Sự tương tác giữa độ dài ngày và các yếu tố môi trường khác pdf

Sự tương tác giữa độ
dài ngày và các yếu tố
môi trường khác





1 Nhiệt độ
Ảnh hưởng bổ sung của nhiệt độ
lên sự ra hoa bởi quang kỳ được
biết từ lâu. Sự thật thì những cây bị
cảm ứng quang kỳ không ra hoa tự
nhiên ở một thời điểm nhất định từ
năm nầy sang năm khác. Lang và
Melechers (1965) nhận thấy quang
kỳ tới hạn trên cây dài ngày từ 8,5-
11,5 giờ khi nhiệt độ ban đêm tăng
từ 15,5-28,5
o
C.
Như vậy, cây nầy ra hoa trong điều
kiện ngày ngắn ở nhiệt độ thấp. Có
một số trường hợp cây bị ảnh
hưởng quang kỳ nhưng bị thay đổi
hoàn toàn bởi yếu tố nhiệt độ.
Người ta gọi đây là cây ngày ngắn
tuyệt đối như cây thuốc lá Marylan
Mammoth, giống dâu tây trồng,

Perila, pharbitis, chỉ yêu cầu ngày
ngắn khi nhiệt độ trong khoảng từ
20-25
o
C và ngay cả ra hoa trong
điều kiện ngày dài hoặc chiếu sáng
liên tục trong điều kiện 15
o
C hoặc
thấp hơn. Người ta tìm thấy nhiệt
độ thấp ảnh hưởng pha tối trên cây
thuốc lá, Perilla trong khi trên cây
ngày ngắn Xanthium ra hoa trong
diều kiện ngày dài ở 4
o
C trong nửa
đầu chu kỳ cảm ứng quang kỳ.
Cây ngày dài có thể hoàn toàn thay
thế bằng cách xử lý nhiệt độ thấp
như cây Silene, Bilitum,
Melandrium và Sinapsis. Một điều
đáng quan tâm là sự thay thế yêu
cầu nhiệt độ thấp được tiếp nhận
bởi lá trên cây ngày ngắn Perilla và
Pharbitis và trên cây ngày dài
Blitum. Cây ngày ngắn-dài (SLDL)
như Campanula medium và
Corcopsis grandiflora có thể vượt
qua yêu cầu ngày ngắn bằng một
thời gian xử lý nhiệt độ thấp

(Chouard,1960). Việc xử lý nhiệt
độ thấp một thời gian dài còn có
thể ức chế đòi hỏi ngày dài trên cây
Campanula. Nhiệt độ cao trên
30
o
C có thể hoàn toàn ức chế yêu
cầu ngày dài như cây
Rudbeckia bicolor (Murneek,
1940). Trên cây Calamintha
officinalis biểu hiện cây ngày dài
khi nhiệt độ trung bình nhưng
trung tính khi ở nhiệt độ cao
(Ahmed và Jacques, 1975).
Wellensick (1968) cho biết xử lý
nhiệt độ cao được tiếp nhận ở rễ.
2. Cường độ sáng
Thí nghiệm chiếu sáng 5-10 giờ ở
cường độ sáng từ 500-8.000 lux
trên cây đậu nành Biloxi (cây ngày
ngắn), Hammer (1940) kết luận
rằng cường độ sáng dưới 1.000 lux
sự tượng hoa không xuất hiện. Sự
thay đổi mật độ photon có thể có
hiệu quả đáng chú ý trên cây ngày
ngắn. Cường độ ánh sáng rất thấp
cho phép hình thành hoa trên cây
ngày dài hoặc ngay cả khi được
chiếu sáng liên tục như trên cây
Perilla, Salvia occidentalis

(Meijer,1959), và cây Lemna
pauciostata 6746 (Takimoto,1973).
Mật độ photon cao cũng có thể gây
ra sự ra hoa trong điều kiện chiếu
sáng liên tục như trên cây
“obligate”, cây ngày ngắn Pharbitis
(Bảng 3.1 ).
Thông thường, cây ngày dài được
kích thích ra hoa bởi sự kéo dài
ngày ngắn với ánh sáng cường độ
cao bởi một thời kỳ ánh sáng bổ
sung ở mức bức xạ thấp, có nghĩa
là ánh sáng dưới điểm bù quang
hợp. Tuy nhiên, nhiều cây ngày dài
như Brassica không đáp ứng hoặc
đáp ứng rất kém với ngày dài của
loại ánh sáng nầy. Như sự dẫn
chứng của
Bodson, sự đáp ứng ra hoa của cây
Sinapis với một chu kỳ ngày dài 16
giờ cũng bị ảnh hưởng bởi bức xạ.
Trong nửa chu kỳ sau của ngày dài,
bức xạ quá cao hoặc quá thấp (>96
hoặc <15 W/m2) đều ngăn cản sự
tượng mầm hoa trong khi đó, bức
xạ ở mức trung bình (25 W/m2) thì
có tác dụng thúc đẩy sự ra hoa. Tuy
vậy, bức xạ rất cao có hiệu quả thúc
đẩy khi áp dụng trong khi có ngày
ngắn đi trước hoặc theo sau ngày

dài, ngay cả trong phần đầu của
ngày dài. Mật độ photon cao trong
khi một chế độ ngày ngắn điều
khiển có thể xóa bỏ hoàn toàn nhu
cầu ngày dài của cây Sinapis
(Bodson và Bernier, 1977).
Bảng 3.1 Ảnh hưởng của cường độ
sáng lên sự tượng hoa và chiều dài
thân của cây Pharbitis nil (ngày
ngắn) dưới sự chíếu sáng liên tục
Cường
độ sáng
(lux)
Tỉ lệ
cây ra
hoa
(%)

Số mầm
hoa/cây

Chiều
dài thân

(cm)

3000 0 0 64,6
6000 0 0 57,1
9000 0 0 60,0
16000 100 3,6 6,0

26000 100 3,1 6,5
Nguồn: Shinozaki, 1972
3. Thành phần của khí quyển
Thêm hay bớt khí CO2 có thể ảnh
hưởng đến sự đáp ứng của quang
chu kỳ. Chỉ cần nói rằng sự giảm
nồng độ khí CO2 trong thời kỳ
chiếu sáng làm giảm sự tượng hoa
trong nhiều loại cây ngày ngắn và
ngày dài. Trong cây ngày dài, CO2
không đòi hỏi trong giờ ánh sáng
bổ sung nhưng chỉ trong thời kỳ
đầu của ngày dài (Lang,
1965)(Hammer, 1940). Mặt khác
nồng độ CO2 cao có thể ức chế sự
hình thành hoa trong điều kiện kích
thích ở cây ngày ngắn Lemna
paucicostata (Posner, 1971),
Xanthium và Pharbitis và trong
cây ngày dài Lemna gibba
(Kandeler và Rottenburg, 1975).
Trên cây ngày dài Silence, nồng độ
CO2 ở mức 1 và 1,5% thúc đẩy sự
ra hoa trong điều kiện ngày ngắn.
Nhiều cây ngày dài ra hoa trong
điều kiện ngày ngắn khi được giữ
trong khí quyển nitrogen trong
phase tối đầu tiên trên cây
Hyoscyamus, sau đó là cây
Rudbeckia và Lolium. Ngược lại,

trên nhiều cây ngày ngắn như
Perilla và đậu nành, sự đáp ứng với
ngày ngắn bị vô hiệu bởi khí quyển
nitrogen trong đêm dài, đặc biệt
nếu xử lý trong nửa sau của những
đêm nầy (Chailakhyan và
Konstantinova, 1962).