Cứt nghệ sĩ: 60 ngàn đô một lon pot

Cứt nghệ sĩ: 60 ngàn đô một lon


Piero Manzoni (1933-63) - Merda d'artista (Artist's Shit), 1961
Piero Manzoni là một nghệ sĩ Ý, qua đời khi mới vừa 29 tuổi, năm
1963. Nhưng trước khi ra đi, nghệ sĩ đã lấy ít phân – của chính mình –
và bỏ vào một lon thiếc. “Tuyệt vời!” nghệ sĩ nói, bằng tiếng Ý, “Tôi
nghĩ có thể gọi đây là tác phẩm Merda d’artista- Cục kít của nghệ sĩ”.
Tác phẩm của Manzoni (hay đúng ra là ý tưởng tác phẩm) giờ đây
thành nổi tiếng. Một ý tưởng cũng có sức mạnh đối với trí tưởng tượng
“phổ thông” ngang với ý tưởng về những canvas trống trơn. Trên thực
tế những chiếc lon nói trên không phải cái nào cũng nổi tiếng. Có rất
nhiều lon như vậy. Mỗi chiếc đựng một lượng phân nhất định của nghệ
sĩ. Trên nhãn có ghi là 30 gram nhưng thực tế chẳng ai biết được là bao
nhiêu. Nhãn lon khá chi tiết và được thiết kế kỹ, tên tác phẩm được in
bằng ba thứ tiếng, có thêm ngày tháng, chữ ký nghệ sĩ và tên của người
sưu tập chủ sở hữu chiếc lon: Đó, đó cũng là một phần của tác phẩm.
Chữ PIERO MANZONI được in trên nhãn bằng mực xám nhạt, trên
nền xám, lặp đi lặp lại như tụng kinh tên nghệ sĩ, tạo ra một motif xám
và vàng.
Lần đầu tiên được mang ra bán, tác phẩm này có giá tính theo cân
lượng như vàng. Giờ thì còn đắt hơn nữa. Nếu một lon như thế này
được mang ra thị trường ngày nay thì giá của nó sẽ vào khoảng 30 ngàn
bảng. Vì thế khi một chồng lon cỡ đó mới đây được trưng bày trong tủ
kính tại Serpentine Gallery, trên thực tế là một đống phân nhưng giá trị
tính ra là gần cả triệu bảng…


.
Tiền, phân, nghệ thuật: Một thứ quyền năng ba ngôi. Manzoni còn đùa
bạo hơn cả Duchamp, ông dám đưa nó lên một tầm cao tinh thần, một

nơi mà Duchamp chưa bao giờ muốn tới. Manzoni biến những thứ tầm
thường trên mặt đất thành những điều bí ẩn. Chữ ký của nghệ sĩ ở đây
chính là phương tiện kỳ diệu của ông. Với chữ ký ấy, ông có thể biến
những quả bóng thổi đầy hơi của mình thành những di vật thần thánh,
hay biến phụ nữ thành tác phẩm nghệ thuật. Ông có thể ký tên lên họ và
phát hành với một tấm giấy chứng nhận để họ biết mình thuộc loại tác
phẩm nghệ thuật sống nào – đương đại, vĩnh viễn, gián đoạn hay gì gì
đi nữa. Mỗi trạng thái được biểu tượng hóa bằng dấu màu khác nhau
trên tờ chứng nhận – ví dụ, trạng thái nghệ thuật vĩnh viễn được đóng
dấu đỏ. Những người phụ nữ trở thành tác phẩm nghệ thuật không có
nghĩa vụ gì đặc biệt, nhưng lại trở thành tù nhân của Manzoni, của ý
tưởng của nghệ sĩ.

Hơi thở của nghệ sĩ 1959 - 1961


Sculptura Vivente (Điêu khắc sống) 1961
Ông muốn biến cả thế giới thành một tù nhân, với một khối vuông kim
loại, có khắc chữ “đế của quả đất”, được ông lật ngược lại trưng bày
trên nền nhà, biến trái đất trở thành một tác phẩm điêu khắc, một tác
phẩm trôi nổi trong vũ trụ vô chừng.

Đế của thế giới, 1961