Phù phổi cấp doc

Phù phổi cấp

1. Nguyên nhân:
Có 2 loại:
- Phù phổi cấp do rối loạn huyết động; trong các bệnh tim có suy tim trái
như hẹp van 2 lá, hở van động mạch chủ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp khi
truyền dịch quá nhiều.
- Phù phổi cấp do tổn thương màng phế nang - mao mạch; chất độc chiến
tranh, hơi độc công nghiệp như khí nitơ, khí sulfuric, ammoniac, carbon oxy,
nhiễm khuẩn nặng, bỏng rộng …

2. Triệu chứng:

- Khó thở đột ngột, dữ đội, hai thì, nhịp thở nhanh nông 40 – 60 lần/phút.
Bệnh nhân không thể nằm được, phải ngồi dậy cuối đầu ra trước để thở. Trạng thái
vật vã hoảng hốt, mặt tái nhợt, môi và các đầu chi tím, vã mồ hôi lạnh.
- Lúc đầu còn ho khan, khạc đờm trắng, sau ho khạc nhiều bọt màu hồng,
có khi bọt hồng trào ra mũi và miệng.
- Mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp lúc đầu tăng sau giảm và kẹt. Nghe
phổi lúc đầu có thể thấy ran rít, ran ngáy nhưng chủ yếu là các ran ẩm, ran nổ nhỏ
hạt ở cả 2 bên, tăng dần lên khắp 2 trường phổi như “triều dâng”.

3. Xử trí:

-Đặt bệnh nhân ở tư thế nửa nằm nửa ngồi hoặc ngồi, hai chân thõng xuống
dưới gường để làm giảm trọng lượng máu trở về tim. Có thể băng garô tĩnh mạch
ở 2 gốc chi dưới, cứ 15 phút lại tháo băng từng chi một (chú ý không phải là garô
động mạch).
- Hút đỡm dãi, cho thở ôxy qua cồn, lưu lượng 2 – 4 lít/phút.
- Làm giảm áp lực tiểu tuần hoàn:
Lasix 20 mgx1 - 2 ống tĩnh mạch để gây lợi tiểu mạnh, sau 5-10 phút tiêm

nhắc lại nếu vẫn còn khó thở.
Nitroglycerin 0,5mg x 1 viên ngậm dưới lưỡi hoặc xịt Nitromint spray vào
miệng 1 - 2 nhát để làm giãn tĩnh mạch ngoại vi giảm lượng máu về tim.
-Morphin 0,01g x1 ống tiêm dưới da (không chỉ định khi có bệnh phổi –phế
quản mạn tính, suy hô hấp, rối loạn ý thức, tụt huyết áp) để làm giảm tình trạng
thở nhanh, giảm hoảng hốt, vật vã, rối loạn vận mạch …
- Trợ tim: Uabain 0,25mg x1 ống hoặc Isolanid 0,4 mg x 1 ống tiêm tĩnh
mạch.
- Chống co thắt phế quản: Aminophyllin 0,24 pha trong 20ml dung dịch
glucose 5% tiêm tĩnh mạch rất chậm.
- Nếu huyết áp tăng quá cao >=200/ >=70mmHg dùng viên nang Adalat
nhỏ 3 giọt vào dưới lưỡi.
-Nếu có truỵ mạch: Truyền tĩnh mạch Noadrenalin 4mg pha trong 500ml
dung dịch glucoga 5% hoặc Dopamin 200mg pha trong 250ml dung dịch glucoga
5% đưa huyết áp lên đến >= 100/ 70mm Hg.
Sau đó, căn cứ vào nguyên nhân gây phù phổi cấp tính mà xử trí tiếp.

4. Điều kiện chuyển tiến sau:

- Bệnh nhân qua cơn cấp tính, tạm thời ổn định: Đỡ khó thở, mạch đều rõ,
huyết áp tối đa >90 mmHg có thể chuyển bệnh nhân về tuyến sau. Vừa hồi sức
vừa chuyển.
- Nếu bệnh nhân vẫn còn nặng, điều kiện vận chuyển khó khăn, phải mời
tuyến sau lên chi viện.