TRÂU TRÊN GỐM CỔ docx

TRÂU TRÊN GỐM CỔ

Đề tài, hoa văn trang trí trên gốm cổ Việt thường phổ biến với các con
thú thiêng như Long, Lân, Quy, Phụng. Dẫu con vật gắn bó với nhà
nông như trâu cũng chỉ xuất hiện khá khiêm tốn trong hơn 240 ngàn cổ
vật là gốm sứ thu vớt từ con tàu cổ đắm ở vùng biển Cù Lao Chàm,
Quảng Nam.
Dễ nhận hình ảnh con trâu vẽ trên đĩa hoa lam có đường kính 33,4 cm.
Dáng trâu mập mạp (ảnh 1), chung quanh là cây cỏ, vành đĩa trang trí
những đám mây. Đĩa thứ hai có kích thước 45,4 cm, vẽ nhiều màu
(màu đỏ và lục đã bị mất) với chú trâu đứng, vây quanh là những đám
mây (ảnh 2). Cùng một đĩa đường kính 27,9 cm, có vành miệng khác
thường, vẽ
nhiều màu nhưng cũng đã bị mất các chi tiết màu. Trên thân con trâu v
ẽ
các họa tiết hoa lá chung quanh (ảnh 3). Đặc biệt một đĩa có kích thước
nhỏ với đường kính 16,5 cm, miệng cũng khấc nhiều thùng hình cánh
sen. Đĩa vẽ màu với dáng trâu được nhìn trên xuống. Lưng trâu bành to
bè chiếm cả lòng đĩa (ảnh 4). Lặp lại hình ảnh con trâu vẽ theo bố cục
này là đoạn vẽ trên nắp hộp có đường kính 4,8 cm (ảnh 5). Hình chủ
trâu còn được vẽ chăm chút chi tiết đầu, sừng, chân đan trên nắp hộp
nhỏ (ảnh 6). Nhưng hình ảnh quen thuộc với những người nông dân là
chú mục đồng ngồi trên lưng trâu thổi sáo, trang trí trên nắp hộp nhỏ
(ảnh 7). Với vài hình ảnh con trâu là “đầu cơ nghiệp” của người nông
dân xưa, được
các nghệ nhân gốm làng Chu Đậu, Mỹ Xá, Hải Dương thời đại Lê sơ
thể hiện với kỹ thuật vẽ lam (đơn sắc với màu oxid coban dưới men) v
à
vẽ màu (ba màu lục, đỏ, vàng trên men) bằng nét bút lông (cong bút và
phóng bút) đã cho ta thấy sự tài giỏi của người thợ gốm xưa.
Nguyễn Thượng Hỷ