơng ty. Thành viên đó phÁi chịu trách nhiám bái th°ãng phát sinh do khơng góp đủ và đúng h¿n sß vßn đã cam kÁt.
- Ph¿n vßn của các thành viên đ°āc chuyển nh°āng theo quy định của pháp lu¿t Thành viên mußn chuyển nh°āng mßt ph¿n hoặc tồn bß ph¿n vßn góp phÁi chào bán ph¿n vßn đó cho tÃt cÁ các thành viên cịn l¿i trong công ty vái cùng điÃu kián của công ty.
Chỉ đ°āc chuyển nh°āng cho ng°ãi không phÁi là thành viên nÁu các thành viên cịn l¿i của cơng ty không mua hoặc mua không hÁt.
+ Công ty TNHH có t° cách pháp nhân kể từ ngày đ°āc cÃp giÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh
<i>+</i>Công ty TNHH khơng đ°āc qun phát hành cổ ph¿n
<b>1.1.2 C¢ cÃu tổ chức quÁn lý công ty </b>
+ Công ty TNHH hai thành viên trå lên có HĐTV, CT HĐTV, GĐ hoặc TGĐ
+ HĐTV gám các thành viên, là c¢ quan qut định cao nhÃt của Cơng ty. Thành viên là tổ chức phÁi chỉ định ng°ãi đ¿i dián theo uỷ quyÃn tham gia hßi đáng thành viên. + Cơng ty có 11 thành viên trå lên phÁi thành l¿p ban kiểm soát. QuyÃn, nghĩa vụ, tiêu chuẩn, điÃu kián và chÁ đß làm viác của BKS, tr°ång BKS do điÃu lá Công ty quy định.
+ Chủ tịch HĐTV hoặc GĐ hoặc TGĐ là ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của Công ty quy định t¿i điÃu lá Công ty. Ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của Công ty phÁi th°ãng trú t¿i Viát Nam.
<b>1.2 Công ty trách nhiám hāu h¿n mát thành viên 1.2.1 Đặc điÃm </b>
+ Cơng ty TNHH mßt thành viên là doanh nghiáp do mßt tổ chức hoặc mßt cá nhân làm chủ så hāu.
- Chủ så hāu Công ty chịu trách nhiám và các khoÁn nā và nghĩa vụ tài sÁn khác của Công ty trong ph¿m vi sß vßn ĐiÃu lá của doanh nghiáp.
- Chủ så hāu cơng ty có qun chuyển nh°āng tồn bß hoặc mßt ph¿n vßn điÃu lá của Cơng ty cho tổ chức, cá nhân khác.
+ Cơng ty TNHH mßt thành viên không đ°āc quyÃn phát hành cổ ph¿n + Cơng ty có t° cách pháp nhân kể từ ngày đ°āc cÃp giÃy chứng nh¿n ĐKKD
<b>1.2.2 C¢ cÃu tổ chức qn lý cơng ty </b>
+ C¢ cÃu tổ chức qn lý Cơng ty TNHH mßt thành viên là tổ chức:
- Chủ så hāu bổ nhiám mßt hoặc mßt sß ng°ãi đ¿i dián theo uỷ quyÃn vái nhiám kỳ không quá 5 năm để thực hián các quyÃn và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp lu¿t.
</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">- Chủ så hāu có quyÃn thay thÁ ng°ãi đ¿i dián theo uỷ quyÃn bÃt cứ khi nào.
- Tr°ãng hāp có ít nhÃt hai ng°ãi đ°āc bổ nhiám làm đ¿i dián theo uỷ quyÃn thì c¢ cÃu tổ chức qn lý cơng ty bao gám: HĐTV, GĐ hoặc TGĐ, KSV. Trong TH này HĐTV gám tÃt cÁ nhāng ng°ãi đ°āc uỷ quyÃn.
- Tr°ãng hāp có ít nhÃt mßt ng°ãi đ°āc bổ nhiám làm đ¿i dián theo uỷ quyÃn thì ng°ãi đó đáng thãi là chủ tịch cty, c¢ cÃu tổ chức quÁn lý công ty bao gám:CT cty, GĐ hoặc TGĐ, KSV.
- ĐiÃu lá công ty quy định CTịch công ty hoặc GĐ hoặc TGĐ là ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của công ty. Ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của công ty phÁi th°ãng trú t¿i Viát Nam.
- Chức năng, nhiám vụ, quyÃn h¿n của HĐTV, CTịch công ty, GĐ hoặc TGĐ, KSV theo quy định của pháp lu¿t
+ C¢ cÃu tổ chức qn lý của cơng ty TNHH mßt thành viên là cá nhân
- Cơng ty TNHH mßt thành viên là cá nhân có CT cty, GĐ hoặc TGĐ. Chủ så hāu Công ty đáng thãi là chủ tịch công ty. CT cty hoặc GĐ hoặc TGĐ là ng°ãi đ¿i dián theo pháp lu¿t của công ty quy định t¿i ĐiÃu lá cty
- Chủ tịch cty có thể kiêm nhiám hoặc thuê ng°ãi khác làm GĐ hoặc TGĐ. QuyÃn, nghĩa vụ cụ thể của GĐ, TGĐ đ°āc quy định t¿i ĐiÃu lá Công ty.
<b>2. Công ty cổ ph¿n 2.1 Đặc điÃm </b>
+ Công ty Cổ ph¿n là doanh nghiáp trong đó:
- Vßn điÃu lá đ°āc chia thành nhiÃu ph¿n bằng nhau gọi là cổ ph¿n
- Cổ đơng có thể là tổ chức, cá nhân, sß l°āng tßi thiểu là 3 và khơng h¿n chÁ sß l°āng tßi đa.
- Cổ đơng chỉ chịu trách nhiám và các khoÁn nā và nghĩa vụ tài sÁn khác của doanh nghiáp trong ph¿m vi sß vßn đã góp vào doanh nghiáp
- Cổ đơng có qun tự do chuyển nh°āng cổ ph¿n của mình cho ng°ãi khác, trừ
<i>tr°ãng hāp = Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng cổ phần đó cho người khác = và < Sau thời hạn 3 năm kể từ ngày Công ty được cấp GCNĐKKD, cổ đơng sáng lập có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần phổ thơng của mình cho người khác....=. </i>
+ Cơng ty cổ ph¿n có t° cách pháp nhân kể từ ngày đ°āc cÃp GCNĐKKD + Công ty cổ ph¿n có qun phát hành chứng khốn các lo¿i.
<b>2.2 C¢ cÃu tổ chức qn lý cơng ty </b>
+ Cơng ty cổ ph¿n có đ¿i hßi đáng cổ đơng: gám tÃt cÁ cổ đơng có qun biểu qut là c¢ quan qut định cao nhÃt của cơng ty c phn
+ Hòi ỏng qun tr: L c quan qn lý cơng ty, có tồn qun nhân danh cơng ty để quyÁt định, thực hián các quyÃn và nghĩa vụ của cơng ty khơng thc quyÃn của ĐHĐCĐ.
+ Giám đßc hoặc tổng giám đßc cơng ty do HĐQT bổ nhiám mßt ng°ãi trong sß họ, hoặc thuê ng°ãi khác làm tổng giám đßc. GĐ hoặc TGĐ là ng°ãi điÃu hành công viác kinh doanh hàng ngày của công ty, chịu sự giám sát của hßi đáng quÁn trị, chịu trách nhiám tr°ác hßi đáng quÁn trị và tr°ác pháp lu¿t và viác thực hián các quyÃn và nghĩa vụ đ°āc giao.
+ BKS có từ 3 đÁn 5 thành viên, các thành viên BKS b¿u mßt ng°ãi trong sß họ làm tr°ång ban kiểm soát, quyÃn và nghĩa vụ của BKS do điÃu lá công ty quy định.
</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32"><b>3. Doanh nghiáp Nhà n°ãc 3.1 Khái niám </b>
Doanh nghiáp nhà n°ác là tổ chức kinh tÁ do Nhà n°ác så hāu tồn bß vßn điÃu lá hoặc có cổ ph¿n, vßn góp chi phßi, đ°āc tổ chức d°ái hình thức công ty nhà n°ác, công ty cổ ph¿n, công ty trách nhiám hāu h¿n.
<b>3.2 Đặc điÃm </b>
+ Đặc điểm và thành l¿p: DNNN do các c¢ quan nhà n°ác có thẩm quyÃn trực tiÁp quyÁt định thành l¿p, hoặc tham gia thành l¿p, tham gia mua cổ ph¿n khi thÃy viác thành l¿p doanh nghiáp là c¿n thiÁt.
+ Đặc điểm và så hāu: DNNN là doanh nghiáp do Nhà n°ác så hāu tồn bß vßn điÃu lá hoặc cổ ph¿n, vßn góp chi phßi. Đó là nhāng doanh nghiáp do nhà n°ác đ¿u t° tồn bß vßn điÃu lá để thành l¿p hoặc là nhāng doanh nghiáp mà cổ ph¿n hoặc vßn góp của Nhà n°ác chiÁm trên 50% vßn điÃu lá.. Nhà n°ác có qun định đo¿t đßi vái doanh nghiáp hoặc quyÃn định đo¿t đßi vái điÃu lá, ho¿t đßng, đßi vái viác bổ nhiám, cách chức các chức danh quÁn lý chủ chßt, có qun đßi vái viác tổ chức qn lý và các quyÁt định quan trọng khác của doanh nghiáp.
+ Đặc điểm và mục tiêu ho¿t đßng: DNNN đ°āc thành l¿p để thực hián mục tiêu, nhiám vụ do Nhà n°ác giao có thể là ho¿t đßng cơng ích hoặc ho¿t đßng kinh doanh. NÁu doanh nghiáp ho¿t đßng cơng ích thì phÁi đÁm bÁo đ°āc các mục tiêu xã hßi; NÁu doanh nghiáp ho¿t đßng kinh doanh thì phÁi đÁm bÁo kinh doanh có hiáu quÁ.
+ Đặc điểm và t° cách pháp nhân: DNNN có t° cách pháp nhân kể từ ngày đ°āc cÃp GCN ĐKKD. DNNN có thể đ°āc tổ chức d°ái các hình thức nh° cơng ty TNHH, CTCP. DNNN thực hián h¿ch toán kinh doanh, lÃy thu bù chi và đÁm bÁo có lãi để tán t¿i và phát triển. DNNN có tài sÁn riêng và tự chịu trách nhiám và tài sÁn đó và mọi ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh của doanh nghiáp.
<b>3.3 Phân lo¿i doanh nghiáp nhà n°ãc </b>
+ Công ty nhà n°ác (Tổng cơng ty nhà n°ác): 100% vßn så hāu Nhà n°ác
+ Công ty cổ ph¿n nhà n°ác: Là cơng ty cổ ph¿n mà tồn bß cổ đông là các công ty nhà n°ác hoặc tổ chức đ°āc nhà n°ác ủy qun góp vßn, đ°āc tổ chức và ho¿t đßng theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp.
+ Cơng ty TNHH nhà n°ác mßt thành viên: Là cơng ty TNHH do nhà n°ác så hāu tồn bß vßn điÃu lá, đ°āc tổ chức quÁn lý và đăng ký ho¿t đßng theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp.
+ Công ty TNHH nhà n°ác hai thành viên trå lên: Là cơng ty TNHH trong đó tÃt cÁ các thành viên đÃu là công ty nhà n°ác hoặc có thành viên là cơng ty nhà n°ác và thành viên khác là tổ chức đ°āc nhà n°ác ủy quyÃn góp vßn, đ°āc tổ chức và ho¿t đßng theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp.
+ Doanh nghiáp có cổ ph¿n, vßn góp chi phßi của nhà n°ác là doanh nghiáp mà cổ ph¿n hoặc vßn góp của nhà n°ác chiÁm trên 50% vßn điÃu lá và nhà n°ác giā qun chi phßi đßi vái doanh nghiáp đó.
<b>3.4 Nhāng ngành, lĩnh văc, đáa bàn đ°ÿc thành lÁp mãi công ty nhà n°ãc </b>
+ Ngành, lĩnh vực cung cÃp sÁn phẩm, dịch vụ thiÁt yÁu cho xã hßi;
+ Ngành, lĩnh vực ứng dụng công nghá cao, t¿o đßng lực phát triển nhanh cho các ngành, lĩnh vực khác và tồn bß nÃn kinh tÁ, địi hỏi đ¿u t° lán;
<b>+ </b>Ngành, lĩnh vực có lāi thÁ c¿nh tranh cao;
+ Địa bàn có điÃu kián kinh tÁ - xã hßi đặc biát khó khăn mà các thành ph¿n kinh tÁ khác không đ¿u t°.
</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33"><b>3.5 Thẩm quyÁn quy¿t đánh thành lÁp công ty nhà n°ãc </b>
+ Thủ t°áng Chính phủ quyÁt định thành l¿p mái công ty nhà n°ác đặc biát quan trọng, chi phßi nhāng ngành, lĩnh vực then chßt, làm nịng cßt thúc đẩy tăng tr°ång kinh tÁ và đóng góp lán cho ngân sỏch nh nỏc.
+ Bò trồng, Th trồng c quan ngang bò, Th trồng c quan thuòc Chớnh ph, Ch tịch Uỷ ban nhân dân cÃp tỉnh quyÁt định thành l¿p mái cơng ty nhà n°ác khơng thc đßi t°āng quy định nêu trên.
4. Đ¢n xin giao đÃt, thuê đÃt
5. Đ¢n đà nghị °u đãi đ¿u t° (NÁu có)
B°ác 2: Thẩm định há s¢ đà nghị thành l¿p công ty nhà n°ác
+ Ng°ãi quyÁt định thành l¿p mái cơng ty nhà n°ác phÁi l¿p Hßi đáng thẩm định để thẩm định đà án thành l¿p mái cơng ty nhà n°ác. Hßi đáng thẩm định đà án là c¢ quan t° vÃn cho ng°ãi quyÁt định thành l¿p công ty; ng°ãi quyÁt định thành l¿p chịu trách nhiám và quyÁt định thành l¿p mái công ty nhà n°ác.
B°ác 3: Ra quyÁt định thành l¿p công ty
Trên c¢ så kÁt lu¿n bằng văn bÁn của Hßi đáng thẩm định, nÁu xét thÃy đủ điÃu kián thì ng°ãi có thẩm qun ra qut định thành l¿p công ty nhà n°ác và chịu trách nhiám và quyÁt định của mình.
B°ác 4: Đăng ký kinh doanh
Thủ tục đăng ký kinh doanh công ty nhà n°ác đ°āc quy định nh° sau:
+ Trong thãi h¿n sáu m°¢i ngày, kể từ ngày có qut định thành l¿p, cơng ty phÁi đăng ký kinh doanh t¿i c¢ quan đăng ký kinh doanh theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp;
+ Cơng ty nhà n°ác có t° cách pháp nhân kể từ ngày đ°āc cÃp giÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh.
+ Viác cơng bß nßi dung đăng ký kinh doanh, thay đổi nßi dung đăng ký kinh doanh, cung cÃp thơng tin và nßi dung đăng ký kinh doanh đ°āc thực hián theo quy định của Lu¿t doanh nghiáp.
<b>4. Công ty hÿp danh </b>
Là mßt hình thức tổ chức kinh doanh, trong đó có ít nhÃt hai ng°ãi cùng góp vßn và danh nghĩa để ho¿t đßng kinh doanh d°ái mßt tên chung và cùng liên đái chịu trach vô h¿n tr°ác các khoÁn nā và nghĩa vụ tài sÁn phát sinh từ các ho¿t đßng kinh doanh đó. Cơng ty hāp danh là lo¿i hình cơng ty, trong đó các thành viên cùng nhau tin hnh hot òng thÂng mi dỏi mòt hóng chung và cùng liên đái chịu trách nhiám vô h¿n và mọi khoÁn nā của công ty. Công ty hāp danh hay cịn gọi là cơng ty góp danh là lo¿i hình đặc tr°ng của cơng ty đßi nhân. Xét và mặt lịch sÿ thì cơng ty hāp danh ra đãi sám nhÃt, båi l¿ khi con ng°ãi biÁt hành nghà th°¢ng m¿i thì có l¿ lúc ban đ¿u họ kinh doanh đ¢n lẻ (từng cá nhân). Sau này do nhu c¿u kinh doanh c¿n phÁi liên kÁt thì
</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">họ phÁi lựa chọn nhāng ng°ãi thân, quen và phÁi th¿t tin t°ång để cùng nhau kinh doanh.
Trên thực tÁ, công ty này đ°āc thành l¿p trong dịng họ gia đình. Do tính chÃt liên đái chịu trách nhiám vô h¿n nên các thành viên phÁi th¿t sự hiểu biÁt nhau, tin t°ång nhau <sßng chÁt có nhau=. ĐiÃu đó phÁn ánh tâm lý của các nhà kinh doanh khi hùn vßn vái nhau để kinh doanh. Các nhà kinh doanh °a thích mơ hình hāp danh hÂn l kinh doanh Ân òc theo mụ hỡnh cá nhân kinh doanh.
<b>5. Doanh nghiáp t° nhân 5.1 Đặc điÃm </b>
+ Doanh nghiáp t° nhân do mßt cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiám bằng tồn bß tài sÁn của mình và mọi ho¿t đßng của doanh nghiáp.
+ DNTN không đ°āc phát hành bÃt kỳ mßt lo¿i chứng khốn nào + Mỗi cá nhân chỉ đ°āc thành l¿p mßt doanh nghiáp t° nhân
<b>5.2 QuÁn lý doanh nghiáp t° nhân </b>
+ Chủ doanh nghiáp t° nhân có tồn qun qut định đßi vái tÃt cÁ ho¿t đßng kinh doanh của doanh nghiáp, viác sÿ dụng lāi nhu¿n sau khi đã nßp thuÁ và thực hián các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp lu¿t.
+ Chủ doanh nghiáp t° nhân có thể trực tiÁp hoặc thuê ng°ãi khác quÁn lý, điÃu hành ho¿t đßng kinh doanh. Tr°ãng hāp thuê ng°ãi khác làm Giám đßc quÁn lý doanh nghiáp thì chủ doanh nghiáp t° nhân phÁi đăng ký vái c¢ quan đăng ký kinh doanh và vãn phÁi chịu trách nhiám và mọi ho¿t đßng kinh doanh của doanh nghiáp.
+ Chủ doanh nghiáp t° nhân là nguyên đ¢n, bị đ¢n hoặc ng°ãi có qun lāi, nghĩa vụ liên quan tr°ác Trọng tài hoặc Toà án trong các tranh chÃp liên quan đÁn doanh nghiáp.
+ Chủ doanh nghiáp t° nhân là đ¿i dián theo pháp lu¿t của doanh nghiáp.
<b>6. Nhóm cơng ty </b>
Nhóm cơng ty là t¿p hāp các cơng ty có mßi quan há gắn bó lâu dài vái nhau và lāi ích kinh tÁ, cơng nghá, thị tr°ãng và các dịch vụ kinh doanh khác.
<i>* Nhóm cơng ty bao gồm các hình thức sau đây: </i>
<b>6.1 TÁp đồn kinh t¿, tổng cơng ty </b>
<i><Điều 194. Tập đồn kinh tế, tổng cơng ty </i>
<i>1. Tập đồn kinh tế, tổng công ty thuộc các thành phần kinh tế là nhóm cơng ty có mối quan hệ với nhau thơng qua sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc liên kết khác. Tập đồn kinh tế, tổng cơng ty khơng phải là một loại hình doanh nghiệp, khơng có tư cách pháp nhân, không phải đăng ký thành lập theo quy định của Luật này. </i>
<i>2. Tập đoàn kinh tế, tổng cơng ty có cơng ty mẹ, cơng ty con và các công ty thành viên khác. Công ty mẹ, công ty con và mỗi công ty thành viên trong tập đồn kinh tế, tổng cơng ty có quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp độc lập theo quy định của pháp luật.= </i>
Theo đó, t¿p đồn kinh tÁ, tổng cơng ty thc các thành ph¿n kinh tÁ là nhóm cơng ty có mßi quan há vái nhau thơng qua så hāu cổ ph¿n, ph¿n vßn góp hoặc liên kÁt khác và t¿p đồn kinh tÁ, tổng cơng ty khơng phÁi là mßt lo¿i hình doanh nghiáp, khơng có t° cách pháp nhân, không phÁi đăng ký thành l¿p theo quy định của Lu¿t này.
<b>6.2 Công ty mẹ - công ty con </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">Căn cứ quy định t¿i KhoÁn 1 ĐiÃu 195 Lu¿t doanh nghiápthì mßt cơng ty đ°āc coi là cơng ty mẹ của cơng ty khác nÁu thc mßt trong các tr°ãng hāp sau đây:
- Så hāu trên 50% vßn điÃu lá hoặc tổng sß cổ ph¿n phổ thơng của cơng ty đó;
- Có quyÃn trực tiÁp hoặc gián tiÁp quyÁt định bổ nhiám đa sß hoặc tÃt cÁ thành viên Hßi đáng quÁn trị, Giám đßc hoặc Tổng giám đßc của cơng ty đó;
- Có qun qut định viác sÿa đổi, bổ sung ĐiÃu lá của cơng ty đó.
<i><b>IV. Tổ chức lại , giải thể, phá sản doanh nghiệp </b></i>
<b>1. Tổ chức l¿i doanh nghiáp 1.1 Chia doanh nghiáp </b>
- Công ty trách nhiám hāu h¿n, công ty cổ ph¿n có thể đ°āc chia thành mßt sß công ty cùng lo¿i.
- Thủ tục chia công ty trách nhiám hāu h¿n, công ty cổ ph¿n đ°āc quy định nh° sau: Hßi đáng thành viên, chủ så hāu cơng ty hoặc Đ¿i hßi đáng cổ đơng của công ty bị chia thông qua quyÁt định chia công ty theo quy định của Lu¿t này và ĐiÃu lá cơng ty. Qut định chia cơng ty phÁi có các nßi dung chủ yÁu và tên, địa chỉ trụ så chính của cơng ty bị chia; tên các cơng ty s¿ thành l¿p; nguyên tắc và thủ tục chia tài sn cụng ty; phÂng ỏn s dng lao òng; thói h¿n và thủ tục chuyển đổi ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của công ty bị chia sang các công ty mái thành l¿p; nguyên tắc giÁi quyÁt các nghĩa vụ của công ty bị chia; thãi h¿n thực hián chia công ty. QuyÁt định chia công ty phÁi đ°āc gÿi đÁn tÃt cÁ các chủ nā và thông báo cho ng°ãi lao đßng biÁt trong thãi h¿n m°ãi lăm ngày, kể từ ngày thông qua quyÁt định;
- Công ty bị chia chÃm dứt tán t¿i sau khi các công ty mái đ°āc đăng ký kinh doanh. Các công ty mái phÁi cùng liên đái chịu trách nhiám và các khoÁn nā ch°a thanh toán, hāp đáng lao đßng và nghĩa vụ tài sÁn khác của cơng ty bị chia hoặc thoÁ thu¿n vái chủ nā, khách hàng và ng°ãi lao đßng để mßt trong sß các cơng ty đó thực hián các nghĩa vụ này.
<b>1.2 Tách doanh nghiáp </b>
- Công ty trách nhiám hāu h¿n, cơng ty cổ ph¿n có thể tách bằng cách chuyển mßt ph¿n tài sÁn của cơng ty hián có (sau đây gọi là công ty bị tách) để thành l¿p mßt hoặc mßt sß cơng ty mái cùng lo¿i (sau đây gọi là cơng ty đ°āc tách); chuyển mßt ph¿n quyÃn và nghĩa vụ của công ty bị tách sang công ty đ°āc tách mà không chÃm dứt tán t¿i của công ty bị tách.
- Thủ tục tách công ty trách nhiám hāu h¿n và công ty cổ ph¿n đ°āc quy định nh° sau: Hßi đáng thành viên, chủ så hāu cơng ty hoặc Đ¿i hßi đáng cổ đông của công ty bị tách thông qua quyÁt định tách công ty theo quy định của Lu¿t này và ĐiÃu lá công ty. QuyÁt định tách công ty phÁi có các nßi dung chủ u và tên, địa chỉ trụ så chính của cơng ty bị tách; tên cơng ty đ°āc tách s¿ thành l¿p; ph°¢ng án sÿ dụng lao đßng; giá trị tài sÁn, các quyÃn và nghĩa vụ đ°āc chuyển từ công ty bị tách sang công ty đ°āc tách; thãi h¿n thực hián tách công ty. QuyÁt định tách công ty phÁi đ°āc gÿi đÁn tÃt cÁ các chủ nā và thông báo cho ng°ãi lao đßng biÁt trong thãi h¿n m°ãi lăm ngày, kể từ ngày thông qua quyÁt định;
- Sau khi đăng ký kinh doanh, công ty bị tách và công ty đ°āc tách phÁi cùng liên đái chịu trách nhiám và các khn nā ch°a thanh tốn, hāp đáng lao đßng và nghĩa vụ tài sÁn khác của công ty bị tách, trừ tr°ãng hāp công ty bị tách, công ty mái thành l¿p, chủ nā, khách hàng và ng°ãi lao đßng của cơng ty bị tách có th thu¿n khác.
<b>1.3 Hÿp nhÃt doanh nghiáp </b>
- Hai hoặc mßt sß cơng ty cùng lo¿i (sau đây gọi là cơng ty bị hāp nhÃt) có thể hāp nhÃt thành mßt cơng ty mái (sau đây gọi là cơng ty hāp nhÃt) bằng cách chuyển toàn
</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">bß tài sÁn, qun, nghĩa vụ và lāi ích hāp pháp sang công ty hāp nhÃt, đáng thãi chÃm dứt tán t¿i của các công ty bị hāp nhÃt.
- Thủ tục hāp nhÃt công ty đ°āc quy định nh° sau:
Các công ty bị hāp nhÃt chuẩn bị hāp đáng hāp nhÃt. Hāp đáng hāp nhÃt phÁi có các nßi dung chủ u và tên, địa chỉ trụ så chính của các cơng ty bị hāp nhÃt; tên, địa chỉ trụ så chính của cơng ty hāp nhÃt; thủ tục và điÃu kián hāp nhÃt; ph°¢ng án sÿ dụng lao đßng; thãi h¿n, thủ tục và điÃu kián chuyển đổi tài sÁn, chuyển đổi ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của công ty bị hāp nhÃt thành ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của cơng ty hāp nhÃt; thãi h¿n thực hián hāp nhÃt; dự thÁo ĐiÃu lá công ty hāp nhÃt;
Các thành viên, chủ så hāu công ty hoặc các cổ đông của các công ty bị hāp nhÃt thông qua hāp đáng hāp nhÃt, ĐiÃu lá công ty hāp nhÃt, b¿u hoặc bổ nhiám Chủ tịch Hßi đáng thành viên, Chủ tịch cơng ty, Hßi đáng qn trị, Giám đßc hoặc Tổng giám đßc cơng ty hāp nhÃt và tiÁn hành đăng ký kinh doanh công ty hāp nhÃt theo quy định của Lu¿t này. Trong tr°ãng hāp này, há s¢ đăng ký kinh doanh phÁi kèm theo hāp đáng hāp nhÃt. Hāp đáng hāp nhÃt phÁi đ°āc gÿi đÁn các chủ nā và thơng báo cho ng°ãi lao đßng biÁt trong thãi h¿n m°ãi lăm ngày, kể từ ngày thông qua.
- Tr°ãng hāp hāp nhÃt mà theo đó cơng ty hāp nhÃt có thị ph¿n từ 30% đÁn 50% trên thị tr°ãng liên quan thì đ¿i đián hāp pháp của công ty bị hāp nhÃt phÁi thông báo cho c¢ quan quÁn lý c¿nh tranh tr°ác khi tiÁn hành hāp nhÃt, trừ tr°ãng hāp pháp lu¿t và c¿nh tranh có quy định khác.
CÃm các tr°ãng hāp hāp nhÃt mà theo đó cơng ty hāp nhÃt có thị ph¿n trên 50% trên thị tr°ãng có liên quan, trừ tr°ãng hāp pháp lu¿t và c¿nh tranh có quy định khác. - Sau khi đăng ký kinh doanh, các công ty bị hāp nhÃt chÃm dứt tán t¿i; công ty hāp nhÃt đ°āc h°ång các quyÃn và lāi ích hāp pháp, chịu trách nhiám và các khoÁn nā ch°a thanh tốn, hāp đáng lao đßng và các nghĩa vụ tài sÁn khác của các công ty bị
<b>hāp nhÃt. </b>
<b>1.4 Sáp nhÁp doanh nghiáp </b>
- Mßt hoặc mßt sß cơng ty cùng lo¿i (sau đây gọi là cơng ty bị sáp nh¿p) có thể sáp nh¿p vào mßt cơng ty khác (sau đây gọi là cơng ty nh¿n sáp nh¿p) bằng cách chuyển tồn bß tài sÁn, qun, nghĩa vụ và lāi ích hāp pháp sang cơng ty nh¿n sáp nh¿p, đáng thãi chÃm dứt sự tán t¿i của công ty bị sáp nh¿p.
- Thủ tục sáp nh¿p công ty đ°āc quy định nh° sau:
Các công ty liên quan chuẩn bị hāp đáng sáp nh¿p và dự thÁo ĐiÃu lá công ty nh¿n sáp nh¿p. Hāp đáng sáp nh¿p phÁi có các nßi dung chủ yÁu và tên, địa chỉ trụ så chính của công ty nh¿n sáp nh¿p; tên, địa chỉ trụ så chính của cơng ty bị sáp nh¿p; thủ tục và iu kiỏn sỏp nhp; phÂng ỏn s dng lao òng; thủ tục, thãi h¿n và điÃu kián chuyển đổi tài sÁn, chuyển đổi ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của cơng ty bị sáp nh¿p thành ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của công ty nh¿n sáp nh¿p; thãi h¿n thực hián sáp nh¿p;
Các thành viên, chủ så hāu công ty hoặc các cổ đông của các công ty liên quan thông qua hāp đáng sáp nh¿p, ĐiÃu lá công ty nh¿n sáp nh¿p và tiÁn hành đăng ký kinh doanh công ty nh¿n sáp nh¿p theo quy định của Lu¿t này. Trong tr°ãng hāp này, há s¢ đăng ký kinh doanh phÁi kèm theo hāp đáng sáp nh¿p. Hāp đáng sáp nh¿p phÁi đ°āc gÿi đÁn tÃt cÁ các chủ nā và thơng báo cho ng°ãi lao đßng biÁt trong thãi h¿n m°ãi lăm ngày, kể từ ngày thông qua;
Sau khi đăng ký kinh doanh, công ty bị sáp nh¿p chÃm dứt tán t¿i; công ty nh¿n sáp nh¿p đ°āc h°ång các quyÃn và lāi ích hāp pháp, chịu trách nhiám và các khoÁn nā ch°a thanh tốn, hāp đáng lao đßng và nghĩa vụ tài sÁn khác của công ty bị sáp nh¿p.
</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">- Tr°ãng hāp sáp nh¿p mà theo đó cơng ty nh¿n sáp nh¿p có thị ph¿n từ 30% đÁn 50% trên thị tr°ãng liên quan thì đ¿i đián hāp pháp của cơng ty thơng báo cho c¢ quan quÁn lý c¿nh tranh tr°ác khi tiÁn hành sáp nh¿p, trừ tr°ãng hāp pháp lu¿t và c¿nh tranh có quy định khác.
CÃm các tr°ãng hāp sáp nh¿p các cơng ty mà theo đó cơng ty nh¿n sáp nh¿p có thị ph¿n trên 50% trên thị tr°ãng có liên quan, trừ tr°ãng hāp pháp lu¿t và c¿nh tranh có quy định khác.
<b>1.5 ChuyÃn đổi công ty </b>
Công ty trách nhiám hāu h¿n có thể đ°āc chuyển đổi thành công ty cổ ph¿n hoặc ng°āc l¿i. Thủ tục chuyển đổi công ty trách nhiám hāu h¿n, công ty cổ ph¿n (sau đây gọi là công ty đ°āc chuyển đổi) thành công ty cổ ph¿n, công ty trách nhiám hāu h¿n (sau đây gọi là công ty chuyển đổi) đ°āc quy định nh° sau:
- Hßi đáng thành viên, chủ så hāu cơng ty hoặc Đ¿i hßi đáng cổ đơng thơng qua qut định chuyển đổi và ĐiÃu lá công ty chuyển đổi. Qut định chuyển đổi phÁi có các nßi dung chủ u và tên, địa chỉ trụ så chính của cơng ty đ°āc chuyển đổi; tên, địa chỉ trụ så chính của công ty chuyển đổi; thãi h¿n và điÃu kián chuyển tài sÁn, ph¿n vßn góp, cổ ph¿n, trái phiÁu của công ty đ°āc chuyển đổi thành tài sÁn, cổ ph¿n, trái phiÁu, ph¿n vòn gúp ca cụng ty chuyn i; phÂng ỏn s dụng lao đßng; thãi h¿n thực hián chuyển đổi;
- QuyÁt định chuyển đổi phÁi đ°āc gÿi đÁn tÃt cÁ các chủ nā và thơng báo cho ng°ãi lao đßng biÁt trong thãi h¿n m°ãi lăm ngày, kể từ ngày thông qua quyÁt định;
- Viác đăng ký kinh doanh của công ty chuyển đổi đ°āc tiÁn hành theo quy định của Lu¿t này. Trong tr°ãng hāp này, há s¢ đăng ký kinh doanh phÁi kèm theo quyÁt định chuyển đổi.
Sau khi đăng ký kinh doanh, công ty đ°āc chuyển đổi chÃm dứt tán t¿i; công ty chuyển đổi đ°āc h°ång các quyÃn và lāi ích hāp pháp, chịu trách nhiám và các khn nā ch°a thanh tốn, hāp đáng lao đßng và nghĩa vụ tài sÁn khác của công ty đ°āc chuyển đổi.
<b>2. GiÁi thà doanh nghiáp </b>
Có thể chia thành 02 lo¿i giÁi thể DN: GiÁi thể bắt bußc và giÁi thể tự nguyán
- GiÁi thể tự nguyán: Chủ DN vì nhāng lý do riêng có thể thực hián giÁi thể DN của mình hoặc là trong tr°ãng hāp khi kÁt thúc thãi h¿n ghi trong điÃu lá mà DN không thực hián thủ tục để có qut định gia h¿n ho¿t đßng
- GiÁi thể bắt bc: Đó là khi DN khơng cịn đủ sß l°āng thành viên tßi thiểu trong mßt thãi h¿n nhÃt định theo quy định theo quy định của PL, đặc biát là nhāng tr°ãng hāp DN bị thu hái GCN ĐKKD do vi ph¿m nhāng quy định và qn lý NN trong q trình ho¿t đßng.
<b>2.1 Các tr°ång hÿp giÁi thà doanh nghiáp </b>
Doanh nghiáp bị giÁi thể trong các tr°ãng hāp sau đây:
+ KÁt thúc thãi h¿n ho¿t đßng đã ghi trong ĐiÃu lá cơng ty mà khơng có qut định gia h¿n;
+ Theo quyÁt định của chủ doanh nghiáp đßi vái doanh nghiáp t° nhân; của tÃt cÁ thành viên hāp danh đßi vái cơng ty hāp danh; của Hßi đáng thành viên, chủ så hāu cơng ty đßi vái cơng ty trách nhiám hāu h¿n; của Đ¿i hßi đáng cổ đơng đßi vái cơng ty cổ ph¿n;
</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">+ Cơng ty khơng cịn đủ sß l°āng thành viên tßi thiểu theo quy định của Lu¿t này trong thãi h¿n sáu tháng liên tục;
+ Bị thu hái GiÃy chứng nh¿n đăng ký kinh doanh.
<b>2.2 ĐiÁu kián giÁi thà doanh nghiáp </b>
Doanh nghiáp chỉ đ°āc giÁi thể khi bÁo đÁm thanh toán hÁt các khoÁn nā và nghĩa vụ tài sÁn khác.
<b>2.3 HÁu quÁ pháp lý căa viác giÁi thà doanh nghiáp </b>
GiÁi thể DN đ°āc nhìn nh¿n là viác mßt DN chÃm dứt các ho¿t đßng kinh doanh, khơng tiÁp tục tán t¿i trên thị tr°ãng vái t° cách là mßt chủ thể kinh doanh. H¿u quÁ của viác giÁi thể là mÃt đi các chủ thể pháp lý đã đăng ký kinh doanh.
Tuy nhiên, sau khi doanh nghiáp giÁi thể thì chủ så hāu vãn có qun thành l¿p doanh nghiáp mái nÁu đủ khÁ năng và mặt tài chính hoặc đáp ứng các điÃu kián và mặt chuyên môn hoặc điÃu khián khác theo quy định của pháp lu¿t.
<i><b>Các hoạt động bị cấm kể từ khi có quyết định giải thể </b></i>
<i>Kể từ khi có quyết định giải thể doanh nghiệp, nghiêm cấm doanh nghiệp, người quản lý doanh nghiệp thực hiện các hoạt động sau đây: </i>
<i>- Cất giấu, tẩu tán tài sản; </i>
<i>- Từ bỏ hoặc giảm bớt quyền địi nợ; </i>
<i>- Chuyển các khoản nợ khơng có bảo đảm thành các khoản nợ có bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp; </i>
<i>- Ký kết hợp đồng mới không phải là hợp đồng nhằm thực hiện giải thể doanh nghiệp; - Cầm cố, thế chấp, tặng cho, cho thuê tài sản; </i>
<i>- Chấm dứt thực hiện hợp đồng đã có hiệu lực; - Huy động vốn dưới mọi hình thức khác. </i>
<b>2.4 Thẩm quyÁn ra quy¿t đánh giÁi thà doanh nghiáp 3. Phá sÁn doanh nghiáp </b>
<b>Lu¿t sß 51/2014/QH13 ngày 19/6/2014 và phá sÁn 3.1 Khái niám Phá sÁn </b>
Danh từ <Phá sÁn= bắt nguán từ chā <ruin= trong tiÁng Latinh, có nghĩa là sự <khánh t¿n=. Khái niám này dùng để chỉ tình tr¿ng mÃt cân đßi giāa thu và chi của mßt doanh nghiáp mà biểu hián trực tiÁp của sự mÃt cân đßi Ãy là tình tr¿ng mÃt khÁ năng thanh toán nā đÁn h¿n.
ä Viát Nam, hián t°āng phá sÁn mái chỉ ra đãi do sự chuyển h°áng nÃn kinh tÁ sang c¢ chÁ thị tr°ãng. Trong thãi kỳ kÁ ho¿ch hóa t¿p trung, phá sÁn đ°āc coi là hián t°āng bÃt bình th°ãng, thể hián sự trì trá và suy thối của nÃn kinh tÁ, của đãi sßng xã hßi và th°ãng bị phủ nh¿n. Båi vì, khi có cơng ty, xí nghiáp làm ăn thua lỗ thì có c¢ quan cÃp trên bù lỗ bằng tiÃn ngân sách, đình chỉ ho¿t đßng hoặc giÁi thể. Sự chuyển đổi nÃn kinh tÁ kÁ ho¿ch hóa sang nÃn kinh tÁ thị tr°ãng đã làm thay đổi quan niám và phá sÁn. Phá sÁn là mßt q trình bao gám hai thủ tục chính:
- Tái c¢ cÃu doanh nghiáp mắc nā (Phục hồi hoạt động kinh doanh) - Thanh lý tài sÁn
Chủ nā và doanh nghiáp mắc nā có thể lựa chọn mßt trong hai thủ tục tùy theo điÃu kián cụ thể.
<b>3.2 Nguyên nhân Phá sÁn </b>
</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">Trong nÃn kinh tÁ thị tr°ãng, bên c¿nh các doanh nghiáp làm ăn có lãi ln tán t¿i nhāng doanh nghiáp làm ăn thua lỗ. Có nhiÃu nguyên nhân dãn đÁn viác làm ăn thua lỗ:
<b>Nguyên nhân khách quan: </b>
Do sự bÃt trắc và biÁn đßng khách quan trong nÃn kinh tÁ thị tr°ãng gây ra tình tr¿ng mÃt khÁ năng thanh tốn nā của các doanh nghiáp. (Ành h°ång của kinh tÁ thÁ giái); Do thay đổi chính sách, pháp lu¿t;
Do biÁn đßng giá của các yÁu tß đ¿u vào; BiÁn đßng của tỷ giá hßi đối.
<b>Ngun nhân chă quan: </b>
Sự u kém và năng lực tổ chức, quÁn lý ho¿t đßng sÁn xuÃt, kinh doanh; ThiÁu khÁ năng thích ứng vái nhng bin òng trờn thÂng tróng; Vi phm cỏc quy định, chính sách của nhà n°ác.
Viác làm ăn thua lỗ s¿ dãn đÁn không trÁ đ°āc các khoÁn nā đÁn h¿n, đẩy doanh nghiáp chênh vênh bên bã vực thẳm
<b>3.3 HÁu quÁ pháp lý căa viác phá sÁn doanh nghiáp </b>
Trong nÃn kinh tÁ thị tr°ãng, doanh nghiáp nào cũng có thể phÁi đßi mặt vái c¿nh tranh, rủi ro và bÃt trắc khác có thể dãn đÁn suy thối và mÃt khÁ năng thanh toán nā đÁn h¿n. H¿u quÁ của sự Phá sÁn bao giã cũng kéo theo nhāng:
- H¿u quÁ kinh tÁ, xã hßi nhÃt định nh°: mâu thuãn, xáo trßn, Ánh h°ång xÃu đÁn sự phát triển sÁn xuÃt, mÃt tr¿t tự trong xã hßi bằng sự tranh giành tài sÁn của con nā từ phía các chủ nā, bằng sự biểu tình địi viác làm, tiÃn l°¢ng và thu nh¿p của ng°ãi lao đßng;
- ChÃm dứt ho¿t đßng của doanh nghiáp hoặc khơng chÃm dứt ho¿t đßng của doanh nghiáp nÁu đ°āc chủ så hāu khác mua l¿i tồn bß doanh nghiáp (Tr°ãng hāp t¿m thãi chuyển quyÃn điÃu hành doanh nghiáp cho các chủ nā hay thay đổi chủ så hāu);
- Chủ så hāu doanh nghiáp bị tuyên bß phá sÁn bị h¿n chÁ kinh doanh trong mßt thãi gian nhÃt định;
Tuy nhiên, phá sÁn cũng có mặt tích cực của nó, đó là c¢ cÃu l¿i nÃn kinh tÁ, khẳng định nhāng doanh nghiáp đứng vāng và phát triển trên thị tr°ãng. Nh° v¿y, phá sÁn ch°a hẳn đã là xÃu, nÁu khơng có khÁ năng phục hái ho¿t đßng kinh doanh thì phÁi chÃp nh¿n chÃm dứt sự tán t¿i của doanh nghiáp. Đây cũng chính là cách để bÁo vá
<b>quyÃn và lāi ích chính đáng của chủ nā, con nā, ng°ãi lao đßng và chính chủ så hāu. 3.4 DÃu hiáu doanh nghiáp, hÿp tác xã lâm vào tình tr¿ng phá sÁn </b>
ä Viát nam, kể từ khi Lu¿t phá sÁn năm 1993 có hiáu lực, có rÃt ít vụ phá sÁn doanh nghiáp đ°āc giÁi quyÁt. Mßt trong nhāng nguyên nhân chính dãn đÁn thực tr¿ng trên là do Lu¿t quy định thãi điểm để xác định doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn là q mn. Theo ĐiÃu 3 Nghị định 189/NĐ – CP ngày 23/12/1994 h°áng dãn thi hành Lu¿t phá sÁn doanh nghiáp đã cụ thể hóa các điÃu kián để xác định doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn nh° sau:
1. Doanh nghiáp kinh doanh thua lỗ 2 năm liên tiÁp đÁn mức không trÁ đ°āc các khoÁn nā đÁn h¿n, trong 3 tháng liên tiÁp khơng trÁ đủ l°¢ng cho ng°ãi lao đßng;
2. Khi xuÃt hián các dÃu hiáu doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn, doanh nghiáp phÁi áp dụng các bián pháp tài chính c¿n thiÁt để khắc phục tình tr¿ng mÃt khÁ năng thanh tốn nā đÁn h¿n nh°: Có ph°¢ng án tổ chức l¿i ho¿t đßng sÁn xuÃt kinh doanh, quÁn lý chặt ch¿ các khn chi phí, tìm kiÁm thị tr°ãng tiêu thụ sÁn phẩm; có bián pháp xÿ lý hàng hóa, sÁn phẩm, v¿t t° tán đọng; thu hái các khoÁn nā và tài sÁn bị chiÁm dụng; th°¢ng l°āng vái các chủ nā để hỗn, mua, bÁo lãnh, giÁm và xóa nā; tìm
</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">kiÁm các khoÁn tài trā và các khoÁn vay để trang trÁi các khoÁn nā đÁn h¿n và đ¿u t° đổi mái công nghá
3. Sau khi đã áp dụng các bián pháp tài chính c¿n thiÁt trên mà doanh nghiáp vãn gặp khó khăn, khơng khắc phục đ°āc tình tr¿ng mÃt khÁ năng thanh tốn nā đÁn h¿n thì doanh nghiáp đã lâm vào tình tr¿ng phá sÁn và phÁi đ°āc xÿ lý theo quy định của Lu¿t phá sÁn doanh nghiáp.
Vái quy định trên, pháp lu¿t phá sÁn đã đi theo h°áng xÿ lý tài sÁn của con nā h¢n là để phục hái doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn. Båi vì, khi hßi tụ đủ 3 điÃu kián trên mái må thủ tục phá sÁn thì khi đó doanh nghiáp khơng có mßt khÁ năng tài chính nào để phục hái ho¿t đßng kinh doanh và lúc đó nÁu må thủ tục phá sÁn cũng chỉ để thanh lý tài sÁn doanh nghiáp. Nh° v¿y, mßt trong nhāng mục đích quan trọng của lu¿t phá sÁn là t¿o điÃu kián cho doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sn cú c hòi phc hỏi hot òng kinh doanh, trå l¿i vái th°¢ng tr°ãng đã khơng đ¿t đ°āc.
Khắc phục h¿n chÁ trên, Lu¿t phá sÁn quy định: <Doanh nghiáp, hÿp tác xã khơng có
<b>khÁ năng thanh tốn đ°ÿc các khoÁn nÿ đ¿n h¿n khi chă nÿ có yêu c¿u thì coi là lâm vào tình tr¿ng phá sÁn=. </b>
Nh° v¿y, Lu¿t phá sÁn coi viác mÃt khÁ năng thanh toán nā đÁn h¿n khi các chủ nā có u c¿u là căn cứ c¢ bÁn, duy nhÃt để xem xét viác må thủ tục phá sÁn doanh nghiáp,
<b>hāp tác xã. Tuy nhiên, c¿n chú ý: </b>
- Doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn ch°a hẳn đã phá sÁn;
- Doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn có thể bị phá sÁn hoặc có thể đ°āc phục
<b>hái; </b>
- Doanh nghiáp lâm vào tình tr¿ng phá sÁn chỉ bị coi là phá sÁn khi đã tiÁn hành thủ
<b>tục phá sÁn. </b>
<b>3.5 Thẩm quyÁn giÁi quy¿t phá sÁn doanh nghiáp </b>
1. TAND cÃp huyán: có thẩm qun tiÁn hành thủ tục phá sÁn đßi vái HTX đã ĐKKD t¿i c¢ quan ĐKKD cÃp huyán;
2. TAND cÃp tỉnh: có thẩm quyÃn tiÁn hành thủ tục phá sÁn đßi vái DN, HTX đã ĐKKD t¿i c¢ quan ĐKKD cÃp tỉnh.
<b>N¢i DN, HTX có trụ så chính. </b>
Phá sÁn đ°āc ví nh° mßt căn bánh nan y, nu c phỏt hiỏn sỏm thỡ c hòi cứu chāa còn nhiÃu nh°ng phát hián sám mà không tìm cách cứu chāa hoặc chāa không đúng cách hoặc khi phát hián ra đã q mn thì phÁi chăng s¿ khơng cịn khÁ năng chāa trị hay nÁu cịn thì rÃt ít.
Rõ ràng, đây là cái chÁt từ từ đã đ°āc dự báo. Ng°ãi kinh doanh khơng hà mong mn phÁi đßi mặt vái nó song phÁi hiểu rằng: thành l¿p doanh nghiáp là mßt trong nhāng hình thức đ¿u t° nhằm tìm kiÁm lāi nhu¿n, nÁu đ¿u t° dự án này không thành thì nên chuyển sang đ¿u t° vào dự án khác. Ng°ãi đ¿u t° phÁi biÁt dừng l¿i đúng lúc, khơng nên <cß đÃm ăn xơi= để ci cùng khi nh¿n ra thì mọi viác e là q mn, <Cịn n°ác cịn tát= cũng là mßt cách để cứu vãn tình thÁ nh°ng khơng phÁi áp dụng trong tr°ãng hāp nào cũng đúng.
<i><b>V. Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp </b></i>
<b>1. Nái dung quÁn lý nhà n°ãc ỗi vói doanh nghiỏp </b>
+ Ban hnh, ph bin và h°áng dãn thực hián các văn bÁn pháp lu¿t và doanh nghiáp và văn bÁn pháp lu¿t có liên quan.
+ Tổ chức đăng ký kinh doanh; h°áng dãn viác đăng ký kinh doanh bÁo đÁm thực hián chiÁn l°āc, quy ho¿ch và kÁ ho¿ch định h°áng phát triển kinh tÁ - xã hßi.
</div>