thiết kế và lập quy trình gia công khuôn dập bồn rửa bát

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (21.98 MB, 83 trang )

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NƠNG THƠN

<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP </b>

<b>KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP </b>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua Bat

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

<b>LỜI CAM ĐOAN </b>

Em xin cam đoan: Khoá luận tốt nghiệp này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Trần Văn Tùng, đảm bảo tính trung thực và tuân thủ các quy định về trích dẫn, chú thích tài liệu

<i>tham khảo. </i>

Em xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!

<i> Hà Nội, ngày 03 tháng 10 năm 2022 </i>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Trong suốt thời gian học tập tại trường Đại học Lâm Nghiệp Việt Nam, em đã được thầy cô giáo giảng dạy tận tình, truyền dạy những kiến thức bổ ích để em có những kiến thức quan trọng cho chuyên ngành của em sau này.

Em xin chân thành cảm ơn đến các thầy cô của trường và đặc biệt là thầy cơ trong khoa Cơ điện và cơng trình đã giúp đỡ và tạo điều kiện để em hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này.

Và em cũng chân thành cảm ơn thầy TS. Trần Văn Tùng đã trực tiếp hướng dẫn em trong việc chọn đề tài và những chỉ dẫn khoa học quý giá trong suốt q trình triển khai, nghiên cứu và hồn thành khóa luận tốt nghiệp.

Đến nay bài khóa luận tốt nghiệp của em đã hoàn thành, nhưng do kinh nghiệm và kiến thức hạn hẹp nên không thể tránh khỏi những sai sót nên em rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ phía thầy, cơ để em học thêm được nhiều kinh nghiệm và sẽ hoàn thành bài khóa luận tốt hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>DANH MỤC BẢNG </b>

Bảng 3.1 Tính chất của một số mác thép dụng cụ (theo tiêu chuẩn của Nhật)

... 39

Bảng 3.2 Sự ảnh hưởng của các nguyên tố hợp kim... 40

Bảng 3.3 Các đặc điểm của một số thép hợp kim làm chày và cối ... 41

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

<b>DANH MỤC HÌNH </b>

Hình 1.1: Các sản phẩm đồ gia dụng hình hộp ... 6

Hình 1.2: Khn dập vỏ ơ tơ với độ chính xác cao ... 6

Hình 1.3: Các cơng đoạn tạo ra chi tiết ... 7

Hình 1.4. Sơ đồ vị trí ... 9

Hình 1.5: Dập vuốt thuận và ngược ... 9

Hình 1.6: Máy ép thủy lực ... 10

Hình 1.7: Máy ép trục khuỷu ... 10

Hình 1.8: Hiện tượng nhăn trên vành sản phẩm ... 11

Hình 2.1: Sản phẩm Chậu rửa bát điển hình ... 16

Hình 3.1: Sử dụng phần mềm NX thiết kế vỏ xe hơi ... 21

Hình 3.2: Mơ phỏng động học của máy ... 22

Hình 3.3: Ứng dụng phần mềm phân tích kết cấu xe ơ tơ ... 23

Hình 3.4: Giao diện làm việc của phần mềm NX ... 25

Hình 3.5: Giao diện mơi trường thiết kế ... 26

Hình 3.6: Vẽ kích thước bồn rửa bát ... 26

Hình 3.7: Tạo khối cho chi tiết ... 27

Hình 3.8: Tạo 2 hố cho chi tiết ... 27

Hình 3.9: Sử dụng lệnh Edge Blend để bo các cạnh ... 28

Hình 3.10: Tạo mặt nạ cho chi tiết ... 28

Hình 3.11: Tạo bề dày cho sản phẩm ... 29

Hình 3.18: Thiết bị thốt nước trước và sau khi lắp đặt ... 36

Hình 3.19. Chọn hướng thốt khn ... 37

Hình 3.20. Chọn phơi cho chi tiết ... 37

Hình 3.21. Tạo mặt phân khn cho chi tiết ... 38

Hình 3.22. Lịng khn được tạo ra theo mặt phân khn ... 38

Hình 3.23. Khn dập sản phẩm hộc rửa bát ... 39

Hình 3.24. Các tấm thép được ép lại với nhau tạo thành phơi ... 44

Hình 3.36. Mặt bích chặn phơi sau khi gia cơng ... 54

Hình 3.37. Kết quả sau khi gia cơng thơ phần khn dưới ... 55

Hình 3.38. Kết quả sau khi gia công thô phần khuôn trên ... 55123docz.net - File bi loi xin lienhe: <small>832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM</small>

Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua Bat83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

Hình 3.39. Khn dưới sau khi gia cơng tinh ... 56

Hình 3.40. Khn trên sau khi gia cơng tinh ... 56

Hình 5.1.Mơ hình các thành phần bộ khn ... 62

Hình 5.2. Máy ép thủy lực khung C. ... 65

Hình 5.3. Các loại máy thuỷ lực ... 66

Hình 5.4. Máy ép thủy lực song động 250 tấn ... 67123docz.net - File bi loi xin lienhe: <small>832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM</small>

Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua Bat83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ DẬP TẤM ... 3

1.1.Đặc điểm chủ yếu của công nghệ dập ... 3

1.2.Phân loại công nghệ dập nguội ... 3

1.3.Một số sản phẩm dập điển hình ... 6

1.4.Các phương pháp chống nhăn trong dập vuốt sâu ... 10

1.4.1. Hiện tượng nhăn trong dập vuốt sâu ... 11

1.4.2 Các phương pháp chống nhăn ở vùng vuốt sâu ... 12

1.5.Các phương pháp chống nhăn ở vùng vuốt sâu ... 13

KẾT LUẬN CHƯƠNG ... 15

CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU VỀ CHI TIẾT GIA CÔNG ... 16

2.1. Giới thiệu về chi tiết gia cơng ... 16

2.2. Đặc tính sản phẩm. ... 16

2.3. Yêu cầu công nghệ sản phẩm ... 18

CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH CHI TIẾT VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN CƠNG NGHỆ ... 20

3.1. Phân tích chi tiết các bước thiết kế sản phẩm ... 20

3.1.1. Giới thiệu phần mềm sử dụng để thiết kế ... 20

3.1.2. Các bước thiết kế sản phẩm chậu rửa bát ... 25

3.1.3. Tính tốn các kích thước phần hộc ... 30

3.1.4. Thiết kế phần mặt nạ ... 33

3.1.5. Thiết kế lỗ thoát nước cho phần hộc ... 35

3.1.6. Thiết kế khuôn dập cho sản phẩm ... 36

3.2. Chọn hướng dập ... 42

3.3. Các phương án công nghệ ... 42

3.3.1. Phương án 1: Dập đơn chiếc ... 42

3.3.2. Phương án 2: Dập liên hoàn ... 42

3.4. Phân tích và lựa chọn phương án cơng nghệ. ... 43

3.5. Lập thứ tự các nguyên công chế tạo khuôn dập bồn rửa bát ... 43

Nguyên công 1: Tạo phôi ... 43

Nguyên công 2: Phay thô và phay tinh 2 mặt của phôi ... 44<small>832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM832410068:50:28 PM8:50:28 PM</small>

Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatThiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua Bat83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

Nguyên công 3: Phay thô và tinh các mặt cạnh ... 45

Nguyên cơng 4 : Phay CNC lịng khn trên và khn dưới ... 45

Nguyên công 5:Khoan các lỗ bắt bulong ... 46

Nguyên công 6: Phay 4 lỗ dẫn hướng của khuôn ... 46

Ngun cơng 7: Mài, đánh bóng lịng khn ... 46

Nguyên công 8: Kiểm tra trước khi nhiệt luyện ... 47

Ngun cơng 9: Hóa – Nhiệt luyện để tăng độ cứng và độ chống mài mòn của bề mặt lòng khn ... 47

Ngun cơng 10: Đánh bóng lại lịng khn ... 47

Nguyên công 11: Kiểm tra khuôn ... 47

3.6. Mô phỏng gia công chế tạo bề mặt khuôn dập vuốt ... 47

CHƯƠNG 4: TÍNH TỐN KÍCH THƯỚCPHƠI BAN ĐẦU ... 58

4.1. Tính tốn kích thước phơi ban đầu ... 58

CHƯƠNG 5: TÍNH TỐN CƠNG NGHỆ VÀ THIẾT KẾ KHN CHO TỪNG NGUN CƠNG ... 60

5.1. Tính tốn cơng nghệ cho ngun cơng cắt phơi. ... 60

5.1.1. Tính tốn lực cơng nghệ cho ngun cơng cắt phơi. ... 60

5.1.2 Tính tốn trị số khe hở và kích thước chày cối ... 60

5.2. Tính tốn cơng nghệ và thiết kế khn cho ngun cơng dập tạo hình. ... 63

5.2.1. Lực dập tạo hình và lực chặn phơi. ... 63

5.2.2. Chọn thiết bị gia cơng. ... 64

5.2.3. Tính tốn thiết kế khn cho ngun cơng dập tạo hình. ... 68

5.3.Tính tốn cơng nghệ cho ngun cơng lên vành 15mm. ... 70

5.4.Tính tốn công nghệ cho nguyên công đột lỗ 60mm. ... 70

5.4.1. Lực công nghệ. ... 70

5.4.2. Trị số khe hở giữa chày và cối. ... 70

5.4.3. Chọn thiết bị gia công. ... 72

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<b>ĐẶT VẤN ĐỀ </b>

Ngày nay, với sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, người ta đã áp dụng các thành tựu của khoa học kỹ thuật vào đời sống sản xuất. Cũng như đối với các ngành khoa học khác, ngành cơ khí cũng áp dụng rất nhiều thành tựu về khoa học, đặc biệt là điều khiển số. Phần lớn các máy móc trong cơng nghiệp hiện đại ngày nay đều sử dụng máy điều khiển số.

Nhờ sự phát triển của kỹ thuật thiết kế có sự trợ giúp của máy tính (CAD), chế tạo có sự trợ giúp của máy tính (CAM) và các máy gia cơng CNC, tia lửa điện EDM ... thì việc thiết kế và chế tạo lịng khn đơn giản hơn nhiều, rút ngắn được thời gian sản xuất, đảm bảo độ chính xác gia cơng về hình dáng, kích thước, độ chính xác tương quan. Ứng dụng công nghệ CAD/CAM/CAE đã giải quyết được nhiều vấn đề mà công nghệ khuôn mẫu truyền thống chưa giải quyết được, đã làm cho nghành dập tấm trở nên rất phát triển. Nhiều sản phẩm trước kia chỉ làm bằng nhựa thì nay đã được thay thế bằng sản phẩm dập tấm, năng suất cao và giá thành sản phẩm giảm xuống, chất lượng đảm bảo yêu cầu đề ra, đa dạng về mẫu mã. Với những lợi ích nổi trội như vậy, việc nghiên cứu công nghệ CAD/CAM/CAE là vơ cùng cần thiết trong q trình sản xuất. Việt Nam là một nước đang trên đà cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước để tiến đến đưa Việt Nam trở thành một nước văn minh và hiện đại. Q trình cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa ngày càng cao địi hỏi chúng ta phải có những đội ngũ kỹ thuật được đào tạo cơ bản tương đối rộng, đồng thời biết vận dụng các kỹ thuật đó vào để giải quyết các vấn đề trong sản xuất. Ở nước ta, việc sản xuất các sản phẩm từ thép tấm từ phục vụ cho đời sống cũng như trong kỹ thuật đang được phát triển rất mạnh mẽ, số lượng các cơ sở sản xuất ứng dụng phương pháp gia công mới ngày càng nhiều.

Đối với sinh viên nghành cơ khí, việc tìm hiểu chương trình điều khiển số hay tham gia vào q trình lập trình là việc làm có ý nghĩa nhằm giúp cho sinh viên nắm được các kiến thức hiện đại cũng như hiểu được bản chất của các máy điều khiển số.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

<i><b>Từ nhu cầu nêu trên, nghiên cứu “Thiết kế và lập quy trình gia cơng khn dập bồn rửa bát” nhằm tổng kết lại những kiến thức đã học trong việc </b></i>

thiết kế khuôn dập nguội. Muốn chế tạo một bộ khuôn dập nguội đảm bảo các yêu cầu thiết kế, đạt được tính cơng nghệ - tính kinh tế cao thì phải thiết kế quy trình cơng nghệ gia cơng một cách thích hợp nhất.

Việc thiết kế công nghệ nhằm tạo ra các chi tiết mới, hoặc thay thế những công nghệ lạc hậu không đáp ứng đủ yêu cầu kỷ thuật của sản phẩm, năng suất thấp… Ngồi ra, việc thiết kế quy trình cơng nghệ phù hợp, giúp người chế tạo giảm được thời gian sản xuất, đồng thời đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng sản phẩm trong một thời gian nhất định.

Thiết kế quy trình cơng nghệ gia cơng phải đảm bảo chất lượng, phương pháp gia công kinh tế. Một sản phẩm có thể có nhiều quy trình cơng nghệ khác nhau nên phải chọn ra phương án tối ưu, hợp lý nhất nhưng phải đảm bảo các yêu cầu kỷ thuật của sản phẩm, năng suất cao, giá thành có tính cạnh tranh cao.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

<b>CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ DẬP TẤM 1.1. Đặc điểm chủ yếu của công nghệ dập </b>

Dập nguội là một công nghệ mới so với lịch sử phát triển của công nghiệp thế giới. Công nghệ dập nguội là bước phát triển của công nghệ gị. Đó là q trình gia cơng kim loại bằng áp lực, biến kim loại tấm hay khối thành sản phẩm có hình dạng mong muốn.

Cơng nghệ dập nguội có những đặc điểm chủ yếu và cũng là những ưu điểm đặc biệt như sau:

Có thể hồn thành công việc phức tạp bằng một động tác đơn giản của máy dập. Chế tạo được những chi tiết có hình dáng phức tạp, đặc biệt là những chi tiết có thành mỏng mà đơi khi các phương pháp gia công cắt gọt không thực hiện được, hoặc thực hiện rất khó khăn.

Sản phẩm dập ra có thể sử dụng được ngay, không cần phải gia công cắt gọt lại, có độ bền vững cao.

Tiết kiệm được nhiều nguyên vật liệu.

Năng suất cao, thuận lợi cho q trình cơ khí hóa và tự động hóa. Cơng nhân khơng cần trình độ tay nghề cao.

Sản lượng lớn, giá thành thấp.

Do những đặc điểm trên của công nghệ dập nguội, mà ở các nước công nghiệp tiên tiến, dập nguội chiếm một tỷ lệ cao trong nhiều ngành cơng nghiệp. Dập nguội có năng suất cao, nên rất thích hợp với sản xuất hàng loạt và hàng khối.

<b>1.2. Phân loại công nghệ dập nguội </b>

Dập nguội có nhiều cơng việc khác nhau. Người ta căn cứ vào tính chất biến dạng kim loại và thay đổi hình dáng bên ngồi để phân loại.

Cơng nghệ dập nguội có năm hình thức cơ bản:

<i>Dập cắt: Tách rời phần kim loại này ra khỏi phần kia theo một đường </i>

bao khép kín hoặc khơng khép kín.

<i>Uốn: Biến dạng phơi thẳng thành cong hay gấp khúc theo một góc độ </i>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 12</span><div class="page_container" data-page="12">

<i>Dập vuốt: Biến phôi phẳng thành vật rỗng hở miệng theo hình dạng bất </i>

kỳ. Hoặc làm thay đổi kích thước vật rỗng.

<i>Tạo hình: Dùng biến dạng cục bộ để thay đổi hình dáng của vật dập hoặc </i>

phơi.

<i>Dập thể tích: Phân phối lại thể tích vật liệu, có sự di chuyển kim loại để </i>

làm thay đổi hình dáng hoặc bề dày của phơi.

Ngồi năm hình thức cơ bản kể trên, cịn có các dạng lắp ghép để nối liền các phần vật liệu hoặc vật dập lại với nhau.

Mỗi hình thức cơ bản của dập nguội lại chia ra nhiều công việc riêng biệt. Mỗi cơng việc có đặc điểm, nhiệm vụ và khn hay dụng cụ điển hình riêng.

Tùy theo chiều cao của chi tiết, người ta có thể dập một hay nhiều nguyên công để tạo ra chi tiết. Ở ngun cơng đầu, phơi phẳng có đường kính D được dập vuốt để tạo ra thành phơi rỗng có đường kính d1 và chiều cao h1. ở các nguyên công sau, phôi rỗng được tiếp tục dập vuốt để nhằm mục đích tăng chiều cao và giảm đường kính (hoăc giảm tiết diện ngang) của phôi.

Các chi tiết thường được dập vuốt với phôi ở trạng thái nguội mà không cần phải nung phôi. Trừ khi dập vuốt các chi tiết từ các tấm kim loại dày (S > 20 mm) thì người ta có thể nung phơi để giảm trở lực biến dạng. khi dập vuốt các chi tiết từ phôi tấm bằng hợp kim nhôm, để nâng cao mức độ biến dạng sau mỗi ngun cơng, người ta có thể nung nóng cục bộ vùng biến dạng dẻo. Để chế tạo các chi tiết dập vuốt, người ta sử dụng các kim loại tấm có tính dẻo cao như thép cacbon thấp chất lượng và thép kết cấu hợp kim thấp, nhôm , hợp kim nhôm , và các kim loại khác …

Dập vuốt được tiến hành trong các khuôn chuyên dùng bao gồm các bộ phận làm việc như : cối có mép làm việc được lượn trịn, chày dập vuốt và tấm chặn vật liệu. Khi dập các chi tiết có chiều dày tương đối S/D lớn thì khuôn dập vuốt không thể không dùng tấm chặn. Giữa chày và cối có một khe hở Z, trị số khe hở Z tùy thuộc vào phương pháp dập (có biến mỏng thành hoặc không biến

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 13</span><div class="page_container" data-page="13">

mỏng thành); chiều dày vật liệu phôi S và thứ tự nguyên công. Khi dập vuốt ngoại lực được truyền qua chày, tác dụng vào phần đáy của chi tiết dập vuốt cịn phần vành của phơi được tự do và không chịu tác dụng của ngoại lực.

Trong q trình dập vuốt khơng biến mỏng , phần mép vành của phơi có thể khơng kéo hết vào trong cối đồng thời sẽ xuất hiện các ứng suất kéo

<sub></sub>

và ứng suất nén

<sub></sub>

. Thành phần ứng suất nén

<sub></sub>

sẽ tác động theo hướng tiếp tuyến (hướng vịng) vì vậy với một tỷ số giữa đường kính chi tiết dập vuốt và đường kính phơi nhất định có thể gây ra hiện tượng nhăn ở vành. Điều đó sẽ dẫn đến việc kéo các sóng nhăn này vào trong khe hở giữa chày và cối với ứng suất kéo

<sub></sub>

rất lớn gây phế phẩm hàng loạt do đứt đáy hay bị rách. Để ngăn ngừa nếp nhăn, trong các khuôn dập vuốt người ta thường sử dụng tấm chặn vật liệu, tấm chặn này có tác dụng ép phần vành của phơi vào bề mặt cối, chống lại sự tạo thành nếp nhăn của vành phơi. Do vậy trong q trình dập vuốt khơng có biến mỏng người ta cịn chia làm 2 dạng dập : dập vuốt khơng biến mỏng thành có chặn phôi và không chặn phôi.

Khi dập vuốt từ phôi phẳng sau một ngun cơng ta có thể nhận được chi tiết hình trụ với chiều sâu khơng lớn, thường chiều cao tương đối h/d < 0,7 – 0,8. khi dập vuốt các chi tiết với chiều sâu lớn hơn, ứng suất kéo ở phần thành chi tiết (tại tiết diện ngang nguy hiểm) thường tăng lên rất lớn và có thể gây đứt đáy. Vì vậy khi dập vuốt các chi tiết có chiều cao tương đối h/d lớn, người ta phải tiến hành dập qua nhiều nguyên cơng. Khi đó, ứng suất kéo hướng kính, phát sinh ở phần thành chi tiết sẽ giảm đi tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dập vuốt.

Trong quá trình dập vuốt phơi ở trạng thái nguội, kim loại thường bị hóa bền, làm giảm tính dẻo của kim loại. sự hóa bền quá mức của kim loại có thể dẫn đến mất tín dẻo và cuối cùng gây phá hủy. Vì vậy quá trình chế tạo các chi tiết có chiều cao tương đối lớn (h/d >1) giữa các nguyên công dập vuốt người ta thường tiến hành ủ kết tinh lại các bán thành phẩm nhằm khử bỏ sự hóa bền và phục hồi tính dẻo của kim loại.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 14</span><div class="page_container" data-page="14">

<b>1.3. Một số sản phẩm dập điển hình </b>

Các sản phẩm dập điển hình trong sản xuất đồ gia dụng:

Các sản phẩm dập đồ gia dụng có yêu cầu cao về độ chính xác. Chúng chịu tác dụng của các tác nhân bên ngoài như thời tiết, va đập, bụi bẩn, …. nên địi hỏi sử dụng cơng nghệ tạo hình.

<i><b>Hình 1.1: Các sản phẩm đồ gia dụng hình hộp </b></i>

Cơng nghệ gia cơng áp lực trong chế tạo các sản phẩm công nghiệp: Ngành cơng nghiệp ơtơ có thể nói là một trong những ngành sử dụng nhiều về công nghệ gia công áp lực. Từ việc chế tạo các chi tiết cơ bản như các vỏ ốp bánh xe, nắp thùng xăng… cho đến các chi tiết điển hình như: khung xương xe, mu xe..đều được sử dụng bằng cơng nghệ gia cơng áp lực.

<i><b>Hình 1.2: Khn dập vỏ ơ tơ với độ chính xác cao </b></i>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 15</span><div class="page_container" data-page="15">

Bên cạnh đó, các sản phẩm sử dụng trong vận chuyển chất lỏng, nội thất cũng được tạo ra từ phướng pháp gia công áp lực. Như các đầu ống ren nước, tai xách, ống nối đường ống dầu …

Tùy theo chiều cao của chi tiết, người ta có thể dập một hay nhiều nguyên công để tạo ra chi tiết. ở ngun cơng đầu, phơi phẳng có đường kính D được dập vuốt để tạo ra thành phôi rỗng có đường kính d1 và chiều cao h1. Ở các nguyên công sau, phôi rỗng được tiếp tục dập vuốt để nhằm mục đích tăng chiều cao và giảm đường kính (hoặc giảm tiết diện ngang) của phơi.

<i><b>Hình 1.3: Các cơng đoạn tạo ra chi tiết </b></i>

Các chi tiết thường được dập vuốt với phôi ở trạng thái nguội mà không cần phải nung phôi. Trừ khi dập vuốt các chi tiết từ các tấm kim loại dày (S > 20 mm) thì người ta có thể nung phơi để giảm trở lực biến dạng. Khi dập vuốt các chi tiết từ phôi tấm bằng hợp kim nhôm, để nâng cao mức độ biến dạng sau mỗi ngun cơng, người ta có thể nung nóng cục bộ vùng biến dạng dẻo. Để chế tạo các chi tiết dập vuốt, người ta sử dụng các kim loại tấm có tính dẻo cao như thép cacbon thấp chất lượng và thép kết cấu hợp kim thấp, nhôm , hợp kim nhôm , và các kim loại khác …

Dập vuốt được tiến hành trong các khuôn chuyên dùng bao gồm các bộ phận làm việc như : cối có mép làm việc được lượn trịn, chày dập vuốt và tấm chặn vật liệu. Khi dập các chi tiết có chiều dày tương đối S/D lớn thì khuôn dập vuốt không thể không dùng tấm chặn. Giữa chày và cối có một khe hở Z, trị số khe hở Z tùy thuộc vào phương pháp dập (có biến mỏng thành hoặc không biến

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 16</span><div class="page_container" data-page="16">

mỏng thành); chiều dày vật liệu phôi S và thứ tự nguyên công. Khi dập vuốt ngoại lực được truyền qua chày, tác dụng vào phần đáy của chi tiết dập vuốt cịn phần vành của phơi được tự do và không chịu tác dụng của ngoại lực.

Trong q trình dập vuốt khơng biến mỏng , phần mép vành của phơi có thể khơng kéo hết vào trong cối đồng thời sẽ xuất hiện các ứng suất kéo

<sub></sub>

và ứng suất nén

<sub></sub>

. Thành phần ứng suất nén

<sub></sub>

sẽ tác động theo hướng tiếp tuyến (hướng vịng) vì vậy với một tỷ số giữa đường kính chi tiết dập vuốt và đường kính phơi nhất định có thể gây ra hiện tượng nhăn ở vành. Điều đó sẽ dẫn đến việc kéo các sóng nhăn này vào trong khe hở giữa chày và cối với ứng suất kéo

<sub></sub>

rất lớn gây phế phẩm hàng loạt do đứt đáy hay bị rách. Để ngăn ngừa nếp nhăn, trong các khuôn dập vuốt người ta thường sử dụng tấm chặn vật liệu, tấm chặn này có tác dụng ép phần vành của phơi vào bề mặt cối, chống lại sự tạo thành nếp nhăn của vành phơi. Do vậy trong q trình dập vuốt khơng có biến mỏng người ta cịn chia làm 2 dạng dập : dập vuốt khơng biến mỏng thành có chặn phôi và không chặn phôi.

Khi dập vuốt từ phôi phẳng sau một ngun cơng ta có thể nhận được chi tiết hình trụ với chiều sâu khơng lớn, thường chiều cao tương đối h/d < 0,7 – 0,8. khi dập vuốt các chi tiết với chiều sâu lớn hơn, ứng suất kéo ở phần thành chi tiết (tại tiết diện ngang nguy hiểm) thường tăng lên rất lớn và có thể gây đứt đáy . vì vậy khi dập vuốt các chi tiết có chiều cao tương đối h/d lớn, người ta phải tiến hành dập qua nhiều ngun cơng. Khi đó, ứng suất kéo hướng kính, phát sinh ở phần thành chi tiết sẽ giảm đi tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dập vuốt.

Trong q trình dập vuốt phơi ở trạng thái nguội, kim loại thường bị hóa bền, làm giảm tính dẻo của kim loại. sự hóa bền quá mức của kim loại có thể dẫn đến mất tín dẻo và cuối cùng gây phá hủy. vì vậy quá trình chế tạo các chi tiết có chiều cao tương đối lớn (h/d >1) giữa các nguyên công dập vuốt người ta thường tiến hành ủ kết tinh lại các bán thành phẩm nhằm khử bỏ sự hóa bền và phục hồi tính dẻo của kim loại.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 17</span><div class="page_container" data-page="17">

Các nguyên công tiếp theo khi dập vuốt được thực hiện trên các khn có chặn phơi hoặc khơng có chặn tùy thuộc vào chiều dày tương đối cuả phơi và mức độ biến dạng.

<i><b>Hình 1.4. Sơ đồ vị trí </b></i>

<i><b>Hình 1.5: Dập vuốt thuận và ngược </b></i>

Các nguyên công tiếp theo khi dập vuốt cũng có thể thực hiện theo phương pháp dập vuốt thuận hoặc ngược. khi chày truyền áp lực vào phơi rỗng ở mặt trong của đáy phơi thì được gọi là phương pháp dập vuốt thuận, còn khi chày truyền áp lực vào mặt ngồi của đáy phơi thì gọi là dập vuốt ngược (hình 1.5) vì khi đó phôi được kéo vào trong cối theo hướng ngược lại so với hướng

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 18</span><div class="page_container" data-page="18">

Dập vuốt ngược thường được sử dụng để dập vuốt các chi tiết có dạng phức tạp như các chi tiết hai đáy hoặc có 2 lớp vỏ. Ngồi ra dập vuốt ngược còn được sử dụng để đồng thời thực hiện 2 nguyên công dập vuốt trong cùng một bộ khuôn nhằm tăng mức độ biến dạng .

Trong sản xuất hàng loạt lớn và hàng khối, dập vuốt thường được thực hiện trên các máy ép trục khuỷu tác dụng đơn hoặc máy ép song động. Thông thường các chi tiết có kích thước lớn và trung bình (vỏ ô tô, chậu, xoong nồi ...) thường được dập trên các máy ép thủy lực song động hoặc máy ép song động cơ khí.

<i><b>Hình 1.6: Máy ép thủy lực </b></i>

<i><b>Hình 1.7: Máy ép trục khuỷu </b></i>

<b>1.4. Các phương pháp chống nhăn trong dập vuốt sâu </b>

Trong quá trình dập vuốt sâu, chày đẩy tấm kim loại vào khoang trống của cối, kết quả là một sản phẩm rỗng. Một chi tiết được gọi là vuốt sâu nếu độ

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 19</span><div class="page_container" data-page="19">

sâu của nó bằng ít nhất một nửa đường kính của nó. Nếu khơng, nó chỉ đơn giản được gọi chung là dập.

Dập vuốt sâu là một quá trình sử dụng rộng rãi trong sản xuất hàng loạt các mặt hàng gia dụng, chẳng hạn như lon súp, vỏ bọc pin, bình chữa cháy, và các bồn rửa chén. Một quá trình dập vuốt sâu có thể có một hoặc nhiều công đoạn vuốt, tùy thuộc vào sự phức tạp của chi tiết.

<i><b>1.4.1. Hiện tượng nhăn trong dập vuốt sâu </b></i>

Một trong những khuyết tật cơ bản xảy ra trong các quá trình vuốt sâu là hiện tượng nhăn của vật liệu kim loại tấm, thường xuất hiện trên phần vành hoặc bề mặt của chi tiết này. Bề mặt của phơi chịu ứng suất vuốt phân bố ở góc lượn và ứng suất nén tiếp tuyến trong quá trình dập, mà đôi khi kết quả gây ra nếp nhăn. Nhăn có thể ngăn ngừa được nếu khn của q trình vuốt sâu được thiết kế đúng.

<i><b>Hình 1.8: Hiện tượng nhăn trên vành sản phẩm </b></i>

Nguyên nhân của hiện tượng nhăn trong dập vuốt sâu bao gồm: o Áp lực chặn phôi

o Độ sâu của chi tiết và bán kính góc cuả chi tiết

o Lực ma sát giữa phơi, mặt bích chặn phơi, bề mặt cối và chày o Khe hở giữa phơi, mặt bích chặn phơi, bề mặt cối và chày o Hình dạng phơi và độ dày

o Hình dạng của chi tiết cần dập vuốt

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 20</span><div class="page_container" data-page="20">

Những yếu tố khác, chẳng hạn như nhiệt độ của cối và loại hợp kim của phôi, cũng có thể ảnh hưởng đến q trình dập vuốt. Một biến đổi ở bất kỳ yếu tố nào đều ảnh hưởng đến khả năng nhăn hoặc nứt ở sản phẩm vuốt sâu.

Bích chặn phơi giữ các cạnh của tấm kim loại trong khi đó các lực của chày đẩy kim loại tấm vào khoang của cối làm loại tấm biến dạng thành hình dạng thích hợp, thay vì chỉ đơn giản là kéo phôi vào trong khoang của cối.

Bích chặn phơi khơng giữ các cạnh của phôi tại chỗ. Trong một vài trường hợp, rách có thể xảy ra trên các thành của sản phẩm. Bích chặn phơi cho phép phơi trượt một phần nào bằng cách cung cấp lực ma sát giữa các bích chặn và tấm phơi đó. Lực chặn phơi có thể áp dụng lưu chất, bằng cách sử dụng đệm khơng khí hay nitơ, hoặc một đệm lưu chất nào đó.

Độ sâu cối càng lớn, càng nhiều phơi bị kéo xuống khoang của cối và nhiều nguy cơ bị nhăn trên các thành và mặt bích của sản phẩm. Độ sâu tối đa của khoang chày là một sự cân bằng giữa sự bắt đầu nhăn và khởi phát của các đứt gãy, điều này ta không mong muốn.

Các bán kính lượn của chày và cạnh khoang của cối kiểm sốt dịng chảy của phơi vào khoang của cối. Sự nhăn trên thành sản phẩm có thể xảy ra nếu bán kính lượn của chày và góc cạnh khoang cối là quá lớn. Nếu bán kính quá nhỏ, phơi dễ bị rách vì áp lực cao.

<i><b>1.4.2 Các phương pháp chống nhăn ở vùng vuốt sâu </b></i>

a. Dùng bích chặn phơi

Phương pháp đơn giản để loại bỏ nhăn ở các vùng sâu, được rút ra là sử dụng bích chặn phơi. Trong q trình vuốt sâu, một hằng số áp lực chặn phôi được áp dụng trong suốt q trình rút tồn bộ phơi vào cối.

Khi thay đổi áp lực đã tạo ra một số thành cơng. Một đệm khí nén hoặc thuỷ lực có thể thay đổi áp lực chặn phơi tuyến tính theo các bậc của máy. Điều này gia tăng độ sâu cho phép cuả sản phẩm.

Một đệm của cối điều khiển số có thể được sử dụng để cung cấp một áp lực chặn phôi thay đổi trong quá trình hành động dập vuốt. Trên biểu đồ tối áp lực chặn phôi, lực chặn ban đầu phải lớn để cung cấp cho biến dạng ban đầu.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 21</span><div class="page_container" data-page="21">

Đệm giảm căng để kéo phôi vào trong khoang, và sau đó dần dần tăng trở lại lên để đảm bảo căng cứng cho sản phẩm vuốt. Một đệm cối điều khiển số có thể đột ngột tăng độ sâu cho phép khi ngăn chặn cả hai hiện tượng nhăn và nứt.

b. Thiết kế tối ưu chày và cối

Thiết kế của chày và khoang của cối có thể được tối ưu hóa để giảm xác suất nhăn. Chọn một bán kính mặt bích đó đủ lớn để tránh nứt có thể giảm thiểu tối đa khả năng nhăn. Ngoài ra, xem xét việc giảm thiểu sự phức tạp và khơng đối xứng nếu có thể. Kết hợp nhiều ngun cơng vuốt trong quy trình có thể có nhiều lợi thế trong việc ngăn chặn nhăn ở các sản phẩm vuốt sâu.

Thiết kế hình hình dạng phơi để giảm thiểu vật liệu dư thừa có thể làm giảm khả năng nhăn. Phơi kim loại tấm có cấu trúc hạt vốn có, do đó, những ứng suất có thể khác nhau tùy thuộc vào thiết kế của cối và định hướng của các hạt này. Điều chỉnh các hạt trong một thiết kế không đối xứng để giảm thiểu hỗn hợp ứng suất hạt và nhấn mạnh những ứng suất tổng của quá trình vuốt sâu.

c. Các yếu tố khác để xem xét

Điều kiện bề mặt của mỗi thành phần có thể được thiết kế riêng để cải thiện hiệu suất tổng thể. Dầu mỡ bôi trơn làm giảm ma sát giữa phôi và chày và cối ,có thể chất lỏng (thể ướt) hoặc màng (khơ). Nói chung, chúng được áp dụng cho phôi trước khi vuốt.

Ngày nay, tấm màn khô được chấp nhận bởi vì chúng giảm bớt một phần cần thiết phải rửa sau khi vận hành.

Trước đây, thử, hư hỏng và kinh nghiệm vận hành giúp tối ưu hóa sản phẩm và thiết kế khn. Ngày nay, máy tính hỗ trợ thiết kế và mơ hình phần tử hữu hạn được sử dụng để tạo ra sản phẩm và khn, sau đó thiết kế để mơ phỏng q trình vuốt sâu, giảm đáng kể chi phí cho các dụng cụ và lao động trong quá trình thiết kế.

<b>1.5. Các phương pháp chống nhăn ở vùng vuốt sâu </b>

Trong quá trình dập vuốt các chi tiết hình hộp thì trở lực kéo phôi vào trong cối ở những vị trí khác nhau của đường bao là khơng giống nhau. Ở các

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 22</span><div class="page_container" data-page="22">

thành thẳng trở lực kéo phôi vào trong cối nhỏ hơn so với các phần cong (góc hộp), thêm vào đó ở các phần cong , trở lực kéo phôi vào trong cối sẽ tăng lên nếu bán kính cong ở góc của cối giảm đi. Chính vì vậy mà các chi tiết hình hộp đã được dập vuốt (kể cả các bán thành phẩm) đều có chiều cao khơng đồng đều. Chiều cao ở các phần góc hộp thường lớn hơn ở các phần thành thẳng. Ngồi ra, sự khơng đồng đều về điều kiện kéo phôi dọc theo đường bao của cối cũng gây ra sự không đồng đều về trạng thái ứng suất ở phần thành thẳng của chi tiết điều đó có thể dẫn đến sự phá hủy chi tiết (đứt hoặc rách).

Để có thể tạo ra, mặc dù chỉ là tương đối, sự đồng đều về điều kiện kéo phơi vào trong cối trên tồn bộ đường bao thì ở các thành phẳng, người ta làm tăng trở lực kéo phôi một cách nhân tạo bằng các gân vuốt đặc biệt. Những gân vuốt này có tác dụng cản trở sự chuyển dịch của phơi đối với cối. Hình dạng, kích thước và phương pháp cố định gân vuốt được đưa ra trong các sổ tay công nghệ. Số lượng gân vuốt được xác định bằng thực nghiệm. Gân vuốt chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết bởi vì việc gá đặt chúng làm cho khn phức tạp thêm và tăng giá thành của khn.

Vì vậy trong quá trình dập vuốt chi tiết hình hộp, ở góc của đường bao chi tiết xảy ra sự tăng dày của phần vành, hiện tượng này,hiện tượng này cần phải được tính đến khi xác định trị số khe hở giữa chày và cối của khuôn dập vuốt. Như vậy trị số khe hở giữa chày và cối ở phần góc của hình hộp cần phải làm lớn hơn so với phần thẳng. Theo số liệu kinh nghiệm, ở các phần thẳng, khe hở giữa chày và cối là Z =1,2S ; còn ở phần cong, khe hở là Z = ( 1,3 – 1,4 )S. Hướng lấy khe hở Z ở các ngun cơng có thể tùy ý trừ nguyên công cuối cùng. Khi dập vuốt chi tiết cần có kích thước ngồi chính xác thì khe hở Z được lấy bằng cách giảm kích thước của chày, cịn kích thước của cối được lấy bằng kích thước giới hạn nhỏ nhất của chi tiết. Ngược lại khi dập vuốt cần có kích thước trong chính xác thi khe hở được lấy bằng cách tăng kích thước của cối, cịn kích thước của chày lấy bằng kích thước giới hạn lớn nhất của chi tiết.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 23</span><div class="page_container" data-page="23">

<b>KẾT LUẬN CHƯƠNG </b>

Qua quá trình tìm hiểu về tầm quan trọng của gia cơng tạo hình kim loại tấm và giới thiệu về các giải pháp công nghệ ứng dụng trong công nghiệp nước ta hiện nay và thế giới đã giúp ta có cái nhìn tổng quan về cơng nghệ dập tấm, hình thành lý luận và có thể áp dụng vào sản xuất.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 24</span><div class="page_container" data-page="24">

<b>CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU VỀ CHI TIẾT GIA CÔNG 2.1. Giới thiệu về chi tiết gia công </b>

Hiện nay, nhu cầu xây dựng các cơng trình nhà ở nước ta ngày càng tăng cao do áp lực dân số ngày càng tăng. Khi xây dựng mới các cơng trình thì bồn rửa inox (lavabo) là sản phẩm không thể thiếu trong các căn bếp.

Ưu điểm của bồn rửa inox so với các loại bồn rửa bằng sứ là bền, nhẹ, không bị bể, nứt khi bị va đập, dễ lau chùi, dễ lắp đặt.

<i><b>Hình 2.1: Sản phẩm Chậu rửa bát điển hình </b></i>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 25</span><div class="page_container" data-page="25">

<b>Ferritic là loại thép khơng gỉ có tính chất cơ lý tương tự thép mềm, </b>

nhưng có khả năng chịu ăn mòn cao hơn thép mềm (thép carbon thấp). Thuộc dịng này có thể kể ra các mác thép SUS 430, 410, 409... Loại này có chứa khoảng 12% - 17% crôm. Loại này, với 12%Cr thường được ứng dụng nhiều trong kiến trúc. Loại có chứa khoảng 17%Cr được sử dụng để làm đồ gia dụng, nồi hơi, máy giặt, các kiến trúc trong nhà...

<b>Austenitic-Ferritic (Duplex) Đây là loại thép có tính chất “ở </b>

giữa” loại Ferritic và Austenitic có tên gọi chung là DUPLEX. Thuộc dịng này có thể kể ra LDX 2101, SAF 2304, 2205, 253MA. Loại thép duplex có chứa thành phần Ni ít hơn nhiều so với loại Austenitic. DUPLEX có đặc tính tiêu biểu là độ bền chịu lực cao và độ mềm dẻo được sử dụng nhiều trong ngành cơng nghiệp hố dầu, sản xuất giấy, bột giấy, chế tạo tàu biển... Trong tình hình giá thép khơng gỉ leo thang do ni ken khan hiếm thì dịng DUPLEX đang ngày càng được ứng dụng nhiều hơn để thay thế cho một số mác thép thuộc dòng thép Austenitic như SUS 304, 304L, 316, 316L, 310s…

<b>Martensitic Loại này chứa khoảng 11% đến 13% Cr, có độ bền </b>

chịu lực và độ cứng tốt, chịu ăn mòn ở mức độ tương đối. Được sử dụng nhiều để chế tạo cánh tuabin, lưỡi dao...

Kết luận: Chọn vật liệu: inox 304 ( SS304) vì:

Tốc độ hóa bền rèn cao

Độ dẻo cao hơn

Độ cứng và độ bền cao hơn

Độ bền nóng cao hơn

Chống chịu ăn mòn cao hơn

Độ dẻo dai ở nhiệt độ thấp tốt hơn

Phản ứng từ kém hơn (chỉ với thép austenit)

Giới hạn bền: Min 520 Mpa

Giới hạn chảy: Min 205 Mpa

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 26</span><div class="page_container" data-page="26">

<i><b>Nhận xét tổng quan chi tiết về mặt công nghệ : </b></i>

Do quá trình dập vuốt hộc của chi tiết bồn rửa là dập vuốt sâu, ở các nước phát triển muốn dập hồn chỉnh chi tiết bồn rửa với hộc dính liền mặt nạ , người ta dùng phương pháp dập thủy cơ, nhưng khuyết điểm của phương pháp dập thủy cơ là rất phức tạp trong việc thiết kế và chế tạo trang thiết bị thủy lực , dụng cụ gia cơng phải có độ chính xác cao nên chi phí sản xuất cao.

<i><b>Đề xuất: </b></i>

Đối với chi tiết bồn rửa, để giảm chi phí sản xuất và hạn chế sự phức tạp trong thiết kế chế tạo khuôn, ta tiến hành dập vuốt sâu phần hộc của bồn rửa rồi dập phần mặt nạ của lavabo sau đó hàn phần hộc và vành lại.

<b>2.3. Yêu cầu công nghệ sản phẩm </b>

<i>Kích thước hình học và hình dạng sản phẩm phù hợp yêu cầu </i>

Chậu rửa bát inox 2 hố là chi tiết có dạng trụ rỗng động sâu 23cm, kính thước hình học của sản phẩm phải phù hợp với bản vẽ và mơ hình. Bề mặt khơng gian do yêu cầu đặc thù của chi tiết nhằn lắp ráp với chi tiết cơ sở và yêu cầu về tạo hình mỹ quan của sản phẩm, đảm bảo có tính cơng nghệ, tính thẩm mỹ cao, khi lắp ráp đảm bảo đúng vị trí.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 27</span><div class="page_container" data-page="27">

Trong q trình dập do có chỗ biến dạng vật liệu lớn làm cho độ cứng vững của vật liệu không được đảm bảo gây tiếng ồn khi làm việc, phương pháp kiểm tra độ cứng vững là dùng tay gõ vào bề mặt nghe âm thanh xem cố giống nhau ở mọi chỗ hay không. Chỗ nào âm thanh thấp chứng tỏ độ cứng vững kém, khi dùng tay ấn vào vỏ có tiếng bập bùng thì như vậy chi tiết khơng đạt u cầu về độ cúng vững. Ngồi ra chi tiết dập khơng đủ độ biến dạng cần thiết độ cứng vững kém sau khi cắt biên sẽ gây sai lệch về hình dạng của chi tiết .

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 28</span><div class="page_container" data-page="28">

<b>CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH CHI TIẾT VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN CƠNG NGHỆ </b>

<b>3.1. Phân tích chi tiết các bước thiết kế sản phẩm </b>

<i><b>3.1.1. Giới thiệu phần mềm sử dụng để thiết kế </b></i>

<b>Giới thiệu tổng quan về Hãng SIEMENS và phần mềm NX SIEMENS PLM Software SIEMENS PLM Software là một bộ phận của SIEMENS </b>

Industry Automation Division - nhà cung cấp hàng đầu thế giới về giải pháp phần mềm Quản lý vòng đời sản phẩm (Product lifecycle management - PLM) và Quản lý sản xuất (Manufacturing operations management - MOM) với hơn 7 triệu đăng ký và hơn 71,000 khách hàng trên toàn cầu. Trụ sở chính của SIEMENS PLM Software đặt tại Plano, Texas, Mỹ.

<b>Phần mềm NX </b>

NX là một gói phần mềm trong bộ giải pháp CAD/CAM/CAE được phát triển bởi SIEMENS. NX trước đây được gọi là Unigraphics (gọi tắt là UG), NX là gói phần mềm CAD/CAM/CAE cao cấp được phát triển bởi hãng Unigraphics, nhưng từ năm 2007 đã được SIEMENS PLM Software mua lại.

<b>Khả năng của phần mềm NX </b>

Thiết kế cơ khí / Mơ phỏng Thiết kế hệ thống cơ điện Quản lý quy trình kỹ thuật

Thiết kế và tạo mẫu trong cơng nghiệp Thiết kế đóng gói

Lập trình kiểm tra

<b>Lĩnh vực ứng dụng phần mềm NX </b>

Phần mềm NX ứng dụng trong tất cả các lĩnh vực như: Cơ khí, Hàng khơng & Quốc phịng, Giao thơng vận tải, Máy móc & Thiết bị cơng nghiệp, Điện tử & Công nghệ Cao. NX được sử dụng trong các tập đồn cơng nghệ lớn trên thế giới như GM, Nissan, Moog, GE, Pratt & Whitney,... Phần mềm NX được sử dụng trong 90% số xe được trưng bày tại triển lãm Ơ tơ Quốc tế Bắc

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 29</span><div class="page_container" data-page="29">

Mỹ. Tại thị trường Việt Nam, NX được tin dùng trong nhiều doanh nghiệp, tiêu biểu như: Boeing, Suzuki,Samsung, Canon, Panasonic, Nissan, Foster, Vinfast,…

<i><b>Hình 3.1: Sử dụng phần mềm NX thiết kế vỏ xe hơi </b></i>

<b>Các gói module trong phần mềm NX </b>

Phần mềm NX có rất nhiều các module thiết kế chuyên biệt cho từng ngành nhỏ như: thiết kế tàu (Ship structure), thiết kế vỏ máy bay (Aero Sheet metal), đường ống điện (Electric Tube Design),... v.v và v.v. Chính vì thế nên những lệnh của NX trong những module chuyên biệt này có tính "chuyên ngành" rất cao, do được một đội ngũ kỹ sư có hiểu biết sâu sắc về chuyên ngành đó tư vấn xây dựng lệnh.

Phần mềm NX có 4 gói module phổ biến: NX CAD - Thiết kế sản phẩm

NX CAM - Lập trình gia cơng 2-3-4-5 trục

NX CAD/CAM - Gói đầy đủ cho thiết kế & gia công NX MOLD Design - Thiết kế khn mẫu

Trong mỗi gói phần mềm NX bản quyền được chia ra làm nhiều module nhỏ để phù hợp với yêu cầu của từng doanh nghiệp.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 30</span><div class="page_container" data-page="30">

<i><b>Hình 3.2: Mơ phỏng động học của máy </b></i>

<b>Đặc điểm nổi bật của phần mềm NX Tính linh hoạt: </b>

NX cung cấp cho người dùng tính linh hoạt trong thiết kế bởi kỹ thuật Synchronous, giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc thiết kế, chỉnh sửa trực tiếp trong quá trình xây dựng mơ hình. Sự tự do trong thiết kế trên nền Direct Modeling kết hợp kỹ thuật mới Synchronous này giúp cho việc thiết kế nhanh hơn hàng chục lần lần so với trước đây.

<b>Sức mạnh: </b>

NX xử lý được những bài toán cực kỳ phức tạp thơng qua hệ thống tồn diện CAD/CAM/CAE. NX Advanced simualation giải quyết mọi thách thức về CAE, làm giảm bớt 30% công việc tạo mẫu thử nghiệm trước khi sản xuất. CAM EXPRESS giải quyết mọi thánh thức trong lập trình gia cơng các trung tâm gia công 5 truc, 4 trục, 3 trục,…cho đường chạy dao tối ưu, rút ngắn thời gian gia công, và chất lượng sản phẩm tốt nhất.

<b>Phối hợp: </b>

Với giải pháp tổng thể CAD/CAM/CAE, phương thức xử lý và quản lý thống nhất cho phép quá trình phối hợp phát triển sản phẩm diễn ra nhanh hơn và xử lý nhanh hơn gấp nhiều lần, rút ngắn thời gian sản xuất.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 31</span><div class="page_container" data-page="31">

<b>Năng suất: </b>

NX giúp cho các kỹ sư và chuyên gia thiết kế nâng cao năng suất trong việc cải tiến các mẫu thiết kế cũ giảm tới 40% thời gian. Và tận dụng được nhiều dữ liệu CAD từ các phần mền khác trong thiết kế để cải tiến và phát triển mới.

<i><b>Hình 3.3: Ứng dụng phần mềm phân tích kết cấu xe ơ tơ </b></i>

<b>Chức năng nổi bật của phần mềm NX </b>

Thiết kế 3D cho các chi tiết đơn với Modeling

Assembly cho phép lắp ráp các chi tiết đơn để tạo thành một sản phẩm hoàn chỉnh

Xuất bản vẽ đúng các tiêu chuẩn

Môi trường NX CAM để gia công cơ khí Thiết kế khn mẫu với Mold Wizard

Mơ phỏng động học,động lực học, phân tích ứng suất,tính tốn các điều kiện bền với Simulation

Thiết kế kim loại tấm trên phần mềm bằng Sheet Metal

Sử dụng cho ngành điện, dầu khí với Routing Mechanical và Electrical PCB Xchange thiết kế khối cho mơ hình bo mạch CPU

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 32</span><div class="page_container" data-page="32">

NX Drafting: Công cụ giúp chúng ta tạo bản vẽ 2D một cách đơn giản nhanh chóng, chính xác, dễ dàng để phục vụ cho việc thiết kế cũng như gia công chi tiết.

NX CAM: Module dành riêng cho gia công. Bạn có thể hợp lý hóa và tự động hóa lập trình NC, đồng thời giảm thời gian chu kỳ, sử dụng các công cụ mạnh mẽ, ứng dụng cụ thể. Từ gia công 2.5-trục và sản xuất khuôn mẫu, để phay đồng thời 5 trục và sản xuất khối lượng lớn, NX cho phép bạn sử dụng một phần mềm CAM để làm cho các bộ phận tốt hơn nhanh hơn.

Mold Design: Module thiết kế khuôn tự động của NX. Mold Design cung cấp hệ thống thư viện phong phú và khả năng quản lý, kiểm soát đối tượng dễ dàng, giúp thu hẹp thời gian và chi phí thiết kế, gia cơng. Bằng sự kết hợp giữa kiến thức cơng nghệ tiên tiến với q trình tự động hóa sản xuất trong thực tiễn, module NX cho thiết kế khn được phát triển trong tồn bộ q trình từ thiết kế đến bố trí lắp.

Simulation: Simulation có tính năng mơ phỏng mạnh mẽ hơn, nâng cao hơn. Simulation mô phỏng về sức bền, dao động, nhiệt độ, dòng chảy hay các điều kiện ngoại lực thực tế bên ngoài tác dụng lên chi tiết. Từ đó tính tốn độ bền của chi tiết để có những thay đổi, điều chỉnh cho phù hợp.

Sheet metal: Hỗ trợ thiết kế các chi tiết dạng vỏ, thép tấm hay các chi tiết có thành mỏng. Với các lệnh sử dụng linh hoạt quá trình thiết kế trở nên đơn giản, dễ dàng hơn rất nhiều. NX gồm 3 module thiết kế tấm: NX Sheet Metal,

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 33</span><div class="page_container" data-page="33">

Aerospace sheet metal và forming/flatting nhưng mỗi module lại có những cơng cụ khác nhau đặc thù cho lĩnh vực tương ứng.

Routing Mechanical & Electrical: Sử dụng chức năng Router System NX cho phép thiết kế đường ống cơ khí, hệ thống mạch điện.

Weld Assistant: Cơng nghệ hàn, hỗ trợ tính tốn mối hàn.

Ngồi ra cịn nhiều module phục vụ cho những ngành đặc thù như: Progressive Die Wizard: Thiết kế khn dập liên hồn.

PCB Xchange: Thiết kế khối cho mơ hình bo mạch PCB. Ship Design: Thiết kế tàu.

NX Human: Tạo mơ hình cơ thể người, mơ phỏng xe hơi…

<i><b>3.1.2. Các bước thiết kế sản phẩm chậu rửa bát </b></i>

Bước 1: Mở phần mềm, vào giao diện thiết kế chi tiết. Bước 2: Vẽ theo bản thiết kế với số liệu cho trước.

Bước 3: Sử dụng các cơng cụ tạo hình để dựng ra sản phẩm 3D.

<i><b>Sau đây, ta đi vào chi tiết các bước thực hiện: </b></i>

Bước 1: Mở phần mềm, vào giao diện thiết kế chi tiết:

Ta mở phần mềm NX lên, giao diện làm việc của phần mềm sẽ hiện lên.

<i><b>Hình 3.4: Giao diện làm việc của phần mềm NX </b></i>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 34</span><div class="page_container" data-page="34">

<b>Để vào môi trường thiết kế sản phẩm, ta chọn New – Model để vào mơi </b>

trường thiết kế.

<i><b>Hình 3.5: Giao diện môi trường thiết kế </b></i>

Ta thiết kế chậu rửa bát theo kích thước đã đo được từ sản phẩm mẫu.

<b>Đầu tiên, ta vẽ Sketch kích thước của chậu trước. Sử dụng lệnh Rectangle để </b>

tạo hình chữ nhật, sau đó ghi kích thước theo các chiều, ta được như hình:

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 35</span><div class="page_container" data-page="35">

<b> Tiếp theo, sử dụng lệnh Extrude để tạo khối cho chi tiết theo sketch vừa </b>

vẽ. Kích chọn vào biểu tượng lệnh Extrude, sau đó điền số liệu chiều cao

<b>của chi tiết vào rồi ấn OK. </b>

<i><b>Hình 3.7: Tạo khối cho chi tiết </b></i>

Sau khi đã có hình khối sản phẩn rồi, ta tạo 2 hố cho chi tiết. Tạo Sketch

<b>trên bề mặt chi tiết và vẽ kích thước hố theo bản vẽ, sau đó dùng lệnh Extrude, chọn chế độ Subtract để cắt chi tiết, tạo chiều sâu cho hố. Ta cắt sâu xuống để </b>

lại chiều dày phôi là 1 mm.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 36</span><div class="page_container" data-page="36">

Về cơ bản, chậu rửa bát đã được hình thành. Tiếp theo là các công đoạn

<b>bo cạnh và tạo mặt nạ và các gân ráo nước, ta sử dụng lệnh Edge Blend để bo </b>

các viền cho sản phẩm mềm hơn, khơng có độ sắc cạnh, độ thẩm mỹ cũng tăng, bắt mắt người tiêu dùng.

<i><b>Hình 3.9: Sử dụng lệnh Edge Blend để bo các cạnh </b></i>

Tạo mặt nạ và các đường gân, ta thiết kế một gân nhỏ bên phải chi tiết

<b>rồi sử dụng lệnh Pattern Future </b>để nhân bản ra số lượng gân cần thiết như bản vẽ.

<i><b>Hình 3.10: Tạo mặt nạ cho chi tiết </b></i>

<b>Tiếp đến, ta dùng lệnh Shell </b> để cắt đi phần thừa, tạo độ dày cho sản phẩm.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 37</span><div class="page_container" data-page="37">

<i><b>Hình 3.11: Tạo bề dày cho sản phẩm </b></i>

Cuối cùng là đột các lỗ thốt nước, lỗ lắp đặt vịi nước cho chậu rửa bát.

<b>Ta cũng vẽ Sketch sau đó dùng lệnh Extrude, chọn Subtract để cắt tạo lỗ cho </b>

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 38</span><div class="page_container" data-page="38">

<i><b>3.1.3. Tính tốn các kích thước phần hộc </b></i>

Theo tính tốn, thử nghiệm ,tham khảo các loại bồn rửa có sẵn trên thị trường, các loại hộc inox trung bình theo tiêu chuẩn có kích thước 14”

16".

Để phù hợp với người sử dụng và dễ lắp đặt, ta chọn A= 436 mm, B = 360 mm. Độ dày của phôi S= 1 mm.

Bán kính lượn của cối nhỏ gây khó khăn cho việc kéo phơi vào lịng cối, làm tăng ứng suất kéo và có thể gây đứt tiết diện nguy hiểm. Ngược lại bán kín lượn quá lớn làm sản phẩm dễ bị nhăn.

Bán kính góc lượn mép hộc của bồn ,ta có cơng thức tính bán kính lượn của cối:

Để tiết kiệm số lượng khn và số lần dập, ta xác định bề sâu H lịng hộc,ta có điều kiện quyết định theo [3,tr.272] để hộc của bồn thuộc dạng dập thấp .

0,3<

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 39</span><div class="page_container" data-page="39">

Vật liệu có độ dẻo trung bình theo sách sổ tay thiết kế khn dập [3,tr.272] ta có hệ số:



= 8

10. Ta chọn



= 8 ==

=19 mm

< 0,07

thì phải thêm thao tác chỉnh bổ sung nên ta chọn

để không phải qua thao tác chỉnh sửa.

Chọn

= 50 mm.

Để dễ lấy sản phẩm ra khỏi khn sau khi dập vuốt, ta chọn góc nghiêng 5

Ta đi tính kích thước phơi gốc:

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div><span class="text_page_counter">Trang 40</span><div class="page_container" data-page="40">

Hệ số ma sát giữa bích chặn và phơi, và giữa phơi và chày, cối:



=0,125

<i><b>Nhận xét : </b></i>

Những điểm có khả năng xảy ra vết nứt xuất hiện ở góc và phần giao giữa vành và mép hộc,các nếp nhăn xuất hiện gây ảnh hưởng xấu đến bề mặt sản phẩm.

Sau khi thử nghiệm với hộc không sử dụng gân vuốt, kết quả không tốt, ta tiến hành điều chỉnh phôi và sử dụng gân vuốt .

Điều chỉnh phôi để sau khi dập tiến hành tạo gân và cắt mép.  Lực chặn phôi 140000 N.

 Giá trị các gân vuốt là 3% tại 4 góc và 8% tại 4 cạnh.  Tốc độ chày giữ nguyên.

Khi dập các chi tiết hình hộp, ổ biến dạng dẻo là ở các góc hộp, nó bao trùm một vùng tiếp giáp của phần vành và cạnh bên của hộp. Trạng thái ứng suất ở phần góc của vành là trạng thái ứng suất phẳng còn trạng thái biến dạng là khối. Các thành phần thẳng của chi tiết có trạng thái ứng suất – biến dạng phức tạp và không đều: nén dọc chu vi và kéo theo hướng thẳng đứng. Chiều cao chi tiết càng lớn thì đặc điểm về sự phân bố ứng suất và biến dạng khơng đều càng lớn.

Chỉnh lại bán kính góc lượn của hộc thành

= 70 mm, và tấm chặn có thêm 4 gân vuốt.

Vận tốc chày là 200 mm/s, lực chặn 14000 N, thông số của gân vuốt là độ khóa lực , cặp gân vuốt theo chiều rộng là 8%, cặp gân vuốt theo chiều dài là 9%,4 góc là 3%.

<b>Nhận xét: </b>

Phần hộc tương đối tốt, nhưng phần ranh giới giữa vùng an toàn và vùng nhăn chưa rõ ràng, ta tiếp tục tối ưu phần lòng hộc để giảm phế liệu và tạo ra sản phẩm tốt hơn.

83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM83Monday, June 10, 20248:50:29 PM8:50:29 PM

83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM83Monday, June 10, 20248:50:32 PM8:50:32 PM

83Thiet Ke Va Lap Quy Trinh Gia Cong Khuon Dap Bon Rua BatMonday, June 10, 2024

</div>