bai 12.cac loai kien truc cua csdl(12)

ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
Chương IV: Kiến Trúc và Bảo Mật Các Hệ Cơ Sở Dữ
Liệu
Bài 12: Các Loại Kiến Trúc Của Hệ Cơ Sở Dữ
Liệu(Tiết 1)
Ngày soạn:
Người soạn: Vũ Thị Thanh
GVHD: Cô Lê Bích Liên
I Mục đích yêu cầu
1. Kiến Thức:
• Nắm được có 2 loại kiến trúc hệ CSDL: tập trung và phân tán
• Nắm được các hệ cơ sở dữ liệu tập trung,hệ cơ sở dữ liệu cá nhân, hệ cơ
sở dữ liệu trung tâm, hệ cơ sở dữ liệu khách chủ.
• Đặc điểm, ưu nhược điểm của từng hệ.
2. Kĩ Năng:
• Phân biệt được các hệ cơ sở dữ liệu tập trung.
• Biết được hệ cơ sở dữ liệu nào phù hợp với đặc thù hoạt động của mỗi tổ
chức
II Chuẩn bị bài giảng
1. Giáo viên: Giáo án, SGV, SGK, bảng phụ(nếu có).
2. Học sinh: Chuẩn bị bài ở nhà, SGK.
III Tiến trình tiết dạy
1. Ổn định lớp học
Sĩ số: vắng P/KP
2. Kiểm tra bài cũ:( không kiểm tra )
3. Bài mới
Đặt vấn đề: Chương các trước các em đã được làm quen với hệ cớ sở dữ liệu và biết
đượ một số thao tác cơ bản đôí với hệ cơ sở dữ liệu Access nói riêng và của hệ cơ sở
dữ liệu nói chung. Hôm nay chúng ta tìm hiểu một nội dung mới của hệ cơ sở dữ liệu
Chương IV Kiến Trúc Và Bảo Mật Các Hệ Cơ Sở Dữ Liệu
Chúng ta đi tím hiểu nội dung về kiến trúc của hệ cơ sở dữ liệu trong bài hôm nay

Bài 12: Các Loại Kiến Trúc Của Hệ Cơ Sở Dữ Liệu
Nội Dung Hoạt động của GV và HS
GV Các em thường sử dụng máy tính để chứa
đựng những gì ?
HS trả lời.
GV Mỗi người chúng ta có thể sử dụng máy
tính cá nhân để lưu trữ địa chỉ bạn bè, có thể
lưu trữđiểm học tập của mình, hay đơn giản là
lưu các danh mục bài hát, đĩa CD ma mình
yêu thích. Như vậy mỗi cá nhân đều có thể tự
tạo lập CSDL cập nhập và khai thác cơ sở dữ
liệu đó.
HS nghe giảng
GV Bản thân cơ sở dữ liệu dù lớn hay nhỏ
1
ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
1 Các hệ cơ sở dữ liệu tập trung
Đặc điểm:
- Toàn bộ dữ liệu lưu trữ trong
một máy hoặc một dàn máy
- Người từ xa có thể truy cập
CSDL thông qua phương tiện
truyền thông dữ liệu
Chia làm 3 loại như sau:
a Hệ cơ sở dữ liệu cá nhân
-Đặc điểm:
 Là hệ cơ sở dữ liệu có một người
dùng, người này vừa thiết kế,
vừa tạo lập, vừa cập nhập và bảo
trì CSDL, đồng thời cũng là

người khai thác thông tin tự lập
và hiển thị các báo cao.
 Hệ QTCSDL được cài đặt tại
máy có chứa CSDL
 Việc truy cập CSDL được thực
hiện tại máy đó
- Ưu điểm: Việc bảo mật và an toàn
thông tin tương đối dễ dàng vì ít người
sử dụng và toàn bộ CSDL được tập
trung vào một chỗ
- Nhược điểm:
+ Người dùng không thể sử dụng
cơ sở dữ liệu từ xa
+ Các thao tác với CSDL chỉ dùng
trên máy có cài đặt CSDL
đều được tổ chức theo hai loại kiến trúc: tập
trung và phân tán. Tuy nhiên đối với các hệ
CSDL lớn mới có giá trị kinh tế
tuỳ theo mô hình và đặc thù hoạt động mà
mỗi tổ chức lựa chọn kiến trúc CSDL phù hợp
HS nghe giảng và ghi bài
Ta tìm hiểu kiến trúc tập trung
1 Các hệ cơ sở dữ liệu tập trung
GV Đặc trưng cơ bản để phân biệt kiến trúc
một hệ CSDL là cách tổ chức lưu trữ CSDL.
Kiến trúc tập trung toàn bộ CSDL được lưu ở
một dàn máy tính. Dàn máy có thể là một máy
hoặc nhiều máy
HS nghe giảng
GV Hệ cơ sở dữ liệu tập trung chia làm 3 loại

như sau:
a Hệ cơ sở dữ liệu cá nhân
GV Em hiểu thế nào là “cá nhân”?
HS Trả lời
GV Cá nhân có thể hiểu là của một người.
Tương tự vậy Hệ CSDL cá nhân là hệ CSDL
của một người
GV Do một người đảm nhận tất cả các công
việc như thiết kế, tạo lập, cập nhập bảo trì
CSDL
HS nghe giảng
GV Như vậy ta có đặc điểm của hệ CSDL cá
nhân như sau: Là hệ cơ sở dữ liệu có một
người dùng, người này vừa thiết kế, vừa tạo
lập, vừa cập nhập và bảo trì CSDL, đồng thời
cũng là người khai thác thông tin tự lập và
hiển thị các báo cao.
HS ghi bài
GV Như vậy hệ CSDL cá nhân do một người
đảm nhận tất cả các công việc do đó việc phát
triển và sử dụng các hệ CSDL cá nhân khá
đơn giản và dễ dàng, tuy nhiên tính an toàn
không cao
HS nghe giảng ghi bài
GV Lưu ý ngay cả khi có duy nhất một người
dùng thì ta vẫn phải chú ý bảo mậtvà an toàn
dữ liệu và máy tính có thể bị sự cố, bị mất, ạn
bè có thể ngồi làm việc với máy
HS nghe giảng
GV Đó là các đặc điểm cơ bản của hệ CSDL

cá nhân, ta cùng tìm hiểu hệ CSDL tiếp theo
2
ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
b Hệ cơ sở dữ liệu trung tâm
- Đặc điểm:
+ Là hệ cơ sở dữ liệu được cài đặt
trên máy tính trung tâm. Nhiều
người dùng từ xa có thể truy cập
vào CSDL này thông qua các
thiết bị đầu cuối và phương tiện
truyền thông
+ Tùy thuộc quy mô tổ chức mà
máy tính các nhân là một máy
hay một dàn máy
+ Các hệ cơ sở dữ liệu trung tâm
thường rất lớnvà có nhiều người
dùng như hệ thống bán vé máy
bay, vé tàu…
- Ưu điểm:
+ Nhiều người có thể sử dụng
CSDL cùng lúc
+ Có thể sử dụng cơ sở dữ liệu khi
xa
- Nhược điểm:
+ Việc bảo mật và an toàn dữ liệu
không cao do co nhiều người sủ
dụng
+ Các xử lý của CSDL chỉ thực
hiện trên máy tính trung tâm
hệ CSDL trung tâm

b Hệ cơ sở dữ liệu trung tâm
GV Chúng ta đã biết rất nhiều hệ thống trong
thực tế như hệ thống bán vé máy bay của hãng
hàng không Việt Nam, hệ thống bán vé tàu
của đường sắt…Cụ thể như hệ thống ngân
hàng ngoài trụ sở chính có rất nhiều chi nhánh
nhỏ ở các địa phương, hoặc các máy rút tiền
tự động ở khắp nơi nhưng khi ta rút tiền
chúng đều phải liên lạc về ngân hàng để lấy
thông tin về tài khoản của chúng ta
GV Đó chính là một mô hình của hệ CSDL
trung tâm trong thực tế, trong đó ngân hàng
chính là trung tâm, chưa CSDL là tài khoản
của ta còn các máy rút tiền sử dụng CSDL lấy
từ trung tâm
HS nghe giảng
GV Tương tự như trên thì một hệ CSDL trung
tâm có đặc điểm
- Dữ liệu được lưu trữ trên máy tính
trung tâm
- Nhiều ngươi dùng từ xa có thể truy cập
CSDL
HS Nghe giảng và ghi bài
GV Đối với hệ CSDL trung tâm máy chủ có
thể là một máy hoặc nhiều máy tùy vào quy
mô của tổ chức. Cáchệ CSDL này thường rất
lớn và có nhiều người dùng
HS nghe giảng và gi bài
GV Từ những đặc điểm trên, em nào có thể
rút ra được đặc điểm của hệ CSDL trung tâm?

HS trả lời
GV Kết luận: hệ CSDL trung tâm có thể nhiều
người cùng sử dụng mộtcơ sở dữ liệu và
người dùng ở xa có thể truy cập vào cơ sở dữ
liệu ở máy trung tâm, tuy nhiên do nhiều
người cùng sử dụng CSDL nên tính bảo mật
và an toàn dữ liệu là không cao
HS nghe giảng và ghi bài
GV Chúng ta đã làm quen mô hình mạng
dạng khách chủ trong Tin hoc 10, bài học
hôm nay sẽ giới thiệu về hệ CSDL khách chủ,
quan tâm đến CSDL và vị trí các thành phần
của hệ QTCSDL được cài đặt như sau:
HS nghe giảng
3
ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
c Hệ cơ sở dữ liệu khách chủ
- Đặc điểm:
 Trong hệ CSDL khách chủ các
thành phần tương tác với nhau
tạo nên hệ thống gồm các thành
phần yêu cầu tài nguyên và
thành phần cung cấp tài nguyên.
Hai thành phần này không nhất
thiết phảo cài đặt trên cùng một
máy
 Thành phần cung cấp tài nguyên
thường được cài đặt trên một
máy chủ trên mạng (cục bộ)
 Thành phần yêu cầu tài nguyên

có thể được cài đặt ở nhiều máy
trên mạng (ta gọi là các máy
khách)
 Phần mềm CSDL trên máy
khách quản lý các giao diện khi
thực hiện chương trình
- Ưu điểm:
• Khả năng truy cập rộng rãi đến
các CSDL
• Nâng cao khả năng thực hiện:
các CPU ở máy chủ và máy
khách khác nhau có thể cùng
chạy song song, mỗi CPU thực
hiện nhiệm vụ của riêng nó
• Chi phí cho phần cứngcó thể
được giảm do chỉ cần máy chủ
có cấu hình đủ mạnh để lưu trữ
và quản trị CSDL
• Chi phí cho truyền thông được
giảm do một phần các thao tác
được giải quyết trên máy khách,
chỉ cần yêu cầu về truy cập
CSDL gửi đến máy chủ và dữ
liệu kết quả gửi về cho máy
khách
• Nâng cao khả năng đảm bảo tính
nhất quán của dữ liệu và các
ràng buộc được định nghĩa và
kiểm tra chỉ trên máy chủ
• Kiến trúc này phù hợp với việc

mở rộng hệ thống
- Nhược điểm
c Hệ cơ sở dữ liệu khách chủ
GV Đặc điểm của hệ CSDL khách chủ như
sau
GV Đối với hệ CSDL khách chủ các thành
phần của hệ CSDL tương tác với nhau tạo
nên hệ thống gồm 2 thành phần là thành phần
yêu cầu tài nguyên và thành phần cung cấp tài
nguyên
GV Các em đã làm quen với mô hình mạng
khách chủ, vậy trong mô hình mạng khách
chủ, máy nào cung cấp tài nguyên? Máy nào
yêu cầu tài nguyên?
HS trả lời
GV Trong mô hình mạng khách chủ, máy chủ
sẽ cung cấp tài nguyên khi máy khách yêu
cầu.Hệ CSDL khách chủ cũng tương tự vậy
GV Như vậy thành phần cung cấp tài nguyên
thường được cài đặt tại đâu?
HS trả lời
GV Thành phần yêu cầu tài nguyên thường
cài đặt ở đâu?
HS Trả lời
GV Đối với hệ CSDL khách chủ phần mềm
quản trị CSDL trên máy khách quản lý các
giao diện khi thực hiện các chương trình ứng
dụng CSDL. Nó tiếp nhận yêu cầu của
ngườidùng xử lý rồi gửi thông báo đến máy
chủ yêu cầu tài nguyên, chờ nhận trả lời từ

máy chủ rồi định dạng dữ liệu đưa ra cho
người sủ dụng
HS Ghi bài
GV Như vậy tất cả các xử lý của hệ QTCSDL
trên máy chủ đều được thực hiện trên máy
khách.
GV Hệ CSDL có một số ưu điểm như sau:
( SGK)
GV Cũng giốngvới hệ CSDL trung tâm, hệ
CSDL khách chủ cũng có nhiều người sử
dụng nên tính bảo mật và an toàn thông tin là
không cao
HS ghi bài và nghe giảng
GV Dựa vào đặc điểm của 2 hệ CSDL trên,
em hãy so sánh 2 hệ CSDL?
HS trả lời
GV Ta thấy 2 hệ CSDL trên
- giống nhau:
4
ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
Cũng giống như hệ CSDL trung tâm
thì hệ CSDL khách chủ tính bảo mật
và an toàn dữ liệu là khó
+ Nhiều người và ở nhiều nơi khác
nhau có thể sử dụng cùng một CSDL
+ CSDL đều được cài đặt trên một máy
trung tâm ( hay máy chủ)
- Khác nhau:
+ Đối với hệ CSDL khách chủ các xử lý
do hệ QTCSDL đảm nhiệm được chia

sẻ cho cả máy khai thác CSDL và cả
máy quản lý, cung cấptài nguyên
(máy chủ ). Các hệ QTCSDL được
cài đặt cả trên máy khách và máy chủ,
chúng tương tác với nhau, cùng chia
sẻ nhưng xử lý đáp ứng yêu cầu khai
thác CSDL
+ Đối hệ CSDL trung tâm máy tính
trung tâm lưu trữ và quản lý CSDL,
đồng thời tất cả các xử lý của hệ
QTCSDL chi tập trung ở máy trung
tâm đó, các máy khai thác không chia
sẻ, thực hiện các xử lý này
IV Củng cố và Dặn dò
1 Củng cố:
+ Bài hôm nay chúng ta đã biết kiến trúc của hệ CSDL có 2 loại là: Kiếntrúc
tập trung và Kiến trúc phân tán
+ Cô đã giới thiệu với các em 3 loại kiến trúc tập trung và đặc điểm cũng như
ưu nhược điểm của từng loại là
• Hệ cơ sở dữ liệu cá nhân
• Hệ cơ sở dữ liệu trung tâm
• Hệ cơ sở dữ liệu khách chủ
2 Dặn dò:
+ Các em về nhà học bài làm bài tập SGK và chuẩn bị bài hôm sau
V Nhận xét của GVHD

GVHD( ký)
5
ĐHSP Thái Nguyên_Lớp SP Tin 40 Giáo an 12
6