skkn cấp tỉnh một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 2a1 trường tiểu học kiên thọ 2 ngọc lặc thanh hóa

<span class="text_page_counter">Trang 1</span><div class="page_container" data-page="1">

<b>PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGỌC LẶC</b>

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO

<b>HỌC SINH DÂN TỘC THIỂU SỐ LỚP 2A1 - TRƯỜNG TIỂU HỌCKIÊN THỌ 2 - NGỌC LẶC, THANH HÓA</b>

<b>Người thực hiện: Trần Thị LanChức vụ: Giáo viên</b>

<b>Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Kiên Thọ 2SKKN thuộc lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm</b>

<b>THANH HÓA NĂM 2024</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 2</span><div class="page_container" data-page="2">

2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 32.3 Một số giải pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 2. 52.4 ^{Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo}

</div><span class="text_page_counter">Trang 3</span><div class="page_container" data-page="3">

<b>1. Mở đầu</b>

<b>1.1. Lí do chọn đề tài.</b>

Như chúng ta đã biết, lớp 2 chương trình GDPT 2018 gồm 8 mơn học bắtbuộc gồm: Tiếng Việt, Tốn, Đạo đức, Tự nhiên và xã hội, Hoạt động trảinghiệm, Giáo dục thể chất, Mĩ thuật, Âm nhạc. Đối với những lớp ở đầu cấphọc, các môn học đều cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về cácchuẩn mực hành vi xã hội gắn với những kinh nghiệm đạo đức. Từ đó giúp họcsinh hình thành kỹ năng sống, phân biệt đúng sai làm theo cái đúng, ủng hộ cáiđúng, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, xấu xa, thôi thúc các em hành độngtheo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức.

Chương trình giáo dục phổ thông mới định hướng phát triển 5 phẩm chấtchủ yếu và 10 năng lực cốt lõi đang được các nhà trường hưởng ứng và thựchiện chủ động và sáng tạo thông qua các môn học, các hoạt động giáo dục đạođức, lối sống, thể chất, nghệ thuật và văn hóa. Để giúp học sinh hình thành vàphát triển tốt 5 phẩm chất thì việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là địi hỏithường xun của cơng tác giáo dục đồng thời cũng là đòi hỏi cấp thiết của việchình thành nhân cách trong cơng tác giáo dục hiện nay.

Thực trạng hiện nay, việc giáo dục kỹ năng sống cho các em ở trườngTiểu học đã được các nhà trường rất quan tâm. Tuy nhiên, học sinh dân tộc thiểusố gặp khó khăn do nhận thức của các em cịn hạn chế. Ngun nhân chính làtrong tư tưởng giáo viên, phụ huynh chỉ chú trọng đến việc dạy kiến thức. Giáoviên chưa nhận thức hết được tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sốngcho học sinh lớp mình đang dạy mà mới chú trọng đến việc đọc tốt, làm tínhtốt... Để có những chuyển biến giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vùng dân tộcthiểu số, với trách nhiệm của người giáo viên trực tiếp đứng lớp, lại là giáo viênchủ nhiệm, tôi hết sức băn khoăn, trăn trở. Vì thế, tơi mạnh dạn nghiên cứu và

<i><b>chọn đề tài “ Một số giải pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dân tộc</b></i>

<i><b>thiểu số lớp 2A1 trường Tiểu học Kiên Thọ 2 – Ngọc Lặc – Thanh Hóa”</b></i>

với mong muốn góp phần nâng cao kỹ năng sư phạm cho bản thân, nâng caochất lượng rèn kỹ năng sống cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp2A1 trường Tiểu học Kiên Thọ 2 nói riêng.

- Ở trường học nâng cao kỹ năng sống và hình thành nhân cách tốt chohọc sinh.

</div><span class="text_page_counter">Trang 4</span><div class="page_container" data-page="4">

<b>1.3. Đối tượng nghiên cứu.</b>

- Biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh dân tộc thiểu số lớp 2A1trường Tiểu học Kiên Thọ 2, huyện Ngọc Lặc, tỉnh Thanh Hóa.

<b>1.4. Phương pháp nghiên cứu.</b>

<b>- Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết.- Phương pháp quan sát.</b>

<b>- Phương pháp điều tra.- Phương pháp thực hành.</b>

<b>- Phương pháp đối chiếu, so sánh.</b>

<b>- Phương pháp phân tích và tổng hợp kinh nghiệm.2. Nội dung</b>

<b>2.1. Cơ sở lí luận.</b>

Trong chiến lược phát triển bền vững, việc giáo dục kỹ năng sống cho conngười ngay từ khi cịn nhỏ là hồn tồn đúng đắn bởi lẽ, sự lặp đi lặp lại nhữnghành vi lành mạnh sẽ hình thành những thói quen tốt ăn sâu vào tiềm thức, chiphối lối sống của trẻ, song hành với các em trong suốt quá trình hình thành vàphát triển nhân cách ở bậc học Tiểu học. Đó là lý do cần giáo dục kỹ năng sốngcho học sinh Tiểu học đặc biệt là học sinh dân tộc thiểu số ở những ngơi trườngcịn nhiều khó khăn khơng được tham gia nhiều các hoạt động trải nghiệm nhưnhững nơi có nhiều điều kiện hơn… Giúp các em tự chủ, tự tin hơn trong giaotiếp, ứng xử khéo léo trong mọi tình huống, chủ động quan tâm đến mọi ngườixung quanh, thể hiện tài năng của bản thân. Ngoài ra các em cịn biết phân tíchtình huống để đưa ra quyết định đúng đắn về các phương án lợi-hại và lựa chọnphương án phù hợp. Nếu trẻ không được rèn kỹ năng sống thì khi gặp các tìnhhuống bất ngờ các em sẽ khơng ứng phó kịp thời vè khơng làm chủ được bảnthân dẫn đến khó hướng tới những điều tốt đẹp cho chính bản thân mình.

<b> </b><i><b><small>Các phẩm chất và năng lực cần phát triển cho học sinh Tiểu học</small></b></i>

Để hình thành và phát triển phẩm chất thì giáo dục kỹ năng sống cho họcsinh là yếu tố vô cùng cần thiết. "Kỹ năng sống" là các hành vi tích cực có khả

</div><span class="text_page_counter">Trang 5</span><div class="page_container" data-page="5">

năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và tháchthức của cuộc sống hàng ngày. Nói cách khác là khả năng tâm lý xã hội.Đó làtập hợp các kỹ năng mà qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp con người tiếpthu được dùng để xử lý các vấn đề và câu hỏi thường gặp trong cuộc sống. Kỹnăng sống có có ích cho cộng đồng và có chức năng đem lại hạnh phúc, hỗ trợcác cá nhân trở thành người tích cực.

Nghiên cứu gần đây về sự phát triển của trẻ cho thấy rằng để các em đạtkết quả cao trong học tập và phát triển tồn diện thì các em phải có có khả nănggiao tiếp với mọi người, khả năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác củamính, biết cách ứng xử phù hợp với các yêu cầu và biết giải quyết các vấn đề cơbản một cách tự lập. Vì thế, ngày nay ở nước ta rất nhiều trường Tiểu học, ápdụng phương pháp học trung tính là phương pháp học tập thơng qua các giaotiếp tích cực với những người khác.

<b>2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:</b>

<i><b>*Về phía giáo viên</b></i>

<i>- Thuận lợi: Giáo viên khối 2 đủ về số lượng, đạt về chất lượng, đều có</i>

trình độ chuyên môn vững vàng và là giáo viên dạy giỏi. Biết soạn và giảng dạygiáo án điện tử, tiếp cận khá tốt với việc ứng dụng CNTT trong dạy học, có sựtìm tịi, nghiên cứu và học hỏi. Tất cả giáo viên tham gia dạy chương trình giáodục kỹ năng sống đều được học tập phương pháp qua các lớp tập huấn cơ bản docấp trên tổ chức, có nhận thức đúng đắn về vai trò của việc rèn kỹ năng sống cho

<b>học sinh trong giai đoạn hiện nay. Ngay từ đầu năm học giáo viên đã lập kế</b>

hoạch lồng ghép cụ thể và chi tiết. Trong các buổi họp trường và họp tổ một sốgiáo viên đưa ra các phương pháp và hình thức dạy học phù hợp, thu hút đượchọc sinh trong học tập. Bản thân các giáo viên luôn là tấm gương sáng cho họcsinh noi theo.

<i>- Khó khăn: Một số giáo viên đã đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức</i>

dạy học và rèn kỹ năng sống cho học sinh nhưng hiệu quả chưa cao. Tay nghềgiáo viên trong tổ không đồng đều. Một bộ phận giáo viên chưa đầu tư thời giantìm tịi nghiên cứu các hình thức và phương pháp tổ chức cho học sinh các hoạtđộng ngoại khoá nên chưa tạo được sự hứng thú học tập cho học sinh.

<i><b>*Về phía học sinh: </b></i>

<i>- Thuận lợi: Các em có ý thức trong học tập. Có tinh thần hợp tác và có</i>

kỹ năng trả lời câu hỏi. Khi tơi dạy một số bài hay một số hoạt động có nội dungvề giáo dục kỹ năng sống thì phần lớn học sinh dân tộc thiểu số khá hào hứng,một số học sinh mạnh dạn thể hiện suy nghĩ, tình cảm của mình trong học tập.Trong các hoạt động nhóm hoặc hoạt động trải nghiệm, các em chủ động phốihợp với bạn và có ý thức cầu tiến.

<i><b>- Khó khăn: Là một xã miền núi phần lớn có 2 dân tộc sinh sống (Kinh,</b></i>

Mường) chủ yếu là dân tộc Mường. Dân cư sống chủ yếu bằng nghề nơng, đờisống kinh tế cịn rất nhiều khó khăn; trình độ dân trí cịn thấp. Ở nhà, phần lớncác em không nhận được sự giúp đỡ của anh chị hoặc cha mẹ mỗi khi các emgặp khó khăn trong q trình học tập và rèn kỹ năng sống.

Năm học 2023 - 2024, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm và

</div><span class="text_page_counter">Trang 6</span><div class="page_container" data-page="6">

giảng dạy lớp 2A1. Lớp tơi gồm có 26 học sinh, trong đó có 24 em là học sinhdân tộc thiểu số, 9 em có hồn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn. Có nhiều họcsinh ở xa trường đến 3 km, đường đất gồ ghề khó đi, ngày nắng cịn đi xe đạpđến trường được, cịn ngày mưa thì phải đi bộ vì đường trơn khó đi, nhiều hơmcác em phải nghỉ học. Rồi nhiều gia đình cả bố và mẹ đi làm ăn xa, bố mẹ bỏnhau các em phải sống với ông bà, điều kiện học tập ở nhà thiếu thốn, khơngcó người bảo ban, vì thế nó đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc giáo dục kỹ năngsống của các em.

<i><b> Một bộ phận học sinh dân tộc thiểu số học tập thụ động, chủ yếu chỉ nghe</b></i>

là làm theo thầy cơ giáo, ít tính sáng tạo, tính tự giác chưa cao, lười hoạt động.Học sinh cịn nhút nhát, thiếu tự tin, khi gặp các tình huống xảy ra trong học tậpvà trong cuộc sống thì khả năng ứng phó cịn kém, một số em cịn dùng lời nóichưa văn minh, cịn nóng nãy, gây gổ lẫn nhau.

<i><b>*Về phía phụ huynh:</b></i>

<i><b>- Thuận lợi: Một số phụ huynh nhận thức được việc rèn kỹ năng sống cho</b></i>

con em mình là vơ cùng quan trọng, ủng hộ nhiệt tình trong việc giáo dục kỹnăng sống cho học sinh, hỗ trợ cả về vật chất lẫn tinh thần trong các hoạt độngnhư: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, Tham gia vào các buổi trải nghiệmcùng các con, thăm hỏi học sinh ốm đau,...

<i><b>- Khó khăn: Đa số phụ huynh cho rằng con em mình chỉ cần học giỏi kiến</b></i>

thức là đủ mà không quan tâm đến việc rèn kỹ năng sống cho con mình và chưaphối hợp tốt với thầy cô giáo trong việc rèn kỹ năng sống, một số phụ huynhchưa khuyến khích con mình tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa và giáodục cách ứng xử trong gia đình. Có phụ huynh chiều chuộng con mình q nêntrẻ khơng có kỹ năng phục vụ, việc gì cũng làm thay con kể cả ăn uống cũngnhư vệ sinh cá nhân...

Qua khảo sát thực tế ở lớp 2A1 trường Tiểu học Kiên Thọ 2 vào đầu nămhọc 2023 - 2024 tôi thu được kết quả như sau:

Bảng khảo sát được thực hiện vào thời điểm cuối tháng 9 năm 2023

<b> Kĩ năng</b>

<b>Kỹ nănggiao tiếp</b>

<b>Kỹ nănghợp tác</b>

<b>Kỹ năngtự phục vụ</b>

<b>Kỹ năngthíchkhám phá,</b>

<b>học hỏi</b>

<b>Kỹ năngkiểm sốt</b>

</div><span class="text_page_counter">Trang 7</span><div class="page_container" data-page="7">

<b>2.3. Một số giải pháp rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 2</b>

<i><b>2.3.1. Giáo viên cần nhận thức sâu sắc về việc dạy học sinh kỹ năngsống.</b></i>

Như chúng ta đã biết để việc rèn kỹ năng sống cho học sinh dân tộc thiểusố đạt hiệu quả tốt nhất thì điều kiện đầu tiên là người thầy phải có kiến thứcvững vàng, nắm chắc phương pháp dạy học và hiểu rõ mục đích dạy học, nhiệttình trong giảng dạy. Trong công tác giáo dục, muốn thành công ở hoạt độngdạy - học một môn học hay một lĩnh vực nào đó vấn đề giáo dục kỹ năng sốngcho học sinh càng quan trọng. Bởi hiện nay, giáo dục kỹ năng sống chỉ lồngghép trong các môn học và các hoạt động ngoại khóa chứ chưa được gọi là mộtmôn học độc lập

Giáo viên cần hiểu rõ rằng giáo dục kỹ năng sống là vấn đề cấp thiết hiệnnay. Thực tế cho thấy học sinh ở cả thành thị, nông thôn lẫn miền núi đặc biệt làhọc sinh dân tộc thiểu số gần như khơng có kỹ năng sống. Nhiều trẻ giao tiếpkém, thiếu tự tin, nhút nhát, chưa biết cách tự bảo vệ mình. Những điều này họcsinh cần phải được giáo dục. Vậy nhà trường chính là nơi giúp các em thực hiệntốt nhất.

Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp, tơi đã đến từng giađình của học sinh dân tộc thiểu số để tìm hiểu hồn cảnh của học sinh, gần gũi trịchuyện để nắm được tính cách, điều kiện mỗi em. Thơng qua các giờ học, tơi tạotình huống để các em thể hiện kỹ năng và thế mạnh của mình. Sau đó tơi phânnhóm học sinh theo từng kỹ năng, từng mức độ để có phương pháp phù hợp. Tìm hiểu tài liệu giáo dục kỹ năng sống trong nhà trường cũng là việc cầnlàm ngay. Vì vậy việc đầu tiên là tơi tìm hiểu, đọc và có sự lựa chọn những đầusách phù hợp với điều kiện dạy học cũng như chính học sinh của mình do hiệnnay đầu sách trên thị trường rất nhiều. Bên cạnh đó tơi thường xun chia sẻ vớiđồng nghiệp các tài liệu, phương pháp liên quan đến công tác rèn luyện kỹ năngsống trong các buổi sinh hoạt chun mơn, dự giờ,...Ngồi ra tơi cịn trao đổi vớigia đình các biểu hiện của những học sinh có kỹ năng sống tốt và chưa tốt. Từđây, cùng nhau thảo luận với gia đình và đồng nghiệp để nâng cao nhận thức củagiáo viên và phụ huynh trong cơng tác giáo dục kỹ năng sống.

<i><b>Ví dụ: Em Bùi Ngọc Kh lớp phó học tập của lớp tơi phụ trách, là một</b></i>

học sinh ngoan, ln hồn thành tốt các nội dung học tập và rèn luyện và đặcbiệt Khuê là một học sinh có kỹ năng giao tiếp tốt. Em rất hịa nhã với bè bạn,xưng hơ với bạn bằng tớ - cậu, các cậu. Khi muốn được bạn giúp đỡ, em Khuêthường bắt đầu bằng các cụm từ như: Cậu có thể cho tớ mượn quyển sách đượckhơng?/ cậu giúp tớ với nhé! / Cậu rảnh chứ? Cậu hỗ trợ tớ việc này với nhé!....Khi nhận được sự giúp đỡ của bạn khuê nói: Tớ cảm ơn nhé! Cảm ơn bạnnha!...Khuê cũng là học sinh tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp đặc biệt là khi nóilên suy nghĩ của mình với thầy cơ và thường sử dụng các cụm từ: Con thưa cơ,con nghĩ rằng...Con nhận thấy,...Chính vì thế, Kh ln được thầy cơ q mến,bạn bè yêu quý và tôn trọng. Tôi nhận thấy Khuê là học sinh có thể hỗ trợ tơiđắc lực trong việc rèn kỹ năng sống cho các bạn trong lớp. Bên cạnh đó có emNguyễn Văn Hịa (học sinh lớp 2A1), học lực hoàn thành tốt, ngoan, viết chữ

</div><span class="text_page_counter">Trang 8</span><div class="page_container" data-page="8">

đẹp nhưng rất ít nói, nhút nhát, khi phát biểu thì nói rất nhỏ hoặc cơ giáo hỏi thìcố tình im lặng. Đây chính là em học sinh mà tơi phải lưu tâm, có kế hoạch giúpđỡ. Rồi em Cao Văn Lâm giờ ra chơi thường xuyện ngồi một mình trong lớpkhơng ra chơi cùng bạn, tơi cũng đến tận nhà để trao đổi với phụ huynh. Tronglớp ngoài 3 em vừa nêu trên cịn có một số em có khả năng trình bày ý kiến củamình để trao đổi với thầy cô và bạn bè nhưng chưa biết nói câu nào trước câunào sau như em: Trương Thùy Linh, Bùi Văn Quân, Bùi Hạ Vy,…

Tôi thường xuyên lập kế hoạch cụ thể về giáo dục kỹ năng sống cho họcsinh dân tộc thiểu số và tổ chức trong các giờ sinh hoạt cuối tuần, sinh hoạt đầugiờ học và lồng ghép trong các tiết dạy, bài học cụ thể hàng ngày. Nhận thứcđược tài liệu giảng dạy rất quan trọng nên tôi đã lựa chọn tài liệu giảng dạy phùhợp, phân loại được các nhóm đối tượng học sinh cần rèn kỹ năng sống dựa vàođặc điểm của từng em dân tộc thiểu số trong lớp. Qua một thời gian, tất cả cácem đều có sự tiến bộ rõ rệt và lớp tôi thực sự là một lớp thân ái thiết lập đượcmối quan hệ quan hệ trò - trò; thầy - trò.

<i><b>2.3.2. Xác định tốt và cụ thể hóa nội dung của những kỹ năng sống cơbản cần dạy cho học sinh lớp Hai.</b></i>

Qua nghiên cứu tài liệu, chương trình sách giáo khoa và việc rèn luyện kỹnăng sống cho học sinh dân tộc thiểu số trong trường Tiểu học, kết hợp với thựctế lớp tôi giảng dạy, tôi nhận thấy cá em cần phải nắm được một số kỹ năng cơbản sau: Hợp tác, tự kiểm sốt, tự bảo vệ, tính tự tin, tự lập, tị mị, khả năngthấu hiểu và giao tiếp, ứng phó với các tình huống trong cuộc sống, tham giagiao thơng, hiện nay là kỹ năng phòng chống bạo lực học đường, phòng chốngxâm hại trẻ em,… Sau khi xác định được nội dung cần rèn luyện, tơi tiến hànhtìm hiểu, lập kế hoạch cụ thể để giáo dục kỹ năng sống phù hợp với từng họcsinh trong lớp.

<b>+ Kỹ năng sống tự tin, tự lập: Đây là một trong những kỹ năng mà tơi</b>

đặc biệt chú tâm vì kỹ năng này phát triển lòng tự trọng, sự tự tin, tự lập của họcsinh. Nghĩa là giúp các em cảm nhận được mình là ai trong mối quan hệ vớingười khác cũng như cá nhân mình. Kỹ năng sống này giúp học sinh ln cảmthấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi lúc, mọi nơi.

Để giúp các em có được kỹ năng này. Trong các giờ học tôi thường xuyêntạo tình huống và đồng thời đưa ra các câu hỏi để học sinh mạnh dạn bày tỏ ýkiến cá nhân, nếu các em trả lời chưa hợp lý tôi không bác bỏ ngay mà luôn lắngnghe, ghi nhận, phân tích để các em tự rút ra cái đúng. Từ đó khích lệ sự tự tin ởhọc sinh. Ngồi ra, khi tổ chức các trò chơi giữa giờ giáo viên chỉ đóng vai trịtư vấn, ghi chép lại kết quả và góp ý cho các em ở cuối giờ học cịn lớp phó vănnghệ tự điều hành lớp. Cịn trong các buổi sinh hoạt lớp thì Ban cán sự lớp thaynhau điều hành, các em tự nêu ý kiến, nhận xét, đánh giá, tương trợ lẫn nhau.Đối với những học sinh nhút nhát thiếu tự tin chỉ cần một tiến bộ nhỏ tôi cũngkhen kịp thời để các em cảm thấy được khích lệ từ đó mạnh dạn tự tin hơn tronghọc tập cũng như trong cuộc sống.

<i><b>Ví dụ: Tơi nêu tình huống cần xử lí kèm theo câu hỏi: Trong trường hợp</b></i>

<i>tương tự, em sẽ làm gì? Tơi gọi một em trả lời, sau đó em học sinh đó sẽ là người</i>

giúp tôi điều hành hoạt động này bằng cách đặt câu hỏi tiếp theo cho các bạn với

</div><span class="text_page_counter">Trang 9</span><div class="page_container" data-page="9">

<i>cụm từ: Tớ sẽ giải quyết như vậy, cịn các cậu nghĩ thế nào? Tơi sẽ ghi chép lại</i>

tất cả các câu trả lời và sẽ cùng học sinh thống nhất phương án phù hợp nhất.Bên cạnh đó, tơi tổ chức các trị chơi lồng ghép trong các giờ học như:

<i>“Em làm hướng dẫn viên du lịch”, Tìm lãnh đạo, Viết thiệp, Ơ cửa bí mật…</i>

Giới thiệu sách báo, các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm học tập để các em cómơi trường có cơ hội rèn luyện sự tự tin.

<i><b><small>Hình ảnh minh họa trị chơi học tập</small></b></i>

Với cách làm trên, Bên cạnh những em thực hiện tốt vẫn còn một số emtrả lời chưa đúng nhưng tất cả học sinh dân tộc thiểu số lớp tôi đều mạnh dạnphát biểu. Các em tự giác, sáng tạo, hỗ trợ nhau, thay nhau làm việc trong khithực hiện cơng việc chung của lớp. Có thể nói với cách làm này các em đã tự tinhơn rất nhiều.

<b>+ Kỹ năng hợp tác: Có rất nhiều hình thức tổ chức dạy học rèn kỹ năng</b>

hợp tác cho học sinh nhưng theo tơi Tổ chức học nhóm là hình thức tốt nhất đểcác em rèn sự đoàn kết, hợp tác, tự chủ trong các hoạt động. Trong các tiết dạycụ thể có rất nhiều bài tập hoặc nhiệm vụ yêu cầu các em hồn thành theo nhómmà ngay từ đầu năm học tơi đã hướng dẫn cho học sinh có kỹ năng điều khiểnnhóm mình nên khi hoạt động nhóm thì nhóm trưởng có nhiệm vụ điều khiểncác thành viên trong nhóm mình theo u cầu của cơ giáo. Mỗi tháng các emthường xuyên thay đổi nhóm trưởng và liên tục đưa những “nội quy” hoạt độngriêng cho nhóm mình. Tơi thường xun thay đổi hình thức dạy học để phù hợpvới các đối tượng học sinh lớp tôi và phù hợp với sự đổi mới hiện nay của ngànhgiáo dục.

Tơi ln khuyến khích các em tích làm việc với bạn trong nhóm. Khi hợptác sẽ giúp các em biết chia sẻ, cảm thơng, biết tơn trọng lẫn nhau.

<i>Ví dụ: Khi học phân môn Luyện từ và câu lớp 2 tập II sách kết nối tri thức</i>

</div><span class="text_page_counter">Trang 10</span><div class="page_container" data-page="10">

với cuộc sống, bài Mở rộng vốn từ về ngày Tết, sau khi các em tìm hiểu đề bàihướng dẫn học, tôi giao nhiệm vụ, giới hạn thời gian để các em hoạt động. Ởhoạt động này, sau khi thảo luận tôi đánh giá kết quả chung của cả nhóm, baogồm đáp án, sự hợp tác của các thành viên trong nhóm và cách điều hành củanhóm trưởng. Tôi theo dõi cách làm việc của các em và có phần đánh giá cơngbằng, khách quan theo tiêu chí tơi đưa ra từ đầu.

<i><b><small>(Hình ảnh bản thân đang hướng dẫn học sinh hoạt động thảo luận nhóm trong giờ học)</small></b></i>

Hoặc trong các buổi sinh hoạt ngoại khóa như: chăm sóc vườn trường, vệsinh trường lớp tơi thường xun giao nhiệm vụ nhóm và quan sát cách các emphối kết hợp với nhau trong nhóm có sự ghi chép. Khi đánh giá, tơi cho cácnhóm nhận xét chéo nhau rồi mới đưa ra ý kiến sau cùng.

Sau một thời gian tiến hành cách làm trên, tôi nhận thấy ở hoạt độngnhóm của một vài tiết học học sinh có bất đồng quan điểm khi nêu ý kiến, có emchưa tích cực hoạt động. Một số nhóm chưa hợp tác tốt, có nhóm vì muốn đượccơ khen và xong trước nên thường để một bạn học tốt làm rồi viết nhanh kết quảcủa bạn đó...Trong lúc các nhóm hoạt động tơi quan sát, theo dõi. Khi phát hiệnra tình trạng này tơi u cầu nhóm trưởng nhóm đó điều hành nghiêm túc, biếtlắng nghe nhau, hợp tác tốt, yêu cầu các bạn trong nhóm đều phải hoạt động, cóý kiến và đi đến thống nhất. Nếu không sẽ ghi vào sổ theo dõi hoạt động củalớp. Trao cờ thi đua và phần thưởng cho nhóm xuất sắc. Chính vì vậy, học sinhlớp tơi có sự tiến bộ vượt bậc trong hoạt động nhóm, khả năng điều hành nhóm

</div><span class="text_page_counter">Trang 11</span><div class="page_container" data-page="11">

của các em tiến bộ rõ rệt, các em biết cách hợp tác, chia sẻ và lắng nghe giúpcho chất lượng tiết học cũng như kỹ năng hợp tác đạt hiệu quả cao.

<b>+ Kỹ năng thích tị mị, ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một</b>

trong những kỹ năng rất quan trọng cần có ở các em vào giai đoạn này. Các emkhát khao được học, được tìm hiểu, được khám phá, được giải thích,…

Để giúp các em có các kỹ năng này, ngồi việc dạy các bài học trong

<i>sách giáo khoa đặc biệt là môn Hoạt động trải nghiệm, ngồi việc thực hành</i>

các tình huống có sẵn trong tài liệu học, tôi sử dụng thêm các đoạn video,clip có chủ đề và nội dung phù hợp, bổ ích để khêu gợi tính tị mị của các

<i>em như: Tìm hiểu về thế giới, đại dương, về thiên nhiên… Ngồi ra tơi cịn</i>

đưa ra một tình huống cụ thể để các em tự thảo luận và thực hành đóng vaigiải quyết chính tình huống đó. Tinh thần ham học hỏi vơ cùng quan trọngtrong q trình hình thành và hoàn thiện nhân cách cho học sinh, giúp cácem có những hiểu biết sâu rộng về thế giới và những điều xung quanh, tiếpthu được nhiều kiến thức bổ ích để các em có thể đối diện với khó khăn vàthử thách trong cuộc sống.

Từ thực tế tơi thấy rằng bằng những hình thức này các em biết tự đặt mìnhvào vị trí của người khác từ đó có khả năng thấu hiểu người khác hơn nên họcsinh lớp tơi khơng cịn tình trạng chia rẽ, mất đoàn kết, chê bai lẫn nhau. Cácem ham học hỏi từ bạn bè và mọi người xung quanh, thích đọc sách hơn, thậmchí có em cịn chủ động, tự tin chia sẻ trước mọi người những hiểu biết của mìnhvề những điều các em khám phá được trong những bài học và trong cuộc sốngthường ngày.

<b>+ Kỹ năng giao tiếp: Đây là một kỹ năng rất cần thiết đối với học sinh</b>

dân tộc thiểu số. Để giúp các em có kỹ năng này, trước hết tôi giúp các em tựtin, biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý nghĩ của mình cho người khác hiểu, cácem cần cảm nhận được tầm quan trọng của giao tiếp và các mối quan hệ xungquanh mình để trở thành những đứa trẻ thân thiện, biết lắng nghe, chia sẻ,...vàbảo vệ bản thân mình.

Ví dụ: Khi có khách đến nhà, cần chào hỏi lễ phép: Cháu chào bác ạ!Cháu chào cô ạ!...Biết mời chào lịch sự: Cháu mời bác vào nhà cháu ạ! Cháumời bác uống nước và đợi bố mẹ cháu chút ạ!….Ở lớp, khi có khách đến thăm,ban cán sự lớp phải biết đón tiếp, điều hành lớp: Em chào thầy, cô ạ! Em mờithầy, cô cùng thăm lớp và cùng học với chúng em một tiết học ạ! Hoặc: Tớ chàocác bạn. Mời các bạn vào thăm lớp tớ. Hoặc khi ra về phải biết nói lời cảm ơn vàtạm biệt.

Khi dạy môn Tiếng Việt, cụ thể là dạy các bài về vốn từ theo các chủđiểm, tôi hướng dẫn cho các em biết sử dụng vốn từ cho phù hợp với từng văncảnh, từng đối tượng giao tiếp. Từ đó biết liên hệ thực tế

<b>Ví dụ: Trong giờ Luyện từ và câu: Hỏi, đáp về đặc điểm của các sự vật ở</b>

bài tập 3 trang 36 sách giáo khoa Tiếng việt – Tập II sách kết nối tri thức vớicuộc sống. Hoặc giờ Hoạt động trải nghiệm, luyện nói về người bạn hàng xómcủa em. Tôi cho hai em ngồi cùng bàn hỏi - đáp bằng cách 1 bạn nêu câu hỏi bạnkia trả lời và ngược lại. Với cách làm này tôi áp dụng thường xuyên và liên tục,tôi cho các em tự nêu ý kiến và định hướng cho các em cách giải quyết phù hợp.

</div>