Bệnh nhược cơ là gì và điều trị như thế nào potx

Bệnh nhược cơ là gì và
điều trị như thế nào?
Nhược cơ là một rối loạn mạn tính đặc trưng bởi sự yếu và suy nhược nhanh
chóng của của các cơ tự chủ (điều khiển theo ý muốn) trong cơ thể. Đó là
hậu quả của một tình trạng mất liên lạc giữa thần kinh và cơ.

Sự yếu nhược cơ cải thiện khi nghỉ ngơi. Trong những trường hợp trung
bình và nặng, nhược cơ làm bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trở ngại khi nói
năng, nhai, nuốt, thở khó và yếu chân tay. Bệnh này hiếm gặp, nhưng có thể
ảnh hưởng đến cả trẻ con lẫn người lớn. Thường gặp nhất ở phụ nữ trẻ dưới
40 tuổi hoặc nam trên 60 tuổi. Việc chữa trị chủ yếu là làm giảm hoặc mất
triệu chứng của bệnh.
Bệnh nhược cơ gồm 2 thể chính:
- Nhược cơ cấp: Là thể bệnh cấp cứu, thường gặp ở thai phụ có tiền sử chữa
nhược cơ, hoặc người có u ác tính ở tuyến ức. Ở thể này, các cơn mỏi cơ
(nhất là cơ hô hấp) xuất hiện gần như liền nhau, gây khó thở cấp, ăn nghẹn,
uống sặc…
- Nhược cơ thông thường: Thường gặp ở nữ, ở trẻ em quãng 10 tuổi và lứa
tuổi 20-40. Biểu hiện ban đầu là chứng mỏi mệt cơ theo thời gian lao động
và sinh hoạt hằng ngày. Người bệnh có thể chỉ bị sụp mi mắt (một hoặc hai
bên) hay nhai khó, nuốt khó, mỏi mệt tay chân
Bệnh nhược cơ tiến triển qua các giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Chỉ một nhóm cơ bị xâm phạm, thường là các cơ vận động ở
mắt.
Giai đoạn 2A: Toàn bộ các cơ bị xâm phạm nhưng chưa có xâm phạm hô
hấp hoặc hầu họng.
Giai đoạn 2B: Toàn bộ các cơ bị xâm phạm kèm theo triệu chứng hầu họng.
Giai đoạn 3: Toàn bộ các cơ bị xâm phạm kèm theo rối loạn hầu họng và hô
hấp.

Nguyên nhân

Ảnh minh họa.
Bình thường, cơ co được hay vận động được là nhờ xung động thần kinh
được truyền qua nơi trao đổi thông tin giữa đầu mút sợi thần kinh và màng tế
bào (gọi là synap) thông qua chất acetylcholin. Trong bệnh nhược cơ, cơ thể
tự sinh ra một loại kháng thể “phá hủy” các thụ thể tiếp nhận acetylcholin,
làm cho acetylcholin không vận chuyển được đến đầu sau của synap, xung
động thần kinh không dẫn truyền được làm cho cơ không vận động được.
Khi được nghỉ ngơi hay dùng thuốc ức chế men cholinesterase, lượng
acetylcholin tăng lên tại synap, sự dẫn truyền thần kinh lại được phục hồi.
Khoảng 10% bệnh nhân có phối hợp với một số bệnh tự miễn khác như
cường giáp trạng, viêm đa cơ, viêm khớp dạng thấp, viêm loét đại tràng
Phần lớn người bệnh nhược cơ có tuyến ức bất thường như quá sản, loạn
sản, u nên để điều trị, người ta phẫu thuật cắt bỏ tuyến ức.
Triệu chứng

Sụp mi là do bị nhược các cơ nâng mi Ảnh minh họa.
Một đặc điểm nổi bật về triệu chứng lâm sàng của bệnh Nhược cơ là: triệu
chứng nhược cơ thay đổi trong ngày (chiều nặng hơn sáng, nghỉ ngơi thì đỡ,
vận động nhiều thì nặng hơn).
Sụp mi: Sụp mi là do bị nhược các cơ nâng mi, đây là triệu chứng khởi đầu
ở khoảng 65% số bệnh nhân Nhược cơ nói chung. Đôi khi nó là triệu chứng
duy nhất khi bệnh nhân đến khám. Thường sụp mi ở cả hai mắt nhưng
không đều nhau. Các nếp nhăn ở trán xuất hiện sớm vì bệnh nhân thường cố
mở mắt và nhìn lên bằng các cơ trán. Sụp mi thường có kèm theo triệu
chứng nhìn đôi, lác do các cơ vận nhãn cũng bị tổn thương. Đặc điểm của
sụp mi và nhìn đôi trong bệnh Nhược cơ là càng về chiều càng nặng, càng
nhìn chăm chú vào một chỗ và ánh sáng càng chói thì sụp mi và nhìn đôi
càng nặng.

Yếu cơ chân tay: Làm việc chóng mỏi, dễ khuỵu ngã, chóng mỏi tay, thậm
chí không tự nhấc tay chân lên được. Càng vận động nhiều thì càng nhược
cơ nặng hơn, nghỉ ngơi thì đỡ.
Nhược các cơ vùng hầu-thanh quản: Khó phát âm do bị nhược các cơ vận
động phát âm, khi cho bệnh nhân nói liên tục thì bệnh nhân nhanh chóng bị
nói ngọng, líu lưỡi lại và không nói được nữa. Có khi ngay từ lúc bắt đầu
tiếp xúc đã thấy bệnh nhân nói ngọng, không phát âm đúng được các từ.
Nhai chóng mỏi, nhiều khi không thể nhai được và hàm dưới trễ xuống do
các cơ nhai bị nhược nặng. Khó nuốt và nuốt thường bị sặc do nhược các cơ
chi phối động tác nuốt, do đó bệnh nhân không ăn uống được và toàn trạng
càng bị suy yếu nhanh hơn. Có trường hợp do sặc thức ăn mà bệnh nhân bị
viêm phổi hoặc thậm chí dẫn tới tử vong.

Các cơn khó thở: Do nhược các cơ hô hấp nên bệnh nhân thường có các
cơn khó thở. Các cơn này có thể diễn biến rất nhanh làm bệnh nhân suy thở
cấp và nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
Điều trị

Ảnh minh họa.
Trong điều trị bệnh nhược cơ, các bác sĩ thường kết hợp các phương pháp
nội khoa và ngoại khoa, tùy theo tình trạng nặng của người bệnh. Các hướng
xử trí thường được áp dụng ở Việt Nam là:
Dùng tia X chiếu trực tiếp vào tuyến hung.
Phẫu thuật: Áp dụng với các trường hợp xác định có tuyến hung hoặc trường
hợp cấp cứu. Sau mổ, tất cả bệnh nhân đều phải tiếp tục điều trị nội khoa.
Để chẩn đoán xác định bệnh nhược cơ, bệnh nhân dứt khoát phải đến các
bệnh viện để được làm các nghiệm pháp và xét nghiệm chẩn đoán như xét
nghiệm miễn dịch, phản ứng điện - điện cơ, X-quang tuyến ức, sinh thiết cơ
vân… Về điều trị, hiện nay không có biện pháp điều trị triệt để căn bệnh

này. Thường giảm triệu chứng bằng cách uống thuốc ức chế men
cholinesterase, thuốc ức chế miễn dịch. Do tìm được bằng cớ liên quan giữa
nhược cơ và u tuyến ức, tăng sinh bất thường tuyến ức nên có thể phẫu thuật
tuyến này, nhưng sự phục hồi hoàn toàn phải mất vài năm.