Các trào lưu nghệ thuật - Phần 6 pot

Các trào lưu nghệ thuật, từ Trừu Tượng Động
Thái tới Ngôn Ngữ Và Ý Niệm (6)
Sự tương tác giữa nghệ sỹ và các phê bình gia dấn thân nghiêm túc chính là
động lực quan trọng nhất trong những năm tháng bừng rộ của trường phái New
York thời đỉnh cao. Các cuộc tranh luận tiếp diễn tại các xưởng vẽ, tại các quán cà
phê tự phục vụ, tại các quầy bar và tại cả các câu lạc bộ nghệ sỹ nữa. Trong số phê
bình gia, hai nhân vật trứ danh nhất là Clement Greenberg và Harold Rosenberg-
đều thuộc giới trí thức cánh tả trước khi bắt đầu sự nghiệp phê bình nghệ thuật.
Các bài viết của họ đã giúp hợp pháp hóa nền tân hội họa Mỹ, vào lúc đó hoàn
toàn xa lạ với số đông bởi sự khó hiểu của nó đối với đại chúng

Clement Greenberg
Greenberg, trước đây từng ao ước trở nên một họa sỹ – vào thập kỷ 40 đã
theo học Hans Hoffmann và rồi tiếp nhận từ nhà trừu tượng quan trọng mang hai
quốc tịch Đức – Mỹ này rất nhiều “ quy tắc hội họa “ và tầm quan trọng của mặt
phẳng hai chiều mang chứa hình ảnh. Greenberg đã bầy tỏ một nỗi đam mê lớn lao
dành cho loại nghệ thuật mà ông cổ vũ, và mặc dù sự sắp hạng của ông hầu như
hoàn toàn võ đoán song khiếu thẩm mỹ rạch ròi của ông đã giúp ông nhận ra được
và rồi ủng hộ những họa sỹ như Pollock hay Smith. Phong cách phê bình của ông
– đã phát triển dần trở nên cả một học thuyết, khởi hoạt trong phạm vi khung
xương thuộc truyền thống hình thức của Heinrich Woelffin, Roger Fry và chủ
nghĩa thực chứng hữu lý (logical positivism)

the portrait of Harold Rosenberg by Elaine de Kooning
Khác với lối tiếp cận theo kiểu “nghệ thuật thuần khiết“ của Greenberg,
Rosenberg lại cảm thấy rằng nghệ thuật và phê bình nghệ thuật có thể trở nên
những hình thái hành động xã hội. Từng có lúc là biên tập viên cho tạp chí cánh tả
Art Front (1934 – 1937), ông đã cổ vũ đặc tính cách mạng của nền tân hội họa
bằng những tiểu luận và review sắc sảo viết cho Art news và rồi cho New Yorker
– nơi ông phụ trách trang nghệ thuật từ 1967 cho tới khi ông mất vào năm 1978.
Với Rosenberg - người giới thiệu khái niệm“hội họa hành động “vào từ vựng của

lịch sử nghệ thuật – quyết định ngẫu nhiên của nghệ sỹ khi đối diện trước tấm tole
trắng có giá trị tương đương với một hành vi luân lý.

Alfred H. Barr, Jr

Sử gia nghệ thuật Alfred H. Barr, Jr ( 1902 – 1989 ) - vị giám đốc sáng lập
ra Museum of Modern Art ( MOMA) vào năm 1929 - đã lập ra một bảo tàng đa
chiều đầu tiên cung hiến trọn vẹn cho nghệ thuật thị giác của thời đại chúng ta.
Bởi vai trò tiên phong của bảo tàng trong giới nghệ thuật, cuộc trưng bầy quy mô
lớn của nó - Nền tân hội hoạ Mỹ (The New American Painting)- từng triển lãm
vòng quanh bẩy nước châu Âu từ 1958 và 1959, đã giúp thừa nhận chính thức và
mang lại vai trò bá chủ cho hội họa Mỹ. Trong lời tựa viết cho catalog triển lãm,
Barr đã chỉ ra các liên nối cụ thể giữa những tư duy hiện sinh và trào lưu nghệ
thuật đầy dấn thân và bất an mới mẻ này. Ông cũng nhấn mạnh khía cạnh chính trị
của nó ở chỗ “ phô bầy ra một hành động tự do trong cái thế giới mà tự do mang ý
nghĩa của một thái độ chính trị “.
Sử gia và phê bình gia nghệ thuật trẻ hơn, Max Kozloff, cũng nhận thấy
nền tân hội họa Mỹ có liên hệ rất mật thiết với hệ tư tưởng chính trị Mỹ. Bất chấp
niềm tin của các nghệ sỹ rằng tác phẩm của họ hoàn toàn phi chính trị, sự thật là,
như Kozloff đã chỉ ra, quá trình định hình của nền tân nghệ thuật Mỹ diễn ra vào
thời điểm trùng với giai đoạn nước Mỹ bắt đầu mở rộng phạm vi ảnh hưởng của
nó ra thế giới. Trong khi các nghệ sỹ từng rút khỏi mọi liên đới chính trị từ thời
hiệp ước Hitler – stalin vào năm 1939, sản phẩm của những nhà biểu hiện trừu
tượng lại thể hiện sự ủng hộ của dành các chính sách văn hóa và chính trị. Chúng
được mang ra giới thiệu với hải ngoại như thể “ Những bằng chứng về sự tiếp cận
của nước Mỹ với kỷ nguyên sáng tạo “ nhằm phô bầy ra cho thế giới những hoa
trái đến từ sự tự do Kiều Mỹ - đối lập với sự áp bức được giả định phía bên kia
tấm màn sắt. Một năm sau khi bài viết của Kozloff ra đời, Eva Cockcroft, một phát
ngôn viên cánh hữu cấp tiến đã khảo sát vấn đề tương tự từ một quan điểm
Marxist chính thống, và vào năm 1983, nhà sử gia mỹ thuật người Pháp Serge

Guilbaut đã ấn hành một luận thuyết gây tranh cãi trong đó ông tìm cách đưa ra
những cứ liệu về một loạt ưu ái và tiện nghi mà các nhà biểu hiện trừu tựơng được
hưởng để trở thành tay trong cho chính sách chiến tranh lạnh của Mỹ. Ông đặt tên
cho cuốn sách của mình là: Làm cách nào mà New York đánh cắp được ý tưởng
về nghệ thuật hiện đại (How New York Stole the Idea of Modern Art)
Phụ lục ( của người dịch)

Bảng phả hệ của các dòng chẩy hội họa do Alfred H. Barr, Jr lập ra, trong
đó, ông định dạng các nguồn mạch trong quá khứ của hai nhánh nghệ thuật Trừu
Tượng Kỷ Hà và Trừu Tượng Phi Kỷ Hà




Japanese prints: Tranh khắc gỗ Nhật Bản


Synthetism: Chủ nghĩa Tổng Hòa

Tranh của Paul Gauguin, một nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa tổng hòa

Neo-impressionism: Chủ nghĩa Tân Ấn Tượng

Tranh của Paul Signac, một nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Tân Ấn Tượng


Near-Estern art: Nghệ thuật Cận Đông

Hoa văn thuộc nghệ thuật Cận Đông

Fauvism: Chủ nghĩa Dã Thú

Tranh của Andre Derain, một nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Dã Thú


Negro sculpture: Điêu khắc của người da đen

Điêu khắc của người da đen

Abstract Expressionism: Chủ nghĩa Biểu Hiện Trừu Tượng

Tranh của Jason Pollock, nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Biểu Hiện Trừu Tượng


Cubism: Chủ nghĩa Lập Thể

Tác phẩm của Juan Gris, nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Lập thể


Machine Esthetic: Mỹ học Cơ Giới
Orphism: Chủ nghĩa Thần Bí


Tác phẩm của Robert Delaunay, một nghệ sỹ theo chủ nghĩa Thần Bí


Suprematism: Chủ nghĩa Tối Thượng

Tác phẩm của Kasimir Malevich, nghệ sỹ theo chủ nghĩa Tối Thượng

Constructivism: Chủ nghĩa Cấu Trúc

Chân dung Maiakovsky do Alexander Rodchenko, nghệ sỹ thuộc chủ ng
cấu trúc thực hiện


Futurism: Chủ nghĩa Vị Lai

Tranh của Giacomo Balla, nghệ sỹ theo chủ nghĩa Vị Lai


Dadaism: Chủ nghĩa Dada

Tác phẩm của Duchamp, một nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Dada


Abstract: Trừu Tượng
Purism: Nhóm Nghệ Thuật Thuần Khiết

Tác phẩm của Fernad Leger, ngệ sỹ thuộc nhómNghệ Thật Thuần Khiết


De Stijl and Neoplasticism: Trào lưu De Stijl và chủ nghĩa Tân Tạo Hình

Tác phẩm của Mondrian, nghệ sỹ thuộc trào lưu De Stijl và chủ nghĩa Tân
Tạo Hình


Surrealism: Chủ nghĩa Siêu Thực

Tranh của Salvador Dali, nghệ sỹ thuộc chủ nghĩa Siêu thựcN