Giáo án Tự chọn Văn 8

Ch 1
Vai trò và tác dụng của dấu câu
Trong văn bản nghệ thuật
(6 tit)
A:Mc ớch yờu cu
-Giỳp hc sinh hiu c cỏc loi du cõu v mc ớch s dng nú
-í ngha ,hiu qu biu t ca vic s dng cỏc du cõu trong vn bn ngh thut
-Cm nhn ,phõn tớch vai trũ ca du cõu
_S dng thnh tho du cõu
B,Cỏc bc tin hnh
Tit 5: (Nh ận chuyên môn từ tuần 5)

Luyện tập vai trò của dấu câu
Bi tp 1
A.Trong nhng cõu sau õy ,cõu no t du cõu ỳng,cõu no dt du cõu sai.Hóy
ghi ỳng () sai(S) vo trc mi cõu
()Con ng nm gia hng cõy ,ta rp búng mỏt
(S) Con ng nm gia hng cõy ta rp búng mỏt
()ng phong nha gm :ng khụ v ng nc
(S) ng phong nha gm (ng khụ v ng nc)
()Ni õy va cú nột hoang s,bớ him;li rt thanh thoỏt v giu cht th
(S) Ni õy va cú nột hoang s,bớ him.Li rt thanh thoỏt v giu cht th
()Hng c trm tr khen nhng bụng hoa p quỏ!
(S) Hng c trm tr khen nhng bụng hoa p quỏ.
B.Hóy so sỏnh v ch ra s khỏc nhau v sc thỏi ý nghió do cú s thay i v du
cõu trong cỏc cp cõu di õy
-M ó v >Bỡnh thng
- M ó v!Vui mng
-n bao gi m mi c gp con?-hi
-n bao gi m mi c gp con! >Hi mong mun c gp(cm xỳc ca ngi
m)

Bi tp 2
c cỏc on vn v tr li cỏc cõu hi
1:Bngchoangmt cỏi,thụi phi ri hn p cỏi chai vo ct cng hn li
kờuhn va chi va kờu lng nh b ngi ta ct bng hn kờu!
Cựng mt ni dung thụng tin( hn kờu)nhng sau mi cõu vn tỏc gi li t du
cõu khỏc nhau.em hóy so sỏnh nhn ra mc ớch v tỏc dng ca u cõu trong 2
cõu vn trờn?

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(1)
2:Liờn cm tay em khụng ỏp,chuyn tu ờm nay khụng ụng nh mi khi,tha
vng ngi v hỡnh nh kộm vng sỏng hn.Nhng h H Ni v!Liờn lng theo
m tng

(Hai a tr-Thch Lam)

Du chm than t cui cõu th 3 cú ý ngha gỡ?nu thay bng dỏu chm thỡ ý
ngha cõu vn cú gỡ thay i,
Bi tp 3
Vit mt on vn trong ú cú dựng du chm than.Nờu tỏc dng ca du chm
than?
Ngày 20/9/2008
Tit 6 .
Luyện tập việc sử dụng
dấu câu trong văn bản
Bi tp 1
Hóy phõn tớch ý ngha tu t ca du cõu(chm lng,chm,chm than)trong cỏc vớ d
sau
VD1:

ễi! Sỏng xuõn nay xuõn 41
Trng rng biờn gii n hoa m
Bỏc vim lng con chim hút
Thỏnh thút b lau vui ngn ng
(Theo chõn Bỏc-T Hu)
VD 2:
t nc p vụ cựng .Nhng Bỏc phi ra i
.
Lun cng n vi Bỏc H.v ngi ó khúc

Gic nc ui xong ri.Tri xanh thnh ting hỏt
(Ngi i tỡm hỡnh ca nc-Ch Lan viờn)
Bi tp 2
Phõn tớch tỏc dng ca du chm than,du chm hi trong on trớch sau:
Tụi bt ci hi lóo:
_Sao c lo xa quỏ th?c cũn khe lm,cha cht õu m s!c c tin y m
n,lỳc cht hóy hay!ti gỡ bõy gi nhn úi m tin li?
_khụng,ng giỏo !n mói ht i thỡ n lỳc cht ly gỡ m lo liu

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(2)
Bi tp 3
t du chm hi,chm than vo ch thớch hp.
Ngy mai dõn ta s sng ra sao?
Sụng Hng chóy v õu v lch s?
Bao gi dóy Trng Sn bng gic ng
Cỏnh tay thn Phự ng s vn mõy

Ri c s ra sao?ting hỏt s ra sao?

N ci s ra sao?
ễi! c lp.
Ngày 25/9/2008
Ch 2

Một số yếu tố hình thức nghệ thuật
cần chú ý khi phân tích thơ trữ tình
(6 Tit)
A.Mc tiờu cn t
-Giỳp hc sinh nm c nhng yu t hỡnh thc ngh thut m cỏc nh th dựng
biu hin tỡnh cm ca mỡnh trong th
-Cn chỳ ý nhng li cn trỏnh khi phõn tớch th
Vn dng hiu bit phan tớch cỏc tỏc phm vn chng tr tỡnh
B.Ni dung n hc.
T iết 7
H:Hóy k tờn mt s bi th tr tỡnh m
em ó c hc sỏch giỏo khoa (6,7,8)
H:Em hiu th no l tr tỡnh.?th no l
th tr tỡnh?
H:Lấy ví dụ?

I.Lớ thuyt
Lm,Nh rng,Quờ hng,bỏnh trụi
nc.
-Trữ tình: là tích trữ tình cảm
-Thơ trữ tình:Tình cảm tâm hồn của ngời
viết bộc lộ một cách trực tiếp
VD:
Nay xa cách lòng tôi luôn tởng nhớ
Màu nớc xanh,cá bạc chiếc buồm vôi

Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá.
*Các yếu tố hình thức nghệ thuật đợc

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(3)
H:Qua các bài thơ trữ tình đã học hãy xác
định xem những yếu tố hình thức nghệ
thuật nào thờng hay sử dụng?
GV đọc bài thơ (SGK) cho học sinh nghe
H: Bài thơ có mấy phần?Hãy nêu tác
dụng chính mà các phần nêu ra?

chú ý trong các văn bản:
-Vần
-Thanh điệu
-Nhịp thơ
-Từ ngữ,Hình ảnh
-Các biện pháp tu từ
II.Đọc bài thơ
*4 phần
-Phần 1:Nhịp thơ
-Phần 2:Vần thơ
-Phần 3:Từ ngữ và các lớp tu từ
-phần 4:Không gian và thời gian
Học sinh thảo luận
_Trả lời
-Gv: Nhận xét cánh trã lới của học sinh
Yêu cầu học sinh nhận xét sự đúng sai

của bạn khi trã lời
Ngày 07/10/2008
Ti ết 8-9
Bài tập thực hành
Bài tập 1:
Đọc kĩ các đoạn thơ sau và trã lời các câu hỏi phía dới
Đ1:
Tiếng suối trong nh tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya nh vẽ ngời cha ngũ
Cha ngủ vì lo nỗi nớc nhà
(Cảnh Khuya-Hồ Chí Minh)
Đ2:
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
Ta nằm dài nghe ngày tháng dần qua
.
Gơng mắt bé giễu oai linh rừng thẳm
(Nhớ Rừng-Thế Lữ)
Đ3:
Em ơi! Ba Lan mùa tuyết tan
Đờng bạch dơng sơng trắng nắng tràn
Anh đi nghe tiếng ngời xa vọng
Một giọng thơ ngầm-Một giọng đàn

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(4)
(Tố Hữu)
a.Hãy chỉ ra các chử mang vần trong 3 đoạn thơ trên và cho biết đó là vần gì?
b.Cách gieo vần trong 3 đoạn thơ trên có gì đặc biệt?Cách gieo vần ấy đã giúp gì cho

việc biểu hiện nội dung đoạn thơ?
Bài tập 2:
Khi đọc bài thơ Lợm đến những dòng thơ nh:
Ra thế Lợm ơi!
Thôi rồi, Lợm ơi!
Lợm ơi!
Lợm ơI! còn không?
Có bạn vẫn đọc với ngữ điệu bình thờng nh đọc các câu thơ khác trong bài.Theo em
nh thế có đúng không? vì sao?
Bài tập 3
Những câu thơ sau đây đếu có ít nhất hai cáh đọc,cáh đọc nào cũng có vẽ thấy
đúng.Nhng suy nghĩ kĩ sẽ có một cách đúng nhất,Hãy suy nghĩ đọc và ngắt nhịp cho
chính xác

-Một chiếc xe đạp lao vào bóng tối
(xuân Diệu)
-Càng nhìn tôi lại càng say
(Tố Hữu)
-Non cao tuổi vẫn cha già
(Tản Đà)
-Sau lng thềm năng lá rơi đầy
(Chính Hữu)
GV ;Hớng dần để học sinh tìm cách trả lời
Bài tập 4:
Ca dao có câu:
- Ngời sao một hẹn thì lên
Ngời sao chín hẹn thì quên cả mời
-Chờ em đã tám hôm nay
Hôm qua là chín ,hôm nay là mời
(Ca Dao)

Yêu cầu:
Biện pháp tu từ nào đợc sử dụng trong 2 câu ca dao trên?các biện pháp ấy giúp tác giả
dân gian thể hiện đợc tâm trạng gì cho nhân vật trữ tình?
H:Hãy su tầm một số câu thơ,ca dao có chứa biện pháp tu từ trên?

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(5)

Tiết 10-11
Tìm hiểu các yếu tố hình thức
của một bài thơ trọn vẹn
Bài tập 1
Tìm hiểu đặc điểm hình thức nổi bật của thơ trữ tình thông qua thơ lục bát
Bài thơ:Thề Non Nớc-Tản Đà
Yêu cầu:
1.Chỉ ra các tiếng đã tạo vần trong mỗi cặp câu 6/8 của bài thơ
2.Nêu đặc điểm vị trí và âm thanh(cấu trúc ngữ âm )của các cặp từ hiệp vần với
nhau.xác định tên gọi cho kiểu hiệp vần trong bài thơ?xác định cách gieo vần ở bài
thơ này?
3.xác định nhịp điệu của từng câu và nêu đặc điểm về lối ngắt nhịp của toàn bài thơ?
4.Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?Những biện pháp tu từ chủ yếu nào đợc sử
dụng?Biện pháp nào quan trọng nhất trong việc thể hiện t tởng của tác giả?
Bài tập 2 :
Tìm hiểu đặc điểm hình thức nổi bật của thơ trữ tình thông qua thơ :thất ngôn bát cú
đờng luật
Bài thơ: Qua đèo Ngang-Bà Huyện Thanh Quan
Bớc tới đèo ngang bóng xế tà
Cỏ cây chen đá,lá chen hoa
Lom khom dới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà
Nhớ nớc đau lòng con quốc quốc
Thơng nhà mỏi miệng cái gia gia
Dừng chân đứng lại trời,non,nớc
Một mảnh tình riêng ta với ta
Yêu cầu
1.cấu trúc bài thơ gồm mấy phần?nêu rỏ nội dung,chức năng từng phần?
2.Trong thơ đờng luật,đối rất đợc coi trọng,hãy chỉ ra phép đối trong bài thơ này?
phân tích tác dụng biểu cảm của phép đối trong bài thơ?
3.Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?
Bài tập 3 :
Tìm hiểu đặc điểm hình thức nổi bật của thơ trữ tình thông qua bài thơ
02/11/2008
Tiết 12:
Luyện tập tìm hiểu một số yếu tố hình thức
của một bài thơ trọn vẹn
Bài tập 1.

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(6)
Tìm hiểu đặc điểm nỗi bật của thơ trữ tình qua bài thơThu Điếu-Nguyễn Khuyến
Yêu cầu:
1.cấu trúc bài thơ gồm mấy phần?nêu rỏ nội dung chức năng từng phần
2.Trong thơ đờng luật,đối rất đợc coi trọng,hãy chỉ ra phép đối trong bài thơ này?
phân tích tác dụng biểu cảm của phép đối trong bài thơ?
3.Cảm hứng chủ đạo của bài thơ Thu Điếu là gì?
Bài tập 2 :
Tìm hiểu đặc điểm hình thức nổi bật của thơ trữ tình thông qua bài thơ
Tràng Giang_Huy Cận

Yêu Cầu:
1.Cũng là bài thơ thất ngôn nhng bài thơ tràng giang của Huy Cận có những khác
biệt nào về hình thức?cấu trúc so với thể tứ tuyệt và thất ngôn bát cú đờng luật
2.Phân tích tác dụng biểu cảm của biện pháp tu từ đảo ngữ trong bài thơ?
3.Hãy chỉ ra biện pháp TT nỗi bật của tràng giang và phân tích tác dụng của từng
biện pháp đối với việc bộc lộ t tởng,cảm xúc của tác giả?
4.Hãy phân tích tâm trạng của tác giả đợc thể hiện trong bài thơ .
1 0/11/2008
Tiết 13:
Kiểm tra 1 tiết
A.Mục đích yêu cầu.
-Giúp HS ôn tập và củng cố kiến thức đã học về dấu câu và một số hình thức nghẹ
thuật khi phân tích thơ trữ tình
-Tích hợp với các văn bản đã học ở chơng trình ngữ văn
-Rèn luyệ kĩ năng hệ thống hóa,phân tích,tổng hợp,so sánh
B.Nội dung ph ơng pháp
I.Đề ra
Câu1.
Những hình thức nghệ thuật nào thừơng đợc các nhà thơ sử dụng trong thơ trữ tình?
Câu 2.
Cũng cờ,cũng biễn,củng cân đai
Cũng gọi ông nghè có kém ai
(Nguyễn Khuyến)
TháI độ và tình cảm của nhà thơ qua câu thơ trên nh thế nào?Biện pháp tu từ nào
trong câu thơ giúp tác giả thể hiện đợc điều đó?Hãy phân tích để làm sáng tỏ?
Câu 3.
Hãy su tầm một số câu thơ có sử dụng biện pháp tu từ nói quá,nói giảm nói tránh
nhằm diễn đạt tình cảm .
II.H ớng dẫn
Câu1.

-Vần thơ.

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(7)
-Thanh điệu
-Nhịp thơ
-Từ ngữ hình ảnh
-các biện pháp tu từ
Câu2.
-TháI độ giễu cợt,phê phán
-Biện pháp:điệp từ,liệt kê
-HS phân tích để thấy rỏ tác dụng
Câu 3.
- Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một ngời chín nhớ mời mong một ngời
-Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức ngời sỏi đá cũng thành cơm

Giáo án tự chọn văn 8 Trờng THCS Nghi Yên

(8)