đẳng sâm

ĐẢNG SÂM VIỆT NAM CHẾ
Radix Codonopsis javanicae preparata
Đảng sâm Việt Nam chế là rễ cây đảng sâm Việt Nam được chế biến bằng phương pháp
chưng.
Mô tả
phiến đảng sâm có màu nâu đen, dễ bẻ, vết bẻ không phẳng, mùi thơm, vị ngọt.
Chế biến
Loại bỏ tạp chất, ủ mềm, (trong quá trình ủ thường xuyên đảo đều). Xếp rễ to xuống dưới, rễ
nhỏ phía trên vào một dụng cụ bằng inox. Chưng cách thuỷ trong 2 giờ. Lấy ra, để nguội. Rễ
to thái phiến, rễ nhỏ cắt thành đoạn, phơi cho se hoặc sấy ở 45
0
C cho se, tẩm nốt nước chưng
(nếu có). Phơi hoặc sấy đến khô kiệt ở nhiệt độ dưới 70
o
C.
Định tính
A. Phép thử C của chuyên luận đảng sâm Việt Nam
D. Phương pháp sắc kí lớp mỏng (Phụ lục 5.4)
Bản mỏng: Bản mỏng silica gel 60 F
254
tráng sẵn (Merck).
Dung môi khai triển: Cloroform : methanol (9 : 1).
Dung dịch thử: Lấy 5 g bột dược liệu đã được rây qua rây số 355, chiết với ether dầu hoả
(TT) trong bình Soxhlet trong 1 giờ, lấy bã bay hết hơi ether rồi chiết tiếp bằng 50 ml
methanol (TT). Chiết saponin bằng n-butanol bão hoà nước (TT), cất thu hồi n-butanol. Hoà
tan cắn bằng 2 ml methanol (TT) được dịch chấm sắc ký.
Dung dịch đối chiếu: Lấy 5 g bột Đảng sâm nam chế (mẫu chuẩn), chiết như dung dịch thử.
Cách tiến hành: Chấm riêng biệt lên bản mỏng 10 µl mỗi dung dịch thử và dung dịch đối
chiếu. Sau khi triển khai xong, lấy bản mỏng ra để khô ở nhiệt độ phòng. Quan sát bản mỏng
dưới ánh sáng tử ngoại ử bước sóng 366 nm và phun thuốc thử vanilin 2% trong ethanol và
acid sulffuric (TT), sấy ở nhiệt độ 105

o
C trong 10 phút . Trên sắc ký đồ của dung dịch thử
phải có các vết có cùng màu sắc và giá trị R
f
với các vết trên sắc ký đồ của dung dịch đối
chiếu (trên sắc ký đồ xuất hiện xuất hiện 2 vết phát quang màu xanh ở ánh sáng cực tím
(λ=366 nm). Bằng thuốc thử hiện màu xuất hiện 9 vết).
Cách pha thuốc thử vanilin 2% trong ethanol tuyệt đối và acid sulffuric: Hoà tan 2 g vanilin
(TT) trong ethanol 96% (TT) vừa đủ 100 ml. Thêm cẩn thận 2 ml acid sulffuric (TT) vào dung
dịch vanilin 2% trong ethanol vừa mới pha. Dung dịch chỉ pha khi dùng.
Độ ẩm
Không quá 5% (Phụ lục 9.6 hoặc bằng máy xác định độ ẩm, đặt chế độ tự động, nhiệt độ sấy
là 70
o
C).
Tro toàn phần
Không quá 6,0% (Phụ lục 9.8).
Tro không tan trong acid
Không quá 2,0% (Phụ lục 9.7).
Tạp chất (Phụ lục 12.11)
Tạp chất vô cơ: Không quá 0,5%.
Tỷ lệ các bộ phận khác của cây: Không quá 1% .
Kim loại nặng
Chi tiêu và phương pháp kiểm tra giống mục Giới hạn kim loại nặng của chuyên luận Đảng
sâm Việt Nam .
Định lượng
Hàm lượng saponin toàn phần không nhỏ hơn 3,0 % tính theo dược liệu khô kiệt (tiến hành
tương tự như đối với chuyên luận Đảng sâm Việt Nam).
Cách dùng, liều lượng
Dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác đặc biệt trong các bài thuốc bổ hoặc cho trẻ

em. Ngày dùng 20 - 30 g dạng thuốc sắc, viên hoàn, bột, ngâm rượu.