LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN

Trường THPT Đạ Tông Ngữ Văn 10
LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC : GIÚP HS:
- Củng cố và nâng cao hiểu biết về yêu cầu và cách xây dựng lập luận đã học ở THCS:
+ Khái niệm về lập luận.
+ Cách xác đònh luận điểm, tìm kiếm luận cứ và sử dụng các phương pháp lập luận.
- Xây dựng được lập luận trong bài nghò văn nghò luận.
B. PHƯƠNG PHÁP :
Kết hợp phát vấn, trao đổi thảo luận nhóm.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
1. Ổn đònh lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
Hoạt động của Thầy và trò: Yêu cầu cần đạt :
Hoạt động 1:Tìm hiểu khái niệm về lập
luận trong văn nghò luận.
HS đọc đoạn văn sgk/109 – thảo luận:
- Mục đích của lập luận trên là gì?
- Để đạt được mục đích tác giả đã dùng
những lý lẽ nào?
Đại diện các nhóm trình bày ý kiến, bổ
sung …
GV gợi mở, uốn nắn, chốt ý chung.
- Vậy em hiểu lập luận là gì?
Hoạt động 2 :Tìm hiểu cách xây dựng
lập luận
Giáo viên cho học sinh đọc văn bản và
tìm hiểu bằng câu hỏi phát vấn:
-Văn bản bàn về điều gì?
-Văn bản có mấy luận điểm?
- Để làm rõ từng luận điểm tác giả đã

đưa ra những luận cứ nào?
- Nhận xét của em về tính xác thực của
những luận cứ đó?
- Và người viết đã chọn phương pháp
nào để lập luận?
I. Khái niệm về lập luận trong bài văn nghò luận:
* Xét VD: Đoạn văn “ Lại dụ Vương Thông” của NT/109
-Mục đích của lập luận:thuyết phục giặc Minh từ bỏ ý chí
xâm lược : “Nay các ông không hiểu thời thế, lại dối trá” tức
là “ kẻ thất phu hèn kém” thì làm sao “cùng nói việc binh
được”
-Để đạt mục đích,tác giả dùng những lý lẽ:
+Lý lẽ 1:Người dùng binh giỏi mà thôi.
+Lý lẽ 2:Được thời…thành lớn.
+Lý lẽ 3:Mất thời…mà thôi.
* Kết luận: Lập luận là đưa ra các lý lẽ, bằng chứng nhằm
dẫn dắt người nghe/đọc đến một kết luận nào đó mà người
nói/viết muốn đạt tới.
II. Cách xây dựng lập luận:
* VD: Đọc văn bản:”chữ ta” (sgk/110)
-Văn bản bàn về việc sử dụng chữ ta ( Tiếng Việt)
-Văn bản trình bày 2 luận điểm cơ bản :
+Tiếng nước ngoài (Anh) đang lấn lướt Tiếng Việt trong các
bảng hiệu, quảng cáo ở nước ta.
+Một số trường hợp tiếng nước ngoài được đưa vào báo chí
một cách không cần thiết, gây thiệt thòi cho người đọc.
- Luận cứ c/m ở từng luận điểm: bằng chứng thực tế “mắt
thấy tai nghe” của người việt đã từng ở Xơ- un (Hàn Quốc)
và Việt Nam.
+ Hàn Quốc :đâu đâu cũng nổi bật bảng hiệu chữ Triều Tiên.

+ VN nhìn đâu cũng thấy bảng hiệu viết bằng tiếng Anh,
thậm chí tiếng Anh viết lớn hơn cả tiếng Việt …
- Lựa chọn phương pháp lập luận: quy nạp, so sánh đối lập
Gv: Trần Thò Kim Ly Năm học: 2009 - 2010
Trường THPT Đạ Tông Ngữ Văn 10
- Vậy qua VD em học tập được những
điều gì về cách xây dựng lập luận cho
bài nghò luận?
HS trình bày ý kiến, bổ sung …
GV gợi mở, chốt ý cơ bản của bài học.
HS nhắc lại -> ghi nhớ.
Hoạt động 3: Củng cố bài học
Đọc bài tập 1/111.
HS thực hành nhóm (5’) theo gợi ý trên
ba vấn đề: tìm luận điểm – luận cứ – pp
Đại diện nhóm trình bày nội dung kết
quả thảo luận, nhận xét, bổ sung …
GV nhận xét phần kết quả thực hành,
chốt ý chung …
* Kết luận :
- Muốn xây dựng một lập luận người viết phải xác đònh được
luận điểm chính xác, minh bạch -> tìm các luận cứ thuyết
phục và biết vận dụng các phương pháp lập luận hợp lý làm
rõ luận điểm.
+ Luận điểm: là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm trong
bài văn nghò luận.
+ Luận cứ : là các lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục làm rõ
luận điểm.
* Ghi nhớ : SGK/111
III. Luyện tập:

Bài tập1/111: Tìm, phân tích các luận điểm, luận cứ và
phương pháp lập luận trong đoạn trích ở bài khái quát văn
học Việt Nam từ thế kỷ X đến hết thế kỷ XIX:
-Luận điểm: “Chủ nghóa nhân đạo trong văn học trung đại rất
phong phú và đa dạng”
-Luận cứ:
+ Lý lẽ:Chủ nghóa nhân đạo biểu hiện ở lòng thương người,
lên án, tố cáo những thế lực … đề cao con người ”
+ Dẫn chứng: các tác phẩm nhân đạo tiêu biểu của VHVN
từ thời Lý Trần -> nửa đầu XIX. ( tên TP cụ thể)
- Phương pháp lập luận : quy nạp.
4. Dặn dò:
- Nắm chắc cách xây dựng lập luận cho bài văn nghò luận.
Hoàn thành các bài tập luyện 2,3/104 – 105 vào vở theo yêu cầu.
Gv: Trần Thò Kim Ly Năm học: 2009 - 2010