Tương tác người - máy (Human - Computer Interaction) ppt

4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
1
Tương
Tương
t
t
á
á
c
c
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
-
-
m
m
á
á
y
y
(
(
Human
Human
-
-

Computer Interaction
Computer Interaction
)
)
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
2
Gi
Gi
ớ
ớ
i
i
thi
thi
ệ
ệ
u
u
môn
môn
h
h
ọ
ọ
c
c
z Giảng viên: TS. Bùi Thế Duy – Bộ môn

Mạng & TTMT, phòng 304, nhà E3
z Email:
z Giờ học: Chiềuthứ 2, thứ 4 hàng tuần
2pm-5.20pm, phòng 210, 14C
z Website môn học:
/>Chọn môn: HCI
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
3
M
M
ụ
ụ
c
c
tiêu
tiêu
môn
môn
h
h
ọ
ọ
c
c
z Xây dựng khả năng thiếtkế tốtchonhững hệ
thống tương tác ở các mứckỹ thuật, tính năng và
nhậnthức (cognitive) thông qua sự hiểubiếtvề

các thách thức đang đốimặtvớinhững người
dùng củamộthệ thống;
z Thu đượcmột quy trình làm việchợplýđể thiết
kế giao diện;
z Khám phá và yêu thích môn họcTương Tác
Người–Máy.
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
4
Gi
Gi
ớ
ớ
i
i
thi
thi
ệ
ệ
u
u
chung
chung
z “Tương tác người – máy” (HCI) là gì?
z Những chuyên ngành liên quan đếnHCI
z TạisaomộthọcsinhCNTT phải quan tâm
đếnHCI
z Tầm quan trọng củamộtviệcthiếtkế tốt

mộtgiaodiệnngười dùng
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
5
“
“
Tương
Tương
t
t
á
á
c
c
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
–
–
m
m
á
á
y
y

”
”
(HCI)
(HCI)
l
l
à
à
g
g
ì
ì
?
?
z HCI là sự nghiên cứu và phát triển các giao diện
máy tính vớimục đích làm cho ngườidùngdễ sử
dụng chúng hơn.
z HCI: tương tác người máy, giao tiếpngườimáy
KHÔNG CHỈ LÀ: thiếtkế giao diện !!!!!
z HCI liên quan đến
– Nghiên cứuviệc con ngườisử dụng các giao diện
–Pháttriển các ứng dụng mớichongười dùng
–Pháttriển các thiếtbị và công cụ mới cho người dùng
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
6
Nh
Nh

ữ
ữ
ng
ng
chuyên
chuyên
ng
ng
à
à
nh
nh
liên
liên
quan
quan
đ
đ
ế
ế
n
n
HCI
HCI
z HCI liên quan đếnnhiều ngành
z HCI nghiên cứu3 phần:
–Hìnhthức: các hình thứcgiaotiếpgiữangười
và máy
–Chứcnăng: các chứcnăng mớitronggiaotiếp
ngườimáy.

–Càiđặt: Cài đặt các giao diện
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
7
Nh
Nh
ữ
ữ
ng
ng
chuyên
chuyên
ng
ng
à
à
nh
nh
liên
liên
quan
quan
đ
đ
ế
ế
n
n

HCI
HCI
z Tâm lý học, xã hộihọc, triếthọc: chức
năng
z Sinh lý học, Công thái học (Ergonomics):
chứcnăng, hình thức
Công thái học (Ergonomics): Khoa học về việc
thiết kế các máy móc, các công cụ, các máy tính
và khu vực làm việc vật lý, sao cho mọi người dễ
tìm thấy chúng và thoải mái trong sử dụng.
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
8
Nh
Nh
ữ
ữ
ng
ng
chuyên
chuyên
ng
ng
à
à
nh
nh
liên

liên
quan
quan
đ
đ
ế
ế
n
n
HCI
HCI
z Thiếtkếđồhọavàcôngnghiệp, thiếtkế
âm thanh, điện ảnh: hình thức, chứcnăng
và cài đặt
z Kỹ nghệ phầnmềm: chứcnăng và cài đặt
z Kỹ thuật điện, điệntử: cài đặt
z và có thể các ngành khác
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
9
T
T
ạ
ạ
i
i
sao
sao

m
m
ộ
ộ
t
t
h
h
ọ
ọ
c
c
sinh
sinh
CNTT
CNTT
ph
ph
ả
ả
i
i
quan
quan
tâm
tâm
đ
đ
ế
ế

n
n
HCI
HCI
z HọcsinhCNTT học để:
–Pháttriểncácứng dụng phầnmềmmới
–Pháttriển các công cụđểdùng trong các ứng
dụng: đồ họa3 chiều, ngôn ngữ lậptrình
–Pháttriểncáchệđiềuhành
–
Con ngườilàmột trong những thành phần
thiếtyếucủacáchệ thống này !!!!!
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
10
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng

ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t

t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng

ng
z Giảmthờigianlậptrình
z Giảm chi phí cho những trụctrặc do giao
diện
z Tăng khả năng bán đượccủasảnphẩm
z Tăng năng suất
z Giảmnhững bệnh nghề nghiệp do dùng
máy tính
z Giảmnhững lỗi nguy hiểm đến tính mạng
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
11
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c

ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố

t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Trong lập trình:
–Mộtphầnlớn mã liên quan đếngiaodiện

–Nếuthiếtkế giao diện sai => phảilàmlại
–Nếu không sửa được => người dùng phảisử
dụng giao diện không tốt
Thiếtkế giao diệntốt=> giảmthờigianlập
trình
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
12
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a

m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m

ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Về mặtkinhtế:
–Tăng năng suấtlaođộng
–Giảmchi phíđào tạo
–Giảmnhững lỗingườidùng
–Ngườisử dụng hài lòng
–Tạoranhững sảnphẩmcóchấtlượng cao hơn

pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
13
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t

t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao

giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Tăng năng suấtlaođộng
20 người dùng
x 230 ngày
x 100 màn hình giao tiếp 1 ngày
x 10 giây mỗi màn hình giao tiếp
___________________________
= 1278 giờ (32 tuần)
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT

14
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ

ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ

ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Tăng năng suấtlaođộng
5 người điềuhành
x 500 lầnchọnbảng một ngày
x 3 giây mộtlầnchọn
x 230 ngày mộtnăm
_____________________________
= 480 giờ (12 tuần)
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
15
T
T
ầ

ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi

thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư

ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Giảm chi phí đào tạo
20 nhân viên
x 2 ứng dụng mỗinăm
x 2.5 ngày mỗi ứng dụng
_________________________
= 100 ngày (20 tuần)
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
16
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan

tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t

k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i

d
d
ù
ù
ng
ng
z Giảmnhững lỗingười dùng
500 người dùng
x 20 lỗimộtnăm
x 15 phút cho mộtlỗi
____________________________
= mất 2500 giờ (63 tuần)
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
17
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng

ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t

t
ố
ố
t
t
m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng

ng
z Tạoranhững sảnphẩmcóchấtlượng cao
hơn
–Người dùng tiếtkiệmthời gian khi sử dụng
giao diện nên có thể tậptrungvàocôngviệc
chính
–Vídụ: tìm kiếmdữ liệu, định dạng vănbản
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
18
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ

a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t

m
m
ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Giảmnhững lỗi nguy hiểm đến tính
mạng
–Mộtchiếcmáybay đâm vào vách núi ở Colombia
năm 1996 giếtchếttấtcả mọingườitrênmáybay.

– Lý do: người lái gõ phím “R” thay vì tên đầy đủ của
sân bay. Hệ thống dẫn đường lấy ra trong hệ thống
sân bay đầutiênbắt đầubằng chữ “R” – sai sân bay.
–Kếtquả: máy bay đâm vào núi
–HCI cóthể cứusống tính mạng con người !!!
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
19
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a

m
m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m

ộ
ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Tăng khả năng bán đượccủasảnphẩm
– DOS không thể so sánh đượcvới các hệđiều hành khác cùng
thời
– Windows và Explorer đem lại cho Microsoft lợi nhuậncựclớn
– Windows được sao chép lạitừ giao diệncủa Macintosh !!!
–GiaodiệncủaMacintosh được sao chép lạitừ Bravo – phát triển

tại Xerox PARC !!!
z Giao diện đẹpdễ nhận đượchợp đồng
z Giao diệntồicóthể bị loạingaytừđầu cho dù chương
trình tốt đếnmấy
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
4/11/2005
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
20
T
T
ầ
ầ
m
m
quan
quan
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
c
c
ủ
ủ
a
a
m

m
ộ
ộ
t
t
vi
vi
ệ
ệ
c
c
thi
thi
ế
ế
t
t
k
k
ế
ế
t
t
ố
ố
t
t
m
m
ộ

ộ
t
t
giao
giao
di
di
ệ
ệ
n
n
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
d
d
ù
ù
ng
ng
z Máy tính đãxuấthiệnkhắpmọinơi: điều
khiển máy bay, ô tô, dàn nghe nhạc
z Giao diệnngười – máy tính tốt => giao
diệnngười–cácthiếtbị tốt
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
pdf-office.com This will be removed in registered Program pdf-office.com
11/27/2004

Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
1
Tương
Tương
t
t
á
á
c
c
ngư
ngư
ờ
ờ
i
i
-
-
m
m
á
á
y
y
(
(
Human
Human
-
-

Computer Interaction
Computer Interaction
)
)
11/27/2004
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
2
T
T
í
í
nh
nh
ti
ti
ệ
ệ
n
n
l
l
ợ
ợ
i
i
c
c
ủ
ủ
a

a
m
m
ộ
ộ
t
t
h
h
ệ
ệ
th
th
ố
ố
ng
ng
z Những yếutố nào quyết định tính tiệnlợi
củamộthệ thống ?
Ai có thể giúp tôi ????????????
11/27/2004
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
3
T
T
í
í
nh
nh
ti

ti
ệ
ệ
n
n
l
l
ợ
ợ
i
i
c
c
ủ
ủ
a
a
m
m
ộ
ộ
t
t
h
h
ệ
ệ
th
th
ố

ố
ng
ng
z Phân tích ví dụ: Chiếc đàn violin
– Cái gì làm cho nó tiệnlợi?
–
– hay không tiệnlợi?
11/27/2004
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
4
Chi
Chi
ế
ế
c
c
đ
đ
à
à
n
n
violin
violin
c
c
ó
ó
ti
ti

ệ
ệ
n
n
l
l
ợ
ợ
i
i
không
không
?
?
z Ngườitaphảihọc 10 năm để có thể chơi
đàn violin tốt
–Khibạnbắt đầuhọc – không thể tạonổimột
tiếng kêu
–Hoặccóthể sau mộthồitậpluyện
–Nhưng chắcchắnlàtiếng kêu sẽ cựckỳ kinh
khủng !!!
z Vậychiếc đàn violin có tiệnlợihay
không?
11/27/2004
Bùi Thế Duy - Bộ môn Mạng và TTMT
5
Chi
Chi
ế
ế

c
c
đ
đ
à
à
n
n
violin
violin
c
c
ó
ó
ti
ti
ệ
ệ
n
n
l
l
ợ
ợ
i
i
không
không
?
?

z Tạisaochiếc đàn violin lại đượctạoranhư vậy?
–Vìnóđượcthiếtkế cho các siêu nhân
– Khi bạnlàmchủđược nó, nó sẽ trở nên tiệnlợi !!!
z Vậymộthệ thống có nên thiếtkế như chiếc đàn
violin
– Có bao nhiêu người là siêu nhân??
–Chắc cùng lắm là 10%
–Vậy chúng ta không nên coi chiếc đàn violin là tiện
lợi