Làm thế nào để học sinh tích cực tham gia xây dựng bài potx

Làm thế nào để học sinh tích cực tham gia
xây dựng bài
Sự cạnh tranh luôn khiến con người phải nỗ lực hết mình và do đó trong
các cuộc thi những người tham gia luôn bộc lộ tối đa khả năng của bản thân.
Dĩ nhiên các cuộc thi công bằng thường tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh và
niềm vui cho những người tham gia. Tuy nhiên các “cuộc thi” trong lớp học
thường chỉ đem lại niềm vui cho người chiến thắng và không “công bằng”
với những em khác vì chiến thắng thường rơi vào tay những em học sinh nổi
trội trong lớp chứ cơ hội ít khi dành cho những em kém hơn. Mọi người chỉ
cạnh tranh hay thi đấu khi họ muốn chiến thắng và yêu cảm giác là người
thắng cuộc. Không ai tham gia thi đấu mà lại muốn thua cuộc. Bởi vậy, nếu
một học sinh thấy mình khó có khả năng nằm trong số những người thắng
cuộc thì các cuộc thi trên lớp sẽ dần làm “thui chột” động lực học tập và
phấn đấu của em đó.

Những phương pháp khuyến khích sự cạnh tranh sẽ khiến học sinh ganh đua
thay vì làm việc cùng nhau và vì người khác. Khi đó, phương châm hành
động của các em sẽ là “Vì bản thân mình”. Không những thế, sự ganh đua
cũng tạo ra cảm giác thất vọng - cảm giác sẽ làm “tiêu tan” mong muốn
tham gia vào một hoạt động nào đó của học viên.

Giáo viên ở cấp mầm non và tiểu học thường được làm việc với những trẻ
em háo hức tới trường để học những điều mới. Tuy nhiên sự cạnh tranh lại
khiến trẻ không còn hào hứng với việc học. Ví dụ: khi nói “Các con, hãy
xem bạn nào trong lớp mình vẽ đẹp nhất nào”, ngay lập tức cô giáo đã tạo ra
không khí ganh đua trong lớp. Dĩ nhiên, cô giáo làm vậy với mong muốn
rằng sự ganh đua này sẽ tạo động lực thúc đẩy các bé nỗ lực hết sức mình.
Tuy nhiên, chắc chắn là chỉ có một người thắng cuộc. Ngay cả khi tất cả các
bức tranh đều được trưng bày trên tường, thì chắc chắn cũng chỉ có một bức
tranh được coi là đẹp nhất. Như vậy, cô giáo đã vô tình tạo cho các bé cảm
giác mình là người thất bại đơn giản vì bản chất của một cuộc thi là bao giờ

cũng có “kẻ thắng, người thua”.

Trong các cuộc thi đấu thể thao hay nghệ thuật, thất bại sẽ là động lực khiến
thí sinh phải vươn lên khẳng định mình. Tuy nhiên, trong học tập khi học
sinh lần đầu tiên học một kỹ năng mới, chính cảm giác thành công mới giúp
các em tự tin và tiếp tục phấn đấu. Bởi vậy, thay vì tìm xem ai có bức tranh
đẹp nhất, cô giáo có thể đề ra thách thức cho các bé vượt qua mà không
khiến chúng phải ganh đua với nhau bằng cách nói: “Các con, hãy xem các
con có thể vẽ đẹp đến đâu.”

Chính vì những lý do nêu trên, sự ganh đua và cạnh tranh có thể là một trong
những nguyên nhân khiến một số học sinh không tham gia xây dựng bài.
Giải pháp hiệu quả cho vấn đề này phải khuyến khích học sinh tham gia vào
bài học mà không cần ganh đua hay cạnh tranh với bạn học. Điều này có thể
thực hiện được với sự hợp tác.

Học sinh sẽ tích cực tham gia xây dựng bài khi có đầy đủ hai điều kiện sau:
(1) Học sinh có một người bạn theo kiểu “đôi bạn cùng tiến”; (2) Giáo viên
thiết lập được một nguyên tắc quản lý lớp học cho phép họ có thể tập trung
sự chú ý của học sinh ngay khi cần thiết.

Thay vì đặt ra các câu hỏi thường chỉ có một đáp án đúng và gọi một em nào
đó trả lời, thầy cô có thể đặt vấn đề theo hướng câu hỏi mở, khuyến khích
học sinh động não suy nghĩ và tham gia thảo luận về vấn đề đó.

Sau khi học sinh đã thảo luận, trao đổi với nhau, giáo viên sẽ đưa ra câu trả
lời như một ý kiến của riêng mình. Học sinh sẽ nhanh chóng hiểu rằng giáo
viên rất hứng thú với việc các em tham gia xây dựng bài học. Trong trường
hợp chỉ có một đáp án đúng thì những em trả lời đúng sẽ thấy thoả mãn và
hài lòng với bản thân còn những em trả lời chưa đúng cũng không bị mất tự

tin hay căng thẳng vì cảm giác thua cuộc.

Dưới đây là một ví dụ về cách đặt vấn đề của một thầy giáo dạy môn lịch sử
người Mỹ đối với học sinh thuộc 2 cấp khác nhau. Ngày thứ sáu trước ngày
kỷ niệm của các tổng thống Mỹ, thầy cho cả lớp xem một bức hình của đỉnh
núi Rushmore nơi tạc chân dung của 4 vị tổng thống Washington, Jefferson,
Theodore Roosevelt và Lincoln. Thầy giới thiệu chủ đề của bài học bằng
cách thông báo vào thứ hai tuần sau đó trường sẽ tổ chức ngày kỷ niệm của
các tổng thống Mỹ. Để thể hiện sự trân trọng hôm đó toàn trường sẽ nghỉ
học để tham dự lễ kỷ niệm. Sau đó thầy đưa ra một thắc mắc để học sinh
thảo luận với bạn của mình. Đối với học sinh tiểu học, câu hỏi liên quan tới
việc xác định vị tổng thống đầu tiên và thứ ba. Đối với học sinh trung học
câu hỏi liên quan tới thế kỷ mà một trong 4 vị tổng thống đã sống hoặc tại
nhiệm.

Điểm cần lưu ý của cách tiếp cận này là học sinh nào cũng phải thảo luận
với bạn mình về bài học kể cả những em nhút nhát trong lớp. Bên cạnh đó,
giáo viên cũng cần lưu ý rằng học sinh lần đầu tiên tiếp cận với khái niệm
hay kiến thức mới của bài học. Việc thảo luận sẽ là một thử thách nho nhỏ
khiến chúng tò mò, hào hứng và tham gia tích cực vào bài học.

Tóm lại, khi các hoạt động học tập được tổ chức theo hướng hợp tác, việc
học sẽ không còn mang tính chất ganh đua, cạnh tranh thì tất cả học sinh đều
tham gia vào bài học và chắc chắn hiệu quả giờ học sẽ cao hơn rất nhiều.