NGÂN HÀNG PHẢI DÙNG LỢI NHUẬN GIẢI QUYẾT NỢ XẤU docx

NGÂN HÀNG PHẢI DÙNG LỢI NHUẬN
GIẢI QUYẾT NỢ XẤU
Lợi nhuận cao, kinh doanh hiệu quả nhất trong nền kinh tế, ngành
ngân hàng (NH) hoàn toàn có thể tự xử lý nợ xấu của chính họ xuống
mức an toàn.

Lãi suất là tội đồ

Xử lý nợ xấu NH thông qua việc thành lập công ty mua bán nợ, mục đích
theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là nhằm khơi thông vốn cho sản xuất.
Bởi tỷ lệ nợ xấu cao, NH không dám cho doanh nghiệp (DN) vay nên tiền
không thể chảy vào sản xuất, gây đình trệ, sụt giảm tăng trưởng. Hay nói
cách khác, nợ xấu đang chặn cửa vay vốn của các DN. Nhưng thực tế cho
thấy, nợ xấu không phải là "tội đồ" khiến nền kinh tế bị thiếu vốn.

Minh chứng rõ ràng nhất là các NH đang thặng dư thanh khoản, NH nào
cũng kêu gào thừa vốn, cũng đang tìm cách đẩy mạnh cho vay. Đó là chưa
kể, hầu hết các NH nằm trong nhóm G14 (chiếm 90% thị phần) đều công bố
tỷ lệ nợ xấu nằm trong ngưỡng an toàn trong nửa đầu năm 2012. Như vậy có
thể khẳng định, nợ xấu không phải là nguyên nhân chính trong việc DN
không vay được vốn.
Vậy đâu là lý do khiến DN không tiếp cận được vốn NH? Câu trả lời chính
là do lãi suất (LS) quá cao. Trong bối cảnh kinh tế VN và thế giới đều khó
khăn hiện nay, một DN hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, cũng chỉ kỳ
vọng mức sinh lời khoảng 8-10%. Còn hầu hết chỉ cố gắng duy trì hoạt
động, giữ nhân công, cầm cự cho qua thời khó khăn.

Trong khi LS NH mấy năm nay luôn duy trì ở mức 18-25%. Hiện dù đã hạ,
LS đầu ra trung bình vẫn 15-17%, cao gấp đôi, gấp 3 mức sinh lời ngay với
các DN làm ăn hiệu quả, nên nếu vay được, DN cũng không dám vay. Hay
nói cách khác, nguyên nhân chính khiến DN không tiếp cận được vốn chính

là LS quá cao chứ không phải NH thiếu tiền.


Điều đó cho thấy, muốn vốn chảy vào sản xuất, điều cần phải làm là hạ lãi
vay chứ không nên tạo ra sức ép dùng vốn nhà nước mua nợ xấu NH như
cách chúng ta vẫn lập luận lâu nay.

Phải tự làm sạch mình

Theo NHNN, tỷ lệ nợ xấu hiện đã lên tới 8,6%, tương đương với 202.0000 tỉ
đồng, một tỷ lệ cao và nhiều rủi ro, cần phải được điều chỉnh. Nhưng làm
sạch nợ xấu, nói một cách sòng phẳng và thực chất như đã phân tích trên,
đầu tiên là để đảm bảo an toàn cho chính các NH, cũng là thực hiện việc tái
cơ cấu của Chính phủ.

Dựa vào tình hình kinh doanh thực tế, ngành NH hoàn toàn có thể tự "làm
sạch mình". Cụ thể, năm 2011 và 6 tháng đầu năm 2012, hầu hết NH đều đạt
lợi nhuận lớn. Theo nguyên tắc, họ sẽ phải dùng lợi nhuận để "trừ" các
khoản nợ xấu thay vì dùng lợi nhuận để chia cổ tức như lâu nay vẫn làm. Sử
dụng lợi nhuận chưa đủ, họ tiếp tục phải trừ nợ xấu vào vốn. Nếu "sức khỏe"
không chịu đựng được, lúc này mới tính đến chuyện có nên mua nợ xấu hay
để NH phá sản.

Đây là nguyên tắc xử lý nợ xấu mà các nước đều áp dụng và cũng là nguyên
tắc tối thượng trong kinh doanh. Nói một cách dễ hiểu, người bị bệnh, không
thể kêu gọi sự giúp đỡ của người khác trong khi tiền của mình lại dành để
gửi tiết kiệm hoặc đầu tư kiếm lãi.


Tính toán của một chuyên gia tài chính cho thấy, nếu lấy lợi nhuận năm

2011 có thể xử lý được 6,8% tỷ lệ nợ xấu của ngành NH và tỷ lệ còn lại, đã
nằm trong vòng an toàn. Việc thành lập công ty mua bán nợ xấu mà NHNN
đang tính trình Chính phủ, có thể khẳng định, không cần thiết.

NH cần tự giải quyết nợ xấu

"Mỗi NH phải chấp nhận xử lý tổn thất của nợ nhóm 3. Như ví dụ ở trên,
thiệt hại 60 tỉ đồng, lấy lợi nhuận bù vào. Nên có chủ trương cho phép phát
mãi tài sản thế chấp thuộc nợ nhóm 5 để thu hồi vốn. Quá trình phát mãi
đem ra đấu giá công khai thông qua trung tâm đấu giá và linh hoạt trong
khung giá. Sau khi làm thành công nợ nhóm 5 thì qua xử lý nợ nhóm 4 cứ
như vậy, mỗi NH sẽ tự giải quyết nợ xấu của mình" - theo một chuyên gia
tài chính.

Trừ vào vốn, tại sao không?


Đây là nguyên tắc và là một nghiệp vụ cần thiết để xử lý nợ xấu cũng như
đánh giá chính xác sức khỏe của các NH, nhất là trong bối cảnh chúng ta
đang tiến hành tái cơ cấu ngành này. Tuy nhiên, có thể nhận thấy rất rõ,
ngay cả khi vấn đề nợ xấu rùm beng nhất cho đến khi thực hiện việc hợp
nhất 3 NH đầu tiên trên thị trường và cả lúc này, gần như không thấy ý kiến
nào nhắc tới điều này. Lý do, nếu thực hiện trừ vào vốn, sẽ không ít NH chỉ
còn là chiếc vỏ rỗng, thậm chí còn nợ nần chồng chất chứ không "hoành
tráng" như họ vẫn công bố.

Một chuyên gia đang thực hiện việc bán tài sản cho một NH tại TP.HCM tiết
lộ, các khoản vay có thế chấp tài sản thuộc nợ nhóm 5 của NH này đang đề
xuất bán nhưng không thể bán được. Đó là 2 bất động sản nằm trên đường
Hàn Thuyên, Q.1 được thế chấp vay 100 tỉ và 180 tỉ đồng nhưng giá trị hiện

tại mà khách hàng chấp nhận trả lần lượt là 80 tỉ đồng và 145 tỉ đồng. Nếu
bán, chỉ với riêng 2 tài sản này, NH mất 60 tỉ đồng. Theo nguyên tắc, NH sẽ
lấy lợi nhuận bù vào khoản 60 tỉ đồng này, không đủ thì trừ tiếp vào vốn.
"Nếu trừ vào vốn tất cả các khoản nợ xấu kiểu này, rất nhiều NH không còn
vốn" - chuyên gia này khẳng định.

Đây là sự thật. Lâu nay, các NH luôn khẳng định các khoản thế chấp của họ
an toàn vì chỉ cho vay bằng 50% giá trị. Nhưng điểm yếu của NH nằm ở
khâu định giá và đây cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến
tình trạng nợ xấu cao hiện nay. Nếu cho vay 100 tỉ đồng, tài sản được định
giá từ 150 tỉ - 200 tỉ đồng. Có hai lý do khiến nhiều tài sản được định giá cao
hơn nhiều so với thực tế. Đầu tiên là vì muốn đẩy nhanh tăng trưởng tín
dụng, rất nhiều khoản vay được NH định giá cao để cho vay nhiều. Lý do
thứ 2 là các khoản vay của các cổ đông lớn, của "người nhà" nên được định
giá "hào phóng". Với bản chất thế này, nếu làm đúng nguyên tắc chắc chắn
nhiều NH phá sản.

Đó là lý do vì sao các NH luôn tạo áp lực để nhà nước mua lại nợ xấu.
Nhưng nếu làm vậy, không chỉ nghịch lý ở việc lấy tiền thuế của dân gánh
rủi ro cho ngành NH mà còn khiến việc tái cấu trúc NH của Chính phủ bị vô
hiệu hóa. Bởi nếu không thực hiện đúng nguyên tắc kinh doanh nói trên, sẽ
không biết thực chất "sức khỏe", căn bệnh trong mỗi NH thì không thể nói
đến chuyện tái cơ cấu.