Tại sao sáng tác nghệ thuật? ppt

Tại sao sáng tác nghệ thuật?
John Cage

(Bản dịch của Hoàng Ngọc Tuấn)

Giữa những năm 1940, trong lúc tôi đang truy tầm lý do tại sao người
ta tạo nên một tác phẩm nghệ thuật trong xã hội này, tôi tư duy không
phải trên bình diện sân khấu, mà chủ yếu trên bình diện âm nhạc. Cuộc
tìm kiếm một lý do cho việc sáng tác nghệ thuật đã xảy đến với tôi vì
câu chuyện sau đây.
Tôi đã được giáo dục trong các trường học rằng nghệ thuật là vấn đề
thông tri giữa người và người. Sau đó tôi đã quan sát và nhận thấy rằng
tất cả các khúc tác gia đều viết khác nhau. Nếu nghệ thuật là sự thông
tri, thì chúng ta đang sử dụng những thứ ngôn ngữ khác nhau. Vậy thì
chúng ta đang ở trong một tình trạng như Tháp Babel, nơi chẳng ai hiểu
ai cả.
Do đó tôi quyết định hoặc là tìm cho ra một lý do khác hoặc là vất bỏ
hẳn việc làm nghệ thuật. Lou Harrison và những khúc tác gia khác đã
cùng tôi bắt tay vào cuộc truy tầm. Ngay trong lúc đó, một nữ nhạc sĩ
đến từ Ấn Độ loan báo cho chúng tôi về sự ảnh hưởng của âm nhạc Tây
phương đối với những dòng âm nhạc truyền thống của Ấn Độ. Chị đến
thụ giáo một số nhạc sư Tây phương trong thời gian sáu tháng bằng
một lối học rất tập trung. Tôi gặp gỡ chị hầu như hàng ngày.
Trước khi chị trở về Ấn Độ, tôi học được từ chị cái lý do truyền thống
của việc sáng tác một bản nhạc ở Ấn Độ: "để làm an tịnh tâm trí, khiến
nó có thể thụ nhận những ảnh hưởng thánh thiện."
Trong lúc đó, Lou Harrison đang đọc một bản văn Anh ngữ cổ, tôi
đoán là xa xưa tận thế kỷ thứ mười sáu, và anh tìm thấy cái lý do này
cho việc sáng tác một bản nhạc: "để làm an tịnh tâm trí, khiến nó có thể
thụ nhận những ảnh hưởng thánh thiện."
Từ đó mọc lên một câu hỏi: Tâm trí an tịnh là gì? Rồi câu hỏi thứ hai

mọc lên: Những ảnh hưởng thánh thiện là gì? Một trong những điều
đang xảy đến cho xã hội chúng ta là phương Đông và phương Tây
không còn tách rời nữa. Như Fuller và McLuhan vẫn liên tục chỉ ra cho
thấy, chúng ta đang sống trong một ngôi làng hoàn cầu.
Trước đây, chúng ta nghĩ rằng phương Đông chẳng có gì dính dự đến
chúng ta; rằng chúng ta không có cách nào tiếp cận nó. Giờ đây chúng
ta hiểu biết khá hơn. Chúng ta đã học được từ tư tưởng Đông phương
rằng những ảnh hưởng thánh thiện đó, thật ra, chính là môi trường sống
mà chúng ta hiện hữu trong đó. Một tâm trí sáng suốt và an tịnh là một
tâm trí mà trong đó cái tự ngã không làm chướng ngại dòng trôi chảy
của những điều thụ nhập vào chúng ta xuyên qua những giác quan của
chúng ta và xuyên qua những giấc mộng của chúng ta. Điều chúng ta
phải làm trong cuộc sống là trở nên trôi chảy với cuộc sống mà chúng
ta đang sống, và nghệ thuật có thể hỗ trợ cho điều này.

John Cage đã đóng góp bài viết trên đây vào một cuộc hội luận mệnh
danh "The Changing Audience for the Changing Arts". Cuộc hội luận
được tổ chức vào năm 1966 dưới sự bảo trợ của Arts Council of
America và sau đó nội dung cuộc hội luận được in thành sách dưới
nhan đề The Arts: Planning for Change (Associated Council of the Arts
xuất bản năm 1966).
Bài viết được in lại dưới nhan đề "[Memoir]", trong cuốn John Cage:
An Anthology, ed. Richard Kostelantz (New York: Da Capo Press,
1991), 76-77.
Nhan đề Việt ngữ "Tại sao sáng tác nghệ thuật?" do người dịch đặt ra.