đồ án tốt nghiệp - phân tích thiết kế hệ thống - phân tích thiết kế hệ thống bán hàng siêu thị

ĐỒ ÁN:
PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ
THỐNG BÁN HÀNG SIÊU THỊ

2

Giới Thiệu
*Giới thiệu chung:
Ngày nay, khi cuộc sống của mỗi người dân đang từng bước được nâng cao
thì nhu cầu về mua sắm, vui chơi giải trí ngày càng được chú trọng. Do đó, các
doanh nghiệp cũng quan tâm ưu tiên cho việc phát triển các khu thương mại mua
sắm nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân. Và siêu thị là một hình thức khu mua
sắm có hiệu quả trong việc đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của mọi người thuộc
mọi tầng lớp.Với sự phát triển ngày càng rộng, yêu cầu điện toán hóa các quy
trình nghiệp vụ trong siêu thị là điều tất yếu, nhằm mục đích làm đơn giản hóa
các nghiệp vụ cũng như làm cho khả năng phục vụ khách hàng trở nên nhanh
chóng và hiệu quả.
*Giới thiệu đề tài:
Chương trình quản lý bán hàng siêu thị kế thừa mô hình hoạt động của các
siêu thị hiện có trên thực tế. Đồng thời ứng dụng công nghệ mới với mục đích
làm cho chương trình có thể đáp ứng được nhu cầu quản lý ngày càng phức tạp
với khối lượng thông tin ngày càng lớn, dễ dàng trong triển khai cũng như trong
ứng dụng.
Chương trình là công cụ quản lý bán hàng hiệu quả, làm đơn giản hóa việc
lập các hoá đơn giấy tờ cũng như việc lưu trữ chúng, cung cấp thông tin nhanh
chóng và chính xác làm cơ sở cho việc ra quyết định trong kinh doanh, phục vụ
hữu hiệu cho việc quản lý và phát triển của siêu thị.

3
LỜI CÁM ƠN
Chúng em chân thành cảm ơn sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của thầy
Nguyễn Gia Tuấn Anh-Giảng viên bộ môn Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông
Tin trường ĐH Khoa Hoc Tự Nhiên TPHCM. Thầy đã cho chúng em nhiều kiến
thức quý giá về lĩnh vực phân tích thiết kế hệ thống thông tin.
Trong quá trình thực hiện đề tài này, do kiến thức chưa sâu sắc nên chúng
em còn nhiều sai sót, mong thầy và mọi người góp ý chân thành để giúp chúng
em hoàn thành đề tài này một cách tốt nhất.
Xin chân thành cảm ơn.

4
MỤC LỤC
Giới thiệu 3
Lời cám ơn 4
1. Khái quát đề tài 5
1.1 Hiện trạng, các vấn đề và giải pháp 5
1.2 Khái quát các nghiệp vụ chính yếu trong siêu thị 6
1.3 Giới thiệu hệ thống mới 6
2. Phân Tích 7
2.1 Mô tả và phân quyền hệ thống 7
2.2 Mô tả và thiết kế các quy trình nghiệp vụ 8
2.3 Xác định thực thể 9
2.4 Mô hình ERD 11
2.5 Chuyển mô hình ERD sand quan hệ 12
2.6 Mô tả chi tiết các quan hệ 13
2.7 Lược đồ quan hệ 20
3. Thiết kế Giao diện và Phân Tích Thiết Kế Xử Lý 25

4. Kết luận 54
5. Bảng phân công 55

5
1. Khái Quát Đề Tài
1.1 Hiện trạng, các vấn đề và giải pháp:
a) Hiện trạng của các siêu thị hiện nay:
Hầu hết các siêu thị trong thành phố hiện nay đều sử dụng phần mềm
Access for Win để quản lý hơn hàng trăm ngàn mặt hàng kinh doanh. Điều này
gây khó khăn cho việc cần thiết phải lưu trữ một khối lượng lớn thông tin. Theo
thống kê, trung bình mỗi ngày, bộ phận bán hàng phải xử lý hơn hàng chục ngàn
mẫu tin. Vào những dịp lễ tết thì số mẫu tin còn tăng gấp nhiều lần so với ngày
thường. Do đó, tốc độ truy xuất dữ liệu không đủ nhanh để có thể đáp ứng tốt
được yêu cầu thanh toán nhanh chóng cho khách hàng. Và trong tương lai sẽ
không thể đáp ứng được nhu cầu mở rộng của siêu thị.
Ban giám đốc siêu thị luôn có nhu cầu muốn thống kê tình hình mua bán tại
siêu thị với nhiều tiêu chí khác nhau, nhưng hiên tại vẫn chỉ nhận được báo cáo
về doanh thu.
Ngoài ra, siêu thị hiện nay vẫn chưa thể cung cấp cho khách hàng dịch vụ
tìm hiểu thông tin về các mặt hàng hiện có trong siêu thị. Khách đến mua hàng
muốn biết siêu thị hiện có các mặt hàng nào thì phải trực tiếp đến các quầy hàng
để xem. Như thế sẽ gây tốn thời gian, đồng thời sẽ gây khó khăn trong việc chọn
lựa mặt hàng phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của họ.
b) Các vấn đề và giải pháp:
* Vấn đề liên quan đến giao diện người dùng:
Giao diên trên môi trường Dos gây nhiều khó khăn trong thao tác do chỉ
cho phép người dùng thao tác theo cơ chế tuần tự. Vì vậy, người dùng sẽ gặp
khó khăn khi phải ghi nhớ tất cả những gì đã làm trước đó.

6

Giải pháp: giao diện người dùng được xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình
C#, cung cấp cho người dùng một môi trường làm việc thân thiện, dễ sử dụng và
thao tác với các nút lệnh và tiện ích.
* Vấn đề liên quan đến nghiệp vụ báo cáo thống kê:
Yêu cầu về báo cáo thống kê theo nhiều tiêu chí khác nhau.
Giải pháp: xây dựng chức năng báo cáo thống kê theo các tiêu chí: nhà
cung cấp, mặt hàng và số phiếu.
* Vấn đề hỗ trợ khách hàng tìm hiểu thông tin sản phẩm:
Muốn biết được siêu thị hiện đang có các mặt hàng nào có thể đáp ứng
được nhu cầu mua sắm của mình, khách hàng phải trực tiếp đến các quầy hàng
để xem, như thế sẽ gây khó khăn cho khách hàng và tốn nhiều thời gian. Ngoài
ra, siêu thị với nhiều quầy hàng trong một khuôn viên rộng lớn, nếu hàng hóa
không được sắp xếp theo chủng loại một cách thuận tiện cho việc tìm kiếm thì
khách hàng sẽ không tìm thấy được mặt hàng họ cần. Mặc dù các sản phẩm
trong siêu thị có thể đáp ứng được nhu cầu của họ.
Giải pháp: cung cấp chức năng hỗ trợ khách hàng tìm kiếm sản phẩm. Chức
năng ngày cho phép khách hàng xem các thông tin cơ bản về mặt hàng mà họ
cần tìm bao gồm: nhãn hiệu, giá cả, thể tích / trọng lượng… Do đó, khách hàng
có thể xác định được mặt hàng họ cần, phù hợp với khả năng tài chính mà không
phải tốn nhiều thời gian để tìm kiếm.
1.2 Khái quát các nghiệp vụ chính yếu trong siêu thị:
a) Nghiệp vụ nhập hàng:

7
Khi nhập hàng hóa từ nhà cung cấp, nhân viên nhập hàng sẽ tiến hành lập
phiếu nhập và cập nhật hàng hóa vào cơ sở dữ liệu.
b) Nghiệp vụ xuất hàng từ kho lên quầy:
Khi có yêu cầu xuất hàng lên quầy, nhân viên xuất hàng sẽ kiểm tra hàng
trong kho, tiến hành lập phiếu xuất hàng và cập nhật hàng vào cơ sở dữ liệu.
c) Nghiệp vụ bán hàng:

Khi khách đến mua hàng và yêu cầu thanh toán, nhân viên thâu ngân sẽ tính
tiền cho khách, lập hoá đơn và cập nhật vào cơ sở dữ liệu.
d) Nghiệp vụ kiểm kê hàng hoá:
Cuối mỗi ngày hay bất kỳ thời điểm nào có nhu cầu kiểm kê lại số lượng
hàng hóa trong siêu thị, nhân viên kiểm kê sẽ tiến hành lập phiếu kiểm kê để
biết số lượng thực tế của một mặt hàng cụ thể.
e) Nghiệp vụ báo cáo thống kê:
Cuối mỗi ngày hay mỗi kỳ hoạt động, nhân viên tin học sẽ chịu trách nhiệm
lập báo cáo dựa trên các thông tin về hóa đơn bán hàng, phiếu nhập, phiếu
xuất…
1.3 Giới thiệu hệ thống mới:
Hệ thống quản lý bán hàng siêu thị được xây dựng dựa trên mô hình hoạt
động của các hệ thống quản lý hiện đang được sử dụng, nhưng có khả năng giải
quyết các vấn đề mà hệ thống cũ chưa thể đáp ứng được, đồng thời cung cấp một
số chức năng tiện ích nhằm giúp cho quá trình thực hiện các quy trình nghiệp vụ
trở nên dễ dàng hơn.

8
Hệ thống quản lý bán hàng siêu thị có các đặc điểm sau:
 Có khả năng đáp ứng đầy đủ và hỗ trợ thực hiện tốt các nghiệp vụ
chính trong siêu thị.
 Cung cấp giao diên người dùng thân thiện, dễ thao tác.
 Cung cấp chức năng hỗ trợ khách hàng tra cứu thông tin sản phẩm
nhằm giúp cho quá trình chọn lựa hàng hóa của khách hàng dễ dàng hơn.
 Cung cấp chức năng báo cáo thống kê theo nhiều tiêu chí khác
nhau.

9
2. Phân Tích
2.1 Mô tả và phân quyền hệ thống:

Người quản lý:
Mô tả Là giám đốc siêu thị hoặc những người quản lý các bộ phận
trong siêu thị.
Vai trò Chịu trách nhiệm quản lý hoạt động của siêu thị hay các bộ
phận riêng lẻ.
Quyền Sử dụng toàn bộ các chức năng của hệ thống.

Nhân viên nhập hàng:
Mô tả Nhân viên làm việc trong siêu thị, thực hiện nghiệp vụ nhập
hàng hóa vào kho.
Vai trò Chịu trách nhiêm trong khâu nhập hàng từ nhà cung cấp, lập
phiếu nhập hàng.
Quyền Sử dụng các chức năng: lập phiếu nhập; quản lý thông tin
nhóm hàng, ngành hàng, hàng hóa và nhà cung cấp.

10

Nhân viên xuất hàng:
Mô tả Nhân viên làm việc trong siêu thị, thực hiện nghiệp vụ xuất
hàng hóa lên quầy.
Vai trò Chịu trách nhiệm trong khâu xuất hàng từ kho lên quầy, lập
phiếu xuất hàng.
Quyền Sử dụng các chức năng: lập phiếu xuất; xem thông tin hàng
hóa, kiểm tra hàng tồn.

Nhân viên bán hàng:
Mô tả Nhân viên làm việc trong siêu thị, thực hiện nghiệp vụ thâu
ngân.
Vai trò Chịu trách nhiệm trong khâu thanh toán cho khách hàng.
Quyền Sử dụng các chức năng: lập hóa đơn, xem thông tin hàng hóa,

kiểm tra hàng tồn.


11
Nhân viên kiểm kê:
Mô tả Nhân viên làm việc trong siêu thị, thực hiện nghiệp vụ kiểm kê
hàng hoá.
Vai trò Chịu trách nhiệm trong khâu kiểm kê, thống kê số lượng hàng
hóa trong siêu thị.
Quyền Sử dụng các chức năng: lập phiếu kiểm kê, xem thộng tin các
phiếu nhập và xuất, kiểm tra hàng tồn.



Nhân viên tin học:
Mô tả Nhân viên làm việc trong bộ phận tin học của siêu thị.
Vai trò Chịu trách nhiệm trong việc lập báo cáo thống kê.
Quyền Sử dụng các chức năng: lập báo cáo thống kê, xem thông tin
các phiếu nhập xuất, phiếu kiểm kê.


12
2.2 Mô tả và thiết kế các quy trình nghiệp vụ:
a) Nhập hàng từ nhà cung cấp:
Khi nhà cung cấp giao hàng, nhân viên nhập hàng sẽ tiếp nhận hàng hóa,
đồng thời kiểm tra xem thông tin về nhà cung cấp và những hàng hóa được nhập
có sẵn trong danh mục chưa. Nếu chưa có thông tin về nhà cung cấp lẫn hàng
hóa được nhập tức đây là mặt được nhập lần đầu, nhân viên phải nhập đầy đủ
thông tin của nhà cung cấp và hàng hóa. Trong trường hợp chỉ thiếu thông tin
nhà cung cấp hoặc thông tin hàng thì nhân viên chỉ cần tạo danh mục cho thông

tin còn thiếu. Khi đã có đầy đủ thông tin, nhân viên nhập hàng sẽ tiến hành lập
phiếu nhập hàng, in và lưu trữ phiếu. Khi phiếu nhập được lập xong, số lượng
hàng hóa mới sẽ tự động cập nhật vào cơ sở dữ liệu.
b) Xuất hàng từ kho lên quầy:
Khi có yêu cầu xuất hàng từ kho lên quầy, nhân viên chịu trách nhiệm xuất
hàng sẽ tiến hành kiểm tra xem lượng hàng trong kho có đáp ứng được yêu cầu
xuất hay không. Nếu có thể đáp ứng được yêu cầu xuất, nhân viên sẽ tiến hành
lập phiếu xuất. Ngược lại, nhân viên sẽ thông báo cho người quản lý có trách
nhiệm đặt hàng để đặt hàng với nhà cung cấp. Phiếu xuất sau khi được lập sẽ tự
động lưu trữ. Số lượng hàng trong kho và quầy được tự động cập nhật.
c) Bán hàng tự chọn:
Khi khách đến mua hàng và có yêu cầu thanh toán, nhân viên thu ngân sẽ tiếp
nhận yêu cầu thanh toán. Nhân viên phải kiểm tra xem hàng có mã vạch không,
nếu không có mã vạch nhân viên này sẽ yêu cầu nhân viên chịu trách nhiệm
quản lý các quầy hàng kiểm tra lại mã hàng. Ngược lại, nhân viên sẽ tiến hành
tính tiền và lập hóa đơn cho khách hàng. Hóa đơn sau khi lập được in cho khách

13
hàng và lưu trữ lại. Số lượng hàng trên quầy được tự động cập nhật vào cơ sở dữ
liệu.
d) Kiểm kê hàng hóa:
Cuối ngày hoạt động hay bất cứ khi nào có yêu cầu kiểm kê hàng hóa, nhân
viên kiểm kê sẽ tiến hành lập phiếu kiểm kê cho mặt hàng cần phải kiểm kê.
Đồng thời đối chiếu với các phiếu nhập, phiếu xuất, hóa đơn bán ra để biết số
lượng hàng hóa lưu thông như thế nào.
e) Lập các báo cáo thống kê:
Tùy thuộc vào quy định của siêu thị mà các báo cáo được lập cuối ngày, cuối
tháng hay cuối mỗi kỳ hoạt động. Khi có yêu cầu lập báo cáo, nhân viên tin học
sẽ lựa chọn hình thức và tiêu chí lập báo cáo phù hợp với yêu cầu đề ra. Các loại
hình báo cáo có thể như: báo cáo bán hàng, báo cáo nhập hàng, báo cáo xuất

hàng, báo cáo hàng tồn, và các tiêu chí báo cáo như: báo cáo theo ngày, chi tiết
theo nhà cung cấp, theo từng loại hàng hóa… Tùy theo yêu cầu của người quản
lý mà nhân viên sẽ chọn ra hình thức lập báo cáo phù hợp.

2.3 Xác định thực thể:
Thực thể 1: NHANVIEN
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một nhân viên trong siêu thị
- Các thuộc tính: MaNV (thuộc tính khóa để phân biệt nhân viên này với nhân
viên khác);
TenNV; Giới tính; NgaySinh; DiaChi; SoDienThoai ;

14
Thực thể 2: CHUCVU
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một chức vụ của nhân viên trong siêu thị
- Các thuộc tính: MaCV (thuộc tính khóa để phân biệt chức vụ này với chức vụ
khác); TenCV.
Thực thể 3: QUYEN_DANGNHAP
- Mỗi thực thể tượng trưng cho quyền đăng nhập của nhân viên tùy theo chức vụ
của nhân viên đó.
- Các thuộc tính: TenDangNhap (thuộc tính khóa); MatKhau.
Thực thể 4: HANGHOA
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một loại hàng hóa trong siêu thị.
- Các thuộc tính: MaHH (thuộc tính khóa để phân biệt hàng hóa này với hàng
hoá khác); TenHH; DonViTinh; HanSD; TrongLuong; NoiSX.
Thực thể 5: NHOMHANG
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một nhóm hàng trong siêu thị
- Các thuộc tính: MaNhom (thuộc tính khóa); TenNhom.
Thực thể 6: NGANHHANG
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một ngành hàng trong siêu thị
- Các thuộc tính: MaNganh (thuộc tính khóa); TenNganh.

Thực thể 7: NHACC

15
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một nhà cung cấp hàng hóa cho siêu thị.
- Các thuộc tính: MaNCC (thuộc tính khóa); TenNCC; DiaChi; DienThoai; Fax;
Email.
Thực thể 8: PHIEUNHAP
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một phiếu nhập hàng của siêu thị.
- Các thuộc tính: MaPN (thuộc tính khoá); NgayNhap; MaChungTu;
LoaiHoaDon; TongPhaiTra.
Thực thể 9: PHIEUXUAT
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một phiếu xuất hàng từ kho ra quầy của siêu thị.
- Các thuộc tính: MaPX (thuộc tính khoá); NgayXuat.

Thực thể 10: HOADONBANHANG
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một hóa đơn bán hàng của siêu thị
- Các thuộc tính: MaHD (thuộc tính khóa); NgayBan; TongTienHD.
Thực thể 11: PHIEUKIEMKE
- Mỗi thực thể tượng trưng cho một phiếu kiểm kê của siêu thị.
- Các thuộc tính: MaPKK (thuộc tính khóa); NgayKK.

16
2.4 Mô hình ERD:



17
2.5 Chuyển mô hình ERD sang mô hình quan hệ:
NHANVIEN (MaNV, MaCV, TenNV, GioiTinh, SoDienThoai,
Diachi).

CHUCVU (MaCV, TenCV).
QUYEN_DANGNHAP (TenDangNhap, MaCV, MatKhau).
HANGHOA (MaHH, TenHH, DonViTinh, TrongLuong, HanSD,
NoiSX, MaNhom).
NHOMHANG (MaNhom, TenNhom, MaNganh).
NGANHHANG (MaNganh, TenNganh).
NHACUNGCAP (MaNCC, TenNCC, DiaChi, DienThoai, Fax,
Email).
PHIEUNHAP (MaPN, NgayNhap, MaChungTu, LoaiHoaDon,
MaNCC,
TongPhaiTra, MaNV).
CT_PHIEUNHAP (MaPN, MaHH, SLuong, DGia, ChietKhau,
NgayCapNhat).
PHIEUXUAT (MaPX, NgayXuat, MaNV).
CT_PHIEUXUAT (MaPX, MaHH, SLuong).
HOADONBANHANG (MaHD, NgayBan, TongTienHD, MaNV).

18
CT_HOADON (MaHD, MaHH, SLuong, DGia, Tile_VAT,
ThanhTien).
PHIEUKIEMKE (MaPKK, NgayKK, MaNV).

CT_PHIEUKIEMKE (MaPKK, MaHH, SL_Nhap, SL_Xuat,
SL_Ban, SL_TonQuay, SL_TonKho).


19
2.6 Mô tả chi tiết các quan hệ:
1. Quan hệ: NHÂN VIÊN:
Tên quan hệ: NHANVIEN

Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiể
u
DL
Loạ
i DL

MGT Số Byte
Ràng
buộc

MaNV
MaCV
TenNV
GioiTinh
NgaySinh
DiaChi
SoDienThoa
i

Mã số của nhân viên
Mã số của chức vụ
Tên của nhân viên
Giới tính của nhân viên
Ngày tháng năm sinh của
nv
Địa chỉ của nhân viên
Số điện thoại của nhân

viên
C
C
C
C
N
C
C
B
B
B
B
B
B
K
8 kí tự
4 kí tự
40 kí tự
3 kí tự
225 kí tự
10 kí tự
8 byte
4 byte
40 byte
3 byte
8 byte
225 byte
10 byte
PK
FK

Tổng
298 byte

20

2. Quan hệ: CHỨC VỤ:
Tên quan hệ: CHUCVU
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiểu
DL
Loại
DL
MGT Số Byte

Ràng
buộc
MaCV
TenCV
Mã số của chức
vụ
Tên của chức vụ
C
C
B

B
4 kí tự
20 kí tự
4 byte
20 byte
PK


Tổng
24 byte

3. Quan hệ: QUYỀN ĐĂNG NHẬP:
Tên quan hệ: QUYEN_DANGNHAP
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiể
u
DL
Loại
DL
MGT Số Byte

Ràng
buộc
TenDangNha
p
Tên nv dùng để đăng
nhập
C

C
B
B
20 kí tự
4 kí tự
20 byte
4 byte
PK
FK

21
MaCV

MatKhau
Mã s
ố chức của chức vụ

Mật khẩu của nv đăng
nhập
C

B

20 kí t
ự

20 byte

Tổng
44 byte


22
4. Quan hệ: HÀNG HÓA:
Tên quan hệ: HANGHOA
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiể
u
DL
Loại
DL
MGT Số Byte
Rang
buộc
MaHH
MaNhom
TenHH
DonViTinh
HanSD
TrongLuong
NoiSX
Mã số của hàng
hóa
Mã số nhóm hàng
Tên của hàng hóa
Đơn vị tính của hh

Hạn sử dụng
Trọng lượng hh
Nơi sản xuất
C
C
C
C
N
S
C
B
B
B
B
B
B
B
10 kí tự
5 kí tự
40 kí tự
5 kí tự
8 kí tự
40 kí tự
10 byte
5 byte
40 byte
5 byte
8 byte
8 byte

40 byte

PK
FK





Tổng
116 byte

5. Quan hệ: NHÓM HÀNG:
Tên quan hệ: NHOMHANG

23
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiểu
DL
Loạ
i DL

MGT Số Byte
Ràng
buộc
MaNhom
MaNganh
TenNhom

Mã nhóm hàng
Mã ngành hàng
Tên nhóm hàng
C
C
C
B
B
B
5 kí tự
5 kí tự
20 kí tự
5 byte
5 byte
20 byte

PK
FK


Tổng
30 byte

6. Quan hệ: NGÀNH HÀNG:
Tên quan hệ: NGANHHANG
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiể
u

DL
Loạ
i DL

MGT Số Byte
Ràng
buộc
MaNganh
TenNganh
Mã ngành hàng
Tên ngành hàng
C
C
B
B
5 kí tự
20 kí tự
5 byte
20 byte
PK


Tổng
25 byte

24


25
7. Quan hệ: NHÀ CUNG CẤP:

Tên quan hệ: NHACUNGCAP
Tên thuộc
tính
Diễn giải
Kiể
u
DL
Loạ
i DL

MGT Số Byte
Ràng
buộc
MaNCC
TenNCC
DiaChi
DienThoai
Fax
Email
Mã nhà cung
cấp
Tên nhà cung
cấp
Địa chỉ
Điện thoại
Số fax
Địa chỉ Email
C
C
C

C
C
C
B
B
B
B
K
K
10 kí tự
40 kí tự
225 kí tự
10 kí tự
10 kí tự
20 kí tự
10 byte
40 byte
225 byte
10 byte
10 byte
20 byte
PK




Tổng
315 byte

8. Quan hệ PHIẾU NHẬP:

Tên quan hệ: PHIEUNHAP