tiểu luận triết học phật giáo qua các giai đoạn

Tiểu luận kinh tế chính trị

Đề tài Phật giáo qua các giai đoạn


TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

1

T XA TI NAY Cể RT NHIU TRNG PHI TRIT HC
DU NHP VO VIT NAM NC TA Nể Cể T NHIU NH
HNG N I SNG NHN DN CNG NH S PHT TRIN
CA T NC, SAU Y EM XIN TRèNH BY V NHNG NH
HNG CA TRIT HC N M CH YU L TRNG PHI
TRIT HC PHT GIO Nể C DU NHP VO VIT NAM
NH TH NO V NHNG NH HNG CA Nể RA SAO.
TRC TIấN TA NểI MT ễI DềNG V TRIT
HC PHT GIO CA N .
N C I L MT VNG T THUC NAM CHU VI
C IM KH HU, T AI A DNG V KHC NGHIT CNG
S N NG CA VềNG CUNG DY HY M - LP SN KẫO DI
TRấN HAI NGN KM. Y L YU T A Lí Cể NH HNG
NHT NH TI QU TRèNH HèNH THNH VN HO, TễN GIO
V T TNG TRIT HC CA NGI N C I. TUY NHIấN
NHN T Cể NH HNG LN NHT TI QU TRèNH ể L
NHN T KINH T X HI, TRONG ể C BIT L S TN TI
T RT SM V KẫO DI CA KT CU KINH T X HI THEO
Mễ HèNH C BIT M CC MC GI L CễNG X NễNG

THễN. TRONG KT CU NY, CH QUC HU V RUNG
T C CC NH KINH T IN HèNH L CH NGHA MC
COI L CHIC CHèA KHO HIU TON B LCH S N C
I. CHNH TRONG Mễ HèNH NY LM PHT SINH CH YU
KHễNG PHI L S PHN CHIA I KHNG GIAI CP GIA CH
Nễ V Nễ L NH HY LP C I, M L S PHN BIT HT
SC KHC NGHIT V GIAI DNG CA BN NG CP LN
TRONG X HI: TNG N, QU TC, BèNH DN T DO V TIN Nễ
(Nễ L). THấM VO ể NGI N C I TCH LU C
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

2

NHNG TRI THC RT PHONG PH V CC LNH VC TON HC
THIấN VN, LCH PHP NễNG NGHIP V.V
TT C NHNG YU T T NHIấN, KINH T, CHNH TR V
TRI THC NểI TRấN HP THNH C S HIN THC CHO S
PHT TRIN NHNG T TNG TRIT HC TễN GIO N
C I.
TRIT HC N C I CHIA LM HAI GIAI ON
GIAI ON TH NHT: (T GIA THIấN NIấN K III TR.CN
N KHONG GIA THIấN NIấN K II TR. CN). Y L GIAI
ON THNG C GI L NN VN HO HARAPPA (HAY
NN VN MINH SNG N) KHI U CA NN VN HO N
, M CHO TI NAY NGI TA CềN BIT QU T V Nể NGOI
NHNG T LIU KHO C HC VO NHNG THP K U TH
K XX.
GIAI ON TH HAI: (TIP NI GIAI ON TH NHT TI

TH K TH VII TR. CN). Y L THI K Cể S THM NHP
CA NGI ARYA (GC N - U) VO KHU VC CA NGI
DRAVIDA (NGI BN A). Y L S KIN QUAN TRNG V
LCH S, NH DU S HO TRN GIA HAI NN VN HO - TN
NGNG CA HAI CHNG TC KHC NHAU. CHNH QA TRèNH
NY LM XUT HIN MT NN VN HO MI CA NGI N
: NN VN HO VẫDA.
GIAI ON TH BA: TRONG KHONG 5 6 TH K (T TH
K TH VI TR.CN TI TH K I TR.CN) Y L THI K N
C I Cể NHNG BIN NG LN C V KINH T, CHNH TR,
X HI V T TNG, CNG L THI K HèNH THNH CC
TRNG PHI TRIT HC TễN GIO LN. ể L 9 H THNG
T TNG LN, C CHIA LM HAI PHI: CHNH THNG V
KHễNG CHNH THNG.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

3

THUC PHI CHNH THNG Cể SMKHUY, MIMASA,
VẫDANTA. YOGA, NAYA V VASấSIKA.
THUC PHI KHễNG CHNH THNG Cể JAINA, LOKAYATA
V PHT GIO (BUDDHA).
TRIT HC N Cể NHIU NẫT C TH V T TNG
SO VI CC NN TRIT HC C I KHC, NN TRIT HC
N BIU HIN RA L MT NN TRIT HC CHU NH HNG
LN CA NHNG T TNG TễN GIO. TR TRNG PHI
LOKAYATA, CC TRNG PHI CềN LI U Cể S THNG
NHT GIA T TNG TRIT HC V NHNG T TNG TễN

GIO. NGAY C HAI TRNG PHI: JAINA V PHT GIO, TUY
TUYấN B ON TUYT VI TRUYN THNG VN HểA VẫDA
(TRUYN THNG TễN GIO) NHNG TRONG THC T Nể VN
KHễNG TH VT QUA TRUYN THNG Y. TUY NHIấN TNH
TễN GIO CA N C I Cể XU HNG HNG NI M
KHễNG PHI HNG NGOI NH NHIU TễN GIO PHNG
TY. CNG BI VY, XU HNG CH GII V THC HNH
NHNG VN NHN SINH QUAN DI GểC TM LINH TễN
GIO NHM T TI S GII THOT L XU HNG TRI CA
NHIU HC THUYT TRIT HC TễN GIO N C I.
ể CH L NHNG NẫT C TH CA T TNG TRIT
HC N C I TRONG TNG QUAN SO SNH VI CC NN
TRIT HC C I KHC, CI LM NấN THIấN HNG RIấNG
CA Nể. CềN V NI DUNG T TNG, NN TRIT HC N
CNG GING NH NHIU NN TRIT HC C I KHC, Nể
T RA V GII QUYT NHIU VN V TRIT HC: BN TH
LUN, NHN THC LUN V.V
CHNG TA I XẫT NHNG T TNG TRIT HC C BN
CA TRNG PHI PHT GIO.PHT GIO L MT TRNG
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

4

PHI TRIT HC TễN GIO IN HèNH CA NN T TNG N
C I V Cể NHIU NH HNG RNG RI, LU DI TRấN
PHM VI TH GII. NGY NAY VI T CCH L MT TễN GIO,
PHT GIO L MT TRONG BA TễN GIO LN NHT TRấN TH
GII.

NGI SNG LP PHT GIO L THCH T - A, VO
KHONG TH K TH VI TR.CN. SAU NY ễNG C TễN XNG
VI NHIU DANH HIU KHC NHAU: NH LAI, PHT T, C TH
TễN NHNG KH PH BIN L THCH CA MUNI (SAKYAMUNI
NGHA L BC HIN GI DềNG SAKYA).
SAU SAKYAMUNI MT VI TH K, PHT GIO C PHN
CHIA THNH TễNG PHI LN L TIU THA GIO V I THA
GIO (NGHA L C XE NH V C XE LN). TIU THA
GIO PHT TRIN V PHA NAM N RI TRUYN B SANG
XấRILANCA, PHILIPPIN, LO, CAMPUCHIA, NAM VIT NAMI
THA GIO PHT TRIN MNH BC N , TRUYN B VO
TY TNG, TRUNG HOA, NHT BN, BC VIT NAM
KINH IN CA PHT GIO GM: KINH LUT LUN (GI
L TAM TNG TC BA KHO KINH IN). M V MT TRIT
HC THè QUAN TRNG NHT L KINH V LUN. TAM TNG
KINH IN CA PHT GIO C GHI BNG HAI H PALI V
SANKRIT (NG B NAM V BC N) Cể TI TRấN 5000 QUYN.
NHNG T TNG TRIT HC C BN CA PHT GIO
NGUYấN THU (S K) GM MY VN LN SAU:
TH NHT: TH GII QUAN PHT GIO L MT TH GII
QUAN Cể TNH DUY VT V Vễ THN, NG THI Cể CHA
NG NHIU YU T BIN CHNG SU SC.
TNH DUY VT V Vễ THN TH HIN Rế NẫT NHT
QUAN NIM V TNH T THN SINH THNH, BIN I CA VN
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

5

VT, KHễNG DO S CHI PHI QUYT NH CA MT LC LNG
THN LINH HAY THNG TI CAO NO. TRI LI VN VT
U TUN THEO TNH TT NH V PH BIN CA LUT NHN
QU. IU NY C QUN TRIT TRONG VIC Lí GII NHNG
VN CA CUC SNG NHN SINH NH: HNH PHC, AU
KH, GIU NGHẩO, TH,YU
TNH BIN CHNG SU SC CA TRIT HC PHT GIO
C BIT TH HIN Rế QUA VIC LUN CHNG V TNH CHT
Vễ NG V Vễ THNG CA VN VT.
PHM TR Vễ NG BAO HM T TNG CHO RNG, VN
VT TRONG V TR VN KHễNG Cể TNH THNG HNG Nể
CH L S GI HP DO S HI NHN DUYấN NấN THNH
RA Cể (TN TI). NGAY BN THN S TN TI CA THC T
CON NGI CHNG QUA CNG L DO NG UN (NM YU T)
HI HP LI: SC (VT CHT), TH (CM GIC), TNG (N
TNG), HNH (SUY Lí) V THC (í THC). THEO CCH PHN
LOI KHC-LC TI: A (CHT KHONG), THU (CHT
NC), HO (NHIT NNG), PHONG (HI TH), KHễNG (KHONG
TRNG) V THC (í THC). NểI MT CCH TNG QUT THè VN
VT CH L S HI HP CA HAI LOI YU T L VT CHT
SC V TINH THN DANH. NH VY THè KHễNG Cể CI GI
L TễI (Vễ NG).
PHM TR Vễ THNG GN LIN VI PHM TR Vễ
NG. Vễ THNG NGHA L VN VT BIN I Vễ CNG THEO
CHU TRèNH BT TN: SINH TR D DIT(HAY: SINH TR
HOI KHễNG). VY THè Cể Cể KHễNG KHễNG LUN HI
(BNH XE QUAY) BT TN: THONG Cể, THONG KHễNG
CI CềN M CHNG CềN, CI MT M CHNG MT.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

6

TH HAI: NHN SINH QUAN PHT GIO L PHN TRNG
TM CA TRIT HC NY. CNG NH NHIU TRNG PHI
KHC CA TRIT HC N C I, PHT GIO T VN
TèM KIM MC TIấU CU CNH NHN SINH S GII THOT
(MOKSA) KHI VềNG LUN HI, NGHIP BO T TI TRNG
THI TN TI NIT BN (NIRVANA). TNH QUN CHNG CA
LUN IM NHN SINH PHT GIO TH HIN CH NấU CAO
TINH THN BèNH NG GIC NG, TC L QUYN THC HIN
S GII THOT L CHO TT C MI NGI M CAO HN NA
L CA MI CHNG SINH. IU NY MANG TNH NHN BN
SU SC, VT QUA GII HN NG CP KHC NGHIT VN L
MT TRUYN THNG CHNH TR N C I. Nể NểI LấN
KHT VNG T DO CHO TT C MI NGI, KHễNG TH L
C QUYN CA MT NG CP NO, D ể L NG CP
TNG N HAY QUí TC, BèNH DN HAY TIN Nễ. NHNG ể
KHễNG PHI KấU GI GIN TIP CHO QUYN BèNH NG V
MT CHNH TR M L BèNH NG TRONG S MU CU CU
CNH GIC NG. Cể TH, Y L LI KấU GI GIN TIP CHO
QUYN BèNH NG X HI CA PHT GIO, V NH VY PHT
GIO THT S L MT TRNG PHI THUC PHI KHễNG
CHNH THNG (TC PHI CI CCH) CA NN T TNG

N
C I.
NI DUNG TRIT HC NHN SINH CA PHT GIO TP
TRUNG BN LUN IM (GI L T DIN ). BN LUN

IM NY C PHT GIO COI L BN CHN Lí V I V
CUC SNG NHN SINH CHO BT C CUC SNG NHN SINH
NO THUC NG CP NO.
LUN IM TH NHT (KH ): S THT NI CUC SNG
NHN SINH KHễNG Cể Gè KHC NGOI S AU KH, RNG
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

7

BUC H LU, KHễNG Cể T DO. ể L 8 NI KH TRM LM
BT TN M BT C AI CNG PHI GNH CHU: SINH, LO,
BNH, T, TH BIT LY (YấU THNG CHIA LèA), ON TNG HI
(ON GHẫT NHAU M PHI SNG VI NHAU), S CU BT C
(CI MONG MUN M KHễNG T C), V NG TH UN (5
YU T Vễ THNG NUNG NU LM KH).
LUN IM TH HAI (NHN ): L LUN IM GII THCH
NHNG NGUYấN NHN S THT AU KH NI CUC SNG
NHN SINH. ể L 12 NGUYấN NHN (THP NH NHN DUYấN):
1. Vễ MINH; 2. HNH; 3. THC; 4. DANH SC; 5. LC NHP; 6. XC;
7. TH; 8. I; 9. TH; 10. HU; 11. SINH V 12. LO T.
TRONG 12 NHN DUYấN Y THè Vễ MINH L NGUYấN
NHN THU TểM TT C. B VY DIT TR Vễ MINH L DIT
TR TN GC R S AU KH NHN SINH. DI GểC NHN
THC, Vễ MINH L NGU TI, KHễNG SNG SUT, THIU
GIC NG CHN Lí.
LUN IM TH BA (DIT ): L LUN IM V KH
NNG Cể TH TIấU DIT C S KH NI CUC SNG NHN
SINH, T TI TRNG THI NIT BN, CU CNH CA HNH

NG T DO. LUN IM NY CNG BC L TINH THN LC
QUAN TễN GIO CA PHT GIO; CNG TH HIN KHT VNG
NHN BN CA Nể MUN HNG CON NGI N NIM HNH
PHC TUYT I; KHT VNG CHN CHNH CA CON NGI
TI CHN THIN M.
LUN IM TH T (AO ): L LUN IM V CON
NG TH HIN S DIT KH, T TI GII THOT. ể KHễNG
PHI L CON NG S DNG BO LC M L CON NG TU
O. THC CHT CA CON NG NY L HON THIN O
C C NHN. S GII PHểNG MANG í NGHA CA S TH
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

8

HIN C NHN, KHễNG MANG í NGHA CA NHNG PHONG
TRO CCH MNG HAY CI CCH X HI. Y L NẫT C
BIT CA TINH THN GII PHểNG NHN SINH CA PHT GIO.
CON NG GII PHểNG C NHN NY GM 8 NGUYấN
TC:
* CHNH KIN (HIU BIT NG S THT NHN SINH)
* CHNH T DUY (SUY NGH NG N).
* CHNH NG (GI LI NểI PHI).
* CHNH NGHIP (GI NG TRUNG NGHIP).
* CHNH MNH (GI NGN DC VNG).
* CHNH TINH TIN (RẩN LUYN KHễNG MI MT).
* CHNH NIM (Cể NIM TIN VNG CHC VO S GII
THOT).
* CHNH NH (AN NH, T TC).

TM NGUYấN TC (HAY BT CHNH O) Cể TH THU
TểM VO BA IU HC TP, RẩN LUYN LN L: GII - NH
TU (TC L: GI GII LUT, THC HNH THIN INH V KHAI
THễNG TR TU BT NH).
TRấN Y L HAI VN C BN CA TRIT HC PHT
GIO NGUYấN THU (S K). S PHT TRIN V SAU CA PHT
GIO CHIA THNH CC TễNG PHI KHC NHAU V Cể
NHNG PHT TRấN RT KHC NHAU V CC QUAN IM TRIT
HC.
QUA NHNG C IM TRấN TA THY
TRIT HC N C I DT RA V GII QUYT
NHIU VN CA T DUY TRIT HC. ể L NHNG VN
THUC BN TH LUN, NHN THC LUN V NHN SINH QUAN
TRIT HC.GII QUYT VN BN TH LUN, TRIT HC N
HNG T DUY (SUY T) VO NGUN GC SINH THNH
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

9

CA VN VT, TRUY CU NGUN GC KHI U CA CHNG.
TRONG QU TRèNH SUY T TRIT Lí Y, ễI KHI T TI í
TNG SIấU THC; VT QUA TM SUY NGH, NHN THC
GIC QUAN T TI NHNG PHN ON SIấU HèNH
(MOTAPHIDICA) V CI NGUN CA TN TI. CHNH TI IM
NY LM XUT HIN NHNG CM NHN V TNH BIN CHNG
CA TN TI: S THNG BNG CA CC YU T, S MT
THNG BNG CA NHNG XUNG LC NI TI S BIN HO
SINH THNH CA VN VT T CI Vễ HèNH SIấU VT Lí - N

CI HU HèNH, A DNG.
MT XU HNG KH M NẫT M CC NN TRIT HC
KHC CA TH GI T QUAN TM ể L S GII QUYT NHNG
VN NHN SINH DI GểC TM LINH TễN GIO, I TèM
CI I NGH TRONG CI TIU NGH CA MI THC TH C
NHN. Y XU HNG HNG NI (KHC VI XU HNG
HNG NGOI CA TễN GIO PHNG TY) TR THNH MT
SU HNG TRI V CNG TH MNH CA T DUY N , NH
ể M I SU VO NHNG B N CA I SNG NHN
SINH. NHNG S THT CUC I M PHT GIO CP N L
NHNG HIN NHIấN VI BT C AI, D NGI ể THUC V
NG CP, GIAI CP HAY DN TC NO, VY L SUY T TRIT
HC NHN SINH Y T TI NHN SINH NHN LOI. ể
CNG L MT NGUYấN NHN NI TI KHIN CHO Nể Cể SC
SNG TO RNG RA NHIU DN TC, NHIU THI I. Cể TH
NểI: S PHN TNH NHN SINH L MT NẫT TRI V Cể U TH
CA NHIU HC THUYT TRIT HC N C I, RT HIM
THY CC NN TRIT HC KHC. ể CNG L MT GI TR
TRIT HC M CON NGI HIN I KHễNG TH B QUA.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

10

NHNG NH HNG CA PHT GIO N NN VN HO NC TA.
PHT GIO TRUYN VO VIT NAM KHONG TH K II
SAU CễNG NGUYấN. TRONG LCH S DN TC VIT NAM, PHT
GIO Cể NH HNG SU M V LU DI. TRONG QU TRèNH
PHT TRIN, PHT GIO VI T CCH L MT TễN GIO, Cể

NHIU ểNG GểP CHO VN HO VIT NAM.
CNG GING NH TễN GIO NGOI SINH KHC NH NHO
GIO, O GIO, ISLAM GIO, CễNG GIO HAY TIN O LNH,
PHT GIO KHI DU NHP VO VIT NAM Cể NHNG VA
CHM NHT NH VI VN HO BN A, HèNH THNH CC
DIN HI NHP KHC VI S TIN HO T NHIấN CA MT H
T TNG BN A. QU TRèNH HI NHP ể DN TI S HèNH
THNH NHNG YU T VN HO MI.
MI TễN GIO KHI DU NHP VO VIT NAM Cể NHNG
ểNG GểP NHT NH V VN HO. PHT GIO CNG KHễNG
NM NGOI QUY LUT NY. TRONG KHUN KH CA CHUYấN
NY EM XIN CP TI MT S NH HNG C BN CA
MT VI LNH VC M THễI.
1. PHT GIO GểP PHN O TO MT TNG
LP TR THC.
TNG LP TR THC U TIấN M PHT O TO
MANG TNH CHT NH S AM HIU NHO GIO. TNG THNG
NGễ CHN LU HIU L KHUễNG VIT I S L MT NHN
VT TIấU BIU.
KHI NGI HN N CAI TR NCA TA THè H MANG CH
HN N. NHNG KHI N VNG T NY, NGI HN CH
TRNG KHễNG M TRNG O TO TR THC NGI VIT
M CH YU A NGI HN SANG LM QUAN CAI TR. DO
VY, SUT T NM TRC CễNG NGUYấN CHO N THI
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

11

K U CễNG NGUYấN CH Cể MT TRNG TRNG V MI
MI Cể VI NGè NH Lí CM, Lí TIN HC HNH U
TRANH LM QUAN. MT S KHC NH TCH QUAN NHM DIấN,
S NHIP TUY Cể DY HOC NHNG U KHễNG Cể DU HIU
PH CP CH HN, BIU TH C TH NHT L KHễNG THY
XUT HIN MT GIAI TNG LP TR THC VIT TRC TH K
TH VII.
TNG LP TR THC VIT DU TIấN L TR THC PHT
GIO. NGI U TIấN LI TấN TUI L PHP HIN (? 626).
PHT GIO TRUYN VO DU CUI TH K TH II, HèNH THNH
TRUNG TM DU M PHP HIN L NH S VIT U TIEN LU
TấN TRONG SN MễN. VN T RA L, NGI TA TRUYN
B V PHT TRIN O PHT BNG NGễN NG V VN T Gè
TRONG THI K U? NH S N Tè NI A LU CHI T
TRUNG QUC N DU NM 580 TR TRè ể, DCH MT
QUYN KINH TNG TRè. ễNG TA N TRUNG QUC NM 562
(HAY 574), GP LC CC PHT GIO ANG B N P, TNG XN
ANG TRN TRNH NấN KHUYấN ễNG XUNG PHNG NAM.
ễNG N CHA CH CH LI 6 NM DCH HAI B KINH. NH
VY ễNG D HC C VN T HN. CHO NấN KHI N DU,
ễNG DNG NGễN NG V VN T ể TRUYN B PHT
GIO.
TH K VII VIII, TNG S VIT NAM Cể NHIU NGI Cể
TR THC UYấN THM V PHT GIO. NHIU NGI GII C
PHN NG, THAM GIA GII KINH PHT. NH TRC ể, TH
K TH III, T LIU LI CHO BIT V O THANH, MT
NGI VIT GIP NH S N DCH PHP HOA TAM MUI
KINH NC TA KHONG NM 255 256.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

12

TUY NHIấN DO CHNH SCH Nễ DCH H KHC V VIC
HN CH O TO NGI VIT TR THNH TR THC, CHNH
QUYN ễ H HN - NG GIN TIP HUN C CC THIN
S VIT NAM í THC V MT NN C LP DN TC. NHNG
NH S PHT GIO D L TNG LP TR THC TR CT CHO
NHNG CHNH QUYN C LP U TIấN NH CC NH TIN
Lấ - Lí TRN.
LE I HNH KHI LấN NGễI VUA MI THIN S PHP
THUN V THIN S VN HNH CA THIN PHI Tè NI A LU
CHI VO TRIU èNH LM C VN CHNH TR. THIN S VN
HNH L NGI HUYN THOI HO Lí CễNG UN V A ễNG
LấN NGễI, TR THNH V VUA U TIấN CA THI Lí. Lí CễNG
UN L CON NH S Lí KHNH VN, RA DI TRONG MT
CHUYN LấN CHA CA M ễNG. Lí CễNG UN HC CHA
LC T, NH S VN HNH TUYấN TRUYN CHO ễNG,
KHEN ễNG S LM BC MINH CH. CC T LIU D THUYN
HOI HO NHUNG VN THY Lí CễNG UN XUT THN O
TO TRONG PHT GIO A LấN NGễI BU.
O PHT L TễN GIO THNH T NHT TRONG X HI
THI Lí TRN C COI NH MT QUC GIO. THI LY TRN
Cể RT NHIU NH S NI TING TRONG C NC, Cể UY TN
V èA V CHNH TR X HI. Cể TH K N CC NH S VN
HNH, MN GIC, VIấN THễNG, MINH KHễNG, GIC HI, PHP
LOA, HUYN QUANG.
NH NC LY ,TRN TễN CHUNG O PHT, TRONG BI
CNH CA S KHOAN DUNG, HO HP TễN GIO TAM GIO

NG NGUYấN, CH YU L S KT HP GIA PHT GIO V
NHO GIO, GIA GIO L V THC TIN I SNG. O PHT
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

13

THI Lí TRN NH HNG N NG LI CAI TR CA
NH NC, L I TRNG T TNG CA NHO GIO.
CNG TN TI VI PHT GIO, NHNG NHO GIO THI LY
TRN Cể XU HNG PHT TRIN NGC LI VI PHT GIO,
NHO GIO O TO MT TNG LP TR THC LM QUAN.
NHO GIO T CH LC U MI CH C NH NC PHONG
KIN CHP NHN TRấN NGUYấN TC NH MT HC THUYT
TR NC TI CH SAU ể (CUI THI TRN) TR THNH
MT í THC H TRấN THNG TR X HI.
NHO GIO TRUYN VO VIT NAM T U THI BC
THUC DI MT PHNG THC GIAO LU VN HO CNG
CH. Vè VY, SAU HN 1.000 NM ễ H CA CHNH QUYN
PHNG BC, NHO GIO CNG CH L MT LP VNG MNG
NG LI TRONG TNG LP U T, NH HNG RT NH Bẫ.
N THI LY TRN, NHO GIO TR THNH MT NHU CU T
TNG THIấT YU CHO VIC XY DNG MT THIT CH QUN
CH TP QUYN, CNH NH NHNG NGUYấN Lí C BN CA
PHẫP TR NC, TRONG ể MT BIN PHP CHIN LC L CH
KHOA C. DO VY CC NH VUA SNG PHT VN CN N
MT S B TR CA NHO GIO. THI LY-TRN NHO GIO C
NH NC CHP NHN, NHNG VN GI MT V TR KH
KHIấM TN. NM 1070, VN MIU C XY DNG TH CHU

CễNG, KHNG T V CC V TIấN HIN, LM NI DY HC
HONG THI T HC SINH U TIấN, NGI U L Lấ VN
THNH, NM 1076 M TRNG QUC T GIM. N NM 1086
TRIU èNH LP HN LM VIN, NHO S MC HIN TCH C
B LM HN LM HC S. QUA THI TRN NHO GIO V NHO
HC KHI SC HN. TNG LP NHO S NGY MT PHT TRIN,
TRONG ể Cể NHNG GNG MT NI BT NH Lấ VN HU,
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

14

ON NH HI, NGUYN TRUNG NGN H DN DN THAM
CHNH, NM GI CC CHC V TRNG TRCH TRC Y CH
DNG CHO TNG LP QUí TC TễNG THT. ON NH HI T
MT NHO SINH C THNG N CHC HNH KHIN L MT V
D TIấU BIU.
NH VY, Rế RNG RNG, PHT GIO O TO RA
MT TNG LP TR THC MANG T TNG YấU NC, NG H
CHO NN C LP CA DN TC V NG H CHO NH NC
PHONG KIN. TRONG KHI ể, CNG VI S DU NHP CA CH
HN NHO GIO O TO RA MT TNG LP TR THC
LM QUAN CHO CHNH QUYN ễ H.
2.ểNG GểP CA PHT GIO V MT VN T.
NH TRấN CP CC NH S

N V TRUNG
QUC N VIT NAM V DCH KINH SCH BNG VN T HN
V NGễN NG, VN T ể C DNG TRUYN B PHT

GIO.
MT VN ẩ C T RA L TRC TH K TH VI
PHT GIO HOT NG TRUNG TM DU BNG NGễN NG
V VN T NO?
CHNG TA BIT RNG MIN TRUNG V MIN NAM NC
VIT, VO THI DIM ể NI NY L CC VNG QUC
CHMPA V PH NAM. CC THNG NHN V NH TRUYN
GIO

N U N Y Cể TH CNG MT LC HAY SM
HN THI GIAN H N DU. NHNG NH TRUYN GIO ể
DNG NGễN NG V VN T NO TRUYN GIO? CU TR
LI Rế RNG V C TH L: VN T SANSCRIT. BI K V MINH
VN THUC NIấN I KHONG U CễNG NGUYấN C
PHT HIN TRC NM 1945 V HIN NAY VN CềN ANG
C PHT HIN CHNG MINH DIU ể MT CCH HNG HN.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

15

NH VY L DO NGI TRUYN GIO

N KHễNG GP
NAM I VIT LC BY GI MT VN T NO SN Cể H S
DNG, Vè VY H S DNG VN T SANSCRIT TRUYN GIO.
CềN NGễN NG THè Cể SN CHO NấN CHNG BAO LU SAU
THè XUT HIN CH CHM, CH KHMER TRấN C S CH
SANSCRIT.

CềN PHA BC THè CHO N NAY KHễNG CềN TèM THY
DU VT CH SANSCRIT THI ể. GII THCH HIN TNG
NY CHNG TA NHèN LI LấN PHA BC. KHI NHNG NH
TRUYN GIO TY VC HAY

N N KINH ễ TRUNG QUC
THI HN THè H U DCH KINH BNG CCH NY HAY CCH
KHC. HOC H C CC KINH BN QUA NGI TRUNG QUC
BIT NGOI NG PHIấN DCH, HOC T TAY H DCH SAU KHI
H HC CH V TING TRUNG QUC. CHO NấN TRUNG QUC
KHễNG HèNH THNH MT DNG VN T SANSCRIT M TRI LI
HèNH THNH MT LOI VN T SANSCRIT CH HN, TC L
CH NGANG THè CHUYN THNH CH ễ VUễNG NGHA L B
CT RA TNG ON HèNH THNH CH PHM HN M NGAY
NAY CHNG TA VN THY TRấN CNG CHA HAY KHC
TRấN CHUễNG V GHI TRấN KINH CH HN THNG PHN
CH(THN CH).
NH VY, NU PHT GIO

N TRUYN N MT KHU
VC CHA Cể VN T

N S A PHNG HO SN SINH
RA MT VN T A PHNG THUC H VN T

N . NU
N NI Cể VN T THè Nể BIN DNG THNH MT CHNG
LOI M TNH TRI THUC V VN T BN A.
NểI MT CCH C TH HN, NAM I VIT THA
HNG CA BLAMễN GIO LOI VN T M H CHA Cể,

NGHA L BLAMễN GIO, PHT GIO EM N CHO C DN
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

16

ể MT LOI VN T. ể L MT CNG HIN CA BLAMễN
GIO V PHT GIO I VI MIN NAM NC TA. CềN BC I
VIT THè NGI TRUYN GIO

N GP Y MT VN
T NGOI QUC NHNG QUAN PHNG, CHO NấN H DNG
LOI VN T ể VN T HN. NHNG CNG KHễNG PHI H
KHễNG Cể CNG HIN Gè. Cể HAI CNG HIN, S TRUYN B
PHT GIO TRONG C DN VN KHễNG PH BIN CH HN
A N S HèNH THNH CH NễM. CHNG TễI CHO RNG,
CH NễM HèNH THNH TRC TH K V VI. BNG CHNG
L S TN TI HAI NHểM THUT NG PHT GIO NG NGHA:
BT CHA THY V PHT T S. NHểM TH NHT L
CH NễM, NHểM TH HAI L CH HN C THEO M VIT,
HIN NAY QUEN GI L M HN VIT CH KHễNG PHI L M
HN CA CH VIT. CH NễM XUT HIN TRONG B THUT
NG PHT GIO NY S KHễNG BAO GI SN SINH V TN TI
C NU NH B THUT NG VIT HN C DNG T
U, NGHA L T KHI BT U TRUYN B PHT GIO.
NHNG BI Vè TRC TH K V VI, PHT GIO TRUNG QUC
CHA HèNH THNH. CễNG VIC PHT GIO TRUNG QUC CH
YU VN DO CC NH S TY VC M NHIM. TRONG KHI ể
DU HèNH THNH MT TRUNG TM PHT GIO C LP

I VI PHT GIO TRUNG QUC LC BY GI CON LOANH
QUANH PHNG BC XUNG QUANH TRIU èNH CHA LAN
XUNG VNG GIANG ễNG, TC MIN NAM. SAU NY PHT
GIO TRUNG QUC VN HèNH THNH BC TễNG V NAM TễNG
L Cể Lí DO LCH S CA Nể. CH N KHONG TH K V VI,
MT MT PHT GIO TRUNG QUC HèNH THNH NHNG
TễNG PHI TRUNG QUC NH THIấN THAI, PHP TNG.MT
MT CON NG THNH KINH CNG CHUYN SANG PHNG
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

17

NAM. CC NH S TRUNG QUC XUNG GIAO CHU I NG
THU QUA

N . NH S HNH HNG NI TING L NGHA
TNH I THEO CON NG NY, CNG Cể MT S NH S
NGI VIT NH KHUY SUNG, I THNG NG HC GII
TING PHM V HOC I MT MèNH HOC I CNG CC NH
S TRUNG QUC SANG

N . NHNG NH S NY U
KHễNG Cể TấN TRONG THIN UYN TP ANH NG LC. TT
C IU ể CHNG T Cể MT C TNG PHT GIO VIT N
TN TI TRC SAU ể RI MI N THNG TNG VIT
TRUNG, BT U T KHONG TH K V VI V SAU V Rế NET
VI NGễ NGễN THễNG (N KIN S LNG PH NG NM 820)
THè PHT GIO TRUNG QUC MI CHIM THNG PHONG. CHO

NấN, TRONG THI K TRC MI HèNH THNH V TN TI CC
THUT NG PHT GIO

N , BT CHA THY C HèNH
THNH NH VY. THI K SAU B THUT NG PHT GIO
TRUNG QUC C THEO M HN VIT L PHT S - T MI
PH BIN. NHNG N NAY DN GIAN VN QUấN GI THY
CHA HN L S ễNG. CHNH PHT GIO M U CHO S
HèNH THNH CH NễM BC I VIT, CH CHM, CH
KHMER NAM I VIT. BA LOI VN T NY GIP BO TN
NGễN NG VIT CHM, KHMER.
3.PHT GIO NH HNG ấN MT NN KIN
TRC CHA, THP PHONG PH.
MT NH HNG KHC CA PHT GIO ể CHNH L V
KIN TRC. KIN TRC L SN PHM NHN TO CHO NấN CNG
CHNH L VN HO V S PHT TRIN CA Nể NH DU
BC TIN CA VN MINH.
KHI THU NI TR N U TIấN CA CON NGI L
NGễI NH T NHIấN. ể CHNH L NHNG HANG NG NHNG
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

18

VềM . TUY NHIấN NGễI NH T NHIấN NY KHễNG TH CHE
CH AN TON CHO CON NGI VI BAO NH TH HIM HO
CHT CHểC. NO MA GIể SM SẫT, NO H BO, RN RT
TT C U L NHNG MI NGUY HIN I VI CUC SNG
CON NGI. BN THN CON NGI L MT MING MI NGON

I VI NHNG C TH TRONG T NHIấN. CON NGI L MT
CON MI YU UI NHT NHNG LI L CON MI Cể TR KHễN.
MT S MIấU T CC K SINH NG V TR KHễN CA CON
NGI TRONG C TCH VIT NAM CHUYN TR KHễN CA TA
Y GIA CON H V CON NGI. Y THC S L MT MINH
HA XUT SC NHT CHO S KHC BIT C BN GIA CON
NGI V NG VT.
CHNG CHI VI NHNG HIM NGUY TRONG CUC
SNG, CON NGI PHI LM NH , CHNG LI TT C SC
MNH T NHIấN ể. BAN U NGI VIT LM NH SN BNG
G RI LM NH T BNG TRE. TUY NHIấN D L NH SN
HAY NH T THè CHO N TRC NM 1945, NHNG NGễI NH
TRANH TRE CA NGI VIT VN CềN TN TI NH NGUYấN
MU XA XA. ể L MT NGễI NH HèNH CH NHT THễNG
THNG CHIA LM 3 GIAN VI CHIU DI T 6 10 MẫT, ễI KHI
Cể NI CC CHI. ể L NHNG NGễI NH TRANH Lẩ Tẩ MI
R VNG RM. NHNG NGễI NH NễNG THễN Cể MT MU
NH VY. N TH NH L GC A, V V SAU Cể NGHẩ
THè CNG CH L NGễI NH HAI BA GIAN N S NH NH .
TH NHNG, MT KHI PHT GIO DU NHP VO THè HAI LOI
HèNH KIN TRC MI XUT HIN ể L CHA V THP.
CHO N KHI NGễI CHA XUT HIN, D THUC NIấN I
MUN HN BUI UPHT GIO IT NHIU, THè XểM LNG VN
CềN L MT QUN TH NH TRANH. NGễI CHA CHIM NGAY
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

19

N A V TRUNG TM CA LNG V TR THNH NI QUN
T VN HO. NGI DN I HC, I CH, I CHI HI, I XEM
MA RI NC CNG U TI CHA. NGY NAY CH DU
VN CềN HP TRC CHA DU (BC NINH). SN KHU RI
NC VN CềN CHA THY (H TY) VI CH TU V CON
RNG, L NHNG HèNH TNG PHT GIO. DN LNG D
NGHẩO ểI N U VN CHUNG NHAU DNG CHO C MT
NGễI CHA KHANG TRANG. NU CHA CAO THNH BA BC
TNG TRNG TAM GII. PHT IU NHIU BC B CAO DN
LấN TNG TRNG NI TU DI M NGI NễNG DN VIT NAM
KHễNG BIT. NHNG CH V PHT NGI TRấN NHNG TNG
BC T THP N CAO L MT CCH BI TR HON TON
KHC BN TH TRONG NGHẩ, TRONG NH CA H.
CNH QUAN XOM LNG NễNG THễN I SC VI S XUT
HIN CA NGễI CHA. CHA CAO RO HOC MI R HOC MI
NGểI VI CY THP GCH (MT CY, HAI CY HOC C MT
VN THP) NI BT LấN GIA MT QUN TH NH TRANH
VCH T.
CHA VIT KHễNG HON TON GING NH CHA TRUNG
QUC. CHA TRUNG QUC L KIN TRC VIấN LC GM NHIU
KIN TRC SONG SONG VI NHNG CHIC SN NGN CCH.
NGễI CHA VIT IN HèNH DO HAI NH S TRUNG QUC L
CHUYT CHUYT V MINH HNH XY DNG L CHA BT
THP, ể MANG DU N VIN LC TRONG BèNH KH M
NẫT.
BUI U CHA VIT Mễ PHNG CHA HANG

N CHO
NấN HèNH THNH KIN TRC CHUễI V RT PH BIN TRONG
CC CHA LNG. CHA

N L Mễ HèNH MT HANG GM
Cể TIN NG V MT HU CUNG T BIU TNG PHT V
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

20

MT S TNG PHềNG XUNG QUANH. CHUYN SANG KIN TRC
G THè NGễI NH BA GIAN C NI THấM MT CHUễI V, CềN
CC THIN PHềNG THNH NHNG HNH LANG V NH T. MT
S NGễI CHA TIấU BIU H NI HIN NAY THUC Mễ HèNH
NY NH CHA HNG PHC (CHA HOẩ NHAI), CHA LIấN PHI,
CHA LINH QUANG
PHT IN PHT TRIN CHA Cể MT KIN TRC MI:
CHA CH CễNG. Cể TH THY CHA DIấN NG (BC NINH)
L MT TIấU BIU. DNG KIN TRC NY THNG THY Cể
TNG BAO QUANH V TR THNH KIU NI CễNG NGOI
QUC NH CHA CHIấU THIN (CHA LNG) H NI. THễNG
THNG LOI HèNH KIN TRC NY CA CHA THUC LOI
HèNH CHA QUY Mễ LN.
CHA CH TAM L MT KIN TRC KHC CA CHA
VIT Cể NH HNG CA CH VIN LC TRUNG QUC, NH
CHA THIấN PHC (CHA THY), CHA SNG PHC (CHA TY
PHNG) H TY, CHA MT CT H NI.
TRONG NHNG NGễI CHA TRấN, THè CHA MT CT
(CHA DIấN HU KẫO DI TUI TH) C XY DNG
NM1049, L MT SN PHM TIấU BIU KHễNG TH KHễNG
CP. BUI KHI DNG CA CHA Cể KIN TRC HèNH NH MT

BễNG SEN KHNG L N TRấN MT NC. ể L SNG TO
CA CC NH KIN TRC GIA TH K XI, THEO í TNG GIC
M CA VUA Lí THI TễNG V MT BễNG SEN. NM 1080, VUA
Lí CHO C MT QU CHUễNG LN, NH KHễNG KấU, CHO
L THNH KH NấN KHễNG THIấU HU, MI EM
RUNG CHA. RUNG M Cể NHIU RA CHUI VO LM T
NấN GI L CHUễNG QUY IN CNG VI VC CHA PH MINH,
TNG PHT CHA QUNH LM V THP CHA BO THIấN HP
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

21

THNH T I KH NI TING, L THNH TU V NGH
THUT V K THUT CC THI Lí TRN. NM 1105, VUA Lí
NHN TễNG CHO O H QUANH CT Cể TO SEN, GI L
H LINH CHIU. BấN NGOI Cể H BCH TRè. NGễI CHA THI
Lí C XY DNG LI THI TRN VO NM 1249 V CC
I SAU THNG TU SA. NM 1954, CHA C XY DNG
LI VI QUY Mễ KIU DNG NH NGY NAY.
CHA MT CT C COI L BIU TNG CA TH ễ
NGHèN NM VN HIN, L MT DANH THNG NI TING M AI
TNG N H NI KHễNG TH KHễNG GHẫ QUA. T GểC
KHOA HC, Cể í KIN CHO RNG, CHA MT CT CHNH L
MT LOI HèNH IN TH T NHN SM NHT C XY
DNG CHO MT C NHN C TH VUA LY THI TễNG.
NGY NAY, DO Mễ HèNH KIN TRC HIN I HO
XUT HIN CHA DNG NH LU VI PHC THEO CHIU
THNG NG: TNG DI L NI THUYT PHP CHO TN

MANG TNH CHT TIN NG, TNG TRấN L PHT IN
MANG TNH CHT THIấU HNG, THNG IN. CHA THUC
LOI NY Cể TH K TI NHNG NGễI CHA NI TING
THNH PH H CH MINH NH CHA XA LI, CHA VNH
NGHIấM.
CHA KHMER LI THUC MT Mễ HèNH KHC. Mễ HèNH
CHA LOI NY THễNG THNG L MT T GIC Cể NHIU
TNG BC CH TH MT TNG THCH CA. TRấN CC THM
BC Cể NHNG THP VY QUANH V MT CA CNG RT C
SC VI HAI APXARA HAI BấN GểC NH CHA SVAY TON (CHA
X TểN) AN GIANG, GI CHO NGI TA LIấN TNG TI DNG
DP CNG THP SANCHI NI TING N .
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

22

CHA NAM B LI Cể KIN TRC KIU NH T TR. ể
L KIU KIN TRC NH RNG. BN CT CCH U NHAU
BN GểC MT DIN TCH HèNH VUễNG, T BN CT CI CC
KẩO M V KẩO QUYT A U RA BN HNG. HèNH
VUễNG C GII THCH ể L MT KIU THC CA MT
NGễI THP HOC BT CHC DCH Lí GI L KIU NH T
TNG: THI M THIU DNG THI DNG THIU M,
PHA MU SC PHONG THU, NH HNG CA O GIO V
NHO GIO. CHA NAM B, T U TH K XX N NAY,
Cể NHIU CCH TN, DO VY CHA NH HèNH C MT MU
MC NHT NH.
CHA VNG HU BT U C XY DNG T THI

CHA NGUYN HONG V PHT TRIN MNH THI CC VUA
NGUYN. CHA Y CH YU C XY DNG, TU B, TễN
TO DI S BO TR CA TRIU èNH V HONG GIA. V C
BN, NHNG NGễI CHA Y Cể PHA NẫT KIN TRC CUNG
èNH. Cể TH K N NHNG NGễI CHA NI TING CA VNG
T NY NH CHA THIấN M, CHA QUC N, CHA BO
QUC, CHA T HIU, CHA T M,.
TRấN Y TA NểI N L KIN TRC CHA. CềN KIN
TRC THP THè SAO?
Cể TH KHNG NH NGAY RNG, LOI HèNH KIN TRC
THP CNG CC K PHONG PH. PHT T CNG NH NGOI
O U BIT N TấN TUI CA CHA BO THIấN VềI VI,
THP SNG THIN DIấN LINH GN VI TM BIA V MA RI,
CHA THP CHNG SN VI NET KIN TRC C TRNG CA
HAI TAY VN V N TC THEO T TH TRIBHANGA MANG DU
N CHM Rế RT.
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

23

KHễNG TH NểI N KIN TRC CHA, THP VI NHNG
TấN TUI NI TING M KHễNG TH CP N MT H
THNG TNG PHT Vễ CNG PHONG PH TRONG ểNG GểP
V VT CHT CA PHT GIO VIT NAM. NểI N CHA THP
L NểI N TAM TH, TAM THN, NHNG PHO TNG THCH
CA, PH HIN, VN TH, NHNG PHO DI LC, I DIU TNG,
PHP HOA LM; A DI , QUN TH M, I TH CH; TUYT
SN, CA DIP, A NAN; NHNG B TNG CU LONG, TNG

QUN TH M THIấN TH THIấN NHN; TNG PHT BT LA
HN; TNG THP IN DIấM VNG; TNG H PHP. NGOI
CC TNG PHT CềN Cể CC TNG T HAY TNG HU.
PHT IN TRONG MI VNG, MI NGễI CHA C TH KHC
NHAU HON TON. TUY NHIấN Cể TH THY RNG, PHT GIO
LI NHNG PHO TNG P NI TING NH TNG
QUN TH M THIấN TH THIấN NHN ( PH TH, KHOI
CHU, HNG YấN; BT THP, THUN THNH, BC NINH)
C NH GI L PHO TNG P NHT TRấN PHT IN,
TNG A DI D CHA PHT TCH, TNG TUYT SN CHA TY
PHNG (H TY) I VO TH CA, VN HC,V.VV
V.VBấN CNH ể, CHA VIT CềN LI NHNG PHO TNG
NG VANG TING NH HAI PHO TNG NG NG DNG
(QUNG NAM), TR THNH KIT TC TRONG LNG TNG
PHT VIT NAM. MT VI THP NIấN TR LI Y, DU KHC
CNG NH PHT T KHI N MIN NAM CềN NHèN THY
NHNG PHO TNG PHT V TNG QUN TH M KCH
THC S BNG THCH CAO HAY XI MNG CễT THẫP C
T TRấN NHNG CAO IM, T XA Cể TH TRễNG THY.
NểI N CHA CềN PHI NểI N PHT IN VI NHNG
TRANG TR NGH THUT TRấN CC CHT LIU G, , TO NấN
TIểU LUậN TRIếT HọC

TRIếT HọC PHậT GIáO ấN Độ Và ảH Hởng của nó đến văn hoá - xã hội việt nam

24

NHNG Y MễN, KH T, KIU VNG, CUN TH, I T
BIA , CU I V THM CH THP M TRONG NHIU CHA
LI NHNG DU N M THUT C TH.

KIN TRC CHA PHT VIT NAM CềN L KIN TRC
SINH THI, HO HP CNG THIấN NHIấN. NHNG NGễI CHA
TR THNH DANH LAM THNG CNH NI TING C XY
DNG TRấN NHNG NI NON, SễNG NC K V. H THNG
QUN TH CHA HNG, YấN T, TY PHNG, CHA THY,
CHA CHN QUC, CHA NON NC V.V L NGễI CHA C
N HIN TRONG MễI TRNG THIấN NHIấN VI NHNG CY I
TH, NHNG HNG HOA CNG CHIM CHểC CNG LM TNG
THấM S LINH THIấNG CA KHễNG GIAN NI T PHT.
ể L MT VI ểNG GểP V VN HO VT TH CA
PHT GIO.
CềN V MT VN HO PHI VT TH, C TH V MT T
TNG, PHT GIO Cể NHNG NH HNG Gè N VN
HO VIT NAM?
3. NHNG NH HNG CA PHT GIO VIT
NAM ể L MANG M TNH DN GIAN VI T
TNG T BI CU KH CU NN.
Cể TH NHN THY, NGI VIT NY SINH T DUY TRU
TNG V PHN THC VI HèNH THC MA THUT Mễ PHNG
L MT DNG TễN GIO TN NGNG NGUYấN THU. CC NH
NGHIấN CU PHN TCH CC HèNH V C KHC TRấN
THN TRNG NG NH CNH CHIM BAY, CNH MIấU T CC
NG VT NH TRU, Bề CHNG MINH CHO LUN THUYT:
NGI VIT KHI ể Cể QUAN NIM V V TR QUAN VI 3
TH GII: TRI - T NC. IU ể CHO THY, T DUY C