Xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn (Phần 6) pptx

Xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn
(Phần 6)
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng tiêu chuẩn
5.1 Xây dựng tiêu chuẩn
a. Chọn đề mục xây dựng tiêu chuẩn
Đề mục xây dựng tiêu chuẩn phải xuất phát từ nhu cầu sử dụng tiêu chuẩn.
Yêu cầu xây dựng tiêu chuẩn có thể xuất phát từ phía các nhà sản xuất, người tiêu
dùng hay các cơ quan của Chính phủ. Nếu đề mục xây dựng tiêu chuẩn chỉ xuất
phát từ ý muốn chủ quan của một vài cá nhân thì sau khi ban hành, tiêu chuẩn sẽ
không được áp dụng. Khi thiết lập đề án xây dựng tiêu chuẩn cần chỉ rõ tiêu chuẩn
đó sẽ được áp dụng kèm với văn bản pháp quy nào, được sử dụng để chứng nhận
phù hợp hay tự nguyện áp dụng trong các hợp đồng mua bán.
b. Tính áp dụng được của tiêu chuẩn
Các quy định trong tiêu chuẩn phải thực tế để tiêu chuẩn có khả thi, ví dụ
phù hợp với điều kiện công nghệ, nguyên vật liệu, yêu cầu của khách hàng. Nếu
tiêu chuẩn không phản ánh nguyện vọng của khách hàng, nó sẽ không được các
nhà sản xuất áp dụng.
c. Xây dựng tiêu chuẩn theo nguyên tắc thoả thuận
Việc xây dựng tiêu chuẩn phụ thuộc vào các bên có liên quan: nhà sản xuất,
người tiêu thụ… Tiêu chuẩn cần phản ánh quan điểm của họ. Vì vậy cần phải xây
dựng tiêu chuẩn theo phương pháp Ban kỹ thuật, tức là tập hợp các bên có liên
quan trong một tổ chức để soạn thảo tiêu chuẩn. Tiêu chuẩn cần được gửi đi lấy ý
kiến rộng rãi, kể cả những người không phải là thành viên Ban kỹ thuật.
5.2 Phổ biến tiêu chuẩn
Tiêu chuẩn chỉ có thể được áp dụng khi mọi người biết đến sự tồn tại của
nó Cần sử dụng mọi hình thức để công bố rộng rãi danh mục các tiêu chuẩn hiện
hành. Việc này phải được thực hiện ngay khi mới thành lập Ban kỹ thuật, chọn đề
mục xây dựng tiêu chuẩn đến khi tiêu chuẩn được ban hành.
5.3 Sự hỗ trợ của Chính phủ
Sự giúp đỡ của Chính phủ là nhân tố quan trọng tạo thuận lợi cho việc áp
dụng tiêu chuẩn. Có khá nhiều tiêu chuẩn là phụ lục của các luật: luật vệ sinh sức

khoẻ, luật lao động, luật bảo vệ môi trường, luật chất lượng hàng hoá… các cơ
quan của Chính phủ lập ra các bộ phận giám sát việc thi hành các luật này.
Sự phối hợp giữa các cơ quan giám sát thi hành luật với cơ quan tiêu chuẩn
làm cho tiêu chuẩn được áp dụng tốt hơn.Trong một số trường hợp, các cơ quan
của Chính phủ là những hộ tiêu thụ một lượng hàng hoá lớn (trang bị cho bộ đội,
trường học hay nhà trẻ, dùng trong các cóng trình trọng điểm của Nhà nước, nhà
máy điện, đường dây chuyền tải điện…).
Nếu các cơ quan này sử dụng tiêu chuẩn quốc gia trong hợp đồng tiêu thụ
sản phẩm thì sẽ tạo ra một áp lực lớn trong việc áp dụng tiêu chuẩn.Để hỗ trợ các
xí nghiệp vừa và nhỏ áp dụng tiêu chuẩn, Chính phủ có thể cho họ vay vốn hay áp
dụng xuất thuế ưu đãi, khuyến khích họ đổi mới công nghệ.
6. Vai trò của cơ quan tiêu chuẩn quốc gia trong áp dụng tiêu chuẩn
Cơ quan tiêu chuẩn quốc gia là cơ quan chuyên trách về tiêu chuẩn hoá ở
trong nước. Tiêu chuẩn có được áp dụng hay không, phần lớn phụ thuộc vào chính
cơ quan này.
Một số việc nên làm là:
a. Đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến, đưa tiêu chuẩn tới người sử
dụngb. Thúc đẩy áp dụng thông qua chứng nhận sản phẩm phù hợp tiêu
chuẩn
Chứng nhận hợp chuẩn và cho phép sử dụng dấu tiêu chuẩn trên sản phẩm
là cách tốt nhất thúc đẩy áp dụng tiêu chuẩn. Dấu hợp chuẩn làm cho người tiêu
dùng phân biệt sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn với các sản phẩm khác, hướng dẫn
người tiêu dùng tiêu thụ sản phẩm hợp chuẩn.
Để làm được việc này, hệ thống chứng nhận phải tuân thủ một số nguyên
tắc:
- Mức chất lượng sản phẩm quy định trong tiêu chuẩn phải là mức tương
đối cao, chỉ một số ít cơ sở sản xuất đạt được. Nếu mức chất lượng sản phẩm trong
tiêu chuẩn tương đối thấp để hầu hết các nhà sản xuất đều đạt được thì người tiêu
thụ không tín nhiệm sản phẩm được chứng nhận. Sản phẩm được chứng nhận
không tiêu thụ được thì nhà sản xuất cũng không muốn xin chứng nhận.

- Thủ tục đánh giá và thanh tra sau chứng nhận phải đảm bảo sao cho các
sản phẩm mang dấu luôn luôn phù hợp tiêu chuẩn. Nếu mức chất lượng trong tiêu
chuẩn tương đối cao nhưng chất lượng sản phẩm được chứng nhận không thực sự
đạt được yêu cầu của tiêu chuẩn thì cũng làm mất uy tín của dấu hợp chuẩn. Điều
này cũng làm mất uy tín của cơ quan chứng nhận, đồng thời không tạo thuận lợi
cho việc áp dụng tiêu chuẩn.
c. Đào tạo các thầy giáo và đưa giáo trình Tiêu chuẩn hoá vào các
trường đại học và dạy nghề
Cần phải tạo cho học sinh, sinh viên có thói quen sử dụng tiêu chuẩn ngay
từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Muốn vậy, phải đào tạo các thầy giáo và biên
soạn các giáo trình về Tiêu chuẩn hoá để giảng dạy trong các trường đại học và
dạy nghề.
Là cơ quan chuyên trách về Tiêu chuẩn hoá, cơ quan tiêu chuẩn quốc gia
cần dành thời gian, kinh phí và nhân lực cho việc viết giáo trình và đào tạo các
thầy giáo ở trường đại học và dạy nghề.
Cơ quan tiêu chuẩn quốc gia chịu trách nhiệm chính trong việc xây dựng và
phát hành tiêu chuẩn quốc gia, đồng thời cũng có một vai trò không kém phần
quan trọng trong việc đưa các tiêu chuẩn này vào áp dụng. Hiệu quả của việc áp
dụng tiêu chuẩn trong thực tế sẽ khẳng định vai trò của cơ quan tiêu chuẩn trong
công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế quốc dân.