Bệnh cơ xương khớp: Đừng vội nghĩ đến thuốc docx

Bệnh cơ xương khớp: Đừng vội nghĩ
đến thuốc
Đối với bệnh cơ xương khớp, khi nghe hai từ “điều trị”
nhiều người nghĩ ngay đến thuốc, cách trị bệnh bằng chế độ
ăn, nghỉ ngơi hay phẫu thuật… Trên thực tế, có những
phương pháp tập luyện trị liệu và điều chỉnh cách sinh hoạt
– làm việc nghe qua tưởng như khá tầm thường lại mang
đến hiệu quả đáng kinh ngạc.

Tập mạnh cơ cổ
Kết quả của phương pháp tập luyện trị liệu không những
thấy được sau quá trình điều trị mà còn được chứng minh
bằng các công trình nghiên cứu hay đo lường được bằng
máy móc. Nhiều trường hợp điển hình về bệnh cơ xương
khớp đã được điều trị rất thành công chủ yếu bằng tập
luyện.
Hội chứng khớp bánh chè – xương đùi
Bệnh thường gặp ở nữ, đau trước gối đặc biệt khi ngồi xổm
hay lên cầu thang cao. Đa số bệnh nhân được chẩn đoán
viêm khớp hoặc thoái hóa khớp trước đó và đã uống thuốc
lâu dài mà không khỏi hoặc chỉ bớt đau khi dùng thuốc.
Thực chất bệnh là tình trạng tổn thương, mòn mặt khớp do
quá tải, do tăng áp lực hay do thiếu máu nuôi sụn khớp.
Trước đây, bệnh hay được điều trị bằng phẫu thuật với mục
đích chỉnh trục xương, làm giảm áp lực trên khớp. Nhưng
hiện nay bệnh này chủ yếu điều trị bằng cách tập mạnh cơ
tứ đầu đùi, đặc biệt cơ phía trong (cơ rộng trong).
Mục tiêu của cách điều trị này là dùng cơ để điều chỉnh mặt
khớp. Cơ là phương tiện giữ vững “động”, cơ tứ đầu khỏe
thì mặt khớp ít chịu lực ép hơn. Nghiên cứu thực nghiệm
gần đây cho thấy các bài tập trên làm tăng lượng máu tới

mặt sụn khớp (do tạo lực ép - giãn) giúp tổn thương mau
phục hồi hơn.
Ngoài ra, bệnh nhân cần tránh đi lại nhiều, tránh ngồi xổm,
đi lên cầu thang để không làm tổn hại thêm mặt sụn. Thống
kê riêng của chúng tôi cho thấy trên 90% bệnh nhân đã
khỏi bệnh với cách điều trị đơn giản này. Chỉ dùng thuốc
chống viêm trong các giai đoạn đau cấp tính và phẫu thuật
nội soi trong các trường hợp quá nặng.
Bệnh Viêm gân gót mãn tính
Viêm gân gót hay xảy ra ở vận động viên chạy nhảy nhiều
như điền kinh, bóng chuyền, hoặc ở lứa tuổi trung niên gân
bị thoái hóa. Nguyên nhân chủ yếu do gân bị kéo căng quá
mức hoặc vì chấn thương. Bài tập chuyên biệt cho gân gót
bao gồm tập kéo giãn gân, tập mạnh co, tập với giày lò
xo… Nghiên cứu gần đây cho thấy bài tập co cơ kéo giãn
cho kết quả tương đương với siêu âm trị liệu. Các bài tập
này giúp tăng lượng máu nuôi gân cộng với nghỉ ngơi đủ,
chườm đá, mang giày đế cao vừa (3cm) để gân bớt căng là
phương pháp trị liệu chính hiện nay cho bệnh này.
Bệnh đau thắt lưng
Có lẽ ai trong đời cũng từng đau lưng một vài lần. Nguyên
nhân thường gặp là quá tải trên khớp, dây chằng, đau lưng
do thoái hóa hay do loãng xương, bệnh lý đĩa đệm… Nhiều
bệnh nhân cố tìm một phương thuốc thật mạnh để hết đau
và tiếp tục công việc như trước, tuy nhiên cách trị liệu này
chỉ là tạm thời và nhiều nguy cơ vì hiện tượng lành bệnh
giả tạo, chưa kể tác dụng phụ của thuốc. Ngoại trừ các bệnh
lý nghiêm trọng như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống mức
độ nặng, u bướu, lao… chứng đau thắt lưng được điều trị
chủ yếu bằng tập luyện và nghỉ dưỡng đúng cách.

Các bài tập trên giúp gia tăng sức mạnh cơ lưng – bụng,
tăng sức chống đỡ cho cột sống, tăng cường lượng máu
nuôi đến cơ, xương, đĩa sụn cột sống. Chúng cũng giúp cân
bằng cột sống, chống co rút cơ, cột sống dẻo dai uyển
chuyển hơn. Thậm chí nghiên cứu về thoát vị đĩa đệm gần
đây cho thấy 80% trường hợp khối thoát vị của đĩa đệm
biến mất hoặc nhỏ lại (trên hình cộng hưởng từ MRI) sau
hai năm điều trị theo cách này.
Các bệnh về viêm gân cơ khác như hội chứng đau cổ – vai,
hội chứng đau khuỷu do chơi quần vợt, đau cơ đùi sau, hội
chứng chẹn khớp vai… hiệu quả cũng ngoạn mục không
kém. Các bài tập gồm hai nhóm: tập kéo giãn (làm gia tăng
máu nuôi, gân cơ dẻo dai, tăng phản xạ gân cơ…), tập
mạnh cơ (tăng sức chống đỡ, sức chịu đựng, tăng khả năng
làm việc).
Ngoài bằng chứng khoa học và hiệu quả thấy rõ, trong bối
cảnh giá thuốc leo thang, chất lượng thuốc không bảo đảm
và cách dùng thuốc tràn lan không kiểm soát được như hiện
nay, quan điểm điều trị bệnh cơ xương khớp không dùng
thuốc nên được thầy thuốc và bệnh nhân nghĩ tới đầu tiên
trước khi áp dụng cách điều trị khác.