Quản lý ngân sách pptx

Quản lý ngân sách
1. Những vấn đề cơ bản về QLNSNN
2. Thu – Chi NSNN
3. Lập dự toán NSNN
4. Chấp hành và quyết toán NSNN
5. Quản lý ngân sách cấp xã, phường, thị trấn

TÀI LIỆU THAM KHẢO
•
Giáo trình Quản lý ngân sách, ThS Đồng Thị
Vân Hồng. NXB Lao động, năm 2009.
•
Luật ngân sách nhà nước Cộng hòa xã hội Chủ
nghĩa Việt Nam, ban hành ngày 16/12/2002.

CHƯƠNG 1:
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH
•
Tổng quan về ngân sách nhà nước
•
Tổ chức và phân cấp NSNN
•
Quá trình NSNN

1. Tổng quan về NSNN
a. Khái niệm NSNN
Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi
của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm
quyền quyết định và được thực hiện trong một năm

để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của
Nhà nước.
Hay:
NSNN phản ánh quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền
với quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ
tiền tệ tập trung của NN khi NN tham gia phân phối
các nguồn tài chính quốc gia nhằm thực hiện các
chức năng của NN trên cơ sở luật định.

Một số quan điểm về NSNN
•
Quan điểm 1: NSNN là bản dự toán thu chi tài chính
của NN trong thời gian nhất định, thường là 1 năm.
•
Quan điểm 2: NSNN là quỹ tiền tệ của NN.
•
Về hình thức: NSNN là bản báo cáo thu chi do CP lập,
trình QH phê duyệt và giao CP thực hiện.
•
Về thực thể: NSNN gồm các khoản thu, chi cụ thể.
Các khoản thu nộp vào quỹ này và khoản chi trích từ
quỹ này.
•
Về quan hệ kinh tế: NSNN phản ánh mối qh giữa NN
với người nộp, với cơ quan và đơn vị thụ hưởng.

1. Tổng quan về NSNN
b. Đặc điểm của NSNN
•
NSNN gồm các mối quan hệ tài chính như:

-
Quan hệ tài chính Nhà nước với dân cư
-
Q.hệ Nhà nước với các doanh nghiệp thuộc mọi
thành phần kinh tế
-
Q.hệ tài chính giữa Nhà nước với tổ chức XH
•
Các q.hệ tài chính trên có đặc điểm:
-
Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN luôn gắn với
quyền lực nhà nước trên cơ sở luật định.
-
NSNN luôn chứa đựng lợi ích chung và lợi ích công
cộng.
-
Thu, chi NSNN được thực hiện theo nguyên tắc
không hoàn trả trực tiếp.

Mối quan hệ giữa NSNN với
các tổ chức kinh tế
TC đối ngoại
TC
hộ gia đình,
cá nhân
TCDN
NSNN

1. Tổng quan về NSNN
c. Chức năng của NSNN

-
Chức năng phân phối
-
Chức năng giám đốc

c. Chức năng của NSNN
•
Chức năng phân phối
-
Chủ thể phân phối: nhà nước
-
Đối tượng phân phối: các khoản thu nhập dưới
hình thức giá trị
-
Đặc điểm phân phối: không hoàn trả trực tiếp và
dựa trên quyền lực kinh tế, chính trị của nhà
nước.

c. Chức năng của NSNN
•
Chức năng giám đốc
- Nội dung:
+ Kiểm tra việc chấp hành các chính sách của nhà
nước trong lĩnh vực tài chính
+ Kiểm tra quá trình sử dụng vốn của NSNN
-
Mục đích:
+ Nâng cao hiệu quả sử dụng NSNN
+ Phát huy vai trò của NSNN
+ Hoàn thiện cơ chế quản lý NSNN

d. Vai trò của NSNN
•
Là công cụ chủ yếu phân bổ nguồn tài chính quốc
gia, định hướng phát triển sản xuất, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế ổn định.
•
Là công cụ để điều tiết thị trường, bình ổn giá cả và
kiềm chế lạm phát.
•
Là công cụ của nhà nước để điều chỉnh thu nhập,
giải quyết các vấn đề của XH.
•
NSNN góp phần tăng cường sức mạnh của bộ máy
nhà nước, bảo vệ đất nước và giữ gìn an ninh.

Là công cụ chủ yếu phân bổ nguồn tài chính
quốc gia, định hướng phát triển sản xuất
•
Qua thu, nguồn tài chính quốc gia tập trung trong tay
NN.
•
Khoản chi nhằm các mục tiêu của chiến lược phát
triển kinh tế.
•
Qua chi kinh tế, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh
tế, CP tạo điều kiện và hướng dẫn đầu tư nguồn vốn
vào những ngành cần thiết để hình thành cơ cấu kinh
tế mới.
•

Thu NSNN qua thuế với chính sách ưu đãi kích thích
mạnh đ/v các DN.

Là công cụ để điều tiết thị trường,
bình ổn giá cả và kiềm chế lạm phát
•
Quy luật cung – cầu tác động đến giá. CP cần có sự
tác động vào thị trường nhằm đảm bảo lợi ích cho
người SX và TD.
•
Đối với TT hàng hóa: Cp điều tiết qua việc sử dụng
quỹ dự trữ.
•
Đối với TT tiền tệ, TT vốn, TT sức lao động: CP điều
tiết qua việc thực hiện đồng bộ các công cụ tài chính
(thuế).
•
Kiềm chế lạm phát là 1 mục tiêu quan trọng. Giữa làm
phát và thu, chi NSNN có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau.
•
Nếu Lp tăng cao, Cp có thể tăng thuế tiêu dùng, giảm
thuế đầu tư và thắt chặt chi tiêu của NSNN.

Là công cụ của nhà nước để điều chỉnh
thu nhập, giải quyết các vấn đề của XH
•
Cần có chính sách phân phối hợp lý thu nhập
của toàn xã hội bằngg cách sử dụng NSNN.
•

Chính sách thuế và chi NSNN góp phần làm
giảm bớt chênh lệch về htu nhập giữa người
kinh doanh và người làm việc trong khu vực
hành chánh sự nghiệp…

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
a. Tổ chức NSNN
-
Khái niệm:
Hệ thống NSNN là tổng thể các cấp NSNN gắn bó
hữu cơ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm
vụ chi mỗi cấp ngân sách.
-
Nguyên tắc:
+ Nguyên tắc thống nhất và tập trung dân chủ
+ Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp cấp ngân sách
với cấp chính quyền nhà nước.

Hệ thống NSNN

Hệ thống NSNN gồm NSTW và NSDP
•
NSTW gồm các đơn vị dự toán. NSTW cung ứng
nguồn tài chính cho các nhiệm vụ kinh tế, chính trị,
văn hóa, xã hội, QP-AN, hố trợ chuyển giao nguồn tài
chính cho NS tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ.
•
NSDP cung ứng tài chính cho nhiệm vụ của chính
quyền NN ở địa phương và hỗ trợ chuyển giao tài
chính cho chính quyền cấp dưới. Gồm:

-
NS xã, phường, thị trấn.
-
NS quận, huyện, thành phố trực thuộc TƯ.

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
b. Phân cấp NSNN
•
Khái niệm:
Phân cấp NSNN là quá trình nhà nước trung ương
giao nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm nhất định
cho chính quyền địa phương hoạt động quản lý
NSNN.
•
Nội dung:
-
Giải quyết mối q.hệ quyền lực giữa các cấp chính
quyền trong việc ban hành chính sách thu, chi
NSNN
-
Giải quyết mối q.hệ vật chất trong việc giao nhiệm
vụ thu, chi và cân đối NSNN
-
Giải quyết mối q.hệ trong quá trình thực hiện thu,
chi NSNN

Nội dung phân cấp NSNN
•
Giải quyết mối q.hệ quyền lực giữa các cấp
chính quyền trong việc ban hành chính sách

thu, chi NSNN
- Nhà nước trung ương giữ vai trò quyết định các
loại thu: thuế, phí, lệ phí, vay nợ Và các định
mức chi tiêu trong cả nước.
-
HĐND cấp tỉnh được quyết định chế độ chi NSNN
phù hợp với đặc điểm của địa phương.
-
UBND cấp tỉnh báo cáo Bộ Tài chính về việc ban
hành chế độ chi NSNN ở địa phương.
-
HĐND cấp tỉnh quyết định một số chế độ thu phí
gắn với quản lý đất đai, tài nguyên thiên nhiên

Nội dung phân cấp NSNN
•
Giải quyết mối q.hệ vật chất trong việc giao
nhiệm vụ thu, chi và cân đối NSNN
-
Nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách trung ương
và ngân sách địa phương được ổn định từ 3 đến 5
năm.
-
Ngân sách trung ương hưởng các khoản thu tập
trung không gắn với công tác quản lý của địa
phương.
-
Ngân sách trung ương chi cho các hoạt động quan
trọng của quốc gia.
-

Ngân sách địa phương được phân cấp nguồn thu để
chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao.
-
Chi NSDP gắn liền với nhiệm vụ quản lý kinh tế - XH,
QP-AN do ĐP quản lý.

Nội dung phân cấp NSNN
•
Giải quyết mối q.hệ trong quá trình thực hiện thu,
chi NSNN
HĐND cấp tỉnh có quyền: quyết định dự toán, phân
bổ NSĐP, quyết định bổ sung ngân sách cấp mình
cho ngân sách cấp dưới, phê chuẩn NSĐP.
Ngoài ra, còn quyết định phân cấp nguồn thu, nhiệm
vụ chi của NSĐP.
Quyết định tỷ lệ % phân chia giữa các cấp NSĐP.
Quy định việc lập ngân sách ở địa phương, thảo luận
với cơ quan tài chính về NSĐP.

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
c. Nguyên tắc quản lý NSNN
-
Được tiến hành đồng bộ với phân cấp kinh tế và tổ
chức bộ máy hành chính.
-
Phân cấp kinh tế là tiền đề và điều kiện bắt buộc để
thực hiện phân cấp quản lý NSNN.
-
Đảm bảo thực hiện vai trò chủ đạo của NSTƯ và vị
trí độc lập của NSĐP.

-
Đảm bảo công bằng trong phân cấp ngân sách.

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
d. Phân định nguồn thu, nhiệm vụ chi

Đối với NSTW
•
Nguồn thu gồm:
-
Khoản thu NSTW hưởng 100%
-
Khoản thu phân chia theo % giữa NSTW và NSĐP.
•
Nhiệm vụ chi:
-
Chi đầu tư phát triển
-
Chi thường xuyên
-
Chi trả nợ gốc và lãi
-
Chi viện trợ, cho vay
-
Chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính trung ương
-
Chi bổ sung NSĐP

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
d. Phân định nguồn thu, nhiệm vụ chi


Đối với NSĐP
•
Nguồn thu
-
Khoản thu NSĐP hưởng 100%
-
Khoản thu chia theo %
•
Nhiệm vụ chi
-
Chi đầu tư phát triển
-
Chi thường xuyên
-
Chi trả nợ gốc và lãi các khoản tiền huy động đầu tư
-
Chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh
-
Chi bổ sung ngân sách cấp dưới

2. Tổ chức, phân cấp NSNN
e. Nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chủ tịch
nước, Chính phủ và các cơ quan khác trong
quản lý NSNN
Tham khảo Luật Ngân sách nhà nước năm
2002.