CHÂN DUNG NHÀ PHÊ BÌNH MỸ THUẬT THÁI BÁ VÂN potx

CHÂN DUNG NHÀ PHÊ BÌNH
MỸ THUẬT THÁI BÁ VÂN

Nhà phê bình Mỹ thuật THÁI BÁ VÂN
Tranh sơn dầu của Đinh Quang Tỉnh (0,55 x 0,45)

Rạng sáng ngày 11-4-1999, nhà phê bình mỹ thuật có uy tín ở Việt
Nam Thái Bá Vân đã từ trần ở tuổi 65.
Thái Bá Vân là một cây bút phê bình mỹ thuật hiểu biết và thật sự yêu
mến cái đẹp. Ông suốt đời cố gắng đối thoại nghiêm túc với nghệ thuật,
lắng nghe tiếng “tâm sự đáy” của đời sống đường nét, màu sắc hơn là
những lời tuyên ngôn ầm ĩ, những ý nghĩa phù phiếm của đề tài. Và câu

nói của Bùi Xuân Phái mà anh trích dẫn trong cuốn Tiếp xúc với nghệ
thuật: “Họa sĩ vẽ không phải để nói mà để im lặng” có thể coi như lời
phát biểu của chính bản thân Thái Bá Vân. Một người đối thoại chân
chính với nghệ thuật là một người dân chủ hết lòng, không trói buộc
nhệ thuật vào bất cứ một giá trị ngoại lai nào khác, một người tuyệt đối
tôn trọng nghệ quyền.

Nhà phê bình Mỹ thuật THÁI BÁ VÂN
Tranh bút dạ của Đinh Quang Tỉnh (0,35 x 0,45)

Chính vì vậy mà Thái Bá Vân được đa số giới sáng tác mỹ thuật yêu
mến. Hầu hết các nghệ sĩ đàn anh như Trần Văn Cẩn, Nguyễn Tư
Nghiêm, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng đều quý Vân như một người
em.
Trong tiếp xúc với họ. Thái Bá Vân có một thái độ trân trọng, ân cần
nhưng đĩnh đạc khác hẳn thái độ ồn ào hơi bị sốt sắng thường thấy ở vệ
tinh tụ bạ quanh các văn nghệ sĩ có tên tuổi.
Nguyễn Sáng đã nói vơi tôi về Thái Bá Vân: “Thằng ấy chơi được”.

Một lời nói như vậy ở miệng một nghệ sĩ khó tính và thất thường như
Sáng phải được coi là một lời tán thưởng ở mức cao.
Vẫn biết cuộc đời nhiều ngang trái. Và nỗi khổ đau càng tăng âm theo
độ nhạy cảm của tâm hồn. Mong rằng một khi tất cả những eo sèo, tị
nạnh nhỏ nhen nơi trần thế đã tan thành tro bụi cùng với tất cả những
vàng mã hư danh của cuộc đời, gương mặt của Thái Bắ Vân sẽ sáng
đẹp mãi ở một cõi bên kia có thể còn mỹ thuật hơn ở cõi bên này.
(Ghi lại lời nhà thơ Lê Đạt)
Thái Bá Vân viết không nhiều, nhưng những bài viết của ông mang dấu
ấn riềng, sây sắc, độc đáo và độc lập được tập hợp chủ yếu trong tác
phẩm THÁI BÁ VÂN TIẾP XÚC VỚI NGHỆ THUẬT do Viện Mỹ
Thuật Việt Nam ấn hành. Mặc dù đây chưa phải là toàn bộ các bài viết
của Thái Bá Vân, song là những dòng nghiêm túc, kiến giải chân thành
về một công việc, được nhiều bạn bè trân trọng và chia sẻ sự đồng cảm
mà ông đã mất nhiều công phu thực hiện trong hoàn cảnh khó khăn
nhiều bề của công tác nghiên cứu.

Bao gồm

1. Tính lịch sử riêng của nghệ thuật
2. Tiếp xúc với tác phẩm
3. Hiện thực không phải là cái ta nhìn thấy bằng con mắt, mà là cái ta
quan niệm bằng tâm tưởng.
4. Hai lần thay đổi mô hình thẩm mỹ
5. Về sự tiếp biến văn hóa của nghệ thuật
6. Cảm hứng nguyên thủy trong mỹ thuật hiện đại
7. Nghệ thuật trừu tượng lịch sử & nghệ thuật trừu tượng thẩm mỹ
8. Điều còn bất công của lịch sử
9. Phần nhân loại trong truyền thống
10. Tiếp xúc của mỹ thuật hiện đại Việt Nam với thế giới.

11. Sử học nghệ thuật như 1 hệ thống
12. Con hơn cha là nhà có phúc
13. Nghệ thuật thiền
14. Vasari – cha đẻ của khoa sử học mỹ thuật
15. Tâm hồn Nga
16. Acađêmi Nga
17. Sandaga hay sáu chuẩn của hội họa Ấn Độ
18. Những khởi điểm của mỹ thuật hiện đại
19. Đọc “Một số nền mỹ thuật thế giới” của Nguyễn Phi Hoanh
20. Tìm một lối nghiên cứu, phê bình mỹ thuật