CẠNH TRANH MỸ - TRUNG QUỐC TẠI KHU VỰC ẤN ĐỘ DƯƠNG - THÁI BÌNH DƯƠNG TRÊN LĨNH VỰC AN NINH - CHÍNH TRỊ VÀ MỘT SỐ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI VIỆT NAM HIỆN NAY

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (697.67 KB, 6 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

Thếgiới: Vấnđề-

Sự

kiện

Tạp chí Cộng sản

TRỊNH THỊ HOA* LÊ QUANGMẠNH**

* TS, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh** TS, Học viện Chính trị Công an nhân dân(1) us Department of State: “A free and open Indo-Pacific: Advancing a Shared Vision” (Tạm dịch: Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở: Thúc đẩy tầm nhìn chung),

content/uploads/2019/11 /Free-and-Open-Indo-Pacific- 4Nov2019.pdf, ngày 4-11-2019

Cạnh tranh Mỹ - Trung Quốc tại khu vực Ẩn Độ Dương - Thái Bình Dương trong những năm gần đây là một trong những tâm điểm quan tâm của giới quan sát quốc tế. Đặc biệt, sự gia tăng cạnh tranh chiến lược của hai quốc gia này trên lĩnh vực an ninh - chính trị đã tác động mạnh mẽ đến các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

T r~\N ƯỚC sang thập niên thứ ba của thế—<4 kỷ XXI, quan hệ Mỹ - Trung Quốc J Lựx nói chung và cạnh tranh chiến lược giữa hai quốc gia nói riêng tại khu vực ẤnĐộ Dương - Thái Bình Dương ngày càng trở nên phức tạp, nhất là trên lĩnh vực an ninh - chính trị. Có thể nhận diện ở một số điểm cơ bản sau:

Thứ nhẩt, cả hai đại chiến lược là Sáng kiến “Vành đai, Con đường” (Trung Quốc) và Chiến lược “Ân Độ Dương - Thải Bình Dương an toàn và thịnh vượng” (Mỹ) đều nhằm xác lập lại “một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ ” theo cách riêng của mỗi nước.

Với chiến lược “Ân Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở” (IPS) dưới thời kỳ Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm hay chiến lược “Án Độ Dương - Thái Bình Dương an tồn và thịnh vượng” mà chính quyền Tổng thống Mỹ Giô Bai-đơn đang triển khai hiện nay đều hướng tới mục tiêu xác lập các nguyên tắc về tôn trọng chủ quyền và độc lập của các quốc gia, giải quyết hịa bình các

tranh chấp, thương mại tự do và công bằng, tuân thủ luật pháp quốc tế, minh bạch và quản trị hiệu quả(1). Để đạt được mục tiêu đó, chính quyền Tổng thống Mỹ G. Bai-đơn đã triển khai hàng loạt hoạt động, như thắt chặt và nâng cấp các liên minh truyền thống tại khu vực, ưu tiên nguồn lực quốc phòng - an ninh cho các đối tác, gia tăng các hoạt động của qn đội Mỹ trên tồn khu vực, tham gia tích cực các thể chế an ninh đa phương, tích cực phổ biến các giá trị dân chủ, tự do của Mỹ... tại các quốc gia trong khu vực.

Trong khi đó, Sáng kiến “Vành đai, Con đường” (BRI) của Trung Quốc dù không đề cập đến các hoạt động an ninh - chính

106 Số 989(tháng 5 năm2022)

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

Tạp chí Cộng sân

Thế

giới:

Vấn đề -Sự

kiện

trị, song hướng tới việc nâng cao uy tín của Trung Quốc trong khu vực, bảo đảm an ninh cho các hoạt động logistics của Trung Quốc không bị Mỹ cản trở. Thậm chí, thơng qua BRI, Trung Quốc sẽ giành được quyền tiếp cận cảng hoặc các căn cứ quân sự mới, giúp tăng cường sức mạnh của lực lượng hải quân Trung Quốc. Năm 2019, Trung Quốc công bố Sách trắng Quốc phòng với tên gọi “Quốc phòng Trung Quốc trong kỷ nguyên mới”, đề cập đến các mục tiêu chính sách, cải cách, các nhiệm vụ và vai trị phòng thủ của lực lượng vũ trang Trung Quốc trong “kỷ nguyên mới”. Trung Quốc cho rằng, “kỷ nguyên mới” là môi trường an ninh quốc tế đang thay đổi với sự gia tăng chủ nghĩa bá quyền, chính trị cường quyền, chủ nghĩa đon phương, chiến tranh và xung đột xảy ra liên tục trong khu vực. Sách trắng Quốc phòng ra đời trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung Quốc đang có nhiều căng thẳng, trong đó “Chiến lược An ninh quốc gia năm 2017” và “Chiến lược Quốc phòng năm 2018” của Mỳ xác định Trung Quốc là “cường quốc xét lại”, “đối thủ cạnh tranh chiến lược số 1”. Sách trắng Quốc phòng năm 2019 phản ánh nhận thức của Trung Quốc về mối đe dọa từ những chính sách của Mỹ đối với an ninh tồn cầu(2).

(2) Hoa Huyền: “Trung Quốc cơng bố Sách trắng quốc phịng 2019”, Trang thơng tin điện tử Cơng an

nhân dân, antg/Trung-Quoc-cong-bo-Sach-trang-quoc-phong- 2019-1530264/, ngày 29-7-2019.

(3) Thông tấn xã Việt Nam: “Tổng thống Mỹ ký thông qua dự luật quốc phòng trị giá 770 tỷ USD”,

https ://www. vìetnamplus. vn/tong-thong-my-ky-thong- qua-du-luat-quoc-phong-tri-gia-770-ty-usd/765345. vnp, ngày 28-12-2021.

(4) PV/VOV: “Trung Quốc dự kiến tăng 6,8% chi phí quốc phịng trong năm 2021”, Trang thơng tin điện

tử Đài Tiếng nói Việt Nam, quoc-du-kien-tang-68-chi-phi-quoc-phong-trong-nam-2021-84119l.vov, ngày 5-3-2021.

Thứ hai, đẩy mạnh tiềm lực quốc phịng tại khu vực Ân Độ Dương - Thải Bình Dương. Đối với Mỹ, ngân sách quốc phòng năm 2021, 2022 của Mỹ lần lượt là 715 tỷ USD và 770 tỷ USD(3). Trong đó, Mỹ dự kiến chi 7,1 tỷ USD cho sáng kiến liên quan tới an ninh khu vực Thái Bình Dương, bao gồm: ưu tiên đầu tư hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân nhằm răn đe Trung Quốc, đồng thời phát triển năng lực tác chiến trong tương lai, thay vì các lĩnh vực truyền thống... Ngồi ra, chính quyền Tổng thống Mỳ G. Bai-đơn tích cực triển khai “Sáng kiến răn

đe tại Thái Bình Dương” - một chương trình nhằm đối phó với Trung Quốc, tập trung vào cạnh tranh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tăng cường sự sẵn sàng của Mỹ trong khu vực thông qua việc tài trợ hệ thống ra-đa, vệ tinh và tên lửa.

Đối với Trung Quốc, giai đoạn từ năm 2016 - 2020, ngân sách quốc phòng của Trung Quốc đã lần lượt tăng 7,6%, 7%, 8,1%, 7,5% và 6,6%(4). Mục tiêu của quân đội Trung Quốc là xây dựng lực lượng “hiện đại hóa hồn tồn” vào năm 2027 và “qn đội hàng đầu thế giới” vào giữa thế kỷ XXL Tư tưởng xây dựng quân đội hùng mạnh của Trung Quốc được xác định là một “trụ cột chiến lược” để phát triển Trung Quốc trong thời đại mới. Năm 2015, Trung Quốc cơng bố Sách trắng Quốc phịng với tên gọi “Chiến lược quân sự của Trung Quốc”, trong đó nhấn mạnh đối với khu vực Án Độ Dương - Thái Bình Dương, Trung Quốc chủ trương tăng cường năng lực hải quân, chuyển đổi trọng tâm từ “phòng vệ ngồi khơi” sang kết hợp giữa “phịng vệ ngồi khơi” với “bảo vệ trên các đại dương” để đối phó với “mối đe dọa đối với quyền và lợi ích hàng hải của Trung Quốc”. Việc tăng cường củng

SỐ 989 (tháng5 năm 2022) 107

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

Thếgiới:

Vấn

đề -

Sự

kiện

Tạp chí Cộng sản

cố lực lượng hải quân Trung Quốc được cho là phù hợp với chủ trương xây dựng Trung Quốc thành một cường quốc hải quân được đề cập trong Báo cáo tại Đại hội XVIII của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã “phác họa nên mục tiêu tổng thể và lộ trình đê xây dựng toàn diện quân đội nhân dân trở thành quân đội hàng đầu thế giới; xác định rõ yêu cầu thực tiễn trong quán triệt toàn diện tư tưởng xây dựng quân đội hùng mạnh của Tập Cận Bình”(5), “đến năm 2020 cơ bản thực hiện cơ giới hóa, việc xây dựng tin học hóa thu được tiến triển quan trọng, năng lực chiến lược được nâng cao rõ rệt”(6), “phấn đấu đến năm 2035 cơ bản thực hiện hiện đại hóa quốc phịng và qn đội, đến giữa thế kỷ này hoàn thành xây dựng toàn diện quân đội nhân dân thành quân đội hàng đầu thế giới”(7).

(5) Tập Cận Bình: Tư tưởng chù nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới (30 chuyên đề do Ban

Tuyên truyền Trung ưong Đảng Cộng sản Trung Quốc biên soạn), Tài liệu nghiên cứu dịch theo bản tiếng Trung Quốc, Nxb. Học tập, Bắc Kinh (Trung Quốc), 2018, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh dịch,Hà Nội, 2019, tr. 396.

(6), (7) PWVOV-Bắc Kinh: “Nhận diện Trung Quốc qua Báo cáo chính trị trình bày tại Đại hội 19”, Trang

thông tin điện từ Đài Tiếng nói Việt Nam, https://vov. vn/the-gioi/ho-so/nhan-dien-trung-quoc-qua-bao-cao-chinh-tri-trinh-bay-tai-dai-hoi-19-687472.vov, ngày

lưới đồng minh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương từ song phương đến đa phương đang được thắt chặt và nâng cấp. Đặc biệt, Mỹ chú trọng họp tác với các đồng minh trong “trục nan hoa”, như Nhật Bản, Ô-xtrây-li-a... và hoàn tất các thỏa thuận tiếp cận lần nhau theo cơ chế song phương. Bên cạnh đó, Mỳ tích cực triển khai các thỏa thuận hợp tác đa phương ba bên, bốn bên. Đơn cử như, Mỹ - Nhật Bản - Ô-xtrây-li-a chú trọng tăng cường chia sẻ thông tin, tập trung vào các lĩnh vực an ninh hàng hải trong chuồi đảo thứ nhất (từ Kuril/Chishim, kết thúc ở Borneo và phần phía Bắc của Phi-líp-pin); Mỹ - Nhật Bản - Ân Độ gia tăng tập trận quân sự, nghiên cứu và phát triển quốc phòng chung; Mỹ - Anh - Ô-xtrây-li-a thắt chặt an ninh hàng hải, bảo đảm lợi ích của các bên; Nhóm “Bộ tứ” (Mỹ - Nhật Bản - Ấn Độ - Ô-xtrây-li-a) cam kết ủng hộ Chiến

lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở, an tồn và thịnh vượng - nền tảng cho an ninh và phát triển chung. Nhóm “Bộ tứ” nhấn mạnh việc tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên họp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 để ứng phó với các thách thức đối với trật tự hàng hải dựa trên luật lệ. Tất cả các cơ chế trong tập họp lực lượng của Mỹ đều có điểm chung là đối phó với sự gia tăng ánh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Bên cạnh đó, Mỳ cho phép miễn trừ áp dụng Đạo luật chống lại kẻ thù của nước Mỹ thông qua trừng phạt (CAATSA) cho các đối tác khu vực, như Ấn Độ, In-đô-nê-xi-a... trong việc mua trang thiết bị từ Nga, “khuyến khích các lựa chọn thay thế họp lý đối với các đối tác khu vực thông qua mua sắm các trang thiết bị và dịch vụ quân sự của Mỹ, ủng hộ các lựa chọn của Àn Độ trong phát triển quốc phòng”(8).

Với Trung Quốc, việc thiết lập “quan hệ đối tác hợp tác chiến lược tồn diện, tin cậy, bình đẳng, ủng hộ lẫn nhau, cùng phát triển và hữu nghị lâu dài” với Nga năm 2011 đã giải được bài toán an ninh khu vực. Năm 2019, hai nước nâng cấp lên “quan hệ đối tác

108 Số 989 (tháng 5 năm2022)

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

Thế

giới:

Vấn

đề

-

Sự

kiện

Tạp <hí Cộng sàn

hợp tác chiến lược tồn diện thời đại mới”. Hiện nay, Nga là một trong những quốc gia giữ vị trí hàng đầu trong cục diện ngoại giao và chính sách đối ngoại của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tháng 6-2021, Nga và Trung Quốc đã gia hạn “Hiệp ước láng giềng hữu nghị và hợp tác Trung Quốc - Nga” (ký kết từ năm 2001), thể hiện sự thống nhất về quan điểm của hai nước. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng tích cực thúc đẩy quan hệ với các nước Đông Nam Á, chú trọng hợp tác Tiểu vùng sông Mê Công.

Thứ tư, Mỹ - Trung Quốc gia tăng đối đầu tại “điểm nóng’’ Biển Đơng và biên Hoa Đơng, về phía Mỹ, Biển Đơng được xem là nơi hội tụ lợi ích chiến lược hàng đầu của quốc gia này. Theo đó, chính quyền Tổng thống Mỹ G. Bai-đơn vẫn giữ quan điểm cho rằng Trung Quốc không ngừng gia tăng các hoạt động quân sự và điều chỉnh chính sách theo hướng thực dụng, cứng rắn hơn trong các vấn đề lãnh thổ, biển, đảo, trực tiếp ảnh hưởng đến môi trường, an ninh khu vực Biển Đông. Do vậy, Mỹ sẽ tiếp tục can dự sâu vào vấn đề Biển Đông để kiềm chế Trung Quốc trong việc xác lập vị thế độc tôn tại khu vực và chủ động phòng ngừa từ xa tham vọng “giấc mộng Trung Hoa” của Trung Quốc. Đáng chú ý, Mỹ sẽ tập trung lôi kéo đồng minh can dự và tranh thủ sự ủng hộ của các nước tại khu vực thông qua Liên minh hợp tác quốc phịng giữa ba bên Mỳ - Anh - Ơ-xtrây-li-a (AUKUS) và tầm nhìn “Bộ tứ mở rộng”, về phía Trung Quốc, Biển Đông được coi là “địa bàn đột phá chiến lược” duy nhất trước sự bao quanh bởi hệ thống đồng minh gần gũi của Mỹ để Trung Quốc thiết lập vị thế cường quốc biển, vươn ra các đại dương, trở thành cường quốc toàn cầu. Theo đó, Trung Quốc được dự báo sẽ tiếp tục chính sách can dự cứng rắn đối với

các quốc gia tại khu vực, tuy nhiên có điều chỉnh linh hoạt, khơng có các hành động q mức dẫn đến bùng phát xung đột “nóng” hoặc đối đầu trực diện để vừa răn đe, vừa thu hút, lôi kéo, tập hợp lực lượng, đồng thời triển khai lợi ích quốc gia thơng qua sử dụng địn bẩy sức mạnh về chính trị, ngoại giao, kinh tế, quân sự...

Thứ năm, mâu thuẫn trên mặt trận ỷ thức hệ, hệ giá trị. Đứng từ góc độ của Mỹ,

mơ hình nhà nước pháp quyền, chính phủ đại diện, đa sắc tộc, tự do tơn giáo, báo chí..., theo cách Mỹ tạo dựng đều là những giá trị sống cịn của nước Mỹ. Vì vậy, theo giới quan chức Mỹ, các vấn đề Đài Loan, Hồng Công... của Trung Quốc trong thời gian gần đây là “vi phạm nghiêm trọng vấn đề dân chủ, nhân quyền”. Vì vậy, Mỹ kịch liệt phản đối việc Trung Quốc thông qua “Luật An ninh quốc gia mới dành cho Hồng Cơng” (năm 2020). Cịn từ góc độ của Trung Quốc, nước này cho rằng Mỹ chưa từng từ bỏ âm mưu lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo. Đối với vấn đề Hồng Công, Đài Loan (Trung Quốc), lập trường cơ bản của Trung Quốc là thực hiện nguyên tắc “một nước, hai chế độ” và cho rằng việc áp dụng quan điểm đó “là sáng tạo vĩ đại của Trung Quốc”. “Trong một quốc gia thống nhất, chủ thể nhà nước thực thi chế độ xã hội chủ nghĩa, khu vực cá biệt thực thi chế độ tư bản chủ nghĩa, điều này chưa từng có trong thực tiễn chính trị lồi người trước đây”(9). Do đó, việc Trung Quốc chính thức thơng qua “Luật bảo vệ an ninh quốc gia tại Đặc khu hành chính Hồng Cơng” là để bảo đảm an ninh - chính trị cho Hồng Công.

(9) Tập Cận Binh: Tư tưởng chủ nghĩa xã hội đặc

sắc Trung Quốc thời đại mới (30 chuyên đe do Ban

Tuyên truyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc biên soạn), Tlđd, tr. 406.

SỐ 989(tháng5 năm 2022) 109

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

Thế

giới: Vấn

đềSự

kiện Tạp <hí Cơng sản

Một

số

hàm ý

chính

sách

đối

vói

Sự cọ xát và cạnh tranh, điều chỉnh chiến lược, tranh giành ảnh hưởng giữa các nước lớn, nhất là Mỹ và Trung Quốc, với những đặc điểm mới, đang và sẽ tác động sâu rộng đến tình hình an ninh - chính trị khu vực và thế giới. Bên cạnh đó, khu vực Đơng Nam Á là nơi tập trung nhiều lợi ích “cốt lõi” của Trung Quốc, cũng là địa bàn trọng điểm để Mỹ tập trung gây sức ép, cạnh tranh, đối đầu với Trung Quốc. Do đó, cả Mỹ và Trung Quốc sẽ gia tăng tập hợp lực lượng tại khu vực. Cục diện khu vực trong thời gian tới sẽ là việc các nước thúc đẩy xây dựng trật tự mới thay thế nguyên tắc cân bằng quyền lực trước đây. Các quốc gia gần nhau về lập trường trong các vấn đề chung của khu vực sẽ dần dần hình thành xu hướng liên minh, liên kết mới. Các liên minh, liên kết này sẽ đóng vai trị định hình lại cách thức quản trị khu vực. Đặc biệt, tình hình Biển Đơng có thể có những phức tạp mới với những toan tính của các nước lớn trong bối cảnh các nước trong khu vực đang phải tập trung phòng, chống dịch bệnh COVID-19.

Bối cảnh, tình hình mới này đặt ra yêu cầu cần nghiên cứu kỹ, đánh giá đúng bản chất của vấn đề, đưa ra những dự báo chính xác về xu hướng vận động cùng những tác động của nó để chủ động tìm đối sách phù hợp nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro, củng cố và tăng cường tốt nhất các lợi ích quốc gia - dân tộc.

Thứ nhất, thống nhất trong tư tưởng

và nhận thức về vai trị, vị trí của khu vực Án Độ Dương - Thái Bình Dương; cơ hội và thách thức đối với Việt Nam trong bối cảnh Mỹ - Trung Quốc gia tăng cạnh tranh chiến lược. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã nhận định: “Khu vực châu Á - Thái Bình

Dương có vị trí trọng yếu trên thế giới, tiếp tục là động lực quan trọng của kinh tế toàn cầu, song tiềm an những nhân tố gây mất ổn định do cạnh tranh chiến lược, tranh chấp lãnh thổ, tài ngun. Tinh hình Biển Đơng diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường, đe dọa nghiêm trọng đến hịa bình, ổn định của khu vực và môi trường đầu tư phát triển”(l0) *. Việt Nam ở vị trí trung tâm của khu vực, với vị thế, uy tín quốc tế ngày càng cao, có “giá trị chiến lược” đối với các nước lớn, cần tiếp tục theo dõi sát diễn biến cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung Quốc, tổ chức nghiên cứu ở các cấp độ để có chiến lược, phương án tận dụng cơ hội, điều kiện thuận lợi và mặt tác động thuận, hạn chế tối đa những tác động không thuận từ cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung Quốc. Cuộc cạnh tranh này dù gay gắt, đối đầu toàn diện như hiện nay vần đang ở giai đoạn khó đốn định, do vậy rất cần sự thận trọng trong lựa chọn những nội dung, hình thức, mức độ hưởng ứng khi tham gia các đề xướng của Mỹ hay Trung Quốc. Mọi sự lựa chọn tham gia đều phải trên cơ sở bảo đảm lợi ích của Việt Nam, với tinh thần chủ động, tránh để rơi vào thế bị động, bất lợi về chiến lược.

(10), (11) Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ

XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021,1.1,tr. 208 -209, 163

Thứ hai, tiếp tục triển khai chủ trương

“Đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác song phương với các đối tác, đặc biệt là các đối tác chiến lược, đối tác toàn diện và các đối tác quan trọng khác, tạo thế đan xen lợi ích và tăng độ tin cậy”(11); cụ thế hóa và đưa khuôn khô quan hệ đã xác lập đi vào chiều sâu, thực chất, tạo sự đan xen gan kết giữa lợi ích của ta với các nước. Thực hiện cân bằng linh hoạt ảnh hưởng cũng như lợi ích trong quan hệ với cả Mỹ

110 số 989 (tháng5 năm 2022)

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

Thếgiới:

Vấn

đề -Sự kiện

Tạp chí Cộng sản

và Trung Quốc; đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt quan điểm “Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa”(12) của Đảng và Nhà nước ta đã được đề ra tại Đại hội XIII; tăng cường hợp tác quốc phòng với các nước để nâng cao khả năng bảo vệ đất nước và giải quyết các thách thức an ninh chung.

(12) Văn kiện Đại hội đại biêu toàn quốc lãn thứ XIII, Sđd, t. II, tr. 331.

Thứ ba, thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hịa

bình và phát triển với cả Mỹ và Trung Quốc, tránh bị rơi vào thế phải “chọn bên”, mặc dù có thể chưa xảy ra trong ngắn hạn. Đối với Mỹ, sau gần 30 năm bình thường hóa quan hệ (từ năm 1995), quan hệ hợp tác giữa hai nước đã đạt được nhiều tiến triển thực chất, tồn diện, trải dài trên cả bình diện song phương và đa phương, cùng nhiều lĩnh vực họp tác, từ chính trị - ngoại giao, kinh tế, khoa học - cơng nghệ cho đến quốc phịng - an ninh. Mỹ ngày càng đánh giá Việt Nam là một trong những nhân tố có tầm ảnh hưởng trong IPS, cũng như là một “mắt xích” quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa tồn cầu. Mỹ cũng đã và đang coi Việt Nam như một đối tác bình đẳng, quan trọng, có cùng trách nhiệm trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vừng của Việt Nam và khu vực. Hơn nữa, là quốc gia đóng vai trị chi phối trong nhiều tổ chức quốc tế và trong quan hệ với các nước nên việc thúc đấy quan hệ với Mỹ tạo cơ hội cho Việt Nam tiếp cận với một cường quốc có thị trường lớn, tiềm lực kinh tế, khoa học - cơng nghệ mạnh; đồng thời, góp phần tạo dựng một mơi trường quốc tế hịa bình, ổn định, tạo thuận lợi cho Việt Nam có thể tập trung vào thực hiện các mục tiêu chiến lược của mình cả về kinh tế và quan hệ quốc tế. Duy trì, phát triển quan hệ tốt đẹp với Mỹ cũng là cầu nối để Việt Nam mở rộng các quan hệ quốc tế, tạo điều kiện

thuận lợi hơn để nâng cao hơn vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đối với Trung Quốc, tiếp tục thắt chặt hơn nữa mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc. Bên cạnh những nét tương đồng về văn hóa, kể từ khi chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 18-1-1950, nhất là sau sự kiện hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 1991, vượt qua nhiều thách thức, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc với cơ sở bền vững truyền thống được các nhà lãnh đạo tiền bối trực tiếp kiến lập, dày công vun đắp, đã phát triển nhanh chóng và sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả hai bên. Đây là những điều kiện thuận lợi cơ bản giúp Việt Nam triển khai hiệu quả chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế tồn diện, sâu rộng, có hiệu quả, là bạn, đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Có thể nói, cạnh tranh chiến lược nước lớn trong cục diện khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ngày càng phức tạp, gay gắt, chủ yếu xoay quanh trục quan hệ Mỹ - Trung Quốc. Bên cạnh đó, dịch bệnh COVID-19 đã và đang ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống chính trị, kinh tế - xã hội và giao lưu quốc tế... Bối cảnh này tác động mạnh mẽ, sâu sắc và nhiều mặt tới môi trường an ninh, phát triển và đối ngoại của Việt Nam, mở ra cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều vấn đề mới phức tạp hơn đối với sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước, đòi hỏi Việt Nam cần thận trọng và cân nhắc kỹ các bước đi, tiếp tục có những biện pháp chủ động, linh hoạt trong quan hệ với Trung Quốc và Mỹ, trên cơ sở thế và lực mới của đất nước. □

Số 989 (tháng 5năm 2022)111

</div>