Sử dụng các thuốc chống viêm không Steroid (Kỳ 1) pdf

Sử dụng các thuốc chống viêm không Steroid
(Kỳ 1)
TS. Đoàn Văn Đệ (Bệnh học nội khoa HVQY)
1. Đại cương.
1.1. Khái niệm:
Các thuốc chống viêm không steroid là một nhóm gồm nhiều thuốc
khác nhau về cấu trúc hoá học, nhưng không có cấu trúc nhân 17 xeto-steroid và
không có tác dụng hormon.
Nhóm thuốc chống viêm không steroid có những đặc điểm chung.
. Tác dụng chống viêm không đặc hiệu, có khả năng ức chế bất kỳ quá
trình viêm nào mà không phụ thuộc vào nguyên nhân hoặc đặc điểm bệnh lí
học của quá trình viêm đó.
. Phối hợp tác dụng: chống viêm, giảm đau và hạ sốt.
. Khả năng dung nạp thuốc tốt.
. ức chế ngưng kết tiểu cầu.
. Thuốc có liên kết với albumin huyết tương, trong đó giữa các thuốc có
sự cạnh tranh vị trí liên kết.
1.2. Lợi ích của các thuốc chống viêm không steroid:
- Viêm-đau là các biểu hiện lâm sàng thường gặp trong nội-ngoại khoa,
và trong các chuyên khoa khác. Đặc biệt trong các bệnh xương khớp, đau-viêm
là những biểu hiện lâm sàng chủ yếu và thường gặp nhất.
- Dùng các thuốc chống viêm không steroid đã cải thiện chất lượng cuộc
sống của hàng triệu bệnh nhân bị bệnh khớp và các bệnh có đau-viêm mạn tính
khác.
- Số người cần dùng thuốc chống viêm không steroid ngày càng tăng,
viêm khớp dạng thấp chiếm khoảng 1-2% dân số, thoái hoá khớp có biểu hiện
đau chiếm 10% tổng số người bị thoái hoá. Nếu trên 60 tuổi có 60% số người
bị thoái hoá khớp ở các mức độ khác nhau.
- Trung bình cứ 3 người dân thì có một người có đau xương, khớp và
50% số người này phải khám bệnh và phải dùng thuốc.
- Phạm vi sử dụng thuốc ngày càng mở rộng: trong các bệnh nội khoa,

ngoại khoa, và các trạng thái đau không do viêm khác như: đau cứng cơ, đau
thắt lưng, đau bụng trong chu kì kinh nguyệt.v.v
- ở Việt Nam xu hướng hiện nay tăng sử dụng thuốc chống viêm không
steroid do: nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống, kiến thức của thầy thuốc
được nâng cao và thị trường có nhiều thuốc mới.
Mặc dù có lợi ích lớn, phạm vi sử dụng ngày càng rộng nhưng việc dùng
thuốc bị giới hạn do một số yếu tố nguy cơ gây tác dụng phụ của thuốc.
2. Các nhóm thuốc chống viêm đang sử dụng.
Các thuốc có cấu trúc hoá học khác nhau, nhưng đều có chung một số
đặc điểm như trên. Trong lâm sàng có nhiều cách phân loại.
2.1. Phân loại theo dược động học của thuốc:
Dựa vào thời gian bán thải trừ của thuốc, Sanz và Alboukrek đề nghị
phân làm 3 nhóm nhỏ:
- Thời gian bán thải trừ ngắn.
- Thời gian bán thải trừ trung bình.
- Thời gian bán thải trừ dài.
Bảng phân loại thuốc chống viêm không steroid theo dược động học.
N Tên Thời gian
bán
Số
hóm thuốc thải trừ lần/ngày
Thời
gian
bán thải
ngắn
Aspirin
Tolme
tin
Diclofenac
Flufenamic

acid
Ketoprofen
Salicylate
Ibuprofen
Fenoprofen
Tiaprofenic
acid Etodolac
Flubiprofen
Lornoxicam
Indomethacin
0
,2
5
1
,0-
6,8
1
,1
1
,4-
9,0
1
,8
2
,0-
15
3
- 4
3
- 4

3
- 4
3
- 4
3
- 4
3
- 4
3
- 4
3
2
,1
2
,5
3
,0
3
,0-
6,5
3
,8
4
4
,6
- 4
3
- 4
3
- 4

3
- 4
3
- 4
3
- 4
Thời
gian
bán thải
trừ
trung
bình
Fenbufen
Dif
lunisal
Naproxen
Sulindac
Meloxica
m
Nabumeto
ne
Tenidap
1
1
1
3
1
4
1
4

2
0
2
6
2
0-
30
2
- 3
2
- 4
2
2
- 4
1
1
1
Thời
gian
Piroxicam 4
0 -
1
bán thải
trừ dài
Tenoxicam

Phenylbuta
zone
45
6

0 -
75
6
8
1
1
Nhóm thuốc có thời gian bán hủy ngắn: phải dùng nhiều lần/ngày (ít
nhất 3 lần/ngày) để duy trì nồng độ có tác dụng của thuốc.
- Thuận tiện khi điều trị đau, viêm cấp tính, đợt điều trị ngắn ngày.
- Không thuận tiện khi dùng cho bệnh nhân bị bệnh mạn tính, thường
hay có tác dụng phụ.
* Nhóm thuốc có thời gian bán hủy trung bình: thuận tiện hơn khi sử dụng
1-2 lần/ngày, ít có tích lũy thuốc.
* Nhóm thuốc có thời gian bán hủy dài, chỉ cần dùng thuốc một
lần/ngày đủ duy trì nồng độ có tác dụng của thuốc. Nhưng có nguy cơ tích lũy
thuốc nhất là bệnh nhân già, có hội chứng suy thận, hoặc suy gan.