Trẻ bị suyễn Dễ chẩn đoán nhầm pdf

Trẻ bị suyễn: Dễ chẩn
đoán nhầm!
Suyễn là một trong những bệnh mạn tính hàng đầu của trẻ em hiện nay,
phát hiện không khó nhưng lại rất dễ chẩn đoán nhầm.
Có những trẻ bị ho và khò khè kéo dài, đi khám thì được chẩn đoán viêm
phế quản, viêm tiểu phế quản, phế quản – phế viêm, viêm phế quản dạng
khò khè, viêm phế quản dạng suyễn… Bác sĩ kê toa kháng sinh, nhưng dứt
thuốc thì trẻ bị lại. Trong những trường hợp này, nên xem xét đến bệnh
suyễn.


Có phải cứ khò khè là bị suyễn?
Bệnh suyễn là tình trạng viêm mạn tính khiến đường dẫn khí trở nên nhạy
cảm, tăng đáp ứng, khi gặp các tác nhân kích thích sẽ gây ho, khò khè, khó
thở và nặng ngực đặc biệt là ban đêm hoặc sáng sớm.
Nhưng không phải cứ trẻ khò khè là bị suyễn.
Ở trẻ nhỏ dưới 6 tuổi: có hai kiểu khò khè. Nếu trẻ chỉ khò khè mỗi khi
nhiễm siêu vi đường hô hấp cấp, gia đình và bản thân không có cơ địa dị
ứng như chàm, nổi mề đay, lác sữa… thì sẽ hết khò khè trước sáu tuổi. Nếu
trẻ khò khè và có cơ địa dị ứng trong gia đình, triệu chứng suyễn của trẻ sẽ
kéo dài cho đến lớn.
Ở trẻ 6 - 14 tuổi: nếu trẻ khó thở thường xuyên, lại có các biểu hiện dị ứng,
cha mẹ bị suyễn… thì đúng là trẻ bị suyễn. Ở những trẻ này, những đợt khò
khè sẽ nhẹ hơn, mau hết hơn nếu ngoài kháng sinh còn dùng các loại thuốc
kháng viêm và giãn phế quản. Trong những trường hợp này, khi chẩn đoán
có bác sĩ gọi là viêm phế quản dạng suyễn, viêm phế quản khò khè nhưng
thực ra theo “Chiến lược toàn cầu về bệnh suyễn” thì nên dùng thẳng từ
“suyễn”.
Ngoài ra, còn phải loại trừ những bệnh khác trước khi xác định suyễn, đó là
khò khè do trẻ hít phải sữa, bệnh tim bẩm sinh, trào ngược dạ dày thực quản,
dị tật bẩm sinh làm hẹp đường thở, dị vật đường thở và hạch rốn phổi. Chụp

phim phổi sẽ giúp thầy thuốc chẩn đoán phân biệt những bệnh này.
Đối với trẻ hơn 5 tuổi, làm hô hấp ký với test giãn phế quản có kết quả
dương tính cũng là một cách chẩn đoán khách quan. Bác sĩ sẽ tuỳ theo triệu
chứng của trẻ xuất hiện ban ngày hay ban đêm và xét nghiệm về chức năng
hô hấp (nếu thực hiện được) để phân độ nặng nhẹ của suyễn và cho thuốc
phù hợp.
Xử lý nguy cơ t
ử vong do suyễn
Những bệnh nhi sau dễ có nguy cơ t
ử
vong do suyễn: đã từng có c
ơn hen
suyễn sắp tử vong; đã nh
ập viện hay
c
ấp cứu do hen suyễn trong năm vừa
qua; có đ
ặt ống nội khí quản do suyễn;
đang uống hoặc mới ngưng u
ống
Corticosteroides; rất lệ thuộc vào thu
ốc
cắt c
ơn (Ventolin, Bricanyl, Berotec);
có b
ệnh sử không tuân thủ kế hoạch
điều trị; có vấn đề tâm lý xã hội… C
ần
đưa tr
ẻ đi cấp cứu khi thấy những dấu

hiệu: đã dùng thuốc cắt c
ơn nhưng
không hiệu quả hoặc hiệu quả kéo dà
i
không lâu, bệnh nhi vẫn thở nhanh v
à
khó khăn; nói không n
ổi; môi, móng
tay ho
ặc chân tím tái; cánh mũi phập
phồng, co kéo hõm ức, hõm trên x
ương
đòn, hõm trên các xương sườn, h
õm
Điều trị trẻ bị suyễn
Điều trị suyễn phải đạt được các
mục tiêu sau: không còn hoặc rất ít triệu chứng, kể cả triệu chứng ban đêm;
không hoặc có rất ít các cơn suyễn; không phải khám hay nhập viện cấp cứu;
không hoặc rất ít cần sử dụng thuốc cắt cơn; không bị giới hạn thể lực; chức
năng phổi bình thường hoặc gần như bình thường; không hoặc có rất ít tác
dụng phụ của thuốc.
Muốn đạt được mục tiêu điều trị, cha mẹ và người thân của trẻ phải biết cách
thực hiện những biện pháp chăm sóc và phòng ngừa cho trẻ tại nhà như sau:
Phòng tránh các tác nhân kích thích: mạt nhà (bọc gối, mền, nệm bằng vải
không thấm nước; giặt bao mền, gối, nệm hàng tuần với nước nóng trên 60o
và phơi nắng; lau chùi nơi ngủ của trẻ thường xuyên). Trong nhà không có
khói thuốc lá, không có gián, chuột, không nuôi chó, mèo. Không có khói
nhang, kể cả nhang muỗi. Không sử dụng các loại thuốc xịt muỗi, xịt phòng,
thuốc tẩy rửa, dầu thơm, xà phòng có mùi nồng, gắt. Không dùng các thức
ăn gây dị ứng cho trẻ. Cho trẻ chích ngừa cảm cúm. Giữ ấm cho trẻ. Không

dùng các loại thức ăn, thức uống lạnh. Không dùng các loại thuốc gây triệu
chứng suyễn ở trẻ. Cần chọn môn thể thao thích hợp với trẻ, có những giai
đoạn nghỉ ngơi xen kẽ và nên khởi động tốt. Có thể dùng hai nhát Ventolin
trước khi vận động.
Sử dụng thuốc ngừa cơn suyễn đúng liều, đúng cách: do thuốc suyễn hiện
nay chủ yếu là loại bình xịt định liều nên có thể phải dùng buồng đệm nếu
trẻ chưa biết cách sử dụng. Trẻ phải luôn mang theo bình thuốc cắt cơn bên
người. Cha mẹ, thầy cô giáo cần nhận biết các dấu hiệu trẻ đang lên cơn
xương sườn…
suyễn và biết khi nào phải đưa trẻ đi cấp cứu. Cho trẻ tái khám đúng hẹn
ngay cả khi suyễn đã được kiểm soát để bác sĩ có thể thay đổi liều thuốc cho
trẻ.
Điều cuối cùng, các bậc cha mẹ có con bị suyễn nên tham dự các câu lạc bộ
bệnh nhân suyễn để có thêm kiến thức và kinh nghiệm chăm sóc trẻ tại nhà.
Những dấu hiệu nghi trẻ bị suyễn
Có tiếng rít hay như ti
ếng huýt sáo khi thở ra, hay những đợt thở rít
tái đi tái lại. Bị ho, đặc biệt là về đêm, gần sáng. Đêm ng
ủ bị thức
giấc vì ho hay khò khè, khó thở. Ho hay khò khè sau khi tr
ẻ chạy
giỡn, vận động nhiều. Có vấn đề về hô hấp vào một mùa nh
ất định
nào đó trong năm. B
ị ho, thở rít hay khó thở, nặng ngực khi gặp
những tác nhân kích thích như lông chó, mèo, hoá ch
ất dạng xịt, bụi
khói, khói thuốc lá, xúc động mạnh, khóc cư
ời quá mức, thay đổi
thời tiết, các loại thuốc… Bị cảm nhập vào ph

ổi tái đi tái lại hoặc
kéo dài. Khi có triệu chứng hô hấp, phải dùng thuốc giãn ph
ế quản
mới hết. Càng nên nghĩ nhiều đến bệnh suyễn khi gia đình ho
ặc bản
thân trẻ có người thân bị suyễn hoặc có cơ địa dị ứng (chàm, m
ề đay,
lác sữa…)