Tải bản đầy đủ (.pdf) (253 trang)

(Luận án tiến sĩ) Dạy Học Định Hướng Phát Triển Năng Lực Tự Học Môn Hóa Học Với Sự Hỗ Trợ Của Công Nghệ Trí Tuệ Nhân Tạo

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.51 MB, 253 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

Bä GIÁO DĂC VÀ ĐÀO T¾O

<b>Đ¾I HâC BÁCH KHOA HÀ NâI </b>

<b>NGUYâN MINH GIÁM </b>

<b>DắY HõC NH HọNG PHT TRIN NNG LỵC Tỵ HõC </b>

<b>MễN HểA HõC VọI Sỵ H TRỵ CA CễNG NGHọ TRÍ T NHÂN T¾O</b>

<b>LU¾N ÁN TI¾N S) </b>

<b>LÝ LU¾N VÀ PH¯¡NG PHÁP D¾Y HâC </b>

HÀ NäI – 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

Bä GIÁO DĂC VÀ ĐÀO T¾O

<b>Đ¾I HâC BÁCH KHOA HÀ NâI </b>

<b>NGUYâN MINH GIÁM </b>

<b>D¾Y HâC NH HọNG PHT TRIN NNG LỵC Tỵ HõC </b>

<b>MễN HểA HõC VọI Sỵ H TRỵ CA CễNG NGHọ TR TUọ NHÂN T¾O </b>

<b>N L Mó sò 9140110 </b>

<b>LUắN N TI¾N S) </b>

<b>LÝ LU¾N VÀ PH¯¡NG PHÁP D¾Y HâC </b>

NG¯èI H¯ỉNG DÀN KHOA HâC: PGS.TS NGƠ TĆ THÀNH

HÀ NäI – 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LâI CAM ĐOAN </b>

Tác giÁ xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cću cąa riêng tác giÁ. Các số liåu, k¿t quÁ nêu trong luÃn án này đ°āc đÁm bÁo tính khoa hãc, trung thāc và khách quan.

LuÃn án này cho đ¿n nay ch°a tÿng đ°āc các tác giÁ khác cơng bố. Tác giÁ hồn tồn cháu trách nhiåm vß sā cam đoan cąa mình.

Hà Nåi, ngày 25 tháng 04 nm 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>LâI CÀM ¡N </b>

Trong théi gian thāc hiån luÃn án, luôn nhÃn đ°āc sā đång viên, cá vũ và sā tin yêu cąa gia đình, các thÅy cơ giáo, các b¿n bè đßng nghiåp và các em hãc sinh yêu quý. Đißu này đã t¿o cho tác giÁ ngußn đång lāc và sćc m¿nh đá v°āt qua các khó khn, thā thách đá chi¿m lĩnh tri thćc, hoàn thành đúng và đą theo ti¿n đå cąa q trình nghiên cću đß tài cąa ln án ny.

Tỏc gi xin gi lũng bit Ăn tỗi ton thá các thÅy, cô giáo ë Khoa Khoa hãc và Cơng nghå Giáo dăc nói riêng và cąa Đ¿i hãc Bách khoa Hà Nåi nói chung – n¡i tác giÁ hãc tÃp, nghiên cću; các nhà khoa hãc, các nhà giáo. ĐÁc biåt, tác giÁ xin tå

<b>lòng bi¿t ¡n sõu sc tỗi PGS.TS N ụ T T ngội Thy ó hỗng dn v </b>

òng hành cùng tác giÁ xuyên suốt trong quá trình hãc tÃp, nghiên cću và hoàn thiån luÃn án này.

Tác giÁ xin trân trãng cÁm ¡n tồn thá thÅy cơ Tr°éng THCS Tránh Hồi Đćc, thành phố Thn An, tßnh Bình D°¡ng đã t¿o đißu kiån, giúp đÿ và hã trā đá tác giÁ nghiên cću, đánh giá và thāc nghiåm s° ph¿m t¿i tr°éng đ¿t đ°āc nhÿng k¿t quÁ khách quan nhÃt và cao nhÃt.

Tác giÁ xin trân trãng cÁm ¡n các chuyên gia, các thÅy cơ đã góp ý chßnh sāa ln án đá sÁn ph¿m cąa nghiên cću này đáp ćng đÅy đą các yêu cÅu đß ra, cũng nh° đ°āc áp dăng vào thāc t¿ d¿y hãc måt cách thi¿t thāc và hiåu quÁ.

Tác giÁ xin cÁm ¡n chân thnh tỗi gia ỡnh, òng nghiồp, bn bố ó luụn sát cánh, giúp đÿ tác giÁ thāc hiån thành công nhÿng nghiên cću cąa luÃn án.

Cuối cùng, tác giÁ xin gi tỗi cỏc bn hóc sinh lội cm Ăn, lũng yờu quý vỗi nhng hó tr nhiồt tỡnh ca các b¿n trong các đāt thāc nghiåm cơng trình nghiên cću cąa luÃn án.

TÁC GIÀ LUÂN ÁN

<b>N ã Mi Gi m </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

2.2. Các măc tiêu că thá ... 3

3. Khách thá, đối t°āng và ph¿m vi nghiên cću ... 4

3.1. Khách thá nghiên cću ... 4

3.2. Đối t°āng nghiên cću ... 4

3.3. Ph¿m vi nghiên cću ... 4

4. GiÁ thuy¿t khoa hãc ... 4

5. Nhiåm vă nghiên cću ... 4

5.1. Nghiên cću c¡ së lý luÃn vß d¿y hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH vỗi s hó tr cąa AI chatbot trong d¿y hãc mơn hóa hãc. ... 4

5.2. Nghiên cću thāc tiãn d¿y hãc mơn hóa hãc THCS vỗi s hó tr ca AI Chatbot. ... 5

5.3. Xây dāng kách bÁn d¿y hãc AI Chatbot và quy trình d¿y hãc mơn hóa hãc THCS trên c¡ së khung NLTH và cây phÁ hå nåi dung mơn hóa hãc. ... 5

5.4. Kiám nghiåm, đánh giá tính khÁ thi và hiåu quÁ cąa giÁ thuy¿t khoa hãc trong luÃn án. ... 5

6. Cách ti¿p cÃn và ph°¡ng pháp nghiên cću ... 5

6.1. Cách ti¿p cÃn ... 5

6.2. Ph°¡ng pháp nghiên cću ... 6

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

7. Nhÿng đóng gúp mỗi ca Lun ỏn ... 7

8. B cc ca luÃn án ... 7

<b>CH¯¡NG 1 C¡ Sà LÝ LU¾N VÀ THỵC TIõN CA DắY HõC NH HọNG PHT TRIN NNG LỵC Tỵ HõC VọI Sỵ H TRỵ CA CễNG NGHọ TR TUọ NHN TắO ... 8</b>

1.1. Táng quan vÃn đß nghiên cću ... 8

1.1.1. Nhÿng k¿t quÁ nghiên cću trờn th giỗi vò dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH vỗi sā hã trā cąa cơng nghå trí t nhân t¿o... 8

1.1.1.1 Cơng nghå trí t nhân t¿o trong giáo dăc ... 8

1.1.1.2 Dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH ... 11

1.1.1.3 Dy hóc vỗi s hã trā cąa công nghå AI ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH ... 11

1.1.2. Nhÿng k¿t quÁ nghiên cću t¿i Viåt Nam ... 15

1.1.2.1 Cơng nghå trí t nhân t¿o trong giáo dăc ... 15

1.2.5 Cơng nghå trí t nhân t¿o ... 25

1.2.6 Cơng nghå trí t nhân t¿o trong giáo dăc ... 26

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

1.2.7 AI Chatbot ... 26

1.3 Nhÿng đÁc điám tā hãc mơn Hóa hãc cąa hãc sinh phự hp vỗi viồc s hó tr ca AI chatbot trong quá trình hãc tÃp ... 27

1.3.1 ĐÁc điám tā hãc mơn hóa hãc cąa hãc sinh THCS ... 27

1.3.2 Sā phù hāp cąa phát trián NLTH trong quá trỡnh hóc tp mụn Húa hóc vỗi s hó tr cąa AI Chatbot ... 28

1.4 Måt số lí thuy¿t, mơ hình, ph°¡ng pháp sā dăng trong d¿y hãc đánh hỗng phỏt triỏn NLTH ... 29

1.4.1 Mồt s lớ thuyt hóc tp ỏnh hỗng phỏt triỏn nng lc t hóc ... 29

1.4.1.1 Thuy¿t ki¿n t¿o ... 29

1.4.1.2 Thuy¿t siêu nhÃn thćc ... 30

1.4.1.3 Ti¿p cÃn công nghå ... 32

1.4.1.4 TÁi nhÃn thćc và cÃu trúc thông tin ... 34

1.4.2 Måt số ph°¡ng pháp và mơ hình d¿y hãc phát trián NLTH ... 37

1.4.2.1 D¿y hãc phân hóa ... 37

1.4.2.2 Hãc tÃp khám phá ... 38

1.4.2.3 Sā dăng thí nghiåm trong d¿y hãc ... 39

1.4.2.4 Kĩ thuÃt d¿y hãc microlearning ... 41

1.5 Mồt s vn ò vò dy hóc vỗi sā hã trā cąa công nghå AI ... 41

1.5.1 Các c trng ca dy hóc vỗi s hó tr ca AI ... 41

1.5.2 Nh°āc điám cąa AI trong giáo dăc ... 42

1.5.3 Dy hóc vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 43

1.5.3.1 ĐÁc điám ... 43

1.5.3.2 Phân lo¿i ... 44

1.5.3.3 Sā dăng AI Chatbot trong d¿y hãc ... 44

1.6 Thc trng ca dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH mụn Húa hóc THCS vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 49

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

1.6.6 Phân tích và đánh giá k¿t quÁ đißu tra ... 50

1.6.6.1 Thāc tr¿ng ćng dăng công nghå AI trong d¿y hãc t¿i tr°éng THCS ... 50

1.6.6.2 Thāc tr¿ng vß phát trián nng lāc tā hãc mơn Hóa hãc cho hãc sinh THCS ... 50

2.2.3. Quy trình xây dāng khung NLTH ... 56

2.2.4. Khung nng lc t hóc húa hóc vỗi s hó tr cąa AI Chatbot ... 59

2.3. PhÁ hå nåi dung: cÃu trúc nåi dung hãc tÃp trong kho hãc liåu cąa AIChatbot ... 64

2.3.1 Cây phÁ hå nåi dung ... 64

2.3.2 Thi¿t k¿ phÁ hå nåi d¿y hãc bài Tính chÃt hóa hãc cąa Kim lo¿i mơn Hóa 9 ... 67

2.4. Biån pháp phát trián NLTH mơn hóa hãc cho hãc sinh THCS vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 69

2.4.1 i vỗi thnh phn NL xỏc ỏnh mc tiờu và nhiåm vă hãc tÃp ... 69

2.4.2 Nng lāc håi và tra cću ki¿n thćc lý thuy¿t ... 71

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

2.4.3 Nng lāc giÁi thích thí nghiåm và vÃn dăng ... 72

2.4.4 Nng lāc tā giÁi bài tÃp theo chą đß ... 73

2.4.5 Nng lāc tā kiám tra, đánh giá và cÁi thiån viåc hãc ... 74

2.5. Quy trình xây dāng AI Chatbot trong d¿y hãc mơn hóa hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH ... 75

2.5.1. Mc tiờu xây dāng kách bÁn AI Chatbot ... 75

2.5.2. Nguyên tắc xây dāng kách bÁn AI Chatbot ... 76

2.5.3. Quy trình xây dāng kách bÁn AI Chatbot ... 77

2.6. Quy trình dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH mụn húa hóc vỗi s hó tr ca AI chatbot ... 86

2.7. Phỏt trián NLTH trong q trình d¿y hãc mơn hóa hãc THCS vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 92

2.7.1. S dng trỗc khi lờn lỗp ... 93

2.7.2. S dng trong khi lờn lỗp ... 94

2.7.3. S dng sau khi lờn lỗp ... 96

2.8 Thit k cụng c ỏnh giỏ NLTH ca hóc sinh vỗi s hó tr ca AI Chatbot trong d¿y hãc mơn hóa hãc THCS ... 96

2.8.1 Sā dăng thang đánh giá nng lāc tā hãc ... 97

2.8.2. Đánh giá nng lāc tā hãc thông qua bài kiám tra ... 99

2.8.2.1 Quy trình thi¿t k¿ bài kiám tra nng lāc ... 99

2.8.2.2 Đß kiám tra và đáp án ... 99

K T LUÂN CH¯ NG 2... 100

<b>CH¯¡NG 3. KIàM NGHIäM ĐÁNH GIÁ ... 101</b>

3.1 Kiám nghiåm bằng ph°¡ng pháp chuyên gia ... 101

3.1.1 Măc đích ... 101

3.1.2 Thi¿t k¿ ph°¡ng pháp chuyên gia ... 101

3.1.3 K¿t quÁ ph°¡ng pháp chuyên gia ... 102

3.2. Thāc nghiåm s° ph¿m ... 107

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

3.2.1. Măc đích và giÁ thuy¿t thāc nghiåm ... 107

3.2.2. Nhiåm vă và nåi dung thāc nghiåm ... 107

3.2.3. Ti¿n trình thāc nghiåm ... 108

3.2.4. K¿t quÁ thāc nghiåm ... 110

3.2.4.1. Đánh giá thông qua phi¿u khÁo sát ... 110

3.2.4.2 Đánh giá thông qua bài kiám tra ... 117

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>DANH MĀC TĀ VI¾T TÀT </b>

<b>* Tā ti¿ Viåt </b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<b>* Tā ti¿ A Tā </b>

<b>AI </b> Artificial Intelligence Trí tuå nhân t¿o

<b>AR </b> <i>Augmented Reality </i> T°¡ng tác thāc t¿i Áo

<b>AIEd </b> Artificial Intelligence in Education Trí tuå nhân t¿o trong giáo dăc

<b>AIbIT </b> Artificial Intelligence based- Instructional Technology

Cơng nghå d¿y hãc dāa trên trí t nhõn to

CAI Computer-Aided Instruction Hỗng dn cú s hó trā cąa máy tính

<b>IoT </b> Internet of Things Internet v¿n vÃt

<b>ICT </b> Information & Communication Technologies

Công nghå Thơng tin và Trun thơng

<b>ITS </b> Intelligent Tutoring Systems Hå thống d¿y hãc thông minh

<b>LMS </b> Learner Management System Hå thống quÁn trá ng°éi hãc

MOOC Massive Open Online Course Khoá hãc trāc tuy¿n më đ¿i chúng NLP Natural language processing Xā lý ngôn ngÿ tā nhiên

OLMs Open Learner Models Mơ hình ng°éi hãc më

<b>SPSS </b> Statistical Package for the Social Sciences

Tên cąa phÅn mßm thống kê đ°āc sā dăng phá bi¿n cho các nghiên cću đißu tra xã håi hãc và kinh t¿ l°āng

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

<b>DANH MĀC BÀNG </b>

BÁng 2.1 Khung NLTH hóa hãc ca HS THCS trong dy hóc mụn Húa hóc vỗi sā

hã trā cąa AI Chatbot ... 59

BÁng 2.2 Câu mÁu, ý đánh, tÿ khóa và lo¿i thāc thá trong kách bÁn AI Chatbot ... 80

BÁng 3.1 BÁng k¿t quÁ đánh giá thành phÅn NLTH và thi¿t k¿ d¿y hóc mụn Húa hóc vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 103

BÁng 3.2. Số l°āng hãc sinh tham gia đánh giá thông qua phi¿u khÁo sát ... 109

BÁng 3.3. S lng hóc sinh ở lỗp C v TN ở đánh giá thông qua bài kiám tra .... 109

BÁng 3.4. Cách thćc tā hãc cąa hãc sinh ... 112

BÁng 3.5. Đánh giá nhÿng nhiåm vă tā hãc cąa hãc sinh ... 113

BÁng 3.6. HS tā đánh giá mćc đå đ¿t đ°āc cąa viåc TH theo các mćc đå ... 115

BÁng 3.7. HS ỏnh giỏ viồc t hóc tp trỗc ở nhà ... 116

BÁng 3.8. Các thống kê mô tÁ cho kt qu hóc tp ca hóc sinh lỗp TN v ĐC ... 118

BÁng 3.9. K¿t quÁ kiám đánh Shpiro-Wilk cho dÿ liåu điám số ... 120

BÁng 3.10. K¿t quÁ kiám đánh "Independent t-test" cho k¿t quÁ hãc tÃp ... 121

BÁng 3.11. K¿t quÁ kiám đánh "Independent t-test" cho k¿t quÁ hãc tÃp ... 122

BÁng 3.12. Thống kê mô tÁ các NLTH hóa hãc cąa hãc sinh ... 123

BÁng 3.13. K¿t quÁ kiám đánh Shpiro-Wilk cho dÿ liåu NLTH hóa hãc ... 124

BÁng 3.14. K¿t quÁ x¿p h¿ng cho dÿ liåu các NLTH hóa hãc ... 125BÁng 3.15. K¿t quÁ thống kê kiám tra "Mann-Whitney U" cho các NLTH hóa hãc 125

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>DANH MĀC HÌNH VẼ, Đâ THÞ </b>

Hình 1.1. Hai quan niåm thay th¿ vß mối k¿t hāp giÿa AI và Ed 67 ... 9

Hình 1.2. Hå sinh thái c¡ bÁn cąa giáo dăc đ°āc cá nhân hóa dāa trên AI 138 ... 10

Hình 1.3. Mơ hình chatbot hã trā q trình d¿y và hãc ë tr°éng trung hãc [111] ... 46

Hình 1.4 Các ngußn tài liåu phăc vă cho Viåc tā hãc, tā nghiên cću ki¿n thćc cąa HS ... 51

Hình 2.1. SĂ ò Khung NLTH húa hóc vỗi s hó tr cąa AI Chatbot... 58

Hình 2.2. PhÁ hå nåi dung ... 65

Hình 2.3. Đ¡n vá hãc tÃp và tá chćc các ho¿t đång hãc tÃp cá thá hóa ng°éi hãc (Ngn: Đß xt cąa NCS) ... 66

Hình 2.4. Tá chćc nåi dung và ho¿t đång hãc tÃp trong AIChatbot ... 67

Hình 2.5. PhÁ hå nåi dung bài Tính chÃt hóa hãc cąa kim lo¿i ... 68

Hình 2.6. CÃu trúc nåi dung cho bài Tính chÃt hóa hãc cąa kim lo¿i ... 69

Hình 2.7. Quy trình xây dāng kách bÁn AI Chatbot trong d¿y hãc môn hóa hãc ... 78

Hình 2.8. T¿o kách bÁn (Ngn: Mn hỡnh ng dng Chatbot AI ở bỗc To kỏch bÁn do NCS phát trián) ... 82

Hình 2.9. T¿o bỗc ... 83

Hỡnh 2.10. To ý ỏnh v cõu mÁu ... 83

Hình 2.11. Thẻ tiån ích ... 84

Hình 2.12. T¿o QNA ... 84

Hình 2.13. Nåi dung QNA ... 85

Hình 2.14. Quy trình sā dăng AI Chatbot trong d¿y hãc mơn Hóa hãc ... 87

Hình 2.15. Mã QR đng nhÃp AI Chatbot trên Zalo ... 88

Hỡnh 2.16. Hỗng dn hóc tp vỗi AI Chatbot ... 88

Hình 2.17. BÁn đß tÿ khóa nåi dung hóa hãc ... 89

Hình 2.18. Hãc sinh tā hãc vỗi s hó tr ca AI Chatbot ... 95

Hỡnh 2.19. NCS vỗi vai trũ l ngội hỗng dn trong giộ hóc ca hóc sinh vỗi AI Chatbot Húa Hóc Bách Khoa ... 96

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Hình 2.20. Phiu ỏnh giỏ NLTH húa hóc ca HS vỗi s hã trā cąa AI Chatbot ... 98

Hình 3.1. Nng lāc xác đánh măc tiêu và nhiåm vă hãc tÃp cąa ng°éi hãc ... 105

Hình 3.2. Nng lāc chą đång trong quá trình hãc tÃp cąa ng°éi hãc ... 105

Hình 3.3. Nng lāc cÁi thiån hiåu quÁ hãc tÃp cąa ng°éi hãc ... 106

Hình 3.4 Nng lāc hãc tÃp mơn hóa hãc cąa hãc sinh TTĐ và STĐ ... 110

Hình 3.5 Théi điám TH cąa hãc sinh ... 111

Hình 3.6 TÅn suÃt thāc hiån viåc tā hãc cąa HS ... 111

Hình 3.7 Thái đå cąa HS khi các thÅy (cô) giao nhiåm vă tā hóc (lỗp C), khi t hóc vỗi AI Chatbot (lỗp TN) ... 112

Hình 3.8 Cách thćc hãc tÃp cąa HS khi TH ... 113

Hình 3.9 K¿t quÁ viåc hồn thành nhiåm vă TH ... 114

Hình 3.10 K¿t quÁ HS tā đánh giá vß mćc đå đ¿t đ°āc cąa viåc tā hãc cąa mình theo các tiêu chí ... 115

Hình 3.11 HS đánh giá viåc tā hóc tp trỗc ở nh a li kt qu nh th¿ nào khi tham gia ti¿t hãc ë tr°éng ... 116

Hình 3.12. K¿t q kiám đánh tính phân phối chu¿n cąa dÿ liåu điám số ... 119

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

<b>MỞ ĐÀU </b>

<b>1. Lý do chán đß tài </b>

Trong théi kỳ cách m¿ng công nghiåp 4.0, sā Ánh h°ëng cąa công nghå đã thay đái m¿nh m¿ tồn bå đéi sống kinh t¿ và xã håi. Đißu này đÁt ra nhißu thách thćc và đßng théi cũng to ra cĂ hồi mỗi cho tt c cỏc lnh vāc, trong đó có giáo dăc. Dách bånh Covid-19 đã cho thÃy viåc sā dăng công nghå trong giáo dăc đào t¿o mang l¿i giÁi pháp có tính đåt phá giúp cho viåc hãc tÃp tÿ xa phát trián và giÿ cho q trình giáo dăc khơng bá gián đo¿n.

Chính trong bối cÁnh đó, trí t nhân t¿o (AI) nái lên nh° måt cơng că quan trãng có thá thay đái cách giáo dăc đang đ°āc trián khai. Trí tuå nhân t¿o là måt ngành thuåc lĩnh vāc khoa hãc máy tính (Computer science). Là trí tuå do con ng°éi lÃp trình t¿o nên vỗi mc tiờu giỳp mỏy tớnh cú thỏ t ồng hóa các hành vi thơng minh nh° con ng°éi, AI đã và đang ćng dăng trong các lĩnh vāc: sÁn xt, y t¿, dách vă, trun thơng, giáo dăc&[64].

Trong giáo dăc đào t¿o, AI có thá cung cÃp nồi dung hóc tp phự hp vỗi cỏch HS hiỏu v nhỗ kin thc tt nht ca tng cỏ nhõn. AI cho phép t¿o ra các bài giÁng đ°āc tùy chßnh dāa trên ki¿n thćc hiån có cąa HS và ò xut nồi dung hóc tp phự hp vỗi ti nhÃn thćc cąa hãc sinh. AI có thá giúp liên kt gia cỏc khỏi niồm, kin thc ny li vỗi nhau måt cách logic và có hå thống và t¿o ra cỏc k hoch hóc tp phự hp vỗi nhu cÅu cąa tÿng hãc sinh. Đißu này giúp HS nhÃn bi¿t đ°āc mối liên quan giÿa các khái niåm và hãc tÃp måt cách hiåu quÁ h¡n. AI cũng có thá hã trā trong viåc thi¿t k¿ các ph°¡ng tiån thāc hành Áo, giúp HS giÁi thích và vÃn dăng các thí nghiåm mà khơng cÅn sā dăng các vÃt liåu và thi¿t bá thāc t¿. Giúp c¡ së giáo dăc ti¿t kiåm đ°āc tài chính, t¿o ra sÁn ph¿m chß måt lÅn nh°ng s¿ sā dăng đ°āc nhißu lÅn sau đó, HS cũng có thá trÁi nghiåm l¿i bÃt cć lúc nào khi cÅn và bÃt cć ë đâu.

AI thāc sā đã t¿o đ°āc sā phối hāp hài hòa giÿa các lāi th¿ cąa y¿u tố con ng°éi và máy móc. AI giúp cÁi thiån tính cá nhân hóa bằng cách t¿o ra måt trā lí Áo hã tr cho tng cỏ nhõn HS vỗi nhng phong cỏch hãc tÃp và tốc đå ti¿p thu ki¿n thćc khác nhau. Trā lí Áo này có thá hã trā HS cąng cố ki¿n thćc sâu h¡n nh° måt gia s° thāc thă và hã trā cho nhißu HS trong cùng måt lúc. Nhé vÃy giúp ti¿t kiåm

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

théi gian cũng nh° chi phí cho viåc mãi HS s¿ phÁi đ°āc kèm bëi måt gia s°. Không nhÿng th¿, sā dăng AI trong q trình DH cịn giúp hình thành và bßi d°ÿng nhÿng NL hãc tÃp cÅn thi¿t cho hãc sinh mà trong đó khơng thá khơng ká đ¿n nng lāc tā hãc (NLTH) giúp cho các em hãc tÃp måt cách hiåu quÁ h¡n [150], [64], [87].

Thc tión dy hóc cho thy, vỗi nhng lỗp hãc mà HS có các nng lāc và së thích khác nhau thì viåc hã trā cho tÿng HS là rÃt cÅn thi¿t. Các tr°éng hãc có chi phí đắt nht trờn th giỗi cng khụng thỏ cú c loi hình giáo dăc này. Đó là lý do t¿i sao Chatbot là giÁi pháp thay th¿ hāp lý nhÃt cho viåc hãc tÃp cá nhân hóa [170]. AI Chatbot đang trë thành nhÿng công că hãc tÃp vô cùng hÿu ích trong viåc cá nhân hóa ng°éi hãc đßng théi là måt công că hÿu hiåu giúp phát trián NLTH cho hãc sinh trong quá trình hãc tÃp.

Trong ch°¡ng trình giáo dăc THCS, Hóa hãc là mơn hãc thc nhóm Khoa hãc tā nhiên có vai trị quan trãng trong viåc thāc hiån măc tiêu giáo dăc phá thông. ĐÁc đián cąa mơn Hóa ë phá thơng nói chung và THCS nói riêng, các ki¿n thćc có tính nối ti¿p, k¿ thÿa nhau và liên tăc tÿ cÃp hãc THCS đ¿n THPT. N¿u HS không nắm đ°āc các ki¿n thćc cąa bài này thì s¿ khơng hiáu và hãc đ°āc các ki¿n thćc cąa bài ti¿p theo. Do đó rÃt cÅn có måt ph°¡ng tiån l°u trÿ và liên kt cỏc kin thc húa hóc li vỗi nhau logic đá hã trā HS có thá tra cću, hãc, håi ë bÃt cć n¡i đâu và bÃt cć théi điám nào.

MÁt khác, nåi dung môn Hóa bao gßm nhißu khái niåm phćc t¿p và trÿu t°āng nh° cÃu trúc nguyên tā, phân tā&Các quá trình phÁn ćng hóa hãc và t°¡ng tác giÿa các chÃt tÿ hóa hãc hÿu c¡ đ¿n vơ c¡. Các ki¿n thćc mơn Hóa hãc đ°āc xây dāng dāa trên nhau v liờn kt vỗi nhau rt phc tp. Húa hóc khơng chß là viåc hiáu lý thuy¿t mà cịn bao gßm các ho¿t đång thāc hành nh° thí nghiåm và tính tốn&. Có thá thÃy, Hóa hãc địi håi cao vß tính cá nhân hóa trong q trình hãc tÃp cąa HS mà trong đó NLTH cąa HS là y¿u tố quan trãng có tác đång tích cāc đ¿n q trình và k¿t q hãc tÃp mơn Hóa hãc.

Vỗi c thự ca mụn Húa hóc ó t ra nhng thỏch thc khụng nhồ cho viồc ỏi mỗi phĂng pháp d¿y hãc nhằm nâng cao NLTH cho ng°éi hãc. AI chính là giÁi pháp phù hāp giúp giÁi quy¿t nhÿng thách thćc này. Måt trong nhÿng thành tāu

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

lỗn ca cụng nghồ AI l AI Chatbot ó v ang lm thay ỏi th giỗi theo nhißu cách thćc. Tÿ đÁt hàng trāc tuy¿n đ¿n tráo đái khuôn mÁt trong Project Murphy, chatbot dÅn sắp trë thành måt y¿u tố bình th°éng trong cuåc sống hàng ngày. Trong giáo dăc AI chatbot s¿ giúp phát trián các công că sáng t¿o đá nâng cao hiåu quÁ giÁng d¿y và hãc tÃp [87], [171], [182].

Hiån nay, viåc sā dăng AI Chatbot trong d¿y hãc vÁn cịn nhißu h¿n ch¿ do ch°a có đ°āc cách thćc và måt sÁn ph¿m că thá hã trā cho giáo viån trong viåc xây dāng và sā dăng chatbot vào quỏ trỡnh dy hóc bồ mụn theo hỗng nõng cao NLTH cąa HS ë phá thơng nói chung và THCS núi riờng.

Vỗi mong mun nõng cao cht lng d¿y và hãc mơn Hóa hãc ë THCS, phát trián NLTH mơn Hóa cho HS bằng viåc ćng dăng AI chatbot vào q trình d¿y hãc, chúng tơi chãn đß tài: <b><D đá å t triá  ÿ tÿ mơ óa åi sÿ á trÿ ăa ô å trí t å â t o= đß thāc hiån luÃn án ti¿n sĩ </b>

chuyên ngành lí luÃn và ph°¡ng pháp d¿y hóc; òng thội gúp phn ỏi mỗi phĂng phỏp dy hóc núi chung v ỏi mỗi phĂng phỏp dy hóc ë THCS nói riêng.

<b>2. Māc đích nghiên cÿu </b>

2.1. Mục đích chung

Ln án cąa NCS có măc đích táng qt nh° sau:

Nghiên cću, vÃn dăng cơng nghå trí tuå nhân t¿o (ë đây là AI Chatbot) trong d¿y hãc mơn hóa hãc hãc nhằm góp phÅn phát trián NLTH, tā chą, tā khám phá ki¿n thćc hóa hãc cho hãc sinh THCS.

2.2. Các mục tiêu cụ thể

- Xây dāng c¡ së lý thuy¿t vß phát trián ph°¡ng pháp d¿y hãc mơn hố hãc vỗi viồc ng dng trớ tuồ nhõn to.

- ò xut khung NLTH mụn húa hóc vỗi s hó tr cąa AI Chatbot.

- Xây dāng c¡ së dÿ liåu ki¿n thćc hố hãc cho AI chatbot: Số hóa c¡ së dÿ liåu mơn hóa hãc và xây dāng kách bn AI Chatbot trong dy hóc mụn húa hóc lỗp 9. Nồi dung chĂng trỡnh húa hóc ca cỏc lỗp trỗc lỗp 9 l cung cp cỏc kin thc nòn vò húa hóc, n lỗp 9 thỡ nồi dung chĂng trình tÃp trung vào vÃn đß quan trãng nhÃt cąa hóa hãc đó là hãc vß chÃt và hāp chÃt, sā bi¿n đái cąa nó. Nåi dung ki¿n

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

thc húa hóc lỗp 9 l lỗp hóc chuyán ti¿p và quan trãng đá HS hãc tÃp tốt h¡n ë cÃp hãc ti¿p theo.

- Đß xuÃt quy trỡnh dy hóc mụn húa hóc vỗi s hó tr cua AI Chatbot nhằm phát trián NLTH hóa hãc cho HS lỗp 9.

<b>3. Khỏch thỏ, ỏi tng v phm vi nghiờn cu </b>

- Dy hóc mụn Húa hóc vỗi sā hã trā cąa AI Chatbot. 3.3. Phạm vi nghiên cu

- Nghiờn cu ỏi mỗi PPDH mụn Húa hóc vỗi s hó tr AI Chatbot.

- Vò ỏa bn nghiên cću: GV và HS ë tr°éng THCS Tránh Hoài Đćc, thành phố Thn An, tßnh Bình D°¡ng.

- Vß phm vi i tng thc nghiồm: Hóc sinh lỗp 9.

- Giỗi hn v phm vi nghiờn cu: thc nghiồm s phm vỗi chĂng Kim loi thuồc chĂng trỡnh Húa hóc lỗp 9, theo chĂng trỡnh phỏ thụng nm 2006.

- Vß théi gian nghiên cću: Tÿ nm 2021 đ¿n nm 2023.

<b>4. GiÁ thuy¿t khoa hác </b>

N¿u thi¿t k¿ kách bÁn d¿y hãc mơn hóa hãc vỗi s hó tr ca AI Chatbot v xõy dng quy trỡnh hóc tp mụn húa hóc vỗi s hó trā cąa AI Chatbot hāp lý thì s¿ phát trián NLTH và nâng cao hiåu q hãc tÃp mơn hóa hãc cho hãc sinh THCS.

<b>5. Nhißm vā nghiên cÿu </b>

5.1. Nghiên cứu cơ sá lý luận về dạy học định hướng phát triển NLTH với sự hỗ trợ của AI chatbot trong dạy học mơn hóa học.

- Tìm hiỏu cĂ sở lý lun vò ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH.

- Tìm hiáu khái niåm, nguyên tắc ho¿t đång và ćng dăng cąa AI chatbot.

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

- Tìm hiáu vß đÁc điám, tính chÃt, ch°¡ng trình d¿y hãc mơn hóa hãc.

- Nghiên cću sā t°¡ng thích giÿa mơn hóa hãc và AI Chatbot đá vÃn dăng AI Chatbot trong d¿y hãc mơn hóa hãc.

5.2. Nghiên cứu thực tiễn dạy học mơn hóa học THCS với sự hỗ trợ của AI Chatbot.

- Tìm hiáu thāc tiãn d¿y hãc mơn hóa hãc t¿i các tr°éng THCS ë Bình D°¡ng. - Thāc tr¿ng ćng dăng AI nói chung và AI Chatbot nói riêng trong d¿y hãc mơn hóa hãc.

5.3. Xây dựng kịch bản dạy học AI Chatbot và quy trình dạy học mơn hóa học THCS trên cơ sá khung NLTH và cây phả hệ nội dung mơn hóa học.

- Xây dāng khung NLTH mụn húa hóc vỗi s hó tr ca AI Chatbot. - Xây dāng cây phÁ hå nåi dung mơn hóa hãc THCS.

- Xây dāng kách bÁn AI Chatbot trong d¿y hãc mơn hóa hãc THCS.

- Đß xt quy trỡnh dy hóc mụn húa hóc vỗi s hó tr cąa AI Chatbot nhằm phát trián NLTH cho hãc sinh THCS.

5.4. Kiểm nghiệm, đánh giá tính khả thi và hiệu quả của giả thuyết khoa học trong luận án.

<i>- Dưới góc độ tâm lý học và giáo dục hc: Hỗng tip cn ny giỳp tỏc gi </i>

ỏnh giỏ đ°āc c¡ së lý luÃn, vá trí và tÅm quan trãng cąa viåc sā dăng công nghå AI vào ćng dăng d¿y hãc mơn Hóa hãc cho sinh.

<i>- Dưới góc độ lý luận và giÁng d¿y các mơn khoa hc: Hỗng tip cn ny </i>

cho phộp tỏc gi đánh giá đ°āc tÅm quan trãng cąa viåc sā dăng cơng nghå AI đá xây dāng mơ hình d¿y hãc mụn Húa hóc vỗi s hó tr ca cụng nghồ AI.

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

- <i>Tiếp cận năng lực ngi hc: Hỗng tip cn ny giỳp tỏc gi xỏc đánh </i>

nng lāc, mćc đå, nåi dung, ph°¡ng pháp sao cho phự hp vỗi tng i tng HS.

<i>- Tip cận t n phư ng di n o ánh đ đánh giá đ i ánh: Đá đi đ¿n khẳng </i>

đánh tính khÁ thi cąa viåc áp thi¿t k¿ d¿y hãc có ćng dăng cơng nghå AI. 6.2. Phương pháp nghiên cứu

Đá thāc hiån đß tài, tác giÁ đã sā dăng các ph°¡ng pháp nghiên cću sau đây:

<i>6.2.1 Nhóm phư ng pháp nghi n cāu lý luận </i>

- Tham khÁo các t¿p chí, báo cáo khoa hãc, tài liåu l°u trÿ, sách giáo khoa, vn kiån, nghá quy¿t, các website liên quan đ¿n ỏi mỗi phĂng phỏp dy hóc v ng dng CNTT trong d¿y hãc.

- Nghiên cću c¡ së lí thuy¿t vß phát trián NLTH cho hãc sinh.

- Nghiên cću c¡ së lý thuy¿t vß cơng nghå AI nói chung và AI chatbot nói riêng và ćng dăng vào đái mỗi phĂng phỏp dy hóc.

<i>6.2.2 Nhúm ph ng phỏp nghi n cāu thực tiễn </i>

- <i>Phư ng pháp khÁo át: KhÁo sát måt số y¿u tố nng lāc cąa HS, thm dò qua </i>

phi¿u khÁo sát vß ho¿t đång d¿y, hãc måt số phÅn trong ch°¡ng trình mơn Hóa hãc

<i>THCS và THPT. </i>

- <i>Phư ng pháp quan át: Dā gié, quan sát viåc d¿y cąa các GV trong tá Hóa v </i>

viồc hóc ca cỏc lỗp i chng v lỗp thāc nghiåm.

<i>- Phư ng pháp tổng kết kinh nghi m: Táng k¿t nhÿng thành tāu nghiên cću cąa các </i>

tác giÁ và ho¿t đång giÁng d¿y mơn Hóa đá xây dāng c¡ së lý luÃn và thāc tiãn cho

<i>6.2.3 Xử lý li u: Sā dăng ph°¡ng pháp thống kê toán hãc trong nghiên cću khoa </i>

hãc giáo dăc đá xā lý, phân tích các k¿t quÁ thāc nghiåm s° ph¿m nhằm xác nhÃn giÁ thuy¿t khoa hãc và đánh giá tính hiåu quÁ và khÁ thi cąa mơ hình d¿y hãc đã đß xt.

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

<b>7. Nhÿng đóng góp mái căa Lu¿n án </b>

* Vß lý luÃn

Phát trián khung lý thuy¿t vò dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH vỗi s hã trā cąa AI: nghiên cću táng quan vß ćng dăng cąa AI trong d¿y hãc nhằm phát trián NLTH cho ng°éi hãc, đ°a ra måt số khái niåm vß nng lāc, tā hãc, nng lāc tā hãc, d¿y hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH, công nghå AI, AI trong giáo dăc và AI Chatbot. Trên c¡ së lý luÃn vß cách huÃn luyån và t¿o c¡ së dÿ liåu cho AI chatbot, k¿t hāp vỗi vn dng lý thuyt vò phỏt triỏn NLTH ỏ thit k dy hóc vỗi s hó tr ca AI Chatbot trong d¿y hãc.

- Xây dāng quy trình thit k kỏch bn dy hóc mụn húa hóc vỗi sā hã trā cąa AI Chatbot, tćc là t¿o ra sÁn ph¿m là måt AI Chabot: <Hóa Hãc Bách Khoa= sā dăng trong d¿y hãc mơn Hóa hãc cho HS THCS. Cũng tÿ quy trình này có thá xây dāng AI Chatbot sā dăng trong d¿y hãc các môn hãc khác.

- Xây dāng quy trình d¿y hãc mơn hóa hóc vỗi s hó tr ca AI Chatbot ỏnh hỗng phát trián NLTH cho hãc sinh.

Ch°¡ng 2. THI T K D¾Y HâC SĀ DĂNG AI CHATBOT CHO MƠN HĨA HâC TRUNG HâC C Sê ĐàNH H¯ỉNG PHÁT TRIàN NNG LĀC TĀ HâC

Ch°¡ng 3. KIàM NGHIäM VÀ ĐÁNH GIÁ

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<b>CH¯¡NG 1: C¡ SỞ LÝ LU¾N VÀ THĀC TIâN CĂA D¾Y HàC ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIàN NNG LĀC TĀ HàC VàI </b>

<b>SĀ Hà TRỵ CA CễNG NGHị TR TUị NHN TắO </b>

<b>1.1. Tòng quan v¿n đß nghiên cÿu </b>

<b>1.1.1. Nhÿng k¿t quÁ nghiên cÿu trên th¿ giái vß d¿y hác đßnh h°áng phát trián NLTH vái sā há trÿ căa cơng nghß trí t nhân t¿o </b>

<i>1.1.1.1 Cơng nghệ trí tuệ nhân tạo trong giáo dục </i>

J. McCarthy là ng°éi đÅu tiên đ°a căm tÿ <Trí tuå nhân t¿o= trë thành måt khái niåm khoa hãc. Nghiên cću AI nhằm mơ tÁ chính xác các khía c¿nh cąa xā lý trí tuå và hãc (đá có đ°āc tri thćc) và t¿o ra đ°āc các hå thống, máy mô phång ho¿t đång hãc và xā lý trí tuå 93

<i>T í tu nhân t¿o t ong giáo dục (Artificial Intelligence in Education - AIEd) </i>

ra đéi vào khoÁng nhÿng nm 1970 và håi thÁo đÅu tiên liên quan đ¿n vÃn đß này diãn ra vào nm 1983 đ°āc tá chćc bëi Masoud Yazdani t¿i Exeter (Anh) và đ°āc tài trā bëi Hiåp håi AI cąa Anh là AISB 92. Măc tiêu ban u ca cỏc nh nghiờn

<i>cu l hỗng n xõy dāng måt hå thống đ°āc gãi là H th ng d¿y kèm thông minh (Intelligent Tutoring Systems - ITS) hc hå thống AIEd. CÁ ITS và AIEd đßu có </i>

cùng måt măc tiêu chính là t¿o ra các hå thống máy tính có thá cung cÃp viåc giÁng d¿y đ°āc cá nhân hóa, giống nh° måt giáo viên hiáu bit vỗi cỏc k nng ging dy

<i>chuyờn nghiồp cú thá làm đ°āc. </i>

<i>AIEd </i>ban đÅu đ°āc thāc hiån trong các nhóm vß AI, tÃp trung nghiên cću, phát trián nhÿng và đánh giá phÅn mßm máy tính đá cÁi thiån viåc giÁng d¿y và hãc tÃp, măc tiêu dài h¿n đ°āc xác đánh là nhằm thu thÃp phÁn hßi cąa ng°éi hãc, đánh giá nng lāc ng°éi hãc và nguyên nhân y¿u kém, cá nhân hóa cho måt ng°éi hoÁc nhóm ng°éi hãc, và cuối cùng là sā dăng các kỹ thuÃt cąa AI đá tìm hiáu và phát trián các lý thuy¿t d¿y – hãc 130.

Vào nm 2000, Cumming và McDougall 81 đã dā đoán, AIEd s¿ trở thnh mồt xu hỗng chớnh trong giỏo dc vo khoÁng nm 2010 và nhÿng nm ti¿p theo. McDougall cho rng AIEd nờn c xem nh chòng lp vỗi <khoa hãc nhÃn thćc= dù ë måt quy mô nhå h¡n (tr. 205). AIEd có thá đóng måt vai trị quan trãng trong viåc

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

k¿t hāp nghiên cu ỏnh hỗng khoa hóc mỏy tớnh (AI) v tõm lý hãc / s° ph¿m (Giáo dăc). Hình 1.1 minh hóa quan niồm mỗi vò AIED so vỗi trỗc õy trong viồc kt hp AI v Ed li vỗi nhau: (hình a) AIEd là lāi ích táng hāp cąa AI và nghiên cću giáo dăc; (hình b) AIEd nh° måt lĩnh vāc đåc lÃp, đa ngành, xác đánh măc tiêu và ph¿m vi cąa riêng mình giÿa các lĩnh vāc AI và Giáo dăc t°¡ng ćng .

<i>Hình 1.1. Hai quan niệm thay thế về mối kết hợp giữa AI v Ed 67 </i>

Gii phúng AIEd khồi nhng ranh giỗi bao bãc xung quanh nó (Hình 1.1, hình a) s¿ giúp đÁt ra nhÿng câu håi nghiên cću cho riêng nó (Hình 1.1, hình b). Trong khi AI đÁt hãc máy và trí thơng minh giống con ng°éi làm trãng tâm, thì giáo dăc chú trãng bßi d°ÿng trí t và hãc thćc cąa con ng°éi. Ki¿n thćc AIEd s¿ thu hẹp khoÁng cách này bằng cách cung cÃp các kỹ thuÃt đá thúc đ¿y các t°¡ng tác hiåu quÁ v thụng minh hĂn vỗi con ngội nhm ci thiồn k¿t quÁ d¿y hãc, nng cao nng lāc tā hãc.

Nghiên cću vß AIEd trong vài thÃp kỷ qua đã đ°āc dành riêng cho viåc thúc đ¿y các công nghå tính tốn thơng minh nh° hå thống d¿y kèm thụng minh 55, 63, chatbots [127]... Vỗi nhng ồt phỏ trong công nghå thông tin trong thÃp kỷ qua, các nhà tâm lý hãc giáo dăc đã ti¿p cÃn nhißu hĂn vỗi d liồu lỗn. Núi mồt cỏch c thỏ, ph°¡ng tiån trun thơng xã håi (ví dă: Facebook, Twitter), mơi tr°éng hãc tÃp trāc tuy¿n (ví dă: Khóa hãc trāc tuy¿n më rång – MOOC, vi¿t tắt cąa căm tÿ ti¿ng Anh Massive Open Online Course), hå thống d¿y kèm thơng minh (ví dă: AutoTutor), hå thống qn lý ng°éi hãc LMS, cÁm bi¿n và thi¿t bá di đång t¿o ra l°āng dÿ liåu đång và phćc t¿p ngày càng tng có chća hß s¡ cá nhân, dÿ liåu sinh lý, nhÃt ký hãc tÃp và ho¿t đång cąa hãc sinh, cũng nh° hiåu suÃt và k¿t quÁ hãc tÃp cąa các em 62.

Judy Kay 97 đã đ°a ra 3 xu hỗng cụng nghồ chớnh s gúp phn thúc đ¿y AIEd phát trián theo, bao gßm: (1) Sā ra đéi cąa các công că quÁn trá (thu thÃp,

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

quÁn lý thông tin ng°éi hãc, ví dă hå thống quÁn trá ng°éi hãc LMS; (2) Các công că hã trā cho viåc hãc tÃp suốt đéi dāa trên cơng nghå cÁm bi¿n. Ví dă, trình theo dõi ho¿t đång có thá đeo trên c¡ thá đá thu thÃp dÿ liåu cho hå thống AIEd. Nhÿng cÁm bi¿n nh° vÃy tham gia vào quá trình hã trā giÁng d¿y cá nhân hóa; (3) Sā ra đéi và phát trián cąa MOOC. Các nghiên cću 56,131 đã cho thÃy viåc hãc trāc tuy¿n giúp tng c°éng hãc tÃp cũng nh° t° duy bÃc cao.

Đßng théi Judy Kay cũng đß cÃp đ¿n mơ hình ng°éi hãc më (Open Learner Models - OLMs) cho phép ng°éi hãc xem mơ hình cąa hã và cách các ćng dăng giÁng d¿y giÁi thích và sā dăng nó. Đißu này có thá cho phép hã sāa nó. Hã cũng có thá thay đái nó theo nhÿng cách khác. Mơ hình ng°éi hãc là cốt lõi cąa AIEd và đã đ°āc cång đßng AIEd và ITS chÃp nhÃn thơng qua các công bố 96, 95, 104.

Trong måt nghiên cću liên quan đ¿n nhÿng kỳ vãng mà AI có thá đem l¿i trong viåc cá nhân hoá hãc tÃp, S. Maghsudi và các cång sā đã chß ra hå sinh thái c¡ bÁn cąa giáo dăc cá nhân hóa trāc tuy¿n, bao gòm tt c cỏc bờn liờn quan, cựng vỗi các y¿u tố quan trãng và chß số đo l°éng hiåu suÃt 138.

<i>Hình 1.2. Hệ sinh thái cơ bản của giáo dục được cá nhân hóa dựa trên AI 138 </i>

Nm 2013, Woolf và cång sā đã đß xuÃt 05 (nm) lĩnh vāc chính đá nghiên cću liên tăc trong viåc giáo dăc bằng cách sā dăng AI 66: Cố vÃn hãc tÃp cho mãi ng°éi; Hãc các kỹ nng cąa th¿ kỷ 21; Dÿ liåu t°¡ng tác cho hóc tp; Tip cn cỏc lỗp hóc ton cu; Hãc tÃp suốt đéi và toàn diån.

Nhÿng lĩnh vāc trên đây d°éng nh° là måt khn khá hÿu ích đá đóng khung các măc tiêu và t¿o ra các ý t°ëng phù hāp cho các nhà nghiên cću và các công ty ti¿p tăc nghiên cću và phát trián các ćng dăng AI trong giáo dăc.

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<i>1.1.1.2 Dạy học định hướng phát triển NLTH </i>

Giáo dăc dāa trên Nng Lāc (CBE) nái bÃt tÿ nhÿng nm 1960 ë ph°¡ng Tây và Hoa Kỳ, đ°āc nghiên cću tích cāc tÿ nhÿng nm 1970. Ph°¡ng pháp này tÃp trung đo l°éng chính xác ki¿n thćc, kỹ nng, v thỏi ồ ca sinh viờn [156]. So vỗi giỏo dăc trun thống, CBE nhÃn m¿nh tích luỹ ki¿n thćc và áp dăng nng lāc nhÃn thćc, thāc hành kỹ nng thay vì chćng minh khÁ nng đ¿t c. ỏnh giỏ trong CBE hỗng vào đánh giá ki¿n thćc và nng lāc đ¿t đ°āc thơng qua nhißu cơng că và hình thćc [74], [122].

T¿i châu Á, giáo dăc dāa trên nng lāc phát trián m¿nh m¿ ë nhißu cÃp đå, tÃp trung vào hình thành ki¿n thćc và kỹ nng áp dăng trong thāc t¿ [15]. Ng°éi hãc ë đây chuyán đái tri thćc thành vốn tri thc, kinh nghiồm, v k nng cỏ nhõn, vỗi tõm điám là thái đå tích cāc trong hãc tÃp, thá hiån qua sā chú ý, quan tâm và s¿n sàng v°āt qua khó khn cá nhân [35].

Các nhà nghiên cću vß tā hãc và nng lāc tā hãc đang tÃp trung nghiên cću vß các thành thành tố cąa nng lāc tā hãc tiêu biáu nh° cąa: Schwartz và Bransford (1998) [154]; Birenbaum (2002) [71]; Weiss (2004) [166]; Taggart (2005) [157]; Bullock & Muschamp (2006) [75]; Bishop (2006) [76]. Theo các hãc giÁ, NLTH phă thuåc vào ba y¿u tố nåi t¿i: (1) Kỹ nng nhÃn thćc c¡ bÁn nh° trí nhỗ, chỳ ý, gii quyt vn ò v sỏng to; (2) Các kỹ nng siêu nhÃn thćc cho hãc đåc lÃp; (3) Kỹ nng cÁm xúc, trong đó kỹ nng cÁm xúc đ°āc coi là y¿u tố quan trãng nhÃt, th°éng đ°āc xem là đång lāc chính cho hãc đåc lÃp. Nhÿng y¿u tố này s¿ đ°āc më rång h¡n trong các phÅn ti¿p theo cąa luÃn án. T¿i Đ¿i hãc York, Hoa Kỳ, Mutlu Cukurova (2014) đã công bố nghiên cću vß nng lāc tā hãc cąa sinh viên và tác đång cąa nó lên khÁ nng hãc tÃp [117].

<i>1.1.1.3 Dạy học với sự hỗ trợ của công nghệ AI định hướng phát triển NLTH </i>

Akcora cùng các cång sā (2018) [58] ó giỗi thiồu COLA (Content-based Learning Assistant), måt trā lý hãc tÃp đ°āc hã trā bëi måt công nghå iCHAT, dāa trên công că nhÃn thćc Watson cąa IBM, iCHAT giúp ng°éi dùng sā dăng ti u mồt lng lỗn nồi dung, ngoi viồc tĂng tỏc vỗi ngội dựng, cũn phn ỏnh quan iỏm ca giáo viên. Giáo viên, xác đánh dÿ liåu và cÃu trúc liên k¿t, hoàn toàn xác đánh con đ°éng nào đ°āc cung cÃp cho ng°éi hãc. Đ°a ra ý t°ëng rằng giao diån

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

trị chun có mồt s u iỏm so vỗi giao diồn trồ v nhp truyòn thng hĂn. Trỗc ht, nú cú thỏ thit lÃp måt mối quan hå thân thiån và đßng cÁm vỗi ngội hóc, th hai, nú cú thỏ c s dăng đá thu thÃp thơng tin vß tình hình hiån t¿i cąa ng°éi dùng nhằm hã trā ng°éi hãc phát trián NLTH và nâng cao hiåu quÁ hãc tÃp.

Theo Bernard Marr 169, AI đã đ°āc áp dăng vào trong giáo dăc thông qua viåc phát trián và sā dăng các công că hã trā phát trián kỹ nng và hå thống kiám tra đánh giá. AI có thá thúc đ¿y hiåu quÁ, cá nhân hóa và hāp lý hóa các nhiåm vă quÁn trá đá cho phép giáo viên có théi gian và tā do cung cÃp sā hiáu bi¿t và khÁ nng thích ćng - khÁ nng duy nhÃt cąa con ng°éi n¡i máy móc s¿ gÁp khó khn.

Có måt số cơng ty nh° Content Technologies và Carnegie Learning 61 hiồn ang phỏt triỏn thit k hỗng dÁn thơng minh và các nßn tÁng kỹ tht số sā dăng AI đá cung cÃp quá trình hãc tÃp, kiám tra và phÁn hßi cho HS tÿ s¡ cÃp đ¿n đ¿i hãc, Khi AI ngày càng tinh vi h¡n, nó có thá đãc đ°āc biáu cÁm trên khn mÁt HS. Đißu đó cho thÃy hã đang gÁp khó khn trong viåc nắm bắt måt chą đß và s¿ sāa đái måt bài hãc đá đáp ćng đißu đó. Ý t°ëng vß viåc tùy chßnh ch°¡ng trình giÁng d¿y cho mãi nhu cÅu cąa HS là hiån nay không khÁ thi, nh°ng nó s¿ dành cho các máy hã trā AI.

Trong 173, Daniel Faggella đã cung cÃp các ví dă vß nhÿng cách mà AI đang đ°āc tiên phong và ćng dăng trong giáo dăc. MÁc dù các ćng dăng đang đ°āc sā dăng ë måt số hình thćc hÅu h¿t vÁn đang ë giai đo¿n t°¡ng đối <s¡ khai= so vỗi cỏc mc tiờu di hn c hỡnh dung.

Samarakou và các cång sā đã đß cÃp đ¿n måt hå thống theo dõi hiåu suÃt cąa

<i>HS bằng cách sā dăng AI có tên là StuDiAsE (Learner Diagnosis, Assistance, </i>

Evaluation System). Đây là Hå thống Ch¿n đoán, Hã trā, Đánh giá ng°éi hãc dāa trên trí tuå nhân t¿o, là måt OLE nâng cao đ°āc phát trián đÁc biåt đá đáp ćng nhu cÅu cąa sinh viên kỹ thuÃt. Hå thống StuDiAse có nm hå thống con bao gßm giám sát, ghi nhÃt ký, lÃp hò sĂ, mụ hỡnh húa v ỏnh giỏ. Mói bỗc có chćc nng cąa nó. Hå thống có thá theo dõi các cá nhân, cho phÁn hßi và hß s¡ dāa trên ti¿n trình cąa hã, có nghĩa là hå thống s¿ đánh giá hành đång cąa ng°éi hãc và cung cÃp thơng tin vß kiáu ng°éi hãc đó 106.

Cũng theo thông tin trên 178, Khoa Kỹ thuÃt, Tr°éng i hóc Hokkaido ó bt u hnh trỡnh AI vỗi công că giáo dăc trāc tuy¿n e-learning. Că thá, nhà tr°éng

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

đã phát trián måt hå thống hãc tÃp trāc tuy¿n, vÃn hành trên đám mây Microsoft Azure cho phép sinh viên theo dõi các khóa hãc ë bÃt kì n¡i đâu. TÃn dăng khÁ nng AI và tā đång hóa, hå thống này đã giúp nh trộng a dng húa cỏch tip cn vỗi sinh viên, rút ngắn théi gian chu¿n bá cho khóa hãc tÿ vài ngày xuống vài gié, tng c°éng bÁo mÃt và thay đái trÁi nghiåm hãc tÃp cąa sinh viên.

Theo M. J. Timms (2016), AI đ°āc ćng dăng nh° måt cơng că s° ph¿m hc các nßn tÁng hỗng dn; hỗng dn da trờn mụ phồng, bao gòm viåc sā dăng các công nghå khác nhau, chẳng h¿n nh° thāc t¿ Áo đá chćng minh hoÁc cho ng°éi hãc thÃy các khái niåm hoÁc chćng minh thāc t¿ các tài liåu, mang l¿i cho ng°éi hãc trÁi nghiåm hãc tÃp thāc t¿. Tích hāp AI vào các nguyên tắc giáo dăc trong robot, phát trián và sā dăng robot làm trā lý cho giáo viên có thá đ°āc sā dăng đá thāc hiån và thÃm chí cÁ các nhiåm vă giÁng d¿y nâng cao, chẳng h¿n nh° d¿y HS đãc và phát âm các tÿ [155].

Måt trong nhÿng phÅn mßm trí t nhân t¿o nái ti¿ng trên th giỗi do IBM (Hoa K) phỏt triỏn vỗi mc đích đ°a ra léi đáp cho các câu håi đ°āc nêu lên bằng

<i>ngơn ngÿ tā nhiên có tên gãi là Watson. Ch°¡ng trình này đ°āc đÁt tên cąa nhà </i>

sáng lÃp công ty IBM là Thomas J. Watson, Watson đã đ°āc phát trián nh° måt phÅn cąa dā án nghiên cću mang tên DeepQA 176. Ch°¡ng trình này ch¿y trên các hå thống máy tính có các bå xā lý POWER7. Watson là måt ch°¡ng trình ćng dăng gßm các kỹ thuÃt cao cÃp vß xā lý ngơn ngÿ tā nhiên, tìm ki¿m thơng tin, diãn đ¿t và lý giÁi tri thćc, và hãc máy cho lĩnh vāc trÁ léi các câu håi có ph¿m vi më rång. ê phÅn cốt lõi, Watson đ°āc xây dāng dāa trên kỹ thuÃt DeepQA cąa IBM đá t¿o ra giÁ thuy¿t, tÃp hāp vơ số dÿ kiån, phân tích và ghi iỏm. u iỏm lỗn nht ca IBM Watson trong giáo dăc là cho phép ng°éi dùng có thá hãc ë bÃt cć đâu, sā dăng trāc tuy¿n, miãn phí mãi tiån ích và tích hāp cąa phÅn mßm.

Shazia Afzal và các cång sā trong tài liåu nghiên cću 147 đã thÁo ln vß viåc thi¿t k¿ tính cách cąa måt hå thống d¿y kèm Áo có tên IBM Watson Tutor. Các hå thống d¿y kèm thông minh đã bùng nã trong nhißu thÃp kỷ trë l¿i đây, và måt

<i>trong nhÿng hå thống nh° vÃy có tên là gia ư dựa t n hộp tho¿i Áo (virtual </i>

dialog-based tutor, vi¿t tắt là DBT). Trong DBTs, hồ thng dy kốm hỗng dn ngội hóc bng cỏch ti¿n hành måt håp tho¿i đối tho¿i cho phép thāc hiån các trao đái phong

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

phú thụng qua kt ni vỗi nồi dung a phĂng tiồn và các công nghå khác. Måt số trong số các DBT đã đ°āc trián khai và thā nghiåm, chẳng h¿n nh° AutoTutor 136 và MATHia 139.

<i>Graesser và các cång sā đã đß cÃp đ¿n AI chatbot với vai t ò cÿa một <giáo vi n Áo= 54. <Giáo viên Áo= ćng dăng hãc máy (Mearchine Learning) và AI s¿ </i>

mang l¿i måt ph°¡ng pháp hóc online hiồu qu, thit thc nht n vỗi ngội dùng. AI chatbot này có thá sā dăng trong thu thÃp thơng tin sinh viên liên quan đ¿n nhißu y¿u tố khác nhau. Qua đó có thá đißu chßnh nåi dung bài d¿y và giao bài tÃp online cho tÿng cá nhân sinh viên, hc nhóm sinh viên thơng qua platform MyELT. Các hå thống d¿y kèm đ°āc đß cÃp đ¿n trong tài liåu sā dăng nhÿng håi tho¿i bằng ti¿ng Anh, hå thống khơng chß cung cÃp thơng tin mà cịn giúp sinh viên tích cāc xây dāng ki¿n thćc.

Kowalski đã vi¿t rằng <bot= trị chun có thá đóng måt vai trị hÿu ích cho măc đích giáo dăc, vì chúng là måt c¡ ch¿ t°¡ng tác so vỗi hóc trc tuyn truyòn thng cỏc hồ thng. Sinh viờn cú thỏ liờn tc tĂng tỏc vỗi bot bng cách đÁt câu håi liên quan đ¿n måt lĩnh vāc că thá 137.

Mikic, Burguillo, Rodr´1guez và Llamas (2008) [114] ó giỗi thiåu INES (INtelligent Educational System), nßn tÁng hãc tÃp điån tā bao gßm måt tÃp hāp các cơng nghå khác nhau. Måt trong nhÿng công nghå này là mồt Chatbot giao tip vỗi HS bng ngụn ng t nhiên và ho¿t đång nh° måt bå não cąa hå thống. Chatbot này có tên là CHARLIE (CHAtter Learning Interface Entity), cũng đ°āc phát trián và sā dăng trên nßn tng AIML. CHARLIE cú thỏ giao tip vỗi HS, tr léi các câu håi, hián thá cho hã nåi dung cąa các khóa hãc và đÁt câu håi cho hã vß tài liåu hãc tÃp. HS cũng có thá u cÅu các câu håi tÿ Bot đá kiám tra ki¿n thćc cąa hã.

AI chatbot là måt trong nhÿng ćng dăng đ°āc sā dăng trong thu thÃp thông tin sinh viên liên quan đ¿n së thích, thói quen và ph°¡ng pháp hãc, thÃm chí thu thÃp các lãi sai th°éng gÁp trong måt điám ngÿ pháp că thá cąa sinh viên. Chatbot trong giáo dăc có thá ho¿t đång nh° måt <trā giÁng= tâm huy¿t, că thá: (1) Chatbot đ°āc thit k vỗi mồt kỏch bn cỏc chuói cõu hồi th°éng gÁp; (2) Có thá theo dõi ti¿n trình hãc và tā hãc cąa sinh viên; (3) Có thá đ°a ra nhÃn xét, phÁn hßi riêng cho tÿng sinh viên; (4) Đ°a ra các gāi ý môn hãc, tài liåu hãc đ°āc cá nhân hóa. Viåc

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

t¿o ra måt <trā lý hãc tÃp= trên nßn tÁng cụng nghồ AI l mồt hỗng i cn c quan tâm. Ng°éi hãc s¿ khó có đ°āc thành cơng n¿u không giÁi quy¿t triåt đá nhÿng vÃn đß khó khn mà hã gÁp phÁi. Ng°éi hãc ln cÅn tÃn dăng tối đa nhÿng <chi phí= vß théi gian, cơng sćc, vÃt chÃt& bå ra đá đ¿t hiåu quÁ cao nhÃt. Đá có thá làm tốt vai trò <cố vÃn= và hã trā cho måt cá nhân hay måt nhóm ng°éi hãc, måt hå thống thơng minh cÅn phÁi mơ hình hố nhÿng thay đái xÁy ra ë ng°éi hãc, có cách thćc đá đo l°éng, đánh giá đ°āc nng lāc hoÁc tr¿ng thái cÁm xúc cąa ng°éi hãc, đ°āc l°u trÿ trong các <mơ hình ng°éi dùng=, đ¿i diån cho nhÿng gì ng°éi hãc bi¿t, cÁm nhÃn, và có thá làm. Ph°¡ng pháp <hãc máy= và khai phá dÿ liåu đ°āc sā dăng đá khám phá nhÿng lo¿i dÿ liåu giáo dăc riêng biåt nhằm hiáu rõ h¡n vß sinh viên và thi¿t lÃp nhÿng nåi dung sinh viên cÅn hãc tÃp, qua đó giúp ng°éi hãc đ¿t hiåu quÁ hãc tÃp cao h¡n và phát trián NLTH cho ng°éi hãc[130].

<b>1.1.2. Nhÿng k¿t quÁ nghiên cÿu t¿i Vißt Nam </b>

<i>1.1.2.1 Cơng nghệ trí tuệ nhân tạo trong giáo dục </i>

<i>Trong bài nghiên cću có tên T í tu nhân t¿o và chặng đường 50 năm Hß Tú </i>

BÁo đã l°āc sā chÁng đ°éng 50 nm phát trián cąa ngành AI, các lĩnh vāc nghiên cću chính và nhÿng thành tāu nái bÃt cąa AI trên th¿ giỗi trong 50 nm qua 174. Tuy nhiờn trong bi táng k¿t này ch°a đß cÃp đ¿n viåc ćng dăng AI t¿i Viåt Nam cũng nh° trong lĩnh vāc giáo dăc cąa Viåt Nam.

Måt nhà nghiên cću khác cũng đ°āc xem là tiêu biáu trong lĩnh vāc nghiên cću vß AI t¿i Viåt Nam là Nguyãn Thanh Thuỷ. Trong måt bài phång vÃn đng trên T¿p chí Khoa hãc và Công nghå Viåt Nam, bài vi¿t nêu thông tin: <Trong giai đo¿n 1996 - 2016, trong 10 quốc gia Đơng Nam Á, Viåt Nam x¿p thć 5 vß số l°āng công bố khoa hãc trên c¡ së dÿ liồu Web of scienceá xp th 4 vò s l°āng công bố khoa hãc trên c¡ së dÿ liåu Scopus vß AI và x¿p thć nhÃt vß tỷ lå cơng bố trên Scopus vß AI trong táng số công bố khoa hãc Scopus cąa Viåt Nam nói chung. Trong khi GDP danh nghĩa cąa Viåt Nam thÃp h¡n hẳn trong Top 5 quốc gia hàng đÅu vß kinh t¿ Đơng Nam Á, đißu này cho thÃy nã lāc cąa cång đßng AI cąa Viåt Nam= 181. Bài phång vÁn cũng cung cÃp måt vài số liåu đáng quan tâm liên quan nh° sau: tÿ nm 2010 đ¿n nay, đã có 40 đß tài cÃp nh nỗc liờn quan tỗi lnh vc AI c phờ duyåt, chą y¿u tÃp trung vào các lĩnh vāc: các hå thống thông minh, xā

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

lý Ánh, xā lý ngôn ngÿ tā nhiên, t°¡ng tác ng°éi máy, tin sinh hãc. Måt số sÁn ph¿m, hå thống ćng dăng AI <Made in Vietnam= đã đ°āc đ°a vào sā dăng trong thāc t¿. Hiån t¿i, đã bắt đÅu xuÃt hiån các quỹ đÅu t° khoa hãc và cơng nghå nh° VINIF nhÃn m¿nh quan tâm vß AI, khoa hãc dÿ liåu và hãc máy, đã t¿o ra mồt cỏch tip cn v ồng lc mỗi trong nghiên cću, ćng dăng AI.

Tuy nhiên, nghiên cću này cũng nêu rõ hiån ch°a xuÃt hiån måt báo cáo khÁo sát chính thćc vß quy mô thá tr°éng TTNT cąa Viåt Nam; các báo cáo vò thỏ trộng TTNT th giỗi v khu vc ca các cơng ty khÁo sát có uy tín trên th¿ giỗi cha cho thụng tin vò Viồt Nam, ngha l thá tr°éng TTNT Viåt Nam vÁn còn nhå bé. Tác giÁ cũng khơng đß cÃp đ¿n mÁng AI trong giáo dăc t¿i Viåt Nam hiån nay.

<i>Trong bài nghiên cću có tên <Thơng minh nhân t¿o: quá khā - hi n t¿i 3 tư ng lai và āng dụng= 3, tác giÁ Ph¿m Th¿ BÁo đã nhÃn đánh: <Viåc ćng dăng AI </i>

đá giÁi quy¿t rÃt nhißu bài tốn khác nhau trong nhißu lĩnh vāc khác nhau=, các nghiên cću vß AI s¿ gắn k¿t tÃt cÁ các ngành nghß trong xã håi 5.0. Đá đáp ćng xu th¿ phát trián cąa xã håi, ngành CNTT phÁi chu¿n bá ch°¡ng trình đào t¿o, nhân lāc, tài nguyên và ki¿n thćc liên ngành.

TÃp đoàn FPT là måt trong nhÿng đ¡n vá đi đÅu trong viåc trián khai, ćng dăng các thành tāu ca AI vo trong cụng tỏc qun lý, ỏi mỗi ph°¡ng thćc giÁng d¿y. Tr°éng Đ¿i hãc FPT còn trián khai ćng dăng AI sâu h¡n khi ngoài nhÃn diån khuôn mÁt sinh viên, điám danh, quÁn lý sinh viên trong ký túc xá, đ¡n vá còn đang trián khai AI vào công tác chÃm điám các bài thi trắc nghiåm.

Nm 2020, t¿i diãn đàn Công nghå giáo dăc EDU 4.0, nhà khoa hãc, chuyên gia vß AI, Ph¿m Thành Nam cùng cång sā đã cho ra mắt robot trí t nhân t¿o có

<i>tên Trí Nhân. Trí Nhân có thá trÁ léi đ°āc ki¿n thćc cąa hÅu h¿t các lĩnh vāc. Trí </i>

Nhân chính là ng°éi máy AI ca Viồt Nam hỗng n viồc phc v giỏo dc, bằng cách hã trā đắc lāc cho viåc d¿y và hãc cąa giÁng viên và hãc sinh, sinh viên thông qua giÁi đáp, giÁi toán và trā giÁng [180].

Tr°éng Đ¿i hãc Cơng nghiåp Thāc ph¿m Thành phố Hß Chí Minh, ngồi viåc trián khai m¿nh m¿ ćng dăng AI vào viåc thu thÃp dÿ liåu đá công tác quÁn lý, điám danh sinh viên đ°āc nhanh chóng h¡n thì nhà tr°éng cịn đ¿y m¿nh ćng dăng AI vào công tác giÁng d¿y ti¿ng Anh. Tr°éng Đ¿i hãc Quốc t¿ Hßng Bàng đã áp

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

dăng AI vào cơng tác nhÃn diån khn mÁt, giãng nói cąa sinh viên trong cơng tác điám danh. Vß AI Chatbot có dā án nghiên cću <giáo viên Áo= ćng dăng Hãc máy và AI trong môn Đáa lý mà giáo viên Lê Vân Anh và hãc trò Lê Viåt Dũng (Tr°éng THPT FPT). Công că đá dāng đ°āc måt <giáo viên Áo= đ¿n tÿ phÅn mòm IBM Watson.

Vỗi s ra ội ca trí tuå nhân t¿o cũng cung cÃp nhÿng ý t°ëng sỏng to v hỗng mỗi ỏi mỗi cho s phỏt trián cąa giáo dăc và giÁng d¿y, áp dăng trí t nhân t¿o trong q trình giÁng d¿y s¿ có hiåu quÁ cao, t¿o hćng thú hãc tÃp và tng khÁ nng thích ćng hãc tÃp cąa ng°éi hãc, tÿ đó khơng ngÿng nâng cao trình đå và nng lāc hãc tÃp cąa ng°éi hãc. Đßng théi, ng°éi d¿y cũng có đą các ngn c¡ së tin cÃy đá ti¿n hnh ỏi mỗi v nõng cao phĂng phỏp v hiồu quÁ giÁng d¿y [188].

<i>1.1.2.2. Dạy học định hướng phát triển NLTH </i>

Viåc ćng dăng CNTT trong d¿y hãc nhằm hã trā quá trình tā hãc ë Viåt Nam đã và đang trián khai hiåu quÁ bằng các website hãc tÃp, các phÅn mßm, các Video hãc tÃp, PowerPoint,&Đ°āc thá hiồn qua cỏc nghiờn cu v lun ỏn dỗi õy:

- <i>Trong luÃn án cąa Thái Hoài Minh (2018), Phát t i n năng lực āng dụng công ngh thông tin và t uy n thông t ong d¿y học cho inh vi n ư ph¿m hóa học cÿa các t ường đ¿i học [37], tác giÁ đã sā dăng måt số phÅn mßm hã trā trong quá </i>

trình d¿y hãc nhằm phát huy nng lāc ćng dăng CNTT trong quá trình d¿y hãc cho các sinh viên s° ph¿m Hóa hãc.

- Trong luÃn án cąa Nguyãn Thá Kim Ánh (2012), èn luy n k năng d¿y học

<i>theo hướng tăng cường NLTH tự nghi n cāu cÿa inh vi n khoa hóa học ngành ư ph¿m các t ường ¿i học [1], tác giÁ đã xây dāng giáo trình điån tā trên nßn tÁng </i>

website làm tài liåu hã trā TH, tā nghiên cću và thi¿t k¿ bài giÁng trāc tuy¿n góp phÅn rèn luyån các kỹ nng cũng nh° NL trong d¿y và hãc.

- Trong luÃn án cąa tác giÁ Bùi Thá H¿nh [22], Ph¿m Ngãc S¡n [41], hai tác giÁ này đã nghiên cću và đß xuÃt các giÁi pháp ćng dăng CNTT và trun thơng đá thi¿t k¿ giáo án điån tā, mơ phång ki¿n thćc hóa hãc, phim thí nghiåm hóa hãc,& đá hã trā cho quá trình d¿y hãc nhằm nâng cao hiåu quÁ d¿y hãc.

- Trong luÃn án cąa Phan Hoài Thanh (2020), Thiết kế và ử dụng phần m m

<i>t a cāu kiến thāc hóa học nhằm phát t i n NLTH cho HS t ung học phổ thông [45], </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

tác giÁ đã nghiên cću, xây dāng và đß xuÃt các bỗc vn dng phn mòm tra cu kin thc húa hãc góp phÅn phát trián NLTH hóa hãc cho các HS ë các tr°éng phá thông.

- Trong bài báo khoa hãc cąa Nguyãn Vn Đ¿i và Đào Thá Viåt Anh (2019),

<i>Xây dựng khung NLTH cÿa HS t ung học phổ thơng t ong d¿y học hóa học theo mơ hình blended learning [16], dāa trên nhÿng nghiên cću lí ln và thāc tiãn vß tā hãc </i>

và NLTH, c iỏm ca mụ hỡnh lỗp hóc o ngc trong mơ hình BL đá đß xt

<i>khung NLTH cąa HS THPT trong d¿y hãc Hóa hãc. </i>

<i>- Trong bài báo khoa hãc cąa Nguyãn Hoàng Trang (2021), Phát t i n năng lực tự học cho HS thông qua <D¿y học kết hợp= t ong môn Hóa học t ường THPT [53], </i>Nghiên cću đã phân tích nhÿng biáu hiån và tiêu chí đánh giá NLTH. Nghiên cću này cũng đß xuÃt áp dăng Blended learning nh° måt ph°¡ng pháp hÿu hiåu nhằm nâng cao khÁ nng tā hãc cho sinh viờn. Mc dự kt qu thc nghiồm bỗc u cũn h¿n ch¿ do théi gian thāc nghiåm ngắn (chß thāc hiån ë ch°¡ng Oxy-L°u huỳnh) nh°ng đã chćng minh viåc áp dăng Blended learning đá nâng cao NLTH cho HS là tích cāc và phù hāp.

<i>1.1.2.3 Dạy học với sự hỗ trợ của công nghệ AI định hướng phát triển NLTH </i>

Mơ hình cơng nghå GD khác là VioEdu cąa TÃp đoàn FPT đã ćng dăng các công nghå cąa CMCN 4.0 nh°: AI, Hãc sâu (Deep Learning), Big Data giúp cá nhân hóa viåc hãc cąa ng°éi hãc.

Nghiên cću cąa Nguyãn Phúc Quân (2023), ChatGPT hã trā khÁ nng tā hãc và phát trián nng lāc số cho thanh niên. Vỗi kh nng x lý ngụn ng t nhiờn v truy vÃn dÿ liåu, ChatGPT có thá giúp thanh niên tìm ki¿m thơng tin và giÁi quy¿t vÃn đß måt cách hiåu quÁ. ChatGPT cũng có khÁ nng đ°a ra cỏc gi ý hóc tp, hỗng dn gii bi tp, hoÁc trÁ léi câu håi trong các lĩnh vāc nh° khoa hãc, tốn hãc, lách sā, và nhißu lĩnh vāc khác. Ngoài ra, ChatGPT cũng hã trā cung cÃp cho thanh niên các tài liåu hãc tÃp và phát trián kỹ nng, hã trā trong viåc vÃn hành thi¿t bá và phÅn mßm, tng c°éng giao ti¿p và hāp tác trong môi tr°éng số, đÁm bÁo an ninh và an tồn trên khơng gian m¿ng, cũng nh° phát trián nng lāc số liên quan đ¿n nghß nghiåp [42].

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

Trong lĩnh vāc nghiên cću vß ćng dăng cąa Trí t Nhân t¿o (AI) trong giáo dăc, nhißu cơng đã đß cÃp đ¿n cách mà AI có thá hã trā quá trình hãc tÃp nh° sā dăng AI Chatbot trong d¿y hãc mơn Tốn [168], mơn Ti¿ng anh [125], môn Công nghå thông tin [30]... đá nâng cao hiồu qu hóc tp. Tuy nhiờn, tỗi thội iỏm ny, tác giÁ ch°a tìm thÃy bÃt kỳ cơng trình hay cơng bố că thá nào nghiên cću vß cơng nghå AI theo ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH cho hóc sinh. Vì vÃy, dāa trên k¿t quÁ tìm ki¿m và nhÃn thćc hiån t¿i, luÃn án cąa tác giÁ đã đÁt nòn múng cho mồt hỗng nghiờn cu mỗi v tiờn tin trong lnh vc AI theo ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH cho hãc sinh, đóng góp quan trãng vào sā ti¿n bå cąa lĩnh vāc giáo dăc và công nghå.

<b>1.1.3. Đánh giá chung </b>

Trên c¡ së tìm hiáu, nghiên cću các tài liåu, t¿p chí, ln án, các cơng trỡnh nghiờn cu ca cỏc tỏc gi trờn th giỗi và t¿i Viåt Nam cho thÃy có rÃt nhißu cơng trình nghiên cću và ćng dăng cơng nghå trong d¿y hãc nhằm phát trián NLTH cho HS. Tác giÁ luÃn án đ°a ra måt số nhÃn đánh nh° sau:

Trên th giỗi ó cú nhiòu nghiờn cu liờn quan n viåc ćng dăng AI nói chung và AI Chatbot nói riờng vo trong lnh vc giỏo dc vỗi nhiòu gúc đå khác nhau, đßng théi nhißu nghiên cću đã chß ra måt trong nhÿng đÁc điám quan trãng và nái bÃt nhÃt, có tính cốt lõi trong AIEd chính là các hå thống d¿y hãc thông minh và cá nhân hố viåc hãc tÃp. Các cơng trình nghiên cću vß tā hãc và phát trián NLTH đßu đß cÃp đ¿n viồc ỏnh hỗng v phỏt triỏn NL cho ngội hóc trong đó NLTH đóng vai trị tích cāc thúc đ¿y q trình hãc tÃp có k¿t q cąa ng°éi hãc ë các mơn hãc nh° CNTT, nng lāc nghß nghiåp,& ch°a có cơng trình nghiên cću nào án nào nghiên cću vß ćng dăng cơng nghå AI trong d¿y hãc mơn Hóa hãc nhằm nâng cao NLTL cho HS THCS.

ê Viåt Nam, các cơng trình đã cơng bố đã nghiên cću táng quan måt cách có hå thống vß nhÿng nåi dung liên quan đ¿n lý ln vß cơng nghå d¿y hãc và ph°¡ng pháp d¿y hãc, d¿y hãc t°¡ng tác, d¿y hãc k¿t hāp (B-learning), vß các PCHT, phát trián NLTH.

Các cơng trình đã cơng bố đã thá hiån rÃt rõ k¿t quÁ nghiên cću vß lý lun v thc tión i vỗi viồc ng dng cụng nghồ trong dy hóc, trong ú phn lỗn l dy hãc cho sinh viên các khối ngành kỹ thuÃt và hãc HS phá thông.

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

SÁn ph¿m cąa các cơng trình đã cơng bố nghiên cću và ćng dăng trong d¿y hãc mơn hóa hãc hiån t¿i là các website hãc tÃp, các phÅn mßm tra cću, các Video hãc tÃp, PowerPoint, giáo án điån tā, mơ phång ki¿n thćc hóa hãc, phim thí nghiåm hóa hãc&Và ch°a có đß tài nào nghiên cću, ćng dăng công nghå AI trong d¿y hãc nhằm hã trā cho q trình phát trián NLTH Hóa hãc và xây dāng khung NLTH hóa hãc cho HS ë các tr°éng THCS.

MÁc dù viåc ćng dăng AI trong giáo dăc đã c nghiờn cu v triỏn khai, bỗc u t đ°āc nhÿng k¿t quÁ đáng ká, tuy nhiên, viåc nghiên cću måt cách chuyên sâu vß viåc ćng dăng AI trong d¿y hãc t¿i Viåt Nam hiån nay ch°a nhißu, các ćng dăng đã trián khai chą y¿u là nhÿng sÁn ph¿m th°¡ng m¿i (phÁi trÁ phí) hoÁc đ°āc trián khai trong nhÿng tp on cụng nghồ lỗn, cha cú ò ti no nghiờn cu vò ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH vỗi s hó tr ca AI, c biồt vỗi mụn Húa hóc. Tác giÁ đã phát hiån ra vÃn đß cÃp thi¿t là d¿y hãc nh° th¿ nào đá phát trián NLTH cho HS vỗi s hó tr ca cụng nghồ trớ tuå nhân t¿o. Vì vÃy, luÃn án này nghiên cću: dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn nng lc t hóc mụn húa hóc vỗi s hó tr ca cụng nghồ trí t nhân t¿o.

<b>1.2 Các khái nißm 1.2.1 Nng lāc </b>

<i>Theo tÿ đián ti¿ng Viåt thông dăng cąa tác giÁ Ph¿m Lê Liên (2015): <Năng lực là ph m ch t tâm inh lí và t nh độ chuy n môn t¿o cho con người khÁ năng hồn thành một lo¿i ho¿t động nào đó với ch t lượng cao= [34]. Theo Nguyãn Sinh Huy và nhóm tác giÁ thì <Năng lực là một ự kết hợp linh ho¿t và độc đáo nhi u đặc đi m tâm lý cÿa một người t¿o thành những đi u ki n chÿ quan thuận lợi giúp cho người đó tiếp thu dễ dàng tập dượt nhanh chóng và hồn thành ho¿t động đ¿t hi u q cao t ong một l nh vực nào đó= [29]. Cịn Nguyãn Xuân Thćc và Nguyãn Quang U¿n: <NL là tổng hợp những thuộc tính độc đáo cÿa cá nhân ph hợp với những y u cầu đặc t ưng cÿa một ho¿t động nh t đ nh nhằm đÁm bÁo vi c hoàn thành có kết quÁ t t t ong l nh vực ho¿t động y= [47]; ĐÁng Thành H°ng <Năng lực là thuộc tính cá nhân cho phép cá nhân thực hi n thành công ho¿t động nh t đ nh đ¿t kết quÁ mong mu n t ong những đi u ki n cụ th = [27]. Theo Denyse Tremblay: <NL là khÁ năng hành động thành công và tiến bộ dựa vào vi c huy </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

<i>động và ử dụng hi u quÁ tổng hợp các ngu n lực đ đ i mặt với các t nh hu ng t ong cuộc ng= [78]. </i>

<i>Nh° vÃy, có thá hiáu: Năng lực là tổng hòa những kiến thāc kỹ năng và thái độ được học tập hoặc ẵn có cÿa con người đ hành động có t ách nhi m nhằm nhanh chóng dễ dàng đ¿t hi u quÁ cao t ong một l nh vực nào đó. Nng lāc đ°āc </i>

hình thành và phát trián thơng qua giáo dăc và đào t¿o, tā bßi d°ÿng và trÁi nghiåm thāc tiãn cąa mãi cá nhân.

<b>1.2.2 Tā hác </b>

Hãc đåc lÃp hay còn gãi là Tā hãc, chß cách hãc tÃp khơng phă thc trāc

<i>ti¿p vào thÅy cô, ch°¡ng trình đào t¿o&Theo Nguyãn Kỳ thì <Tự học ngh a là người học tích cực chÿ động tự m nh t m a bằng hành động cÿa m nh tự th hi n m nh và hợp tác với các b¿n học b¿n học thầy và học mọi người. Tự học là tự đặt m nh vào t nh hu ng học vào v t í cÿa người tự nghi n cāu xử lý các t nh hu ng giÁi quyết các v n đ đặt a cho m nh đ nhận biết v n đ thu thập xử lý thông tin cũ xây dựng các giÁi pháp giÁi quyết v n đ thử nghi m các giÁi pháp…= [31]. </i>

<i>Theo ĐÁng Vũ Ho¿t và Hà Thá Đćc: <TH là một h nh thāc nhận thāc cÿa cá nhân nhằm n m vững h th ng t i thāc và k năng do chính người học tự tiến hành t n lớp hoặc ngoài lớp theo hoặc không theo chư ng t nh và ách giáo khoa đã được qui đ nh= [26]. </i>

Theo Bolhuis [143] và Garrison [132] thì <Tự học là ự tích hợp cÿa vi c tự

<i>quÁn lý với tự ki m oát cÿa người học đó là quá t nh mà người học tự theo dõi đánh giá và đi u chỉnh chiến lược nhận thāc cÿa m nh. Người học là chÿ th t ong ự hợp tác chặt chẽ cÿa giáo vi n và các b¿n học c ng lớp=. </i>

Vß bÁn chÃt, tā hãc là ng°éi hãc tā mình quy¿t đánh viåc hãc tÃp cąa mình mà khơng phă thc vào sā chß dÁn hay tác đång måt cách trāc ti¿p cąa ng°éi

<i>khác. Viåc tā hãc chą y¿u dāa trên nhÿng đißu kiån chą quan nh° nhu cÅu, khát </i>

vãng, ý chí và nghá lāc trong hãc tÃp, kĩ nng hãc tÃp và thái đå chą đång cąa ng°éi hãc trong viåc khám phá v lnh hồi tri thc mỗi. Hot ồng t hóc cąa ng°éi hãc có tác đång tích cāc đ¿n k¿t quÁ hãc tÃp, vì th¿ trong quá trình d¿y hãc, các giáo viên th°éng thi¿t k¿ các ho¿t đång D¿y-Hãc giúp ng°éi hãc phát trián khÁ

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

nng tā hãc. Do đó trong khn khá ho¿t đång d¿y hãc, viêc tā hãc cąa ng°éi hãc khơng chß theo nhu cÅu, mong muốn cąa bÁn thân ng°éi hãc m cũn cú thỏ theo s hỗng dn v ỏnh hỗng ca giỏo viờn.

<i>T nhng quan niồm trờn, cú thá thÃy, tự học là chiến lược học tập cá nhân do người học tự nhận thāc được vi c học đ từ đó có những hành động cụ th nhằm chiếm l nh h th ng t i thāc k năng k xÁo những kinh nghi m cÿa nhân lo¿i qua đó hồn thi n bÁn thân; có th theo ự chỉ dẫn và đ nh hướng cÿa giáo vi n hoặc theo nhu cầu cÿa bÁn thân. </i>

Tā hãc đ°āc thá hiån qua viåc đãc và tā nghiên cću ë sách giáo khoa, báo các lo¿i, nghe đài, trun hình, nghe giÁng, phóng sā, tham quan bÁo tàng, trián lãm, xem phim, kách, trao ỏi ý kin vỗi cỏc chuyờn gia v vỗi các HS khác. Tā hãc cÅn bi¿t cách lāa chãn tài liåu, tìm nhÿng điám chính, điám quan trãng trong tài liåu đã đãc, đã nghe, cÅn bi¿t cách ghi chép, cách vi¿t tóm tắt và lÃp dàn ý, cách tra cću tÿ đián và sách giáo khoa, đãc sách tham khÁo, bi¿t cách làm viåc trong th° viån,& Tā hãc địi håi tính đåc lÃp, tā giác, tā chą v kiờn trỡ ở ngội hóc vỗi mồt thỏi ồ tích cāc, cÅu ti¿n, ham hãc håi và ln hćng thú trong hãc tÃp.

<b>1.2.3 Nng lāc tā hác </b>

Theo Malcolm Shepherd Knowles [108]: <NLTH là một quá t nh mà người

<i>học có khÁ năng tự thực hi n các ho¿t động học tập có th cần hoặc không cần ự h t ợ cÿa người khác dự đoán được nhu cầu học tập cÿa bÁn thân xác đ nh được mục ti u học tập phát hi n a ngu n tài li u con người giúp ích được cho quá t nh học tập biết lựa chọn và thực hi n chiến lược học tập và đánh giá được kết quÁ thực hi n=. </i>

<i>Theo Lê Hián D°¡ng <NLTH là khÁ năng tự m nh t m tòi nhận thāc và vận dụng kiến thāc vào t nh hu ng mới hoặc tư ng tự với ch t lượng cao [20]. Theo V. A. Cruchetxki <NLTH là năng lực hết āc quan t ọng v tự học là ch a khóa tiếp nhận t i thāc với quan ni m cÿa thời đ¿i là học u t đời. Có năng lực tự học mới có th tự học u t đời. Năng lực tự học bao g m tư duy tích cực độc lập áng t¿o= [12]. Theo Tránh Quốc LÃp <NLTH được th hi n qua vi c chÿ th tự xác đ nh đúng đ n động c học tập cÿa m nh có khÁ năng tự quÁn lý vi c học cÿa m nh có thái độ tích cực t ong các ho¿t động đ có th tự làm vi c đi u chỉnh ho¿t động học tập và đánh giá kết </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<i>quÁ học tập cÿa m nh có th độc lập làm vi c và làm vi c hợp tác với người khác </i>

[33].

NLTH vß bÁn chÃt là nng lāc hãc tÃp đ°āc đÁt trong trong mơi tr°éng và đißu kiån hãc tÃp không phă thuåc, chą đång và hãc tÃp tā nguyån hay. Tā hãc chính là hãc chą đång, khơng phă thc và tā ngun. Vì vÃy NLTH chính là nng lāc hãc tÃp cąa ng°éi hãc chą đång, khơng phă thc và tā ngun. Do đó có thá hiáu bÁn chÃt cąa NLTH nh° sau:

<i>NLTH là năng lực học tập cÿa người học chÿ động tự nguy n tự giác không phụ thuộc dựa t n những đi u ki n chÿ quan như nhu cầu khát vọng ý chí và ngh lực t ong học tập k năng học tập và thái độ chÿ động t ong vi c khám phá và l nh hội t i thāc mới một cách hi u quÁ giÁi quyết v n đ t ong học tập và vận dụng kiến thāc vào thực tiễn cuộc ng: NLTH là khÁ năng cÿa người học tự giác chÿ động độc lập t ong học tập không phụ thuộc và tự nguy n. </i>

Trong nhÿng nm trë l¿i đây công nghå ngày càng phát trián, kéo theo nhißu ph°¡ng tiån hã trā quá trình tā hãc nh° cơng nghå trí t nhân t¿o, website, app hãc tÃp& Thông qua nhÿng ph°¡ng tiån ny, ngội hóc c hỗng dn, nhc nhở, đ°āc t¿o lách trình và théi gian biáu chi ti¿t cho q trình hãc tÃp đ°āc cá nhân hóa giúp ng°éi hãc nâng cao NLTH và đ¿t đ°āc hiåu quÁ cao trong hãc tÃp.

<b>1.2.4 D¿y hác đßnh h°áng phát trián nng lāc tā hác </b>

<i>1.2.4.1. Dạy học phát triển năng lực </i>

<i>Theo tác giÁ Hß Thá Hßng Cúc: d¿y học phát t i n năng lực là quá t nh d¿y học làm cho người học biến đổi nâng cao khÁ năng nhận thāc èn luy n k năng các thao tác tư duy và thái độ học tập l n một t nh độ mới cao h n [13]. Tác giÁ TrÅn Hÿu Thanh cho rằng: D¿y học theo hướng phát t i n NL người học là tổng hợp cách thāc ph i hợp th ng nh t giữa cách thāc d¿y và cách thāc học nhằm phát huy vai t ò chÿ th cÿa người học t ong h nh thành và phát t i n h th ng năng lực theo mục ti u đào t¿o đã xác đ nh</i>[46].

D¿y hãc phát trián NL là kiáu DH chú trãng đ¿n viåc hình thành và phát trián nng lāc cąa ng°éi hãc thông qua quá trình ti¿p thu ki¿n thćc, kỹ nng. D¿y hãc phỏt triỏn NL khụng chò hỗng n phỏt triỏn nng lāc cÅn có cąa ng°éi hãc sau khi k¿t thúc mụn hóc hoc chĂng trỡnh o to; m cũn hỗng đ¿n phát trián nhÿng

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

NL s¿n có cąa bÁn thân ng°éi hãc nh°: NL quan sát, NL tìm ki¿m thơng tin, NL tính tốn, NL giÁi quy¿t vÃn đß nÁy sinh&.

<i>Tÿ các quan điám ë trên, có thá hiáu, D¿y học phát t i n năng lực là cách thāc tổ chāc cÿa người d¿y giúp người học vừa phát t i n được các năng lực theo y u cầu cÿa môn học/chư ng t nh đào t¿o đ ng thời vừa phát t i n được năng lực ẵn có cÿa bÁn thân. </i>

<i>1.2.4.2. Dạy học định hướng phát triển nng lc t hc </i>

Dy hóc theo ỏnh hỗng phỏt trián NL là måt quan điám /cách ti¿p cÃn, måt chi¿n l°āc d¿y hãc nhằm đÁm bÁo cho d¿y hãc vÿa tÃp trung vào phát trián NL cÅn có cąa ng°éi hãc vÿa làm đißu đó dāa trên NL nßn tÁng s¿n có cąa ng°éi hãc. Đá d¿y hãc theo hỗng phỏt triỏn NL, GV cn phi to ra cỏc ho¿t đång hãc tÃp (môi tr°éng hãc tÃp) cho phép ng°éi hãc thá hiån đ°āc các nng lāc s¿n có cąa bÁn thân. Các ho¿t đång hãc tÃp phát trián NL ng°éi hãc cÅn đ°āc GV xây dāng dāa trên nßn tÁng bao gßm nhÿng ki¿n thćc, kỹ nng, kinh nghiåm và giá trá s¿n có cąa ng°éi hãc. K¿t quÁ hãc tÃp (SÁn ph¿m) phÁi thá hiån đ°āc các cÃp đå nng lāc cąa ng°éi hãc.

NLTH chính là nng lāc hãc tÃp đ°āc đÁt trong trong môi tr°éng và đißu kiån hãc tÃp khơng phă thc, chą đång v t nguyồn; nú ph thuồc phn lỗn vo kh nng, nhu cÅu, đång c¡, phong cách hãc tÃp hãc tÃp &cąa mãi ng°éi hãc. Đißu này cho thÃy, mơi trộng hóc tp cú nh hởng khụng nhồ tỗi NLTH cąa ng°éi hãc. Måt mơi tr°éng hãc tÃp địi håi ng°éi hãc ln phÁi bi¿t lāa chãn và tìm ki¿m ki¿n thćc, kỹ nng nhằm giÁi quy¿t các nhiåm vă hãc tÃp; s¿ giúp phát trián NLTH cho ng°éi hãc. Khi ng°éi hãc có đ°āc NLTH tốt hã khơng chß đ¿t đ°āc k¿t quÁ hãc tÃp cao mà còn khi¿n ng°éi hãc tā tin h¡n trong viåc tā mình đ°a ra các quy¿t đánh khi giÁi quy¿t các vÃn đß nÁy sinh trong hãc tÃp và trong cuåc sống. Chính vì vÃy, GV cÅn t¿o ra måt mơi tr°éng hãc tÃp đa d¿ng vß hình thćc và phong phú vß nåi dung nhằm hã trā phát trián đ°āc NLTH giúp nâng cao k¿t quÁ hãc tÃp.

Trong khuôn khá luÃn ỏn ny, Dy hóc ỏnh hỗng phỏt triỏn NLTH c

<i>hiáu là: <Quá t nh giáo vi n thiết kế và tổ chāc d¿y học nhằm t¿o môi t ường học tập cho người học chÿ động tích cực tự lực t ong vi c lựa chọn t m kiến các kiến thāc kỹ năng đ giÁi quyết các nhi m vụ học tập một cách hi u quÁ=. </i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

<b>1.2.5 Công nghß trí t nhân t¿o </b>

Trí t nhân t¿o (Artificial Intelligence - AI) là måt tht ngÿ khơng cịn q xa l¿ khi mà nhÿng thÃp kß gÅn đây AI đ°āc áp dăng ngày càng nhißu trong các lĩnh vāc đéi sống. Tuy đã xuÃt hiån rÃt lâu và có rt nhiòu ỏnh ngha khỏc nhau nhng cho tỗi nay ch°a có đánh nghĩa thống nhÃt nào vß AI. Mccarthy (2007) đánh nghĩa Trí tuå nhân t¿o là "khoa hãc và kỹ thuÃt t¿o ra nhÿng cã máy thông minh" hoÁc "måt cã máy ho¿t đång theo cách có thá đ°āc coi là thông minh n¿u nó là con ng°éi= [177].

Tÿ đián thuÃt ngÿ cąa IGI Global thì cho rằng AI là måt lĩnh vāc nghiên cću tÃp trung vào viåc sao chép nhân t¿o khÁ nng nhÃn thćc cąa trí thơng minh con ng°éi đá t¿o ra phÅn mßm hc máy móc có khÁ nng thāc hiån các nhiåm vă th°éng do con ng°éi thāc hiån [186].

Trong måt nghiên cću gÅn đây vào nm 2019 cąa Saleh, Z [141], trí tuå nhân t¿o (AI) đ°āc đánh nghĩa là måt nhánh cąa khoa hãc máy tính, là trí thơng minh đ°āc thá hiån bëi máy múc, trỏi ngc vỗi trớ thụng minh t nhiờn ca con ng°éi và các loài đång vÃt khác. Måt số ho¿t đång mà trí t nhân t¿o có thá thāc hiån đ°āc là nhÃn d¿ng giãng nói, hãc tÃp, lÃp k¿ ho¿ch và giÁi quy¿t vÃn đß.

Nh° vÃy, các đánh nghĩa vß Trí t nhân t¿o đã chß ra các đÁc điám cąa AI nh° khÁ nng dā đốn và thích nghi; khÁ nng tā đ°a ra quy¿t đánh, tng c°éng trí thơng minh cąa con ng°éi, cung cÃp thông tin chi ti¿t và cÁi thiån nng suÃt; sā dăng các tht tốn đá có thá hãc håi liên tăc; cho phép mãi ng°éi xem xét l¿i cách phân tích dÿ liåu và tích hāp thơng tin, sau đó sā dăng nhÿng hiáu bi¿t này đá đ°a ra quy¿t đánh tốt h¡n.

<i>Tóm l¿i có thá hiáu, Cơng ngh AI là một ngành thuộc l nh vực khoa học máy tính là cơng ngh mơ phỏng các quá t nh uy ngh và học tập cÿa con người cho máy móc, qua các thiết b có t ang b CPU GPU… đặc bi t là các h th ng máy tính. Hay nói cách khác là t í tu do con người lập t nh t¿o n n với mong mu n h th ng máy tính có th thực hi n được các hành vi thông minh như con người từ đó h t ợ con người thực hi n được những công vi c một cách dễ dàng nhanh chóng và thuận ti n h n. </i>

</div>

×